10 λόγοι για τους οποίους πρέπει να ανησυχούν οι Ευρωπαίοι πολίτες - και ιδιαίτερα του Νότου - από την Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΗΠΑ
Η Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων ή αλλιώς TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership) είναι μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου και ελεύθερων επενδύσεων που αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο στάδιο των –μυστικών– διαπραγματεύσεων μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΗΠΑ. Επ΄ αυτού, δηλαδή της μυστικότητας και της αδιαφάνειας, έχει εκδώσει ψήφισμα και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο οποίο διατυπώνει τις ανησυχίες και τις ενστάσεις του.
Η TTIP δεν αποτελεί μια παραδοσιακή εμπορική συμφωνία με κύριο στόχο τη μείωση των δασμών στις εισαγωγές μεταξύ εμπορικών εταίρων, καθότι οι δασμοί ανάμεσα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ είναι ήδη στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα. Αξιωματούχοι και από τις δύο πλευρές πάντως, δηλώνουν ανοιχτά πως ο κύριος στόχος της TTIP είναι να παραμερίσει τις κανονιστικές ρυθμίσεις που αποτελούν «εμπόδιο» στην ελευθερία κίνησης κεφαλαίων και κερδοφορίας πολυεθνικών επιχειρήσεων στις δύο μεριές του Ατλαντικού.
Στην πραγματικότητα, τα «εμπόδια» αυτά είναι τα κοινωνικά κεκτημένα και οι περιβαλλοντικές ρυθμίσεις, όπως για παράδειγμα τα εργασιακά δικαιώματα, οι κανόνες ασφάλειας για τα τρόφιμα (που συμπεριλαμβάνουν τους περιορισμούς σχετικά με τα γενετικά μεταλλαγμένα τρόφιμα), οι κανονισμοί για τη χρήση χημικών τοξικών ουσιών, οι νόμοι για την προστασία των προσωπικών δεδομένων στο διαδίκτυο, ακόμη και κάποιες από τις ρυθμίσεις για τις τράπεζες που είχαν στόχο να αποφευχθεί μια επανάληψη της οικονομικής κρίσης του 2008.
Με δυο λόγια: σε αυτήν τη διατλαντική συμφωνία διακυβεύονται πάρα πολλά.
Ο δεκάλογος του φόβου…
1. Η ΤΤΙΡ είναι απειλή για τη δημοκρατία. Εάν συμφωνηθεί, η ΤΤΙΡ θα δώσει στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να μηνύουν τις κυβερνήσεις σχετικά με πολιτικές αποφάσεις που θα μπορούσαν να βλάψουν τα μελλοντικά τους κέρδη, υπονομεύοντας τη δημοκρατική λήψη αποφάσεων για το δημόσιο συμφέρον.
2. H ΤΤΙΡ αποτελεί απειλή για τις δημόσιες υπηρεσίες. Η ΤΤΙΡ θα δημιουργήσει νέες αγορές σε δημόσιες υπηρεσίες, όπως η υγεία και η εκπαίδευση, κάτι που οδηγεί σε μεγαλύτερη απελευθέρωση και ιδιωτικοποίηση. Θα καταστεί επίσης πολύ δύσκολο να υπαχθούν οι υπηρεσίες αυτές - καθώς και η ενέργεια και το νερό μας – ξανά υπό δημόσιο έλεγχο.
3. Η ΤΤΙΡ απειλεί την ασφάλεια των τροφίμων. Μέσω της εναρμόνισης των κανονισμών για την ασφάλεια των τροφίμων, τα πρότυπα ασφαλείας τροφίμων της ΕΕ θα πρέπει να μειωθούν στα επίπεδα των ΗΠΑ. Με αυτό το τρόπο θα αρθούν οι περιορισμοί της ΕΕ για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς ΓΤΟ, τα φυτοφάρμακα και τις ορμόνες βοδινού κρέατος
4. Η ΤΤΙΡ αποτελεί απειλή για το περιβάλλον. Η ΤΤΙΡ θα μειώσει τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς της ΕΕ στα επίπεδα των ΗΠΑ, επιτρέποντας μια αμερικανικού τύπου ανάπτυξη fracking στην Ευρώπη.
5. Η ΤΤΙΡ είναι απειλή για το κλίμα. Ισχυροποιώντας τα δικαιώματα των επενδυτών, η ΤΤΙΡ θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να μηνύουν κυβερνήσεις όταν υιοθετήσουν νέες πολιτικές κατά των ορυκτών καυσίμων
6. Η ΤΤΙΡ απειλεί τα δικαιώματα των εργαζομένων. Tα δικαιώματα των εργαζομένων θα μπορούσαν να μειωθούν στα πρότυπα των ΗΠΑ και οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν να μετεγκατασταθούν σε πολιτείες των ΗΠΑ & των χωρών της ΕΕ με τα χαμηλότερα πρότυπα εργασίας.
7. Η ΤΤΙΡ είναι μια απειλή για την ιδιωτική ζωή. Διέρρευσαν έγγραφα που δείχνουν ότι η ΤΤΙΡ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να επαναφέρει κεντρικά στοιχεία της Εμπορικής Συμφωνίας Κατά της Παραποίησης (ACTA), η οποία απορρίφθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετά από λαϊκή διαμαρτυρία. Η TTIP θα μπορούσε να αναγκάσει τους παρόχους διαδικτύου για να κατασκοπεύουν τους πελάτες τους.
8. Η ΤΤΙΡ αποτελεί απειλή για τον οικονομικό έλεγχο. Η ΤΤΙΡ θα καταργήσει πολλούς από τους νέους δημοσιονομικούς κανονισμούς (όπως οι τραπεζικές εγγυήσεις) που έχουν εισαχθεί μετά το 2008 για να αποτρέψουν ένα ακόμη μελλοντικό οικονομικό κραχ.
9. Η ΤΤΙΡ βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση στο απόρρητο. Ενώ τα εταιρικά συμφέροντα παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις, το κοινό δεν συμμετέχει με κανέναν τρόπο στις συζητήσεις. Όλοι οι διαπραγματευτές πρέπει να υπογράψουν συμφωνίες εμπιστευτικότητας. Δεν υπάρχει πρόσβαση στο κείμενο της συμφωνίας - ακόμη και για τους βουλευτές - έτσι τα περισσότερα από αυτά που γνωρίζουμε είναι από έγγραφα που διέρρευσαν.
10. Η ΤΤΙΡ είναι ένα επικίνδυνο προσχέδιο για τον υπόλοιπο κόσμο. Αν η ΤΤΙΡ συμφωνηθεί, οι χώρες στον παγκόσμιο Νότο θα βρεθούν υπό τεράστια πίεση για την εφαρμογή προτύπων τύπου ΤΤΙΡ ώστε να αποφευχθεί η μείωση της εμπορικής τους δραστηριότητας. Το λόμπι των επιχειρήσεων επιβεβαιώνει το στόχο τους για τη δημιουργία μιας «παγκόσμιας σύγκλισης προς τα πρότυπα των ΕΕ-ΗΠΑ». Με αυτό το τρόπο θα δούμε πολιτικές ελεύθερου εμπορίου να επιβάλλονται στις φτωχότερες χώρες, οι οποίες δεν είχαν καμία συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις.
(Πηγή: Dr. Kostas Nikolaou, Environmental Planning of Cities Hellenic Open University /dialektika.gr)
Το ιστορικό της TTIP
Επιχειρηματικά λόμπι εκατέρωθεν του Ατλαντικού οραματίζονταν από καιρό μια εμπορική και επενδυτική συμφωνία μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ ευνοϊκή προς τα συμφέροντα των επιχειρήσεων. Το 1995 ιδρύθηκε ο Διατλαντικός Οικονομικός Διάλογος (Transatlantic Business Dialogue, TABD), ένα κλειστό λόμπι που απαρτίζεται από τους διευθύνοντες συμβούλους των ισχυρότερων ευρωπαϊκών και αμερικανικών εταιρειών. Σκοπός του ήταν να ασκήσει πιέσεις υπέρ της άρσης των ρυθμίσεων που επηρεάζουν τις υπερεθνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ και τις ΗΠΑ και έκτοτε προωθεί συστηματικά την ιδέα μιας συμφωνίας μεγάλης εμβέλειας για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Η δημιουργία του Διατλαντικού Οικονομικού Συμβουλίου (Transatlantic Business Council, TABC) το 2007 έδωσε στο Διατλαντικό Οικονομικό Διάλογο μια ακόμη ευκαιρία να ασκήσει πίεση για τη δημιουργία μιας ζώνης ελεύθερων συναλλαγών στη βάση της απορρύθμισης των αγορών τόσο στην ΕΕ όσο και στις ΗΠΑ.
Ανταποκρινόμενοι σε αυτές τις πιέσεις, οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής και των ΗΠΑ ανακοίνωσαν τον Νοέμβριο του 2011 ότι θα συγκροτούσαν μια ομάδα εργασίας σε ανώτατο επίπεδο η οποία «θα προσδιόριζε και θα αξιολογούσε τις δυνατότητες ενίσχυσης των εμπορικών και επενδυτικών σχέσεων ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΕ». Λίγο μετά από αυτή την εξαγγελία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινίασε μια σειρά συναντήσεων, κεκλεισμένων των θυρών, με μεμονωμένες εταιρείες και εκπροσώπους επιχειρηματικών λόμπι. Αντικείμενο των συναντήσεων –που ξεπέρασαν τις εκατό– ήταν η προετοιμασία των θέσεων της ΕΕ ενόψει των διαπραγματεύσεων· και παρέμειναν μυστικές, μέχρις ότου η Επιτροπή αναγκάστηκε να αποκαλύψει την ύπαρξή τους μετά από σχετικό αίτημα βάσει του δικαιώματος ελεύθερης πρόσβασης στην πληροφόρηση.
Ο Διατλαντικός Οικονομικός Διάλογος συντάχθηκε με την Επιχειρηματική Στρογγυλή Τράπεζα των ΗΠΑ και τη Στρογγυλή Τράπεζα των Ευρωπαίων Βιομηχάνων και ζήτησαν από κοινού μια φιλόδοξη εμπορική και επενδυτική συνεργασία μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ.
Στην τελική ευθεία...
Τον Φεβρουάριο του 2013, στο ετήσιο διάγγελμά του προς το Κονγκρέσο (State of the Union address), ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα ανακοίνωσε την έναρξη των διαπραγματεύσεων για μια εφ’ όλης της ύλης Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP). Ο πρώτος γύρος των διαπραγματεύσεων έλαβε χώρα τον Ιούλιο του 2013 με τη δεδηλωμένη ελπίδα και των δύο πλευρών ότι θα μπορούσαν να ολοκληρώσουν τις συνομιλίες εντός δύο ετών, μέχρι τέλους του 2015 (προκειμένου να μη συμπέσουν με την προεκλογική εκστρατεία για τις επόμενες προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, η οποία ήδη έχει ξεκινήσει).
(Πηγή: Τζον Χίλαρυ* (John Hilary) «Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP): Χάρτα απορρύθμισης, επίθεση στην εργασία, κατάλυση της δημοκρατίας», Ιδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ – Γραφείο Βρυξελλών)
(*)Ο Τζον Χίλαρυ είναι Εκτελεστικός Διευθυντής της οργάνωσης War on Want. Τα κείμενά του καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων εμπορίου και επενδύσεων. Το 2013 ανακηρύχθηκε Επίτιμος Καθηγητής της Σχολής Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου του Νόττινχαμ.
http://www.marketfair.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου