Έμβρυα εργαστηρίου

Ώρα Κοινής Ανησυχίας

Ο καθηγητής Μάρτιν Πέρα, του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης σε άρθρο του, το οποίο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, αναφέρει ότι πολύ σύντομα οι επιστήμονες θα έχουν τη δυνατότητα να παράγουν έμβρυα τριών ή τεσσάρων εβδομάδων, χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη τα λεγόμενα αδιαφοροποίητα κύτταρα, δηλαδή τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα. Η ομάδα του πραγματοποίησε πειράματα από κύτταρα ρεζοπιθήκων με τα οποία αποδεικνύεται ότι είναι δυνατή η κατασκευή εμβρύου, το οποίο αναπτύσσεται καθώς τα αδιαφοροποίητα κύτταρα μπορούν να μιμηθούν το σχέδιο ανάπτυξης ενός εμβρύου που βρίσκεται στη μήτρα. Εκτός από την πρόοδο στην «τεχνητή» δημιουργία ζωής στο εργαστήριο, το πείραμα συνετέλεσε και στην κατανόηση της διαδικασίας του γήρατος. Ο καθηγητής είναι μέλος της ομάδας Steering Group of the International Stem Cell Initiative. Δείτε τι δηλώνει σε συνέντευξη του στον δημοσιογράφο Tom Nightingale:
 

T.N.: Οι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο χαιρετούν αυτήν την ανακάλυψη από Αμερικανούς και Ιάπωνες ερευνητές. Ο καθηγητής Μάρτιν Πέρα από το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης λέει ότι είναι μια σημαντική ανακάλυψη.
 

Μ.Π.: Λοιπόν, εργάζομαι σ’ αυτό το τμήμα πάνω από 30 χρόνια. Αυτή η ανακάλυψη είναι πραγματικά αξιοσημείωτη και έχει δώσει πραγματικά πολύ εκπληκτικά συμπεράσματα.
 

T.N.: Οι ερευνητές εξέθεσαν ενήλικα κύτταρα ποντικών σε οξύ. Ανακάλυψαν ότι άλλαξαν σε εμβρυακό στάδιο.
 

M.Π.: Αυτά είναι τα κύτταρα που είμαστε σε θέση να μετατρέψουμε σε οποιοδήποτε τύπο ιστού, νομίζω ότι πρόκειται για πολύ σημαντικό εύρημα.
 

T.N.: Αυτό σημαίνει το ενδεχόμενο χρήσεως για ιατρική θεραπεία;
 

M.Π.: Αν αυτό ισχύει και για τα ανθρώπινα κύτταρα πράγμα που εμείς δεν γνωρίζουμε ακόμη, θα πρόκειται για έναν εξαιρετικά άμεσο και απλό τρόπο λήψης κυττάρων από τον ασθενή, μετατροπή τους σε οποιοδήποτε τύπο κυττάρων και στη συνέχεια μεταμόσχευσή τους και πάλι πίσω στο εν λόγω άτομο.
 

T.N.: Αν είναι τόσο απλό, γιατί δεν έχει γίνει αυτό πριν;
 

M.Π.: Αυτή είναι μια πολύ καλή ερώτηση. Νομίζω ότι σαν ιδέα είναι εντελώς ενάντια στην διαίσθηση. Και το εκπληκτικό είναι ότι πολλά κύτταρα του σώματος, όπως το εσωτερικό του στομάχου για παράδειγμα, εκτίθενται σε αυτά τα είδη των όξινων συνθηκών και έτσι δεν θα μπορούσε να φανταστεί κάποιος ότι η έκθεση σε σχετικά ήπιες συνθήκες θα οδηγούσαν σε αυτές τις δραματικές αλλαγές. Γι’ αυτό υποθέτω ότι τα ευρήματα αυτά είναι τόσο εκπληκτικά και ο λόγος που το φαινόμενο αυτό δεν είχε ανακαλυφθεί στο παρελθόν είναι ότι, πιθανόν, οι άνθρωποι απλά δεν είχαν ψάξει για αυτό.
 

T.N.: Τα βλαστικά κύτταρα θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντική θεραπεία και ήδη δοκιμάζονται για τη θεραπεία της καρδιάς, των οφθαλμών και του εγκεφάλου. Αλλά είναι αμφιλεγόμενο το αν θα μπορούν οι γιατροί να προμηθεύονται κύτταρα από έμβρυα και επί πλέον η έρευνα  αυτή έχει απαγορευτεί σε ορισμένα μέρη του κόσμου.
 

M.Π.: Η διαπίστωση αυτή θα μπορούσε να αλλάξει τα πράγματα. Θα πρέπει να υπάρχουν πολύ λίγα ηθικά προβλήματα σχετικά με τη λήψη κυττάρων από ένα δείγμα αίματος, για παράδειγμα, και στη συνέχεια με το να ακολουθήσουν οι γιατροί αυτή την διαδικασία, ώστε να επιτευχθεί η δημιουργία μιας εμβρυϊκού τύπου κυτταρικής γραμμής που θα δημιουργήσει τα νέα κύτταρα. Νομίζω, λοιπόν, ότι αυτό θα παραμερίσει μερικά από τα ηθικά ερωτήματα σχετικά με τη χρήση εμβρύων για ερευνητικούς σκοπούς.
 

Μια άλλη ομάδα, υπό τον Φρεντ Κέιτζ, επικεφαλής του Εργαστηρίου Γενετικής στο Ινστιτούτο Βιολογικών Σπουδών Σαλκ, προχώρησε στη δημιουργία κυττάρων που ήδη παρουσίαζαν τις φθορές τού γήρατος, χρησιμοποιώντας ως «πρώτη ύλη» δερματικά κύτταρα που ελήφθησαν από ηλικιωμένους ασθενείς (η έρευνα αυτή δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Cell Stem Cell»). Μέχρι σήμερα, οι επιστήμονες χρησιμοποιούσαν πειραματόζωα. Πιο πρόσφατα, αξιοποίησαν για την έρευνά τους βλαστοκύτταρα (που ενίοτε προέρχονται από τον επαναπρογραμματισμό δερματικών κυττάρων). Η τεχνική αυτή όμως είχε σημαντικούς περιορισμούς, καθώς τα εγκεφαλικά κύτταρα που λαμβάνονται με τη συγκεκριμένη μέθοδο δεν διαθέτουν τις ιδιότητες των ηλικιωμένων εγκεφαλικών κυττάρων.
 

Πρόοδος ή τερατουργήματα; Θα λέγαμε, πρόοδος στα τερατουργήματα!