ΑΦΙΕΡΩΜΑ-ΒΟΜΒΑ ΤΩΝ FINANCIAL TIMES ΣΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ ΤΩΝ ΚΑΝΝΩΝ
Στο παρασκήνιο της κρίσιμης συνάντησης του Γιώργου Παπανδρέου με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ηγέτες στις Κάννες τον Νοέμβριο του 2011 αναφέρεται μεταξύ άλλων το πρώτο μέρος του αφιερώματος των Financial Times στους μήνες «που άλλαξαν για πάντα την Ευρώπη», με τον περιγραφικό τίτλο «Ήταν το σημείο όπου η ευρωζώνη θα μπορούσε να είχε εκραγεί – Πώς σώθηκε το ευρώ».
Έχοντας συνομιλήσει με κορυφαίους πολιτικούς και άλλους αξιωματούχους με γνώση των όσων διαδραματίστηκαν εκείνη την ημέρα, ο ανταποκριτής της βρετανικής εφημερίδας στις Βρυξέλλες Πίτερ Σπίγκελ αναφέρεται αρχικά στο σκεπτικό της απόφασης του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας για δημοψήφισμα επί του προγράμματος διάσωσης.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο κ. Παπανδρέου εκτιμούσε πως η πίεση του δημοψηφίσματος θα υποχρέωνε πολιτικούς αντιπάλους και αμφισβητίες να πάρουν θέση και να ταχθούν υπέρ της διάσωσης ως μοναδική σανίδα σωτηρίας για τη χώρα.
Σημειώνεται ότι ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός δεν είχε συμβουλευθεί παρά έναν στενό κύκλο συνεργατών, με αποτέλεσμα να προκληθεί έκπληξη από την ανακοίνωσή του ακόμα και στους κόλπους του ΠΑΣΟΚ, συμπεριλαμβανομένου του τότε υπουργού Οικονομικών Ευάγγελου Βενιζέλου.
Σύμφωνα με τον κ. Βενιζέλο, ο Γιώργος Παπανδρέου στην τελευταία μεταξύ τους συνάντηση είχε αναφερθεί μόνο σε ενδεχόμενο ψήφου εμπιστοσύνης. Ένας άλλος υπουργός τον οποίο επικαλείται ο συντάκτης, σχολιάζει ότι η πρώτη σκέψη του όταν ανακοινώθηκε η πρόθεση για δημοψήφισμα ήταν ότι ήλπιζε ο πρωθυπουργός «να το έχει πει στη Μέρκελ».
Αναφέρεται επίσης ότι κάποιοι Ευρωπαίοι ηγέτες δε θυμούνται να είχαν πρότερη ενημέρωση από τον έλληνα πρωθυπουργό, ενώ άλλοι λένε πως δεν το είχαν εκλάβει ως σοβαρό ενδεχόμενο. Πολλές πηγές πάντως αναφέρονται σε έναν Σαρκοζί που εξερράγη εξοργισμένος στο άκουσμα της πρόθεσης Παπανδρέου.
Η αρχική σκέψη του Γάλλου προέδρου ήταν να πει στον Γιώργο Παπανδρέου να αποσύρει την πρόθεσή του, ωστόσο κατόπιν συζήτησης με συμβούλους του που είπαν ότι τα δημοψηφίσματα συνάδουν με την γκωλική παράδοση, αποφάσισε να αποδεχθεί τη διενέργεια δημοψηφίσματος όμως με διακύβευμα όχι το μνημόνιο, αλλά την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη.
Ο γάλλος πρόεδρος συνεννοήθηκε με την Άνγκελα Μέρκελ επ' αυτής της στρατηγικής, με την Γερμανίδα καγκελάριο να ακούει από συνεργάτες της όπως τον υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι ίσως θα ήταν καλύτερα για την ευρωζώνη αν η Ελλάδα αποχωρούσε, πολύ δε περισσότερο οικειοθελώς μέσω ενός δημοψηφίσματος.
Την ημέρα της συνάντησης με τον Παπανδρέου στις Κάννες, στο περιθώριο της συνόδου του G20, ο Νικολά Σαρκοζί είχε μοιράσει ένα έγγραφο με έξι σημεία, το οποίο κατέληγε στην πρόταση για δημοψήφισμα υπέρ ή κατά της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ. «Η ιδέα ήταν να στριμωχτεί ο Παπανδρέου στη γωνία», αναφέρει χαρακτηριστικά αξιωματούχος που ήταν παρών.
Το πνεύμα των έντονων παρατηρήσεων προς τον Έλληνα πρωθυπουργό από τον Νικολά Σαρκοζί ήταν ότι είχε «προδώσει» τους εταίρους του που είχαν στηρίξει την Ελλάδα.
Έχοντας συνομιλήσει με κορυφαίους πολιτικούς και άλλους αξιωματούχους με γνώση των όσων διαδραματίστηκαν εκείνη την ημέρα, ο ανταποκριτής της βρετανικής εφημερίδας στις Βρυξέλλες Πίτερ Σπίγκελ αναφέρεται αρχικά στο σκεπτικό της απόφασης του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας για δημοψήφισμα επί του προγράμματος διάσωσης.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο κ. Παπανδρέου εκτιμούσε πως η πίεση του δημοψηφίσματος θα υποχρέωνε πολιτικούς αντιπάλους και αμφισβητίες να πάρουν θέση και να ταχθούν υπέρ της διάσωσης ως μοναδική σανίδα σωτηρίας για τη χώρα.
Σημειώνεται ότι ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός δεν είχε συμβουλευθεί παρά έναν στενό κύκλο συνεργατών, με αποτέλεσμα να προκληθεί έκπληξη από την ανακοίνωσή του ακόμα και στους κόλπους του ΠΑΣΟΚ, συμπεριλαμβανομένου του τότε υπουργού Οικονομικών Ευάγγελου Βενιζέλου.
Σύμφωνα με τον κ. Βενιζέλο, ο Γιώργος Παπανδρέου στην τελευταία μεταξύ τους συνάντηση είχε αναφερθεί μόνο σε ενδεχόμενο ψήφου εμπιστοσύνης. Ένας άλλος υπουργός τον οποίο επικαλείται ο συντάκτης, σχολιάζει ότι η πρώτη σκέψη του όταν ανακοινώθηκε η πρόθεση για δημοψήφισμα ήταν ότι ήλπιζε ο πρωθυπουργός «να το έχει πει στη Μέρκελ».
Αναφέρεται επίσης ότι κάποιοι Ευρωπαίοι ηγέτες δε θυμούνται να είχαν πρότερη ενημέρωση από τον έλληνα πρωθυπουργό, ενώ άλλοι λένε πως δεν το είχαν εκλάβει ως σοβαρό ενδεχόμενο. Πολλές πηγές πάντως αναφέρονται σε έναν Σαρκοζί που εξερράγη εξοργισμένος στο άκουσμα της πρόθεσης Παπανδρέου.
Η αρχική σκέψη του Γάλλου προέδρου ήταν να πει στον Γιώργο Παπανδρέου να αποσύρει την πρόθεσή του, ωστόσο κατόπιν συζήτησης με συμβούλους του που είπαν ότι τα δημοψηφίσματα συνάδουν με την γκωλική παράδοση, αποφάσισε να αποδεχθεί τη διενέργεια δημοψηφίσματος όμως με διακύβευμα όχι το μνημόνιο, αλλά την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη.
Ο γάλλος πρόεδρος συνεννοήθηκε με την Άνγκελα Μέρκελ επ' αυτής της στρατηγικής, με την Γερμανίδα καγκελάριο να ακούει από συνεργάτες της όπως τον υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι ίσως θα ήταν καλύτερα για την ευρωζώνη αν η Ελλάδα αποχωρούσε, πολύ δε περισσότερο οικειοθελώς μέσω ενός δημοψηφίσματος.
Την ημέρα της συνάντησης με τον Παπανδρέου στις Κάννες, στο περιθώριο της συνόδου του G20, ο Νικολά Σαρκοζί είχε μοιράσει ένα έγγραφο με έξι σημεία, το οποίο κατέληγε στην πρόταση για δημοψήφισμα υπέρ ή κατά της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ. «Η ιδέα ήταν να στριμωχτεί ο Παπανδρέου στη γωνία», αναφέρει χαρακτηριστικά αξιωματούχος που ήταν παρών.
Το πνεύμα των έντονων παρατηρήσεων προς τον Έλληνα πρωθυπουργό από τον Νικολά Σαρκοζί ήταν ότι είχε «προδώσει» τους εταίρους του που είχαν στηρίξει την Ελλάδα.
Ο συντάκτης αναφέρει πως ενώ ο κ. Παπανδρέου αργότερα είπε πως η καγκελάριος Μέρκελ ήταν στο πλευρό του, παρόντες στην αίθουσα λένε ότι η Γερμανίδα ηγέτης, όπως και οι υπόλοιποι ηγέτες, ελάχιστα αντέδρασαν σε όλα έλεγε ο Γάλλος πρόεδρος.
Ένας αξιωματούχος θυμάται ότι αυτό που αντιμετώπισαν οι κκ. Παπανδρέου και Βενιζέλος ήταν ένας «πλήρης Σαρκοζί», ένας «ψυχολογικός πόλεμος» όπως έχει γράψει ο παρευρεθείς στη συνάντηση πρώην υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπαρουάν. Σχολιάζεται ότι κάποιοι από τους παρευρισκόμενους ένιωσαν άβολα βλέποντας τη συμπεριφορά απέναντι σε έναν εκλεγμένο ηγέτη.
Ο Πίτερ Σπίγκελ περιγράφει πώς ο Γιώργος Παπανδρέου εξεπλάγη από τη σφοδρότητα της επίθεσης Σαρκοζί, με τον Ευάγγελο Βενιζέλο να χαρακτηρίζει «επιθετική» και «όχι ευγενική» τη θέση του Γάλλου ηγέτη.
Ένας αξιωματούχος θυμάται ότι αυτό που αντιμετώπισαν οι κκ. Παπανδρέου και Βενιζέλος ήταν ένας «πλήρης Σαρκοζί», ένας «ψυχολογικός πόλεμος» όπως έχει γράψει ο παρευρεθείς στη συνάντηση πρώην υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπαρουάν. Σχολιάζεται ότι κάποιοι από τους παρευρισκόμενους ένιωσαν άβολα βλέποντας τη συμπεριφορά απέναντι σε έναν εκλεγμένο ηγέτη.
Ο Πίτερ Σπίγκελ περιγράφει πώς ο Γιώργος Παπανδρέου εξεπλάγη από τη σφοδρότητα της επίθεσης Σαρκοζί, με τον Ευάγγελο Βενιζέλο να χαρακτηρίζει «επιθετική» και «όχι ευγενική» τη θέση του Γάλλου ηγέτη.
Αναφέρεται πως ο κ. Παπανδρέου έδειχνε ορατά κουρασμένος και ότι τη διαπραγμάτευση από ένα σημείο και μετά ανέλαβε ο κ. Βενιζέλος – «που πάντα εποφθαλμιούσε την πρωθυπουργία» – εκμεταλλευόμενος τις αλλαγές στις περιστάσεις, σημάδι της ξαφνικής διαπίστωσης ότι ο τότε πρωθυπουργός ήταν «εξαντλημένη πολιτική δύναμη».
Το δημοσίευμα αναφέρει πως πριν τη συνάντηση με τον Παπανδρέου, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοσέ Μανουέλ Μπαρόζο είχε επικοινωνήσει με τον τότε ηγέτη της αντιπολίτευσης Αντώνη Σαμαρά, γνωρίζοντας πως εκείνος ήθελε να αποφύγει το δημοψήφισμα. Εκεί ο κ. Σαμαράς είπε στον κ. Μπαρόζο ότι ήταν πια διατεθειμένος να συμμετάσχει σε κυβέρνηση εθνικής ενότητας με το ΠΑΣΟΚ, «κάτι που απέφευγε επί μήνες ελπίζοντας ότι θα μπορούσε να εξασφαλίσει ο ίδιος την πρωθυπουργία».
Ο κ. Μπαρόζο δεν είπε στους Σαρκοζί και Μέρκελ για αυτή τη συνομιλία, αλλά ήταν εκείνος που πρότεινε το όνομα του Λουκά Παπαδήμου ως πιθανού ηγέτη μίας τεχνοκρατικής κυβέρνησης.
Κλείνοντας τη συνάντηση, ο κ. Σαρκοζί είπε στον κ. Παπανδρέου να επιστρέψει στην Αθήνα και να «λάβει μία απόφαση», ενώ ο κ. Μπαρόζο έπιασε τον κ. Βενιζέλο και του είπε ότι το δημοψήφισμα έπρεπε να «σκοτωθεί». Ο τότε υπουργός Οικονομικών συμφώνησε άμεσα, σύμφωνα με το δημοσίευμα. Στο δρόμο προς το αεροδρόμιο, όπως αναφέρεται, προς απορία του κ. Βενιζέλου ο Γιώργος Παπανδρέου του είπε ότι «τα πράγματα δεν είχαν πάει όσο άσχημα φοβόταν».
Με τον Γιώργο Παπανδρέου στο αεροπλάνο της επιστροφής να κοιμάται, ο Ευάγγελος Βενιζέλος έδωσε εντολή να συνταχθεί μία δήλωση για να διανεμηθεί με την προσγείωση. Η δήλωση αναφερόταν στην «ιστορική κατάκτηση» της ελληνικής συμμετοχής στην ευρωζώνη και στην ουσία αποκήρυττε το δημοψήφισμα. «Το δημοψήφισμα του κ. Παπανδρέου ήταν νεκρό. Το ίδιο και η πρωθυπουργία του», σχολιάζει ο συντάκτης.
Αίσθηση προκαλεί επίσης η περιγραφή του πώς η καγκελάριος Μέρκελ αργότερα την ίδια ημέρα κλαίγοντας διαμαρτυρήθηκε ότι «δεν ήταν δίκαιο» να πιέζεται από τους Σαρκοζί και Ομπάμα για να ηγηθεί η Γερμανία της ενίσχυσης του «τείχους προστασίας» της ευρωζώνης μέσω έκδοσης των λεγόμενων SDR (special drawing rights). Η κα. Μέρκελ γνώριζε ότι η Bundesbank ήταν κάθετα αντίθετη σε αυτό το ενδεχόμενο και πρόσθεσε απευθυνόμενη στους δύο ηγέτες εν μέσω δακρύων ότι δεν μπορούσε η ίδια να αποφασίσει αντί της κεντρικής τράπεζας της χώρας της και ότι δεν επρόκειτο «να αυτοκτονήσει» κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Το δημοσίευμα αναφέρει πως πριν τη συνάντηση με τον Παπανδρέου, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοσέ Μανουέλ Μπαρόζο είχε επικοινωνήσει με τον τότε ηγέτη της αντιπολίτευσης Αντώνη Σαμαρά, γνωρίζοντας πως εκείνος ήθελε να αποφύγει το δημοψήφισμα. Εκεί ο κ. Σαμαράς είπε στον κ. Μπαρόζο ότι ήταν πια διατεθειμένος να συμμετάσχει σε κυβέρνηση εθνικής ενότητας με το ΠΑΣΟΚ, «κάτι που απέφευγε επί μήνες ελπίζοντας ότι θα μπορούσε να εξασφαλίσει ο ίδιος την πρωθυπουργία».
Ο κ. Μπαρόζο δεν είπε στους Σαρκοζί και Μέρκελ για αυτή τη συνομιλία, αλλά ήταν εκείνος που πρότεινε το όνομα του Λουκά Παπαδήμου ως πιθανού ηγέτη μίας τεχνοκρατικής κυβέρνησης.
Κλείνοντας τη συνάντηση, ο κ. Σαρκοζί είπε στον κ. Παπανδρέου να επιστρέψει στην Αθήνα και να «λάβει μία απόφαση», ενώ ο κ. Μπαρόζο έπιασε τον κ. Βενιζέλο και του είπε ότι το δημοψήφισμα έπρεπε να «σκοτωθεί». Ο τότε υπουργός Οικονομικών συμφώνησε άμεσα, σύμφωνα με το δημοσίευμα. Στο δρόμο προς το αεροδρόμιο, όπως αναφέρεται, προς απορία του κ. Βενιζέλου ο Γιώργος Παπανδρέου του είπε ότι «τα πράγματα δεν είχαν πάει όσο άσχημα φοβόταν».
Με τον Γιώργο Παπανδρέου στο αεροπλάνο της επιστροφής να κοιμάται, ο Ευάγγελος Βενιζέλος έδωσε εντολή να συνταχθεί μία δήλωση για να διανεμηθεί με την προσγείωση. Η δήλωση αναφερόταν στην «ιστορική κατάκτηση» της ελληνικής συμμετοχής στην ευρωζώνη και στην ουσία αποκήρυττε το δημοψήφισμα. «Το δημοψήφισμα του κ. Παπανδρέου ήταν νεκρό. Το ίδιο και η πρωθυπουργία του», σχολιάζει ο συντάκτης.
Αίσθηση προκαλεί επίσης η περιγραφή του πώς η καγκελάριος Μέρκελ αργότερα την ίδια ημέρα κλαίγοντας διαμαρτυρήθηκε ότι «δεν ήταν δίκαιο» να πιέζεται από τους Σαρκοζί και Ομπάμα για να ηγηθεί η Γερμανία της ενίσχυσης του «τείχους προστασίας» της ευρωζώνης μέσω έκδοσης των λεγόμενων SDR (special drawing rights). Η κα. Μέρκελ γνώριζε ότι η Bundesbank ήταν κάθετα αντίθετη σε αυτό το ενδεχόμενο και πρόσθεσε απευθυνόμενη στους δύο ηγέτες εν μέσω δακρύων ότι δεν μπορούσε η ίδια να αποφασίσει αντί της κεντρικής τράπεζας της χώρας της και ότι δεν επρόκειτο «να αυτοκτονήσει» κατ’ αυτόν τον τρόπο.
skai.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου