O... ευρω-Τιτανικός του Πίτερ Σρανκ, από τη βρετανική «Independent» |
PETER SCHRANK-INDEPENDENT
«Στην πολιτική, όπως και στη γραμματική, το λάθος που κάνουν όλοι ανακηρύσσεται κανόνας», έγραφε πριν από πολλές δεκαετίες, τον καιρό που η Ενωμένη Ευρώπη ήταν ακόμη στα χαρτιά, ο σπουδαίος Αντρέ Μαλρό.
Σήμερα, η Ευρώπη είναι πια ένας γίγαντας, αλλά τα θεμέλια της «Ενωσής» της μοιάζουν πιο σαθρά από ποτέ – και ο λόγος είναι πως η ήπειρός μας γέρασε, αλλά αρνείται πεισματικά να μάθει από τα πάθη και τα λάθη της.
Και τι λάθη! Δυο πανευρωπαϊκοί πόλεμοι, που εξελίχθηκαν σε παγκόσμιους με πάνω από ογδόντα εκατομμύρια νεκρούς, δεν έφτασαν για να σβήσουν από τα ανώριμα μυαλά των Ευρωπαίων τα πραγματικά αίτιά τους: τον μόνιμο ανταγωνισμό μεταξύ των μεγάλων ιμπεριαλιστικών της δυνάμεων, τον εθνικισμό –που απλώνεται και πάλι σαν δασική πυρκαγιά σε μικρά και μεγάλα έθνη– και το μπάσταρδο παιδί του, τον φασισμό.
Στις μέρες μας, βέβαια, οι «πόλεμοι» είναι πρωτίστως οικονομικοί και πολιτικοί, πόλεμοι υποδούλωσης και κυριαρχίας με όπλο το χρέος και την επιλεκτική «κάνουλα» της ρευστότητας, και τα πραξικοπήματα δεν χρειάζονται τανκς, αλλά τηλεοπτικές οθόνες και «πρόθυμους» δημοσιογράφους: οι μοντέρνες αποικίες χρέους ελέγχονται αναίμακτα από γραβατωμένους δικηγόρους και τραπεζίτες και οι τεθωρακισμένες μεραρχίες του παρελθόντος είναι... τρε μπανάλ, τρε πασέ.
Τα αποτελέσματα, όμως, λίγο διαφέρουν: αντί να αμβλύνει τις πολιτικές και κοινωνικές διαφορές και αντιφάσεις ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κράτη, στο πλαίσιο της υπεσχημένης σύγκλισης και του «κοινοτικού κεκτημένου», η Ε.Ε. κατάφερε να τις οξύνει, και μάλιστα σε επίπεδα που είναι δύσκολο να ελεγχθούν.
Πριν από μερικά χρόνια, τον καιρό της πιστωτικής φούσκας και των «τζάμπα» δανείων διά πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν, όλοι έβλεπαν το τυρί και όχι τη φάκα.
Για την ακρίβεια, ελάχιστοι ήταν οι ειδικοί που προειδοποιούσαν για τα εξόφθαλμα λάθη, τις προφανείς αδικίες και τις κραυγαλέες αντιφάσεις στην αρχιτεκτονική του ευρώ που σήμερα έχουν εξελιχθεί σε βρόχο που στραγγαλίζει όλα σχεδόν τα «μικρά» κράτη της Ενωσης, από τη Βαλτική ώς τη Μεσόγειο.
Αλλωστε η Ευρώπη τότε έμοιαζε με τον παράδεισο του καλώς εννοούμενου φιλελευθερισμού – ένας ενιαίος χώρος χωρίς σύνορα, με (τύποις έστω) «ισότιμα» κράτη-μέλη, με θεσμοθετημένη την ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων, κεφαλαίων και ιδεών, με πλήθος κοινωνικά και εργασιακά «κεκτημένα», και χαμηλά επιτόκια δανεισμού για όλους.
Ουρά περίμεναν στο γκισέ των Βρυξελλών τα πρώην «σοσιαλιστικά» κράτη πέραν του Παραπετάσματος – αυτά που ο Ράμσφελντ αποκαλούσε «Νέα Ευρώπη»: όλοι ήθελαν μια θέση στο αλησμόνητο «τρένο» του Κώστα Σημίτη. Ειρήνη, ανάπτυξη, ευημερία! Ομως όλοι τους –όλοι μας– αποδεικνύεται πως λογάριαζαν χωρίς τον (Γερμανό) μηχανοδηγό.
Σήμερα, έπειτα από επτά χρόνια κρίσης, και έχοντας πλέον την εμπειρία της πολύμηνης ανοιχτής αντιπαράθεσης της οικονομικής ευρω-δικτατορίας με την Ελλάδα, αυτό το πλέγμα των (σκόπιμων κατά πολλούς – ανάμεσά τους και ο υπογράφων) «κακοτεχνιών» του ευρω-συστήματος έχει αποκαλυφθεί πέρα από κάθε αμφισβήτηση σαν ένα εργαλείο ανισότητας, ντε φάκτο κατάργησης των εργασιακών και ασφαλιστικών κεκτημένων και επέκτασης της πλουτοκρατίας σε δυσθεώρητα επίπεδα που, σύμφωνα με τον Τομά Πικετί και το μνημειώδες «Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα», έχουν να εμφανιστούν από τις παραμονές του Πρώτου Παγκοσμίου.
Ομως η επικράτηση του άγριου καζινο-καπιταλισμού, και συγκεκριμένα της νεοφιλελεύθερης εκδοχής των ελιτίστικων ιδεών του Φρίντριχ φον Χάγεκ, του Λούντβιχ φον Μίζες και της Σχολής της Βιέννης, όπως διαμορφώθηκε μεταπολεμικά στο Σικάγο, κοντολογίς η πλήρης επιβολή της χρηματοοικονομικής σφαίρας πάνω στην πολιτική, που παρατηρούμε σήμερα σε όλη της τη βαρβαρότητα χάρη στα διδάγματα του παρ’ ολίγον Grexit, είναι μία μόνο από τις ωρολογιακές βόμβες που απειλούν την «Ενωμένη» Ευρώπη με ακόμη μεγαλύτερο κατακερματισμό μέσα στο 2016.
Η έκρηξη του προσφυγικού κύματος, ιδίως το περασμένο καλοκαίρι, και η επιτυχής υπερπήδηση των ευρωπαϊκών τειχών και τάφρων από ένα και πλέον εκατομμύρια ξεριζωμένους, ήρθε να ξεγυμνώσει κάθε έννοια «ανωτερότητας» του ευρωπαϊκού πολιτισμού – για να μην πούμε για...χριστιανικά ιδεώδη και άλλα τέτοια.
Οι «πολιτισμένοι» εταίροι μας, βλέπετε, μπορεί να μιλούν σε κάθε ευκαιρία για δημοκρατία και διαφωτισμό, αλλά στην πραγματικότητα παραμένουν εξίσου σκληροί αποικιοκράτες με τους προγόνους τους, που τους προηγούμενους αιώνες δεν άφησαν ήπειρο για ήπειρο «απάτητη», που να μην τη διαγουμίσουν.
Ούτε μια στιγμή δεν σταμάτησαν οι Ευρωπαίοι «μεγάλοι» του Πρώτου Κόσμου να αναμειγνύονται σε πολέμους και πραξικοπήματα σε όλο τον Τρίτο Κόσμο, και ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή, την κεντρική Ασία και την Αφρική, με πραγματικό σκοπό τη διαιώνιση της λεηλασίας των φυσικών πόρων και πάντα προς όφελος (αν όχι κατ’ εντολήν) των μεγάλων εταιρειών τους.
Το 80% των απελπισμένων προσφύγων και μεταναστών που πάτησαν πέρσι στο ευρωπαϊκό έδαφος προέρχονται από τρεις μαρτυρικές χώρες- μωσαϊκά εθνοτήτων που έχουν κυριολεκτικά κατασκευαστεί μέσα από τις μακραίωνες ιμπεριαλιστικές διαμάχες των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων και εσχάτως των ΗΠΑ: τη Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν.
Εντεκα εκατομμύρια πρόσφυγες «παρήγαγε» μόνον ο συριακός εμφύλιος, στην προλείανση και διεξαγωγή του οποίου συμμετείχαν –και συμμετέχουν– όλες ανεξαιρέτως οι ευρωπαϊκές μεγάλες δυνάμεις.
Πάνω από τέσσερα εκατομμύρια Σύροι εγκατέλειψαν τη χώρα τους για να γλιτώσουν από τις βόμβες, «ντόπιες» και ξένες, και από το λεπίδι του ISIS. Κι από αυτόν τον τρομακτικό ομολογουμένως αριθμό, κάπου 600.000 άνθρωποι κατάφεραν να φτάσουν με τις βάρκες στην Ευρώπη, αφήνοντας πίσω τους μόνο στο Αιγαίο κάπου τέσσερις χιλιάδες αδικοπνιγμένους. Που θα είχαν σωθεί, όλοι τους, αν η ελληνική κυβέρνηση είχε τη γενναιότητα να ανοίξει, έστω και προσωρινά, το Τείχος του Αίσχους στον Εβρο.
Πώς τους υποδέχτηκε η «προηγμένη» μας ήπειρος; Μα με το συνηθισμένο της μείγμα ξενοφοβίας και ρατσισμού, που τόσες φορές έχουμε ξαναδεί στο παρελθόν: στήνοντας νέα τείχη από μπετόν και αγκαθωτά συρματοπλέγματα, κλείνοντας αμαρτωλές συμφωνίες με τον Ερντογάν για να κρατήσει –τουλάχιστον στα λόγια, γιατί οι πράξεις του άλλα δείχνουν– τους ξεριζωμένους επί ασιατικού εδάφους, και δημιουργώντας νέες ολοκληρωτικές δομές ελέγχου, που θυμίζουν όλο και περισσότερο τα επάρατα αστυνομικά κράτη του παρελθόντος.
«Οργουελικά» αστυνομικά κράτη που –αμφιβάλλει άραγε κανείς;– σίγουρα θα χρησιμοποιηθούν και ενάντια σε άλλους «εσωτερικούς εχθρούς», όταν έρθει η ώρα, καθώς η ανισότητα και η ανέχεια θα πλήττει όλο και μεγαλύτερα τμήματα της πάλαι ποτέ μεσαίας τάξης, τώρα που η τεχνολογία καθιστά την ανθρώπινη εργασία όλο και λιγότερο απαραίτητη για τα αφεντικά.
Η αλήθεια είναι πως σε αυτό το τελευταίο σκέλος, την εκκολαπτόμενη αστυνομοκρατία, συνέβαλαν τα μέγιστα και οι δύο πολύνεκρες τρομοκρατικές επιθέσεις φανατικών καμικάζι του «Ισλαμικού Κράτους» στο Παρίσι – πρώτα τον περασμένο Γενάρη στο «βλάσφημο» περιοδικό «Charlie Hebdo», και κατόπιν τον Νοέμβριο με την τριπλή «τυφλή» επίθεση στο γήπεδο Σταντ ντε Φρανς, σε διάφορα μπιστρό και κυρίως στον συναυλιακό χώρο του «Μπατακλάν».
Δεν υπάρχει μάλλον τρομερότερη, αλλά και συμβολικότερη «εικόνα» της χρονιάς από τις περιγραφές των επιζώντων της αιματοβαμμένης συναυλίας – το πώς οι τρεις νεαροί φονιάδες «έπαιζαν» με τα θύματά τους, παροτρύνοντάς τους να σηκωθούν όρθιοι για να τους πυροβολήσουν έναν έναν, το πώς κάποιοι σώθηκαν από τις σφαίρες γιατί το δάπεδο γλιστρούσε από το αίμα, το πώς, την ώρα της αστυνομικής επέμβασης, το μόνο που ακουγόταν στη μεγάλη αίθουσα, εκτός από τους πυροβολισμούς, ήταν τα κινητά τηλέφωνα στις τσέπες των νεκρών...
Ομως κι αυτές οι πράξεις βαρβαρότητας, αυτά τα φρικτά εγκλήματα κατά αθώων αμάχων, διαστρεβλώθηκαν από τους κυρίαρχους μηχανισμούς προπαγάνδας για να λειτουργήσουν ως όπλο ενάντια στους πρόσφυγες (που τώρα έγιναν όλοι δυνάμει τζιχαντιστές «εισβολείς»), και σαν εργαλείο για την επιβολή μιας μόνιμης κατάστασης πολιορκίας, που απογειώνει τη μισαλλοδοξία και ακυρώνει ολόκληρη την ευρωπαϊκή κουλτούρα της ανοχής.
Οπως αποδείχτηκε, άλλωστε, όλοι ανεξαιρέτως οι μακελάρηδες του Παρισιού ήταν γεννημένοι και μεγαλωμένοι στην Ευρώπη, οι περισσότεροι μάλιστα στην ίδια την «Πόλη του φωτός» ή στις Βρυξέλλες. Γι’ αυτό και την ώρα που έσπερναν τον θάνατο στο «Μπατακλάν», οι αποφασισμένοι να πεθάνουν «πολεμιστές του θεού» ξεκαθάρισαν στα θύματά τους σε άψογα, «παριζιάνικα», γαλλικά ότι «αυτά που περνάτε τώρα εδώ μέσα, τα περνούν κάθε μέρα στη Συρία οι γυναίκες μας και τα παιδιά μας»...
Δεξιότερα της Δεξιάς
Σε πολιτικό επίπεδο, και παρά τις πρόσφατες εκλογικές επιτυχίες της Κεντροαριστεράς (γιατί Αριστερά... δεν τη λες) σε κάποιες από τις μεσογειακές κυρίως χώρες της κρίσης, είναι νομίζω αναντίρρητο ότι ο μεγαλύτερος κερδισμένος είναι η Δεξιά, και μάλιστα στην πιο ακραία, αντιδραστική και μισαλλόδοξη έκφρασή της.Δείτε τη Γερμανία, την ντε φάκτο ηγεμονική δύναμη της Ευρώπης σήμερα: η δημοφιλέστερη και συγκριτικά ισχυρότερη (δεξιά) πολιτικός της γενιάς της, η Ανγκελα Μέρκελ, η νέα «Σιδηρά Κυρία» που με τους δημοσιονομικούς ζουρλομανδύες της έδεσε πίσω από το γερμανικό άρμα μια ολόκληρη ήπειρο, κινδυνεύει σήμερα σοβαρά να χάσει τα πάντα και να πάει πρόωρα σπίτι της εξαιτίας, λέει, της υπερβολικής... ευαισθησίας που επέδειξε (;) απέναντι στους πρόσφυγες, και δευτερευόντως απέναντι στους... «τεμπέληδες» και «μπαταξήδες» λαούς του ευρω-Νότου.
Διαβάστε τις αντι-Μέρκελ τοποθετήσεις των «συμμάχων» της Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας για το προσφυγικό, δείτε τα ακραία ισλαμοφοβικά συνθήματα και πλακάτ στις πολυπληθείς συγκεντρώσεις της οργάνωσης PEGIDA και θα δείτε πόσο πιο (ακρο-)δεξιά έχει κινηθεί μέσα σε λίγους μήνες η γερμανική πολιτική ατζέντα.
Και στις δημοσκοπήσεις το AfD, γνωστό και ως «κόμμα του μάρκου», καθώς προάγει τη λογική της οριστικής διάλυσης της Ε.Ε., κερδίζει συνεχώς έδαφος. Γιατί, όπως είπαμε και στον πρόλογό μας, οι Ευρωπαίοι –και ειδικά οι Γερμανοί– δεν διδάσκονται ποτέ από τα λάθη τους: για την ακρίβεια, δεν τα παραδέχονται, αφού η υπεροψία τους τους τυφλώνει.
Είναι άραγε τυχαίο που ένας από τους ιδρυτές του σημερινού γερμανικού κράτους, ο Οτο φον Μπίσμαρκ, συνήθιζε να λέει πως «μόνο ένας ανόητος μαθαίνει από τα λάθη του, ενώ ο έξυπνος άνθρωπος μαθαίνει από τα λάθη των άλλων»;
Μια φράση που για τους σημερινούς επιγόνους του, όπως ο δόκτωρ Σόιμπλε, μεταφράζεται «για όλα φταίνε οι άλλοι»! Επιβεβαιώνοντας έτσι αυτό που έλεγε σκωπτικά ένας παλιός Αμερικανός γερουσιαστής, ο Ντάνιελ Πάτρικ Μόινιχαν, πως δηλαδή «υπάρχουν κάποια λάθη τόσο τραγικά, που μόνο κάποιος με διδακτορικό μπορεί να τα κάνει».
Τα ίδια και χειρότερα φαινόμενα βλέπουμε δυστυχώς και στη δεύτερη ισχυρότερη χώρα της Ευρώπης, τη Γαλλία, όπου το φασίζον Εθνικό Μέτωπο της μαντάμ Λεπέν πρώτευσε στις πρόσφατες τοπικές εκλογές, αναγκάζοντας τους (λέμε τώρα) «Σοσιαλιστές» του Ολάντ να ψηφίσουν μονοκούκι τους υποψηφίους του Σαρκοζί για να μην ξεφτιλιστούν.
Στη Βρετανία, η Δεξιά νίκησε εύκολα τον περασμένο Μάιο, με τον ορκισμένο θατσερικό Κάμερον να υιοθετεί όλο και περισσότερα στοιχεία από την εθνικιστική και ξενοφοβική ατζέντα του UKIP και του Νάιτζελ Φάρατζ, περιλαμβανομένου και του περιβόητου δημοψηφίσματος για το Brexit.
Ακόμη και ο «κεντροαριστερός» Ματέο Ρέντσι, ο μόνος από τους σχετικά ισχυρούς Ευρωπαίους ηγέτες που σηκώνει κάπως τη φωνή στην καγκελάριο, εφαρμόζει κανονικότατο μνημόνιο, ψαλιδίζοντας συστηματικά συντάξεις, μισθούς και εργασιακά δικαιώματα στο όνομα της «σταθερότητας».
Από την άλλη μεριά, ο ευρωσκεπτικισμός, το ξέρουμε όλοι πια, είναι δίκοπο μαχαίρι – ιδίως όταν τον υιοθετούν διάφοροι wannabe δικτατορίσκοι.
Όσο κι αν εξεγείρεται κανείς ενάντια στα κακώς κείμενα της Ευρώπης, σίγουρα τρομάζει όταν βλέπει ότι παρόμοια επιχειρήματα χρησιμοποιούν με επιτυχία ενάντια στην Ε.Ε. οι ακροδεξιοί Λεπέν, Φάρατζ και Βίλντερς, τα «οράματα» των οποίων για την ήπειρό μας είναι απείρως πιο ρατσιστικά και σκοταδιστικά από τα ισχύοντα. Μόνο που με τη λογική τού «μη χείρον βέλτιστον», ο πήχης των δημοκρατικών προσδοκιών χαμηλώνει όλο και περισσότερο.
Μια γεύση του ολοκληρωτισμού που καλλιεργείται στο όνομα του «πατριωτικού» ευρωσκεπτικισμού παίρνουμε ήδη από την Ουγγαρία του Ορμπάν και την Πολωνία του Κατσίνσκι, ενώ ακόμη και τα σκανδιναβικά κράτη-μοντέλα ανεκτικότητας, πρόνοιας και δικαιωμάτων ανάγουν ακροδεξιά κόμματα σε ρυθμιστές της εσωτερικής τους πολιτικής ατζέντας.
Δεν έχει άδικο λοιπόν ο Πολ Τέιλορ του Reuters, που χαρακτήρισε το 2015 «κολασμένη χρονιά για την Ευρώπη»: «Οι διαδοχικές κρίσεις του 2015 απείλησαν να τινάξουν την Ευρώπη στον αέρα και την αφήνουν ματωμένη, μελανιασμένη, απελπισμένη και διάσπαρτη από νέα διαχωριστικά φράγματα. Και τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμη» – έγραφε ο (κάθε άλλο παρά «ευρωσκεπτικιστής») Τέιλορ πριν από μερικές ημέρες. Λέτε να ξέρει κάτι παραπάνω;
efsyn
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου