Η καταστροφή δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί

Του Σταύρου Χριστακόπουλου από τη Ρήξη φ. 100
Η εικόνα που εμφάνισε η κυβέρνηση τις πρώτες ημέρες του 2014 ήταν επιεικώς απογοητευτική. Η υποδοχή από τα διεθνή ΜΜΕ της ελληνικής προεδρίας, στην οποία τόσα υποτίθεται ότι είχαν επενδύσει οι Σαμαράς και Βενιζέλος, κινήθηκε μεταξύ λοιδορίας και χλευασμού. Η εξαιρετικά δυσάρεστη εικόνα συμπληρώθηκε και από άλλες λεπτομέρειες, οι οποίες καθρεφτίζουν τη χειρότερη δυνατή εσωτερική και διεθνή εικόνα της χώρας.
Κ ορωνίδα όλων –και μάλιστα σε συνέχεια της επίθεσης στο σπίτι του πρεσβευτή της Γερμανίας– οι αλλοπρόσαλλοι χειρισμοί μιας ασήμαντης υπόθεσης, όπως η μη εμφάνιση του καταδικασμένου για την υπόθεση της «17 Νοέμβρη» Χριστόδουλου Ξηρού. Ένας απίστευτος πανικός, με τερατώδη τρομοσενάρια, κάλυψε τις τηλεοπτικές εικόνες, παραμονή της τελετής ανάληψης της ευρωπροεδρίας, δίνοντας την εικόνα μιας χώρας η οποία χτυπιέται ανελέητα από την τρομοκρατία. Ο Νίκος Δένδιας έφτασε στο σημείο να εκστομίσει μια απίστευτη φράση: «Η χώρα έχει πρόβλημα τρομοκρατίας. Και δυστυχώς δεν έχει πρόβλημα μόνο εισαγόμενης τρομοκρατίας, έχει μεγάλο πρόβλημα και εγχώριας τρομοκρατίας». Και  προχώρησε σε σύγκρουση με τη Δικαιοσύνη προκαλώντας την αντίδραση του αρμόδιου υπουργείου και των εισαγγελέων.
Προφανώς τα παραπάνω δεν είναι παρά μόνο λεπτομέρειες στην τοιχογραφία η οποία αποτυπώνει το γενικότερο κλίμα αποσύνθεσης που συνοδεύει την κυβέρνηση σε κάθε της βήμα. Σε αυτά μπορεί κάποιος να προσθέσει:
• Την ευθεία αμφισβήτηση της κυβέρνησης από τους Σημίτη και Δαμανάκη.
• Την πρόσφατη καταστροφική διαχείριση των θεμάτων Παιδείας.
• Τη θεαματική ήττα στο θέμα του εισιτηρίου των 25 ευρώ στα νοσοκομεία.
• Την παράλληλη ουσιαστική κατάργηση του ΕΟΠΥΥ.
• Τους αγωνιώδεις πολιτικούς εκβιασμούς του ΠΑΣΟΚ μπροστά στο φάσμα της εκλογικής κατάρρευσής του.
• Τα σενάρια περί τριπλών εκλογών, τα οποία αποτελούν μέρος της κυβερνητικής ατζέντας προ του ενδεχομένου κατάρρευσης στις ευρωεκλογές.
• Τα μαζικά εντάλματα σύλληψης στελεχών του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου των περιόδων Καραμανλή και Παπανδρέου και «επιφανών» επιχειρηματιών, που είχαν εξασφαλίσει θαλασσοδάνεια χωρίς προοπτική αποπληρωμής.
• Τα σκάνδαλα Λιάπη και Τομπούλογλου, τα οποία επιτείνουν το κλίμα αυτογελοιοποίησης του μεταπολιτευτικού συστήματος εξουσίας.
• Τις εξελισσόμενες έρευνες για τις θηριώδεις μίζες στα εξοπλιστικά προγράμματα.
Πρόκειται για το παζλ της απόλυτης παρακμής και κανείς, εντός ή εκτός Ελλάδος, δεν δίνει αξιόλογο χρόνο ζωής σε μια κυβέρνηση η οποία υπάρχει επειδή κανείς δεν έχει διάθεση να τη… ρίξει και, δυστυχώς, και σε μια χώρα η οποία ακόμη ανακαλύπτει τις χειρότερες πλευρές του εαυτού της.

Χαλί στον Τσίπρα
Όμως, από όλα τα παραπάνω, το σοβαρότερο σημείο είναι οι έρευνες για τα εξοπλιστικά και τις θηριώδεις μίζες, οι οποίες ενδέχεται να ξεπερνούν και τα 2 δισ. ευρώ. Σημειώστε δε ότι, αν και τα προγράμματα αφορούν την περίοδο Σημίτη, όλες οι παραγγελίες εκτελέστηκαν κανονικά από την επόμενη κυβέρνηση Καραμανλή, πλην των υποβρυχίων.
Και έτσι η Ελλάδα, με το ένα τέταρτο του χρέους της μέχρι το 2003 οφειλόμενο στις αμυντικές δαπάνες, με σοβαρά εθνικά ζητήματα ανοιχτά και επιδεινούμενα, από την Κύπρο και το Αιγαίο έως τη Θράκη, είναι σήμερα στρατιωτικά γυμνή. Απειλείται δε το 2015 να μην έχει καν αξιόμαχο Πολεμικό Ναυτικό. Μια χώρα που έχει πληρώσει πανάκριβα πάνω από το 90% έξι νέων υποβρυχίων, τα οποία σαπίζουν στο ναυπηγείο επειδή κανείς δεν φρόντισε να τα παραλάβει.
Αυτή η άθλια εικόνα παρακμής, εγκατάλειψης, πανικού και σύγχυσης προφανώς δεν μπορεί να αντισταθμιστεί
• από καμιά κρίση πολιτικού μεγαλείου του Σαμαρά,
• από καμιά πομφόλυγα περί πρωτογενούς πλεονάσματος,
• από καμιά ψευδή υπόσχεση περί διευθέτησης του χρέους,
• από κανέναν εκβιασμό του Βενιζέλου.
Στην πραγματικότητα, εδώ και καιρό, κάθε κίνηση της κυβέρνησης, κάθε νέα κρίση, απλώς ξετυλίγει το χαλί πάνω στο οποίο ο Τσίπρας θα βαδίσει την απόσταση από την πλατεία Κουμουνδούρου μέχρι το Μέγαρο Μαξίμου.
Με την ιδέα αυτή άλλωστε είναι τόσο εξοικειωμένα τα εγχώρια και διεθνή κέντρα οικονομικής και πολιτικής εξουσίας, ώστε πλέον, αντί να μάχονται αυτή την προοπτική, να διερευνούν την ομαλότερη δυνατή συμβίωση με την επόμενη κυβέρνηση. Και, ομολογουμένως, σε αυτή τη διερεύνηση δεν συναντούν ιδιαίτερες δυσκολίες…
Ελπίδα και πραγματικότητα
Όμως οι διαπιστώσεις είναι σχετικά εύκολες. Αν θέλουμε να πάμε λίγο βαθύτερα, τότε θα πρέπει να εστιάσουμε στην έννοια που τα νυν και δυνάμει κυβερνητικά κόμματα αναμασούν: ανασυγκρότηση. Πληρέστερα: παραγωγική ανασυγκρότηση.
Ποιος είναι ικανός σήμερα, υπό τις τρέχουσες συνθήκες, να μιλήσει σοβαρά για ανασυγκρότηση της χώρας και δη παραγωγική; Η απάντηση προφανώς δεν μπορεί να είναι ενθαρρυντική:
• Από τη μια πλευρά έχουμε ένα εκπνέον σύστημα εξουσίας, το οποίο έχει σημαδέψει ολόκληρη τη μεταπολίτευση με όρους βαθύτατης και πολυδιάστατης διαφθοράς, το οποίο εκμαύλισε, αποδιάρθρωσε, αποβιομηχάνισε και χρεοκόπησε τη χώρα. Εν τέλει την παρέδωσε άνευ όρων στους δανειστές της και σήμερα σέρνεται εκλιπαρώντας για μια μικρή παράταση ζωής, γνωρίζοντας ότι έτσι ή αλλιώς οδηγείται στη συντριβή.
• Από την άλλη πλευρά έχουμε μια ταχύτατα ανερχόμενη αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία, κατοικώντας για χρόνια στο γλίσχρο 3-5%, ουδέποτε χρειάστηκε να αναπτύξει προγραμματικό και οραματικό λόγο. Αρκούσαν οι εσωκομματικές συμφωνίες για να διατηρεί μια στοιχειώδη ενότητα και η επίκληση της αριστερής της ταυτότητας για να πορεύεται στα ελώδη ύδατα της μεταπολίτευσης.
Σήμερα, ωστόσο, συγκεντρώνει πάνω της μια απροσδόκητα ογκούμενη ελπίδα για φρένο στην ατελείωτη κατρακύλα μιας καθημαγμένης, απελπισμένης, τρομαγμένης και καταθλιπτικής κοινωνίας. Της ζητείται να επεξεργαστεί, να καταθέσει και να εφαρμόσει ό,τι δεν είχε νιώσει ποτέ πριν ότι χρειάζεται να διαμορφώσει: πρόγραμμα. Και δη μιας διαλυμένης και χρεοκοπημένης χώρας.
Κοιτάζοντας από τη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση τον ΣΥΡΙΖΑ, οφείλουμε δύο καίριες παρατηρήσεις:
1. Η πρώτη αφορά την πραγματικότητα της χώρας: Οι άκαμπτες δεσμεύσεις της εκτείνονται σε βάθος δεκαετιών. Το δημοσιονομικό σύμφωνο αποτελεί πλαίσιο πολύ πιο δεσμευτικό από το μνημόνιο. Η ήδη συντελεσθείσα καταστροφή δεν είναι άμεσα αναστρέψιμη.
2. Η δεύτερη αφορά τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ:
• Από τη μια, αν υποθέσουμε ότι θα επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για εκλογική κατακρήμνιση της Ν.Δ. και περαιτέρω διάσπαση της Δεξιάς, τότε ήδη αποτελεί τη μοναδική –και τελευταία πριν από το χάος– θεσμική κυβερνητική διέξοδο.
• Από την άλλη, δεν είναι σαφές ούτε ποια ακριβώς πολιτική θα ακολουθήσει έναντι των δανειστών ούτε αν θα αντέξει το βάρος της πολιτικής ευθύνης που θα του ανατεθεί.
Βεβαίως, όπως θα έλεγε και ο μακαρίτης ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ, «το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω» ούτε η Ιστορία είναι μαθημένη να τη στήνουν στα… ραντεβού. Συνεπώς Τσίπρας και ΣΥΡΙΖΑ θα κληθούν να περάσουν από τον πάγκο της διακυβέρνησης.
Πεδίο μάχης η διαφθορά
Σε κάθε περίπτωση, προηγείται ένα μεγάλο ξεκαθάρισμα των αμαρτημάτων δεκαετιών. Αυτός είναι σήμερα ο βασικός στόχος των δανειστών – και του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων – και εκεί ακριβώς συναντιούνται με τη ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ.
Όπως άλλωστε έγραψε προσφάτως και σοβαρός συντηρητικός αναλυτής στην Ελλάδα, εξετάζοντας τους τρεις πιθανούς λόγους για τους οποίους ενδεχομένως οι Ευρωπαίοι «δεν ανησυχούν πλέον αν ο ΣΥΡΙΖΑ πάρει την εξουσία»: «Γιατί δεν έχουν αντίρρηση, και μάλιστα ελπίζουν, να τα βάλει ο ΣΥΡΙΖΑ με τους ολιγάρχες και τα μεγάλα συμφέροντα στη χώρα, πράγμα που δεν τολμά η σημερινή κυβέρνηση ή, όταν δείχνει κάποια τέτοια επιθυμία, της την πέφτουν και κάνει πίσω».
Οι μεγάλες πολιτικές μάχες της επόμενης περιόδου πιθανότατα θα εξελιχθούν στο πεδίο της διαφθοράς. Το παιχνίδι κυριαρχίας προηγείται. Άλλωστε, κάθε συζήτηση περί ανασυγκρότησης θεωρείται περίπου άκαιρη: η καταστροφή του «ελληνικού μοντέλου» δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί…