O ΣΥΡΙΖΑ κερδίζει χρόνο και χώρο

του Ετιέν Μπαλιμπάρ και του Σάντρο Μετζάντρα

Οι νέες προοπτικές για την επανασύνθεση μιας αριστερής πολιτικής, που έχει στόχο τον σεβασμό των αρχών της ισότητας και της ελευθερίας σε όλη την Ευρώπη] δημιουργήθηκαν με τις μεγάλες μαζικές μάχες που δόθηκαν ενάντια στη λιτότητα στην Ελλάδα και στη Ισπανία. Όμως, ενόσω οι μάχες αυτές κέρδιζαν έδαφος, η οριζόντια εξάπλωσή τους προσέκρουε σε κάθετες και εξίσου δυναμικές αντιστάσεις: στην κυριαρχία των τραπεζών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων του σύγχρονου καπιταλισμού, στη νέα κατανομή της πολιτικής εξουσίας που επέβαλε η κρίση.

Σ’ αυτές ακριβώς τις διαχωριστικές γραμμές προσέκρουσε ο ΣΥΡΙΖΑ, με το που κατόρθωσε να ορθώσει τον δικό του άξονα «κάθετης» εξουσίας, διαλαλώντας την άρνηση της λιτότητας στα άδυτα των ευρωπαϊκών θεσμών. Η αντίδραση ήταν άμεση και ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάστηκε να απαντήσει συγχρόνως και στο ευρωπαϊκό σύστημα εξουσίας και στη δυσβάστακτη βία του χρηματιστικού κεφαλαίου. Θα ήταν αφελές να πιστέψουμε πως η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να καταφέρει μόνη της να μεταθέσει αυτές τις γραμμές. Ακόμη και μια χώρα με μεγαλύτερο δημογραφικό και οικονομικό βάρος δεν θα μπορούσε. Αυτό που συνέβη με την Ελλάδα είναι μια επιπλέον απόδειξη πως μια πολιτική που διεκδικεί την ελευθερία και την ισότητα δεν θα δημιουργηθεί στην Ευρώπη προτάσσοντας το επιχείρημα της εθνικής κυριαρχίας.

Δεν χρειαζόμαστε να μας μάθουν οι άλλοι πως ένα εκλογικό αποτέλεσμα δεν είναι αρκετό, άλλωστε και ο Αλέξης Τσίπρας δεν είπε ποτέ το αντίθετο. Χρειάζεται το άνοιγμα μιας πολιτικής διαδικασίας, με τη δημιουργία και την ισχυροποίηση ενός νέου συσχετισμού κοινωνικών δυνάμεων στην Ευρώπη.

Ο Λένιν είχε πει πως σε κάποιες καταστάσεις χρειάζεται να παραχωρείς έδαφος για να κερδίσεις χρόνο. Η προσαρμογή αυτού του κανόνα στις «συμφωνίες» της προηγούμενης Παρασκευής (αβέβαιη, όπως πάντα, στη πολιτική) μας ωθεί να τολμήσουμε το επόμενο στοίχημα: Για να κερδίσει χρόνο και χώρο η ελληνική κυβέρνηση έκανε κάποιες παραχωρήσεις. Για να αφήσει χρόνο στην ελπίδα να ριζώσει στην Ευρώπη, αναμένοντας επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις (όπως αυτή της Ισπανίας) και την κατάκτηση νέων στρατηγικών μετώπων από τους πρωταγωνιστές της νέας πολιτικής.

Αλλά για μια θετική εξέλιξη, θα χρειαστούν τους επόμενους μήνες κινητοποιήσεις σε πολλαπλά επίπεδα: κοινωνικοί αγώνες και πολιτικές πρωτοβουλίες, νέες καθημερινές συμπεριφορές και νέο ομαδικό λαϊκό πνεύμα, κυβερνητικές ενέργειες και δυναμικές αυτόνομες απαντήσεις των πολιτών. Τη στιγμή που αναγνωρίζουμε την κρίσιμη σημασία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και αυτήν που προαναγγέλλει μια νίκη του Podemos στο θεσμικό πεδίο, οφείλουμε κι εμείς να οργανώσουμε τον νέο πολιτικό χώρο.

Σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο στον Guardian (18.2.2015), ο Γ. Βαρουφάκης κάνει την ίδια εκτίμηση. Ουσιαστικά, μας λέει, αυτό που μπορεί να κάνει μια κυβέρνηση σήμερα είναι να προσπαθήσει να «σώσει τον ευρωπαϊκό καπιταλισμό από την αυτοκαταστροφική τάση του», που απειλεί τους λαούς και ανοίγει την πόρτα στον φασισμό. Να μειώσει τη βία της λιτότητας και της κρίσης, ανοίγοντας χώρους επιβίωσης και συνεργασίας, όπου η ζωή των εργαζομένων θα μπορούσε να είναι λίγο λιγότερο «μοναχική, θλιβερή, βίαιη και σύντομη», σύμφωνα με τα λόγια του Χομπς. Τίποτα περισσότερο, αλλά ούτε λιγότερο.

Άλλωστε, σ’ αυτή την «άλλη ήπειρο», πρέπει να οικοδομηθεί, από σήμερα κιόλας, η συλλογική δύναμη από την οποία εξαρτώνται οι εξελίξεις των επόμενων μηνών ή χρόνων. Και ο χώρος συγκρότησης μιας τέτοιας δύναμης δεν μπορεί παρά να είναι η ίδια η Ευρώπη, για μια ρήξη αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την τρέχουσα πορεία της ιστορίας της.

Γι’ αυτό λοιπόν είναι σημαντική η σημασία των κινητοποιήσεων, όπως αυτή που οργανώνει το κίνημα Blockupy για τα εγκαίνια της νέας έδρας της ΕΚΤ, την 18η Μαρτίου στη Φραγκφούρτη. Θα είναι μια ευκαιρία για να ακουστεί η φωνή του ευρωπαϊκού λαού υποστηρίζοντας συγχρόνως την ελληνική κυβέρνηση. Πέρα από την απαραίτητη καταγγελία του χρηματιστικού κεφαλαίου και του μεταδημοκρατικού πολιτεύματος (Χάμπερμας), θα είναι επίσης μια ευκαιρία αξιολόγησης της προόδου των εναλλακτικών δυνάμεων, χωρίς τις οποίες η δράση των κυβερνήσεων και των κομμάτων που αγωνίζονται ενάντια στη λιτότητα είναι καταδικασμένη στην ανικανότητα.

μετάφραση: Βασιλική Παπαδάκη

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στη «Liberation», στις 23.2.2015. Στα ελληνικά δημοσιεύθηκε στο left.gr. Εδώ δημοσιεύουμε αποσπάσματα

 enthemata.wordpress.com

Και τώρα τι; Μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης

Του ΕΥΤΥΧΗ ΜΠΙΤΣΑΚΗ*

Αυτές τις ημέρες κορυφώνεται το δράμα που παίζεται σε βάρος της χώρας μας, «στιγμή» (με την εγελιανή έννοια του όρου) που θα απαντήσει στο ερώτημα: υποτέλεια ή εθνική ανεξαρτησίακαι προοδευτική πορεία με στρατηγικό στόχο τον σοσιαλισμό

Ουσιαστικά είμαστε μια χρεοκοπημένη χώρα. Πώς φτάσαμε λοιπόν εδώ; Η απάντηση είναι απλή και σαφής: Οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις υπέταξαν το αίτημα της εθνικής ανεξαρτησίας και της κοινωνικής προόδου στο ταξικό συμφέρον της κυρίαρχης τάξης. Οι μετέπειτα αγώνες τηςΑριστεράς συνδύαζαν διαλεκτικά (ή έπρεπε να συνδυάζουν) το πατριωτικό (εθνική ανεξαρτησία) με το ταξικό (κοινωνική απελευθέρωση, σοσιαλισμός)

ΣΗΜΕΡΑ, ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ γενικής κρίσης του καπιταλισμού, το κεφάλαιο (με κυρίαρχο το χρηματιστικό), με την πολιτική του νεοφιλελευθερισμού, δεν επιχειρεί απλώς να μεταφέρει τα αποτελέσματα της κρίσης σε βάρος της εργατικής τάξης και των υποτελών στρωμάτων

Επιδιώκει να καταστρέψει όσα κέρδισαν οι λαοί την περίοδο του αιματοβαμμένου καπιταλισμού (πληρωμή της εργατικής δύναμης, κράτος πρόνοιας, προοδευτική παιδεία κλπ.)

Με τον οικονομικό πόλεμο, ο επί του παρόντος νικηφόρος καπιταλισμός επιδιώκει να συνθλίψει τις κοινωνικές αντιστάσεις και ταστόχρονα να σαρώσει τα κινήματα εθνικής ανεξαρτησίας. Η χώρα μας επιλέχθηκε ως πειραματόζωο για την εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης θεωρίας και πράξης. Γιστί; Επειδήλόγω ειδικών συνθηκών, αλλά και επειδή η εγχώρια κυρίαρχη τάξη, υποτελειακή από παράδοση, θα δεχόταν πιο εύκολα αυτόν τον εθνοκτόνο ρόλο

Η ΤΡΑΓΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ περιπέτεια θα λυθεί ή με την καταστροφή της ανθρωπότητας ή με τη νίκπ των δυνάμεων του σοσιαλισμού (καταστροφή του ενός πόλου της αντίθεσης ή και των δύο, κατά τη μαρξιστική αντίληψη της ιστορίας). Η «νομοτέλεια» ισχύει και για τη χώρα μας

Ποιος θα έπρεπε λοιπόν να είναι ο στρατηγικός στόχος της δικής μας Αριστεράς; Ενας και μοναδικός: ο σοσιαλισμός. Αλλά: η κατάσταση της χώρας μας είναι καταστροφική. Υπάρχει όμως επαναστατική κατάσταση, προϋπόθεση για τη νίκη των δυνάμεων του σοσιαλισμού; Η απάντηση είναι δεδομένη και αρνατική. Το τι θα μπορούσε να γίνει με την όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων και του καθεστώτος τηςυποτέλειας συνολικά είναι κάτι που δεν μπορούμε να το προβλέψουμε

Συνεπώς: Με δεδομένες τις δικές μας συνθήκες, ο λαός της Αριστεράς ψήφισε ΣΎΡΙΖΑ. Σήμερα για πρώτη φορά στη χώρα μας έχουμε κυβέρνηση της Αριστεράς. Πώς έγινε το «θαύμα»; Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ανταποκρινόταν στις ελπίδες των αριστερών: ήταν ένα πρόγραμμα . Δόθηκε μια σκληρή μάχη. Ο πόλεμος δεν τελείωσε. Να βοηθήσουμε το λαϊκό κίνημα για να μας βοηθήσει. Και ας μη βιαζόμαστε να καταδικάζουμε! Ας πιέζουμε προς ριζοσπαστικές λύσεις και ας είμαστε αντικειμενικοί όταν κρίνουμε

Και να ξέρουμε ότι το ρεφορμιστικό πρόγραμμα χρειάζεται χρήμα και το χρήμα το έχει ο εχθρός Και τώρα τι; «επαναστατικού» ρεφορμισμού. Αυτό που απαιτούσε η συγκεκριμένη «στιγμή»

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα πρόγραμμα σωτηρίας του ελληνικού λαού και οικονομικής ανασυγκρότησης της χώρας στο πλαίσιο της Ε.Ε., με στρατηγικό στόχο τον σοσιαλισμό (ο στρατηγικός στόχος σημειωνόταν στο τέλος του προγράμματος, χωρίς συγκεκριμενοποίηση και -συνεπώς- χωρίς να πείθει).

Ποιοι ήταν λοιπόν οι βασικοί στόχοι του προγράμματος; «θάψιμο» του μνημονίου. Επαναδιαπραγμάτευση και κούρεμα του χρέους. Οχι εκποίηση της κρατικής περιουσίας και γενικότερα του πλούτου της χώρας. Δίκαιο φορολογικό σύστημα με κύριο στόχο το μεγάλο κεφάλαιο

Επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων. Κατώτερος μισθός 751 ευρώ. Βελτίωση μισθών και συντάξεων. Επαναπρόσληψη των απολυμένων και αστών που βρίσκονται σε καθεστώς ομηρίας (αξιολόγηση). Προοδεστική αναμόρφωση της παιδείας. Κατάργηση των «Συμβουλίων» στα ΑΕΙ και αποκατάσταση της νομιμότητας. Ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας και κατάργηση της υποταγής της έρευνας και της παιδείας στα συμφέροντα του κεφαλαίου

Επαναφορά της νομιμότητας και ανασυγκρότηση της ΕΡΤ, αρχίζοντας από μηδενική βάση

Αποκατάσταση της εθνικής ανεξαρτησίας και αξιοπρέπειας

ΣΗΜΕΙΩΣΑ ΤΑ ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ σημεία του προεκλογικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ. Το πρόγραμμα αστό δεν υπερέβαινε τα όρια του καπιταλισμού. Δεν ήταν πρόγραμμα ρήξης με την Ε.Ε. Ηταν όμως, εάν εφαρμοζόταν, ένα πρόγραμμα σωτηρίας του ελληνικού λαού, που θα δημιουργούσε, ενδεχομένως, δυνστότητες για μια ριζοοηαστική-«επαναστατική» πορεία

Συνολικά, το πρόγραμμα αυτό συνδύαζε διαλεκτικά το κοινωνικό με το πατριωτικό στοιχείο. Δεν επαγγελλόταν μια ανέφικτη (επί του παρόντος) επανάσταση. Ανταποκρινόταν όμως στις ανάγκες και στις δυνατότητες της «συγκεκριμένης κατάστασης» και ψηφίστηκε από τον λαό της Αριστεράς. Το πρόγραμμα καταπολεμήθηκε από τις υπόλοιπες δυνάμεις της Αριστεράς. Εδώ θυμόμαστε τον Μπρεχτ: Δεν μας αρέσει η απόφαση του λαού; Να αλλάξουμε λοιπόν λαό! ΘΑ ΗΤΑΝ ΜΗΠΩΣ αποδεκτό αυτό το θετικά ρεφορμιστικό πρόγραμμα από τους λύκους της Ε.Ε., υπαλλήλους και αφεντικά; Η σύγκρουση θα ήταν δυνατόν να αποφευχθεί; Μια θετική απάντηση θα προϋπέθετε αφέλεια: υποτίμηση της αναλγησίας του κεφαλαίου και των υπηρετών του. Γιατί κυρίως οι Γερμανοί αντέδρασαν με αυτή την απάνθρωπη σκληρότητα; Το βασικό, κατά τη γνώμη μου, δεν ήταν το πρόβλημα του χρέους. Οι Γερμανοί και οι υπόλοιποι είχαν στόχο να συντρίψουν τη δυνατότητα μιας αριστερής κυβέρνησης στην Ευρώπη. Να σβήσουν το αχνό φως που φαινόταν να ανατέλλει στον ορίζοντα της ηπείρου και να επιβεβαιώσουν το δόγμα της αιωνιότητας του καπιταλισμού και του μονόδρομου.

Μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης ΗΜΕΡΕΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ, ΣΚΛΗΡΩΝ μαχών, αναλγησίας των τοκογλύφων, αποκάλυψη της μικρότητας των υπαλλήλων του ευρωπαϊκού καπιταλισμού. Κατάληξη σε μια απόφαση που εγκρίθηκε από το Γιούρογκρουπ. Αλλά οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν και ίδωμεν.

Σημειώνω τα βασικά σημεία της ελληνικής πρότασης.

Καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Μείωση του ΦΠΑ. Δίκαιο φορολογικό σύστημα και -συνεπώς- φορολογία του μεγάλου κεφαλαίου

Εκσυγχρονισμός της φορολογικής και τελωνειακής διοίκησης. Ελεγχος των δημόσιων δαπανών. Μεταρρύθμιση της κοινωνικής ασφάλισης

Σύγχρονη δημόσια διοίκηση και καταπολέμηση της διαφθοράς. Καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καυσίμων και προϊόντων καπνού. Μείωση του αριθμού των υπουργείων από 16 σε 10

Στον καθαστό οικονομικό τομέα, εφαρμογή του μέτρου των δόσεων και αντιμετώπιση των τραπεζικών και μη εξυπηρετούμενων δανείων κ.λπ. Πολιτική για την προώθηση της ανάπτυξης κ.Απ. Ολα αστά θα μπορούσε να τα κάνει και μια μη υποτελής αστική κυβέρνηση

ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΣΕ αντίθεση με παλιότερες δεσμεύσεις: Δεν θα καταργηθούν οι ιδιωτικοποιήσεις που έχουν ολοκληρωθεί. Επανεξέταση ιδιωτικοποιήσεων που δεν έχουν προκηρυχθεί

Ενοποίηση οργανισμών, υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών της Ε.Ε. θα εκποιηθεί λοιπόν κρατική και μη περιουσία; Ο αρμόδιος υπουργός το αρνείται. Ενοποίηση του ΤΑΙΠΕΔ με οργανισμούς αντί για κατάργηση (αν «δεν πουλάμε», τι χρειάζεται το ΤΑΙΠΕΔ;)

Επιμήκυνση της δανειακής σύμβασης. Στην περίοδο αυτή θα ισχύει το σημερινό μνημόνιο; Επιτυχία ήταν η μείωση του λεγόμενου «πρωτογενούς πλεονάσματος», αστής της απάτης σε βάρος των λαϊκών αναγκών. Ως προς την εργασία: Αξιοποίηση βέλτιστων πρακτικών της * Οι Γερμανοί και οι υπόλοιποι είχαν στόχο να συντρίψουν τη δυνατότητα μιας αριστερής κυβέρνησης στην Ευρώπη. Να σβήσουν το αχνό φως που φαινόταν να ανατέλλει στον ορίζοντα της ηπείρου και να επιβεβαιώσουν το δόγμα της αιωνιότητας του καπιταλισμού και του μονόδρομου Ε.Ε. σε όλο το εύρος της νομοθεσίας (βέλτιστες πρακτικές!) Σχέδιο προσωρινής απασχόλησης για τους ανέργους

ΕΞΥΠΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας (έξυπνη αντί αποκατάσταση!) με ισορροπία μεταξύ ευελιξίας και δικαιοσύνης (ευελιξία και δικαιοσύνη: ασύμβατες έννοιες)

Ως προς την ανθρωπιστική κρίση: ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Κουπόνια τροφίμων (επιστρέφουμε στο 1941!). Και επίσης: εξασφάλιση ότι η μάχη κατά της ανθρωπιστικής κρίσης δεν θα έχει αρνητικό δημοσιονομικό αντίκτυπο (σολομώντεια λύση: και ο σκύλος χορτάτος και η πίτα ολόκληρη)

Δόθηκε μια σκληρή μάχη. Ο πόλεμος δεν τελείωσε. Να βοηθήσουμε το λαϊκό κίνημα για να μας βοηθήσει. Και ας μη βιαζόμαστε να καταδικάζουμε! Ας πιέζουμε προς ριζοσπαστικές λύσεις και ας είμαστε αντικειμενικοί όταν κρίνουμε. Και να ξέρουμε ότι το ρεφορμιστικό πρόγραμμα χρειάζεται χρήμα και το χρήμα το έχει ο εχθρός. Κριτική, ναι! Αλλά σοβαρή, επιστημονική και δημιουργική. Αν πέσει η κυβέρνηση, θα ξανάρθουν οι καταστροφείς της Ελλάδας. Και από κοντά, το φίδι της Χρυσής Αυγής. Εγινε ένα λειψό βήμα. Ας βοηθήσουμε το επόμενο

* Ο Ευτύχης Μπιτσάκης είναι Όμότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου

aristeridiexodos

Μια σημείωση για τον ΣΥΡΙΖΑ: χρεωμένοι ναι, αλλά όχι ένοχοι!

Slavoj Zizek

Η εντύπωση που έχει κανείς από από τα δικά μας ΜΜΕ είναι ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα αποτελείται από  ένα τσούρμο λαϊκιστών εξτρεμιστών που υποστηρίζουν «παράλογα» και «ανεύθυνα» λαϊκιστικά μέτρα. Τίποτα δεν μπορεί να απέχει περισσότερο από την αλήθεια. Είναι, αντιθέτως, η πολιτική της ΕΕ που έχει υπάρξει και συνεχίζει να είναι, καταφανώς παράλογη. Από το 2008, η Ελλάδα έχει αναγκαστεί να πάρει σκληρά μέτρα λιτότητας για να βάλει τα οικονομικά της σε τάξη. Ωστόσο σήμερα, επτά χρόνια αργότερα, αφού η χώρα υπέστη μια τρομακτική οπισθοδρόμηση, τα οικονομικά της Ελλάδας είναι σε ακόμα μεγαλύτερη αναταραχή. Πράγματι, το χρέος της χώρας αυξήθηκε από λίγο πιο πάνω από το 100% του ΑΕΠ στο 175%, και αυτή τη στιγμή ανέρχεται στα 320 δις ευρώ. Αν αυτό δεν είναι παράλογο, τότε αυτή η λέξη δεν έχει πλέον κανένα νόημα. Γιατί, λοιπόν, η ΕΕ κάνει αυτό το πράγμα στην Ελλάδα;

Όπως όλοι γνωρίζουμε, η πολιτική της ΕΕ προς τις υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ελλάδα ακολουθεί την τακτική «παράταση και υποκρισία” – παρατείνουμε την περιόδο αποπληρωμής, αλλά προσποιούμαστε ότι όλα τα χρέη τελικά θα αποπληρωθούν. Γιατί, λοιπόν, η μυθοπλασία της αποπληρωμής είναι τόσο επίμονη; Δεν είναι μόνο ότι αυτή η φαντασίωση κάνει την παράταση αποπληρωμής του χρέους πιο εύκολα αποδεκτή στους Γερμανούς ψηφοφόρους. Ούτε ότι ενδεχόμενη διαγραφή του ελληνικού χρέους μπορεί να δώσει αφορμή για παρόμοια αιτήματα εκ μέρους των Πορτογάλων, των Ιρλανδών και των Ισπανών. Ο πραγματικός λόγος είναι απλά ότι αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία δεν θέλουν πραγματικά το χρέος να αποπληρωθεί. Ο πραγματικός στόχος εκείνου που δανείζει χρήματα στον οφειλέτη δεν είναι να πάρει πίσω τα χρωστούμενα με τόκο, αλλά η επ ‘αόριστον διαιώνιση του χρέους που διατηρεί τον οφειλέτη σε θέση μόνιμης εξάρτησης και υποταγής. Μια δεκαετία πριν, η Αργεντινή αποφάσισε να αποπληρώσει το χρέος της προς το ΔΝΤ πριν από την ώρα του (με οικονομική βοήθεια από τη Βενεζουέλα). Η αντίδραση του ΔΝΤ ήταν απρόσμενη: αντί να είναι ευτυχείς που πήραν πίσω τα χρήματά τους, οι κορυφαίοι εκπρόσωποι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου εξέφρασαν την ανησυχία τους ότι η Αργεντινή θα χρησιμοποιήσει τη νεοαποκτηθείσα ελευθερία και οικονομική ανεξαρτησία από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για να εγκαταλείψει τη συντηρητική δημοσιονομική πολιτική και να επιδοθεί σε αλόγιστες σπατάλες… Το χρέος είναι ένα μέσο ελέγχου του οφειλέτη, και ως εκ τούτου, αγωνίζεται να διευρυνθεί και να αναπαραχθεί.

Η συνεχιζόμενη πίεση της ΕΕ προς την Ελλάδα να εφαρμόσει μέτραλιτότητας ταιριάζει απόλυτα σε αυτό που η ψυχανάλυση ονομάζει υπερεγώ. Το υπερεγώ δεν είναι ένας καθαρά ηθικός παράγων, αλλά ένας σαδιστικός παράγων, ο οποίος βομβαρδίζει το θέμα με αδύνατα αιτήματα, αντλώντας αισχρή απόλαυση απο την αποτυχία του υποκειμένου να συμμορφωθεί με αυτά. Το παράδοξο με το υπερεγώ είναι ότι, όπως ο Φρόιντ είδε ξεκάθαρα, όσο περισσότερο υπακούμε στις απαιτήσεις του, τόσο περισσότερο αισθανόμαστε ένοχοι. Φανταστείτε ένα φαύλο δάσκαλο ο οποίος αναθέτει στους μαθητές του αδύνατες εργασίες, και στη συνέχεια αποδοκιμάζει σαδιστικά όταν βλέπει το άγχος και τον πανικό τους. Αυτό είναι και το στοιχείο που είναι τόσο τρομερά λάθος με τις απαιτήσεις/εντολές της ΕΕ: δεν δίνει στην Ελλάδα καν μια ευκαιρία – η Ελληνική αποτυχία είναι μέρος του παιχνιδιού.

Σαν να μην έχουν υποφέρει ήδη αρκετά, οι Έλληνες είναι θύματα μιας εκστρατείας που κινητοποιεί τα χαμηλότερα εγωιστικά ένστικτα. Όποτε μιλάνε για διαγραφή μέρους του χρέους, τα δικά μας ΜΜΕ το παρουσιάζουν ως ένα μέτρο που θα πλήξει τους απλούς φορολογούμενους, βάζοντας τους τεμπέληδες και διεφθαρμένους Έλληνες απέναντι στους σκληρά εργαζόμενους απλούς ανθρώπους σε άλλες χώρες. Στη Σλοβενία, τη δική μου χώρα, όσοι εκφράζουν συμπάθεια προς τον ΣΥΡΙΖΑ κατηγορούνταν ακόμη και για εθνική προδοσία … Έτσι, όταν, κατά τη διάρκεια της οικονομικής κατάρρευσης του 2008, οι μεγάλες τράπεζες κατέστησαν αφερέγγυες, ήταν εντάξει για το κράτος να καλύψει τις απώλειές τους ξοδεύοντας τρισεκατομμύρια (από τα χρήματα των φορολογουμένων φυσικά), αλλά όταν ένας ολόκληρος λαός δυστυχεί, θα πρέπει να καταβάλει το χρέος.

Πώς μπορούμε να βγούμε από αυτό το κολασμένο κύκλο του χρέους και την ενοχής; Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το πέτυχε. Οι δανειστές κατηγορούν ουσιαστικά την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν αισθάνεται τόσες ενοχές όσο θα έπρεπε. Την κατηγορούν για το ότι αισθάνεται αθώα. Αυτό είναι που το κατεστημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκει τόσο ενοχλητικό σχετικά με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ: παραδέχεται το χρέος, αλλά χωρίς ενοχή. Ο ΣΥΡΙΖΑ ξεφορτώθηκε την πίεση του υπερεγώ. Ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης προσωποποιεί τη στάση αυτή στις συναλλαγές του με τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο: ο ίδιος αναγνωρίζει πλήρως το βάρος του χρέους, και υποστηρίζει αρκετά ορθολογικά ότι, δεδομένου ότι η πολιτική της ΕΕ προφανώς δεν λειτούργησε, θα πρέπει να βρεθεί μια άλλη επιλογή. Παραδόξως, αυτό που επανειλημμένα ισχυρίζονται Βαρουφάκης και Τσίπρας είναι ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι η μόνη ευκαιρία για τους δανειστές να πάρουν τουλάχιστον ένα μέρος των χρημάτων τους πίσω. Ο ίδιος ο Βαρουφάκης αναρωτιέται γιατί οι τράπεζες έριχναν λεφτά στην Ελλάδα και συνεργάζονταν με ένα πελατειακό κράτος, ενώ την ίδια στιγμή όλοι γνώριζαν πολύ καλά πώς είχαν τα πράγματα. Η Ελλάδα δεν θα είχε ποτέ αποκτήσει τόσο μεγάλο χρέος χωρίς τη συνενοχή του Δυτικού κατεστημένου. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ γνωρίζει πολύ καλά ότι η κύρια απειλή δεν προέρχεται από τις Βρυξέλλες. Αντιθέτως, κατοικοεδρεύει στην ίδια την Ελλάδα – ένα πελατειακό, διεφθαρμένο Κράτος. Αυτό για το οποίο η Ευρώπη (η γραφειοκρατία της ΕΕ) θα πρέπει να κατηγορηθεί είναι για το ότι, ενώ επικρίνει την Ελλάδα για διαφθορά και αναποτελεσματικότητα του, υποστήριξε την πολιτική δύναμη (Νέα Δημοκρατία) που ενσάρκωνε αυτή τη διαφθορά και την αναποτελεσματικότητα.

Για το λόγο αυτό, το κύριο καθήκον όλων των πραγματικών αριστερών σήμερα να είναι να επιδείξουν πανευρωπαϊκή αλληλεγγύη προς την Ελλάδα, όχι μόνο επειδή η μοίρα της Ελλάδας είναι στα χέρια της Ευρώπης. Εμείς οι Δυτικοευρωπαίοι θέλουμε να βλέπουμε την Ελλάδα ως αποστασιοποιημένοι παρατηρητές που παρακολουθούν τη δεινή κατάσταση της φτωχής χώρας με συμπόνια και συμπάθεια. Ωστόσο, μια τέτοια ‘χαλαρή’ οπτική στηρίζεται σε μια μοιραία ψευδαίσθηση. Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα αυτές τις τελευταίες εβδομάδες αφορά όλους μας – διακυβεύεται το μέλλον της Ευρώπης. Έτσι, όταν διαβάζουμε για την Ελλάδα αυτές τις μέρες, θα πρέπει πάντα να έχουμε κατά νου ότι, όπως λέει το παλαιό ρητό, de te fabula narrator.

Αριστεροί σε όλη την Ευρώπη διαμαρτύρονται πως σήμερα κανείς δεν τολμά να διαταράξει πραγματικά το νεοφιλελεύθερο δόγμα. Το πρόβλημα είναι πραγματικό, φυσικά: τη στιγμή που κάποιος παραβιάζει αυτό το δόγμα, ή μάλλον, τη στιγμή που κάποιος θεωρείται ως πιθανός παράγων που μπορεί να προκαλέσει αυτή τη διαταραχή, τεράστιες δυνάμεις εξαπολύονται εναντίον του. Παρά το γεγονός ότι οι δυνάμεις αυτές εμφανίζονται ως αντικειμενικοί οικονομικοί παράγοντες, στην πραγματικότητα είναι δυνάμεις ψευδαισθήσεων και ιδεολογίας. Αλλά η υλική δύναμή τους είναι ωστόσο εντελώς καταστροφική. Σήμερα είμαστε κάτω από την τεράστια πίεση αυτού που τι θα πρέπει να ονομάσουμε ‘εχθρική προπαγάνδα’. Επιτρέψτε μου να παραθέσω τον Alain Badiou : “Ο στόχος κάθε εχθρικής προπαγάνδας δεν είναι να εξολοθρεύει μια υπάρχουσα δύναμη (η λειτουργία αυτή συνήθως επαφίεται στις αστυνομικές δυνάμεις), αλλά να εξολοθρεύει μια απαρατήρητη δυνατότητα της κατάστασης “. Με άλλα λόγια, η εχθρική προπαγάνδα προσπαθεί να σκοτώσει την ελπίδα: το μήνυμα αυτής της προπαγάνδας είναι η παραιτημένη πεποίθηση ότι ο κόσμος στον οποίο ζούμε, ακόμα και αν δεν είναι ο καλύτερος από όλους τους δυνατούς κόσμους, είναι ο λιγότερο κακός, κατά συνέπεια οποιαδήποτε ριζική αλλαγή θα μπορούσε μόνο να κάνει τα πράγματα χειρότερα.

Κάποιος πρέπει να κάνει την πρώτη κίνηση και να κόψει τον γόρδιο δεσμό του νεοφιλελεύθερου δόγματος. Πράγματι, ας μην ξεχνάμε ότι αυτοί που κηρύττουν αυτό το δόγμα – από τις ΗΠΑ ως τη Γερμανία – το παραβιάζουν ελεύθερα όποτε τους βολεύει. Ο αγώνας του ΣΥΡΙΖΑ πηγαίνει πολύ πιο πέρα ​​από έναν απλό αγώνα για ευημερία. Είναι αγώνας για έναν ολόκληρο τρόπο ζωής, η αντίσταση ενός κόσμου που απειλείται από ταχεία παγκοσμιοποίηση ή μάλλον ενός πολιτισμού με καθημερινές τελετουργίες και τους τρόπους που απειλούνται από μετα-ιστορική εμπορευματοποίηση. Είναι αυτή η αντίσταση συντηρητική; Σήμερα οι mainstream αυτοαποκαλούμενοι  πολιτικά και πολιτισμικά συντηρητικοί δεν είναι πραγματικά συντηρητικοί. Υιοθετώντας πλήρως τη συνεχή αυτο-επανάσταση του καπιταλισμού, θέλουν απλά να την κάνουν πιο αποτελεσματική συμπληρώνοντάς την με κάποιους παραδοσιακούς θεσμούς (θρησκεία, κλπ) ώστε να περιορίσουν τις καταστροφικές συνέπειές της για την κοινωνική ζωή και να διατηρήσουν την κοινωνική συνοχή. Αληθινός συντηρητικός σήμερα είναι αυτός που παραδέχεται πλήρως τις αντιθέσεις και τα αδιέξοδα του παγκόσμιου καπιταλισμού, αυτός που απορρίπτει τον απλό προοδευτισμό, και είναι προσεκτικός απέναντι στη σκοτεινή πλευρά της προόδου.

Αυτός είναι ο λόγος που τρέφω βαθύ σεβασμό για τον αγώνα του ΣΥΡΙΖΑ. Το ίδιο το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να υφίσταται, μάς καθιστά όλους ελεύθερους: όλοι γνωρίζουμε ότι όσο ο ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει, υπάρχει μια ευκαιρία και για όλους εμάς.

Μετάφραση Νικήτας Φεσσάς nostimonimar

anemosantistasis

ΟΧΙ κ. Τσίπρα

Πολύς ντόρος γίνεται τις τελευταίες μέρες για το αν θα πρέπει η συμφωνία με τους εταίρους ( e-mail Βαρουφάκη) να περάσει ή όχι από την Βουλή για επικύρωση.

Μέχρι και η Ν.Δ θυμήθηκε τις τελευταίες ώρες την αγάπη της για την Δημοκρατία και τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες.

Μάλλον οι αρνητές του Ολοκαυτώματος της χώρας βρήκαν την κατάλληλη ευκαιρία να νομιμοποιήσουν τις μέχρι σήμερα πράξεις τους, και να κλείσουν την Συνταγματική τρύπα που άφησε το 1^ο και 2^ο μνημόνιο.

Αν υπάρχει έστω και ένας στο κυβερνητικό στρατόπεδο που να πιστεύει πως η «δημιουργική ασάφεια» του κ. Βαρουφάκη μπορεί κάποια στιγμή να χρησιμοποιηθεί με τρόπο που θα δένει πισθάγκωνα την χώρα, είναι καλύτερο για την κυβέρνηση να ανεχθεί για λίγο χρόνο τα ουρλιαχτά για μη δημοκρατικές διαδικασίες από τον Άδωνη.

Άλλωστε οι εταίροι μας μιλάν κιόλας για «τρίτη τροποποίηση. (Third Amendment Agreement)

Ας μην έλθει λοιπόν στην Βουλή.

Και ας δείξει (η Βουλή) κάποια άλλη στιγμή την δημοκρατική της ευαισθησία.

http://wp.me/p1h3Tw-GL
© HeadWaiter.

Η πρόγνωσή σας ασφαλής: Θα πέσει η πόλις

Έχω μια απορία. Αφού η συμφωνία του Φεβρουαρίου είναι κακή, είναι θηλιά στον λαιμό, είναι άλμα στο κενό χωρίς αλεξίπτωτο, γιατί προκαλεί τόσες αντιδράσεις στη σκληρή γερμανική Δεξιά; Γιατί...
φωνάζουν ότι έγιναν παραχωρήσεις στην Ελλάδα, γιατί τους έκανε ο Σόιμπλε μασάζ επί μία εβδομάδα, προκειμένου να ψηφίσουν ναι, γιατί βγήκε η "Bild" και ζήτησε να κοπεί το οξυγόνο στους Έλληνες; Τι νόημα έχει το αίτημα αυτό, αν δεν υπάρχει, ούτως ή άλλως, οξυγόνο; Παρεμπιπτόντως, η αθλιότητα της "Bild" προκάλεσε τη σφοδρή αντίδραση της Ένωσης Γερμανών Δημοσιογράφων και την ακόμη σφοδρότερη του "Spiegel", αποκαλύπτοντας ότι οι ρωγμές στο μιντιακό και στο πολιτικό σύστημα της Γερμανίας είναι μεγάλες. Αρκεί να έχεις μάτια να τις δεις και ευελιξία για να μπεις μέσα και να τις διευρύνεις.
Η συμφωνία του Φεβρουαρίου είναι ούτως ή άλλως πολυερμηνεύσιμη, πρόκειται για τη δημιουργική ασάφεια που επικαλείται ο Γιάνης Βαρουφάκης. Είναι μια ανοικτή διαδικασία διαπραγματεύσεων ή συγκρούσεων, που μπορεί να καταλήξει έτσι, μπορεί να καταλήξει και αλλιώς. Εκείνο που έχει σημασία είναι πώς ερμηνεύει τις ανοιχτές δυνατότητες η ελληνική πλευρά, αν πιστεύει ότι μπορεί να πετύχει πράγματα για το καλό των ανθρώπων ή αν θεωρεί ότι το παιχνίδι είναι χαμένο από χέρι, ότι τίποτα πια δεν μας σώζει, ότι θα πάμε οπωσδήποτε κατά διαόλου. Αν συμβαίνει το δεύτερο, τότε, ναι, θα πάμε οπωσδήποτε κατά διαόλου, καταχειροκροτούμενοι από τη Μέρκελ, τον Σόιμπλε, τον Ντράγκι.
Το μνημονιακό κατεστημένο έχει έννομο συμφέρον να λέει ότι είμαστε χαμένοι από χέρι και ότι τα πράγματα συνεχώς θα χειροτερεύουν. Ο Σαμαράς κι ο Βενιζέλος προφητεύουν τον ερχομό των εσχάτων ημερών για να σώσουν τα τομάρια τους, για να πείσουν ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από εκείνον τον καρόδρομο που χάραξαν οι ίδιοι. Το τομάρι τους θέλουν να σώσουν και τα ΜΜΕ που εξέθρεψαν τα Μνημόνια. Τις πρώτες μέρες της νέας διακυβέρνησης φάνηκε να ανέχονται, να υποστηρίζουν, ακόμη και να γλείφουν, τώρα που ανέκυψαν οι πρώτες δυσκολίες θυμήθηκαν τον παλιό τους εαυτό. Λένε «Σόιμπλε», «Ντράγκι», «Λαγκάρντ» και γιομίζει το στόμα τους δυόσμο.
Αυτοί τα λένε γιατί πρέπει να τα πουν, το πράγμα όμως δυσκολεύει όταν προμηνύουν την καταστροφή τα στελέχη της Αριστεράς. Όταν ακούει ο κόσμος από δικούς του ανθρώπους ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα, απογοητεύεται, τρομάζει, συρρικνώνεται, κρύβεται ηττημένος στη γωνιά του. Δεν είναι συναισθηματικό το ζήτημα, είναι εντελώς πρακτικό. Όταν ακούμε από ανθρώπους της Αριστεράς ότι η συμφωνία του Φεβρουαρίου είναι θνησιγενής, κουμπωνόμαστε, μαζί με τα πορτοφόλια μας. Γιατί να πάω να πληρώσω τους φόρους μου -εφόσον έχω να τους πληρώσω- και να πέσουν τα λεφτά μου στη μαύρη τρύπα της χρεοκοπίας; Γιατί να βγάλω τα μετρητά από το σεντούκι και να τα πάω στην τράπεζα, αφού οι τράπεζες πάνε για φούντο;
Το λένε και αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Επίσης λένε και άσχημα λόγια για τους μετά Χριστόν προφήτες.

Γιώργος Ανανδρανιστάκης

Ευρωζώνη - η Τελική Μάχης της Επιβίωσης

Του ΑΡΗ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ*

Καθώς η προσοχή των ελληνικών αλλά και των ευρωπαϊκών μέσων ενημέρωσης βρισκόταν, δικαιολογημένα, στραμμένη στη στάση που θα τηρούσε η Ελλάδα στα διαδοχικά eurogroup, η εφημερίδα Financial Times παρουσίασε μια πολιτική βόμβα για το μέλλον της ευρωζώνης, η οποία πέρασε σχεδόν απαρατήρητη. Ο γνωστός δημοσιογράφος, Πίτερ Σπίγκελ, αποκάλυψε έκθεση του Γιούνκερ, η οποία θα μπορούσε να σημάνει το τέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως την γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Στο κείμενο, το οποίο εκτός από την υπογραφή του προέδρου της Κομισιόν, έφερε και τα ονόματα του επικεφαλής του eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ και του προέδρου του Συμβουλίου, Ντόναλντ Τασκ, γίνεται σαφής αναφορά στην αδυναμία της ευρωζώνης να αντιπαρατεθεί με την αμερικανική οικονομία και προτείνονται μια σειρά λύσεων.

Εν συντομία ο Γιούνκερ εμμέσως πλην σαφώς προτείνει τη χάραξη ενός κοινού προϋπολογισμού των χωρών της ευρωζώνης, τη δημιουργία νέου κοινοβουλίου των χωρών μελών της νομισματικής ένωσης αλλά και την ύπαρξη ενός μηχανισμού που θα τιμωρεί τα «απείθαρχα» μέλη της ένωσης.

Παραμένει άγνωστο εάν η ΕΚΤ ήθελε εξ αρχής να «διαρρεύσει» τις θέσεις της ή αν κάποιος άλλος ισχυρός παίχτης προσπάθησε με αυτό τον τρόπο να προκαταβάλει τυχόν εξελίξεις. Αρκετοί αναλυτές πάντως έσπευσαν να σημειώσουν ότι σε βάθος χρόνου το συγκεκριμένο κείμενο μπορεί να έχει πολύ πιο δραστικές επιπτώσεις για το μέλλον του ευρώ αλλά και για την διαρκή οικονομική αντιπαράθεση ΗΠΑ – Ευρώπης, σε σχέση με τις εξελίξεις γύρω από το ελληνικό ζήτημα.

Το σκεπτικό του κειμένου στηρίζεται στην ορθή, καταρχήν, παρατήρηση ότι μια νομισματική ένωσηδεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς κοινή δημοσιονομική πολιτική. «Δεν υπάρχει νόμισμα χωρίς κράτος» μας έλεγε πριν από μερικά χρόνια ο διάσημος οικονομολόγος (και μέντορας του Α.Παπανρέου) Σαμίρ Αμίρ αναφερόμενος και αυτός στα δομικά προβλήματα που αναπόδραστα αντιμετωπίζει κάθε νομισματική ένωση η οποία δεν μπορεί να χαράξει μια κοινή οικονομική πολιτική.

Το κλασικό παράδειγμα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η οικονομία των ΗΠΑ, η οποία αναλαμβάνει να αντιμετωπίζει τις αδυναμίες που ενδέχεται να αντιμετωπίζει κάποια πολιτεία, με τη μεταφορά πόρων από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Ακριβώς το αντίθετο δηλαδή απ’ ότι συμβαίνει στην ευρωζώνη, όπου μια λεόντειος συμφωνία μεταξύ άνισων οικονομιών εξασφαλίζει ότι τα ελλείματα της περιφέρειας μετατρέπονται σε πλεονάσματα του οικονομικού κέντρου – δηλαδή της Γερμανίας.

Εξίσου σωστή είναι και η παρατήρηση του κειμένου ότι η κρίση, που αντιμετωπίζει σήμερα η ευρωζώνη, ξεκίνησε από τις ΗΠΑ και από το ιδιωτικό τραπεζικό σύστημα και μετεξελίχθηκε σε δημοσιονομική κρίση, καθώς τα κράτη «αναγκάζονταν» να προστατεύουν τις τράπεζες που θεωρούνταν πολύ μεγάλες για να αφεθούν να καταρρεύσουν (too big to fail).

Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι σε εκθέσεις σαν κι αυτή, που προορίζονται για εσωτερική κατανάλωση και όχι για το ευρύ κοινό, δεν συναντάμε τις γνωστές κορώνες για τους «τεμπέληδες» Έλληνες ή Ισπανούς αλλά αναγνωρίζεται ότι όλες οι χώρες (με εξαίρεση την Εσθονία και το Λουξεμβούργο) είχαν παραβιάσει τους στόχους για τα ελλείματα και τα χρέη που έθετε το σύμφωνο σταθερότητας.

Η ουσία του κειμένου όμως βρίσκεται λίγες γραμμές πριν από το τέλος του, όπου επισημαίνεται ότι «η ζώνη του ευρώ δεν κατάφερε να ανακάμψει από την κρίση με τον ίδιο τρόπο που το πέτυχαν οι ΗΠΑ, γεγονός που μάλλον αποδεικνύει ότι μια ατελής νομισματική ένωση προσαρμόζεται πολύ πιο δύσκολα στις συνθήκες». Η έκθεση λοιπόν εκφράζει την έντονη ανησυχία ισχυρών κύκλων της ευρωπαϊκής οικονομικής ελίτ ότι η ευρωπαϊκή οικονομία κινδυνεύει να χάσει οριστικά τη μάχη με τους ανταγωνιστές της στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού.

Αρκετοί αναλυτές εκτιμούσαν ότι οι προτάσεις Γιούνκερ έχουν τη σφραγίδα του Παρισιού αλλά παραμένει άγνωστο αν θα λάβουν το πράσινο φως του Βερολίνου, το οποίο είναι φυσικά ο τελικός κριτής σε κάθε σχέδιο για την μεταρρύθμιση της Ε.Ε. Η Γερμανία θα ήταν βέβαια έτοιμη να δεχθεί νέους μηχανισμούς «τιμωρίας» των οικονομιών που παρεκκλίνουν από τους στόχους (και υπάρχουν ίχνη τέτοιων προτάσεων στο κείμενο) αλλά είναι αμφίβολο εάν θα ήθελε ένα νέο κοινοβούλιο της ευρωζώνης που θα ενίσχυε τους δημοκρατικούς θεσμούς στην καρδιά της Ε.Ε. Πολύ περισσότερο είναι αμφίβολο εάν προτίθεται να βάλει το χέρι στην τσέπη για τη δημιουργία μιας λειτουργικές νομισματικής ένωσης ή εάν θα αρκεστεί να συμπεριφέρεται στις ασθενέστερες οικονομίες σαν αυτοκρατορική δύναμη.

Το βέβαιο είναι ότι η πρόταση για τη δημιουργία ενός σκληρού πυρήνα των χωρών της ευρωζώνης αναμένεται να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις μεταξύ των χωρών που ανήκουν στην Ε.Ε και οι οποίες είτε δεν θέλησαν είτε δεν έγιναν δεκτές στην νομισματική ένωση. Στην πρώτη κατηγορία ανήκει κυρίως η Μεγάλή Βρετανία, τα φιλοευρωπαϊκά διαπιστευτήρια της οποία θα κριθούν και στις βουλευτικές εκλογές του Μαΐου. Ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον έχει υποσχεθεί τη διενέργειαδημοψηφίσματος για την παραμονή της χώρας στην ΕΕ. Το μόνο λοιπόν που δεν θα ήθελαν να δουν οι φιλο-ΕΕ δυνάμεις του Λονδίνου είναι να σχηματίζεται η εντύπωση ότι οι χώρες της ευρωζώνης ετοιμάζονται ούτως η άλλως να τους πετάξουν έξω από την «πρώτη ταχύτητα».

Παρόμοια ανησυχία, αλλά από θέση υποτέλειας και όχι ισχύος, εκφράζουν και αρκετά νέα μέλη της Ε.Ε από την ανατολική Ευρώπη οι οικονομικές ελίτ των οποίων θα ήθελαν να έχουν ενταχθεί στηνευρωζώνη αλλά βρήκαν τις πόρτες ερμητικά κλειστές.

Σε μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους στην ιστορία της ευρωζώνης ο Γιούνκερ έρχεται να ζητήσειεμβάθυνση των θεσμών αναγνωρίζοντας ότι η σημερινή κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η ευρωζώνη, φαίνεται να είναι το μήνυμά του, ή θα επιδιορθωθεί ή θα διαλυθεί στα εξ ων συνετέθη.

*Πηγή: Περιοδικό “Επίκαιρα” Φεβρουαρίου

Στο πλυσταριό της Ευρώπης

Όσοι είχαν απορίες για την Ευρώπη που έχουμε, αν δηλαδή είναι μια ένωση ισότιμων μελών ή μια συλλογικότητα με δύο και τρείς ταχύτητες, πρέπει να πήραν τις απαντήσεις. Το περίφημο...
κοινό ευρωπαικό σπίτι μας, για το οποίο συνεχώς μιλάνε Μέρκελ, Σόιμπλε, Γιούνκερ, Ντάιζενμπλουμ (ο τύπος με το πλαστό διδακτορικό) και μας καλούν να το προστατεύσουμε πάση θυσία, διαθέτει και σαλόνι και χολ και πλυσταριό. Ο καθένας μένει εκεί που του αξίζει. Αυστηρές απέναντι στην Ελλάδα οι κυρίαρχες δυνάμεις, διαλλακτικές και επιεικείς με Γαλλία, Ιταλία και Βέλγιο.

Κανονικά, με βάση τις ιερές συνθήκες-ξέρετε, αυτές που δεν παραβιάζονται από εκλογικά αποτελέσματα- οι τρείς αυτές χώρες πρέπει να τιμωρηθούν επειδή δεν πληρούν τα κριτήρια των συνθηκών στα ζητήματα του ελλείμματος και του χρέους. Ωστόσο, δεν έχουμε να κάνουμε με την πτωχή και χρεωμένη Ελλάδα που ακκίζεται αγενώς μπροστά στις καγκελαρίες και διατυπώνει με θράσος βέβηλα αιτήματα. Πρόκειται για τις χώρες- πυλώνες του συστήματος. Οι δύο (Γαλλία, Ιταλία) έχουν μεγάλο ειδικό βάρος-πολιτικό, πληθυσμιακό, οικονομικό- το Βέλγιο είναι η «πρωτεύουσα» της Ευρώπης.

Αν η Γερμανία και οι πρόθυμοι σύμμαχοι της επέμεναν να υποστούν κυρώσεις οι τρείς αμελείς εταίροι, αν μ’ άλλα λόγια έβαζαν τις συμφωνίες πάνω απ’ όλα και απαιτούσαν πειθαρχία, πιθανότατα θα πηγαίναμε σε σύγκρουση που θα απειλούσε συνολικά την ευρωζώνη. Κάτι τέτοιο όμως δεν το θέλουν γιατί στην παρούσα φάση δεν τους συμφέρει. Προέχει ο εξευτελισμός του μικρού και αναιδούς ενοικιαστή πριν ανοίξει η όρεξη και σε άλλους. Γι αυτό καταπίνουν την οργή τους και σφυρίζουν κλέφτικα.

Άσε που και η ίδια η Γερμανία έχει γράψει στα παλαιότερα των υποδημάτων της τις περίφημες συμφωνίες. Παραβιάζει συστηματικά το κριτήριο για τα πλεονάσματα, μόνο που κανείς δεν τολμά να την εγκαλέσει και να της ζητήσει να συμμορφωθεί. Αυτό δα έλειπε. Συστάσεις στο δάσκαλο; Τα ύστερα του κόσμου.  

Τάσος Παππάς

efsyn.gr

Προκλητικό «δώρο» των τραπεζών στο Mega, λίγο πριν φύγουν οι Σαμαράς-Βενιζέλος

Είναι αυτοί που φορούν γραβάτες και απαιτούν από τους πολίτες αλλά και από την κυβέρνηση να πληρώνουμε χωρίς καθυστέρηση τα χρέη μας.

Την ίδια στιγμή που κάποιοι έκαναν προπαγάνδα για «άδειες τράπεζες» αν έρθει στην κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ, οι τραπεζικοί «διευκόλυναν» το ταμείο του Mega με σκανδαλώδη μετάθεση πληρωμής της δόσης.

Της δόσης του περιβόητου δανείου που πηραν επί κυβέρνησης Παπανδρέου, όταν «λεφτά δεν υπήρχαν», σύμφωνα με το δημοσίευμα της εφημερίδας Δημοκρατία.

koutipandoras.gr

ΠΟΙΟΙ ΑΠΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ ΣΕΝΑΡΙΑ ΑΠΟΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΣ!

ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΠΛΟΚΗΣ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΔΑΣΝΕΙΣΤΕΣ ΕΠΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΤΑ ΠΕΡΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Τις τελευταίες ώρες και παρά το γεγονός ότι στο Eurogroup επετεύχθη πολιτική συμφωνία μεταξύ των εταίρων και της κυβέρνησης, ορισμένα παράκεντρα που κινούνται τόσο στο χώρο της οικονομίας, όσο και στο χώρο της πολιτικής επιχειρούν να θέσουν την κυβέρνηση σε καθεστώς ασφυξίας και να μεταβάλλουν το κυβερνητικό σχήμα σε «ειδικού τύπου» με τη συμμετοχή πρόθυμων μνημονιακών οι οποίοι θα υπηρετήσουν πιστά τα σχέδια του Βερολίνου.

Άλλωστε τα σχέδια των Γερμανών και του ίδιου του Σόιμπλε έχουν γίνει γνωστά. Όλα τα ξένα δίκτυα και τα πρακτορεία γράφουν ανοικτά πλέον ότι το Βερολίνο οδηγεί τη χώρα ένα βήμα πριν από το πιστωτικό γεγονός προκειμένου να δεχθούμε γονυπετείς νέο δάνειο ύψους 30 έως 40 δις. ευρώ και νέο μνημόνιο με επαχθείς όρους.
Το εγχώριο οικονομικο-εκδοτικό κατεστημένο στηρίζει απόλυτα τα σχέδια του Βερολίνου και τούτο διότι οι έλληνες επιχειρηματίες των οποίων τα ονόματα έχουν συνδεθεί με τη διαπλοκή και τη διαφθορά γνωρίζουν πλέον ότι δεν έχουν καμία τύχη με τον Τσίπρα.
Στόχος τους είναι η υλοποίηση του σχεδίου της "αριστερής παρένθεσης" και της αντικατάστασής της από μια κυβέρνηση ειδικού σκοπού με πρόθυμους αριστερίζοντες ή σοσιαλίζοντες... που θα μπορέσουν να περάσουν με νυχτερινές διατάξεις και με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου τις απαιτήσεις και τα νέα μέτρα των δανειστών.
Αναζητούν δηλαδή έναν «αριστερίζοντα Παπαδήμο» για να συνεχίσουν να κάνουν τις δουλειές τους. Οι ξένοι με τα απορρίμματα και τις προμήθειες στο χώρο της υγείας για λογαριασμό πολυεθνικών και οι έλληνες να συνεχίσουν να παίρνουν τα έργα και τους αυτοκινητόδρομους υπερτιμολογημένους.
Πριν ακόμα η σημερινή κυβέρνηση κλείσει τριάντα μέρες διακυβέρνησης άρχισαν ήδη να συζητούν για νέο κυβερνητικό σχήμα και για οικουμενική κυβέρνηση, εις την οποία όμως επιθυμούν να μπουν «δικοί» τους άνθρωποι... Από την πρώτη μέρα δεν καλοείδαν τη συμμετοχή του Πάνου Καμμένου στην κυβέρνηση και μάλιστα φρόντισαν να στείλουν μήνυμα στον πρωθυπουργό ότι θα προτιμούσαν τη συμμετοχή του Ποταμιού και του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση.
Είναι προφανές πως όλος αυτός ο βόρβορος του οικονομικό εκδοτικού κατεστημένου ποντάρει στην εύνοια των δανειστών για να διασώσουν τα «μαγαζιά» τους, είτε είναι ΜΜΕ, είτε είναι τράπεζες, είτε κατασκευαστικές εταιρίας που ρουφούσαν το δημόσιο χρήμα με το... μπουρί.
Το άθλιο αυτό σχέδιο περί οικουμενικής κυβέρνησης έφτασε και στο Μέγαρο Μαξίμου, πλην όμως ο πρωθυπουργός δεν θέλει ούτε να το συζητάει. Ουδεμία περίπτωση είναι τα άτυπα σχόλιο που ακούγονται.
Άλλωστε, μόλις χθες 27/02/2015 ο πρωθυπουργός μιλώντας στο υπουργικό Συμβούλιο έστειλε σαφές μήνυμα προς τους «νταβατζήδες» της διαπλοκής αναφερόμενος στην ανάκληση των αδειοδοτήσεων για τα έργα στις Σκουριές. «Να το χωνέψουν και μέσα και έξω...» είπε ο Αλέξης Τσίπρας και συμπλήρωσε ότι εξελέγην για να υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού και όχι των επιχειρηματιών.
Το σάπιο κατεστημένο που αποτελείται από συγκεκριμένους επιχειρηματίες, πολιτικούς, οικονομικούς παράγοντες, καναλάρχες και εκδότες νιώθει την ανάσα του νόμου πολύ κοντά του.
Το ΣΔΟΕ και οι αρχές για την αντιμετώπιση του μαύρου χρήματος έχουν εντοπίσει και τα ίχνη τους, και τις διαδρομές του μαύρου χρήματος και τα ποσά που αποκρύβουν.
Η κυβέρνηση όχι μόνο αρνείται να τους κουρέψει τα χρέη, αλλά αντίθετα θα τους αναγκάσει με όλα τα μέσα να αποδώσουν στα δημόσια ταμεία όλα τα χρήματα που επί σειρά ετών καταλήστευαν. Ταυτόχρονα τους κλείνει τη στρόφιγγα των δανειοδοτήσεων και βάζει «καθαρούς» όρους στο παιχνίδι και καλά κάνει. Είναι άλλο πράγμα η ελεύθερη οικονομία κι άλλο πράγμα η ασύδοτη οικονομία.

newsbomb

Αποφύγαμε την παρένθεση, να αποφύγουμε και την αγκύλη

Το δυνατότερο όπλο στα χέρια του ΣΥΡΙΖΑ, του λαού και των χιλιάδων αριστερών οι οποίοι στρατεύθηκαν δίπλα του κι έχουν ακουμπήσει πάνω του τις...
ελπίδες τους είναι στους τέσσερις αυτούς μήνες η κυβέρνηση να επιτύχει σαφείς και καταγράψιμες επιτυχίες στο εσωτερικό μέτωπο.

Η κυβέρνηση απέφυγε τη λεγόμενη "αριστερή παρένθεση" που είχαν προαναγγείλει οι πολιτικοί της αντίπαλοι. Μάλιστα, η προηγούμενη κυβέρνηση και οι σύμμαχοί της στο εξωτερικό, γνωρίζοντας πως κάθε επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ είναι αποτυχία για τους ίδιους, είχαν προαναγγείλει πως η παρένθεση θα συμβεί μέσω "τραπεζικού πνιγμού". Αυτό αποφεύχθηκε. Δεν σημαίνει όμως ότι η κυβέρνηση και η χώρα δεν κινδυνεύουν να βρεθούν, κατά τη διάρκεια ή με την παρέλευση του τετραμήνου, σε μια κατάσταση "αριστερής αγκύλης".

Αν θέσουμε τον Ιούνιο ως απώτατο όριο, γνωρίζουμε ότι μέχρι τότε οι περιβόητες "100 ημέρες" πλήρους πίστωσης χρόνου θα έχουν παρέλθει, η πίστωση των χρημάτων θα παραμένει ερωτηματικό, οι κρίσιμες ημερομηνίες αποπληρωμής ομολόγων θα έχουν πλησιάσει επικίνδυνα και εξίσου επικίνδυνα θα έχουν πλησιάσει οι ημερομηνίες των εκλογών στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, για τις οποίες η επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ συνιστά ελπίδα και εναλλακτική.

Μέσα σ' αυτήν τη δυνητικά ασφυκτική πραγματικότητα, η κυβέρνηση θα έχει να στηριχτεί στον λαό που την εξέλεξε και στο κόμμα που όλα αυτά τα χρόνια επεξεργάστηκε και έφερε σε πέρας το σχέδιο για "πρώτη φορά Αριστερά" στην Ελλάδα.

Το δυνατότερο όπλο στα χέρια του ΣΥΡΙΖΑ, του λαού και των χιλιάδων αριστερών οι οποίοι στρατεύθηκαν δίπλα του κι έχουν ακουμπήσει πάνω του τις ελπίδες τους είναι στους τέσσερις αυτούς μήνες η κυβέρνηση να επιτύχει σαφείς και καταγράψιμες επιτυχίες στο εσωτερικό μέτωπο. Να καλυτερέψει τις ζωές των ανθρώπων, ή έστω να βάλει ένα φρένο στην κατάρρευση που συνεχίζεται ακόμη, να αποκαταστήσει τη δημοκρατία, να δώσει δείγματα ότι η κοινωνική δικαιοσύνη και η ικανοποίηση του κοινού περί δικαίου αισθήματος δεν είναι κουβέντες αόριστες, αλλά στόχοι "με ονοματεπώνυμο".

Εάν η κυβέρνηση επιτύχει, όχι όλα αυτά, αλλά κάποια από όσα έχει πει προεκλογικά, και αποδείξει ότι δεν κινδυνεύει να αποδειχθεί "μία από τα ίδια", τότε θα συγκροτήσει "τον στρατό της", δηλαδή θα μετατρέψει τους ανθρώπους που δοκιμαστικά την ψήφισαν, ή που στράφηκαν στην κάλπη της απογοητευμένοι από τους προηγούμενους, σε δραστήριους και συνειδητοποιημένους πολίτες, που θα στηρίξουν την προσπάθεια για τη μεγάλη αλλαγή στην Ελλάδα. Στην πραγματικότητα, εάν το πετύχει, δεν θα φοβάται καν τον "τραπεζικό πνιγμό", ο οποίος δεν μπορεί να επιβληθεί όταν ο λαός κάνει την αντίσταση της χώρας δική του υπόθεση.

Σε αντίθετη περίπτωση, η κυβέρνηση θα έχει μεν "στρατηγούς", αλλά δεν θα έχει "στρατιώτες" για να δώσουν τις επόμενες μάχες του "πολέμου", όπως σωστά τον έχει χαρακτηρίσει ο Αλέξης Τσίπρας περιγράφοντας την ένταση και το μέγεθος της προσπάθειας που έχει αναλάβει η σημερινή κυβέρνηση, αλλά και τις διαθέσεις των αντιπάλων της...
avgi.gr

Κορυφαίος Οικονομολόγος Προειδοποιεί: Έρχεται Πλήρης Οικονομική Κατάρρευση και Μαζική Πτώχευση

Με την είδηση για λεγόμενη επίτευξης συμφωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση να κάνει τον γύρο του κόσμου, ένας από τους κορυφαίους οικονομολόγους στον κόσμο προειδοποιεί μέσω του KingWorldNews, πως ο κόσμος οδεύει προς πλήρη οικονομική κατάρρευση.
 

Η εκτύπωση χρημάτων καταστρέφει τον κόσμο
Michael Pento: «Το μηδενικό ενδιαφέρον για πολιτική επιτοκίων και ποσοτική χαλάρωση σε όλο τον κόσμο δεν έσωσε τον κόσμο από τη Μεγάλη Ύφεση. Η πρωταρχική λειτουργία της λήψης επιτοκίων στο μηδέν τοις εκατό και η

εκτύπωση τρισεκατομμυρίων δολαρίων – τι γίνεται με αυτά τα δύο: Πρώτον Επαναδιογκώνονται παλιές φούσκες – καθιστώντας έτσι τους πλούσιους ακόμη πλουσιότερους και καταστρέφοντας τη μεσαία τάξη και τις κατώτερες τάξεις. Και δεύτερο να ενθαρρυνθεί μια μαζική αύξηση στην ποσότητα του συνολικού χρέους.
 

Το Παγκόσμιο Χρέος Τώρα έχει φτάσει στο εντυπωσιακό 290 τοις εκατό του παγκόσμιου ΑΕΠ
«Το Παγκόσμιο χρέος αυξήθηκε κατά 60 τρισεκατομμύρια δολάρια σε ονομαστικούς όρους από το 2008......
 

Επιτρέψτε μου να πω και πάλι αυτό τον αριθμό – 60000000000000 δολάρια. Έτσι, όταν δημιουργούν δωρεάν χρήματα και να κάνουν αυτό το φανταστικό ποσό των χρημάτων να διατίθεται για απεριόριστο δανεισμό, ξέρετε τι κάνουν; Παίρνουν ακόμα περισσότερο χρέος. Το Παγκόσμιο χρέος βρίσκεται τώρα κοντά στο (εντυπωσιακό) 290 τοις εκατό του παγκόσμιου ΑΕΠ».
 

Η εκτύπωση χρήματος απέτυχε…
 

«Εδώ είναι ένα βασικό σημείο που θέλω να θίξω: Όλη αυτή η εκτύπωση χρήματος δεν διέσωσε την οικονομική δραστηριότητα. Το ΑΕΠ της Ιαπωνίας είναι σήμερα μικρότερο από το 2012, μετά το ναυάγιο της αξίας του νομίσματος κατά 40 τοις εκατό. Όσον αφορά τις Ηνωμένες Πολιτείες, είχαμε μία αύξηση του ΑΕΠ 5 τοις εκατό κατά το 3ο τρίμηνο. Αυτό μειώθηκε στο μισό το 4ο τρίμηνο. Και αν πάρετε το άθροισμα της αύξησης του ΑΕΠ το 2014 από 2,4 τοις εκατό, είναι χαμηλότερο από ό, τι ήταν το 2010″.

«Πτώχευση Περιουσίας σε Παγκόσμια Βάση»
 

«Εάν στρέψετε την προσοχή στην Κίνα, στην Ευρώπη, σε ολόκληρο τον κόσμο, θα δείτε πως δεν είμαστε σε θέση να προκαλέσουμε αύξηση των επιτοκίων από μηδέν τοις εκατό και ποσοτική χαλάρωση. Αυτό που έχουμε κάνει είναι η ανύψωση και η επαναδιόγκωση στις φούσκες. Και έχουμε μεταβιβάσει στον κόσμο ένα τέτοιο τεράστιο ποσό του χρέους που όταν κάποτε τα επιτόκια ομαλοποιηθούν, θα έχουμε μαζική πτώχευση σε παγκόσμια βάση».

από Lali Pouli

''Η ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ ΔΕ ΘΑ ΑΦΗΣΕΙ ΤΟΝ ΤΣΙΠΡΑ ΝΑ ΠΕΤΥΧΕΙ'

Η «συντηρητική» Ευρώπη δεν έχει «κανένα λόγο» να αφήσει τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα...
«να επιτύχει» εκτιμά ο κινηματογραφιστής Κώστας Γαβράς σε συνέντευξή του που δημοσιεύεται σήμερα στην κομμουνιστική εφημερίδα «Λ' Ουμανιτέ».


«Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια συντηρητική Ευρώπη, η οποία δεν έχει κανένα λόγο να αφήσει τον Τσίπρα να επιτύχει, έστω και μόνο για ιδεολογικούς λόγους» δηλώνει ο Ελληνογάλλος σκηνοθέτης.

«Αυτό που συμβαίνει σε τρία ή τέσσερα εκατομμύρια Έλληνες είναι μια τραγωδία. Εγκρίνω τη βούληση του Τσίπρα να βγάλει τη χώρα από τα νύχια της τρόικας» προσθέτει ο σκηνοθέτης του «Ζ» που είναι η διασημότερη ταινία του.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός «άρχισε να εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις του. Δεν θα καταφέρει ίσως τα πάντα, αλλά το σημαντικό είναι να κάνει τα πάντα για να τα καταφέρει» συνεχίζει ο 82χρονος κινηματογραφιστής.

Αναφερόμενος στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για τον πολιτισμό, ο Κώστας Γαβράς το χαρακτήρισε «πολύ δίκαιο στον τύπο και την ουσία, προβλέπει δηλαδή μια απαραίτητη κρατική υποστήριξη, αφήνοντας παράλληλα τον πολιτισμό στα χέρια αυτών που τον παράγουν».

Η Τράπεζα της Αγγλίας αποκαλύπτει: λεφτά υπάρχουν (ή φτιάχνονται)

του Ντέιβιντ Γκρέιμπερ[1]

Παλιά, στη δεκαετία του 1930, ο Χένρι Φορντ φέρεται να είπε ότι είναι καλό πράγμα που οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν γνωρίζουν πώς λειτουργεί πραγματικά ο τραπεζικός τομέας, διότι αν ήξεραν, «θα γινόταν επανάσταση πριν φτάσει το πρωί». Την περασμένη εβδομάδα, κάτι εντυπωσιακό συνέβη. Η Τράπεζα της Αγγλίας άφησε το τζίνι να βγει απ’ το μπουκάλι. Σε ένα έγγραφο με τίτλο «Money Creation in the Modern Economy» [Η δημιουργία χρήματος στη σύγχρονη οικονομία], που συνέγραψαν από κοινού τρεις οικονομολόγοι από τη Διεύθυνση Νομισματικής Ανάλυσης της Τράπεζας, παραδέχτηκε απερίφραστα πως πιο κοινές παραδοχές για το πώς λειτουργεί το τραπεζικό σύστημα είναι απλούστατα λάθος, και ότι «λαϊκιστικές», ετερόδοξες θέσεις σαν αυτές που συνδέουμε συνήθως με ομάδες όπως η Occupy Wall Street είναι σωστές. Με τον τρόπο αυτό, πραγματικά πέταξαν όλες τις θεωρητικές βάσεις της λιτότητας έξω από το παράθυρο.

Για να σχηματίσετε μια ιδέα για το πόσο ριζοσπαστική είναι η νέα θέση της Τράπεζας, σκεφτείτε τη συμβατική άποψη, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί τη βάση κάθε σοβαρής συζήτησης περί δημόσιωνπολιτικών. Οι άνθρωποι βάζουν τα λεφτά τους στις τράπεζες. Κατόπιν οι τράπεζες δανείζουν αυτά τα λεφτά με τόκο –είτε στους καταναλωτές, είτε σε επιχειρηματίες πρόθυμους να επενδύσουν σε κάποια κερδοφόρα επιχείρηση. Είναι αλήθεια ότι το κλασματικό αποθεματικό σύστημα δεν επιτρέπει στις τράπεζες να δανείζουν πολύ περισσότερα απ’ όσα διαθέτουν ως αποθεματικό, και, όντως, αν δεν επαρκούν οι αποταμιεύσεις, οι ιδιωτικές τράπεζες μπορούν να ζητήσουν να δανειστούν κι άλλα από την κεντρική τράπεζα.

Η κεντρική τράπεζα μπορεί να τυπώσει όσο χρήμα επιθυμεί. Αλλά προσέχει κιόλας να μην παρατυπώσει. Μάλιστα, μας λένε συχνά ότι πρώτα απ’ όλα αυτός είναι ο λόγος που υπάρχουν ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες. Εάν οι κυβερνήσεις μπορούσαν να τυπώνουν οι ίδιες χρήμα, σίγουρα θα τύπωναν πάρα πολύ, και αυτό θα έφερνε πληθωρισμό που θα έριχνε την οικονομία στο χάος. Θεσμοί όπως η Τράπεζα της Αγγλίας ή το Federal Reserve των ΗΠΑ δημιουργήθηκαν για να ρυθμίζουν προσεκτικά την προσφορά χρήματος ώστε να αποτρέπουν τον πληθωρισμό. Γι’ αυτό και απαγορεύεται να χρηματοδοτούν απευθείας την κυβέρνηση, ας πούμε αγοράζοντας κρατικά ομόλογα, αλλά οφείλουν να χρηματοδοτούν την ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα την οποία η κυβέρνηση απλώς φορολογεί.

Αυτή η σύλληψη είναι που μας επιτρέπει να συνεχίσουμε να μιλάμε για το χρήμα σαν να ήταν ένας περιορισμένος πόρος, όπως π.χ. ο βωξίτης ή το πετρέλαιο, να λέμε ότι «απλώς δεν υπάρχει αρκετό χρήμα» για τη χρηματοδότηση κοινωνικών προγραμμάτων, να καταδικάζουμε το «στραγγαλισμό» του ιδιωτικού τομέα από το δημόσιο χρέος ή τις κρατικές δαπάνες. Αυτό που η Τράπεζα της Αγγλίας παραδέχθηκε αυτή την εβδομάδα είναι ότι τίποτε απ’ όλα αυτά δεν είναι αλήθεια. Για να παραθέσω από την ίδια την αρχική της σύνοψη: «Δεν είναι ότι οι τράπεζες δέχονται καταθέσεις όταν τα νοικοκυριά αποταμιεύουν και στη συνέχεια τα δανείζουν αλλού· αντίθετα, ο τραπεζικός δανεισμός είναι που δημιουργεί τις καταθέσεις» … «Υπό κανονικές συνθήκες, η κεντρική τράπεζα δεν καθορίζει το ποσό του χρήματος που βρίσκεται σε κυκλοφορία, ούτε τα χρήματα της κεντρικής τράπεζας «μεταφράζονται» σε περισσότερα δάνεια και καταθέσεις».

Με άλλα λόγια, όλα όσα γνωρίζουμε δεν είναι απλώς λάθος –είναι το ανάποδο απ’ αυτό που συμβαίνει. Όταν οι τράπεζες δίνουν δάνεια, δημιουργούν χρήμα. Και αυτό επειδή το χρήμα στην ουσία είναι απλώς ένα γραμμάτιο, μία αναγνώριση οφειλής. Ο ρόλος της κεντρικής τράπεζας είναι να εποπτεύει μια έννομη τάξη η οποία παρέχει ουσιαστικά στις τράπεζες το αποκλειστικό δικαίωμα να δημιουργούν γραμμάτια ενός συγκεκριμένου είδους, τέτοια που η κυβέρνηση θα αναγνωρίσει ως νόμιμο χρήμα με το να τα δεχτεί χωρίς πρόβλημα ως πληρωμή φόρων. Πραγματικά δεν υπάρχει όριο στο πόσο χρήμα θα μπορούσαν να δημιουργήσουν οι τράπεζες, αρκεί να μπορούν να βρουν κάποιον πρόθυμο να το δανειστεί. Ποτέ δεν θα ξεμείνουν, για τον απλό λόγο ότι οι οφειλέτες, ως επί το πλείστον, δεν παίρνουν τα μετρητά για να τα βάλουν κάτω από το στρώμα τους· τελικά, ό,τι λεφτά δανείζει μια τράπεζα, απλώς στο τέλος επιστρέφουν και πάλι σε κάποια άλλη τράπεζα. Έτσι, για το τραπεζικό σύστημα στο σύνολό του, κάθε δάνειο γίνεται απλώς μια ακόμα κατάθεση.

Αυτό σημαίνει ότι το πραγματικό όριο για το ποσό χρημάτων που κυκλοφορεί δεν είναι το πόσο η κεντρική τράπεζα είναι διατεθειμένη να δανείσει, αλλά πόσο η κυβέρνηση, οι επιχειρήσεις και οι απλοί πολίτες είναι πρόθυμοι να δανειστούν. Οι δημόσιες δαπάνες είναι η βασική κινητήρια δύναμη σε όλο αυτό (και το έγγραφο παραδέχεται, αν το διαβάσουμε προσεκτικά, ότι τελικά η κεντρική τράπεζα χρηματοδοτεί την κυβέρνηση). Έτσι δεν υπάρχει κανένα ζήτημα «στραγγαλισμού» των ιδιωτικών επενδύσεων από τις δημόσιες δαπάνες. Ακριβώς το αντίθετο ισχύει.

Γιατί η Τράπεζα της Αγγλίας τα παραδέχεται ξαφνικά όλα αυτά; Πρώτα απ’ όλα, επειδή είναι προφανώς αλήθεια. Δουλειά της Τράπεζας είναι να φροντίζει να λειτουργεί το σύστημα, και τελευταίως το σύστημα δεν λειτουργεί και πολύ καλά. Μπορεί να αποφάσισε ότι η διατήρηση της παραμυθένιας εκδοχής για τη οικονομία που ως τώρα είχε αποδειχθεί τόσο βολική για τους πλούσιους, αποτελεί πλέον υπερβολική πολυτέλεια.

Αλλά πολιτικά, αυτό συνεπάγεται τεράστιο κίνδυνο. Απλά σκεφτείτε τι θα μπορούσε να συμβεί αν οι ενυπόθηκοι δανειστές συνειδητοποιούσαν ότι τα χρήματα που τους δάνεισε η τράπεζα δεν είναι πραγματικά οι οικονομίες μιας ζωής κάποιου λιτοδίαιτου συνταξιούχου, αλλά κάτι που η τράπεζα απλώς φτιάχνει χτυπώντας ένα μαγικό ραβδί που έχει στη διάθεσή της επειδή εμείς, το κοινό, της το δώσαμε. Ιστορικά, η Τράπεζα της Αγγλίας έτεινε να παίζει το ρόλο του μπροστάρη, να αναδεικνύει θέσεις που φαίνονται ριζοσπαστικές και τελικά γίνονται η νέα ορθοδοξία. Αν αυτό συμβαίνει και εδώ, ίσως σύντομα μπορέσουμε να μάθουμε αν ο Χένρι Φορντ είχε δίκιο.

[1] Το πρωτότυπο είχε τίτλο «The truth is out: money is just an IOU, and the banks are rolling in it» και δημοσιεύτηκε στον Γκάρντιαν στις 18/3/14.

nomadicuniversality

Οικονομική εξάρτηση και ταξική αναδιάρθρωση στο ελληνικό προτεκτοράτο

«Αφανίζουν, σφάζουν και σφετερίζονται με πλαστούς τίτλους ιδιοκτησίας και αυτό το ονομάζουν Αυτοκρατορία. Δημιουργούν μια έρημο και την ονομάζουν ειρήνη».

 Τάκιτος, «Για την ζωή και το θάνατο του άρχοντα Αγκρικόλα»

 Πολύς λόγος έχει γίνει τα τελευταία χρόνια για την σχέση εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας έναντι του καπιταλιστικού Κέντρου των ανεπτυγμένων οικονομιών της αγοράς. Ωστόσο, το περιεχόμενο του όρου δεν έχει επαρκώς εξειδικευτεί και αναλυθεί από την σκοπιά της πολιτικής θεωρίας της αυτονομίας, ούτε έχουν διερευνηθεί διεξοδικά οι συνέπειες του για τις επιλογές και την στρατηγική του σύγχρονου ανταγωνιστικού κινήματος. Ένα τέτοιο εγχείρημα έχει την σημασία του, διότι μια ερμηνεία των άτυπων σχέσεων ανισοκατανομής της δύναμης που προκύπτουν με φυσικό τρόπο όταν δύο οικονομίες της αγοράς που βρίσκονται σε διαφορετικά επίπεδα τεχνολογικής εξέλιξης και παραγωγικότητας αλληλεπιδρούν μεταξύ τους δεν συνιστά απλώς ένα ζήτημα ακαδημαϊκής υφής, αλλά αντίθετα, είναι το ζητούμενο για την ορθή κατανόηση του ιδεολογικού προσανατολισμού και του πολιτικού χαρακτήρα των κοινωνικών ομάδων που απαρτίζουν την ετερόνομη κοινωνική ολότητα του ελλαδικού χώρου, των παραγόντων που επηρεάζουν τους συσχετισμούς δύναμης ανάμεσα στις τάξεις, καθώς και το καθολικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπαράγεται η ελληνική καπιταλιστική οικονομία και συνακόλουθα τα εγγενή όρια αυτής της αναπαραγωγής.

Αναμφίβολα, η ελληνική οικονομία αποτελεί τμήμα της υποβαθμισμένης περιφέρειας μιας διεθνοποιημένης οικονομικής δομής που κατατάσσει τις τοπικές οικονομίες σε ένα ιεραρχικό σύστημα διαστρωμάτωσης με γνώμονα τις παραγωγικές ανάγκες που η κάθε οικονομία προορίζεται να καλύψει στον συνολικό καταμερισμό της εργασίας του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού. Αυτό σημαίνει ότι η θρυαλλίδα για την δημιουργία συνθηκών κοινωνικής αναταραχής και αποσταθεροποίησης των εγχώριων ετερόνομων θεσμών μπορεί πολύ εύκολα να προέλθει από ένα «εξωγενές» οικονομικό γεγονός, όπως συνέβη στα μέσα της δεκαετίας του 1970, όταν οι ρυθμοί της οικονομικής ανάπτυξης κατά την χουντική επταετία επιβραδύνθηκαν εξαιτίας της κρίσης στασιμοπληθωρισμού στο καπιταλιστικό Κέντρο[i], ή το 2009 με το σκάσιμο της χρηματοπιστωτικής φούσκας στις ΗΠΑ και την μετατροπή της χρηματοπιστωτικής κρίσης σε δημοσιονομική, έπειτα από τα τεράστια ποσά που διέθεσε το δημόσιο προκειμένου να αποτρέψει την κατάρρευση των τραπεζών.[ii] Από την άλλη, οι κοινωνικές αλλαγές και οι ταξικές μετατοπίσεις σε τεκτονική κλίμακα που συντελούνται στον ελλαδικό χώρο, αλλαγές όπως η φτωχοποίηση μεγάλου μέρους της μεσαίας τάξης και η προλεταριοποίηση των ιδιοκτητών των μικρών επιχειρήσεων, είναι μέτρα που σε μεγάλο βαθμό υπαγορεύονται από την βούληση του διεθνοποιημένου κεφαλαίου να εισέλθει στην ελληνική αγορά με προνομιακούς όρους και να αναλάβει τον απόλυτο έλεγχο της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας, εξαλείφοντας οποιοδήποτε παράγοντα μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο στην επιβολή της δεσποτικής εξουσίας του. Η μοίρα των μικρεμπόρων αποφασίζεται στους διαδρόμους του μεγάρου της Κομισιόν, με τους τελευταίους να έχουν τον ρόλο της παράπλευρης απώλειας στο συνολικό σχέδιο της αναδιάρθρωσης του μοντέλου του ελληνικού καπιταλισμού. Εξού και ο αυξημένος «ριζοσπαστισμός» που αίφνης επιδεικνύει η ΓΣΕΒΕΕ και τα και τα πύρινα ανακοινωθέντα που εκδίδει σε τακτά χρονικά διαστήματα το θεσμικό όργανο των μικρεμπόρων ενάντια στην πολιτική της χούντας των Βρυξελλών.[iii]

Από τα παραπάνω δεν συνάγεται φυσικά ότι η μικρή ιδιοκτησία θα πρέπει πάραυτα να λογίζεται ανάμεσα στους δυνητικούς συμμάχους ενός ελευθεριακού κινήματος για την αντισυστημική αλλαγή. Αυτό που επιζητά πάνω απ’ όλα ο μικρέμπορος είναι η προστασία της ιδιοκτησίας του και είναι σίγουρο ότι πολύ πιο πρόθυμα θα έριχνε το βάρος του πίσω από μια «εθνικόφρονα» κυβέρνηση που θα υποσχόταν να πάρει μέτρα για να διασφαλίσει τους υλικούς όρους για την αναπαραγωγή της τάξης των μικροϊδιοκτητών, απ’ ότι θα αποφάσιζε να ενταχθεί σε ένα ριζοσπαστικό, αντικρατικό κίνημα που αμφισβητεί την έννοια της ατομικής ιδιοκτησίας αυτή καθ’ εαυτή. Η διαφωνία της μικρής ιδιοκτησίας ως ενεργού κλάδου της παραγωγής με την ακολουθούμενη κυβερνητική πολιτική, αφορά διαφορετικές στρατηγικές προσεγγίσεις ως προς το ζήτημα της οικονομικής «ανάπτυξης» μέσα στο θεσμικό πλαίσιο της οικονομίας της αγοράς και όχι την προοπτική της κατάργησης του ίδιου του συστήματος της αγοραίας οικονομίας. Στον βαθμό που η ομαλή αναπαραγωγή του συστήματος προϋποθέτει την διάλυση της μικρής επιχείρησης και την προλεταριοποίηση της τάξης των μικροϊδιοκτητών μέσω της σαλαμοποίησης τους, ο μικροαστός επιχειρηματίας θα προτιμήσει να απορροφηθεί μέσα στον κύκλο εργασιών του υπερεθνικού κεφαλαίου πραγματοποιώντας την μετάβαση στην εξαρτημένη συνθήκη της μισθωτής εργασίας, παρά να έρθει σε ρήξη με το σύνολο των παραμέτρων πάνω στις οποίες στηρίζεται το νεοφιλελεύθερο κοινωνικό παράδειγμα. Κι αυτό γιατί η προσαρμογή στις καπιταλιστικές κοινωνικές σχέσεις επιτρέπει την καλλιέργεια της προσδοκίας ότι μελλοντικά η επιστροφή στο ατομικό καθεστώς περιορισμένης «αυτονομίας» του μικροεπιχειρηματία θα είναι εφικτή, υπό τον όρο ότι ο προλετάριος θα «δουλέψει αρκετά» και θα κατορθώσει να συγκεντρώσει τα απαιτούμενα χρήματα.

Μολαταύτα, η τάση προς τον συστηματικό αποδεκατισμό των παραδοσιακών μικρομεσαίων στρωμάτων και την αντικατάσταση τους από μια περισσότερο ολιγάριθμη τάξη νεομπουρζουάδων που οφείλει την ευμάρεια και τις υλικές συνθήκες της ύπαρξης της απευθείας στην εμπέδωση της κυριαρχίας των πολυεθνικών και την επέκταση των δραστηριοτήτων τους μέσω της αγοραιοποίησης του συνόλου των πτυχών της οργανωμένης κοινωνικής συμβίωσης, είναι αποτέλεσμα της δυναμικής του συστήματος της οικονομίας της αγοράς για μια συνεχή συγκέντρωση δύναμης σε όλα τα επίπεδα και αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της εξαρτημένης καπιταλιστικής οικονομίας στην νεοφιλελεύθερη περίοδο της νεωτερικότητας που διανύουμε. Η μεγάλη μάζα των μικροαστών και των μικροϊδιοκτητών που αποτελούσε την μεγάλο όγκο της ταξικής δομής της ελλαδικής κοινωνίας και που η επαγγελματική και κοινωνική υπόσταση τους ήταν συνδεδεμένη με οικονομικές δραστηριότητες προσανατολισμένες προς την εσωτερική αγορά τείνει να εξαφανιστεί. Ο διαχωρισμός ανάμεσα στα κυρίαρχα και τα υποτελή κοινωνικά στρώματα αντικειμενοποιείται και παγιώνεται στον μέγιστο βαθμό με την άνοδο στην ιεραρχία εκείνων των προνομιούχων ομάδων που είτε απασχολούνται απευθείας από τις πολυεθνικές, είτε εκτελούν εργασίες που είναι συμπληρωματικές και πλήρως ενσωματωμένες στον κύκλο συσσώρευσης του υπερεθνικού κεφαλαίου (έμμισθα ιδιωτικοϋπαλληλικά στρώματα, υπεργολάβοι της δραστηριότητας των πολυεθνικών, εισαγωγείς καταναλωτικών προϊόντων, κλπ). Δηλαδή από δραστηριότητες προσανατολισμένες προς την εξωτερική, διεθνή καπιταλιστική αγορά.

Η εκλογική άνοδος της Χρυσής Αυγής (Χ.Α.) δεν αποτελεί παρά μια απεγνωσμένη προσπάθεια αντίστασης της μεγάλης μάζας των μικροαστών ενάντια στην ραγδαία άνοδο της νεοφιλελεύθερης μπουρζουαζίας και την διαφαινόμενη απειλή της συλλογικής φτωχοποίησης τους με όρους κοινωνικής ομάδας. Παρά το γεγονός ότι στην πολιτική φιλολογία του χώρου, η φιγούρα του «μικροαστού» εκλαμβάνεται ως η ενσάρκωση του πιο αλλοτριωμένου και αποκρουστικού ανθρωπολογικού τύπου που ενδημεί στο σύστημα της οικονομίας της αγοράς, και του αποδίδεται ο ρόλος μιας «αντικειμενικά» αντιδραστικής κοινωνικής δύναμης, η άποψη μας είναι ότι η απήχηση που φαίνεται να έχει η Χ.Α. στους μικροαστικούς κύκλους δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται ως ένδειξη της έμφυτης ταξικής ροπής των μικροϊδιοκτητών προς συντηρητικές θέσεις και απόψεις. Μπορούμε μάλιστα να ισχυριστούμε ότι ακριβώς λόγω της ενδιάμεσης κοινωνικής θέσης που κατέχουν ανάμεσα στα υποτελή και τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα, οι μικροαστοί αποτελούν από την φύση τους μια ασταθή υπο-ολότητα του ετερόνομου κοινωνικού συστήματος που άλλοτε μπορεί να μετατραπεί σε πρώτη ύλη ριζικά ετερόνομων ιδεολογικών ρευμάτων, και άλλοτε μπορεί να συμμαχήσει με λαϊκά κινήματα που αποβλέπουν στον ριζοσπαστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Η στροφή λοιπόν προς την Χ.Α. δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται με εύκολες επικλήσεις στην εγγενή αντιδραστική νοοτροπία των μικροαστικών ομάδων και στην ενστικτώδικη έχθρα που ενδεχομένως τρέφουν προς την αυτονομία, αλλά ως συνέπεια της πολιτικής αδυναμίας του ανταγωνιστικού κινήματος να αμφισβητήσει αποτελεσματικά μέσω της ταξικής ισχύος του τους θεσμούς και τις δομές εξουσίας του κοινωνικού συστήματος της ετερονομίας.

Σαν έναν γενικό κανόνα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι μέσα σε κάθε ιστορική συγκυρία όπου επέρχεται ταξική πόλωση και λαμβάνει χώρα η όξυνση της Κοινωνικής Πάλης, ο μικροαστός τείνει κάθε φορά να προσχωρεί στην πλευρά του στρατοπέδου που έχει τις περισσότερες πιθανότητες να επικρατήσει. Κατά την διάρκεια της Ισπανικής Επανάστασης του 1936, όταν το οργανωμένο προλεταριάτο αποδείχτηκε αρκετά ισχυρό (σε πρώτη φάση τουλάχιστον) ώστε να επιβάλλει καθεστώς εργατικής αυτοδιαχείρισης στην Καταλάνικη βιομηχανία, η τάξη των μικροϊδιοκτητών ανταποκρίθηκε ενεργητικά στο επαναστατικό κάλεσμα και προχώρησε στην κοινωνικοποίηση των κλάδων της παραγωγής που είχε υπό τον έλεγχο της. Αναφερόμαστε για παράδειγμα στην κοινωνικοποίηση των αρτοποιείων, των κομμωτηρίων, ή των εργαστηρίων κατασκευής οφθαλμολογικών οργάνων που συνενώθηκαν και αναδιοργανώθηκαν εκ βάθρων σε αναρχοσυνδικαλιστικά πρότυπα για να δημιουργήσουν σύγχρονες και απείρως αποτελεσματικότερες παραγωγικές μονάδες.[iv]

Αντίθετα, στην Γαλλία του 1968, η συμμαχία ανάμεσα στους εξεγερμένους φοιτητές και τους εργάτες απέτυχε να δώσει την χαριστική βολή στο καθεστώς του Ντε Γκωλ που μέχρι εκείνη τη στιγμή παρακολουθούσε αμήχανο την κλιμάκωση της έντασης της Κοινωνικής Πάλης. Όπως παρατηρεί ο, νεαρός τότε ακτιβιστής, Κον-Μπεντίτ, «Αυτή η φάση, όσο μικρή και αν ήταν, αποκάλυψε το πολιτικό κενό στην Γαλλική κοινωνία και δημιούργησε ένα νέο ιστορικό φαινόμενο: ένα δίπολο μη-εξουσίας. Από τις 27 ως τις 30 του Μάη κανένας δεν κατείχε την εξουσία στην Γαλλία. Η κυβέρνηση ήταν υπό διάλυση, ο Ντε Γκωλ και ο Πομπιδού ήταν απομονωμένοι. Η αστυνομία, φοβισμένη από το μέγεθος της απεργίας και εξουθενωμένη από δυο εβδομάδες μαχών στους δρόμους, δεν ήταν ικανή να διατηρήσει την δημόσια τάξη. Ο Στρατός ήταν εξαφανισμένος, οι κληρωτοί δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην υπηρεσία ενός σκοπού που πολλοί λίγοι από αυτούς πίστευαν».[v] Όταν η εξέγερση φάνηκε να υποχωρεί έχοντας φτάσει σε εκείνο το σημείο που ενώ η γενική απεργία δέκα εκατομμυρίων εργατών είχε καταλύσει στην πράξη τις θεσμισμένες ετερόνομες εξουσίες, από την άλλη αδυνατούσε να βάλει σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα με αντισυστημικό περιεχόμενο για την δημιουργία θεσμών αυτοδιεύθυνσης σε μαζική κοινωνική κλίμακα, ο Ντε Γκωλ μπόρεσε να ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων και οι μικροαστοί συμμετείχαν μαζικά στην τεράστια συγκέντρωση που οργάνωσε το καθεστώς για να αποδείξει ότι δεν είχε απολέσει οριστικά την υποστήριξη των λαϊκών στρωμάτων.[vi]

Κι ενώ η παλινδρόμηση των μικροαστών ανάμεσα σε συντηρητικές και ριζοσπαστικές κοινωνικές αντιλήψεις ήταν το χαρακτηριστικό γνώρισμα που προσδιόριζε το μοντέλο της ταξικής ηγεμονίας του κεφαλαίου στον ελλαδικό χώρο κατά την περίοδο της μεταπολίτευσης, το κοινωνικό μπλοκ εξουσίας πάνω στο οποίο στηρίζει την κυριαρχία του το νεοφιλελεύθερο κοινωνικό παράδειγμα είναι πολύ πιο ομοιογενές και συμπαγές στα συμφέροντα και τις αντιλήψεις του και – για τον λόγο αυτό – πολύ πιο μονολιθικό και αυταρχικό ως προς τις μεθόδους επιβολής της εξουσίας του. Πράγματι, αν η αριθμητική πρωτοκαθεδρία της μικρής ιδιοκτησίας στην κοινωνική διαστρωμάτωση του ελλαδικού χώρου άφηνε κάποια περιθώρια για μια πολιτική συνεννόηση ανάμεσα σε τμήματα του ανταγωνιστικού κινήματος και τα ριζοσπαστικά στοιχεία στις παρυφές της τάξης των μικροαστών, το νέο μοντέλο ταξικής κυριαρχίας αποκρυσταλλώνει την ηγεμονία μιας ελίτ που αντλεί την δύναμη της από τον ενοποιημένο υπερεθνικό οικονομικό χώρο που δημιουργήθηκε χάρη στην άνοδο της διεθνοποιημένης οικονομίας της αγοράς. Όπως επισημαίνει ο Φωτόπουλος, για τα προνομιούχα νεοφιλελεύθερα κοινωνικά στρώματα, «ο καλύτερος τρόπος ώστε να διασφαλίσουν την προνομιακή τους θέση στην κοινωνία δεν είναι μέσω της εξασφάλισης της αναπαραγωγής κάποιου φαντασιακού έθνους-κράτους, αλλά, αντίθετα, μέσω της διασφάλισης της παγκόσμιας αναπαραγωγής του συστήματος της οικονομίας της αγοράς και της αντιπροσωπευτικής “δημοκρατίας”».[vii] Κάτω από αυτή την ελίτ, τοποθετούνται σε ρόλο επικουρικό οι προνομιούχες κοινωνικές ομάδες των νεομπουρζουάδων, οι οποίες λόγω της εξάρτησης της ευμάρειας τους από το διεθνοποιημένο κεφάλαιο, δεν εσωτερικεύουν ούτε διαμεσολαβούν τις σχέσεις τους με τις υποτελείς κοινωνικές τάξεις στην βάση ενός επαρχιώτικου εθνικιστικού φαντασιακού, ούτε μπορούν να αυτοπροσδιορίζονται ως φορείς κάποιου εναλλακτικού οράματος για την «αναγέννηση» του ελλαδικού έθνους-κράτους. Άλλωστε, το στοιχείο της εξάρτησης από τα κέντρα οικονομικής εξουσίας που βρίσκονται στις μητροπολιτικές καπιταλιστικές χώρες άσκησε από την αρχή παραμορφωτική επίδραση στα κοινωνικά υποκείμενα που έμελλε να αποτελέσουν τους φορείς τις μεταφύτευσης της καπιταλιστικής κυριαρχίας στο ελλαδικό χώρο. Όπως έχει γράψει ο Π. Κονδύλης, «…η εξάρτηση της εμποροβιοτεχνικής δραστηριότητας από το καπιταλιστικό εξωτερικό επιβοήθησε την επιβίωση των πατριαρχικών εργασιακών και κοινωνικών σχέσεων στο εσωτερικό, γιατί το οικονομικό προϊόν αυτών των σχέσεων μπορούσε να αυξάνεται και να απορροφάται σε μιαν αγορά αδιάφορη για την κοινωνική του προέλευση, ήτοι η αύξηση και η απορρόφηση του δεν απαιτούσε την αναδιαμόρφωση του εσωτερικού οικονομικού χώρου και την ανατροπή των ίδιων του των κοινωνικών προϋποθέσεων».[viii]

Δεν μπορεί κανείς παρά να χαμογελάσει βλέποντας τις αντιφάσεις στις οποίες είναι αναγκασμένοι να υποπίπτουν οι έμμισθοι απολογητές του νεοφιλελευθερισμού, όταν προσπαθούν να συμβιβάσουν την ενσωμάτωση της Ελλάδας στην Νέα Διεθνή Τάξη με όρους υπόδουλου και υποτελούς κρατικού μορφώματος, με μια αφήγηση «εκσυγχρονισμού» και «προόδου» της «καθυστερημένης» ελληνικής κοινωνίας. Έτσι, ο καθηγητής πολιτικών επιστημών Ν. Μαραντζίδης φτάνει στο σημείο να εκφράσει την απογοήτευση του που η ηγέτιδα δύναμη του ευρωπαϊκού τμήματος της υπερεθνικής ελίτ, Γερμανία, δεν δείχνει να διαθέτει την απαιτούμενη εμπειρία στις τεχνικές της ιμπεριαλιστικής διακυβέρνησης ώστε να ποδηγετήσει επιδέξια και με αποτελεσματικότητα τις πολιτικές εξελίξεις στο εσωτερικό του ελληνικού προτεκτοράτου.[ix] Στο εξουσιαστικό ιδεολόγημα του νεοφιλελεύθερου ψευτο-κοσμοπολιτισμού δεν υπάρχει χώρος για διαταξικές, ενοποιητικές αφηγήσεις στην βάση ενός υποτιθεμένου «γενικού συμφέροντος» των κοινωνικών τάξεων. Ο παραδοσιακός ελληνοκεντρισμός του «χιλιόχρονου ελληνοχριστιανικού πολιτισμού»[x]δεν μπορεί να βρει θέση στον πυρήνα μιας ιδεολογίας που υπερασπίζεται τον απόλυτο ετεροκαθορισμό της ελληνικής οικονομίας από την διεθνοποιημένη οικονομία της αγοράς και λειτουργεί ως δύναμη για την θεωρητική θεμελίωση της αναγκαιότητας για μια άνευ όρων υποδούλωση των ανθρώπινων, φυσικών και υλικών πόρων της τοπικής κοινωνίας στην εξυπηρέτηση των αναγκών της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης. Πράγματι, στη θέση της κοινωνικής κινητικότητας της σοσιαλδημοκρατικής περιόδου ανάμεσα σε καθετοποιημένες βαθμίδες κοινωνικής οργάνωσης, η παγκοσμιοποιημένη οικονομία προσφέρει την δυνατότητα στις προνομιούχες κοινωνικές ομάδες για μια οριζόντια κινητικότητα με την έννοια του επαγγελματικού νομαδισμού και της αναζήτησης εργασίας ακόμη κι έξω από τα εθνικά σύνορα στους προηγμένους τομείς της διεθνοποιημένης οικονομίας της αγοράς, όταν το νεοφιλελεύθερο μοντέλο ταξικής οργάνωσης αδυνατεί να αναπαραχθεί ικανοποιητικά στις αντικειμενικές και υποκειμενικές συνθήκες της εγχώριας κοινωνίας. Στο απόσπασμα που ακολουθεί ο Γ. Λιερός περιγράφει με πολύ γλαφυρό τρόπο την πολιτισμική συγγένεια, τις συναφείς νοοτροπίες και αντιλήψεις, τις παρόμοιες επαγγελματικές συνήθειες και κοινωνικές συνθήκες ζωής που διέπουν αυτές τις διεθνοποιημένες επαγγελματικές ομάδες οι οποίες αναπτύσσονται πάνω και πέρα από τους εδαφικούς διαχωρισμούς του έθνους-κράτους: «Η συνοχή του όλου υπό την εξουσία του κεφαλαίου συντελείται μέσω μιας πυκνής κυκλοφορίας εικόνων, ψηφιοποιημένων πληροφοριών, κεφαλαίων, εμπορευμάτων αλλά και ανθρώπων: τα στελέχη κινούνται συνεχώς σε ένα κύκλωμα το οποίο έχει μια σχετική ομοιογένεια στους βασικούς του κόμβους. Πράγματι, τα αεροδρόμια, τα ξενοδοχεία πέντε αστέρων, τα μέγαρα επιχειρήσεων, οι μεγάλοι οδικοί άξονες, τα ακριβά εμπορικά κέντρα ή τα ακριβά εστιατόρια είναι πάνω κάτω τα ίδια στη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, τη Σαγκάη, το Σάο Πάολο, ακόμη και στο Λάγκος […] Η παγκόσμια ελίτ φαίνεται να έχει απεριόριστη δύναμη και μοιράζεται τις ίδιες αξίες, τον ίδιο τρόπο ζωής και τον ίδιο πολιτισμό. Χωρίς καμία – “κοσμική” ή μη – επιφοίτηση, αυτοί οι “νομάδες” μιλούν την ίδια γλώσσα: τα αγγλικά […]»[xi].

Η ίδια η δυναμική του εξωστρεφούς μοντέλου ανάπτυξης της οικονομίας της αγοράς συντελεί στην παντελή έκλειψη οποιασδήποτε έννοιας τοπικής αυτοδυναμίας και στην απόλυτη εξάρτηση της εγχώριας οικονομίας από τις διακυμάνσεις στις τιμές, την αυξομείωση του συνολικού επιπέδου οικονομικής δραστηριότητας και τις μετατοπίσεις και ανακατατάξεις που λαμβάνουν χώρα στη διεθνή αγορά. Ποιος μπορεί αλήθεια να ξεχάσει το παράδειγμα της Ουρουγουάης των δεκαετιών 1950-60, όταν η απότομη καταβαράθρωση στις διεθνείς τιμές του κρέατος και του μαλλιού, στις εξαγωγές των οποίων βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό η εγχώρια καπιταλιστική οικονομία, επέφερε τον δραστικό περιορισμό των δημοσίων εσόδων με τα οποία το Κράτος χρηματοδοτούσε το σοσιαλδημοκρατικό μοντέλο ανάπτυξης της χώρας. Ακολούθησαν διαδοχικές υποτιμήσεις του νομίσματος, διόγκωση του εξωτερικού δανεισμού και τέλος αδυναμία του Κράτους να καταβάλλει στην ώρα του τις συντάξεις και τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, με αποτέλεσμα την γενικευμένη κοινωνική αναταραχή και την εξέγερση τόσο των κρατικοδίαιτων μεσαίων τάξεων, όσο και του μαχητικού προλεταριάτου.[xii] Επιπλέον, ο ίδιος ο τύπος της οικονομικής ανάπτυξης σε μια εξαρτημένη οικονομία του συστήματος της οικονομίας της αγοράς, δεν μπορεί να ανταποκρίνεται σε ένα πρόγραμμα «εθνικής» παραγωγικής ανασυγκρότησης, αλλά μπορεί μόνο να πάρει την μορφή της δημιουργίας αποσπασματικών και μεμονωμένων νησίδων «ανάπτυξης» σε τομείς της οικονομίας που επιλέγονται μονομερώς από το υπερεθνικό κεφάλαιο με κριτήριο την κερδοφορία τους. Για παράδειγμα, την περίοδο της χουντικής επταετίας, όταν υπήρξε μια ροή άμεσων επενδύσεων από το καπιταλιστικό Κέντρο προς τις οικονομίες της περιφέρειας, το ενδιαφέρον του διεθνούς κεφαλαίου στράφηκε κυρίως προς την χημική βιομηχανία, την εξόρυξη αλουμινίου και τα διυλιστήρια, χωρίς όμως να προχωρήσει σε επενδύσεις στον, ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη μιας «εθνικής» οικονομικής δομής, τομέα της μεταλλουργίας.[xiii]

Για να το πούμε διαφορετικά, το άνοιγμα μιας οικονομίας στις διεθνείς αγορές και η συνακόλουθη εξωστρεφής «ανάπτυξη» δεν μπορεί ποτέ να έχει σαν αποτέλεσμα την δημιουργία μιας ολοκληρωμένης καπιταλιστικής οικονομίας με εθνικά χαρακτηριστικά, όπου θα υπάρχουν ισχυρές κλαδικές διασυνδέσεις, ο ένας τομέας της παραγωγής θα λειτουργεί με συμπληρωματικό τρόπο προς τους άλλους και όλοι οι παραγωγικοί κλάδοι θα βρίσκονται σε παρόμοια επίπεδα τεχνολογικής εξέλιξης και αποτελεσματικότητας. Αναλύοντας τους μηχανισμούς οικονομικής κυριαρχίας που είχε αναπτύξει ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός προκειμένου να αποσπά πλεονάσματα και να απομυζά τον πλούτο των χωρών της Λατινικής Αμερικής, ο κουβανός επαναστάτης Αρμάντο Χάρτ έδειξε ότι ο έλεγχος που ασκούσε το μητροπολιτικό κεφάλαιο των ΗΠΑ εκτεινόταν στο σύνολο των παραγωγικών κλάδων της πραγματικής οικονομίας των λατινοαμερικάνικων χωρών (βιομηχανία, μεταποίηση, πιστώσεις, διανομή, αγροτικές καλλιέργειες) και δεν περιοριζόταν απλώς στην αξιοποίηση των «συγκριτικών πλεονεκτημάτων» του υπερανεπτυγμένου βορειοαμερικάνικου καπιταλισμού.[xiv] Πράγμα που σημαίνει ότι μια ανεπτυγμένη οικονομία της αγοράς είναι ένας Λεβιάθαν, μια καθολική δομή ετεροκαθορισμού και κυριαρχίας, που αναπαράγει με φυσικό τρόπο τις σχέσεις ανισοκατανομής δύναμης ως τον κατεξοχήν τρόπο αλληλεπίδρασης της με τις εξαρτημένες οικονομίες της περιφέρειας σε όλα τα επίπεδα. Χαρακτηριστικά, μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι ενώ η χούντα του δικομματισμού αναφέρεται παραπλανητικά στον τουρισμό ως ατμομηχανή της «ανάπτυξης» στο ελληνικό προτεκτοράτο και πανηγυρίζει που μέσα στο 2014 επισκέφτηκαν ολόκληρη την Ελλάδα γύρω στα 16 εκατομμύρια τουρίστες, ο αντίστοιχος αριθμός επισκεπτών σε μία μόνο μητρόπολη του καπιταλιστικού Κέντρου, το Λονδίνο, έφτασε για το 2014 τα 15 εκατομμύρια.[xv] Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν να επιβεβαιώνουν τον ισχυρισμό ότι η αξιοποίηση των «συγκριτικών πλεονεκτημάτων» που σύμφωνα με τους νεοφιλελεύθερους συνιστά την ενδεδειγμένη μέθοδο για την επίτευξη της ανάπτυξης μέσα στο σύστημα της οικονομίας της αγοράς, δεν κατοχυρώνει την πρωτοκαθεδρία της εξαρτημένης οικονομίας σε κάποιον τομέα όπου αυτή διατηρεί μια σχετική υπεροχή, αλλά απλώς την ωθεί αντικειμενικά να καταλάβει την υποτελή θέση που της αναλογεί στον ιεραρχικό καταμερισμό εργασίας του διεθνοποιημένου καπιταλισμού.

Είναι λογικό λοιπόν οι καλοπληρωμένοι προπαγανδιστές της κυριαρχίας του πολυεθνικού και του εθνικού μεταπρατικού κεφαλαίου να υποβαθμίζουν τις ιδεολογικές αναφορές στο «εθνικό μεγαλείο» της χώρας και να προσφεύγουν στο ψευτοκοσμοπολίτικο φαντασιακό των ελίτ που διευθύνουν την ΕΕ ως νομιμοποιητικό παράγοντα της εξουσίας που ασκεί η υπερεθνική ελίτ πάνω στα ετεροκαθοριζόμενα στρώματα της νεόπτωχης ευρωπαϊκής περιφέρειας. Μιας και δεν έχουν τίποτα πια να υποσχεθούν στους προλετάριους από την άποψη της εκπλήρωσης των επιθυμιών τους και της ικανοποίησης των υλικών τους αναγκών, τους βομβαρδίζουν με νουθεσίες γύρω από τα ευεργετήματα της ηθικής της εργασίας («τεμπέληδες Νοτιο-ευρωπαίοι»)[xvi], την ανάγκη για πολιτική σταθερότητα (σεβασμός των «δημοκρατικών» θεσμών) και με τελετουργικές επικλήσεις στον υπερεθνικό μπαμπούλα της ισλαμικής τρομοκρατίας προκειμένου να τους τρομάξουν. Όπως πρόσφατα έγραψε ο Τ. Θεοδωρόπουλος, «Στα όρια του δυτικού κόσμου με μια περιοχή του κόσμου που σπαράσσεται από τη βαρβαρότητα της τζιχάντ, ενός δολοφονικού Ισλάμ το οποίο μισεί τη δημοκρατία και ό,τι αυτή συνεπάγεται, η Ελλάδα οφείλει να θυμάται πως οι αξίες της δημοκρατίας δεν είναι δεδομένες».[xvii] Είναι από αυτόν τον ψευδεπίγραφο κοσμοπολιτισμό των δυνάμεων της κυριαρχίας και της εκμετάλλευσης που πρέπει να απαλλαγούμε, για να εισάγουμε στη θέση του τον πραγματικό προλεταριακό διεθνισμό που βασίζεται στις ισότιμες σχέσεις αυτονομίας, αλληλεξάρτησης και αλληλεγγύης ανάμεσα στα στρώματα των καταπιεσμένων στο εσωτερικό και τους υποτελείς λαούς της περιφέρειας στο εξωτερικό.

[i] Τ. Φωτόπουλος, Η Ελλάδα ως Προτεκτοράτο της Υπερεθνικής Ελίτ (Γόρδιος), σελ. 42.

[ii] Τ. Φωτόπουλος, Η Παγκόσμια Κρίση, η Ελλάδα και το Αντισυστημικό Κίνημα(Κουκκίδα), σελ. 70-101.

[iii] Βλέπε για παράδειγμα το ανακοινωθέν της ΓΣΕΒΕΕ για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2012 με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Λιτότητα-Ασφυξία-Ύφεση». Στο http://www.gsevee.gr/oikonomia/32-2012.

[iv] S. Dolgoff, Αναρχικές Κολλεκτίβες (Διεθνής Βιβλιοθήκη).

[v] D. Cohn-Bendit, Obsolete Communism (Mc Graw-Hill), σελ. 124.

[vi] «Τ;oτε η μικροαστική, ρατσιστική, εθνικιστική, αντιδραστική, Φασιστική, θρησκευόμενη, Καθολική, Προτεσταντική ή Εβραϊκή Γαλλία βαθμιαία αποτίναξε την σκόνη από τους ώμους της και βάδισε ζωηρά στην οδό τηςChamps Elysees, κραυγάζοντας την υποστήριξη της για τον γέρο στρατηγό».Cohn-Bendit, σελ. 128.

[vii] Τ. Φωτόπουλος, Η Παγκόσμια Κρίση, η Ελλάδα και το Αντισυστημικό Κίνημα, σελ. 89.

[viii] Π. Κονδύλης, Η Παρακμή του Αστικού Πολιτισμού (Θεμέλιο), σελ. 16.  

[ix] Ν. Μαραντζίδης, Το Σφάλμα της Γερμανίας, http://www.kathimerini.gr/797477/opinion/epikairothta/politikh/to-sfalma-ths-germanias.

[x] Π. Κονδύλης, Η Παρακμή του Αστικού Πολιτισμού, σελ. 30-37.

[xi] Γ. Λιερός, Σκέψεις για την άμεση δημοκρατία (Εκδόσεις των Συναδέλφων), σελ. 46-51.

[xii] Ο Ακήρυχτος Πόλεμος των Τουπαμάρος, http://lanuestrapasion.blogspot.gr/2013/01/blog-post_1667.html.

[xiii] Τ. Φωτόπουλος, Η Ελλάδα ως Προτεκτοράτο της Υπερεθνικής Ελίτ, σελ. 43.

[xiv] J. Gerassi, Towards Revolution, Vol. II (Weidenfeld & Nicolson), σελ. 494-497.

[xv] http://www.forbes.com/pictures/ehlk45iehm/2-london/.

[xvi] Για μια κοινωνιολογική ανάλυση της καπιταλιστικής ηθικής της εργασίας ως εργαλείου πειθάρχησης και ελέγχου των υποτελών κοινωνικών στρωμάτων βλ. Z. Baumann, Η Εργασία, ο Καταναλωτισμός και οι Νεόπτωχοι (Μεταίχμιο), σελ. 29-75.

[xvii] Τ. Θεοδωρόπουλος, Δεσμώτες του Ιλίγγου, http://www.kathimerini.gr/797489/opinion/epikairothta/politikh/desmwtes-toy-iliggoy.

antisystemic