Ληγμένα τρόφιμα, ληγμένα μυαλά

Το τέρας: Από 1η Σεπτεμβρίου στα σούπερ μάρκετ θα υπάρχουν ληγμένα τρόφιμα, με την έγκριση του κράτους.

Το ρεπορτάζ: Στην πραγματικότητα, αυτό που συμβαίνει από τη Δευτέρα, όταν και άνοιξαν και πάλι τα καταστήματα που πουλούν τρόφιμα, είναι πως υπάρχει -και νομικά- η δυνατότητα να έχει κάποιος στις βιτρίνες του, σε ειδικά διαμορφωμένο και σηματοδοτημένο σημείο και με χαμηλότερη τιμή, τρόφιμα των οποίων η ημερομηνία περιορισμένης διατηρησιμότητας έχει παρέλθει.

Η φυσιολογική απορία που γεννιέται έχει να κάνει με την καταλληλότητα ως προς την κατανάλωση. Υπάρχει μια βασική διάκριση που πρέπει να γίνει και αυτή αφορά τη διαφορά μεταξύ των τροφίμων στα οποία αναγράφεται η ημερομηνία λήξης και αυτών που φέρουν ετικέτα «ανάλωση κατά προτίμηση». Στην πρώτη περίπτωση, απαγορεύεται η πώληση προϊόντων μετά το πέρας της συγκεκριμένης ημερομηνίας, αφού η κατανάλωσή της μπορεί να προκαλέσει αποδεδειγμένα προβλήματα στην υγεία. Στη δεύτερη περίπτωση, μετά το πέρας της ημερομηνίας που αναγράφεται στη συσκευασία, η κατανάλωση των προϊόντων δεν είναι αποδεδειγμέναεπιβλαβής και εφόσον αυτά έχουν διατηρηθεί και συντηρηθεί κάτω από κατάλληλες συνθήκες (θερμοκρασίας, υγρασίας, μη αλλοιωμένης συσκευασίας κ.λπ.) δεν προκαλούν προβλήματα στην υγεία για ορισμένο διάστημα. Για παράδειγμα, τα ευαλλοίωτα από μικροβιολογική άποψη τρόφιμα έχουν ημερομηνία λήξης (π.χ. 5/9/2013) και η κατανάλωσή τους μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικές διαταραχές, εμετούς κ.λπ. Αντίστοιχα, στα προϊόντα που διατηρούνται περισσότερο διάστημα στη συσκευασία τους (π.χ. ρύζι, ζυμαρικά, όσπρια) μπορούν να καταναλωθούν ακόμη και μετά το πέρας της προτεινόμενης ημερομηνίας. Αυτό που -ενδέχεται- να αλλάξει είναι τα θρεπτικά τους συστατικά και η αίσθηση φρεσκάδας που έχουν.

Με βάση αυτά που ισχύουν, ο χρόνος διάθεσης των προϊόντων περασμένης διατηρησιμότητας δεν μπορεί να υπερβαίνει κατά περίπτωση:

α. Τη μία εβδομάδα, στην περίπτωση προϊόντων των οποίων η ελάχιστη διατηρησιμότητα δηλώνεται με την αναγραφή ημέρας και μήνα.

β. Τον ένα μήνα, στην περίπτωση προϊόντων των οποίων η ελάχιστη διατηρησιμότητα δηλώνεται με την αναγραφή μήνα και έτους.

γ. Τους τρεις μήνες στην περίπτωση προϊόντων των οποίων η ελάχιστη διατηρησιμότητα δηλώνεται με την αναγραφή μόνο του έτους.

Όλα τα παραπάνω δεν είναι νέα, ισχύουν με βάση τη νομολογία από το 1988 και υπάρχει η δυνατότητα εφαρμογής τους, όπως εξάλλου γίνεται και στο εξωτερικό και η μόνη αλλαγή αφορά στο πώς αυτά διατίθενται (σε ξεχωριστό σηματοδοτημένο ράφι και με χαμηλότερη τιμή).

Όλα τα παραπάνω δεν δείχνουν κάποιο άμεσο κίνδυνο για την υγεία των καταναλωτών, κάτι που εξάλλου φαίνεται από το άρθρο του Νίκου Κατσαρού, πρώην προέδρου του ΕΦΕΤ, ο οποίος μιλά για τις επιπτώσεις κυρίως στην οικονομία και στον κοινωνικό στιγματισμό που θα φέρει μια τέτοια ενέργεια. Αντίστοιχη θέση έχει και ο Γιώργος Λεχουρίτης, πρόεδρος του ΙΝΚΑ, ο οποίος εξέφρασε την αντίθεσή του στο μέτρο: «Όταν υπάρχει ημερομηνία λήξης, για εμάς είναι ληγμένο το προϊόν. Ο ΕΦΕΤ έχει παραδεχθεί πως δεν μπορεί να πραγματοποιήσει ελέγχους και εμείς πάμε και πουλάμε αέρα κοπανιστό».

Το πραγματικό «πρόβλημα» με τη νέα διάταξη δεν είναι υγειονομικό. Εάν υπάρχει κάποιο πρόβλημα αυτό έχει να κάνει με τη σχέση κέρδους ανάμεσα στα σούπερ μάρκετ και τις εταιρείες παραγωγής τροφίμων, αφού πλέον τα πρώτα βλέπουν τις ιδιωτικές τους ετικέτες να χάνουν τη δυναμική τους και οι δεύτερες να πουλούν κάτι που θα κατέστρεφαν. Εξάλλου, σε παγκόσμιο επίπεδο, το 40% των παραγόμενων τροφίμων καταλήγει στα σκουπίδια των ανεπτυγμένων χωρών.

protagon

Τάκης Καραγιάννης