πύρρειος νίκη της Γερμανίας

Η τελική συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης της Κύπρου και  τρόικας τις πρώτες πρωινές ώρες της 25ης Μαρτίου, είναι προφανώς βελτιωμένη ως προς αυτή που απέρριψε το Κοινοβούλιο της Κύπρου, η οποία υπεγράφη στις 16 Μαρτίου. Η πρώτη και πιο σημαντική διαφορά είναι ότι οι καταθέσεις κάτω από € 100.000 δεν θα "κουρευτούν". Όμως, αυτή η συμφωνία επιβεβαιώνει αυτό που ήδη γνωρίζαμε: επιβεβαιώνει την ηγεμονία της Γερμανίας σε όλη τη διαδικασία διάσωσης. Πάνω απ 'όλα, αυτό δημιουργεί ένα πολύ επικίνδυνο προηγούμενο. Επιπλέον, η εφαρμογή αυτής της συμφωνίας θα αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις. Δεδομένης της φυγής κεφαλαίων που έλαβε χώρα μεταξύ 16 και 25 Μαρτίου, θα πρέπει να οι καταθέσεις πάνω από τα 100.000 ευρώ να κουρευτούν πάνω από 70% (και όχι 30% όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί). Αυτή η συμφωνία δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στο σύνολο της ζώνης του ευρώ, αλλά ειδικά την Κύπρο, την καταδικάζει στην πραγματικότητα σε μεγάλη εξαθλίωση.


Η πύρρειος νίκη της Γερμανίας
Η  συμφωνία είναι ένας θρίαμβος της γερμανικής στρατηγικής. Η Γερμανία αντιμετωπίζει όμως την εξής αντίφαση: Κρατάει μεν ζωντανή την ευρωζώνη , από την οποία έχει το μεγαλύτερο όφελος,  με τομικρότερο όμως δυνατό κόστος. Εξ ου και η ιδέα να συμμετάσχουν σε περίπτωση αναδιάρθρωσης του τραπεζικού τομέα, όχι μόνο οι μέτοχοι (κάτι φυσιολογικό), αλλά επίσης, στο σύνολο τους ή εν μέρει  και οι καταθέτες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Γερμανία ήταν άκαμπτη στις διαπραγματεύσεις. Στη συνέχεια πέτυχε ένα σημαντικό μέρος των χρημάτων (5,8 δισ. ευρώ 17,5 δισ. ευρώ) να έλθει από το "κούρεμα" των καταθετών. Μπορεί επομένως να συνεχίσει την πολιτική της ότι την κρίση θα πρέπει να την πληρώσουν βασικά οι χώρες που έχουν πληγεί. Να σημειωθεί ότι η πολιτική αυτή έχει πολλά κοινά σημεία,με τη λύση  που ακολούθησε το Ηνωμένο Βασίλειο έναντι της Ιρλανδίας στο λιμό του 1847. Και τότε, προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι τη βοήθεια θα έπρεπε να την πληρώσουν κατά κύριο λόγο οι ιρλανδοί. Την κατάληξη την γνωρίζουμε όλοι (1). 

Είναι εκπληκτικό ότι ακόμη και ένας Γάλλος υπουργός,ο  Pierre Moscovici  έδωσε τη συγκατάθεσή του σαυτή τη στρατηγική. Αλλά αυτή η στρατηγική μπορεί να αποτύχει σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Η  δήλωση του Πρόεδρου του Eurogroup, ο οποίος είπε ότι η λύση που δόθηκε για την Κύπρο θα πρέπει να χρησιμεύσει ως πρότυπο και σε άλλες κρίσεις,έδωσε το έναυσμα για μια κατανοητή αντίδραση των χρηματοπιστωτικών αγορών. Παρά το γεγονός ότι αργότερα πήρε πίσω την αρχική του δήλωση, αν και πολλοί, όπως ο François Hollande, τόνισαν την "ειδική" περίπτωση της Κύπρου και την "έκτακτη" φύση των μέτρων, η ζημιά είχε γίνει. Στο εξης, με κάθε νέα κρίση όλοι θα φοβούνται ότι θα αντιμετωπίζονται ως Κύπριοι, πράγμα που θα καθιστά ολοένα και πιο δύσκολο την εξεύρεση λύσης.

 Οι Γερμανοί τελικά με τη σιδερένια γροθιά τους έθεσαν σε κίνδυνο ό, τι απέμεινε από την εμπιστοσύνη στα τραπεζικά συστήματα της ευρωζώνης. Η Κύπρος, για να αποτρέψει μια μαζική φυγή κεφαλαίων, θα επιβάλει έλεγχο στα κεφάλαια, κάτι που στη ζώνη του ευρώ θεωρητικά απαγορεύεται. Με αποτέλεσμα να είναι υποχρεωμένη  να αποδεχτεί μέτρα που πάντα απέρριπτε επειδή ακύρωναν τα οφέλη του ενιαίου νομίσματος. Προκειται για  ένα παράδοξο, και όχι το λιγότερο σημαντικό, αυτής της κρίσης.

 .

Η αδυναμία του σχεδίου τις 25 Μαρτίου.
Επιπλέον, η επιτυχία του σχεδίου στην περίπτωση της Κύπρου δεν είναι καθόλου εύκολη. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου θα κρατήσει τις τράπεζες κλειστές μέχρι την Πέμπτη.Τοτε, θα δούμε αν θα έχουμε  "bankrun", με άλλα λόγια τραπεζικό πανικό. Ο κόσμος, δεν έχει λόγους να εμπιστεύεται το τραπεζικό σύστημα. Τίθεται και πάλι, το ερώτημα που αφορά την τεχνική επιτυχία αυτού του σχεδίου. Γνωρίζουμε ότι ένα σημαντικό μέρος των χρημάτων της Λαϊκής Τράπεζας της Κύπρου και της Τράπεζας Κύπρου έφυγε μεταξύ 16 και 25 Μαρτίου. Οι αναλήψεις έγιναν είτε μέσω των θυγατρικών αυτών των τραπεζών (οι οποίες, σε αντίθεση με τις μητρικές δεν έκλεισαν), είτε μέσα από ρήτρες εξαίρεσης που η ΕΚΤ, η οποία είχε οργανώσει τη διακοπή της ρευστότητας στην Κύπρο, αναγκάστηκε να αποφασίσει πολύ γρήγορα. Τα ποσά που έφυγαν ανέρχονται σε τουλάχιστον € 4 δισ. ευρώ και μπορεί να φτάνουν μέχρι και τα 10 δισ. ευρώ. Οι νομισματικές αρχές δεν θα έχουν άλλη επιλογή. Αν θέλουν να βρουν  τα απαραίτητα ποσά (5,8 δισ. ευρώ), όπως προβλέπεται στο σχέδιο, θα πρέπει να αυξήσουν τον φόρο επί των καταθέσεων από  € 100.000 και πάνω. Ετσι,ένα κούρεμα 30% θα μπορούσε να φτάσει και στο 80%. Αυτό θα ισοδυναμεί με κατάσχεση των καταθέσεων και θα προκαλέσει τη φυγή των καταθέσεων κάτω από 100.000 ευρώ, όχι μόνο από την Τράπεζα Κύπρου, αλλά και από άλλες κυπριακές τράπεζες. Ετσι,το σχέδιο, που υποτίθεται ότι  στοχεύει στην αποτροπή της πλήρους κατάρρευσης του τραπεζικού τομέα, στην πράξη θα το οδηγήσει ακριβώς εκεί. Και αυτό που περιμένουμε να  δούμε,θα το δούμε να γίνεται πολύ σύντομα από την Πέμπτη 28 Μαρτίου.Δεν μπορούμε όμως να αποκλείσουμε ότι το σχέδιο είναι ανεπαρκές και ότι την επόμενη εβδομάδα θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για ένα νέο σχέδιο. Αν αυτό γίνει, τότε θα βρισκόμαστε και πάλι στο σημείο εκκίνησης. Τέλος, σημειώστε ότι οι ρωσικές εταιρείες των οποίων οι καταθέσεις είναι σε κατάσταση ομηρίας, θα μπορούσαν να κινηθούν εναντίον της κυβέρνησης της Κύπρου με βάση το διεθνές δίκαιο, αρχίζοντας ένα δικαστικό αγώνα με αβέβαιη έκβαση .

Η κρίση που έρχεται
Τέλος, η κρίση αυτή είναι ένα σοβαρό μήνυμα για την υφέρπουσα κρίση της ευρωζώνης. Το γεγονός και μόνο ότι μια χώρα που αντιπροσωπεύει μόνο το 0,2% του ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ μπορεί να αποτελέσει  ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα είναι ένα σύμπτωμα μιας κατάστασης πολύ επιδεινωμένης. Ο Πρόεδρος Francois Hollande θα δαγκώσει τα δάχτυλά του για αυτό που είπε  με σπάνια ελαφρότητα και αφέλεια  ότι " η κρίση του ευρώ είναι πίσω μας." Στην πραγματικότητα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Η Σλοβενία ​​έχει ήδη χτυπήσει την πόρτα, με σοβαρή κρίση του τραπεζικού της συστήματος. Ενώ στην Ισπανία η οικονομική κατάσταση συνεχίζει να επιδεινώνεται, με την ανεργία να υπερβαίνει το 27% του εργατικού δυναμικού και το δημόσιο χρέος γύρω στο 100% του ΑΕΠ, ενώ και η Ιταλία σε λίγες εβδομάδες θα περάσει μέσα από μια σοβαρή κρίση, λόγω των επιπτώσεων της πιστωτικής κρίσης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, χρόνος για μεγαλοστομίες δεν υπάρχει. Η μέθοδος που ακολουθείται στην  Κύπρο περιέχει όλα τα απαραίτητα συστατικά για να κάνει τους ισπανούς και ιταλούς καταθέτες να πανικοβληθούν. Η διαδικασία μετάδοσης στις δύο αυτές χώρες θα σήμαινε μια έκρηξη στη ζώνη του ευρώ μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η καλύτερη λύση εξακολουθεί να είναι, εφ 'όσον υπάρχει χρόνος, να προχωρήσουν με συντονισμένο τρόπο στη διάλυση του ενιαίου νομίσματος και στη διατήρηση των μηχανισμών συντονισμού μεταξύ των νέων  εθνικών νομίσματων, για παράδειγμα στο πλαίσιο ενός κοινού νομισματικού συστήματος.

  (1)  Ο Grada, Cormac, Ο Μεγάλος Λιμός της Ιρλανδίας: μια επισκόπηση, UCD Κέντρο Οικονομικών Ερευνών ,WP04/25, University College του Δουβλίνου, Κέντρο Οικονομικών Ερευνών, 2004. Ομοίως, και Black ’47 and beyond: ο μεγάλος ιρλανδικός λιμός στην ιστορία, την οικονομία, και τη μνήμη, Princeton, NJ : Princeton University Press, 2000.

niko demo