Αγρότης απ’ το Μανχάταν

Στις Η.Π.Α και πιο συγκεκριμένα στο Μανχάταν, τον παράδεισο των πλουσίων επιχειρηματιών, που τα τελευταία χρόνια κερδίζουν το παντεσπάνι τους από τις νέες τεχνολογίες και τις τηλεπικοινωνίες, προσφάτως εξαπλώνεται μία νέα μόδα· αυτή του νέου «αγρότη» που, όμως, ασκεί τα γεωργικά του καθήκοντα, δίχως βέβαια, να «κηλιδώνει» τον τίτλο του σύγχρονου πατρικίου που με τόσο κόπο απέκτησε. Υπάρχει, βεβαίως, και το αντίστοιχου ενδιαφέροντος περιοδικό «Modern Farmer», γιατί αγρότης δίχως στιλ είναι σαν τσάπα δίχως το στυλιάρι. Σ’ αυτό το …υπερπολύτιμο ανάγνωσμα, επικρατεί η εξής «φιλοσοφία»: επιδιώκουμε επικερδείς καλλιέργειες, κάνουμε την τροφή πολυτέλεια και φροντίζουμε με τη βοήθεια της επιστήμης –μεγάλη η χάρη της!– να βελτιώσουμε γευστικά τα προϊόντα μας. Για παράδειγμα, ένας τέτοιος ιδιοκτήτης φάρμας, ονόματι Harry Klee, έχει μεγάλη σκοτούρα που η βιομηχανική ντομάτα έχει χάσει τη γεύση της, επιδιώκοντας έτσι την γευστική της βελτίωση, καθ’ ότι τυγχάνει να είναι και μοριακός βιολόγος και όπως είναι, ευρέως, γνωστό δεν είναι δυνατόν να καλλιεργήσεις κηπευτικά δίχως ακαδημαϊκούς τίτλους… Εννοείται, πως ούτε λόγος για φυσικούς και απείραχτους σπόρους ή επιστροφή σε μεθόδους καλλιέργειας έξω απ’ τον τεχνοκρατικό ζυγό.
Μάλιστα, άλλη μια νέα μόδα είναι τα μικρά σε μέγεθος, αλλά μεγάλα βέβαια σε κόστος διαμονής ξενοδοχεία, που διατηρούν τις δικές τους βιολογικές φάρμες, ώστε να μπορούν να τρέφουν τους πλούσιους πελάτες τους με βιολογικά λαχανικά, φρούτα και ζώα που ανατράφηκαν και θυσιάστηκαν για χάρη των απαιτητικών ουρανίσκων των εύπορων πελατών τους. Ξέρουμε όλοι καλά πως αυτό που σήμερα ονομάζουμε «βιολογικό» και θεωρείται είδος πολυτελείας είναι το ίδιο με αυτό που παλαιότερα δεν είχε ιδιαίτερη ονομασία, καθώς ήταν διαθέσιμο σε όλους με τον ίδιο τρόπο: το φυσικό και απείραχτο απ’ τα ανθρώπινα εργαστήρια δημιούργημα της φύσης. Και βέβαια όλοι αυτοί οι μοντέρνοι καλλιεργητές δεν έχουν κανένα πρόβλημα με νόμους που επιβάλλουν τους εργαστηριακούς σπόρους μεγάλων εταιρειών. Μάλιστα, ποζάρουν σε πολύ σικ περιοδικά, με πεντακάθαρα ρούχα της τελευταίας λέξης της μόδας –λίγο, δηλαδή, πριν αφήσει την τελευταία της πνοή– μαζί με τα πεντακάθαρα κουνελάκια, γουρουνάκια και κοτούλες τους. Τόσο καθαρά, που αναρωτιόμαστε εάν τελικά είναι αληθινά. Παραπέμπουν κατευθείαν στις μεγάλες κινηματογραφικές υπερπαραγωγές, όπου οι πρωταγωνιστές, μετά από πολύωρες μάχες μέσα στα χαρακώματα βγαίνουν ατσαλάκωτοι και λαμποκοπούν από καθαριότητα.
Όλες αυτές οι καλογυαλισμένες μόδες, που συνήθως ξεκινούν από δυσμάς, αφ’ εαυτού τους μοιάζουν ωραίες και ωφέλιμες. Όπως για παράδειγμα, μόδες που διέσχισαν τον Ατλαντικό και τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, για να φτάσουν τελικά και στον κυκεώνα του μίγματος της βαλκανικής, οθωμανικής και ευρωμπαρόκ «κουλτούρας» της ελλαδικής επικράτειας. Δεν είναι, σίγουρα ψέμα πως μέσα σε ελάχιστα χρόνια, στο αστικό κυρίως περιβάλλον της ελλαδικής επικράτειας, ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων, ένιωσε μια απότομη, αλλά ταυτοχρόνως και έντονη έλξη για να αποκτήσει σκύλους, ποδήλατα και τατουάζ. Θα πει και με το δίκιο του κάποιος: «Μα είναι κακό να έχει κάποιος σκύλο; Να κάνει ποδήλατο; Να έχει τατουάζ;». Και βέβαια όχι. Ο σκύλος είναι μια καλή συντροφιά, το ποδήλατο είναι ένα ευχάριστο μέσο άθλησης και μετακίνησης και το τατουάζ (δερματοστιξία) είναι μια καλλιτεχνική φόρμα που έχει τις ρίζες της, αλλά και συναντάται ακόμη σε απολίτιστες φυλές. Είναι, όμως πασίδηλο πως μόδες, που αγγίζουν ίσως και τα όρια της «υστερίας» κάποιες φορές, προβάλλονται κατά κανόνα απ’ την κυριαρχία και σίγουρα όχι για αγαθούς σκοπούς. Μάλιστα, όταν παρουσιάζονται ως πρόταση κοινωνικού αγώνα, τότε το μόνο που κάνουν, εκτός απ’ το μειδίαμα που μας προκαλούν, είναι να λειτουργούν ως αποσυμπιεστές της κοινωνικής οργής, κάτι που φυσικά κανένα κράτος δε θα είχε αντίρρηση να συμβαίνει. Οτιδήποτε φαίνεται πλέον ωραίο, υγιεινό, ωφέλιμο πωλείται και μάλιστα ακριβά. Θέλεις να έχεις έναν τετράποδο φίλο; Θα πληρώσεις και μάλιστα αδρά, για να τον αποκτήσεις, αν φυσικά δεν καταδέχεσαι τα ημίαιμα και ορέγεσαι αποκλειστικά σκύλους… ράτσας. Ας μη μιλήσουμε για τα εκατοντάδες εξωφρενικά αξεσουάρ σκύλων, που γελοιοποιούν και εκφυλίζουν τη φύση των ζώων αυτών. Θέλεις να κάνεις ποδήλατο; Όχι, δεν είναι αρκετό. Θα πρέπει όχι μόνο να βρεις ένα εντυπωσιακό ποδήλατο, αλλά και αυτό που θα ακολουθείται από τον κατάλληλο εξοπλισμό και θα σε κάνει πλέον το νέο άρχοντα των δρόμων, με το αζημίωτο βέβαια. Όσο για το τατουάζ, τα λόγια είναι περιττά: αν παλαιότερα υιοθετούνταν από μια «φράξια» των ανυπότακτων νεολαίων και εξέφραζε καλλιτεχνικά ένα μέρος του κοινωνικού περιθωρίου, σήμερα, ενδεχομένως, σου ανοίγει μέχρι και πόρτες, για να κάνεις καριέρα, ακόμη και τηλεοπτικού σεφ.
Έτσι και με τις μικρές φάρμες. Πλέον θεωρούνται είδος πολυτελείας, γιατί ένας υγιεινός τρόπος ζωής κοντά σε ένα τρόπον τινά πιο «φυσικό» περιβάλλον –έστω και τεχνητά κατασκευασμένο– κοστίζει πολύ ακριβά. Ας μην πάμε, όμως, μέχρι την Αμερική∙ τα παραδείγματα πολλά και στα καθ’ ημάς. Τα φασόλια, οι ρέγκες και η μπομπότα (καλαμποκίσιο ψωμί), που παλιότερα τρώγονταν από τους πιο φτωχούς και βρίσκονταν παντού, τώρα θεωρούνται γκουρμέ εδέσματα και κοστολογούνται αναλόγως. Υπάρχει διάχυτη μια νοοτροπία, που θέλει τα πάντα να διαφημίζονται ως πανάκεια και να αποκόβονται από κάθε αυθόρμητη διάθεση. Ακόμη και μια, έστω και φαινομενικά, ανιδιοτελής κίνηση για τη βιομηχανία του κέρδους μπορεί να γίνει εν δυνάμει εμπορεύσιμη. Και πλέον, μπορούν κάλλιστα να συνυπάρχουν ο τεχνοκρατισμός με τον υγιεινισμό, αρκεί να μην ξεφεύγουν από τα όρια τού στυλ. Τελικά, πολλά απ’ όσα παλαιότερα εξέφραζαν πιο απλούς και λιτούς τρόπους ζωής μετατράπηκαν τώρα σε εμβλήματα των σύγχρονων γιάπηδων. Κι αυτό γιατί το εναλλακτικό κράτος παραμένει πάλι κράτος.
Για πόσο, όμως, θα μπορούν να εγκιβωτίζονται τεχνητοί παράδεισοι σε εφιαλτικά τοπία πόλεων-τερατογενέσεων; Η ίδια η φύση, αν ήταν άνθρωπος, θα γελούσε με όλα αυτά, θεωρώντας τα γελοία. Αλλά είναι ένας ολόκληρος κόσμος που πεθαίνει και μας προειδοποιεί ότι σε λίγο δε θα ’χουμε ούτε νερό να πιούμε. Οι προβλέψεις για τις κλιματικές αλλαγές των επόμενων ετών είναι εφιαλτικές και δραματικές για όλους. Στη νότια Ευρώπη και τα Βαλκάνια τα αποθέματα νερού, εξ αιτίας της υπερκατανάλωσης, υπολογίζεται ότι θα μειωθούν ως και 80%. Με τόσο σκοτεινές προβλέψεις για το φυσικό περιβάλλον είναι τουλάχιστον γελοίο να ασχολούμαστε με το στιλ και να χάνουμε το δάσος. Ο καθένας σαφώς μπορεί να κάνει όποιες στυλιστικές επιλογές επιθυμεί, αλλά βέβαια δεν μπορεί να μένει ήσυχος ότι όλα αυτά δεν θα αφομοιωθούν από το κράτος. Κάθε τι, που είναι αποσπασματική επιλογή μέσα σε μια ραγδαία εξελισσόμενη παντοκρατορία, μπορεί εύκολα να γίνει αφομοιώσιμο, εφ’ όσον δεν ενοχλεί κατ’ ουσίαν και σε βάθος την εξουσία. Οι αγωνιζόμενοι άνθρωποι όμως, που δεν ενδιαφέρονται να συντηρήσουν μια «επαναστατική αντικουλτούρα», δεν είναι δυνατόν να επαναπαύονται σε τόσο μονόπλευρες «λύσεις». Η αναρχία δεν είναι ένα κενόδοξο ρεύμα εναλλακτικής διασκέδασης∙ η ελευθερία χρειάζεται προσωπική ευθύνη και εντιμότητα. Δεν αγοράζεται ούτε πουλιέται, όσο και αν «φιλοπονούν» για το αντίθετο οι παροικούντες των αριστερών οστεοφυλακίων. Η χαρά για ζωή και απελευθερωτική ενεργητικότητα δεν συχνάζει σε κινηματικούς καφενέδες, ούτε χωράει σε ενδυματολογικά και καλλιτεχνικά δόγματα.
anarchy press