Μικαέλ Λεβί: Υπάρχει έλλειμμα δημοκρατίας σε όλη την Ευρώπη

Συνέντευξη του Γάλλου φιλοσόφου Μίκαλε Λεβί στον Αδάμο Ζαχαριάδη

Υπάρχει μεγάλη συζήτηση το τελευταίο διάστημα σχετικά με τις ανισότητες του ευρωπαϊκού Νότου και του Βορρά. Θεωρείτε ότι υπάρχει ζήτημα με την ισορροπία δυνάμεων μέσα στην Ε.Ε και ποια η θέση της Γαλλίας σε αυτό το δίπολο;

Ο καπιταλισμός, ειδικά στη νεοφιλελεύθερη εκδοχή του, παράγει και ισχυροποιεί όλες τις μορφές ανισοτήτων. Οι ανισότητες μεταξύ ευρωπαϊκού Βορρά και Νότου είναι ένα παράδειγμα. Όμως, η κεντρική σύγκρουση στην Ευρώπη δεν είναι ανάμεσα στον Βορρά και τον Νότο αλλά ανάμεσα στους λαούς της ηπείρου και τις οικονομικές ολιγαρχίες που κατέχουν την εξουσία σε όλες τις χώρες και που ασκούν τη δικτατορία τους μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η γαλλική κυβέρνηση δεν είναι παρά ένας από τους πιστούς υπηρέτες των συμφερόντων του κεφαλαίου.

Ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί ότι πιθανή άνοδος του στην διακυβέρνηση είναι δυνατόν να πυροδοτήσει εξελίξεις στην Ευρώπη. Συμμερίζεστε την θέση αυτή;

Είναι μια πιθανότητα. Μια κυβέρνηση που θα είχε το σθένος να διαρρήξει τα ατσάλινα δεσμά του νεοφιλελευθερισμού και της δικτατορίας των τραπεζών, θα αποτελούσε μεγάλη ενθάρρυνση για τους εργαζόμενους και τους ευρωπαϊκούς λαούς. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο να ακολουθήσουν και άλλες χώρες αυτό το παράδειγμα. Διάφορες κυβερνήσεις στη Λατινική Αμερική έχουν δείξει ότι μπορούμε να διαλέξουμε έναν άλλο δρόμο.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι ειδικά τα τελευταία χρόνια υπάρχει δημοκρατικό έλλειμμα στην Ελλάδα. Με δεδομένο ότι πρόσφατα κάνατε και μια παρέμβαση για τη δίκη του Σ. Μιχαήλ, ποια είναι η θέση σας για αυτό το ζήτημα;

Υπάρχει έλλειμμα δημοκρατίας σε όλη την Ευρώπη. Οι κυριότερες οικονομικές και κοινωνικές αποφάσεις δεν λαμβάνονται από τους εκλεγμένους αντιπροσώπους των λαών αλλά από τις αγορές. Η δημοκρατία μετατρέπεται σε ένα άδειο κέλυφος, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ισπανία, την Πορτογαλία, κ.τ.λ. Σε αυτό το γεγονός πρέπει να προσθέσουμε και την απειλητική άνοδο των φασιστικών κομμάτων και κινημάτων σε όλη την ήπειρο, που έχουν ως στόχο την εξάλειψη κάθε μορφής δημοκρατίας εγκαθιδρύοντας μια αυταρχική, ρατσιστική και ξενοφοβική εξουσία. Στην Ελλάδα χρειάστηκε να δολοφονηθεί ένας νέος Έλληνας τραγουδιστής, στρατευμένος στον αντιφασιστικό αγώνα για να αρχίσει να μπαίνει ένα όριο στη σκανδαλώδη ατιμωρησία των νέο-ναζί.

Παρατηρούμε μια άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη. Επιπλέον, πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δείχνουν να εφαρμόζουν την ακροδεξιά ατζέντα με μεγάλη ευκολία. Πιστεύετε ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος αναβίωσης του φασιστικού φαινομένου στη Γηραιά Ήπειρο;

Δεν είναι πλέον απλώς ένας κίνδυνος, είναι μια πραγματικότητα: παρακολουθούμε στην πλειοψηφία των χωρών της Ευρώπης μια εντυπωσιακή άνοδο των ρατσιστικών, ξενοφοβικών, συχνά φασιστικών, και ορισμένες φορές νέο-ναζιστικών κομμάτων. Σε αρκετές χώρες αγγίζουν ένα ποσοστό 15-25% των ψήφων. Και ασκούν μια εμφανή επίδραση στις εφαρμοζόμενες πολιτικές –επίσης ρατσιστικές κι αυτές— είτε προέρχονται από τη δεξιά είτε από την «αριστερά». Σε ορισμένες χώρες, συμμετέχουν ήδη σε κυβερνητικές συμμαχίες. Επιστρέφουμε στη δεκαετία του 1930; Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται αλλά μπορούμε να φοβόμαστε για το χειρότερο, αν δεν υπάρξει μια πραγματική αντιφασιστική κινητοποίηση στο επίπεδο της ηπείρου. Το Ευρωπαϊκό Αντιφασιστικό Μανιφέστο, που παρουσιάστηκε στην Ελλάδα, είναι ένα πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση.

Για ποιο λόγο, κατά τη γνώμη σας, παρατηρούμε το τελευταίο διάστημα μια αποδυνάμωση των κοινωνικών κινημάτων σε όλη την Ευρώπη;

Δεν πιστεύω ότι μπορούμε να μιλάμε γενικά για αποδυνάμωση των κοινωνικών κινημάτων στην Ευρώπη. Ορισμένα κινήματα έχουν ατονήσει, όπως για παράδειγμα το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ. Όμως αναδύθηκαν άλλα, καινούργια, όπως οι «Αγανακτισμένοι» ή το κίνημα για την κλιματική δικαιοσύνη ή τα αντιρατσιστικά κινήματα. Παρακολουθούμε σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες εντυπωσιακές κοινωνικές κινητοποιήσεις.

Η Γαλλική Αριστερά είναι και πάλι διασπασμένη, αυτή τη φορά με αφορμή την εκλογική στάση στις δημοτικές εκλογές. Ποιο είναι το δικό σας σχόλιο;

Είναι πολύ λυπηρό ότι το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα, ενδιαφερόμενο προπάντων να διατηρήσει τις θέσεις του στην τοπική αυτοδιοίκηση (δημάρχους, δημοτικούς συμβούλους), δέχθηκε να συμμαχήσει στον πρώτο γύρο με το Σοσιαλιστικό Κόμμα σε πολλές σημαντικές πόλεις, μεταξύ άλλων και στο Παρίσι. Πως μπορούν να συνεργάζονται σε τοπικό επίπεδο με δυνάμεις, τις οποίες έχουν καταγγείλει σε επίπεδο εθνικής κυβέρνησης για συνθηκολόγηση με τα συμφέροντα των οικονομικών ολιγαρχιών και για προσχώρηση στις καταστροφικές νεοφιλελεύθερες συνταγές; Ευτυχώς, οι υπόλοιποι συμμετέχοντες στο Αριστερό Μέτωπο αποφάσισαν να παρουσιάσουν αυτόνομες λίστες στον πρώτο γύρο στις κυριότερες πόλεις, σε ορισμένες περιπτώσεις σε συνεργασία με την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά (NPA).

left.gr