Υπήρξαν κάποιοι αναγνώστες, που είναι καινούργιοι στο Blog, και μου ζήτησαν να γράψω μερικές γενικότερες εκτιμήσεις για την κατάσταση του κόσμου σήμερα.
Αυτό βέβαια δε μπορεί εύκολα να γίνει μέσα σε μία ανάρτηση. Ειδικά όταν δεν υπάρχει και ελεύθερος χρόνος.
Πάντως, σήμερα που λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων είμαι πιεσμένος και δεν προλαβαίνω σχεδόν για τίποτα, αναδημοσιεύω ένα απόσπασμα από παλιότερο άρθρο, με μερικές γενικές παρατηρήσεις για το πως βλέπω τον κόσμο σήμερα:
1) Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, μπαίνουμε στη λεγόμενη "εποχή της παγκοσμιοποίησης". Αυτό πρακτικά σημαίνει πως εισέρχονται στην παγκόσμια αγορά εργασίας δισεκατομμύρια νέοι εργάτες, ειδικά από την Ασία. Οι εργάτες αυτοί είναι (αρχικά τουλάχιστον, γιατί τώρα βελτιώνονται) χωρίς ιδιαίτερη εξειδίκευση, αλλά έστω και έτσι, είναι πάρα πολύ ανταγωνιστικοί, διότι δουλεύουν πολύ σκληρά με ελάχιστο μισθό.
2) Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι κεφαλαιοκράτες να αρχίσουν να επενδύουν τα κεφάλαια τους εκεί, και όχι στη Δύση (ειδικά αν μιλάμε για επιχειρήσεις που αφορούν χειρωνακτική εργασία), μιας και ως γνωστόν ο κεφαλαιοκράτης ψάχνει να μεγιστοποιήσει το δικό του ατομικό ποσοστό κέρδους. Η αλήθεια είναι πως στη Δύση υπήρχαν έτσι και αλλιώς προβλήματα από πριν (μη λέμε δηλαδή ότι όλα πήγαιναν "μέλι-γάλα" - καμία σχέση), αλλά πάντων η "εποχή της παγκοσμιοποίησης" όξυνε την ταξική πάλη σε τεράστιο βαθμό. Μοναδική εξαίρεση στην παρακμή της Δύσης είναι η Γερμανία, που ναι μεν έχει σχετικά "μεγάλους μισθούς" σε σχέση πχ με την Κίνα, αλλά παρόλα αυτά την ανταγωνίζεται με επιτυχία, διότι αντισταθμίζει το ακριβότερο εργατικό κόστος με υψηλότερη ποιότητα και τεχνογνωσία στα προϊόντα της.
3) Παρά τη φυγή αυτή του κεφαλαίου προς την Ασία, η Δύση φαινόταν να μην έχει ιδιαίτερο πρόβλημα. Αυτό το κατάφερε διότι άρχισε να υποκαθιστά τη φυγή της παραγωγικής της βάσης...με χρέος. Εδώ και πολλά χρόνια, "η αγορά κινιόταν" με δάνεια, είτε μιλάμε για δάνεια που έπαιρναν τα κράτη για να καλύψουν τους ελλειμματικούς τους προϋπολογισμούς, είτε μιλάμε για στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, που έδιναν δουλειά σε οικοδόμους, πολιτικούς μηχανικούς ή υπαλλήλους πολυκαταστημάτων που πουλάνε plasma TV και gadget, κτλ.
4) Το πρόβλημα είναι βέβαια ότι κάποια στιγμή το πραγματικό εισόδημα των εργατών είχε μειωθεί τόσο πολύ, και ο δανεισμός είχε αυξηθεί τόσο πολύ, που πλέον ήταν φανερό ότι...τα δάνεια δεν μπορούσαν να αποπληρωθούν.
5) Τα δάνεια αυτά, που συχνά τα ονομάζουν "τοξικά", είναι μεγάλο πρόβλημα για τις τράπεζες (δείτε και την περίπτωση της Lehman Brothers), διότι από τη στιγμή που δε μπορούν να εισπράξουν πίσω τα λεφτά που είχαν δανείσει+τους τόκους, είναι αναγκασμένες να καταγράψουν πάρα πολλές απώλειες και ζημιές στους ισολογισμούς τους.
6) Στην πραγματικότητα λοιπόν, όλες λίγο-πολύ οι τράπεζες είναι στα πρόθυρα της χρεωκοπίας, όπως η Lehman. Και όλες θα χρεωκοπήσουν, ή μάλλον όλες θα είχαν ήδη χρεωκοπήσει, αν δεν δίνονταν "πακέτα σωτηρίας" από τα κράτη.
7) Από που όμως βρίσκονται τα τρισεκατομμύρια που απαιτούνται για τα τραπεζικά "πακέτα σωτηρίας"; Από την μία πλευρά, τα χρήματα αυτά βρίσκονται από περικοπές σε μισθούς/συντάξεις/κοινωνική ασφάλιση/δαπάνες υγείας, κτλ, και από την άλλη βρίσκονται από την εκτύπωση πληθωριστικού χρήματος (νομίσματος). Η ευρωζώνη προτιμά περισσότερο την πρώτη εκδοχή, οι ΗΠΑ/Ιαπωνία/Αγγλία προτιμούν περισσότερο τη δεύτερη, αν και όλοι εφαρμόζουν και τις δύο μεθόδους.
8) Η εκτύπωσης νομίσματος πετυχαίνει όχι μόνο να δημιουργεί νόμισμα ώστε να δωθεί στις τράπεζες ως "πακέτο σωτηρίας", αλλά παράλληλα να ρίξει και την αξία του νομίσματος αυτού. Αυτό είναι "θετικό" για ένα κράτος που θέλει να ρίξει το μισθό του εργάτη, διότι ο εργάτης που πληρώνεται σε αυτό το νόμισμα ουσιαστικά χάνει λεφτά από τη μισθό του (λόγω του πληθωρισμού), αλλά δεν το πολυκαταλαβαίνει (διότι δεν πρόκειται για μια "άμεση" μείωση μισθού, όπως πχ γίνεται κατά κόρον στην ευρωζώνη).
9) Γενικά, η "λύση" για τους ιμπεριαλιστές έχει δύο βασικούς πυλώνες: Καταρχήν, θέλουν να δώσουν αμύθητα ποσά ως "πακέτα σωτηρίας" στις τράπεζες, και δεύτερον θέλουν να μειώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο το μισθό και τις κατακτήσεις των εργατών, ώστε οι εργάτες αυτοί να γίνουν πιο "ανταγωνιστικοί", δηλαδή να πουλήσουν την εργατική δύναμη πάμφθηνα, ώστε να πειστούν οι κεφαλαιοκράτες να (ξανά)επενδύσουν στη Δύση, και όχι πχ στην Ασία ή αλλού.
10) Σε νομισματικό επίπεδο, σήμερα έχουμε το δολάριο να παίζει το ρόλο του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Δηλαδή όποιο κράτος έχει πλεονάσματα (πχ Κίνα, Ρωσία, Σ. Αραβία, κτλ) επιλέγει γενικά να αποταμιεύει τα κέρδη του σε δολάρια, έστω και αν -πλέον- υπάρχει και η λύση του ευρώ, ή υπάρχει ο χρυσός, κτλ. Παρόλα αυτά, μέχρι και το ξέσπασμα της κρίσης, το δολάριο ήταν κυρίαρχο, και δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το δολάριο είναι το μοναδικό νόμισμα στο οποίο γίνονται οι πετρελαϊκές συναλλαγές (δηλαδή όποιος θέλει να αγοράσει πετρέλαιο από τη Σ. Αραβία και τα υπόλοιπα μέλη του ΟΠΕΚ πρέπει υποχρεωτικά να πληρώσει σε δολάρια).
11) Το δολάριο έγινε παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς η Αμερική ήταν η μοναδική χώρα με μεγάλη βιομηχανική βάση (η Αγγλία, που έως τότε ήταν η #1 δύναμη είχε βομβαρδιστεί από τους ναζί, η Γερμανία είχε βομβαρδιστεί από τους Συμμάχους, η Ιαπωνία είχε δεχτεί 2 ατομικές βόμβες, κτλ). Οι Αμερικάνοι είχαν μια μεγάλη και ανέπαφη βιομηχανική βάση, και οι εξαγωγές των ΗΠΑ ήταν πάνω από το 50% των παγκόσμιων εξαγωγών! Δηλαδή μόνο μία χώρα, η Αμερική, είχε περισσότερες εξαγωγές από όλες τις άλλες χώρες μαζί. Επίσης, είχε μεγάλα αποθέματα χρυσού (τότε ίσχυε ο κανόνας του χρυσού και κάθε δολάριο αντιστοιχούσε σε μια συγκεκριμένη ποσότητα χρυσού). Οπότε, θέλοντας και μη, όλοι αναγνώρισαν την ανωτερότητα των ΗΠΑ [και] σε νομισματικό επίπεδο.
12) Καθώς περνούσαν τα χρόνια, η Αμερική άρχισε να χάνει έδαφος στη "μάχη της ανταγωνιστικότητας", ειδικά απέναντι σε χώρες όπως η Γερμανία και η Ιαπωνία, που ανασυγκροτήθηκαν και άρχισαν να έχουν και αυτές μεγάλες εξαγωγές και πλεονάσματα. Η Αμερική έπαψε σιγά-σιγά να έχει πλεονάσματα στους προϋπολογισμούς της, και άρχισε να έχει ελλείμματα.
13) Η "χαριστική βολή" ήταν ο πόλεμος στο Βιετνάμ, που εκτός των άλλων, ήταν και οικονομικά κοστοβόρος. Η Αμερική ήθελε να τυπώσει χρήμα (νόμισμα), ώστε να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο, και παράλληλα αν πληθώριζε το δολάριο, θα μείωνε έτσι και το μισθό των εργατών, ώστε να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί, και να αντιμετωπίσουν έτσι τους ανταγωνιστές τους που ανέβαιναν (κυρίως Γερμανία και Ιαπωνία).
14) Όμως, ίσχυε ο "κανόνας του χρυσού", που δεν επέτρεπε στις ΗΠΑ να τυπώσουν δολάρια - όποτε οι ΗΠΑ τον κατάργησαν (το 1971) και άρχισαν να τυπώνουν δολάρια!
15) Δύο χρόνια μετά, το 1973, ξεσπά η λεγόμενη "πετρελαϊκή κρίση", με τη Σ. Αραβία να κηρύσσει εμπάργκο, σταματώντας δηλαδή να στέλνει πετρέλαιο στη Δύση. Πέρα από την αφορμή (βιαιότητες του Ισραήλ εναντίον μουσουλμάνων), η Σ Αραβία λέει στη Δύση ότι δε θα στείλει πετρέλαιο αν δε πληρωθεί σε ΧΡΥΣΟ, μιας και δεν ήθελε να πληρώνεται σε ένα νόμισμα που πληθωρίζεται και άρα χάνει την αξία του. Τελικά, η λύση βρίσκεται σε μια "απλή" ανατίμηση της ισοτιμίας του πετρελαίου,με την τιμή σου σε δολάρια να...πολλαπλασιάζεται εν μία νυκτί (δηλαδή αφού η Αμερική υποτιμούσε το νόμισμα, η Σ. Αραβία αύξησε την τιμή του πετρελαίου, ώστε το ποσοστό κέρδους της να παραμείνει σχετικά σταθερό).
16) Σήμερα, όλα αυτά τα "ξεχασμένα" ζητήματα επανέρχονται, διότι οι ΗΠΑ τυπώνουν πλέον περισσότερα δολάρια από ποτέ. Και όχι μόνο αυτό, αλλά οι ΗΠΑ έχουν ήδη τυπώσει πάρα πολλά δολάρια. Δε βρισκόμαστε δηλαδή στην αρχή της πίστωσης πλέον. Σκεφτείτε το σα να μην έχετε λεφτά να πληρώσετε τη ΔΕΗ, και να ζητάτε πίστωση. Αρχικά, η ΔΕΗ θα σας δώσει πίστωση, και δε θα σας κόψει αμέσως το ρεύμα. Όμως, αν δει ότι κυλάει ο χρόνος και εσείς δεν έχετε να την πληρώσετε, τότε απλά θα σας κόψει την πίστωση, και μετά σταματά η παροχή ρεύματος.
17) Σε αυτή την κατάσταση είναι (περίπου) η Αμερική, αλλά και η πλειοψηφία των δυτικών κρατών σήμερα. Εδώ και δεκαετίες έχουν συσσωρεύσει τεράστια χρέη, και συνεχίζουν να έχουν ελλείμματα. Γίνεται λοιπόν ολοένα και πιο φανερό ότι δε θα μπορέσουν να αποπληρώσουν τα χρέη τους, και γι' αυτό βλέπουμε πετρελαιάδες όπως ο Σαντάμ ή ο Αχμαντινετζάντ να ζητούν να πληρώνονται σε άλλο νόμισμα από το δολάριο (έχω δώσει λινκ σε παλιότερες αναρτήσεις), γι' αυτό βλέπουμε την Κίνα και τη Ρωσία να αμφισβητούν την πρωτοκαθεδρία του δολαρίου και παράλληλα να αγοράζουν χρυσό, και γι' αυτό βλέπουμε τη Γερμανία να μην τυπώνει και πολλά ευρώ, ώστε να προωθήσει το δικό της νόμισμα ως "αντιδολάριο", μιας και είναι το μοναδικό από τα "μεγάλα" νομίσματα που δεν πληθωρίζεται μέχρι τέλους (και έχει επίσης και τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού να το υποστηρίζουν, αν συνδυάσουμε τα αποθέματα χρυσού όλων των κρατών-μελών της ευρωζώνης).
18) Γενικά, ο καπιταλισμός είναι το "σύστημα της αγοράς", δηλαδή ένα σύστημα ατομικής ιδιοκτησίας, όπου ο καθένας πουλάει τα εμπορεύματα και τις υπηρεσίες του σε κάποιον άλλο (ακόμα και ο εργάτης είναι ένας ιδιότυπος έμπορος, που πουλά την εργατική του δύναμη στον εργοδότη). Όμως, πέρα από το να ανταλλάξω άμεσα ένα "δικό μου" εμπόρευμα σε ένα εμπόρευμα "κάποιου άλλου", μπορώ να τον πληρώσω σε κάποιο χρηματικό ισοδύναμο (που έχει οριστεί να είναι ο χρυσός). Υπάρχει όμως και μια τρίτη επιλογή: Αντί να πληρώσω σε είδος, ή σε χρήμα (χρυσό), μπορώ να υπογράψω ένα γραμμάτιο (δάνειο/πίστωση), και να το ξεπληρώσω στο μέλλον, με κάποιον μελλοντικό πλούτο που υποτίθεται ότι θα αποκτήσω.
19) Αυτό είναι που κάνει σε μεγάλο βαθμό η Αμερική, αλλά και οι περισσότερες χώρες της Δύσης: Έχουν ελλείμματα στους προϋπολογισμούς τους, και πληρώσουν με ομόλογα, με πιστωτικό χρήμα (νόμισμα), κτλ. Δηλαδή εισάγουν εμπορεύματα και υπηρεσίες από άλλα κράτη (πχ από Κίνα), και επειδή οι εξαγωγές τους δε φτάνουν για να καλύψουν τις εισαγωγές, αλλά ούτε θέλουν να πληρώσουν σε χρυσό, πληρώνουν σε νόμισμα (πίστωση). Εννοείται ότι αυτό συμφέρει τις ΗΠΑ, διότι μπορούν -πλέον- να τυπώνουν όσο νόμισμα θέλουν. Αλλά μόλις οι πιστωτές τους μπορέσουν να ξοδέψουν αρκετά από τα δολάρια τους και αποκτήσουν αρκετό χρυσό, γη, πετρέλαια, λιμάνια, κτλ, τότε απλά θα σταματήσουν να δέχονται αυτή την πίστωση.
ciaoant1
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου