Γερμανική παραδοχή: Τα μνημόνια έσωσαν τις ευρωπαϊκές τράπεζες, όχι την Ελλάδα

 Στο ερώτημα πού πήγαν τα χρήματα των μνημονιακών δανείων απαντά έρευνα του ESMT του Βερολίνου, που δημοσιεύει η Handelsblatt, σε μία κρίσιμη καμπή της διαπραγμάτευσης. Ευνοήθηκαν οι ευρωπαϊκές τράπεζες και ιδιώτες πιστωτές

Το γνωρίζαμε ήδη, τώρα όμως το επιβεβαιώνουν και οικονομολόγοι γερμανικού ιδιωτικού εκπαιδευτικού ιδρύματος, για πρώτη φορά με ακριβή υπολογισμό των στοιχείων κάθε δόσης των μνημονίων τα τελευταία πέντε χρόνια:

Από τα χρήματα των δύο πρώτων προγραμμάτων “σωτηρίας της Ελλάδας” ύψους συνολικά 215,9 δισ ευρώ, μόλις 9,7 δις, δηλαδή λιγότερο από το 5%, κατέληξε στον ελληνικό προϋπολογισμό και συνεπώς άμεσα στους Έλληνες πολίτες. Το 95%, δηλαδή η μερίδα του λέοντος, πήγαν στη διάσωση των ευρωπαϊκών τραπεζών.

Για την ακρίβεια τα 86,9 δις δαπανήθηκαν για την εξυπηρέτηση παλαιών χρεών, τα 52,3 για την αποπληρωμή τόκων και τα 37,3 δις για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.
Στο πόρισμα αυτό καταλήγει 24σέλιδη έρευνα της "Ευρωπαϊκής Σχολής Μάνατζμεντ και Τεχνολογίας" (European School of Management and Technology - ESMT) του Βερολίνου, η οποία δημοσιεύεται, κατ΄αποκλειστικότητα, σήμερα από την έγκυρη γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt.

Μία αποκάλυψη που έρχεται σε μία κρίσιμη καμπή της διαπραγμάτευσης και την ώρα που η Αθήνα αγωνίζεται να δημιουργήσει ένα θετικό για τα δικά της αιτήματα κλίμα στην Ευρώπη, με δεδομένη τη σκληρή στάση του ΔΝΤ και ερωτηματικό μέχρι που θα τραβήξει το σκοινί ο Σόιμπλε.

Η έρευνα αποδεικνύει ότι η Ευρώπη και το ΔΝΤ έσωσαν τα περασμένα χρόνια κυρίως τις τράπεζες και άλλους ιδιώτες πιστωτές, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των μνημονιακών δανείων χρησιμοποιήθηκε για την εξυπηρέτηση παλαιών οφειλών και την πληρωμή των τόκων.

Ουσιαστικά οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι έσωσαν τους ιδιώτες επενδυτές, εκτιμά ο επικεφαλής του ESMT Γιεργκ Ροχόλ. «Με τα πακέτα βοήθειας σώθηκαν κυρίως ευρωπαϊκές τράπεζες» δηλώνει κατηγορηματικά στη γερμανική εφημερίδα ο κ.Ρόχολ, ο οποίος συμμετέχει και στο γνωμοδοτικό συμβούλιο του γερμανικού Υπουργείου Οικονομικών.

Η "Ευρωπαϊκή Σχολή Μάνατζμεντ και Τεχνολογίας" (ESMT) του Βερολίνου προσκομίζει για πρώτη φορά στην 24σέλιδη έρευνα ένα λεπτομερή υπολογισμό: Οι οικονομολόγοι της ανέλυσαν κάθε ένα δάνειο ξεχωριστά επί βδομάδες για να διαπιστώσουν που πήγαν τα λεφτά.

«Πρόκειται για κάτι που υπέθεταν όλοι αλλά το γνώριζαν λίγοι και επιβεβαιώνεται τώρα από την εν λόγω έρευνα: Εδώ και έξι χρόνια η Ευρώπη προσπαθεί μάταια να τερματίσει την κρίση στην Ελλάδα με δάνεια και απαιτεί συνεχώς σκληρότερα μέτρα και μεταρρυθμίσεις. H αιτία της αποτυχίας βρίσκεται όμως προφανώς λιγότερο στην πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης και περισσότερο στο σχεδιασμό των προγραμμάτων βοήθειας» σημειώνει η γερμανική εφημερίδα.

Όπως σημειώνει η εφημερίδα, οι υπολογισμοί αυτοί εγείρουν αμφιβολίες για τον σχεδιασμό των προγραμμάτων βοήθειας, αφού με τα δάνεια εξυπηρετήθηκαν και παλαιότερα χρέη, αν και η Ελλάδα είναι από το 2010 ντε φάκτο χρεοκοπημένη.

Ιδίως η σωτηρία των ελληνικών τραπεζών αποδείχθηκε καταστροφική για τους φορολογούμενους. Συνολικά, διοχετεύθηκαν από τα δύο πακέτα βοήθειας 37,2 δισ. ευρώ στις ελληνικές τράπεζες. Η βοήθεια όμως αυτή εκμηδενίσθηκε εν τω μεταξύ πλήρως, αφού από την ανακεφαλαιοποίηση του 2013 έχασαν σχεδόν το 98% της αξίας τους στο χρηματιστήριο.

«Το κούρεμα του ελληνικού χρέους θα έπρεπε να ήταν πιο σκόπιμο, είναι ήδη στην αρχή των προγραμμάτων βοήθειας το 2010» τονίζει ο κ.Ρόχολ και προσθέτει: «Θα έπρεπε βέβαια η γερμανική κυβέρνηση να είχε στηρίξει πιθανόν τις γερμανικές τράπεζες με κρατική ενίσχυση, αλλά θα είχε γίνει σαφές τουλάχιστον που πάνε τα λεφτά».

Ο διευθυντής της ESMT σημειώνει με έμφαση ότι «πολλές διαμάχες μεταξύ Βερολίνου και Αθήνας θα είχαν έτσι αποφευχθεί και το κόστος για τους Γερμανούς φορολογούμενους θα ήταν μικρότερο».

Όπως επισημαίνει πάντως η Handelsblatt, η γερμανική κυβέρνηση υπεραμύνεται της πολιτικής διάσωσης παρότι τα στοιχεία μιλούν μια διαφορετική γλώσσα. Φυσικά και ευσταθεί ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων από τα πακέτα βοήθειας κατέληξε σε ευρωπαϊκές τράπεζες, επισημαίνει ανώνυμος κυβερνητικός αξιωματούχος προς τη γερμανική εφημερίδα.

Στον απόηχο της κατάρρευσης της Lehman-Brothers όμως, ο,τιδήποτε άλλο θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρές αναταράξεις, υποστηρίζει η ίδια πηγή και επισημαίνει ότι ο κίνδυνος μετάδοσης απορρέει από το χρηματοπιστωτικό σύστημα και όχι από την ελληνική οικονομία. Γι΄ αυτό και δόθηκαν τα χρήματα στην Ελλάδα, προκειμένου να μπορεί να εξυπηρετήσει και να καθησυχάσει τους επενδυτές της.

Στο ίδιο μήκος κύματος, σύμφωνα με την εφημερίδα, κινήθηκε τα προηγούμενα χρόνια και η επιχειρηματολογία των Μέρκελ και Σόιμπλε, ότι δηλαδή ένα πρόωρο κούρεμα το 2010 θα ήταν αντιπαραγωγικό καθώς θα απάλλασσε τις ελληνικές κυβερνήσεις από την πίεση να προχωρήσουν στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Εντούτοις, και με δεδομένη τη συνεχή διαμάχη της Ελλάδας με τους δανειστές της εγείρονται αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα αυτής της προσέγγισης, επισημαίνει η Handelsblatt.