Γ. Δελαστίκ: Πέφτει η Ισλανδική Κυβέρνηση της Κεντροαριστεράς

Του Γ. ΔΕΛΑΣΤΙΚ*

Πανικός έχει καταλάβει τις ηγεσίες των δύο κεντροαριστερών κομμάτων που κυβέρνησαν την Ισλανδία στο απόγειο της κρίσης επί τέσσερα χρόνια, από τα τέλη Απριλίου του 2009, εν όψει των βουλευτικών εκλογών που θα γίνουν στη χώρα αυτή μεθαύριο, Σάββατο.

Οι σοσιαλδημοκράτες από τη μια μεριά και ο συνασπισμός της Αριστεράς και των οικολόγων που συγκυβέρνησαν για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας αναμένεται να υποστούν συντριπτικές ήττες, αν επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις. Ηταν οι θριαμβευτές των προηγούμενων εκλογών. Οι σοσιαλδημοκράτες είχαν πάρει το 29% των ψήφων και 20 από τις 63 έδρες του ισλανδικού κοινοβουλίου.

Οι αριστεροί και οι οικολόγοι είχαν πάρει το 22% των ψήφων και 14 έδρες, με αποτέλεσμα ο συνασπισμός σοσιαλδημοκρατών, αριστερών και οικολόγων να έχει απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία και να σχηματίσει κυβέρνηση με πρωθυπουργό τη Γιοχάνα Σίγκουρδαντόουτιρ. Τότε, το 2009, είχε καταβαραθρωθεί εκλογικά το δεξιό Κόμμα της Ανεξαρτησίας, που κυβερνούσε την Ισλανδία επί 18 συνεχή χρόνια. Είχε πέσει από τις 25 έδρες στις 16, σημειώνοντας τη χειρότερη εκλογική του επίδοση στην 85χρονη ιστορία του, παίρνοντας κάτω από το 24% των ψήφων.

Η κυβέρνηση της Κεντροαριστεράς όμως αποδείχθηκε ανάξια των προσδοκιών όσων την ψήφισαν - και δειλή, έτοιμη να υποκύψει ανά πάσα στιγμή στις πιέσεις των ξένων και πρωτίστως των Βρετανών. Ετσι, αποδέχθηκε να πληρώσουν οι Ισλανδοί πολίτες για να αποζημιωθούν οι κερδοσκόποι πελάτες μιας ιδιωτικής ισλανδικής τράπεζας στην Αγγλία και στην Ολλανδία.

Ο δεξιός πρόεδρος της Ισλανδίας όμως αρνήθηκε να υπογράψει τον σχετικό νόμο που είχε ψηφίσει το υπό κεντροαριστερή πλειοψηφία κοινοβούλιο, ανταποκρινόμενος πλήρως στα οργισμένα συναισθήματα των πολιτών. Μετά την άρνηση του Προέδρου της Δημοκρατίας το ζήτημα οδηγήθηκε υποχρεωτικά -βάσει του ισλανδικού Συντάγματος- σε δημοψήφισμα στις 6 Μαρτίου 2010. Το αποτέλεσμα εκμηδένισε το πολιτικό κύρος της κεντροαριστερής κυβέρνησης και σφράγισε τη μοίρα της από πολιτική σκοπιά.

Επρόκειτο όντως για απίστευτο ποσοστό απόρριψης: «Οχι» ψήφισε το... 93,3% των Ισλανδών ψηφοφόρων και «Ναι» το... 1,7%!!! Παρά την ασύλληπτων διαστάσεων πολιτική ήττα της, η κυβέρνηση των κεντροαριστερών Ισλανδών «Κουίσλινγκ» ψηφίζει εκ νέου στις 16 Φεβρουαρίου του 2011 να πληρώσουν οι Ισλανδοί 3,9 δισ. ευρώ στους Βρετανούς και τους Ολλανδούς καταθέτες. Τέσσερις μέρες αργότερα, στις 20 Φεβρουαρίου 2011, ο δεξιός πρόεδρος Ολαφουρ Ράγκναρ Γκρίμσον προβάλλει και πάλι το βέτο του.

Νέο δημοψήφισμα στις 9 Απριλίου 2011. Νέα νίκη του «Οχι» με 58%! Νέο χαστούκι στην απεχθή σοσιαλδημοκράτισσα πρωθυπουργό, η οποία έχει ήδη προλάβει να κάνει αίτηση ένταξης της Ισλανδίας στην ΕΕ, κινούμενη λυσσωδώς σε μετωπική αντιπαράθεση με τον λαό της χώρας της. Μοιραίο λάθος, καθώς αυτή τη στιγμή ούτε το... 25% (!) των Ισλανδών δεν είναι υπέρ της ένταξης στην ΕΕ. Οι δημοσκοπήσεις φέρνουν τους σοσιαλδημοκράτες να χάνουν τη μισή (!) δύναμή τους. Ακόμη χειρότερη μοίρα φαίνεται ότι περιμένει τους Ισλανδούς αριστερούς, οι οποίοι δημοσκοπικά χάνουν πάνω από τους μισούς ψηφοφόρους τους.

Αντιθέτως, υποψήφιο για πρώτο κόμμα στις μεθαυριανές εκλογές εμφανίζεται ένας κεντροδεξιός πολιτικός σχηματισμός, το Προοδευτικό Κόμμα, το οποίο συχνότατα κυβερνούσε ως «τσόντα» της Δεξιάς. Συνήθως έβγαινε τελευταίο, τέταρτο, από τα κόμματα που κυριαρχούν στην Ισλανδία. Το 2009 όμως ανέλαβε αρχηγός του κόμματος αυτού ο Σίγκμουντουρ Γκουνλόιγκσον, 35 μόλις χρόνων, ο οποίος είχε το θάρρος να ταχθεί κατηγορηματικά εναντίον του να πληρώσουν οι Ισλανδοί πολίτες τους Βρετανούς και τους Ολλανδούς καταθέτες των ιδιωτικών ισλανδικών τραπεζών. Αυτό εκτόξευσε τη δημοτικότητά του.

Τη νύχτα του Σαββάτου θα μάθουμε τις λεπτομέρειες των ανακατατάξεων. Το βέβαιο όμως είναι η κατακρήμνιση μιας ακόμη κεντροαριστερής κυβέρνησης, εξαιτίας της προθυμίας της να υποτάσσει στα συμφέροντα των ξένων την τύχη του δικού της λαού. Οπως έγινε και στην Ιταλία, ξεπηδούν από τους κόλπους της Κεντροδεξιάς πολιτικές δυνάμεις που έχουν το θάρρος της αντίστασης στους ξένους επικυριάρχους και τους οποίους τελικά επιβραβεύουν και οι λαοί με την ψήφο τους, ελλείψει καλύτερης επιλογής.

Το ίδιο έγινε ήδη και με τον δεξιό Ισλανδό πρόεδρο Γκρίμσον. Ο καιροσκόπος αυτός πολιτικός είχε τεράστιες ευθύνες για την ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική της Ισλανδίας πριν από την κρίση του 2008. Επέδειξε όμως ταυτόχρονα απαράμιλλο πολιτικό θάρρος προβάλλοντας βέτο το 2010 και το 2011 και επιτρέποντας έτσι στον λαό να πει τα μεγάλα του «Οχι» στα δύο δημοψηφίσματα. Οι Ισλανδοί τον αντάμειψαν στις 30 Ιουνίου 2012, εκλέγοντάς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για... πέμπτη (!!!) συνεχή φορά.

*Δημοσιεύθηκε στο "ΕΘΝΟΣ" την Πέμπτη 25 Απριλίου 2013