Επειδή ξημερώνει 21η Απριλίου, σκεφτόμουν τι λογής κείμενα θα μπορούσα να ετοιμάσω για να τιμήσω κατά πώς πρέπει αυτή την ημέρα. Για να μη κοροϊδεύω τους αναγνώστες, θα έπρεπε να βρω κάτι που να μην έχει χιλιοειπωθεί και κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου εύκολο. Τελικά, αποφάσισα να κρατήσω ως κεντρικό άξονα το αντιφασιστικό μήνυμα της ημέρας και να διηγηθώ κάποιες ιστοριούλες που θα μπορούσε να άρχιζαν με το κλασσικό «μια φορά κι έναν καιρό» αλλά που το φινάλε τους ερωτοτροπεί με το παρόν…
Ιστοριούλα πρώτη
Το 1938, ο υπουργός κατασκευών των ναζί Φριτς Τοτ δημιουργεί την μεγάλη κατασκευαστική οργάνωση που έμεινε στην ιστορία με το όνομά του:Οργάνωση Τοτ. Αν και από το 1935 ο Τοτ είχε στήσει πολλές υπηρεσίες προκειμένου να κατασκευάσει το δίκτυο αυτοκινητοδρόμων που ήθελε ο Χίτλερ, το 1938 ένωσε όλες αυτές τις υπηρεσίες σε μια ενιαία οργάνωση που θα μπορούσε να αναλάβει την εκτέλεση οποιουδήποτε έργου, όπως π.χ. την περίφημη Γραμμή Ζήγκφριντ (ήΔυτικό Τείχος), ανάλογη της γαλλικής Γραμμής Μαζινό αλλά και τα περισσότερα από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι εργαζόμενοι στηνΟργάνωση απαρτίζονταν κατά 1% από γερμανούς ακατάλληλους για στρατιωτική θητεία, κατά 2% από κρατούμενους των στρατοπέδων συγκέντρωσης και κατά 97% από καταναγκαστικά εργαζόμενους που μεταφέρονταν από κατακτημένες χώρες.
Τον Αύγουστο του 1944, οι γερμανοί στέλνουν από την Ελλάδα στο Μάιντς την τελευταία «φουρνιά» ελλήνων, προορισμένων να δουλέψουν καταναγκαστικά για την Τοτ. Την συγκεκριμένη ιστορία διηγείται με έναν εξόχως γλαφυρό τρόπο στο βιβλίο του ««Αποστολή» στο Μπίμπλις» (εκδόσεις Ποντίκι, 1988, σελ. 280) ένας από εκείνους που βρέθηκαν σ’ εκείνη την «αποστολή», ο Μιχάλης Βασιλείου. Ο Βασιλείου είχε συλληφθεί το καλοκαίρι από τους ταγματασφαλίτες και, αφού πρώτα βασανίστηκε απ’ αυτούς στου Γουδή, παραδόθηκε μαζί με καμμιά εκατοστή συντρόφους του στους γερμανούς, οι οποίοι τους έκλεισαν στο Χαϊδάρι και λίγο αργότερα τους έστειλαν στην Γερμανία.
Στο βιβλίο του, ο Βασιλείου περιλαμβάνει μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια. Ανάμεσα στους βασανιστές του ήταν κι ένας κοντός, χοντρός, φαλακρός, μουσάτος, που υπηρετούσε στην «Ειδική Ασφάλεια» του διαβόητου Λάμπου και λεγόταν Παναγιώταρος. Προφανώς, ο Βασιλείου αναφέρεται στον πρωτοστατούντα στα μπλόκα των γερμανών και γνωστό για την σκληρότητά του βασανιστή τού δεύτερου τάγματος ευζώνων Γιώργο Παναγιώταρο, ο οποίος μάλλον εκτελέστηκε από την ΟΠΛΑ (βρέθηκε νεκρός στις 11/8/1944 με μια σφαίρα στο κεφάλι).
Δεν κατάφερα να διασταυρώσω την πληροφορία ότι ο Γιώργος Παναγιώταρος ήταν θείος τού Κωνσταντίνου Παναγιώταρου, πατέρα του σημερινού χρυσαυγήτη βουλευτή. Παρά ταύτα, είναι ενδιαφέρουσα η ομοιότητα του βασανιστή με τον βουλευτή. Αν κάποιος (γιατί όχι ο ίδιος ο κύριος Παναγιώταρος, αν μας διαβάζει;) μπορεί να επιβεβαιώσει την ύπαρξη ή μη οποιασδήποτε σχέσης, είναι καλοδεχούμενος.
Ιστοριούλα δεύτερη
Στις 29/12/1943, φτάνει στην Χαλκίδα ο νέος νομάρχης Εύβοιας, ο στρατηγός Δημήτρης Λιάκος, με συνοδεία 80 ευζώνους (δηλαδή, ταγματασφαλίτες). Η Εύβοια τελούσε υπό ιταλική κατοχή αλλά, μετά την συνθηκολόγηση των ιταλών στις 9/9/1943, οι αντάρτες του ΕΛΑΣ την πήραν υπό τον έλεγχό τους. Φυσικά, αυτό δεν μπορούσαν να το επιτρέψουν ούτε οι γερμανοί ούτε οι ντόπιοι συνεργάτες τους. Έτσι, μέχρι τον Απρίλιο του 1944, στο νησί είχαν στηθεί τρία τάγματα ευζώνων με συνολικά οκτώ λόχους (Χαλκίδα, Ψαχνά, Αλιβέρι, Αμάρυνθος, Βασιλικό, Γούβες). Ανάμεσα σ’ αυτούς τους τσολιάδες ήταν κι ένας εύελπις που καταγόταν από τα Ψαχνά και άκουγε στο όνομα Αθανάσιος Επιτήδειος.
Στο βιβλίο του «Οι ταγματασφαλίτες» (εκδόσεις Αφοί Τολίδη, 1980, σελ. 292), ο ερευνητής Γιάννης Δουατζής παρουσιάζει ντοκουμέντα για την ενδιαφέρουσα δράση τού Επιτήδειου, ο οποίος καθ’ όλη την παραμονή του στην Εύβοια συμμετείχε στο «καθάρισμα» της υπαίθρου από τα «αντεθνικώς δρώντα στοιχεία». Σε ελεύθερη μετάφραση, η προηγούμενη φράση σημαίνει ότι συμμετείχε στο πλιάτσικο στο οποίο επιδίδονταν οι ταγματασφαλίτες σε βάρος των χωρικών. Είναι χαρακτηριστική η διαταγή του αρχηγού τους στρατηγού Παπαθανασόπουλου, με ημερομηνία 16/7/1944:
«Πας πολίτης ευρισκόμενος κατά την πορείαν των αποσπασμάτων είτε κατά την νύκτα είτε κατά την ημέραν θα συλλαμβάνεται. Επίσης δέον να συλληφθώσιν άπαντες οι ποιμένες και τα μικρά ακόμη ποιμενόπαιδα, τα δε ποίμνια να κατάσχωνται εξ ολοκλήρου, καθ’ όσον έχει ήδη αποδειχθή ότι ούτοι είνε οι πολυτιμώτεροι βοηθοί, συνεργάται, τροφοδόται και σύνδεσμοι των ληστοσυμμοριτών. Επίσης δέον όπως κατάσχωνται άπαντα τα ζώα άτινα θα ανευρεθώσι εντός του κλοιού, εις οιονδήποτε και αν ανήκουσι ταύτα. […] Οι Διοικηταί των αποσπασμάτων θα μεριμνήσωσι διά την συγκέντρωσιν ζώων προς φόρτωσιν του βαρέως οπλισμού των Γερμανικών τμημάτων και πυρομαχικών αυτών».
Εκτός από το πλιάτσικο, το κάψιμο ολόκληρων χωριών κλπ, ανάμεσα στα «κατορθώματα» του Επιτήδειου και των ομοϊδεατών του ξεχωρίζουν δυο: οι ομαδικές εκτελέσεις συνολικά 110 κομμουνιστών στην Χαλκίδα (64 τον Απρίλιο και 46 τον Μάιο) και το σούβλισμα της εβραίας δασκάλας του χωρού Στρόπωνες Μέντυς Μόσχοβιτς, μετά από ομαδικό βιασμό της, στις 7 Μαρτίου 1944.
Για όλα τα παραπάνω, ο Αθανάσιος Επιτήδειος επιβραβεύθηκε από την πατρίδα, φτάνοντας μέχρι Α’ υπαρχηγός ΓΕΣ με ταυτόχρονη προαγωγή του σε αντιστράτηγο την περίοδο Ιωαννίδη (10/6/1974). Με την μεταπολίτευση, η υπό τον Καραμανλή κυβέρνηση εθνικής ενότητας, αναγνωρίζοντας κι αυτή την αξία του («η πατρίς ευγνωμονούσα», που λέμε…), του ανέθεσε την προετοιμασία των δυνάμεων που θα στέλνονταν στην Κύπρο αν το επέβαλαν οι συνθήκες.
Ο Αθανάσιος Επιτήδειος αποστρατεύθηκε στις 4/3/1975, μετά το αποτυχημένο «πραξικόπημα της πυτζάμας» των ιωαννιδικών. Τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς θα ονομαζόταν ανθυπολοχαγός ο γυιος του Γεώργιος, ο οποίος έφτασε κι αυτός στον βαθμό τού αντιστράτηγου. Δυστυχώς, ο Αθανάσιος πέθανε το 2003 και δεν πρόλαβε να καμαρώσει τον κανακάρη του να μπαίνει στην ευρωβουλή ως βουλευτής τής φασιστικής Χρυσής Αυγής…
Θα συνεχίσουμε αύριο με άλλες ιστορίες.
cogito ergo sum
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου