ΠΕΡΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Το μίνι εγχειρίδιο του ατομικισμού… από τον Γάλλο αναρχοατομικιστή Χαν Ράινερ

Δεν έχω σχέσεις με μεμονωμένα άτομα;Έχω σχέσεις, όχι μόνο με μεμονωμένα άτομα, αλλά και με διάφορες κοινωνικές ομάδες και, σε γενικές γραμμές, με την κοινωνία.

Τί είναι η κοινωνία;Η κοινωνία είναι μια συγκέντρωση ατόμων για μια κοινή δουλειά.

Μπορεί μια κοινή δουλειά να είναι καλή;Υπό ορισμένες συνθήκες μια κοινή δουλειά μπορεί να είναι καλή.

Κάτω από ποιές συνθήκες;Μια κοινή δουλειά θα είναι καλή αν, μέσω της αμοιβαίας αγάπης ή μέσω της αγάπης του σκοπού οι εργαζόμενοι όλοι δρούσαν ελεύθερα, και αν οι κοινές τους προσπάθειες τούς φέρνουν κοντά σε αρμονικό συντονισμό.

Έχει η κοινωνική εργασία στην πραγματικότητα το χαρακτηριστικό της ελευθερίας;Στην πραγματικότητα, η κοινωνική εργασία δεν έχει κανένα χαρακτηριστικό ελευθερίας. Οι εργαζόμενοι υπάγονται ο ένας στον άλλον. Οι προσπάθειές τους δεν είναι αυθόρμητες και αρμονικές πράξεις αγάπης, αλλά εξαντλητικές πράξεις περιορισμού.

Τί συμπεραίνετε απ’ αυτό το χαρακτηριστικό της κοινωνικής εργασίας;Συμπεραίνω απ’ αυτό ότι η κοινωνική εργασία είναι κακή.

Πώς θεωρεί την κοινωνία ο σοφός άνθρωπος;Ο σοφός άνθρωπος βλέπει την κοινωνία σαν ένα όριο. Αισθάνεται κοινωνικός με τον ίδιο τρόπο που αισθάνεται θνητός.

Ποιά είναι η στάση του σοφού ανθρώπου ενώπιον αυτών των ορίων;Ο σοφός άνθρωπος αντιμετωπίζει τα όρια αυτά ως υλικές αναγκαιότητες και υποβάλλεται φυσικά σ’ αυτά με αδιαφορία.

Τί είναι τα όρια γι’ αυτόν που πορεύεται προς τη σοφία;Τα όρια συνιστούν κινδύνους γι’ αυτόν που πορεύεται προς τη σοφία.

Γιατί;Αυτός που δεν μπορεί ακόμη να διακρίνει στην πράξη, με ακλόνητη βεβαιότητα, τα πράγματα που εξαρτώνται απ’ αυτόν από εκείνα που δεν εξαρτώνται απ’ αυτόν κινδυνεύει να μεταφράζει τους υλικούς περιορισμούς σε ηθικούς περιορισμούς.

Τί θα έπρεπε ο ατελής ατομικιστής να κάνει ενώπιον αυτών των κοινωνικών περιορισμών;Θα έπρεπε να υπερασπιστεί τη λογική του και τη βούλησή του εναντίον τους.Θα απορρίψει τις προκαταλήψεις που επιβάλλονται σε άλλους ανθρώπους, και θα απαγορεύσει στον εαυτό του να μισεί ή να αγαπά. Θα απελευθερώσει σταδιακά τον εαυτό του από κάθε φόβο ή επιθυμία που τον αφορά. Θα προχωρήσει προς την κατεύθυνση της τέλειας αδιαφορίας, που είναι η φύση της σοφίας όταν έρχεται αντιμέτωπος με πράγματα που δεν εξαρτώνται απ’ αυτόν.

Ελπίζει ο σοφός άνθρωπος σε μια καλύτερη κοινωνία;Ο σοφός άνθρωπος απαγορεύει στον εαυτό του κάθε ελπίδα.

Πιστεύει ο σοφός άνθρωπος στην εξέλιξη;Παρατηρεί ότι οι σοφοί άνθρωποι είναι σπάνιοι σε όλες τις εποχές και ότι δεν υπάρχει ηθική πρόοδος.

Αντλεί ο σοφός άνθρωπος χαρά από την υλική πρόοδο;Ο σοφός άνθρωπος παρατηρεί ότι η υλική πρόοδος έχει ως αντικείμενό της την αύξηση των τεχνητών αναγκών κάποιων και τη δουλειά άλλων. Η υλική πρόοδος τού φαίνεται σαν ένα όλο και μεγαλύτερο βάρος στην πλάτη, που βουτάει όλο και περισσότερο τον άνθρωπο στη λάσπη και τη δυστυχία.

Δεν θα μειώσει η εφεύρεση τελειοποιημένων μηχανημάτων την ανθρώπινη εργασία;Η εφεύρεση των μηχανών έχει πάντοτε επιδεινώσει την εργασία. Την καθιστά πιο επώδυνη και λιγότερο αρμονική. Έχει αντικαταστήσει την ελεύθερη και νοήμονα πρωτοβουλία με δουλοπρεπή και φοβισμένη ακρίβεια. Έχει κάνει τον εργαζόμενο, το χαμογελαστό άλλοτε κύριο των εργαλείων, τρεμουλιαστόσκλάβο των μηχανημάτων.

Πώς μπορεί το μηχάνημα, το οποίο πολλαπλασιάζει τα προϊόντα, να μην μειώνει το χρόνο της εργασίας που πρέπει να δαπανάται απ’ τον άνθρωπο;Ο άνθρωπος είναι άπληστος, και η τρέλα των φανταστικών αναγκών μεγαλώνει όταν ικανοποιούνται. Όσο πιο περιττά πράγματα έχει ο τρελός, τόσα περισσότερα επιθυμεί.

Διεξάγει ο σοφός άνθρωπος κοινωνικές πράξεις;Ο σοφός άνθρωπος παρατηρεί ότι προκειμένου να πραγματοποιήσει κοινωνικές πράξεις πρέπει κανείς να δρα σε πλήθη, και δεν δρα κανείς σε πλήθη μέσω της λογικής, αλλά μέσω των παθών. Δεν θεωρεί ότι έχει δικαίωμα να ξεσηκώνει τα πάθη των ανθρώπων. Η κοινωνική δράση τού φαίνεται τυραννία, και ο ίδιος απέχει απ’ τη συμμετοχή σ’ αυτή.

Δεν είναι εγωιστής ο σοφός άνθρωπος όταν ξεχνάει την ευτυχία των ανθρώπων;Ο σοφός άνθρωπος γνωρίζει ότι οι λέξεις «ευτυχία των ανθρώπων», δεν έχουν νόημα. Η ευτυχία είναι εσωτερική και ατομική. Μπορεί να παραχθεί μόνο εντός κάποιου.

Μήπως ο σοφός άνθρωπος δεν τρέφει τότε κανένα οίκτο για τους καταπιεσμένους;Ο σοφός άνθρωπος γνωρίζει ότι οι καταπιεσμένοι που διαμαρτύρονται λαχταρούν να είναι καταπιεστές. Τους ανακουφίζει ανάλογα με τους πόρους του, αλλά δεν πιστεύει στη σωτηρία μέσω της κοινής δράσης.

Ο σοφός άνθρωπος δεν πιστεύει τότε σε μεταρρυθμίσεις;Παρατηρεί ότι οι μεταρρυθμίσεις αλλάζουν τα ονόματα των πραγμάτων και όχι τα πράγματα αυτά καθαυτά. Ο σκλάβος έγινε δουλοπάροικος, και στη συνέχεια μισθωτός: τίποτα δεν έχει μεταρρυθμιστεί εκτός απ’ τα ονόματα. Ο σοφός άνθρωπος παραμένει αδιάφορος γι’ αυτά τα φιλογογικά ερωτήματα.

Είναι ο σοφός άνθρωπος επαναστάτης;Η εμπειρία αποδεικνύει στο σοφό άνθρωπο ότι οι επαναστάσεις δεν έχουν μόνιμα αποτελέσματα. Η λογική του λέει ότι τα ψεύδη δεν αντικρούονται με ψεύδη, και ότι η βία δεν καταστρέφεται με βία.

Τί πιστεύει για την αναρχία ο σοφός άνθρωπος;Ο σοφός άνθρωπος θεωρεί την αναρχία μια μορφή αφέλειας.

Γιατί;Ο αναρχικός πιστεύει ότι η κυβέρνηση είναι το όριο της ελευθερίας. Ελπίζει, καταστρέφοντας την κυβέρνηση, να διευρύνει την ελευθερία.Δεν έχει δίκιο;Το πραγματικό όριο δεν είναι η κυβέρνηση, αλλά η κοινωνία. Η κυβέρνηση είναι ένα κοινωνικό προϊόν όπως οτιδήποτε άλλο. Δεν καταστρέφουμε ένα δέντρο κόβοντας ένα απ’ τα κλαδιά του.

Γιατί ο σοφός άνθρωπος δεν εργάζεται για την καταστροφή της κοινωνίας;Η κοινωνία είναι τόσο αναπόφευκτη όσο ο θάνατος. Σε υλικό επίπεδο η δύναμή μας δεν είναι τίποτα έναντι των ορίων αυτών. Αλλά ο σοφός άνθρωπος καταστρέφει εντός του το φόβο της κοινωνίας, ακριβώς όπως καταστρέφει το φόβο του θανάτου. Είναι αδιάφορος για την πολιτική και κοινωνική μορφή του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζει, ακριβώς όπως είναι αδιάφορος για το είδος του θανάτου που τον περιμένει.

Οπότε ο σοφός άνθρωπος δεν θα δράσει ποτέ στην κοινωνία;Ο σοφός άνθρωπος γνωρίζει ότι δεν μπορούμε να καταστρέψουμε είτε την κοινωνική αδικία είτε τα νερά της θάλασσας. Αλλά προσπαθεί να σώσει ένα καταπιεσμένο άτομο από μια συγκεκριμένη αδικία, ακριβώς όπως ρίχνεται στη θάλασσα για να σώσει έναν άνθρωπο που πνίγεται.

Μετάφραση: Αιχμή

https://aixmi.wordpress.com