Τελικά;

«Η υδρόγειος γυρίζει κάθε στιγμή που τ’ ανθρώπινα κεφάλια παραμένουν ακίνητα και αγύριστα. Η ατμόσφαιρα υγραίνεται και ιδρώνει κάθε φορά που η ανθρώπινη φιλοδοξία γι’ αλλαγή πνίγεται στην κουφόβραση και την υγρασία. Ο ήλιος ανατέλλει και δύει όπως ακριβώς και η σελήνη και ο άνθρωπος, όπως ακριβώς κάθε έμβιος οργανισμός. Η φύση κάνει τον κύκλο της, το ημερόνυχτο κλωθογυρίζει κάθε εικοσιτετράωρο και οι εργατοώρες πάνε και έρχονται βάφοντας όσους “τυχερούς” επιμένουν ακόμη και δουλεύουν. Φαίνεται πως τίποτα δεν αλλάζει, δίχως όμως τα πάντα να μένουν στάσιμα και ίδια. Η ισορροπία της κίνησης δεν διαταράσσεται...η κινησιολογία του ιστορικού ατόμου όμως πανικοβάλλεται μιας και οι κοινωνικές-οικονομικές-πολιτικές σχέσεις βρίσκονται διαρκώς σε εγρήγορση γιατί τα ανθρώπινα γρανάζια τους πηγαινοέρχονται ασταμάτητα, εφόσον το λάδι της κατανάλωσης και της χρηματοπιστωτικής πραγματικότητας χαρακτηρίζεται από την ενδελέχεια της κίνησης. Αέρας αλλαγής πάντοτε θα τριγυρνά υποτονθορίζοντας για την ύπαρξή του, όμως τα αυτιά του ατόμου-καταναλωτή είναι γεμάτα από το τσιμέντο της καπιταλιστικής σιγουριάς. Αυτή η σιγουριά είναι που δημιουργεί το χρέος διατήρησής της: άνθρωποι και διαθέσεις, εικόνες και γεγονότα αναπαράγουν τις εικονικές ψευδαισθήσεις δεσμεύοντας όποιες επιφυλάξεις και αμφιβολίες δύνανται να γεννηθούν προκειμένου να διαταράξουν κάπως την επίπλαστη ισορροπία της αναληθούς αυτής κίβδηλης πραγματικότητας. Μια ευτυχής αντανάκλαση αυτού του ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ της σύγχρονης κοινωνίας είναι και το άχρωμο (πλέον) φως της θρησκευτικότητας. Μία γερασμένη λάμπα που τρεμοπαίζει και αυτή της η διάθεση μυρίζει τυφλή υπακοή.»

Τελικά, οι εξελίξεις γιατί φανερώνονται άοσμες στις συναισθήσεις και τα αντανακλαστικά του σύγχρονου κοινωνού ζωής; Έπαψαν πια ακόμη και οι υποψίες των αλλαγών να προκαλούν τα αισθητήρια του πολίτη/ατόμου; Μήπως οι αλλαγές και πρωθύστερα οι υποψίες των εξυπηρετούν φύσει πλέον τον αυτοσκοπό της γέννησής των;

Τα ερωτήματα τίθενται με ρητορική διάθεση καθώς οι απαιτήσεις δεν προλαβαίνουν να αναπνεύσουν πραγμοποιώντας την ενδεχόμενη ύπαρξή τους. Οι επιλογές προσφέρονται με αύξοντες αριθμούς και κατακλείδες καταδικάζοντας το όποιο μέλλον άλλων επιλογών που ξεθυμαίνουν λίγο πιο’ κει: 

Ι) Η κατεστημένη πολιτική συμπεριφορά του σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου πολίτη βαλτώνει καθώς παρασύρεται στην κινούμενη άμμο της μακαριότητας της ετεροκατεύθυνσης όσον αφορά τον καθορισμό προσωπικότητας και συνείδησης. 

ΙΙ) Η κατεστημένη καταναλωτική συμπεριφορά του homo consumens παραμυθιάζει με την υποσχόμενη εναλλαγή εικόνων και μεταφράσεων όσο κραδαίνει το καρότο και το μαστίγιο της επαναλαμβανόμενης αναμόχλευσης συγκεκριμένων στιγμών και διαθέσεων. 

ΙΙΙ) Η κατεστημένη αισθητική συμπεριφορά του σύγχρονου ανθρώπινου προϊόντος αναπαράγεται δίχως αστειότητες και αυθορμητισμό μιας και η αβεβαιότητα του άλλου και του διαφορετικού πλασάρεται σαν κάτι εναλλακτικό και προχωρημένο μακρυά από τη σημασία του που μεταφράζεται σε υγεία και φαντασία.

ΙV) Η κατεστημένη διαπροσωπική συμπεριφορά του σύγχρονου κοινωνικού όντος ασφαλίζει την ατομικότητα προσφέροντας μία φαινομενική κοινωνικοποίηση, ενώ στην ουσία (εφόσον μπερδεύεται η μοναχικότητα με τη μοναξιά) αποδεσμεύει το κοινωνικό μέλος από το άγχος του κοινωνικού αλισβερισιού.

Από αυτήν την κατεστημένη λογική βίου και θεώρησης ο σύγχρονος άνθρωπος έχει την ευκαιρία ανά πάσα στιγμή να απαγκιστρωθεί. Η ευκαιρία υπήρχε ανέκαθεν καθότι ανέκαθεν υφίσταντο τα παραδείγματα σχέσεων εξουσίας και εξουσιαζόμενου (υποκειμένου) και εξελίσσονται παραλλήλως. Οι διαστάσεις των και οι πτυχές της υλοποιήσιμης εξουσιαστικής συμπεριφοράς προδίδουν τις αιτίες και τις αφορμές προκειμένου ο πολίτης να αντικαταστήσει τον χαλασμένο αέρα που αναπνέει με κάποιον άλλον αέρα αλλαγής. Βέβαια αυτή η αλλαγή και οι προϋποθέσεις για να πραγματωθεί πηγάζουν από την ανατροφοδότηση κοινών και ιδιωτικών δράσεων. Είναι αυτό που συμπυκνώνει η φράση “Αν θες να αλλάξει ο κόσμος ας αλλάξεις πρώτα εσύ ως άνθρωπος”. Εδώ εδράζεται και η όποια δυσκολία για να επιτευχθεί έστω ένα μικρό βήμα παραπέρα. Δύσκολα φαίνεται πως διαφοροποιείται καθείς και καθεμιά από τον κατεστημένο πολιτικό, καταναλωτικό, αισθητικό και διαπροσωπικό συμπεριφορισμό. Η πρότερη κοινωνία του θεάματος έχει μεταμορφωθεί σε μία θεαματική κοινωνική πραγματικότητα η διατήρηση της οποίας δεν εξαρτάται πλέον από τη γενικότερη δυναμική της καπιταλιστικής επιθυμίας. Τουναντίον, ο θρυμματισμός της θεαματικής αυτής κοινωνικής καθημερινότητας συνίσταται στις ορέξεις του σύγχρονου φορέα/θιασώτη της. Ο θυματοποιημένος κόσμος των καταναλωτών έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο συνειδητότητας που τα επιχειρήματα δεν ανήκουν πια στους εξουσιαστές και διαχειριστές της όποιας μορφής εκμετάλλευσης ανθρώπου και βίου μα στα ίδια τα θύματα. Αυτό καταδεικνύεται περίτρανα από τον διάχυτο φόβο που δείχνουν να διαχειρίζονται οι πολίτες ωσάν οξυγόνο, η πλειοψηφία των οποίων επαληθεύει τη ρήτρα της φερεγγυότητας της ανελευθερίας.

Αναφορικά στα σύγχρονα νεοελληνικά δεδομένα, ο ελλαδίτης (πολίτης, υπήκοος, ενεργός και άνεργος, μικρός και μεγάλος) επιβιώνει μέσα σε συνθήκες αποικιοκρατικού τύπου εν καιρώ ειρήνης. Αυτή η πέραν της λογικής πραγματικότητα της καθημερινότητας αποδεικνύει με ζήλο την κυρίαρχη πρακτική κοινωνικής (α)συνέχειας που καλλιεργείται εδώ και κάποια χρόνια στην Ελλάδα. Ο προσφερόμενος φόβος της ενδεχόμενης αλλαγής της κατάστασης προστατεύει την ανασφάλεια του παρόντος. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να δικαιολογηθεί το γεγονός ό,τι σε όλες τις σφυγμομετρήσεις ως καταλληλότερος για πρωθυπουργός εμφανίζεται ο αρχηγός του ενός από τα δύο παραδοσιακά κόμματα εξουσίας (Σαμαράς); Προφανώς η σιγουριά του μεσσιανικού τύπου μελλούμενης ανάπτυξης που ευαγγελίζονται τα κυρίαρχα πολιτικά και διακυβερνητιά κέντρα εξουσίας δικαιώνουν την αντίληψη πως «Αισιόδοξος στις ημέρες μας είναι ο άσχημα πληροφορημένος απαισιόδοξος». Πολλώ δε μάλλον όταν ο πρωταγωνιστής (ως θύμα και πολίτης) είναι αυτός ο χαρακτήρας του Νεοέλληνα που επαναπαύει την ευρύτητα του γνωστικού του πεδίου στα εξώφυλλα και του πυχιαίους τίτλους της ειδησεογραφίας (ηλεκτρονικής και έντυπης). Αυτός ο τύπος ανθρώπου που προσποιείται εναγωνίως το ευρωπαϊκό προφίλ θέλοντας επιμελλώς να αποκρύψει την βαλκανική, μεσογειακή, ανατολίτικη ιδιαιτερότητά του.

Από τη στιγμή όμως που α) και παραδείγματα υπάρχουν για να εναντιώνονται στην παράισθηση της κανονικότητας και β) έλλογο σκεπτικό που θεωρεί και δράττει καθημερινά στο δρόμο και γ) ιστορικά υλοποιήσιμα τεκμήρια κοινωνικού βίου που διατρέχουν την κοινωνική συνύπαρξη, ο εχθρός έχει καταφέρει το δισυπόστατο, ήτοι άρχων και εξουσιαζόμενος εν σάρκα μία!!!

Οι ιδεολογικές περιφράξεις έχουν το ανθρώπινο δυναμικό που τις υποστηρίζει και συγκρούεται γι’ αυτές. Τα καταναλωτικά πρότυπα, μέτρα και σταθμά υποκειμενοποιούνται ενδεδυμένα τις ανθρώπινες ιδιοσυγκρασίες και ιδιαιτερότητες. Η διαπροσωπική επικοινωνία μολονότι ξεπέρασε τους βαβελικούς ορίζοντες εν τούτοις δεν κατορθώνει να απωθήσει τη διαμεσολάβηση και τον ετεροκαθορισμό καταδικάζοντας τον αυθορμητισμό τής επαφής σε στείρα αντιπροσώπευση και συνακολούθως απαξιώνοντας μέχρι καταδίκης τη φυσιολογική ετερότητα και διαφορετικότητα. Και τέλος η αισθητική διαχείριση της καθημερινότητας φαντάζει σαν καπλαμάς που καλύπτει εντέχνως και εξωραΐζοντας την αστική ασχήμια της μετακαπιταλιστικής αντιμετώπισης του ευγενούς και ποικιλότροπου κάλλους.   

Αυτές οι τέσσερις πιστοποιημένες συμβάσεις (ιδεολογικοπολιτική, καταναλωτισμός, διαπροσωπικές σχέσεις, αισθητική) συναποτελούν, κατ’ εμέ, το ογκώδες εμβαδόν της σύγχρονης νεοελληνικής κατηφούς πραγματικότητας. Γιατί κατηφής μπορεί να δείχνει ο καταθλιπτικός, ο μελαγχολικός, ο απαισιόδοξος, ο τηρών στάση αναμονής, ο ταπεινός ακόμη και ο τρέφων φρούδες ελπίδες φιλόδοξος. Ανίατες ασθένειες θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος. Ανίατες φαντάζουν όσο κραυγάζει υποβόσκουσα η αυτοαναίρεση και η τελική ανατροπή των...Είθε!

Ενίσταμαι...και αυτό γιατί “με προσευχές δεν σώζεται ο κόσμος” και “με πορδές αυγά δεν βάφονται”! Οι απλές ιστορικότητες της καθημερινότητας είναι αυτές που συνδυαζόμενες δημιουργούν ιστορικό και συνέχεια. Δεσμεύσεις και υποσχέσεις, κούφια λόγια και σάλτσες απλώς επιτείνουν όποιο ενδεχόμενο δέος απέναντι στην επιφάνεια.  Ως εκ τούτου, η φαντασία για να υλοποιηθεί (εν μέρει) απαιτεί ιδρώτα για να ρέουν ευκολότερα τα αποτελέσματα της κάθε απόπειρας, αίμα προκειμένου να πιστωθεί η ριζική αλλαγή από την παρούσα κατάσταση φυτοζωής, μαζικότητα ώστε να δικαιολογείται (πράξη τε και θεωρία) η σύγκρουση, αυθορμητισμός για να γίνονται πράγματα και πέραν των προγραμματισμένων αναγκαιοτήτων και κάποιες πρέζες από πιπεράτες καταπόσεις αέρα! Βλέπετε επιβάλλεται να έχεις επαφή με την πραγματικότητα που θέλεις να αλλάξεις. Μιας και η επιβαλλόμενη αντιμετώπιση ανουσιουργημάτων έχει καταστεί πανάκεια αναφορικά στα περιεχόμενα της κάθε ημερήσιας διάταξης (ο επαναλαμβανόμενος τυπικός καθημερινός συμπεριφορισμός καταδεικνύει του λόγου το αληθές) ας ξεκινήσουμε αντιμετωπίζοντας τον καθρέφτη μας ως σύμβολο υπερεξειδίκευσης των καθημερινών τινών. Άπαξ και βγαίνεις από το σπίτι σου, αναιρείς (η παραμυθιάζεσαι με) οποιαδήποτε απόπειρα να καλλωπίσεις το είδωλό απέναντί σου νομίζοντας πως είσαι εσύ! Όχι όμως, γιατί όσο εσύ στέκεσαι μπροστά του το είδωλο απέναντι στον καθρέφτη παραμένει είδωλο ευκαιριακά εμψυχωμένο από την κινησιολογία του θεατή. Εκεί εντοπίζεται και η τυραννία της αισθητικοπολιτισμικής παραμυθίας: Το ιστορικό άτομο δεν είναι ό,τι φαίνεται, αντιθέτως δείχνει να τείνει να είναι αυτό που φαίνεται. Αρκεί να ενημερωθεί και ο τελυταίος αδής  σε ποιά κατάσταση λογαριάζεται ως ύπαρξη...!  

xodi