Ο μπάτσος στο κεφάλι μας

"Είδε το μαχαίρι να στάζει από την καρδιά του νεαρού, κι όμως δεν φοβήθηκε ούτε λεπτό. Ενα 24χρονο κορίτσι, με ομορφιά που συγκλονίζει, ήταν αυτή η ηρωίδα που πρώτα(σ.σ. φόρεσε) χειροπέδες στον αδίστακτο Γιώργο Ρουπακιά, με τα βουτηγμένα στο αίμα χέρια, κι ύστερα είχε το θάρρος να αγκαλιάσει τον Παύλο που ξεψυχούσε στο πεζοδρόμιο...". Έτσι περιγράφει η εφημερίδα "Έθνος" την αστυνομικό που συνέλαβε το δολοφόνο του Παύλου Φύσσα. Ένας άνθρωπος έχων σώας τας φρένας του θα αναφωνούσε, "έλεος, σε ποιον απευθύνονται;". Κάποιοι άλλοι με αφορμή τη δημοσίευση της φωτογραφίας του ψυχορραγούντα Παύλου Φύσσα(εφημερίδα «Πρώτο Θέμα») θα πουν πως "πωλούν αίμα και σπέρμα". Φοβάμαι ότι τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα, καθώς μέσα από την "προσωποκεντρική" προσέγγιση της ενημέρωσης θα αρχίσει η μεγάλη επίθεση των κανιβάλων. Ήδη έχουμε μία κλιμάκωση της νέας δημοσιογραφικής αγυρτείας από την υπόθεση "Μπερμπερι" μέχρι την υπόθεση του "δεξιού χεριού του Τσίπρα"(εφημερίδα "Δημοκρατία" για τον Γ. Σταθάκη). Κι όλα αυτά με την αιτιολογία της... απόλαυσης του κειμένου και όχι της ενημέρωσης. Ότι δηλαδή οι αναγνώστες αρέσκονται σε πικάντικες ιστορίες προσώπων. Αυτό δεν απέχει πολύ από την εκπαίδευση των "κάτω" σε μία απολιτική προσέγγιση των πραγμάτων, σε μία μετατόπιση σε δευτερεύουσες αντιθέσεις και, τελικά, στη χειραγώγησή τους. Εδώ η αξιολόγηση δεν γίνεται με πολιτικούς όρους αλλά με όρους ιπποδρόμου: το καλό και το κακό άλογο. Ο καλός Σαμαράς και ο δόλιος Τσίπρας. Όλα ένας αέναος τζόγος. Η ψήφος καθίσταται χαρτάκι του τζόκερ. Αυτή η εξέλιξη καταδεικνύει ότι σύμφωνα με τη θέση της κυβερνώσας τάξης ο πληθυσμός είναι μία ρευστή και χωρίς συνοχή μάζα, ο λαός είναι ένα «σώμα» ανώριμο και ανίκανο να συμμετάσχει σε πολιτικές επιλογές και αποφάσεις. Αυτό αποκαλείται «δημοκρατικός ελιτισμός» και είναι μία ιδεολογία που αλλού λιγότερο κι αλλού περισσότερο διαπερνά οριζόντια ολόκληρο το πολιτικό σύστημα. Έχει δίκιο, όμως, όποιος τη διαπιστώνει κυρίως στη «δεξιά», αναγνωρίζοντας σ’ αυτή φασιστικά στοιχεία(άλλοτε ιδεολογικά και άλλοτε πολιτικά). Η μόνη σχέση πολιτικής και κοινωνίας που μπορεί να υπάρξει εδώ, είναι αυτή της χειραγώγησης της κοινωνίας των πολιτών από τους πολιτικούς σχηματισμούς εξουσίας μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης -και πνευματικής παραγωγής-, τα οποία ως γνωστόν ελέγχονται από τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Η διαπλοκή συνεπώς έχει ως βάση της τη συνάντηση μιας πολλαπλής ιδιοτέλειας, που νομιμοποιείται πολιτικο-ιδεολογικά από τις ελιτίστικες θεωρίες που εκλαμβάνουν τους «κάτω», το εκλογικό σώμα, το λαό, ως επιβλαβή παράγοντα για τη… δημοκρατία. Γενικά, στην μεταπολιτευτική Ελλάδα η πολιτική των κομμάτων αιωρείται μεταξύ των δύο πόλων που είναι ο «ήπιος βοναπαρτισμός» (προσωποπαγή κόμματα) και ο «ελιτισμός» (περιφρόνηση κοινωνίας). Ένα δεύτερο στοιχείο της ελληνικής και όχι μόνο πραγματικότητας είναι ότι από τη δημοκρατία της αέναης ανάπτυξης, της ευφορικότητας και της θέσης ότι δια της ποσότητας θα επέλθει η αυτόματη κοινωνική εξίσωση και η ευημερία για όλους, βρισκόμαστε ενώπιον της «δημοκρατίας του φόβου», μπροστά στη δημοκρατία της καθήλωσης, όπου τα δικαιώματα στην υγεία, στη γνώση, στο νερό, ακόμα και στον φυσικό αέρα δεν υφίστανται ως αξίες χρήσης, ως φυσικά δικαιώματα, αλλά ως ανταλλακτικές αξίες, ως εμπορεύματα. Επίσης, η εργασία δεν υφίσταται ως στοιχείο του Προσώπου του ανθρώπου και συνεπώς ούτε ως δικαίωμα. Αυτό συνιστά μια τεράστια διαφθορά. Τα δικαιώματα επιδοτούνται για να ριχθούν στη χωματερή των αξιών του ΟΑΕΔ και να σαπίσουν. Έτσι έγινε και με τις χωματερές των πορτοκαλιών, όπου οι παραγωγοί δεν ενδιαφέρονταν πια να κάνουν καλό(«ανταγωνιστικό») προϊόν, γιατί δεν είχε γι’ αυτούς κανένα νόημα. Η πρώτη μεγάλη διαφθορά στην Ελλάδα ήταν η ένταξη στο πολιτικό πελατειακό σύστημα και των αποκλεισμένων αριστερών. Η δεύτερη μεγάλη διαφθορά ήταν αυτή με τις επιδοτήσεις και τις χωματερές της τότε ΕΕ. Τρίτο στοιχείο είναι η καταναλωτική διαφθορά, όπου το μέτρο της αξίας του καθενός είναι το μέγεθος της καταναλωτικής του δαπάνης. Για να συμβεί αυτό χρειάστηκε ένα σύστημα που να διαπλάθει τις προτιμήσεις των «κάτω», να κατευθύνει τις επιθυμίες τους, διαμορφώνοντας την εκούσια συμμόρφωσή τους στην αθέμιτη κυριαρχία των ισχυρών. Αυτό συμβαίνει κυρίως στο συμβολικό πεδίο της επικοινωνίας, των ιδεών, των πεποιθήσεων και της κατήχησης («βιομηχανία της συνείδησης»- ΜΜΕ). Θυμάμαι το 1994 όταν από το περιοδικό «ΧΑΟΣ» ασκούσαμε κριτική στον τότε διαπρύσιο κήρυκα του «life style», τότε εκείνος μας… ανατίναξε με μία βόμβα «Νιτρο-γλυκερίνης», που περιείχε τη… φοβερή για την εποχή φράση «είστε αγάμητοι»! Τώρα εμείς δικαιωθήκαμε κι εκείνος «πτώχευσε». Τώρα εμείς είμαστε απολυμένοι κι εκείνος ξαναπουλάει Life style! Γιατί ένας ορισμένος τρόπος ζωής και πολύ περισσότερο σκέψης είναι απαραίτητος στους ισχυρούς αφού καθηλώνει τα μυαλά των «κάτω». Γιατί μία συνδυασμένη λειτουργία εκμαυλισμών και εκφοβισμών, μία ήπια, συμβολική βία, που είναι ανεπαίσθητη και αδιαφανής, αυτή που τοποθετεί τα ΜΑΤ μέσα στο κεφάλι μας κατευθύνει την πράξη εκτός της πραγματικότητας. Η αυτοεγκατάλειψη, η αδράνεια και η αποπολιτικοποίηση είναι αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας. Υπ’ αυτή την οπτική έχουμε μία εκούσια συμμόρφωση και, ενδεχομένως, μία συνέργια καταπιεστών και καταπιεζόμενων. Έτσι, «οι πιο κραυγαλέες μορφές ανισοτήτων κι εκμετάλλευσης διαιωνίζονται στον κόσμο χάρη σε συμμαχίες (της εξουσίας) με στερημένους κι εκμεταλλευόμενους». Και τούτο γιατί «Η δυσφορία αντικαθίσταται από την αποδοχή, η απελπισμένη εξέγερση από την κομφορμιστική ηρεμία… και τα βάσανα κι ο θυμός από την εύθυμη καρτερία» (Αμάρτυα Σεν). Κι όλο αυτό κλείνει με το σύνθημα: «Αισιοδοξούμε, πιστεύουμε στη μετά θάνατο ζωή!
  ΓΙΩΡΓΟΣ Χ. ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ