Του Δημήτρη Χασάπη
Στην Αλεφάντειο διάλεκτο, μαντουμαδόρος ονομάζεται ο αμυντικός
ποδοσφαιριστής που διακρίνεται για την ικανότητά του στο παιχνίδι
μαν-του-μαν, δηλαδή στο στενό μαρκάρισμα του αντιπάλου σε όλο το μήκος
και το πλάτος του γηπέδου σε όλη τη διάρκεια του αγώνα. "Και του λέω του
προέδρου: ...πάρε και δυο μαντουμαδόρους παιχταράδες στο κέντρο της
άμυνας να καταπίνουν τους αντιπάλους. Με θεριά πας να παίξεις, όχι με τ'
Άσπρα Χώματα!».
Εφαρμόζοντας τη συνταγή Αλέφαντου σε πολιτικό επίπεδο ο πρόεδρος της Ν.Δ. πήρε μαντουμαδόρους για το μαρκάρισμα του ΣΥΡΙΖΑ και συγκρότησε μ' αυτούς την «Ομάδα Αλήθειας». Διακηρυγμένη αποστολή της η «πολιτική ανάλυση», αλλά πραγματικός στόχος της η απαξίωση του ΣΥΡΙΖΑ και των αντιπάλων της Ν.Δ., με όργανο την «ανάδειξη της αλήθειας», δηλαδή με συστηματική παραχάραξη στοιχείων και με αυθαίρετες ερμηνείες γεγονότων και δηλώσεων. Τι είναι και πώς ορίζεται η αλήθεια είναι ένα ζήτημα, ανοιχτό για τη φιλοσοφία, αλλά όχι για τα στελέχη της Ν.Δ., τα οποία συγκροτούν, στηρίζουν ή ανέχονται τις πρακτικές κατασκευής «αληθειών».
Η Χάνα Άρεντ στο δοκίμιό της «Αλήθεια και Πολιτική» αναλύει την ασύμβατη σχέση αλήθειας και πολιτικής και υποστηρίζει ότι ποτέ στην ιστορία δεν υπήρχε ένα στοιχείο της πολιτικής, το οποίο θα μπορούσε να αποκληθεί «αλήθεια». Αυτό που υπάρχει είναι μία, μονίμως ανταγωνιστική, σχέση μεταξύ τους. Διακρίνοντας την αλήθεια από τη γνώμη, τεκμηριώνει την άποψη ότι οι διαφορετικές γνώμες και όχι οι αλήθειες συνιστούν τη βάση της πολιτικής σκέψης και δράσης. Κατά την άποψή της, η αλήθεια ανήκει στη σφαίρα της νόησης, στην περιοχή της λογικής, των μαθηματικών και των επιστημών, όπου και συνοδεύεται από μια διάσταση εξαναγκασμού, αφού αποκλείει κάθε συζήτηση και απαιτεί την αποδοχή της στη βάση της ορθολογικής σκέψης. Κάθε ιδέα, επομένως, η οποία θέτει στην έκφραση της γνώμης κανόνες αληθείας ή στις συζητήσεις κριτήρια επιστημονικής εγκυρότητας έχει έναν δεσποτικό χαρακτήρα, αφού επιβάλλει μια καθολική συμφωνία γνώμης, περιορίζει την ελευθερία της σκέψης, απαλείφει την πολλαπλότητα και τη διαφορετικότητα των απόψεων. Με αυτή την έννοια, η επίκληση της αλήθειας είναι πράξη αντι-πολιτική, αφού διεκδικώντας τον περιορισμό του διαλόγου και της πολυφωνίας διεκδικεί να εξαλείψει τις βασικές αρχές της πολιτικής. Η άρνηση του κριτηρίου της αλήθειας στην πολιτική και στη συλλογική ζωή δεν σημαίνει, βέβαια, και άρνηση της πραγματικότητας των γεγονότων του παρελθόντος και του παρόντος, η καταγραφή, η διάσωση, η ανάλυση και η αξιολόγηση των οποίων αποτελούν συστατικά στοιχεία της ζωής των πολιτικών κοινοτήτων. Η πραγματικότητα των γεγονότων, όμως, αφορά στους ανθρώπους που τα βίωσαν ή υπήρξαν παρατηρητές τους, αποδεικνύεται από τις μαρτυρίες τους και τεκμηριώνεται από τις καταθέσεις τους, αποτελεί επομένως στοιχείο της πολιτικής, στο οποίο όμως δεν ενέχεται καμία έννοια αλήθειας ή ψεύδους.
Τα γεγονότα και οι απόψεις, παρ' όλο που διακρίνονται μεταξύ τους, δεν είναι ανταγωνιστικά, αλλά συμπληρωματικά, στη διαμόρφωση και στη διατύπωση γνώμης. Τα γεγονότα και οι ερμηνείες τους συμβάλλουν στη διαμόρφωση γνώμης και οι γνώμες, επηρεασμένες από διαφορετικά συμφέροντα και συναισθήματα, μπορεί να διαφέρουν μεταξύ τους, αλλά είναι αποδεκτές στον βαθμό που σέβονται τα γεγονότα. Επομένως η αντίθεση, κατά την Άρεντ, είναι ανάμεσα στην ορθολογική αλήθεια και στην τεκμηριωμένη γνώμη, αφού η πρώτη δεν επιτρέπει συζήτηση και διαφωνία, ενώ η δεύτερη αναπτύσσεται μέσα στη συζήτηση και στη διαφωνία και η υπεράσπιση της γνώμης σε βάρος της διεκδίκησης της αλήθειας σημαίνει υπεράσπιση της πολιτικής συζήτησης και του θεμελιακού ρόλου της σε κάθε πολιτική δραστηριότητα.
Την πολιτική συζήτηση και την πολλαπλότητα των γνωμών που προϋποθέτει αγωνίζονται να αποτρέψουν οι μαντουμαδόροι της Δεξιάς «Ομάδας Αλήθειας» με την ανάπτυξη μιας στρατηγικής, η οποία επιδιώκει τη συστηματική καλλιέργεια ενός διχαστικού κλίματος στην πολιτική καθημερινότητα, αντιπαραθέτοντας σε κατασκευασμένα «ψεύδη» του ΣΥΡΙΖΑ τις κατασκευασμένες «αλήθειες» της Ν.Δ. και ανάγοντας κάθε διαφωνία με τις πολιτικές της Ν.Δ. σε συμφωνία με τις πολιτικές του ΣΥΡΙΖΑ. Αναγορεύοντας εαυτούς σε θεματοφύλακες της «αλήθειας» κάνουν ό,τι μπορούν για να εμποδίσουν τη συζήτηση των επιλογών του Σαμαρά μέσα στο κόμμα τους, ιδίως εκείνων που εκχωρούν εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, τα οποία, εάν συζητηθούν, θα αποκαλύψουν τις αντιφάσεις της δεξιάς εθνικιστικής πολιτικής ιδιοσυστασίας τους.
Εφαρμόζοντας τη συνταγή Αλέφαντου σε πολιτικό επίπεδο ο πρόεδρος της Ν.Δ. πήρε μαντουμαδόρους για το μαρκάρισμα του ΣΥΡΙΖΑ και συγκρότησε μ' αυτούς την «Ομάδα Αλήθειας». Διακηρυγμένη αποστολή της η «πολιτική ανάλυση», αλλά πραγματικός στόχος της η απαξίωση του ΣΥΡΙΖΑ και των αντιπάλων της Ν.Δ., με όργανο την «ανάδειξη της αλήθειας», δηλαδή με συστηματική παραχάραξη στοιχείων και με αυθαίρετες ερμηνείες γεγονότων και δηλώσεων. Τι είναι και πώς ορίζεται η αλήθεια είναι ένα ζήτημα, ανοιχτό για τη φιλοσοφία, αλλά όχι για τα στελέχη της Ν.Δ., τα οποία συγκροτούν, στηρίζουν ή ανέχονται τις πρακτικές κατασκευής «αληθειών».
Η Χάνα Άρεντ στο δοκίμιό της «Αλήθεια και Πολιτική» αναλύει την ασύμβατη σχέση αλήθειας και πολιτικής και υποστηρίζει ότι ποτέ στην ιστορία δεν υπήρχε ένα στοιχείο της πολιτικής, το οποίο θα μπορούσε να αποκληθεί «αλήθεια». Αυτό που υπάρχει είναι μία, μονίμως ανταγωνιστική, σχέση μεταξύ τους. Διακρίνοντας την αλήθεια από τη γνώμη, τεκμηριώνει την άποψη ότι οι διαφορετικές γνώμες και όχι οι αλήθειες συνιστούν τη βάση της πολιτικής σκέψης και δράσης. Κατά την άποψή της, η αλήθεια ανήκει στη σφαίρα της νόησης, στην περιοχή της λογικής, των μαθηματικών και των επιστημών, όπου και συνοδεύεται από μια διάσταση εξαναγκασμού, αφού αποκλείει κάθε συζήτηση και απαιτεί την αποδοχή της στη βάση της ορθολογικής σκέψης. Κάθε ιδέα, επομένως, η οποία θέτει στην έκφραση της γνώμης κανόνες αληθείας ή στις συζητήσεις κριτήρια επιστημονικής εγκυρότητας έχει έναν δεσποτικό χαρακτήρα, αφού επιβάλλει μια καθολική συμφωνία γνώμης, περιορίζει την ελευθερία της σκέψης, απαλείφει την πολλαπλότητα και τη διαφορετικότητα των απόψεων. Με αυτή την έννοια, η επίκληση της αλήθειας είναι πράξη αντι-πολιτική, αφού διεκδικώντας τον περιορισμό του διαλόγου και της πολυφωνίας διεκδικεί να εξαλείψει τις βασικές αρχές της πολιτικής. Η άρνηση του κριτηρίου της αλήθειας στην πολιτική και στη συλλογική ζωή δεν σημαίνει, βέβαια, και άρνηση της πραγματικότητας των γεγονότων του παρελθόντος και του παρόντος, η καταγραφή, η διάσωση, η ανάλυση και η αξιολόγηση των οποίων αποτελούν συστατικά στοιχεία της ζωής των πολιτικών κοινοτήτων. Η πραγματικότητα των γεγονότων, όμως, αφορά στους ανθρώπους που τα βίωσαν ή υπήρξαν παρατηρητές τους, αποδεικνύεται από τις μαρτυρίες τους και τεκμηριώνεται από τις καταθέσεις τους, αποτελεί επομένως στοιχείο της πολιτικής, στο οποίο όμως δεν ενέχεται καμία έννοια αλήθειας ή ψεύδους.
Τα γεγονότα και οι απόψεις, παρ' όλο που διακρίνονται μεταξύ τους, δεν είναι ανταγωνιστικά, αλλά συμπληρωματικά, στη διαμόρφωση και στη διατύπωση γνώμης. Τα γεγονότα και οι ερμηνείες τους συμβάλλουν στη διαμόρφωση γνώμης και οι γνώμες, επηρεασμένες από διαφορετικά συμφέροντα και συναισθήματα, μπορεί να διαφέρουν μεταξύ τους, αλλά είναι αποδεκτές στον βαθμό που σέβονται τα γεγονότα. Επομένως η αντίθεση, κατά την Άρεντ, είναι ανάμεσα στην ορθολογική αλήθεια και στην τεκμηριωμένη γνώμη, αφού η πρώτη δεν επιτρέπει συζήτηση και διαφωνία, ενώ η δεύτερη αναπτύσσεται μέσα στη συζήτηση και στη διαφωνία και η υπεράσπιση της γνώμης σε βάρος της διεκδίκησης της αλήθειας σημαίνει υπεράσπιση της πολιτικής συζήτησης και του θεμελιακού ρόλου της σε κάθε πολιτική δραστηριότητα.
Την πολιτική συζήτηση και την πολλαπλότητα των γνωμών που προϋποθέτει αγωνίζονται να αποτρέψουν οι μαντουμαδόροι της Δεξιάς «Ομάδας Αλήθειας» με την ανάπτυξη μιας στρατηγικής, η οποία επιδιώκει τη συστηματική καλλιέργεια ενός διχαστικού κλίματος στην πολιτική καθημερινότητα, αντιπαραθέτοντας σε κατασκευασμένα «ψεύδη» του ΣΥΡΙΖΑ τις κατασκευασμένες «αλήθειες» της Ν.Δ. και ανάγοντας κάθε διαφωνία με τις πολιτικές της Ν.Δ. σε συμφωνία με τις πολιτικές του ΣΥΡΙΖΑ. Αναγορεύοντας εαυτούς σε θεματοφύλακες της «αλήθειας» κάνουν ό,τι μπορούν για να εμποδίσουν τη συζήτηση των επιλογών του Σαμαρά μέσα στο κόμμα τους, ιδίως εκείνων που εκχωρούν εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, τα οποία, εάν συζητηθούν, θα αποκαλύψουν τις αντιφάσεις της δεξιάς εθνικιστικής πολιτικής ιδιοσυστασίας τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου