Ιστορικές εξελίξεις στη Πορτογαλία

Στέλιος Κούλογλου

Αυτή τη φορά δεν πρόκειται για τον άτακτο μαθητή, που τιμωρούμε για να ησυχάσουν οι υπόλοιποι. Αλλά για τον «σπασίκλα» που κάθε τόσο ο δάσκαλος Βόλφγκανγκ καλούσε στον πίνακα: «Έλα εδώ παιδί Κοέλιο και δείξε τους πώς λένε το μάθημα». 

Μόλις ένα μήνα μετά τις βουλευτικές εκλογές, ηανατροπή της κυβέρνησης της λιτότητας στην Πορτογαλία, αποτελεί την πιο τρανταχτή απόδειξη ότι το πορτογαλικό success story που πιπίλιζε το Βερολίνο - και επαναλάμβαναν τα φερέφωνα του στην Ελλάδα - ήταν κάτι αντίστοιχο με το αυτό του κ. Σαμαρά: ένα στηριγμένο στην δημιουργική λογιστική, προπαγανδιστικό εφεύρημα, που παραποιούσε τα πραγματικά δεδομένα της οικονομίας και αδιαφορούσε πλήρως για τις καταστροφικές συνέπειες της λιτότητας και του μνημόνιου στην κοινωνία της χώρας.

Αν η μία ιστορική διάσταση από την πτώση της δεξιάς κυβέρνησης είναι η διάψευση των νεοφιλελεύθερων στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, η άλλη είναι η συμμαχία των κομμάτων της αριστεράς με το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Ο πρώην πρόεδρος του κόμματος και πρωθυπουργός Ζ. Σόκρατες είναι ακόμη υπό κατ' οίκον κράτηση κατηγορούμενος για οικονομικά σκάνδαλα, χώρια ότι ήταν αυτός που εφάρμοσε πρώτος τις πολιτικές της λιτότητας. Παρ' όλα αυτά τα δύο κόμματα της αριστεράς, το Μπλόκο και το ΚΚΠ προτίμησαν να συμμαχήσουν με τους Σοσιαλιστές, παρά να τους αφήσουν να προχωρήσουν στον «Μεγάλο Συνασπισμό» με την δεξιά του Κοέλιο, όπως προέβλεπαν οι περισσότεροι παρατηρητές την επομένη των εκλογών.

«Πιστεύουμε ότι ήταν ευκαιρία να συγκροτηθεί μια άλλη κυβερνητική συμμαχία, για την επίλυση των άμεσων προβλημάτων της χώρας», εξήγησε πρόσφατα ο εκπρόσωπος του ΚΚΠ, που θεωρείτο μέχρι τώρα ένα από τα πιο «ορθόδοξα» της Ευρώπης. «Παρουσιάσαμε προτάσεις για την αύξηση του κατώτατου μισθού από 500 σε 600 ευρώ, επαναφορά συλλογικών συμβάσεων και καταπολέμηση των επισφαλών εργασιακών σχέσεων, φορολογική πολιτική πιο ισορροπημένη και δίκαιη, χρηματοδότηση κοινωνικής ασφάλισης και αναστροφή ιδιωτικοποίησης δημοσίων εταιρειών όπως η αεροπορική ΤΑΡ», συνέχισε, μιλώντας σε ειδική ενημερωτική σύσκεψη της ευρωομάδας της αριστεράς στο Στρασβούργο.

Δεν επρόκειτο για κινήσεις τακτικής, ώστε να αποκαλυφθεί ο καιροσκοπισμός των Σοσιαλιστών: «Είπαμε ότι ακόμη και αν το Σοσιαλιστικό Κόμμα δεν επιθυμεί την ρήξη με βάση τις δικές μας προτάσεις, εμείς θα θέλαμε συνεργασία σε μια μίνιμουμ βάση για να μην επανέλθει η δεξιά». H σύγκριση με το «αδελφό» ΚΚΕ είναι καταθλιπτική για τις δογματικές προσκολλήσεις του τελευταίου και την πολιτική «Τι Παπάγος, τι Πλαστήρας» που υιοθέτησε μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου στην Ελλάδα. Το ενδιαφέρον είναι τώρα πώς θα σχολιάσει ο «Ριζοσπάστης» τις εξελίξεις και την πολιτική των Πορτογάλων συντρόφων.

Το Μπλόκο της Αριστεράς, το κόμμα που βγήκε κερδισμένο από τις πρόσφατες εκλογές, έθεσε επίσης 3 βασικές προϋποθέσεις στο Σοσιαλιστικό Κόμμα για την δημιουργία «εναλλακτικής κυβέρνησης»: προστασία  των εργασιακών δικαιωμάτων, επαναφορά μισθών και συντάξεων στα επίπεδα πριν από την κρίση. Τόνιζε όμως, όπως και το ΚΚΠ, ότι δεν έπρεπε με τίποτα να σχηματιστεί κυβέρνηση δεξιάς και ότι  θα υποστήριζε το Σοσιαλιστικό Κόμμα, ακόμη και αν δεν υπήρχε γενικότερη συμφωνία σε όλα τα σημεία. Είναι προφανές ότι τα δύο κόμματα της αριστεράς παίρνουν σημαντικό ρίσκο, αλλά η απόφαση τους δείχνει πόσο ωριμάζει, σε όλη την νότια Ευρώπη, η ανάγκη ανατροπής των πολιτικών λιτότητας, μέσω ευρύτερων συμμαχιών.  Είναι χαρακτηριστικό ότι στη διάρκεια της ψηφοφορίας  που οδήγησε στην πτώση της πιο βραχύβιας κυβέρνησης των τελευταίων ετών, χιλιάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν έξω από το κοινοβούλιο στη Λισσαβόνα , μετά από κάλεσμα της Συνομοσπονδίας των Συνδικάτων.

Ο πρόεδρος της χώρας Καβάκο Σίλβα, που είχε επιχειρήσει ένα πραξικοπηματάκι δίνοντας τη διερευνητική εντολή στη δεξιά, ενώ η αριστερή αντιπολίτευση συγκέντρωνε περισσότερες έδρες συνολικά και το 62% των ψήφων, βρίσκεται σε εξαιρετική δύσκολη θέση. Ο πρόεδρος είχε ερμηνεύσει το Σύνταγμα κατά πως νόμιζε, με το επιχείρημα ότι δεν θα έπρεπε να σχηματιστεί κυβέρνηση στηριγμένη σε «αντιευρωπαϊκές» δυνάμεις, όπως το ΚΚΠ που τάσσεται υπέρ της εξόδου της χώρας από την ΕΕ.

Τώρα, παρά τα λεγόμενα του, είτε θα πρέπει να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον ηγέτη των Σοσιαλιστών Αντόνιο Κόστα ή να ζητήσει από την κυβέρνηση Κοέλιο να παραμείνει ως υπηρεσιακή έως να γίνουν εκλογές. Αλλά με βάση το Σύνταγμα αυτές δεν μπορούν να γίνουν πριν τον Απρίλιο του 2016. Η Πορτογαλία μπαίνει σε μια περίοδο πολιτικής αστάθειας, που θα θυμίζει τις αποσταθεροποιητικές συνέπειες των πολιτικών που ο δάσκαλος Βόλφγκανγκ και η Νονά Μέρκελ έχουν επιβάλει στην Ευρώπη.

Ιστορικές εξελίξεις στη Πορτογαλία. Του Στέλιου Κούλογλου | TVXS - TV Χωρίς Σύνορα