Χαμένες ευκαιρίες

Εάν ο ελληνικός λαός δεν είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, τότε, ας του ορίσουμε έναν κηδεμόνα. Εγώ λέω ότι ο ελληνικός λαός, όπως κάθε λαός, είναι υπεύθυνος για την ιστορία του – συνεπώς και για την κατάσταση που βρίσκεται σήμερα (Κ. Καστοριάδης).

ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΙΛΙΑΡΔΟΣ

Οι επισκέπτες της διαδικτυακής μας πρωτοβουλίας, οι οποίοι υπερβαίνουν πολύ συχνά τους 30.000 μοναδικούς την ημέρα, γνωρίζουν πως δεν πρόκειται για μία ειδησεογραφική σελίδα, με δημοσιογράφους ως «συντελεστές» της – αλλά για έναν χώρο που αναλύει τα εγχώρια και διεθνή γεγονότα από την οικονομική τους κυρίως οπτική γωνία, η οποία έχει (γεω)πολιτικές, κοινωνικές και ψυχολογικές πτυχές. Για την προσπάθεια της δημιουργίας μίας «δεξαμενής σκέψης» λοιπόν, η οποία δεν είναι δογματική, αλλά εξελίσσεται – όπως άλλωστε οφείλει.

 

Περαιτέρω, η Οικονομία δεν είναι μία στατική επιστήμη – ενώ ο Α. Αϊνστάιν είχε πει τα εξής: «Μπορεί να φανεί ότι, δεν υπάρχουν ουσιαστικές μεθοδολογικές διαφορές ανάμεσα στην Αστρονομία και στην Οικονομία: οι επιστήμονες και στους δύο τομείς προσπαθούν να ανακαλύψουν τους νόμους, οι οποίοι έχουν γενική εφαρμογή σε ορισμένες ομάδες φαινομένων, για να κάνουν την αμοιβαία σχέση των φαινομένων αυτών όσο γίνεται πιο κατανοητή. Η ανακάλυψη των γενικών νόμων στον τομέα της Οικονομίας είναι δυσκολότερη, επειδή τα υπό παρατήρηση οικονομικά φαινόμενα επηρεάζονται συχνά από πολλούς παράγοντες που είναι πάρα πολύ δύσκολο να εκτιμηθούν ξεχωριστά«.

 

Πρόκειται λοιπόν για μία δυναμική επιστήμη, η οποία εξελίσσεται διαχρονικά και αλλάζει – ενώ επηρεάζεται ασφαλώς από τις αποφάσεις, από τις ενέργειες, καθώς επίσης από τις συμφωνίες που υπογράφουν οι πολιτικοί. Στα πλαίσια αυτά, οι εκάστοτε απόψεις ή/και οι προτάσεις μας για την αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης αφενός μεν είναι αδύνατον, αφετέρου δεν πρέπει να είναι οι ίδιες – αφού οι συνθήκες αλλάζουν κάθε φορά, ενώ λαμβάνονται αποφάσεις από τους πολιτικούς, οι οποίες δημιουργούν εντελώς νέα δεδομένα.

Για παράδειγμα, η σωστή λύση το 2010 ήταν η απειλή της στάσης πληρωμών, με στόχο τη διαγραφή μέρους του δημοσίου χρέους, αφού οι τότε δανειστές μας δεν ήταν τα κράτη της Ευρωζώνης – ενώ ήταν γνωστές οι ληστρικές μέθοδοι του ΔΝΤ, τις οποίες είχαμε περιγράψει με σχετικές αναλύσεις της κρίσης της Βραζιλίας, της Αργεντινής, της Ασίας κοκ.

 

Η λύση αυτή ήταν στη διάθεση μας έως τα τέλη του 2011, πριν την υπογραφή του PSI, όπου διατηρούταν ανέπαφη η εναλλακτική δυνατότητα επιστροφής στη δραχμή – για την περίπτωση που θα ήθελαν να μας εκβιάσουν οι Ευρωπαίοι με την έξοδο από την Ευρωζώνη, όπως κάνουν συνεχώς. Ήταν δε στη διάθεση μας, επειδή το εξωτερικό χρέος μας θα μπορούσε να μετατραπεί σε δραχμές, οπότε θα είμαστε σε θέση να το πληρώνουμε – ενώ θα μειωνόταν κατά το ποσοστό που θα υποτιμούταν η δραχμή (πάνω από 50%).

 

Έκτοτε χάθηκε η δυνατότητα μας αυτή, ενώ το χρέος μας μεταφέρθηκε στους Πολίτες των άλλων χωρών της Ευρωζώνης. Όσον αφορά τη δραχμή, δεν τοποθετηθήκαμε ποτέ υπέρ, αλλά τη θεωρήσαμε ως μία καταναγκαστική εναλλακτική δυνατότητα – έτσι ώστε να μην μπορούν να μας εκβιάσουν με την έξοδο από το ευρώ, υποχρεώνοντας μας να υπογράψουμε καταστροφικές συμφωνίες (κάτι που δυστυχώς συνέβη).

 

Με την ίδια λογική το Νοέμβρη του 2014, όταν διαπιστώσαμε την πολιτική αστάθεια, τις μελλοντικές εξελίξεις καθώς επίσης την παγίδα των δανειστών, θεωρήσαμε ως λύση τη χρεοκοπία (άρθρο) – τη στάση πληρωμών δηλαδή, με στόχο τη διαπραγμάτευση της ονομαστικής διαγραφής μέρους του χρέους, αφού είχε χαθεί η δυνατότητα της βιώσιμης επιμήκυνσης του, κυρίως επειδή η Ελλάδα είχε επιστρέψει στην ύφεση.

 

Αργότερα, πριν ακόμη η κυβέρνηση υπογράψει τη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου αναιρώντας τη βασική προεκλογική της δέσμευση για διαγραφή, προτείναμε τη ρήξη με τους πιστωτές, αφού διαφορετικά η Ελλάδα θα καταδικαζόταν σε έναν αργό θάνατο (ανάλυση) – με εναλλακτική λύση πλέον την πτώχευση εντός της Ευρωζώνης (άρθρο), η οποία ήταν ακόμη εφικτή, έτσι ώστε να επιτευχθεί η ονομαστική διαγραφή του χρέους. Γράψαμε δε το Μάρτιο του 2015 τα εξής:

«Η Γερμανία, η οποία προσπαθεί να μας προβάλλει ως ενόχους για τη χρεοκοπία της χώρας μας, ενώ μας αρνείται μία διαγραφή που προσφέρθηκε στην ίδια το 1953, παρά το ότι είχε «αιματοκυλίσει» ολόκληρη την Ευρώπη, ξεχνάει πως χρεοκόπησε τέσσερις φορές στην πρόσφατη ιστορία της – παραμένοντας σε κατάσταση αδυναμίας εξυπηρέτησης των υποχρεώσεων της, χρεοκοπημένη δηλαδή, από το 1800 μέχρι σήμερα, πάνω από 26 χρόνια.

Περαιτέρω, με δεδομένη την κατακόρυφη αύξηση των συνολικών χρεών στον πλανήτη (άρθρο), το πρόβλημα της Ευρώπης δεν είναι φυσικά η Ελλάδα – όπως επίσης ισχυρίζεται η Γερμανία, εκμεταλλευόμενη τις αδυναμίες της πολιτικής μας ηγεσίας, τα τελευταία χρόνια. Το πρόβλημα είναι κατά πολύ μεγαλύτερο, ενώ απλά κρύβεται πίσω από την Ελλάδα – η οποία τοποθετείται κάθε φορά σκόπιμα στο μάτι του κυκλώνα.  

Αργά ή γρήγορα όμως, το γεγονός της τεράστιας υπερχρέωσης του πλανήτη θα βγει στην επιφάνεια, σε όλο το τρομακτικό μέγεθος του – οδηγώντας πολλές χώρες στη χρεοκοπία, καθώς επίσης το παγκόσμιοχρηματοπιστωτικό σύστημα στα όρια του. Το ενδεχόμενο αυτό είναι ένας ακόμη λόγος, για να παραμείνει σταθερή η κυβέρνηση στη διαγραφή χρέους – χωρίς την οποία είναι αδύνατη η έξοδος της Ελλάδας από την κρίση, πόσο μάλλον η αντιμετώπιση του κραχ που φαίνεται ήδη «δια γυμνού οφθαλμού» στον ορίζοντα.

Είναι υποχρεωμένη λοιπόν να ρισκάρει τη χρεοκοπία, παραμένοντας εντός του ευρώ, αφού η μοναδική εναλλακτική λύση που προσφέρεται στην Ελλάδα είναι ο αργός θάνατος – μία κατάσταση που ασφαλώς θα ήταν εξαιρετικά επώδυνη για την πατρίδα μας, καθώς επίσης για όλους εμάς, αλλά η μοναδική δυνατότητα για να αποφευχθεί η οριστική καταδίκη μας σε ένα άβουλο, λεηλατημένο και εξαθλιωμένο προτεκτοράτοτης Γερμανίας ή/και του ΔΝΤ. 

Ολοκληρώνοντας, η Ελλάδα έχει επί πλέον το ηθικό έρεισμα να απαιτήσει τη διαγραφή του χρέους της, αφού έχει υποβληθεί σε μία αιματηρή εγχείρηση που διήρκεσε πέντε ολόκληρα χρόνια, χωρίς να διαμαρτυρηθεί κανένας – επειδή οι Έλληνες γνώριζαν τις δικές τους ευθύνες.

Η εγχείρηση όμως απέτυχε με ευθύνη των χειρουργών, ο ασθενής βρίσκεται σε κώμα, ενώ ακόμη και ο «δόκτορας του σοκ» αναγνωρίζει το δικαίωμα της Ελλάδας στη διαγραφή του χρέους – γεγονός που σημαίνει πως είναι υποχρεωμένοι οι δανειστές της να το καταλάβουν, ιδίως δε οι Πολίτες των χωρών του«.

 

Περαιτέρω, είμαστε οι πρώτοι που αναφέρθηκαν σε δημοψήφισμα (ανάλυση), στις αρχές Μαρτίου του 2015 –προτού εκβιάσει την Ελλάδα η ΕΚΤ κλείνοντας τις τράπεζες, όπως προβλέπαμε ότι θα συνέβαινε,κρίνοντας από το παράδειγμα της Ιρλανδίας και της Κύπρου (άρθρο). Εν τούτοις η κυβέρνηση καθυστέρησε, χάνοντας ουσιαστικά την ευκαιρία – ενώ μετά από ένα καταστροφικό εξάμηνο, όσον αφορά τη διαχείριση της Οικονομίας, κατέληξε στην υπογραφή της χειρότερης συμφωνίας στην παγκόσμια ιστορία.

 

Μίας απίστευτα αποικιοκρατικής συμφωνίας, την οποία ψήφισαν τα περισσότερα κόμματα ένα μήνα αργότερα,ενώ νομιμοποίησε η εκλογική πλειοψηφία των Ελλήνων αμέσως μετά – οπότε, τυχόν άρνηση της εφαρμογής της, θα ισοδυναμούσε με την ανέντιμη αναξιοπιστία ενός ολόκληρου λαού, μαζί με τους Θεσμούς του. Εδώ ίσως οφείλουμε να θυμίσουμε τα εξής λόγια του Κ. Καστοριάδη (πηγή):

«Μπορούμε να πούμε ότι όλα αυτά τα επέβαλαν στον ελληνικό λαό ερήμην του ελληνικού λαού; Μπορούμε να πούμε ότι ο ελληνικός λαός δεν καταλάβαινε τι έκανε; Δεν ήξερε τι ήθελε, τι ψήφιζε, τι ανεχόταν; Σε μιαν τέτοια περίπτωση αυτός ο λαός θα ήταν ένα νήπιο. Εάν όμως είναι νήπιο, τότε ας μη μιλάμε για Δημοκρατία. Εάν ο ελληνικός λαός δεν είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, τότε, ας του ορίσουμε έναν κηδεμόνα. Εγώ λέω ότι ο ελληνικός λαός – όπως και κάθε λαός – είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, συνεπώς, είναι υπεύθυνος και για την κατάσταση, στην οποία βρίσκεται σήμερα«.

 

Ολοκληρώνοντας, οφείλουμε να καταλάβουμε πως η Ελλάδα δεν έχει καμία σχέση με τη χώρα του 2010, του 2011 ή των επομένων ετών μέχρι σήμερα – πως τα πάντα στην οικονομία της έχουν αλλάξει προς το πολύ χειρότερο, χωρίς να αντιδράσουν καθόλου οι Έλληνες, όπως αναφέραμε πολύ συχνά (Η σιωπή των αμνών,Γιατί σιωπούν τα πρόβατα, Η νεκρική σιγή των νέων).

 

Επομένως, οι σημερινές μας σκέψεις και προτάσεις δεν θα μπορούσαν και δεν θα έπρεπε να είναι οι ίδιες με αυτές του παρελθόντος – ιδίως μετά την υπογραφή και νομιμοποίηση του τρίτου μνημονίου από τους πάντες, όπου πλέον έχει παραχωρηθεί ως εγγύηση στους δανειστές ολόκληρη η δημόσια (ΤΑΙΠΕΔ) και η ιδιωτική (Τράπεζες) περιουσία μας, εντελώς ανεύθυνα, με αποτέλεσμα να χαθεί η τελευταία μας ευκαιρία να προβούμε σε στάση πληρωμών. Πώς άλλωστε θα το τολμούσαμε, διακινδυνεύοντας να μας πάρουν καταναγκαστικά όλα όσα υποθηκεύσαμε σαν ανόητοι;

 

Ίσως βέβαια να ισχυρισθεί κανείς πως δεν είναι δεσμευτική η συμφωνία της 13ης Ιουλίου, είτε επειδή εκβιάστηκε ο πρωθυπουργός, είτε λόγω του ότι ενήργησε ενδοτικά, για να κρατήσει την καρέκλα του. Εν τούτοις, η συμφωνία αυτή επικυρώθηκε στη συνέχεια από τη συντριπτική πλειοψηφία του Κοινοβουλίου, καθώς επίσης από την εκλογική το Σεπτέμβρη – οπότε λογικά δεν μπορεί να θεωρηθεί πλέον ούτε εκβιαστική, ούτε ενδοτική.

 

Θα ήταν λοιπόν ανεύθυνο να επικαλεσθεί κανείς σήμερα λύσεις του παρελθόντος, οι οποίες υπήρχαν πριν το 2010, πριν το PSI, πριν το 2014, πριν καταστραφεί ολοσχερώς η οικονομία της Ελλάδας από τη νέα κυβέρνηση, πριν χρεοκοπήσουν οι τράπεζες, πριν το τρίτο μνημόνιο κοκ. – οπότε εύλογα κατά την άποψη μας καταλήξαμε σε μία καινούργια (ανάλυση), η οποία όμως θα μπορούσε να υιοθετηθεί σήμερα. Το τι θα συμβεί στο μέλλον, οπότε το εάν θα συνεχίσει να υπάρχει αργότερα η συγκεκριμένη λύση, προφανώς δεν το γνωρίζουμε – αφού, κυρίως στην Οικονομία, «τα πάντα ρέουν».

 

Ειδικά εάν ακολουθήσει τη φυγή των ικανών νέων και των τραπεζικών καταθέσεων στο εξωτερικό, η μετεγκατάσταση των εναπομεινάντων παραγωγικών επιχειρήσεων στις γειτονικές χώρες, με αυξημένο ρυθμό – η αιμορραγία δηλαδή ανθρώπινου και κεφαλαιακού δυναμικού, η οποία είναι πολύ χειρότερη από το περιστασιακό κλείσιμο των επιχειρήσεων, αφού θα δώσει τη χαριστική βολή στην οικονομία της πατρίδας μας. Μπορούμε λοιπόν ακόμη να τα καταφέρουμε, αλλά όχι εάν δεν ξεκινήσουμε αμέσως.

 

Καλή Χρονιά, με Υγεία και Ευτυχία!