Θα μας πάρουν αλήθεια τα σπίτια οι τράπεζες;

Παναγιώτης Μαυροειδής

Η πρόσφατη ρύθμιση σχετικά με τα δάνεια των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, φέρνει στην επιφάνεια μεταξύ των άλλων και τη συζήτηση για την ατομική ιδιοκτησία και περιουσία.

Είναι γνωστό ότι εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά είναι εκτεθειμένα σε μικρά ή μεγάλα στεγαστικά δάνεια, έχοντας θέσει ως υποθήκη σπίτια ή άλλα ακίνητα.

Το 25% από αυτά τα δάνεια είναι ήδη στο κόκκινο, δηλαδή υπάρχει αδυναμία ομαλής αποπληρωμής των δόσεων. Τόσο ο νόμος Κατσέλη, όσο και οι πρόσφατες ρυθμίσεις, προσφέρουν, υπό όρους, κάποιες ελαφρύνσεις, που κυρίως αφορούν επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής με μείωση του ποσού των δόσεων, ενώ δεν επιτρέπονται (ακόμη) οι πλειστηριασμοί σε δάνεια σε ακίνητο αντικειμενικής αξίας κάτω των 180.000 ευρώ.

Όλοι φυσικά γνωρίζουν πως οι ρυθμίσεις αυτές είναι σταγόνα στον ωκεανό, καθώς η σκληρή πραγματικότητα της ξεσαλωμένης ανεργίας και των γλίσχρων μισθών, βοά πως τα δάνεια δεν πρόκειται τελικά να πληρωθούν.

Συνεπώς τι θα γίνει;

Μάλλον δεν υπάρχουν πολλοί που να πιστεύουν ότι θα χαριστούν τα δάνεια, ούτε ότι θα μοιραστούν κατασχεμένα σπίτια κακο-πληρωτών σε έντιμους φτωχούς.

Πουλώντας τα ‘’κόκκινα’’ δάνεια;

Δε μπορεί όμως να μείνει έτσι η κατάσταση, καθότι, όπως το θέτει και σχετική έκθεση του ΔΝΤ, στόχος των τραπεζών είναι η απομόχλευση, δηλαδή να κλείσει η "ψαλίδα" ανάμεσα στα δάνεια και τις καταθέσεις. Θα επιδιώξουν, ο δείκτης δάνεια προς καταθέσεις να διαμορφωθεί στο 90% με 100% αντί του 122% που είναι σήμερα. Αναλυτές του ΔΝΤ σημειώνουν πως η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων διαβρώνει τα κεφαλαιακά αποθέματα των τραπεζών και δημιουργεί αβεβαιότητες για τα πιστωτικά ιδρύματα.

Ακούγονται σκέψεις για μερικό ‘’κούρεμα’’ των δανείων, με ταυτόχρονη πώληση των ‘’κόκκινων’’ εξ αυτών από τις ελληνικές τράπεζες σε ξένα funds ή και σε μια νέα ‘’ελληνική’’ υπερ-τράπεζα, που θα διαχειριστεί σε άλλη βάση το ‘’έχειν και κατέχειν’’ της.

Αυτό θα προκαλέσει ασφυκτικές πιέσεις σε χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις, καθώς θα κληθούν να αποπληρώσουν τις καθυστερούμενες οφειλές τους, διαφορετικά θα κατασχεθούν τα ακίνητα που έχουν υποθηκεύσει. Τα κριτήρια που θα χρησιμοποιηθούν για την είσπραξη των δανείων θα είναι φυσικά, καθαρά χρηματοοικονομικά και όχι κοινωνικά.

Μα αποτελεί λύση για την όποια τράπεζα ή άλλο χρηματοπιστωτικό γύπα ο πλειστηριασμός; Έτσι σκέφτεται αρκετός κόσμος, με την κρυφή ελπίδα, πως η αδυναμία πώλησης των κατασχεμένων σπιτιών, θα αποτρέψει τις τράπεζες από το να τους πετάξουν έξω.

Αυτό έχει κάποια βάση, χωρίς να σημαίνει ότι δεν μπορούν να υπάρξουν χιλιάδες άλλων χωρών ή φραγκάτοι έλληνες, που θα ενδιαφερόντουσαν να αγοράσουν ένα φτηνό τελικά σπίτι στην Ελλάδα. Όχι φυσικά σε μια πολυκατοικία στο Πέραμα, αλλά σε πολλές τουριστικές περιοχές.

Δεν αποτελεί ωστόσο μονόδρομο αυτή η κατεύθυνση για τις τράπεζες. Κάλλιστα μπορεί να δουλέψει αποδοτικά για αυτές η μακροχρόνια μίσθωση, ας πούμε για 100 χρόνια. Μετατρέποντας έτσι τον υποτιθέμενο ιδιοκτήτη σε έναν εφ’ όρου ζωής- αλλά και μετά θάνατο- αιχμάλωτο νοικάρη, που δε θα έχει και τη δυνατότητα να μετακινηθεί και να αλλάξει σπίτι.

Οι κόποι και οι αυταπάτες μιας ζωής πάνε …χρηματιστήριο

Υπάρχουν και άλλες λύσεις όμως. Ας φανταστούμε ότι τα ακίνητα, που θα κατέχει ο όποιος χρηματοπιστωτικός γύπας, τιτλοποιούνται και διαμορφώνεται μια αγορά αξιών ακινήτων. Με τιμές μάλιστα εκκίνησης πολύ χαμηλά σε σχέση με τις αντικειμενικές αξίες ή τις (θεωρητικές) τιμές αγοράς- πώλησης. Στην περίπτωση αυτή, δεν θα πωλούνται ακριβώς σπίτια, αλλά προσδοκία αποδόσεων. Θα διαμορφωθεί δηλαδή μια αγορά μετοχών με την αναμονή βραχυπρόθεσμων κερδών, κατά τα γνωστά χρηματιστηριακά πρότυπα, για τη συσσώρευση και αρπαγή χρήματος, μια και όπως λέει και ο Μητσοτάκης ‘’ο κόσμος τελικά ξεχνάει’’.

Σε όλες τις παραλλαγές που εκτέθηκαν ή και σε άλλες που υπάρχουν, υπάρχει ένα κοινό στοιχείο, που βαραίνει τελικά: Τα σπίτια δεν ανήκουν σε αυτούς που μένουν μέσα και πληρώνουν δάνεια, αλλά στις τράπεζες. Τελεία και παύλα.

‘’Αφού δεν πήρες αύξηση, πήρες δάνειο…’’

‘’Ας πρόσεχαν, ας μην ανοίγονταν πιο πέρα από εκεί που θα μπορούσαν, αλλά έτσι είναι ο έλληνας, επιπόλαιος και μετά του φταίνε οι άλλοι’’, θα πουν πολλοί. Πάντα μιλώντας για τους άλλους, όχι για τον εαυτό τους.

Είναι έτσι όμως; Είναι θέμα μόνο και κυρίως ατομικής καταναλωτικής συμπεριφοράς και επιλογής;

Όπως πάντα πρέπει να κοιτάμε τη μεγάλη εικόνα, και όχι να κρίνουμε κατά περίπτωση, από τον κυρ-Μήτσο ‘’που έκανε βλακεία’’.

Κατά την περίοδο 1994-2009, η στεγαστική πίστη ως ποσοστό του ΑΕΠ, από 3,8% το 1994, διαμορφώθηκε στο 33,9% το 2009, ενώ η καταναλωτική πίστη ως ποσοστό του ΑΕΠ από 0,9% το 1994 έφτασε το 16,5% το 2009! Η τραπεζική χρηματοδότηση προς τις επιχειρήσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ περίπου διπλασιάστηκε (από 22,5% το 1994 σε 46,7% το 2009).

Βλέπουμε λοιπόν ότι τα ελληνικά νοικοκυριά και οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα είχαν πολύ μικρή έκθεση στο δανεισμό πριν τη δεκαετία του 2000, η οποία άρχισε να αυξάνεται από την υιοθέτηση του ευρώ ως αποτέλεσμα των χαμηλών επιτοκίων και των φορτικών και παραπλανητικών τακτικών των τραπεζών.

Και πάλι όμως αυτό δε μας δίνει όλη την εικόνα. Στην Ελλάδα άραγε δανειστήκαμε υπερβολικά και ασυλλόγιστα, σε σχέση με τον ανεπτυγμένο κόσμο;

Το ακριβώς αντίθετο ισχύει!

Ο δανεισμός των νοικοκυριών στην Ελλάδα, παραμένει πάντα κάτω από το μέσο όρο της ευρωζώνης, όπως μας δείχνει και ο επόμενος συγκριτικός πίνακας.

Αν μπορούμε να παρατηρήσουμε κάτι εδώ, εκτός από το γεγονός ότι ο δανεισμός για στέγη στην Ελλάδα είναι χαμηλότερος, είναι πως τα πράγματα χειροτέρεψαν ριζικά ως προς αυτό, ακριβώς όταν γίναμε ευρω-παίοι και όχι όταν ήμασταν εκτός ευρώ!

Γιατί όμως υπάρχει αυτός ο δανεισμός; Είναι κυρίως ζήτημα πλάνης; Τα επιστημονικά δεδομένα και τα πραγματικά στοιχεία, άλλα μας λένε. Η εξέλιξη του καθαρού κοινωνικού μισθού που ισούται με τη διαφορά ανάμεσα στα οφέλη που αποκομίζουν οι μισθωτοί εργαζόμενοι από τις κρατικές δαπάνες σε χρήμα (συντάξεις, επιδόματα ανεργίας, κα) ή σε συλλογική κατανάλωση (υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης, πολιτισμού, κα), και στους φόρους τους οποίους πληρώνουν στο κράτος, φωτίζει αρκετά τα πράγματα.

Για όλη τη διάρκεια της περιόδου 1995-2008 ο καθαρός κοινωνικός μισθός σε όλες τις νοτιο-ευρωπαϊκές χώρες ήταν αρνητικός, κάτι που σημαίνει ότι η εργατική τάξη συστηματικά επιδοτούσε το κράτος και το κεφάλαιο. Στην Ελλάδα μάλιστα ο καθαρός κοινωνικός μισθός ήταν περισσότερο αρνητικός από ότι σε όλες τις άλλες χώρες. (Διαβάστε αναλυτικότερα: Όψεις της κρίσης της ελληνικής οικονομίας, Θανάσης Μανιάτης )

Για να το πούμε σε άλλη γλώσσα: ‘’Αφού δεν πήρες αύξηση, πήρες δάνειο…’’

Στον υπόλοιπο κόσμο τι γίνεται άραγε;

Από τη δεκαετία του 1980 και μετά, το χρέος των νοικοκυριών έπαιρνε εκρηκτικές διαστάσεις σε όλες τις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες.

Κατά τη δεκαετία του 1980, το οικιακό χρέος στη Γερμανία ανερχόταν στο 59% του ΑΕΠ, στις ΗΠΑ στο 52%, στην Ιαπωνία στο 60%, στην Ολλανδία 43%, στην Αυστρία στο 41% ενώ κατά τη δεκαετία του 1990 τα ποσοστά για τις παραπάνω χώρες ήσαν στη Γερμανία 61%, στις ΗΠΑ στο 64%, στην Ιαπωνία στο 82%, στην Ολλανδία 49%, στην Αυστρία στο 41%. Το 2000 το οικιακό χρέος στην Ελλάδα ανερχόταν στο 20% παραμένοντας πάντα το χαμηλότερο μεταξύ των χωρών του παραπάνω πίνακα εξαιρουμένης της Αυστραλίας. (Διαβάστε αναλυτικότερα: Ποιοι ζούσαν με δανεικά τελικά; Γιώργος Π. Τριανταφυλλόπουλος)

Ας το πιάσουμε λοιπόν ξανά από την αρχή το ζήτημα, εξετάζοντάς το πιο σφαιρικά. Στην ουσία, ο κυρ-Μήτσος στην Ελλάδα ή ο Φρανσουά στη Γαλλία, εργάτης, άνεργος, μικρο-αγρότης ή μικρέμπορος, όλοι αυτοί, με τις αρετές τους και τις αυταπάτες τους, αλλά και με το δικαίωμα στην ελπίδα για μια καλύτερη ζωή, κινούνται μέσα σε ένα πλαίσιο. Αυτό, σε μεγάλο βαθμό, έχει οριστεί από ευρύτερες αλλαγές στο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον του καπιταλιστικού γίγνεσθαι.

Πρόκειται για μια περίπου ενιαία διαδικασία, που εκκινεί από τη μεγάλη κρίση για τον καπιταλισμό τη δεκαετία του 1970 και με ιδιορρυθμίες και χρονικές υστερήσεις ή παραμορφώσεις λόγω της ταξικής διαπάλης, αποκρυσταλλώνεται προοδευτικά σε ολόκληρο τον καπιταλιστικό κόσμο. Μέχρι να παροξυνθεί με εκρηκτικό τρόπο, με τη μεγάλη κρίση του 2007-2009, αρχής γινομένης με τα ενυπόθηκα δάνεια στις ΗΠΑ.

Η κρίση υπερ-συσσώρευσης, η τάση για πτώση του ποσοστού κέρδους, οδηγούν σε δυσκολία αξιοποίησης της μάζας των καπιταλιστικών κερδών. Η αντίδραση στην κατιούσα πορεία, απαιτεί αντίρροπα μέτρα στην τάση για πτώση του μέσου ποσοστού κέρδους. Αυτό, μεταξύ άλλων, προβλέπει ταξικές πολιτικές αποφάσεις από καπιταλιστικά κράτη και αστικές κυβερνήσεις, όπως μείωση μισθών και γενικά κόστους εργασίας και αποφασιστική μείωση φορολογίας στο κεφάλαιο.

Ας το τρέξουμε λίγο αυτό.

Μεταφορά ιδιοκτησίας, κλοπή πόρων και χώρων διεκδίκησης

Οι μικρότεροι μισθοί οδηγούν στην ανάγκη δανεισμού, καταναλωτικού και στεγαστικού, πόσο μάλλον που παράλληλα τα δημόσια προγράμματα στέγασης εκφυλίζονται προοδευτικά.

Η μειωμένη φορολογία κεφαλαίου οδηγεί σε αυξημένα κρατικά ελλείμματα αλλά και σε δυνατότητααποθησαυρισμού, σε συνθήκες μάλιστα ελευθερίας κίνησης κεφαλαίων.

Τόσο τα νοικοκυριά, όσο και τα κράτη θα προσφύγουν σε δάνεια, τα οποία θα τα προσφέρει το κεφάλαιο, μέσω της σύμφυσής του με το εθνικό και διεθνές τραπεζικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αλλά, τα δάνεια πάντα δίνονται τελικά με υποθήκες. Ότι ισχύει για τα νοικοκυριά με τις υποθήκες για στεγαστικά δάνεια, ισχύει και για τα κράτη στο πλαίσιο των δανειακών συμβάσεων με το ΔΝΤ ή/και τις κάθε τύπου τρόικες. Έτσι είδαμε σε μια νύχτα όλη η δημόσια περιουσία στην Ελλάδα, όπως και σε τόσες άλλες χώρες, να εγγράφεται στο ενεργητικό μιας ανώνυμης εταιρείας (ΤΑΙΠΕΔ), για να ξεπουληθεί ή υποθηκευτεί.

Να λοιπόν ποια μηχανή δουλεύει μπροστά στα μάτια μας: Διαρκής μετατόπιση ιδιοκτησίας, όλο και σε λιγότερα χέρια.

Μπορεί κανείς να παρουσιάσει στοιχεία ανά κλάδο και χώρα για αυτό το μεγάλο μετασχηματισμό στο ζήτημα της ιδιοκτησίας, στην εποχή του ολοκληρωτικού καπιταλισμού της καταλήστευσης των εργαζομένων και της φύσης. Αλλά δεν είναι αυτός ο σκοπός σε αυτό το σημείωμα. Ας θυμηθούμε μόνο πως σε μια νύχτα εκατομμύρια υποθηκευμένα χωράφια και χωραφάκια μικρομεσαίων αγροτών, βρέθηκαν στα χέρια του Σάλλα και της Τράπεζας Πειραιώς με την ιδιωτικοποίηση της Αγροτικής Τράπεζας. Και ας προσθέσουμε τις μεγάλες κινητοποιήσεις σε Γαλλία και Βέλγιο, των εργαζομένων στις χαλυβουργίες της Arcelor-Mittal, ενθυμούμενοι ότι ο Ινδός μεγιστάνας Mittal, από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο, μάζεψε μέσα σε 20 χρόνια τη μεγάλη πλειοψηφία των χαλυβουργείων σε Ανατολική κυρίως, αλλά και Δυτική Ευρώπη, για να τα φουντάρει στη συνέχεια ένα –ένα σκορπώντας απολύσεις και κοινωνική ερήμωση.

Ο καπιταλισμός, σε αντίθεση με τα εγχειρίδια για αρχαρίους των απολογητών του, δεν είναι γενικά υπέρ της ατομικής ιδιοκτησίας, δηλαδή υπέρ του ‘’δικαιώματος’’ να έχει κάποιος εργοστάσιο ή αγελάδα ή σπίτι. Είναι υπέρ της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας, αξιοποίησης και ιδιοποίησης του κοινωνικού πλούτου.

Έτσι λοιπόν, αυτό που βλέπουμε είναι η μαζική καπιταλιστική απαλλοτρίωση του αποτελέσματος της προσωπικής ή ευρύτερης κοινωνικής εργασίας. Πρόκειται για μια διπλή κίνηση, με το ίδιο ταξικό πρόσημο. Από κάτω προς τα πάνω, εσωτερικά σε κάθε χώρα και από το τοπικό/εθνικό πεδίο στο υπερτοπικό/παγκόσμιο σε ευρύτερο πλαίσιο.

Οι περιουσίες και οι πόροι αφαιρούνται, μαζί με τους χώρους διεκδίκησης τους, με καταιγιστικό τρόπο, στη μεγάλη επιχείρηση ανασυγκρότησης του καπιταλισμού. Πρόκειται όχι μόνο για κλοπή του παρόντος, αλλά και του μέλλοντος. Της προοπτικής για μια άλλη ζωή, μιας και ο καπιταλισμός έχει αναπτύξει ιδιαίτερα τηχρονική διάσταση δράσης του, αγοράζοντας, καταλαμβάνοντας και προεξοφλώντας την επόμενη μέρα και χρόνο. Τι άλλο είναι μια υποθήκη, ή μια κλειστή πατέντα ή ο έλεγχος των σπόρων;

Ποιος μετασχηματισμός στην ιδιοκτησία;

Τίθεται το ερώτημα αν η εργατική τάξη, η κοινωνία, ή τουλάχιστον η επαναστατική κομμουνιστική αριστερά σε πρώτη φάση, μπορούν να θέσουν τα δικά τους ερωτήματα, προτάγματα και διεκδικήσεις.

Γιατί όχι λοιπόν ένα καθολικό δικαίωμα σε μια ποιοτική στέγη, όχι ως προσωπικός Γολγοθάς, αλλά ως δημόσια κοινωνική σχεδίαση και υλοποίηση;

Πρέπει να φανταστούμε γενικότερα, μια αποφασιστική ανάδειξη της ανάγκης ενός αντίστροφου μεγάλου μετασχηματισμού στο επίπεδο της ιδιοκτησίας και της ιδιοποίησης του πλούτου. Στην κατεύθυνση μιαςγενικευμένης κοινοκτημοσύνης και δημοκρατικού παν-κοινωνικού ελέγχου, δηλαδή ενός νέου κομμουνισμού, που δε θα αποτελεί απρόσιτο διακηρυκτικό ορίζοντα αλλά ζωτική απάντηση, που θα ορίζει την ουσία των σημερινών διεκδικήσεων.

Συχνά, οι απαντήσεις δεν είναι διόλου ενθαρρυντικές στα ερωτήματα αυτά. Προδίδουν αμηχανία και απροθυμία, θυμίζοντας τη διαπίστωση του Φ. Ένγκελς για ‘’θυσία του μέλλοντος του κινήματος, για χάρη του παρόντος’’.

Ωστόσο, ο δικαστικός επιμελητής είναι απ’ έξω από το σπίτι, για να μας υπενθυμίσει ότι ίσως πρέπει να σκεφτούμε και να πράξουμε διαφορετικά.

H ώρα των ριζικών λύσεων

ΤΑΚΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ

Οι καταστροφικές οικονομικές συνέπειες της σημερινής οικονομικής κατοχής από την υπερεθνική και τις ντόπιες ελίτ δεν διαφέρουν σημαντικά από τις αντίστοιχες της στρατιωτικής Κατοχής πριν 70 χρόνια. Το βασικό στοιχείο που διαφοροποιεί ριζικά τη σημερινή κατοχή, που είναι και το πιο αβάσταχτο για τα λαϊκά στρώματα, είναι η έλλειψη οποιουδήποτε συνεκτικού στόχου και συνακόλουθα οποιασδήποτε ελπίδας για πραγματική βελτίωση της κατάστασής τους, σε μια ριζικά διαφορετική κοινωνία. Αυτόν τον καθοριστικό ρόλο έπαιζε τότε το ΕΑΜ.

Το γεγονός αυτό δεν είναι βέβαια περίεργο δεδομένου ότι τότε ο στόχος ήταν κατ’ αρχήν η εθνική απελευθέρωση που συνένωνε όλους, από την Αριστερά μέχρι τον ευρύτερο πατριωτικό χώρο, ενώ η κοινωνική απελευθέρωση από την ανισότητα, την ανεργία και την φτώχεια ― που και αρχίζουν οι διαφορές ανάλογα με τις ταξικές και ιδεολογικές θέσεις του καθενός/καθεμιάς― εθεωρείτο επακόλουθο της πρώτης. Σήμερα όμως συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο:  δεν νοείται εθνική απελευθέρωση αν δεν προηγηθεί κοινωνική απελευθέρωση. Το ζητούμενο όμως είναι αν αυτή η κοινωνική απελευθέρωση μπορεί, στις σημερινές συνθήκες, να πάρει τη μορφή συστημικής αλλαγής, ή αν θα πρέπει, αρχικά τουλάχιστον, να περιοριστεί στην εξασφάλιση των κοινωνικών προϋποθέσεων για την άμεση ανάκτηση της εθνικής και οικονομικής κυριαρχίας που  θα έβαζε και τα θεμέλια για την ολοκληρωτική κοινωνική απελευθέρωση στο μέλλον, με τη μορφή συστημικής αλλαγής, η οποία θα αποφασιζόταν δημοκρατικά από τον Λαό.

Και αυτό, διότι σήμερα έχουμε χάσει τόσο την οικονομική κυριαρχία όσο και την συνακόλουθη εθνική, σε μια διαδικασία που εντάθηκε στη μεταπολεμική περίοδο όταν η χώρα εντάχθηκε, κυρίως με την προσχώρησή της στην ΕΟΚ/ΕΕ και την Ευρωζώνη που αποφάσισαν οι ελίτ μας, στη παγκοσμιοποιημένη οικονομία της αγοράς, η οποία μόνο νεοφιλελεύθερη μπορούσε να ήταν, παρά τα παραμύθια της ρεφορμιστικής Αριστεράς και «προοδευτικών» οικονομολόγων του κατεστημένου.

Η ένταξη μας στην ΕΟΚ/ΕΕ οδήγησε στη πλήρη εξάρτηση από τη διεθνοποιημένη οικονομία της αγοράς για γεωργικά προϊόντα που κάλυπταν βασικές ανάγκες του λαού μας, ενώ τώρα, με τις ιδιωτικοποιήσεις και τις ξένες επενδύσεις που περιμένουμε για την «ανάπτυξη», όπως μας επιβάλλουν οι ξένες και ντόπιες ελίτ, θα χάσουμε κάθε αυτοδυναμία στην κάλυψη εξίσου βασικών αναγκών όπως το ηλεκτρικό, το νερό, οι συγκοινωνίες, οι επικοινωνίες κ.λπ.. Η απώτερη δηλαδή αιτία που μας οδήγησε στη σημερινή καταστροφή, δεν ήταν το Χρέος, το οποίο ήταν απλά μια συνέπεια της καταστροφής της παραγωγικής μας δομής ―γι'αυτό και είναι εντελώς αποπροσανατολιστική η «Χρεολογία» καθώς και τα περί Λογιστικού ελέγχου του Χρέους κλπ.. Η αιτία ήταν το άνοιγμα και απελευθέρωση των αγορών μας, ενώ δεν διαθέταμε παραγωγική δομή αρκούντως «ανταγωνιστική» για να συναγωνιστεί τα εισαγόμενα προϊόντα από χώρες του Βορρά, με υψηλότερη παραγωγικότητα λόγω του ιστορικού τους επιπέδου ανάπτυξης, ή από χώρες του Νότου, με  εξαθλιωμένους μισθούς και αντίστοιχες εργασιακές συνθήκες.

Αυτό το γεγονός αποκρύπτουν συνειδητά ή μη, «συστημικές» θεωρίες που αποδίδουν την αιτία της καταστροφής στους κακούς πολιτικούς, τη διαφθορά, το κακό κράτος κ.λπ., «αντισυστημικές»  που την αποδίδουν  σε γενικότερες καπιταλιστικές κρίσεις, και «ενδιάμεσες» που μιλούν για την κακή δόμηση της Ευρωζώνης, τη «Χρεοκρατία» κλπ.. Η αναπόφευκτη συνέπεια είναι μια τρομερή ιδεολογική σύγχυση που κάνει αδύνατη τη συνένωση των λαϊκών στρωμάτων που είναι τα θύματα της παγκοσμιοποίησης σε ένα παλλαϊκό μέτωπο με συγκεκριμένους στόχους και πρόγραμμα που θα συνεπάγονταν την ανοικοδόμηση της παραγωγικής δομής με βάση την οικονομική αυτοδυναμία, που προϋποθέτει την μονομερή έξοδο από την ΕΕ (και όχι απλά από την Ευρωζώνη που θα ήταν καταστροφική!), τη μονομερή διαγραφή του Χρέους,  την ακύρωση των Μνημονίων κ.λπ..

Μόνο ριζικές λύσεις μπορούν να μας βγάλουν από μια ριζική καταστροφή σαν τη σημερινή. Τα ημίμετρα και οι συστημικές ψευδο-λύσεις, ή, αντίστοιχα, οι αντισυστημικές προτάσεις ενώ λείπουν οι υποκειμενικές συνθήκες γι αυτές, απλώς διαιωνίζουν την καταστροφή.

Οδηγίες χρήσεις για σκεύη ανομίας

Της Υπερρεαλιστικής Ομάδας Αθήνας

Για άλλη μια φορά, η επάνοδος της καθημερινής ζωής στην κανονικότητά της γίνεται μέσω των μπάτσων και των δικαστών.

Καταπολέμηση της διάχυτης ανομίας στον αστεακό χώρο: ιδού ποιο είναι το σύνθημα που ενώνει όλους όσοι θέλουν να περισώσουν τον κόσμο-όπως-τον-ξέραμε, από τους πιο συνεσταλμένους απολογητές ως τα πιο εξαχρειωμένα μαντρόσκυλα. Αφού διασφαλίστηκε το ευρωπαϊκό status της χώρας, αφού τέθηκαν, μέσω μιας τρομακτικής υποτίμησης της ζωντανής εργασίας, οι όροι για την ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας, τώρα σήμανε η ώρα της αποκατάστασης της Τάξης με το Ταυ κεφαλαίο. Ή μάλλον όλα αυτά πάνε πακέτο: είναι όψεις της ίδιας αθλιότητας, της ίδιας κανονικοποιημένης, οργανωμένης όπως ένα ευφάνταστο διαφημιστικό σποτ, βαρβαρότητας που επικρατούσε πριν το 2008 και που σήμερα μας καλούν να αναγνωρίσουμε, και να υποδεχθούμε πανηγυρικά, ως την πολυαναμενόμενη «έξοδο από την κρίση», ως τη «σωτηρία» μας.

Όπως και σε όλες τις ευρωπαϊκές μητροπόλεις, ο αστεακός χώρος πρέπει να (ξανα)γίνει λειτουργικός, ως έδαφος στο οποίο η πολιτική καταπίεση και η ταξική εκμετάλλευση, ο εκμηδενισμός, με άλλα λόγια, της αυτονομίας μας, και η πραγματική υπαγωγή της δημιουργικότητάς μας στο κεφάλαιο, διεξάγονται ομαλά, χωρίς σοβαρές εντάσεις και τριβές, εδραιώνονται ως κάτι το σύνηθες, εξιδανικεύονται ως «νόμος» και «τάξη».

Στον κόσμο-όπως-τον-ξέραμε είναι φυσιολογικό να σε ξεβράζει η θάλασσα ως ένα νεκρό ανώνυμο σώμα αν είχες προσπαθήσει να διέλθεις χωρίς χαρτιά τα σύνορα μιας χώρας (το ευρωπαϊκό status που λέγαμε …), είναι φυσιολογικό, μια ωραία πρωία, να απολύεσαι και να καταλήγεις, αν δεν έχεις καβάτζες, να πεθάνεις στο δρόμο, είναι φυσιολογικό να πουλάς τη δύναμή σου προς εργασία και να αναπληρώνεις την κλεμμένη σου ζωή με αγορές εμπορευμάτων, είναι φυσιολογικό να ανταγωνίζεσαι το διπλανό σου για μια θέση κάτω από τον εκτυφλωτικό ήλιο του κεφαλαίου, είναι φυσιολογικό να σκέφτεσαι, να επικοινωνείς, να διασκεδάζεις, να γαμάς και να γαμιέσαι, με τη μεσολάβηση εταιρειών, είναι φυσιολογικό να αξιοποιείς το λεγόμενο ελεύθερό σου χρόνο κατά τρόπο ώστε να διαιωνίζεις την καταστατική ανελευθερία σου. Αντίθετα, το να οικοδομείς πειραματικά μια καθημερινότητα αγωνιζόμενος/η ενάντια στις υπάρχουσες συνθήκες, και στη βάση της αλληλεγγύης, της ισότητας, της αυτονομίας και της συνευθύνης που η αυτονομία συνεπάγεται, αυτό είναι ακριβώς μια «άνομη» συμπεριφορά, όχι «παράνομη», αλλά κάτι παραπάνω, «άνομη», μια συμπεριφορά πέραν του νόμου, γιατί δείχνει πέραν από τη φυλακή που η ζωή σήμερα είναι.

Δεν πρέπει, επομένως, να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι αυτές τις μέρες μιλάνε περί «Βίλας Ανομίας», με τις ίδιες υστερικές κορώνες που χρησιμοποιούσαν ενάντια σε κάθε πρόσφατη εκδήλωση συλλογικής πολιτικής ανυπακοής (όπως π.χ. τα κινήματα άρνησης πληρωμής «χαρατσιών», διοδίων στις εθνικές οδούς, και εισιτηρίων στα ΜΜΕ), οι υπουργοί μιας κυβέρνησης που, κατά τα λοιπά, δεν διστάζει να κουρελιάσει τη συνταγματική νομιμότητα όταν πρόκειται για την υπερψήφιση και την εφαρμογή των «αναγκαίων, διαρθρωτικών και μη, μεταρρυθμίσεων», δηλαδή των απολύσεων, των περικοπών των κοινωνικών δαπανών, της ληστρικής αναδιανομής του κοινωνικού πλούτου υπέρ των αφεντικών. Η κολοσσιαία υποκρισία των μόνων πραγματικά ανόμων που ωρύονται περί «ανομίας», ενώ οι ίδιοι τοποθετούνται προ του νόμου, κόβοντας και ράβοντας το νόμο κατά το δοκούν, όταν βέβαια δεν τσακώνονται μεταξύ τους για τα στικάκια με τα ονόματα των φοροφυγάδων καπιταλιστών, μετατρέπεται πλέον σε μια πολιτική στρατηγική επιβολής ενός καθεστώτος εκτάκτου ανάγκης με κοινοβουλευτικό μανδύα.

Χωρίς περαιτέρω επεξηγήσεις λοιπόν: εκείνοι και εκείνες που επιχείρησαν να ανακαταλάβουν το χώρο της Villa Amalias και να τον υπερασπιστούν ως μια εστία αυτοοργάνωσης και αυτοδιαχείρισης, όπως και εκείνοι και εκείνες που σε διάφορες γωνιές αυτής της χώρας υπερασπίζονται ανάλογα εγχειρήματα, από συλλογικές κουζίνες και κοινωνικά ιατρεία μέχρι αρχεία προλεταριακής αντι-γνώσης και αυτοδιαχειρίζομενους ραδιοφωνικούς σταθμούς, κρατάνε το παράθυρο του χειραφετημένου μέλλοντος ανοιχτό. Αυτός είναι ο λόγος που βρίσκονται στο στόχαστρο της κρατικής καταστολής σήμερα, όταν τα αφεντικά πασχίζουν, αξιοποιώντας την ευχέρεια «νόμιμης βίας», και θεσμοποιημένης ανομίας, που τους παρέχει το κράτος τους, να ξαναστήσουν τον κόσμο-όπως-τον-ξέραμε στα πόδια του, μετά από μια πενταετία κατά την οποία ο καθρέφτης της κυριαρχίας τους ράγισε. Αυτός, όμως, είναι και λόγος για τον οποίον οι νίκες ή οι ήττες αυτών των συγκεκριμένων συντρόφων είναι και νίκες ή ήττες ενός πολύ ευρύτερου κοινωνικού δυναμικού, όσων αρνούνται να υπογράψουν ειρήνη με έναν κόσμο όπου η εκμετάλλευση και η ανελευθερία είναι φυσιολογικές καταστάσεις, όσων επιμένουν να αγωνίζονται εδώ και τώρα για την αλλαγή της ζωής.

Σε αυτήν τη μάχη, είμαστε μαζί με τις συλλογικότητες των καταλήψεων, και γενικότερα των αυτοδιαχειριζόμενων κοινωνικών χώρων, όχι επειδή μας αρέσει το εναλλακτικό lifestyle, αλλά επειδή αυτοί οι χώροι αποτελούν εστίες αντίστασης στην κυρίαρχη βαρβαρότητα, και τόπους όπου καθημερινά επινοείται μια αληθινή κοινότητα, μια αναδυόμενη κοινότητα των ανθρώπινων όντων, μια ποίηση από το μέλλον, τις εκλάμψεις της οποίας κανένας δικαστής και κανένας μπάτσος δεν μπορεί να καταστείλει.

Ας το ξαναπούμε, για να μην ξεχαστούμε ούτε κι εμείς, σε αυτούς τους μαύρους καιρούς, και κυρίως για να μην το ξεχάσουν ούτε κι οι εχθροί μας:

Δεν θα μας νικήσουν ποτέ!!!

 

Υπερρεαλιστική Ομάδα Αθήνας

ΕΞΟΔΟΣ ΑΔΙΕΞΟΔΟΣ

Τα είχα ακούσει από γνωστούς γνωστών και φίλους φίλων. Τα διάβαζα σε επιστολές και κείμενα σε blogs. Όμως, μ’ αυτόν τον άνθρωπο για τον οποίο θα σας πω στη συνέχεια, δεν ξέρω, κάτι μ’ έκανε να τον νιώσω περισσότερο.

Βασικά να πω ότι παίρνω όλο και περισσότερα mail από το εξωτερικό. Από Έλληνες. Φρέσκους μετανάστες, της τελευταία τριετίας. Την παλεύουν διαβάζοντας ελληνικά blogs για να μαθαίνουν τι γίνεται «πίσω». Ίσως είναι αυτοί που περισσότερο απ’ όλους κατάλαβαν ότι με το να βλέπεις ελληνικά κανάλια δε μαθαίνεις τίποτα. Άλλα λένε οι ειδήσεις, άλλα τους λένε οι συγγενείς και οι φίλοι στο τηλέφωνο. Άλλη η χώρα του MEGA, του ΑΝΤ1 και της ΝΕΤ κι άλλη εκείνη που ζουν οι Έλληνες.

Επανέρχομαι, λοιπόν, στον άνθρωπο η εμπειρία του οποίου

μ’ έκανε να γράψω αυτό το κείμενο. Δεν ξέρω αν εκείνος θέλει να γράψω γι’ αυτά που έζησε πηγαίνοντας στη Γερμανία. Αλλά δε μπορώ και να μην τα γράψω. Απλώς θα «κρύψω» όσα στοιχεία του και λεπτομέρειες μου έδωσε.

«Πριν από 2 περίπου χρόνια αποφάσισα να πάρω τον δρόμο της μετανάστευσης. Στα 28 χρόνια πλέον, και νιώθοντας ίσως πολύ “γέρος” για να το παλέψω ακόμα, άφησα το σπίτι που νοίκιαζα επί χρόνια μόνος μου (μαύρα πάντα και χωρίς αποδείξεις και για το οποίο, για να το συντηρώ εργαζόμουν σε 2 δουλειές παραμελώντας τις σπουδές μου), έδωσα-χάρισα τα υπάρχοντά μου, πακέταρα μια βαλίτσα και με 170 ευρώ στην τσέπη μπήκα στο αεροπλάνο και έφυγα για την Γερμανία. Μα πώς; Μα με τις περίφημες “εταιρίες” ευρέσεως εργασίας, που τον τελευταίο καιρό έχουν ξεφυτρώσει σαν τα μανιτάρια στην Ελλάδα.

Με ένα απλό “γκουγκλάρισμα” και λέξεις- κλειδιά όπως “εξωτερικό, εύρεση εργασίας”, εμφανίζονται εκατοντάδες αποτελέσματα. Από “γραφεία”, άλλο τίποτα. Το ελληνικό επιχειρηματικό δαιμόνιο είναι παντού. “Γραφεία” στην Γερμανία, στην Ολλανδία, στην Αθήνα, στα Γρεβενά, στην Κοζάνη, στην Καβάλα, στη Θεσσαλονίκη…οπότε και άρχισα τις πρώτες επαφές με ένα γραφείο στη Γερμανία, που μου ζήτησε να στείλω με φαξ αντίγραφο της ταυτότητάς μου, να συμπληρώσω κάτι φόρμες με τις γνώσεις μου και να αποστείλω με mail φωτογραφίες της…αρχοντιάς μου, καθώς και με ένα “γραφείο” στην… (αναφέρει πόλη της Ελλάδας).

Η διαδικασία απλή. Καλείς στο τηλέφωνο, δίνεις τα στοιχεία σου, μπαίνεις σε μια λίστα και περιμένεις..Βέβαια, επειδή πλέον δεν είχα καν σπίτι και με φιλοξενούσε φίλος, δεν μπορούσα να περιμένω. Πήγα από το “γραφείο” και άρχισα την κουβέντα με την “γραμματέα”. (…) Μου ανέλυσε επίσης το που θα δουλεύω, “τα λεφτά θα είναι περίπου 1000, 1100, ασφάλιση, όλα”. Έφυγα από το “γραφείο” και μια Τρίτη με καλεί η γραμματέας, βάζει σε ανοιχτή ακρόαση με το μελλοντικό μου αφεντικό στο Μόναχο, που στα περιγράφει όλα ρόδινα και όμορφα, και την Πέμπτη βρίσκομαι ήδη στο αεροπλάνο.

(…) Φτάνω στο εστιατόριο, αφήνω τα πράγματά μου στο διαμέρισμα που βρίσκεται πάνω (σε άλλες περιπτώσεις και κάτω…) από το εστιατόριο, γνωρίζω τους 3-4 συγκατοίκους μου και …βουρ στον πατσά. Φοράω την ποδιά μου και αρχίζω την λάντζα. Ο μισθός στα 900 ευρώ ταρίφα, από τα οποία τον πρώτο μήνα τα 450 πηγαίνουν στην προμήθεια του “γραφείου”, ανασφάλιστος, αδήλωτος, 12 και πολλές φορές 15-16 ώρες την ημέρα, 7 μέρες την εβδομάδα. (… ) Ήρθα εδώ για να ζήσω σαν άνθρωπος! Και αυτό δεν το καταλαβαίνουν οι “εστιάτορες” εδώ, οι οποίοι, εκμεταλλευόμενοι την κατάσταση στην Ελλάδα, σου λένε “αν δεν γουστάρεις, γύρνα πίσω”.

Στους μήνες που εργάστηκα σε αυτούς τους κυρίους, γνώρισα κόσμο και κοσμάκη. 20χρονα παιδιά, που δεν είχαν τίποτα στην Ελλάδα και τα παράτησαν και έφυγαν να δουλεύουν μαύρα, ανθρώπους με 2 και 3 πτυχία, με σπουδές, με γνώσεις, που επειδή δεν είχαν “μπάρμπα στην Κορώνη”, αναγκάστηκαν να έρθουν στην Γερμανία. Παιδιά, που επειδή ζήτησαν τα αυτονόητα από το “αφεντικό”(1 μέρα ξεκούραση, ασφάλιση), εκείνος τους πέταξε στον δρόμο απλήρωτους και τους είπε “δεν με νοιάζει τι θα κάνεις, πάρε αεροπλάνο και γύρνα πίσω”».

Προτιμώ να μη γράψω όσα αναφέρει για κάποιους ελληνικούς συλλόγους και «κοινότητες». Όχι επειδή δεν τον πιστεύω, αλλά επειδή δε θέλω να το μαυρίσω ακόμη περισσότερο το θέμα. Είναι άραγε όλοι οι «παλιοί» Έλληνες μετανάστες στη Γερμανία τόσο καθίκια; Φυσικά και όχι! Δεν υπάρχουν σωστοί Έλληνες στη Γερμανία; Λογικά, θα υπάρχουν. Όμως εδώ μιλάμε για κύκλωμα. Αυτό είναι το θέμα. Ότι πρόλαβαν κάποιοι κι έχτισαν μια νέα φάμπρικα παραγωγής σκλάβων. Όχι όμως Έλληνες σκλάβους για Γερμανούς αφεντικά. Έλληνες για Έλληνες.

Κι άντε τώρα, να πεις σ’ αυτόν τον άνθρωπο ότι φταίει ο καπιταλισμός, η παγκοσμιοποίηση, ο Γερμανός. Αφού Έλληνες του ρήμαξαν τη ζωή εδώ, Έλληνες και έξω. Εντάξει, ευτυχώς ο συγκεκριμένος για τον οποίο γράφω έχει βρει πλέον τις άκρες του και πήρε το δρόμο του. Όμως πόσοι άλλοι ακούν ακόμη το «αν δε γουστάρεις γύρνα πίσω». Πίσω, πού;

Φυσικά και υπάρχουν κι άλλες χώρες να μεταναστεύσει κάποιος. Έχω μια φίλη που μου γράφει ότι στη Σκωτία, που μετανάστευσε, όλα λειτούργησαν άψογα. Όμως εκείνη ακόμη χτυπιέται στα βράχια της νοσταλγίας και του διωγμού. Γιατί αν όχι όλοι, τουλάχιστον οι περισσότεροι δεν έφυγαν από επιλογή αλλά ξενιτεύτηκαν διωγμένοι. Κι αυτός ο διωγμός από το σπίτι σου, δεν παλεύεται με τίποτα. Κι αν όσες φορές σκέφτηκα να φύγω, τελικά έμεινα, είναι γιατί δε γουστάρω να με διώχνουν. Όσο αντέχω θα μένω εδώ. Όχι από εγωισμό, αλλά επειδή αν μπει φωτιά θέλω να τη ζήσω.

Περί Αρχαίας Ελλάδας

Λέγεται ότι όταν οι μαθητές του Γκαίτε τον ρωτούσαν πώς θα γίνουν σοφοί σαν και εκείνον, τους προέτρεπε να μελετήσουν τους Έλληνες κλασσικούς. "Και μετά τους κλασσικούς, τι;" ρωτούσαν οι μαθητές. "Ξανά τους κλασσικούς" απαντούσε εκείνος. Δεν ξέρω με σιγουριά αν ειπώθηκε όντως η φράση, γνωρίζω πάντως πως τόσο ο Γκαίτε όσο και άλλα τεράστια μυαλά της διανόησης και της επιστήμης έτρεφαν μεγάλο σεβασμό στην Αρχαία Ελλάδα. Βέβαια, σκοπός μου δεν είναι να εξυμνήσω τους προγόνους μας, την λατρεία για το παρελθόν την έχουν αναλάβει άλλοι. Απλώς διαπιστώνω ότι σε σχέση με την αρχαία ελληνική παράδοση υπάρχουν κάποιες παρανοήσεις. Οι "δεξιοί" την καπηλεύονται προς συμφέρον τους και οι "αριστεροί" δείχνουν να την αποστρέφονται, συγχέοντας αυτομάτως αναφορές στην αρχαία Ελλάδα με τάσεις εθνικισμού. Τα πράγματα βέβαια απέχουν παρασάγγας. Διότι πέρα από τις μάχες και τις στρατιωτικές κτήσεις, η Αρχαία Ελλάδα έχει να επιδείξει κυρίως έναν πολιτισμό, πολύ διαφορετικού από οποιονδήποτε είχε αναδειχθεί ως τότε. Και αυτό που τον κάνει τόσο διαφορετικό είναι το γεγονός ότι αμφισβήτησε ότι θεωρείτο δεδομένο για την εποχή. Είναι ένας πολιτισμός ριζοσπαστικός και επαναστατικός, γιατί επανακαθόρισε τη θέση του Ανθρώπου στον κόσμο και το σύμπαν ολόκληρο. Του Ανθρώπου, όχι του Έλληνα. Και αυτή η αμφισβήτηση διαπνέει το μεγαλύτερο μέρος της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας.

Ο "Προμηθέας Δεσμώτης" είναι ίσως το πιο επαναστατικό έργο που γράφτηκε ποτέ. Η ανταρσία του Προμηθέα, του προστάτη των Ανθρώπων, δεν έγινε απέναντι σε νόμους και κυβερνήσεις, αλλά απέναντι στον Δία, τον πιο δυνατό απ' τους Θεούς. Στο έργο του Αισχύλου, η Βία και το Κράτος, αδέλφια μεταξύ τους, οδηγούν τον Προμηθέα στον Καύκασο οπού θα παραμείνει αλυσοδεμένος για αιώνες ως τιμωρία που πρόδωσε τον Δία. Πάνω στον βράχο ο βασανισμένος Προμηθέας δεν εκλιπαρεί για έλεος. Αντίθετα, εκστομίζει μια φράση που εμπνέει ακόμα, 2500 χρόνια μετά: "εγώ τη δυστυχία μου, να το ξέρεις, δεν θ' άλλαζα ποτέ με τη σκλαβιά σου".

Τόσο στον Προμηθέα, όσο και σε άλλα έργα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ανιχνεύονται και οι ρίζες της Αναρχίας, χιλιετίες πριν τις θεωρίες του Κροπότκιν και του Μπακούνιν. Στην Αντιγόνη ο Σοφοκλής υφαίνει ένα οικουμενικό σύμβολο ανυπακοής, ένα κορίτσι που αναλαμβάνει την ευθύνη να θάψει τον νεκρό της αδελφό παρά τις διαταγές της εξουσίας. Δεν υπακούει και τιμωρείται σκληρά, δικαιωμένη όμως από θεούς και τους ανθρώπους. Και αν στην περίπτωση της Αντιγόνης η αποστροφή για την εξουσία γίνεται συμβολικά και στοχευμένα, στον Ηρόδοτο η  αποστροφή είναι σαφώς πιο ξεκάθαρη και συνολική: " Ούτε γαρ άρχειν ούτε άρχεσθαι εθέλω. "

Στο έργο των προσωκρατικών φιλοσόφων βρίσκονται οι απαρχές του σύγχρονου Ευρωπαικού πολιτισμού, της επιστήμης αλλά και της σύγχρονης σκέψης γενικά. Η μεγαλύτερη συμβολή τους στους ανθρώπους είναι η οικουμενικότητα του Ανθρώπου που δίδαξαν. Δεν χώρισαν τους ανθρώπους σε πλούσιους και φτωχούς, επώνυμους και ανώνυμους, αλλά ανέδειξαν ένα νέο πρότυπο Ανθρώπου ως αναπόσπαστο κομμάτι της Φύσης. Μαζί του ανέπτυξαν, αν και όχι πρώτοι, την ιδέα της αρετής και ως μεγαλύτερη απ' όλες τη φρόνηση, που ήταν κοινή για όλους τους ανθρώπους, όπως είπε ο Ηράκλειτος. Κανένας δεν έμενε απ' έξω. Όπως ακριβώς συνέβαινε και στον "Κήπο" του Επίκουρου, δεν υπήρχαν διακρίσεις, άνδρες, γυναίκες και δούλοι, όλοι χωρούσαν στο μάθημα του. Αλλά ο πραγματικός χαρακτήρας του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού προβάλλεται τέλεια στο "Συμπόσιον" του Πλάτωνα, ένα έργο που αν γραφόταν σήμερα θα ξεσήκωνε θύελλα αντιδράσεων από τους συντηρητικούς κύκλους της κοινωνίας. Σωκράτης, Αριστοφάνης και άλλα λαμπρά ονόματα της αρχαίας Ελλάδας, συζητούν αναζητώντας το πραγματικό νόημα του Έρωτα και δη του ομοφυλοφιλικού.

Πολλοί θα γυρίσουν να πουν, "καλά όλα αυτά, αλλά τότε είχαν δούλους". Σίγουρα, αλλά και σήμερα υπάρχουν δούλοι. Και αυτό καθόλου δεν υποβιβάζει τις ιδέες και τα έργα των σύγχρονων διανοητών, αντιθέτως. Άλλωστε, αυτό που ήθελα να γίνει κατανοητό είναι πως οι αρχαίοι Έλληνες δεν ήταν μόνο η πειθαρχημένη Σπάρτη, το "μολών λαβέ" και οι 300 του Λεωνίδα. Η Αρχαία Ελλάδα αποτέλεσε μια νέα θεώρηση για τον Άνθρωπο. Και είναι τεράστιο σφάλμα που επιτρέπουμε σε κάποιους να την εκμεταλλεύονται για λόγους σκοπιμότητας. Η Αρχαία Ελλάδα δεν είναι κληρονομιά των Νεοελλήνων, είναι κοινή περιουσία για ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Αφουσιά

Οι καραβανάδες του Στρατού συμφώνησαν για την παραχώρηση νησιών και βραχονησίδων. Απίστευτος “δoσιλογισμός”

Πέρα από κάθε καθεστωτική χροιά της φαντασίας καθυβρίζεται καθημερινά η Ελλάδα από άκρη σε άκρη των θεσμών και των κρατικών μηχανισμών της που πλέον είναι αδιακρίτως βέβαιο ότι ελέγχονται στο σύνολό τους από ακροδεξιούς φιλελεύθερους μηχανισμούς.

Το ξεπούλημα της Ελλάδας , ως δημόσιος χώρος, μπορεί να προχωρήσει ακόμη ένα βήμα παραπέρα.

 Μετά την υπογραφή και του Μνημονίου3 από τους εθνικιστές πατριώτες της μοναρχοφασιστικής ακροδεξιάς του Σαμαρά είχε ανοιχτή η υπόθεση της παραχώρησης του δημόσιου χώρου.

Η πράξη της πλήρους παραχώρησης έγινε χθες με την σύμφωνη γνώμη των καραβανάδων του στρατού (Υπουργείο Άμυνας) που συναίνεσαν στην παραχώρηση δημόσιου γεωγραφικού χώρου.

Μιλάμε για σχεδόν την μισή Ελλάδα.

Νησιά, βραχονησίδες κλπ μπορούν ανά πάσα στιγμή να παραχωρηθούν σε οποιονδήποτε και σε οποιοδήποτε κράτος , με τη σύμφωνη γνώμη των ακροδεξιών-μοναρχοφασιστών του Μνημονίου και των καραβανάδων του στρατού.   

Οι τρισάθλιοι καραβανάδες του στρατού στουμπωμένοι από μίζες και αγαθοεργίες στα βύσματα  , που  έχουν πάρει φωτιά από τις ασκήσεις κατά του πλήθους(για την αντίσταση του λαού πρόκειται), συμφώνησαν στην παραχώρηση δημόσιου χώρου. Απίστευτος δοσιλογισμός από έναν από τους πιο διεφθαρμένους κρατικούς μηχανισμούς, που σήμερα(όπως πάντα δλδ) όπως και οι υπόλοιποι μηχανισμοί είναι έρμαια των επικυρίαρχων του καθεστώτος του Μνημονίου.

Είναι οι ίδιοι οι καραβανάδες  που θωρούν  ότι αποτελούν συνέχεια ιστορικών στιγμών της ελληνικής ιστορίας καταθέτοντας στεφάνια στα μνημεία και παρελαύνοντας φωνάζοντας εθνικιστικά συνθήματα. Αλόγιστη και ανόητη φλυαρία από ξεπουλημένα ανδρείκελα.

Είναι τα ίδια ανδρείκελα που συμμετέχουν σε ασκήσεις ετοιμότητας κατά διαδηλωτών, είναι οι καραβανάδες που μαζί με τους γενίτσαρους της αστυνομίας εξασκούνται στην καταστολή λαϊκών αντιστάσεων όταν και άμα προκύψουν συνθήκες γενικευμένης αντίστασης.

Θέση για τη δημοκρατία

Η τάση --κεντρικής σημασίας στο έργο του Καστοριάδη, της Άρεντ, του Χάμπερμας και των σύγχρονων επιγόνων τους-- να κατασκευάζεται μία αποϊστορικοποιημένη φιλοσοφική ουσία της δημοκρατίας, να συντηρείται η αντίληψη πως η δημοκρατία είναι κάποιου είδους αέναη πλατωνική ιδέα, είναι μια αντιδραστική και πολιτικά επικίνδυνη τάση. Χωρίζοντας απόλυτα την πολιτική από την οικονομία, αναγάγει το "πολίτευμα" σε μεταφυσική αρχή, ενθαρρύνοντας το λαό στην αυταπάτη πως η δημοκρατία ως ουσία διασχίζει τους αιώνες, ανεξάρτητα από τις τεράστιες αλλαγές στον τρόπο παραγωγής τον οποίο εκφράζει, από την αρχαία δουλοκτησία, εν προκειμένω, στον βιομηχανικό και αργότερα τον ιμπεριαλιστικό καπιταλισμό. 

Οι σοσιαλδημοκράτες ήταν αυτοί στην πολιτική που δηλητηρίασαν περισσότερο από όλους τις μάζες με το ψεύδος πως η δημοκρατία μπορεί ποτέ να συλληφθεί εννοιολογικά ως "πολίτευμα", ως ουρανοκατέβατο σύστημα θεσμών, πρακτικών και ηθικής, ανεξάρτητα από τον τρόπο παραγωγής και τις συνεπαγωγές του για τις μεταμορφώσεις της πολιτικής. Μ' αυτόν τον τρόπο έκλεισαν τα μάτια των μαζών στην δυνατότητα της σύγχρονης, καπιταλιστικής δημοκρατίας στην εποχή του ιμπεριαλισμού να μεταμορφωθεί άκοπα και ομαλά σε κάτι που για την αρχαία δημοκρατία δεν είχε κανένα νόημα ως δυνητική μετάλλαξη: τον φασισμό. 

Οι φιλόσοφοι και οι ιστορικοί ολοκλήρωσαν την απάτη: κατασκευάζοντας το ιδεολόγημα του "ολοκληρωτισμού" και προβάλλοντάς το αναδρομικά πίσω στην αρχαιότητα (Πόππερ), αφομοίωσαν εκ νέου τον φασισμό σε αυτό το οποίο η αρχαία δημοκρατία μπορούσε να μεταμορφωθεί, την τυραννία. Με άλλα λόγια, πρόσθεσαν στην σοσιαλδημοκρατική τύφλωση των μαζών για τον κίνδυνο που ενεχόταν στην εποχή του μονοπωλιακού κεφαλαίου την αναδρομική, ιστοριογραφική τύφλωση για το τι σήμαινε η μετάλλαξη της καπιταλιστικής δημοκρατίας σε φασισμό: η ανάλυση του Πλάτωνα για τον τρόπο με τον οποίο η δημοκρατία μεταλάσσεται σε τυραννία έγινε το σιωπηλό μοντέλο για τις ψευδοαναλύσεις του φασισμού με όρους λαοφιλών ηγετών που μετατρέπονται σε αιμοσταγείς τυράννους, ψευδοανάλυση που παρουσίαζε το αξιοζήλευτο για την αστική τάξη πλεονέκτημα ότι όχι μόνο συσκότιζε πλήρως τη σημασία του μονοπωλιακού κεφαλαίου για την άνοδο του φασισμού, αλλά επέτρεπε και την ενσωμάτωση του φασισμού στην ευρύτερη κατηγορία του "ολοκληρωτισμού", του οποίου η άλλη εκδοχή (η άλλη εκδοχή της "τυραννίας" που ακυρώνει και εξαλείφει τη δημοκρατία εκ των ένδον) ήταν πάντα ο "σταλινισμός" και ο υπαρκτός σοσιαλισμός εν γένει.

Οι εργατικές μάζες πρέπει να καταλάβουν ότι οι "κατακτήσεις" τους δεν αφορούν σε τίποτε την "δημοκρατία" ως μεταφυσικοποιημένη και ανιστορική θεσμική ουσία· αφορούν την πολιτική τους δύναμη ως οργανωμένη τάξη --τη δύναμή τους να επιβάλλουν τα ταξικά τους συμφέροντα-- και τίποτε άλλο. Για αυτό και οι "κατακτήσεις" αυτές εξαλείφονται χωρίς ίχνος όταν η δύναμη αυτή υποχωρήσει, όταν δηλαδή οι μάζες εξαπατηθούν από την αστική διανόηση και τους αστούς πολιτικούς αρκετά ώστε να πιστέψουν πως δήθεν προστατεύονται από το "πολίτευμα" της δημοκρατίας -- από το φάντασμα που δημιούργησε στο μυαλό τους η ιδεολογική ονείρωξη των αστών για τον αιώνιο χαρακτήρα της θεσμικής αποκρυστάλλωσης μίας περιορισμένης φάσης στην ανάπτυξη των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής.

Η πίστη στη μεταφυσική ουσία και αξία αυτού του φαντάσματος που λέγεται "δημοκρατία" είναι ο βασικός λόγος που οι μάζες αδυνατούν να πιάσουν στα χέρια τους τη φευγαλέα υπόσχεσή του: την εξουσία των πολλών. Αυτό που ιστορικά κέρδισε το όνομα "δημοκρατία", είτε στην αρχαιότητα, είτε στην νεωτερικότητα, δεν ήταν ποτέ "η εξουσία των πολλών." Για τον λόγο αυτό, ήταν πάντα κάτι που μπορούσε να μεταλλαχτεί "φυσικά", χωρίς κάποιου είδους καταστροφική αλλαγή στους βασικούς νόμους της κοινωνικής ζωής και των κοινωνικών σχέσεων, στο τύποις αντίθετό του, δηλαδή στην τυραννία κατά την δουλοκτητική αρχαιότητα, και στον φασισμό στην εποχή του μονοπωλιακού καπιταλισμού.

Αντί να αφήνονται να εξαπατηθούν παίρνοντας στα χέρια τους όχι την εξουσία αλλά μια λέξη που δηλώνει ότι την έχουν ήδη, οι εργατικές μάζες θα πρέπει να διεκδικήσουν το περιεχόμενο περισσότερο από τη λέξη. Γι αυτό είναι πολύ προτιμότερο σήμερα για τις μάζες να σκέφτονται με όρους "λαϊκής εξουσίας" από ό,τι με όρους "δημοκρατίας", κι ας είναι οι λέξεις ουσιαστικά συνώνυμες: γιατί η δεύτερη λέξη έχει προ πολλού περιέλθει στον έλεγχο των αφεντών του κράτους και της κοινωνίας, όπου παίζει το ρόλο ενός φτηνού μπιχλιμπιδιού με του οποίου τη λάμψη τυφλώνονται και υπνωτίζονται οι μάζες.

PRAXIS

Βασανισμός συλληφθέντων και τα ψέματα της ΕΛ.ΑΣ.

Περιμένω τις φωτογραφίες του διοικητή του αστυνομικού τμήματος Ρέντη και του διοικητή του Β’ Τμήματος Ασφαλείας Αιγάλεω που συνελήφθησαν χτες και προχτές -αντίστοιχα-, για κλοπή και εκβιασμό αλλοδαπών.

Δεν πρέπει η Ελληνική Αστυνομία να δημοσιοποιήσει τις φωτογραφίες τους, ώστε να τους αναγνωρίσουν και άλλοι πολίτες που πιθανότατα έχουν πέσει θύματά τους;

Αν οι αστυνομικοί θύμωσαν πολύ με τους συναδέλφους τους -επειδή πάτησαν τον όρκο τους- και τους χτύπησαν πολύ άσχημα, ας κάνουν Photoshop.

http://pitsirikos.net

Θάνατος σε μνημονιακές δόσεις

Δεν υπήρξε ούτε μια ανάμνηση μου κλεισμένη σε ένα μπαούλο που να μη την αναπόλησα και να μη την ξεσκέπασα τελευταία για μια στιγμή μόνο στο παρόν ,ώστε να νιώσω σημαντικός ανάμεσα στα τόσα ασήμαντα πράγματα, επιθυμητός στις ορέξεις των άλλων ,κατάλληλος και ποθητός στα θαυμαστά μονοπάτια της καθημερινότητας. Δεν υπήρξε αυτή η επιθυμία  να μη φέρω στο σήμερα καμένες εικόνες του χτες. Δεν υπήρξε αυτή η νοσταλγία της ομορφιάς του παρελθόντος σε αντιπαραβολή με την ασχημία του σήμερα. Δεν επιβίωσαν δυστυχώς στο μπαούλο μου οι διαδηλώσεις και οι δολοφονικά χτυπημένοι με τα ξεραμένα αίματα να σταλίζουν τα σακατεμένα τους κρανία.

Όχι ρε μίζερα ανθρωπάκια!Οι αναμνηστικές μου φωτογραφίες  απεικονίζουν χαμογελαστούς ανθρώπους επάνω στον πύργο του Άιφελ και όχι δυστυχισμένους  κάτω από το γκλομπ της κυριαρχίας . Όλα είναι όμορφα στις φωτογραφίες μου και άσχημα ταυτόχρονα ,αναλόγως τη γωνία θέασης του παρατηρητή.

Δεν υπάρχει η τραγικότητα του σήμερα στις φωτογραφίες μου  ,υπήρξαν μόνο τα ανώφελα αιτήματα αγάπης στις καφετέριες του χτες. Οι ναζιστικές δολοφονίες στα βραδινά , είναι τα καλύτερα δικαιολογητικά για τις σαχλαμάρες του ανέμελου πρωινού ξυπνήματος . Ευτυχώς δεν κατέβηκαν τα τανκς στο δρόμο .

Τίποτα δεν υπήρξε ως δικαίωση, ή ,έστω ως επαγρύπνηση στα μυαλά των υποτίθεται και καλά πληροφορημένων με τις υπέροχες φωτογραφίες. Πρέπει να φταίει η κυρίαρχη εποχή του αγάμητου μαλάκα παρά του βίαιου επαναστάτη τρομοκράτη  στο «αναίμακτο δημοκρατικό» στερέωμα,δεν εξηγείται αλλιώς.

Η ανθρώπινη εφευρετικότητα για την λυτρωτική αυτοκτονία αγγίζει μόνο την εφευρετικότητα της ανθρωπινής κυριαρχίας στον τρόπο που αγωνιά να  αρπάξει όσα περισσότερα λεφτά μπορεί πουλώντας κοπανιστό αέρα, ως ιδέα ικανή να αλλάξει τον κόσμο.

Κάποιος τύλιξε το σχοινί γύρω απ τον λαιμό του, κάποιος βάρεσε μια ένεση χλωρίνης ή ηρωίνης, κάποιος άρπαξε την καραμπίνα σκορπίζοντας τα μυαλά του στον αέρα, κάποιος βρήκε λογικό να δείξει σε κοινή θεά τα έντερα του στο έδαφος. Όχι δεν είναι βία ,είναι φυσιολογική κατάσταση σύμφωνα με τα μεγάφωνα της κυριαρχίας.

Όσοι περισσότεροι μας αδειάσουν τη γωνιά, τόσο το καλύτερο. Το μνημόνιο είναι ευτυχία ρε μαλακισμένα!

Πάντως ότι και να κάνει ο οποιοσδήποτε σήμερα απεγνωσμένος, ή άπλα βαρεμένος στον εγκέφαλο,δεν δικαιούται τα λίγα λεπτά δημοσιότητας όπως τα παλιά καλά χρόνια. Σήμερα αντί του θεάματος προτρέχει η «σωτηρία» με κάθε κόστος.

Τώρα οι υμνητές των ειρηνικών αρμάτων μάχης θα σε τσαλαπατήσουν σαν σκουπίδι γιατί δεν γίνεται αλλιώς. Μόνο τα τσακισμένα κορμιά από την πτώση του καθεστώτος πρόνοιας δικαιούνται κάποια ιδιαίτερη αντιμετώπιση,έτσι, γιατί  εμείς οι δημοσιογράφοι είμαστε απλοί άνθρωποι κατά βάθος,έτσι,γιατί πουλάει ακόμα το ρακένδυτο θύμα με τα απλωμένα χέρια στον ουρανό για τα δωρεάν ζαρζαβατικά στις επάλξεις και του τελευταίου πατώματος ενημέρωσης . Δεν υπάρχει το δε μπορώ, υπάρχει μόνο το:δεν αντέχουν οι άλλοι να αντικρύζουν την φτώχεια σου γιαυτό άντε γαμήσου.

Ο θάνατος παραμονεύει ακόμα στις επικεφαλίδες,ευτυχώς δεν έφτασε στην δικιά μας πόρτα. Ο θάνατος ληστεύει τις τραπεζικές θυρίδες ,ακόμα δεν άγγιξε τις ανθρωπινές μας συνειδήσεις.

Ο μπαμπάς η μαμά όλοι καλά; Όλοι καλά ακόμα είναι ζωντανοί δόξα το θεό αλλά δεν ξέρω για πόσο ακόμα.

Μου τόνισαν ότι ο μπαμπάς θα τα καταφέρει.

Όχι δεν τα κατάφερε τελικά.

Έδεσε το σχοινί γύρω απ το λαιμό του. Τώρα τι θα κάνουμε με τα κληρονομημένα χρέη;

noumero 11888

Είναι αναστρέψιμη η καταστροφή;

ΤΑΚΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ : Ελευθεροτυπία, Σάββατο 16 Φεβρουαρίου 2013

Ενώ η καταστροφή των λαϊκών στρωμάτων συνεχίζεται και εντείνεται, με περίπου 4 εκ των πολιτών (σχεδόν το 40% του πληθυσμού) να έχουν ήδη φτωχοποιηθεί, την ανεργία να αγκαλιάζει σχεδόν 60% των νέων και την Υγεία, και Εκπαίδευση να καταρρέουν, η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, που (μέσω της ένταξής μας στην ΕΕ) είναι η απώτερη αιτία της καταστροφής αυτής, επίσης προχωρά αλματωδώς. Έτσι, μόλις ανακοινώθηκε ότι ΕΕ και ΗΠΑ θα ξεκινήσουν άμεσα διαπραγματεύσεις για μια υπερατλαντική συμφωνία ελευθέρου εμπορίου που ανοίγει το δρόμο για τη μεγαλύτερη, στην Ιστορία, εμπορική συμφωνία  ανοίγματος και απελευθέρωσης των αγορών εμπορευμάτων. Και αυτό τη στιγμή που η μεν ρεφορμιστική Αριστερά μας, εντελώς αποπροσανατολιστικά, μιλά για το… τέλος της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και την αλλαγή “από τα μέσα” της ΕΕ, ενώ η αντισυστημική Αριστερά, προσκολλημένη σε ξεπερασμένες  θεωρητικές κατασκευές που δεν έχουν σχέση με το νέο φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης και τη συνακόλουθη απώλεια της οικονομικής και γενικότερα εθνικής κυριαρχίας, μιλά για …ενδο-ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις.

Κατά την άποψή μου, απώτερη αιτία της καταστροφής είναι η ένταξή μας στην ΕΕ και μέσω αυτής στην νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση. Επομένως, το συνεκτικό αίτημα, που θα  μπορούσε να συνενώσει τα λαϊκά στρώματα που αποτελούν τα θύματά της σε ένα παλλαϊκό μέτωπο για την σωτηρία από την καταστροφή, θα μπορούσε να είναι η έξοδος από την ΕΕ, μέσα από ένα συγκροτημένο πρόγραμμα με βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους για την έξοδο από την ΕΕ, σαν προϋπόθεση για την αποκοπή των δεσμών μας με την νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση.[1] Με τη μαζική απήχηση που θα είχε ένα παρόμοιο ευρύ μέτωπο σαν το προτεινόμενο, τόσο η σημερινή καταστροφή, που δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και κοινωνική και πολιτιστική, θα μπορούσε να αντιστραφεί, αλλά και θα μπορούσαν να τεθούν οι βάσεις για μια ριζική συστημική κοινωνική αλλαγή μέσα από το ξανακτίσιμο της παραγωγικής δομής με βάση την αυτοδυναμία.

Αντί, όμως, για τη δημιουργία μιας μαζικής συλλογικής συνειδητοποίησης πάνω σε συγκριμένα και πραγματοποιήσιμα αιτήματα, υπάρχει μια απερίγραπτη ιδεολογική σύγχυση για τα πραγματικά αίτια της καταστροφής και τις δυνατότητες εξόδου από αυτή, που σε μεγάλο βαθμό είναι, βέβαια, καλλιεργημένη από τα άθλια ΜΜΕ που ελέγχουν οι οικονομικές και πολιτικές ελίτ. Δικαιολογημένα οι ντόπιες και ξένες ελίτ πανηγυρίζουν για τη μεγάλη σχετική ευκολία (που κανένας δεν περίμενε), με την οποία καταστρέφουν τον ελληνικό λαό, που δεν οφείλεται ασφαλώς στην εθελοδουλία και παρόμοιες (βολικές) ανοησίες που υποστηρίζουν περισπούδαστες «ερμηνείες» κάποιων «αριστερών». Στην τρομερή όμως αυτή σύγχυση συμβάλλει αποφασιστικά και η αποτυχία της αντισυστημικής Αριστεράς που, ενώ σωστά βλέπει ότι διέξοδος από την καταστροφή μέσα στην ΕΕ είναι αδύνατη, δεν επιδίωξε να ηγηθεί ενός λαϊκού μετώπου σαν το παραπάνω.  Αντίθετα συνδέοντας την έξοδο απο την ΕΕ με την σοσιαλιστική επανάσταση, ουσιαστικά παράπεμψε την άμεση σωτηρία απο την ολοκληρωτική καταστροφή στις ...Ελληνικές καλένδες, αφού προφανώς δεν υπάρχουν οι υποκειμενικές συνθήκες γι αυτήν.

Περιττό βέβαια ν’ αναφερθώ στη σύγχυση που δημιουργεί εκείνο το τμήμα της Αριστεράς που δεν κάνει απλά λάθος στρατηγικής, όπως η αντισυστημική Αριστερά, αλλά εσκεμμένα, για να κατακτήσει την εξουσία, υποστηρίζει την αποπροσανατολιστική θέση ότι  είναι δυνατή η διέξοδος από την κρίση μέσα στην ΕΕ και την Ευρωζώνη, προσελκύοντας έτσι τους απογοητευμένους (τ. βολεμένους)  νοικοκυραίους του ΠΑΣΟΚ και αυξάνοντας αλματωδώς τις ψήφους της. Φυσικά, σε περίπτωση «νίκης» στις επόμενες εκλογές, οπότε θ’ αποκαλυπτόταν η εξαπάτηση, αυτό θα οδηγούσε στην εξαφάνιση γενικά της Αριστεράς, όπως ήδη έχει γίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη! Ούτε αναφέρομαι στην παραλλαγή της εκδοχής αυτής που υποστηρίζει μεν έξοδο από την Ευρωζώνη αλλά όχι και από την ΕΕ –που στη πραγματικότητα είναι και το «Σχέδιο Β» της υπερεθνικής ελίτ αν γίνει ανεξέλεγκτη η κατάσταση στην Ελλάδα...

Μια σημαντική παράπλευρη απώλεια αυτής της ολοκληρωτικής αποτυχίας της Αριστεράς ήταν η στροφή των λαϊκών στρωμάτων σε ακροδεξιά σχήματα, τα οποία όμως στην Ελλάδα δεν είναι καν του τύπου των πατριωτικών–εθνικιστικών κομμάτων όπως το Κόμμα της Ανεξαρτησίας στη Βρετανία. Αντίθετα, η ηγεσία των σχημάτων αυτών εμπνέεται από τους…Γερμανοτσολιάδες και τα προπολεμικά (αλλά και μεταπολεμικά) φασιστοειδή, που πάντα ήταν μια ελάχιστη μειοψηφία στον Ελληνικό λαό, και σήμερα χάρη στη προσέλκυση οργισμένων λαϊκών στρωμάτων (που δεν έχουν βέβαια σχέση με τον εθνικοσοσιαλισμό!) χρησιμοποιούνται από τις συστημικές δυνάμεις σαν “φασιστικός μπαμπούλας”, για αποπροσανατολισμό και ψηφοθηρικούς λόγους. Ένα όμως πραγματικά πατριωτικό κίνημα που θα καταλάβαινε ότι η μετανάστευση είναι συνέπεια της παγκοσμιοποίησης και ότι η έξοδος από την ΕΕ θα έλυνε επίσης αυτό το πρόβλημα, θα μπορούσε να παίξει σημαντικό ρόλο σε ένα παλλαϊκό μέτωπο.

Στη σειρά των άρθρων που θα ξεκινήσουν με τη στήλη μου στην Κυριακάτικη «Ε» της 24/2 και θα εναλλάσσονται με αυτή τη στήλη θα προσπαθήσω να δώσω απαντήσεις στα ερωτήματα που έθεσα εδώ. 

---

[1] Βλ.λ.χ. http://www.periektikidimokratia.org/anakoinoseis/2012-11-05/apergia-6-11-2012-palevoume-ee-mekea
 

Από το λίπος στο αίμα

Ο Μαρκ Μαζάουερ την περασμένη Τρίτη αναρώτηθηκε στην ομιλία του για «Μια νέα εποχή των άκρων;» αντηχώντας το γνωστό βιβλίο του Ερικ Χομπσμάουμ. Εσπευσε να απαντήσει με αυτό που μπορεί ως ιστορικός: «Ιστορικές σκέψεις για τα πολιτικά της τρέχουσας κρίσης». Ο Μαζάουερ γνωρίζει καλά τη σύγχρονη ελληνική ιστορία· γνωρίζει εξίσου καλά την ευρωπαϊκή ιστορία του 20ού αιώνα. Επιπλέον, παρότι αγαπά την Ελλάδα, μπορεί να τη βλέπει απ’ έξω, με ψυχρό μάτι, να τοποθετεί τον παρόντα ελληνικό κλονισμό μέσα στο ευρύτερο διεθνές πλαίσιο και την ιστορική ροή. Ως εκ τούτου, πραγματεύτηκε την ανάδυση των ακραίων φαινομένων στην Ελλάδα της Μεγάλης Υφεσης χωρίς να πέσει στις παγίδες και τις πολωτικές υπερπλουστεύσεις της εγχώριας συζήτησης.
Με επιχειρήματα και παρρησία, ο διακεκριμένος ιστορικός αποδόμησε το σχήμα των ταυτόσημων δύο άκρων, το οποίο διακονείται πυρετωδώς μετά τις εκλογές, ακόμη και από αναλυτές που αυτοπροσδιορίζονται ως φιλελεύθεροι. Για τον Μαζάουερ το επικίνδυνο άκρο είναι ένα: η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή. Δεν θεωρεί την εξωκοινοβουλευτική Ακρα Αριστερά αναλόγως επικίνδυνη για τη δημοκρατία· πόσο μάλλον τον ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Και τη σκέψη του αυτή τη θεμελιώνει ιστορικά και πολιτικά, επισημαίνοντας ορθώς ότι η Χ.Α. φενακίζει τους απελπισμένους του παρ’ ημίν Depression με φυλετικό μίσος και εθνικιστική υπεραναπλήρωση· το πιο κοντινό ανάλογο είναι ο γερμανικός ναζισμός.
«Μερικοί λένε ότι όλες οι μορφές ανομίας είναι εξίσου επικίνδυνες. Διαφωνώ!» Αυτή ήταν η απάντηση του Μάζάουερ όταν ερωτάτο αν οι καταλήψεις κτιρίων και οι φοιτητικές ακρότητες απειλούν τη δημοκρατία όσο και η Χρυσή Αυγή. Μερικές χαμένες ώρες διδασκαλίας δεν βάζουν την ελληνική δημοκρατία σε πραγματικό κίνδυνο, σχολίασε. Αντί να αναλίσκεται στις καταλήψεις των αναρχικών στην Αθήνα, οι οποίες έχουν μικρή πολιτική σημασία, η Νέα Δημοκρατία θα πρέπει να κατευθύνει τη δράση της και την προσοχή της στην μεγαλύτερη απειλή που είναι η Χρυσή Αυγή, συμπλήρωσε.
Ο Μαρκ Μαζάουερ ασφαλώς θα κατέπληξε πολλούς με την ανάλυσή του, κυρίως επειδή κατέρριψε τα στερεότυπα περί ταυτόσημων άκρων, και επειδή ανέδειξε με δραματική ένταση την απειλή από το άκρο του αίματος και του φυλετισμού. Φυσικά κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι ο Μάζάουερ είναι κομμουνιστής ή ακραίος· μάλλον τα λόγια ενός μετριοπαθούς φιλελεύθερου ακούσαμε, που όμως δεν τυφλώνεται από την μικροπολιτική ωφελιμοθηρία, τον φόβο και τη συλλογική ενοχοποίηση. Το είχε δείξει άλλωστε και στο περίφημο άρθρο του στους New York Times, το καλοκαίρι του 2011 («Το λίκνο της δημοκρατίας κλονίζει την Ευρώπη»), περιγράφοντας τα σφάλματα της ευρωπαϊκής πολιτικής στο ελληνικό πρόβλημα, όταν ο κυρίαρχος λόγος εδώ ήταν η απόλυτη αυτοενοχοποίηση. Λίγους μήνες αργότερα, παρόμοια περιγραφή για Ελλάδα και Ιταλία έκανε ο Γερμανός φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας (βλ. εδώ, εδώ, εδώ και εδώ) εξ αφορμής των ταυτόχρονων καθαιρέσεων των εκλεγμένων πρωθυπουργών τους (βλ. επίσης σχετική αρθρογραφία του διευθυντή της FAZ Frank Schirrmacher εδώ και εδώ).
Αλλη μια συμβολή του Βρετανού και «Τηνιακού» ιστορικού: Κάλεσε τους Ελληνες να υπερασπιστούν τα θετικά επιτεύγματα της Μεταπολίτευσης. Πράγματι, η Μεταπολίτευση που ενταφίασε τον εθνικό διχασμό και εδραίωσε τη δημοκρατία, βάλλεται σήμερα αδιακρίτως ως μήτρα διαφθοράς, και βάλλεται κυρίως από τους προαγωγούς της διαφθοράς ή από τους ακροδεξιούς εχθρούς της δημοκρατίας. Βάλλεται επίσης από μια ομάδα ανιστορικώς σκεπτομένων, απόντων από τον δημόσιο βίο, οι οποίοι τώρα αξιώνουν κυριαρχία ως παρθενογεννημένοι.
Περιμέναμε έναν ξένο να μας πει τα στοιχειώδη; Περιμέναμε έναν διανοούμενο, κάτοικο Νέας Υόρκης, να μας δείξει το κοινό και το κύριο; Ναι. Δυστυχώς, οι περισσότεροι ιθαγενείς διανοούμενοι, εξ όσων έχουν δημόσιο λόγο και βήμα, αιφνιδιάστηκαν από την κρίση, και είτε εσιώπησαν γιατί δεν είχαν κάτι να πουν είτε αναλώθηκαν σε ηθικολογίες, κοινοτοπίες και αναμασήματα της απολογητικής της ιθύνουσας τάξης, ενισχυτικά της τύφλωσης και του διχασμού. Ελάχιστοι διείδαν εγκαίρως τις κοινωνικές ρηγματώσεις που έφερνε η αχαλίνωτη ύφεση, ελάχιστοι διέκριναν την άνοδο της φασιστικής απειλής, οι περισσότεροι είδαν ως αντίπαλους τους Αγανακτισμένους και αρνούνταν έως πρόσφατα ότι η ένδεια σαρώνει τον πληθυσμό. Υπάρχει κρυμμένο λίπος, έλεγαν. Αυτή την εθελοτυφλία αντέκρουσε ο Μαζάουερ· μας είπε ότι ο εχθρός δεν είναι το ανύπαρκτο ή ξοδεμένο λίπος των μικρομεσαίων, ο εχθρός δεν είναι ο «ανύπακουος» ή «γονιδιακά άνομος» λαός και η μεταπολίτευσή του, αλλά το αίμα και χώμα των ναζί και η υποκρισία της ιθύνουσας τάξης.
ΒΛΕΜΜΑ

Χοιρόπολις

Οι δεκαετίες πέρασαν, σβήνοντας κάθε μνήμη της Επανάστασης των Ζώων. Το Αρχοντικό Κτήμα που διοικούσε ο Ναπολέων και τα υπόλοιπα γουρούνια, έχει πλέον επεκταθεί ενσωματώνοντας τα κτήματα όλης της περιοχής και τίποτε σχεδόν δεν θυμίζει την εποχή που τα αμαξάλογα, οι κότες, ακόμη και τα παπάκια έδωσαν μάχες για την ελευθερία τους. Η μόνη ανάμνηση των παλιών χρόνων είναι το σύνθημα στον τοίχο, που παραποίησαν τα εξουσιαστικά γουρούνια: «Όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα».Άλλα συνθήματα έχουν επίσης κοσμήσει τους τοίχους του κτήματος, όπως «Η εργασία σας είναι η χαρά σας», «Καταδικάζουμε την παράνομη Βία απ’ όπου κι αν προέρχεται» και «Το Κτήμα προστατεύει την Ιδιοκτησία». Η σημαία της επανάστασης, αυτή που συμβόλιζε τον πόθο γι΄απελευθέρωση απ’ τον ανθρώπινο ζυγό, την αυτονομία της κοινότητας των ζώων, έχει εδώ και χρόνια αντικατασταθεί από τη σημαία του έθνους, μιας από τις τελευταίες επινοήσεις του συμβουλίου που έστησε ο Ναπολέοντας μαζί με τους εμπόρους, ώστε να κάμψει τις όποιες διεκδικήσεις των υπόλοιπων ζώων, αλλά και να δημιουργήσει μια πλαστή ενότητα γουρουνιών, σκύλων και των κατώτερων ζώων.

Μόνο στο φράχτη γύρω από το κτήμα, κάποια ανήσυχα ζώα, που αποκαλούνταν στα δελτία των σκύλων ως Τρομοζώα, έχουν γράψει στα ξύλα «Κάτω το Κτήμα, Κάτω οι Ναπολέοντες, Ζήτω η Ζωϊκή Απελευθέρωση» ή «Βία στη Βία του Κτήματος», όμως τα πρόβατα φροντίζουν να τα σβήσουν κάθε πρωί, ώστε να μην παρασύρονται σε ακραίες πράξεις κι άλλα ζώα. Ο διάδοχος του Ναπολέοντα, ο ανιψιός του ο Σάμμυ, φρόντισε να θεσμοθετήσει ένα Σύνταγμα, το οποίο φαινομενικά θα εξασφάλιζε την ισονομία και τη δικαιοσύνη, στην πραγματικότητα όμως συντάχθηκε ώστε να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των γουρουνιών και των ανθρώπων. Διόρισε κάποιους ρουφιάνους από τα κατώτερα ζώα σε θέσεις ισχύος και παντρεύτηκε μία καλοσχηματισμένη αγελάδα ώστε να φανεί δίκαιος και λαϊκός άρχοντας, όμως παράλληλα καταπίεζε ακόμη περισσότερο τα ζώα που εργάζονταν στα χωράφια, παρέχοντας τους όλο και μικρότερο μέρος της σοδειάς. Άλλα πάλι ζώα, τα περισσότερα γουρούνια και σκυλιά, εργάζονταν ως δημοσιογράφοι, μεταφέροντας τις απόψεις του Κτήματος στο στάβλο, στο κοτέτσι, στον περιστερώνα, όπου είχαν τοποθετηθεί δεκάδες φωτεινές οθόνες. Έτσι, με ελάχιστα έξοδα, ο Σάμμυ κατάφερε από τη μία την καταστροφή του ελεύθερου χρόνου των ζώων εθίζοντας τα στο τηλεοπτικό θέαμα, από την άλλη προπαγάνδισε με επιτυχία την κουλτούρα των γουρουνιών, καθιερώνοντας το χοιρινό lifestyle.

Όλα τα ζώα έμαθαν από τη νεαρή τους ηλικία να φορούν τη στολή του προβάτου και να φωνάζουν μαζικά «Μπεεε» κάθε φορά που κάποιος τολμούσε να εκφραστεί με λεξιλόγιο ή επιχειρήματα διαφορετικά από αυτά του εγκεκριμένου Λεξικού των Κατώτερων Ζώων. Τα κατώτερα ζώα εκπαιδεύονταν ώστε να είναι πιο αποδοτικά στην παραγωγή της σοδειάς, και να βελτιώνουν συνεχώς την τεχνολογία, τις υπηρεσίες και την ποιότητα των προϊόντων που θα κατανάλωναν τα γουρούνια. Αν κάποιο από αυτά κατάφερνε να περάσει με επιτυχία τις δοκιμασίες του ψέμματος, της δολοπλοκίας, της εκμετάλλευσης, του ανταγωνισμού, τότε θα μπορούσε να αιτηθεί μια στολή γουρουνιού, που άνοιγε αυτόματα τις πόρτες στα σαλόνια του Κτήματος, εξασφάλιζε την προστασία απ’ τα κτηματικά σκυλιά και πολλαπλάσιο μερίδιο απ’ την ετήσια σοδειά. Τα μόνα ζώα που δεν φορούσαν στολή ήταν τα γουρούνια, που ανήκαν στην εξουσιαστική τάξη κληρονομικώ δικαίω, και τα σκυλιά, τα οποία ήταν επιφορτισμένα με την διατήρηση της Τάξης και της Ασφάλειας.

Όλα βαίναν καλώς για τα γουρούνια, μέχρι τη στιγμή που μια οικονομική κρίση συντάραξε την κοινότητα των ανθρώπων, και έκανε πολύ πιο δύσκολο το δανεισμό του Κτήματος. Τα γουρούνια είχαν εκτοξεύσει το κτηματικό χρέος, δανειζόμενοι με υψηλά επιτόκια από τους εμπόρους, ώστε να καλύψουν τα τεράστια έξοδα της τάξης των χοίρων. Επίσης, είχαν μετατρέψει την ετήσια σοδειά σε χρηματιστικό προϊόν, τζογάροντας κάθε τόσο πάνω στον κόπο των κατώτερων ζώων.Τεράστιες εκτάσεις χαρίστηκαν στους απογόνους του Μωυσή, των εξημερωμένων κοράκων που υπόσχονταν τον μεταθανάτιο Παράδεισο, φορτηγά ολόκληρα με δημητριακά γέμισαν τις πισίνες παχύσαρκων χοίρων, και τα πιο όμορφα δέντρα που πρόσφεραν δροσιά στη φάρμα και τα ζώα της, είχαν καεί ώστε να χτιστούν νέες κατοικίες για τις κομψές γουρουνοπούλες.

Ο Σάμμυ και οι συνεργάτες του βρίσκονταν σε απόγνωση, όμως δεν το έβαλαν κάτω. Κατέστρωσαν νέα επικοινωνιακά σχέδια, σύμφωνα με τα οποία κατηγορούνταν τα κατώτερα ζώα για τεμπελιά, έβγαιναν στη δημοσιότητα οι ατασθαλίες των (διορισμένων από το Κτήμα) ρουφιάνων, ενώ οι τοίχοι γέμισαν με το σύνθημα «δεν υπάρχει άλλη λύση», σχέδια που θα εξυπηρετούσαν την περαιτέρω περικοπή των μεριδίων από τη μειωμένη σοδειά. Κατάργησαν κάθε δικαίωμα που είχε μείνει απ’ τον καιρό της Επανάστασης, όπως το μεσημεριανό διάλειμμα, την οκτάωρη νυκτερινή ξεκούραση, τη δωρεάν περίθαλψη σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, ενώ κατέσχεσαν τα πέταλα των αλόγων, κούρεψαν όλα τα πρόβατα, ξεπούλησαν όλα τα μοσχαράκια, ευνούχισαν όλους τους κόκορες, ώστε να περικόψουν την τροφή που θα κατανάλωναν τα κλωσσόπουλα. Παράλληλα, έθρεψαν φασιστικές αντιζωϊκές ομάδες, που θα έστρεφαν την οργή των κατώτερων ζώων προς άλλα ζώα, που είχαν μεταναστεύσει από βομβαρδισμένα κτήματα, περνώντας μέσα απ’ τα συρματοπλέγματα του Αρχοντικού Κτήματος. Έσπειραν παντού σκυλιά, φορώντας τους στολές των άλλων ζώων, που δάγκωναν μέχρι θανάτου τους πρόσφυγες κι υπόσχονταν πως η ζωή θα φτιάξει μόνο αν όλα τα ζώα συσπειρωθούν με τα γουρούνια κάτω απ’ την Κτηματική σημαία, και στρέψουν το μίσος τους εναντίον των αποδιοπομπαίων τράγων.

Αυτή η κατάσταση, όμως, συσπείρωσε ένα νέο επαναστατικό ζωϊκό κίνημα, που αν κι αντιμετώπισε την άγρια καταστολή των σκυλιών, κατάφερε να γιγαντωθεί, θυμίζοντας όμως ελάχιστα την ιστορική Επανάσταση των Ζώων. Αυτή τη φορά, ο σχεδιασμός των δράσεων δεν ανατέθηκε σε κανένα Ναπολέοντα, σε κανένα Σνόουμπολ. Αυτή τη φορά, τα ζώα συνεδρίαζουν, συμφωνώντας και διαφωνώντας ,ως ίσα, προσπαθώντας να καταλήξουν σε αποφάσεις μέσω της εναρμόνισης των διαφορετικών προτάσεων. Αυτή τη φορά, γνωρίζουν πως τα πρόβατα που βέλαζαν προσπαθώντας να σιγάσουν τις επαναστατικές φωνές, ανήκουν στο στρατόπεδο των γουρουνιών και των σκυλιών τους. Γνωρίζουν πως οι ρουφιάνοι του παρελθόντος δεν έχουν καμιά θέση στον αγώνα για το αύριο. Σήμερα, τα εξεγερμένα άλογα έχουν αρπάξει το μαστίγο απ’ την πλάτη, οι επαναστατημένοι ταύροι ξεφυσούν προτάσσοντας τα κέρατα τους, οι αγριεμένες γάτες έχουν αποκαλύψει τα νύχια, τα καναρίνια συνθέτουν τη μουσική του αγώνα που έρχεται, οι κότες σπάνε με το ράμφος τους τις φωτεινές οθόνες. Στον τοίχο του στάβλου γράφηκε ένα και μόνο σύνθημα: «Αυτή τη φορά, η Επανάσταση δεν θα χαρίσει την ψυχή της».

Σημείωση: Το κείμενο εμπνεύστηκε φυσικά από τη «Φάρμα των Ζώων» του George Orwell, το οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

http://eagainst.com

Όταν το κλομπ ξεπροβάλλει απ’ την οθόνη

1.Eισαγωγή στο παιχνίδι της πλάνης

«Ω πόσο δύσκολο είναι να εντοπίσεις την αλήθεια, ιδίως όταν είσαι υποχρεωμένος να βλέπεις τον κόσμο σε φέτες. Οι στιγμιαίες φωτογραφίες αποκρύπτουν τόσα όσα φανερώνουν». (Σαλμάν Ρούσντι)

Αυτές οι στιγμιαίες, αποσπασματικές και προσεκτικά επιλεγμένες «φωτογραφίες» του Ρούσντι που αναπαράγονται καθημερινά από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (κυρίως την τηλεόραση) αποτελούν την φιλοσοφική πεμπτουσία του τρόπου λειτουργίας τους. Οι επιλεκτικά προβαλλόμενες εικόνες αναπαράγουν συνεχώς μια νέα, μια άλλη, πραγματικότητα που, είτε εσκεμμένα είτε όχι, δημιουργεί διαφορετικά συναισθήματα συγκριτικά με τις εντυπώσεις θα μπορούσαμε να αποκομίσουμε εμείς οι ίδιοι, έπειτα από μια βόλτα στο κέντρο της πόλης. Η ηλεκτρονική εικόνα, όπως το ομοίωμα στο πλατωνικό σπήλαιο, δεσμεύει τον θεατή, τον ακινητοποιεί, τον καθιστά δεσμώτη του δέκτη της τηλεόρασης, ανίκανο να αντιδράσει, να διαφωνήσει ή να αντιπροτείνει. Στο σπήλαιο του Πλάτωνα, εμφανίζονται αντίγραφα και ομοιώματα πάνω σε έναν τοίχο, εξαιτίας της κατανομής φωτός και σκιών. Έτσι και η τηλεοπτική οθόνη μας παγιδεύει σε ένα ηλεκτρονικό σπήλαιο, καθιστώντας μας ανίκανους να συμμετάσχουμε στον διάλογο. Σιγά σιγά, εκλαμβάνοντας εμείς τούτη την κατάσταση ως δεδομένη, συνηθίζουμε στην καταθλιπτική παθητικότητα, στην οποία θα εγκλωβιστούμε, βυθιζόμενοι στον μεγάλο λήθαργο της αδράνειας, και της ενεργοποίησης κάθε ενστίκτου απομονωτισμού. Ο μονόλογος μας εθίζει στην ευκολία της έτοιμης λύσης, στη μικρή μας θεσούλα του καναπέ, στην αδιαφορία και την ολική αποκοινωνικοποίηση. Διαταράσσει την σκέψη μας με τρόπο μακιαβελικό, δημιουργώντας αλήθειες μέσω της επανάληψης των ψεμάτων, γεννώντας ομοιώματα, φαντάσματα κάθε είδους, σκιές της ρεαλιστικής απεικόνισης των πραγμάτων, ανάλογα με το κοινό στο οποίο απευθύνεται η κάθε εκπομπή ή τηλεοπτικό κανάλι. Όντας εμείς οι αποδέκτες του πλαστικού-εικονικού αυτού πολιτισμού που απλόχερα μας προσφέρεται, ακόμη και με τη δυνατότητα του off σημειωμένη μ’ έντονο κόκκινο πλήκτρο στο τηλεκοντρόλ, έχοντας χάσει κάθε διάθεση για παρέμβαση μέσω του Λόγου, που μετατρέπει τις δίποδες δημιουργίες από κτήνη σε ανθρώπους, παραμένουμε σιωπηλοί και απαθείς, επιτρέποντας τον εαυτό μας να μετατραπεί σε ψυχικό ή υλικό προϊόν προς πώληση για τις διάφορες διαφημιστικές εταιρίες. Γιατί, στην πραγματικότητα, το τηλεοπτικό θέαμα δεν έχει άλλο λόγο ύπαρξης παρά τη δημιουργία ενός καταναλωτικού πληθυσμού που θα γίνει αποδέκτης του εταιρικού και (παρά)πολιτικού μάρκετινγκ.

Η τηλεοπτική πλάνη αποκαλύπτεται σε όλο της το μεγαλείο όταν πλέον ο εξωτερικός κόσμος δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από επιβλητικές μουσικές και glitter πορνογραφίες. Όταν πλέον οι πολίτες ανακαλύπτουν και διαδίδουν με δικά τους εργαλεία αντιπληροφόρησης την αλήθεια που συνάδει περισσότερο με όσα συμβαίνουν εκτός της φωτεινής οθόνης, και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την «υπο-πραγματικότητα» ή «υπέρ-πραγματικότητα» των σοβαροφανών και καλοπληρωμένων τηλε-σχολιαστών που ταυτίζονται (δικαίως ή αδίκως, αναλόγως των περιπτώσεων) με τα διάφορα νεοτερικά δόγματα, τους ασήμαντους τεχνοκράτες και τις κυρίαρχες ελίτ. Παρά τις συνεχιζόμενες προσπάθειες από τα κάτω, όμως, οι ιδιωτικοί ή κρατικοί ειδήμονες διαχείρισης της πληροφορίας δεν έχουν χάσει τον κυρίαρχο ρόλο στη διαμόρφωση της κεντρικής ατζέντας της υποτιθέμενης δημόσιας συζήτησης. Βλέπουμε πως παρά την άνθιση της δημοσιογραφίας των πολιτών, μέσα από το διαδίκτυο, δεν παύουμε να σερνόμαστε, σε μεγάλο βαθμό, πίσω από ζητήματα που τίθενται από επικοινωνιολόγους-υπαλλήλους πολιτικών κομμάτων και μεγαλοδημοσιογράφους-υπαλλήλους κρατικοδίαιτων καναλαρχών. Σ’ ένα τοίχο ένα σύνθημα έγραφε πως «αν παίξεις το παιχνίδι τους, έχεις ήδη χάσει». Ποιό είναι, λοιπόν, το «παιχνίδι» τους και πώς μπορούμε να «παίξουμε» το δικό μας;

2.Το παιχνίδι έχει λεφτά;

Θα αναρωτιόταν κανείς: Τα περισσότερα ΜΜΕ είναι κερδοσκοπικές ανώνυμες εταιρίες, άρα γιατί δεν αρκούνται στο να αποφέρουν κέρδος για τους μετόχους τους και υιοθετούν μια συγκεκριμένη ιδεολογία, αυτή των κυρίαρχων ελίτ [1]; Γιατί δεν περιορίζονται στην προσέλκυση καταναλωτικού-τηλεοπτικού κοινού και επεκτείνουν τη σφαίρα των δραστηριοτήτων τους στην επιρροή του κοινωνικού υποκειμένου, τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης;

Ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς ρόλους των Μέσων Ενημέρωσης είναι η εξυπηρέτηση των συμφερόντων των διαφόρων ολιγαρχιών που αυτοί εκπροσωπούν. Από τον ακροδεξιό κολοσσό του Murdoch, της Bild, Daily Mail, Fox News και όλων των κιτρινισμένων φυλλάδων, μέχρι και την προοδευτική Guardian, όλα επιτελούν ένα συγκεκριμένο έργο στο παιχνίδι των συμφερόντων. Η Ελλάδα, φυσικά, δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Σύμφωνα με έγγραφο της αμερικανικής πρεσβείας που διέρρευσε στο Wikileaks (#06ATHENS1805), τα Ελληνικά ΜΜΕ δεν είναι στην πλειοψηφία τους τόσο κερδοφόρα όσο αυτά του εξωτερικού, αλλά χρηματοδοτούνται από τους ιδιοκτήτες τους και από κρατικές επιδοτήσεις. Χαρακτηριστικές είναι οι πρόσφατες αποκαλύψεις της Ελευθεροτυπίας σχετικά με τις χορηγίες, δωρεές, διαφημίσεις του ΟΠΑΠπρος το σύνολο, σχεδόν, των έντυπων,τηλεοπτικών και διαδικτυακών εταιρικών μέσων . Ο κλειστός κύκλος των ιδιοκτητών της αγοράς της επικοινωνίας συμπεριλαμβάνει εφοπλιστές, μεγαλοκατασκευαστές, ιδιοκτήτες πετρελαϊκών εταιριών που συνιστούν την εγχώρια οικονομικο-πολιτική ελίτ. Η επέκταση του μεγάλου κεφαλαίου στο χώρο της επικοινωνίας έχει γίνει για δύο βασικούς λόγους: α) Ο πρώτος αφορά τη σημασία που έχει η πληροφορία για τη διαμόρφωση των κοινωνικών συνειδήσεων, των μηχανισμών κυριαρχίας και ελέγχου, για την επιβολή κοινωνικών προτύπων. Η οικονομική ελίτ εξασφαλίζει την πολιτική και κοινωνική ηγεμονία της, προβάλλοντας και αναπαράγοντας συγκεκριμένα κοινωνικά και πολιτιστικά πρότυπα, μέσω της διάδοσης επιλεγμένων πληροφοριών. β) Εκτός από τα τυχόν κέρδη που μπορούν να προκύψουν μέσα από την παραγωγή «μη υλικών» εμπορευμάτων, οι επιχειρηματίες των ΜΜΕ εξασφαλίζουν τα κατάλληλα μέσα πίεσης ώστε να συνάψουν οικονομικές σχέσεις μεταξύ του Κράτους και των βιομηχανικών και λοιπών επιχειρήσεών τους, αλλά και να αποκρύψουν τη διαπλοκή που προκύπτει από αυτές τις σχέσεις. Έτσι, βλέπουμε τον τηλεοπτικό σταθμό του Γ.Μπόμπολα, «Mega» να σιωπά για τις διαμαρτυρίες των κατοίκων της Χαλκιδικής αναφορικά με την καταστροφή του δάσους που επιφέρει η εξόρυξη χρυσού, να επιτίθεται στους κατοίκους της Κερατέας, να χλευάζει τους πολίτες που αρνούνται να πληρώνουν διόδια, εξυπηρετώντας, έτσι, με επικοινωνιακές μεθόδους τα συμφέροντα των κατασκευαστικών του εταιριών.

3. Η ιδεολογία της μαριονέτας

Οι μαριονέτες της τηλεοπτικής οθόνης εκφράζουν, αναπαράγουν και προωθούν κατά κανόνα το κυρίαρχο ιδεολογικό δόγμα, το σύνολο δηλαδή των αξιών με τις οποίες οι κοινωνία μας νοηματοδοτεί τον δικό της φαντασιακό κόσμο, καθαγιάζοντας το συμφέρον της κάθε ολιγαρχίας και καθιστώντας ιδανική την κουλτούρα εκείνη που εξυπηρετεί τα επιχειρηματικά τους σχέδια. Αυτό που ο μέσος τηλεθεατής αντιλαμβάνεται ως «αυτονόητο», ως αδιαμφισβήτητη «πραγματικότητα» δεν είναι παρά η εσωτερίκευση του κυρίαρχου φαντασιακού. Ο Guy Debord έλεγε πως «ο πολλαπλασιασμός των προκατασκευασμένων “ψευδο-γεγονότων” προέρχεται από το γεγονός ότι οι άνθρωποι, στη μαζική πραγματικότητα της σύγχρονης κοινωνικής ζωής, δεν ζουν οι ίδιοι τα γεγονότα», αλλά υιοθετούν τον ιδεατό κόσμο κάποιων καλοπροωθούμενων εικονικών αναπαραστάσεων, όπως βγαίνει μέσα από τα φίλτρα των διαφόρων εμπόρων κοινής γνώμης. Ο ειδήμων της δημοσιότητας, ο προπαγανδιστής, ο χειραγωγός, επιχειρεί τον επηρεασμό και τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης, ώστε να τη συμπεριλάβει ως ένα ακόμη τακτοποιημένο στοιχείο σε υπολογισμούς αυξημένου γοήτρου, ασφαλέστερου πλουτισμού, αποτελεσματικότερης ισχύος. Επιχειρώντας να εξουδετερώσουν το εκφραζόμενο κοινό, οι κατασκευαστές γνώμης μετατρέπουν τους τηλεθεατές σε ένα δίκτυο αναμετάδοσης των απόψεων τους. Από την άλλη, το ίδιο το κοινό αποζητά την χειραγώγηση, καθώς βολεύεται με το να παρακολουθεί διαφόρων ειδών ασήμαντα φτηνά θεάματα, να μένει εκτός αφήνοντας τους «άλλους-που-ξέρουν-καλύτερα» να ρυθμίζουν τις καταστάσεις, να παραδίδουν υποσχέσεις μέσα από βαρύγδουπες δηλώσεις, καθώς φαντάζει ιδιαίτερα δύσκολο και, πολλές φορές αδιανόητο, να κατανοήσουμε όλοι εμείς τί θα πει συμμετοχή και συνευθύνη, αλλά και ποιές είναι οι δικές μας ευθύνες όταν επιλέγουμε την ησυχία και την ‘ασφάλεια’ των τεσσάρων τοίχων αντί της δράσης, των πλατειών, της συζήτησης, της συνδιαμόρφωσης. Έχοντας απαρνηθεί οριστικά να ζήσουμε εμείς οι ίδιοι καταστάσεις όπου ο Λόγος θα υπερνικά την βία της ησυχίας και της πλήξης, αφορίζουμε τον εαυτό μας καταδικάζοντάς τον να αναζητά τους λιγότερο κακούς χειραγωγούς, ή αυτούς που, επί της ουσίας, φαντάζουν λιγότερο κακοί, δίχως απαραίτητα να είναι.

Έτσι, μετά από συνεχή επανάληψη και χρήση των ίδιων επιφανειακών επιχειρημάτων στο σχολιασμό κάθε κοινωνικής κατάστασης, η κυρίαρχη αντίληψη του «τεμπέλη», «ένοχου», «φοροφυγά», του κακόπιστου μπαταχτσή μέσου Έλληνα έχει υιοθετηθεί από ένα πλήθος πολιτών, και είναι πολύ πιθανό ν΄ ακούσει κανείς πως «οι απεργοί κλείνουν τους δρόμους και μας εμποδίζουν να πάμε στις δουλειές μας», ακόμη και από ανθρώπους άνεργους, ή πως «καλώς βασανίστηκαν οι ληστές της τράπεζας», από ανθρώπους που κινδυνεύουν να μείνουν άστεγοι λόγω κατάσχεσης της κατοικίας τους από κάποιο τραπεζικό κατάστημα. Πώς αλλιώς φυσικά το απάνθρωπο τούτο σύστημα θα δικαιολογήσει την ιδεολογική του κατάρρευση, αν δεν στρουθοκαμηλίσει, αν δεν ρίξει λάσπη προς πάσα άλλη κατεύθυνση, εκτός του εαυτού του, αν δεν υπενθυμίσει τον ρόλο της ως Τιμωρό και Καταστολέα για τους απείθαρχους; Ακριβώς αυτός είναι ο ρόλος των τεχνοκρατών που βήμα της προπαγάνδας τους γίνονται τα διάφορα τηλεπαράθυρα, κατά τη διάρκεια των (δήθεν) ειδήσεων (που κανονικά θα έπρεπε να τιτλοφορούνται «Επιλογή γεγονότων και σχολιασμός τους»): η αναπαραγωγή της γνώμης της ολιγαρχίας, η παθητική υπεράσπιση δηλαδή του θύτη από το ίδιο το θύμα το οποίο μέσα στην άγνοιά του, την απάθεια και την μαζική του απο-πολιτικοποίηση (καταστάσεις για τις οποίες έχει σίγουρα ευθύνη ως ένα βαθμό), πείθεται εύκολα από τον – συχνά κωμικοτραγικό και ρηχό – επιστημονισμό της κάθε αυθεντίας. Μπορεί, φυσικά, να πείθεται εξίσου και από άλλους δημαγωγούς, αυτούς που δεν επιλέγουν (για ευνόητους λόγους) να κρύψουν τον λαϊκισμό τους κάτω από το προσωπείο της σοβαροφάνειας. Καί στις δύο περιπτώσεις, υπεύθυνο είναι όχι γιατί δεν πράττει αυτά που του ζητάνε τα ιδεολογικά του αφεντικά, αλλά γιατί τα ανέχεται, επιτρέποντας την ζωή του να μετατραπεί σε εργαστήρι ψυχαναγκαστικών πειραμάτων.

Η ιδεολογία της τηλεοπτικής, η μη, μαριονέτας προσαρμόζεται συνεχώς στις απαιτήσεις των καιρών, ποντάροντας στην ασθενή μνήμη του τηλεθεατή, που διψά και εθίζεται στην κατανάλωση πλαστικοποιημένων συναισθημάτων, τραγικοποιημένων καταστάσεων και αίματος. Έτσι, επικαιρότητα είναι ό,τι επιτρέπεται να προβληθεί ως τέτοιο, η πολιτική ατζέντα καθορίζεται από τα δημοσιογραφικά ιερατεία, ο πολιτιστικός τόνος δίνεται από τους διαφημιζόμενους τηλεκαλλιτέχνες, και οι κώδικες συμπεριφοράς, η γλώσσα επικοινωνίας επιβάλλονται σχεδόν δεσποτικά από τους αρχισυντάκτες του τηλεοπτικού θεάματος με τους αποδέκτες να ζητιανεύουν για τηλεψυχαγωγία, που είναι επιφορτισμένη με τη λειτουργία της καταστροφής του ελεύθερου χρόνου, της ελεύθερης σκέψης και του ίδιου του Λόγου. Όπως έλεγε ο Νίτσε «το δημοσιογραφικό έντυπο παίρνει τώρα τη θέση της παιδείας και όποιος εξακολουθεί να έχει αξιώσεις για μόρφωση στηρίζεται πια – έστω και αν είναι ο ίδιος επιστήμονας – σ’ αυτό το ενδιάμεσο κολλητικό στρώμα που στοκάρει τους αρμούς ανάμεσα σε κάθε κοινωνική τάξη, σε κάθε τέχνη, σε κάθε επιστήμη και που είναι τόσο στερεό και σίγουρο όσο μόνο το δημοσιογραφικό έντυπο μπορεί να είναι». Μπορεί από τα Μέσα Ενημέρωσης και Ψυχαγωγίας να διαδίδονται μεν ψευδείς πληροφορίες, αναλήθειες, διαστρεβλώσεις, αλλά πολλές φορές ακούγονται και καταγγελίες που αφορούν την ίδια τους την εξουσία, εξασφαλίζοντας την ψευδεπίγραφη αυτοαναστοχαστικότητα, που αποτελεί και μέρος της δύναμης τους.

4. Να παίξουμε το δικό μας παιχνίδι

Η ελληνική κοινωνία δέχεται καθημερινά, κάθε είδους βία, συμπεριλαμβανομένης της δομικής βίας που ασκούν τα ΜΜΕ. Οι εκτελεστές της εταιρικής και κρατικής προπαγάνδας επιδιώκουν τη δημιουργία ενός νέου κοινού υποβάθρου πραγματικότητας, που θα χαρακτηρίζεται από ιδιώτευση, συλλογικό φόβο, απέχθεια και χλεύη προς οτιδήποτε αντιτάσσεται στον κυρίαρχο τρόπο ζωής, και κυνισμό. Στόχος της “ψυχολογικής μαφίας” τους είναι το φιλτράρισμα κάθε γεγονότος μέσα από τον παραμορφωτικό φακό των επικοινωνιολόγων, έτσι ώστε να φθάσουμε στο σημείο του ακόλουθου παραδείγματος: «Ο φίλος με θαυμασμό “Πω! Πω! Τι όμορφο είναι το παιδί σας!” Και η μητέρα απαντά “A, αυτό δεν είναι τίποτα. Που να δείτε τη φωτογραφία του που δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα”».

Καθώς,δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε εργαλεία επικοινωνίας όπως η τηλεόραση, αφού είναι ένα μέσο κλειστό προς την κοινωνία, ένα μέσο καθαρά αντιδημοκρατικό, μπορούμε, όμως, να την απαρνηθούμε στρεφόμενοι προς άλλα μέσα επικοινωνίας, όπως το διαδίκτυο, που αν και δεν αποτελεί την πιο αξιόπιστη πηγή ενημέρωσης και πολιτικού διαλόγου (δεδομένου ότι ρατσιστικές ιστοσελίδες, συχνά συνωμοσιολογικού περιεχομένου, ξεπηδούν η μία μετά την άλλη), τουλάχιστον ασκείται επάνω του λιγότερος έλεγχος από κλειστές ομάδες εταιρικών συμφερόντων. Απεναντίας θα μπορούσε να μετατραπεί σ΄ ένα εικονικό πεδίο μάχης, όπου συγκρούονται πολλά και διαφορετικά προσωπικά και συλλογικά συμφέροντα με τη χρήση του λόγου και της εικόνας. Ακόμη, όμως, προτιμότερη είναι η επανάκτηση της φυσικής επαφής που έχει πλήρως χαθεί, ιδίως μέσα στα φρικτά τερατουργήματα των μεγαλουπόλεων. Μπορούμε, λοιπόν, να παίξουμε το δικό μας παιχνίδι. Το παιχνίδι των πλατειών, των συλλογικοτήτων και των αυτοδιαχειριζόμενων χώρων, της κοινωνικής αλληλεγγύης, του διαλόγου, ένα παιχνίδι που συμφέρει πολλούς αλλά βλάπτει λίγους, σε αντίθεση με τον σημερινό εφιάλτη που αποδεχόμαστε με κλειστά τα μάτια. Ζούμε σε μια κοινωνία που τιμωρεί τους άξιους ανθρώπους και εξυψώνει κάθε παρασιτική δραστηριότητα. Μέσα σε αυτήν αυτο-καταστροφική πλάνη που έχουμε βυθιστεί, όπου μας έχουν πάρει το ψωμί και το γάλα, αλλά και το ίδιο το γέλιο [2], μας μένουν μόνο δύο επιλογές. Ανοχή, «νομιμότητα» και πειθαρχία ή δημιουργία, αυτονομία και έρωτας. Καί τα δυο μαζί δεν γίνονται…

Σημειώσεις:
[1] Κατά καιρούς εμφανίζονται τηλεοπτικοί σταθμοί που φορούν ένα δήθεν φιλολαϊκό μανδύα, όπως πχ το Kontra Channel, στην πραγματικότητα όμως αποτελούν απλά το μπαλαντέρ της κυρίαρχης ιδεολογίας που εάν δεν μπορεί να πείσει μέσω του αισχρού κυνισμού του Πρετεντέρη, προσπαθεί τουλάχιστον να αποπροσανατολίσει, χρησιμοποιώντας το φτηνό λαϊκισμό του Στέφανου Χίου ή τα συνωμοσιολογικά παραληρήματα διαφόρων τηλεκλόουν όπως οι Βελόπουλος-Αδωνις Γεωργιάδης-Λιακόπουλος.
[2] Ο Χιλιανός ποιητής Πάμπλο Νερούδα έλεγε: «Πάρε μου το ψωμί, αν θέλεις, πάρε μου τον αέρα, αλλά μη μου παίρνεις το γέλιο σου».

Συνδιαμόρφωση από: Efor, Michael Theodosiadis, Ian Delta, Xristoforos P.

http://eagainst.com

Επικίνδυνες ρωγμές στην κοινωνία

Τις τελευταίες ημέρες, είναι διάχυτη η εντύπωση ότι οι πολιτικοί χειρισμοί της κυβέρνησης στο εργασιακό και κοινωνικό πεδίο της προσφέρουν ελάχιστο πολιτικό όφελος ― μάλλον τη φθείρουν. Οι επιστρατεύσεις στις συγκοινωνίες και την ακτοπλοΐα, ως επίδειξη πυγμής, κατάφεραν προσώρας να αποκαστατήσουν την κανονική ροή σε κρίσιμους τομείς της κοινωνικής ζωής, αλλά την ίδια στιγμή η αμείλικτη υλική πραγματικότητα υπονόμευσε καίρια το μεταδιδόμενο κλίμα ότι αρχίζει το τέλος των θυσιών. Οι μεγάλες περικοπές στις συντάξεις, η η δρομολόγηση χιλιάδων απολύσεων στο δημόσιο, και κυρίως οι διαρροές για την υπερφορολόγηση των ακινήτων, προκαλούν αίσθηση ασφυξίας στη συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού.
Η διευρυνόμενη ένδεια σημαδεύτηκε από παράλληλα γεγονότα στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο, φαινομενικά ασύνδετα, που όμως πυροδοτούν το καθένα με τον τρόπο του μια έντονη φυγοκέντρηση στο κοινωνικό σώμα, στα όρια της εξάρθρωσης και της ανθρωπιστικής κρίσης. Τέτοια γεγονότα με συμβολικό περιεχόμενο ήταν, ας πούμε, η διανομή δωρεάν λαχανικών έξω από το υπουργείο, που οδήγησε σε εικόνες αναγκεμένου όχλου· η επίδειξη ισχύος του νεοναζιστικού μορφώματος στην καρδιά της πρωτεύουσας αλλά και σε τόπους παροχής υπηρεσιών υγείας· τέλος, η συζήτηση που συνόδεψε τη σύλληψη των νεαρών αναρχικών ληστών.
Στα παράλληλα, ασύνδετα γεγονότα, διαβλέπουμε μια ισχυρή ροπή προς συμπεριφορές ακραίες και κυρίως καινοφανείς, αδιανόητες πριν ελάχιστα χρόνια. Για τον προσεκτικό παρατηρητή είναι προφανές ότι η κρίση, με τη φτώχεια και την ανεργία που συνεπιφέρει, οδηγεί σε πρωτόγνωρες ρηγματώσεις του κοινωνικού σώματος· πλήττει σκληρά τον κόσμο των μισθωτών και μικροεπιχειρηματιών, πλήττει τους μικροϊδιοκτήτες και τη μεσαία τάξη, πλήττει ανελέητα τη νεολαία. Σταδιακά, μεγάλα τμήματα του πληθυσμού αισθάνονται ανήμπορα και αποκλεισμένα, εκτοπισμένα, εκτός κοινωνίας και ιστορίας. Ακόμη και όσοι αντέχουν υλικά, αφενός, αισθάνονται πια ασήκωτο το βάρος των υπολοίπων, όσων βουλιάζουν, αφετέρου, δεν βλέπουν φως, δεν έχουν κάτι να πιαστούν. Κατά κάποιο τρόπο, το κεϋνσιανό παράδοξο της φειδούς στην υφεσιακή οικονομία συνυπάρχει με μια παράλυση του ηθικού και του φρονήματος σε κάθε κοινωνική ομάδα.
Ιστορικά, η πολιτική πυγμής δεν μπορεί να συνεχίζεται επί μακρόν· η αυστηρή τιμωρία των απειθών χωρίς παράλληλη επιβράβευση των ευπειθών, κινδυνεύει να φτάσει στο αντίθετο αποτέλεσμα: να απευθύνεται σε μια κοινωνία ανθεκτική στην τιμωρία, αναίσθητη στο φόβο, επιρρεπή στη βαναυσότητα και την ακραία αντίδραση. Αυτό μας δείχνει η αυξανόμενη επιρροή της ακραίας Χρυσής Αυγής: το απωλεσθέν νόημα αναζητείται στη βαναυσότητα και την ένστολη αγέλη. Αυτό δείχνει η απόδραση μέρους της νεολαίας προς τον μηδενισμό και τη βία: δεν βρίσκουν νόημα και αξιακό πλαίσιο, αλλά ούτε και δουλειά.
Για την ανάσχεση της ροπής προς βαναυσοποίηση και μηδενισμό, αυτού του άλογου κύματος, οι λύσεις αναμένονται πρωτίστως από έναν ριζικά ανανεωμένο πολιτικό λόγο και πράξη, από μια νέα γενική διάνοια γαλβανισμένη μες στην οδυνηρή συγκυρία. Αυτή είναι η τεράστια πρόκληση, αμφίπλευρα, προς τους υπάρχοντες σχηματισμούς και τις ηγεσίες τους: θα απαντήσουν ή θα διαλυθούν.
ΒΛΕΜΜΑ