H δύναμη της ισλανδικής μοναξιάς

Γράμμα από την Ισλανδία, 4.5.2016

του Δημήτρη Χριστόπουλου

Τον Απρίλιο του 2010, οι στάχτες ενός ισλανδικού ηφαιστείου του οποίου το όνομα κανείς δημοσιογράφος στον υπόλοιπο κόσμο δεν μπορούσε να προφέρει –Eyjafjallajökull– απλώθηκαν σε όλη τη Βόρεια Ευρώπη και τον Βόρειο Ατλαντικό με αποτέλεσμα ένα άνευ προηγουμένου αεροπορικό κυκλοφοριακό χάος μιας βδομάδας. Ήταν η δεύτερη φορά που η «πιο ειρηνική χώρα το κόσμου» (κατά το Global Peace Index) απασχολούσε την διεθνή επικαιρότητα, δύο μόλις χρόνια μετά το τραπεζικό κραχ του 2008, που την έφερε στην κορυφή της ατζέντας, μέχρις ότου ο όρος «κρίση» γίνει διεθνές συνώνυμο της ελληνικής ρουτίνας.

Έργο της Ισλανδής ζωγράφου Louisa Matthiasdottir

Μέχρι τότε, η Ισλανδία απλώς δεν υπήρχε ως σημείο παγκόσμιου ενδιαφέροντος, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται ότι στο Ρέικιαβικ έγινε η πρώτη προσπάθεια να λιώσουν οι πάγοι του Ψυχρού Πολέμου με τη Συνάντηση Κορυφής Ρήγκαν – Γκορμπατσόφ τον Οκτώβριο του 1986, καθότι η Ισλανδία στο μέσον της διαδρομής μεταξύ ΕΣΣΔ και ΗΠΑ. Οι νεότερες γενιές είναι ίσως πιο οικείες με την αλλόκοτη φωνή της Μπιόργκ που είναι η μοναδική Ισλανδή τραγουδίστρια η οποία έκανε διεθνή καριέρα με τους μουσικούς πειραματισμούς της.

Η χώρα, νησί ούσα, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες που εφάπτονται του Αρκτικού Κύκλου, δεν έχει αυτόχθονες Εσκιμώους. Δεν είχε τίποτε. Ήταν ακατοίκητη ως τον 10ο αιώνα, οπότε και εποικίστηκε από Νορβηγούς Βίκινγκ και Ιρλανδούς Κέλτες και τα ζώα τους, ενώ έκτοτε οι Ισλανδοί με δέος εποικίζουν κι αυτοί το παρελθόν τους ανατρέχοντας στα επικά παραμύθια με τα οποία μεγάλωσαν γενιά προς γενιά, τα περίφημα saga. Δεν περνάει αλλιώς η ατελείωτη χειμωνιάτικη νύχτα έξι μηνών χωρίς παραμύθια, χάρη στα οποία η Ισλανδία εξάλλου οφείλει μια βαθιά ριζωμένη παράδοση λαϊκής λογοτεχνίας που ακόμη αντέχει.

Η Ισλανδία κοιτάει στο παρελθόν τη μοναξιά και την απομόνωση. Έτσι έζησε: με τους απέραντους παγετώνες της, τα ηφαίστεια να σκάνε το ένα μετά το άλλο σε μια γη από λάβα, τις θερμές πηγές της να πλημμυρίζουν το τόπο και να προσφέρουν άπειρη γεωθερμική ενέργεια που την έχουν κάνει να ξεχωρίζει ως η «πράσινη» Σαουδική Αραβία και να θερμαίνεται δωρεάν στις πολικές της θερμοκρασίες και το ψάρεμα το οποίο παραδοσιακά αποτελεί την κατεξοχήν βαριά βιομηχανία της. 

Είναι εξάλλου οι περιορισμοί που θέτει η Ε.Ε. στην αλιεία, που κρατούν την Ισλανδία μακριά από την Ένωση, ενώ εδώ και λίγα χρόνια μόνο οι Ισλανδοί ανακαλύπτουν ότι μάλλον είναι πιο προσοδοφόρο να δείχνουν τις φάλαινες στους τουρίστες παρά να τις θηρεύουν, οπότε ο τουρισμός μάλλον θα εμφανίσει ως πιο συμφέρουσα μια λύση που η οικουμενική οικολογική συνείδηση δεν έχει καταφέρει να επιβάλει.

Χάρη σε αυτές τις ιδιαιτερότητες, η Ισλανδία κατάφερε να ξεπεράσει το σοκ της τραπεζικής της κρίσης σχετικά ανορθόδοξα: το ΔΝΤ κατέφτασε αμέσως το φθινόπωρο του 2008 με την κλασσική copy-paste συνταγή από τη Χιλή ως την Ταϋλάνδη και την Ελλάδα. Ωστόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, εξαντλώντας τα όρια των συνταγματικών του αρμοδιοτήτων ενάντια στην κυβερνητική βούληση, έστειλε το ισλανδικό Μνημόνιο σε δημοψήφισμα στο οποίο ο λαός απέρριψε την λύση του Προγράμματος Διάσωσης. Έτσι, οι ισλανδικές τράπεζες τέθηκαν εκτός παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.

H χώρα δεν έχει ακόμη συνέλθει από τις επιπτώσεις του τραπεζικού κραχ, καθώς ο κόσμος ακόμη χρωστά τα δάνειά της ευζωίας του. Ωστόσο, η κατάσταση στην οποία βρίσκεται δεν είναι συγκρίσιμη με αυτή των χωρών που μπήκανε στα Μνημόνια, και ειδικά με την ελληνική. Φαντάζομαι ότι πολλοί συμπολίτες μας, στην απόγνωσή τους σήμερα, έχουν κάθε λόγο να φθονούν τον ισλανδικό τρόπο διάσωσης. Και πιο υπερήφανος υπήρξε και λιγότερο επώδυνος. Ας μην ξεχνάμε ωστόσο ότι αυτός ο «τρόπος» κατέστη εφικτός μόνο σε αυτόν τον τόπο ακριβώς λόγω της ιστορικής μοναξιάς και της οικονομικής απομόνωσης του, μεγέθη ασύλληπτα για οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.

Στα χρόνια της ανεξαρτησίας της, από το 1944 ως σήμερα, η Ισλανδία είναι μια επαλήθευση του small is beautiful: μια μικρή, ασφαλής και δεμένη κοινότητα στους τηλεφωνικούς καταλόγους της οποίας οι πολίτες γράφονται πρώτα με τα ονόματα και μετά με τα επίθετά τους. 

Αυτή η κοινότητα ανταπεξήλθε προτάσσοντας αλληλεγγύη στις ως σήμερα κακουχίες της. Μια χώρα μόλις 330 χιλιάδων κατοίκων, και πιο αραιοκατοικημένη στη Ευρώπη, χρειάστηκε την αρνητική δημοσιότητα του τραπεζικού κραχ και της ηφαιστιακής της τέφρας ώστε μέσα σε λίγα χρόνια να αρχίσει να γίνεται ταξιδιωτικός προορισμός. Σήμερα, για πρώτη φορά οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων κάνουν εξώσεις των ενοικιαστών για να χωρέσουν σε AirBnB τους τουρίστες που πολλαπλασιάζονται. Είναι μόλις το 2009 που η Ισλανδία κατάφερε να ξεπεράσει τον λιγοστό πληθυσμό της σε τουρισμό ενώ το 2014, οι τουρίστες ξεπέρασαν το εκατομμύριο με προβολή να διπλασιαστούν το 2020. Οι χαμηλού κόστους πτήσεις πλέον έχουν κάνει τη χώρα προσβάσιμο προορισμό μοναδικής φυσικής ομορφιάς, ενώ το Ρέικιαβικ έχει γίνει το πιο δημοφιλές stop over από Αμερική προς Ευρώπη.

Η ισλανδική κοινοτιστική συνταγή που επιβίωσε –ουσιαστικά άνθησε– σε καθεστώς απομόνωσης, θα δοκιμαστεί σκληρά στο εγγύς μέλλον που οι αποστάσεις πλέον εκμηδενίζονται. Ειδάλλως, αυτό που θα μείνει είναι πως το μικρό είναι μεν όμορφο, αρκεί όμως να είναι τόσο μακριά ώστε να μην είναι προσβάσιμο.

Ο Δημήτρης Χριστόπουλος διδάσκει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και είναι αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

enthemata.wordpress.com

Και τα μνημόνια έπεφταν ράιτ θρου

Από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου έχουν περάσει μόλις οκτώ μήνες. Από του Ιανουαρίου δεκαπέντε. Μέσα από τη βουλή έχει προλάβει να περάσει μόλις ένα μνημόνιο και κάτι. Έξω από τη βουλή όμως τι περνάει;

Την Κυριακή το βράδυ, η ψυχή του μνημονίου, το ασφαλιστικό, πέρασε από την βουλή βάζοντας στον στόχο εκατομμύρια ψυχές που έχουν κατατεθεί εδώ και δεκαετίες στα ασφαλιστικά ταμεία. Η καρδιά του δουλεύει στο ΤΑΙΠΕΔ στην εντέλεια, στα χέρια του κρατάει τα κόκκινα δάνεια, στο μυαλό του έχει τις ελληνικές επιχειρήσεις.

Όμως το μνημόνιο του Αλέξη, του Αντώνη και του ΓΑΠ δεν είναι τα μόνα που εφαρμόζονται στη χώρα.

Μόλις πριν λίγες εβδομάδες, το μνημόνιο του ΟΛΠ εφαρμόστηκε και το λιμάνι του Πειραιά πήρε τον δρόμο για την Κίνα, ενώ διάφορα μικρά νησάκια διαλέγουν μεταξύ της σημαίας του Κατάρ, της Σαουδικής Αραβίας και του Αζερμπαϊτζάν. Λίγο πιο πριν, τα περιφερειακά αεροδρόμια πέταξαν για Γερμανία, ενώ τα τρένα ετοιμάζονται για Ρωσία ή Κίνα. Ανάλογα εάν προτιμούν βουνό ή θάλασσα.

Την ίδια ώρα, η El Dorado συνεχίζει κανονικά την εξόρυξη χρυσού, αφού πλέον έλαβε και τις ευλογίες του υπουργείου Περιβάλλοντος. Το γεγονός πως ο αμίαντος, σε συνδυασμό με το αρσενικό που δείχνουν οι μελέτες, έχουν βάλει στο στόχαστρο του καρκίνου μερικές δεκάδες χιλιάδες πολίτες, θεωρούνται μάλλον παράπλευρες απώλειες και κακό φενγκ σούι.

Στους μήνες αυτούς όμως, υπάρχει ένα μνημόνιο που πέρασε σε ένα βράδυ, χωρίς μνημόνιο, με έναν νόμο και μάλιστα υπό το χειροκρότημα των πολιτών. Χρειάστηκαν μερικά εικοσιτετράωρα του καλοκαιριού του 2015 ώστε το πλαστικό χρήμα να μεταβληθεί από εργαλείο των πολυεθνικών και των τραπεζών, του Big Brother και του… αντίχριστου, σε ευλογημένο μέσο καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και της κίνησης της οικονομίας.

Όαση.

Παράλληλα, κάμερες μπαίνουν μέχρι και μέσα στα βαγόνια του μετρό, ενώ σύντομα θα έχουμε νέες ταυτότητες, όπου πλέον το τσεκ είναι θα γίνει must, και όχι μόνο για τους κλαρινογαμπρούς και τις νυφάδες τους.

Όροι όπως «ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα» και «περιορισμοί στην ασυδοσία τραπεζών, πολυεθνικών, αστυνομίας» και λοιπών κέντρων που επιβουλεύονται την δημόσια ζωή, σταμάτησαν να έχουν νόημα. Πλέον, το μόνο που μετράει είναι το τετρακοσάρι την εβδομάδα από τον γκισέ της τράπεζας.

«Μεταρρυθμίσεις» που επί Σαμαρά θα χρειαζόταν από έναν χρόνο η κάθε διάταξή τους για να επιβληθούν, ενώ επί Παπαδήμου ίσως και να είχαν ρίξει την «Δικτατορία των αγορών». Ο Αλέξης έχει την δυνατότητα να περνάει μία τέτοια κάθε δύο Κυριακές. Και μάλιστα τις εργάσιμες.

Για τέτοιο ταλέντο μιλάμε. Και μιλώντας για ταλέντο…

Τα κάπιταλ κοντρόλς επιβλήθηκαν τον Ιούλιο επειδή η ηρωική κυβέρνηση αποφάσισε να πάει κόντρα στις επιταγές των δανειστών και να δώσει στον λαό το δικαίωμα να εκφραστεί για το επιβαλλόμενο πρόγραμμα. Πλέον, πιστεύω πως εάν δεν είχαν συντρέξει οι λόγοι τότε για την επιβολή τους, κάποιος θα έπρεπε να τα εφεύρει.

Την επόμενη των κάπιταλ, το πλαστικό χρήμα καθιερώνεται, γίνεται υποχρεωτικό και πριμοδοτείται. Τα POS, μέσα στα επόμενα δύο χρόνια το πολύ θα έχουν κατακλύσει την αγορά, κάνοντας ουσιαστικά αδύνατη την συναλλαγή με πραγματικό χρήμα στην πλειοψηφία των περιπτώσεων.

Πλέον, εάν δεν υπάρχεις μέσα στο σύστημα, δεν θα υπάρχεις καθόλου.

Έτσι, μονομιάς οι μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις προχωρούν με βήμα ταχύ, ο τραπεζικός τομέας απλώνει τα δίχτυα του στο σύνολο της κοινωνικής ζωής, το μάτι της, τα σώματα ασφαλείας και οι υπηρεσίες παρακολούθησης αποκτούν πραγματικά όπλα, τα εργασιακά δικαιώματα και οι περιβαλλοντικοί νόμοι γίνονται ανέκδοτο για golden boys πολυεθνικών, το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα γίνεται εφάμιλλο της «δημόσιας και δωρεάν» Παιδείας. Και έπεται συνέχεια…

Αλλά άμα πάρουμε μία καλή δήλωση για την ελάφρυνση του χρέους με επέκτασή του στα χρόνια των παιδιών και των παιδιών των παιδιών μας, όλα θα πάνε καλά.

Μπράβο, είστε οι αριστερότατοι!

Όλα αυτά, ποιος Σαμαράς, ποιος Γιωργάκης και ποιος Παπαδήμος μπορούσε να το ονειρευτεί; Και ποιος Κυριάκος θα τολμούσε να τα διανοηθεί; Και μάλιστα μέσα σε διάστημα μόλις μερικών μηνών…
 rebeliskos.wordpress.com

9 Μάη 1936: Η απεργία των καπνεργατών πνίγεται στο αίμα

Στις 9 Μαίου του 1936 η χωροφυλακή διαλύει βίαια συγκέντρωση καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη. Έντεκα άνθρωποι σκοτώνονται ενώ πολύ μεγάλος είναι ο αριθμός των τραυματιών.

Ο Γιάννης Ρίτσος γράφει το ποίημα «Επιτάφιος» εμπνευσμένος από τα τραγικά γεγονότα, το οποίο μελοποιήθηκε από το Μίκη Θεοδωράκη
Λίγους μήνες αργότερα, τον Αύγουστο του 1936 επιβάλλεται η δικτατορία Μεταξά.

(Θεσσαλονίκη. Μάης τοῦ 1936. Μιὰ μάνα, καταμεσὶς τοῦ δρόμου, μοιρολογάει τὸ σκοτωμένο παιδί της. Γύρω της καὶ πάνω της, βουΐζουν καὶ σπάζουν τὰ κύματα τῶν διαδηλωτῶν – τῶν ἀπερ- γῶν καπνεργατῶν. Ἐκείνη συνεχίζει τὸ θρῆνο της): Γιέ μου, σπλάχνο τῶν σπλάχνων μου, καρδούλα τῆς καρδιᾶς μου, πουλάκι τῆς φτωχιᾶς αὐλῆς, ἀνθὲ τῆς ἐρημιᾶς μου, πῶς κλείσαν τὰ ματάκια σου καὶ δὲ θωρεῖς ποὺ κλαίω καὶ δὲ σαλεύεις, δὲ γρικᾷς τὰ ποὺ πικρὰ σοῦ λέω; Γιόκα μου, ἐσὺ ποὺ γιάτρευες κάθε παράπονό μου, Ποὺ μάντευες τί πέρναγα κάτου ἀπ᾿ τὸ τσίνορό μου, τώρα δὲ μὲ παρηγορᾶς καὶ δὲ μοῦ βγάζεις ἄχνα καὶ δὲ μαντεύεις τὶς πληγὲς ποὺ τρῶνε μου τὰ σπλάχνα;
 (Απόσπασμα από τον «Επιτάφιο»)

Από τον Απρίλιο του 1936 την Ελλάδα σαρώνει ένα μεγαλειώδες απεργιακό κύμα με κέντρο τη Θεσσαλονίκη και τους καπνεργάτες, που αποτελούν το πιο οργανωμένο κίνημα της εποχής. Η εξέγερση των εργατών στη Θεσσαλονίκη επεκτείνεται σε πολλές άλλες ελληνικές πόλεις, αποτελώντας έναν από τους βασικότερους σταθμούς στο ελληνικό εργατικό κίνημα.

Την εποχή της εργατικής εξέγερσης, είχε προηγηθεί η οικονομική ύφεση προερχόμενη από το κραχ του 1929 στην παγκόσμια οικονομία) και η συνακόλουθη πτώχευση του 1932. Όμως δεν ήταν μόνον αυτό το οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο. Πριν από την κρίση, στην Ελλάδα είχε ήδη αποτύχει οικτρά η Μεγάλη Ιδέα του Βενιζέλου. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, δεν υπήρχε πια η Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Επιπλέον, οι πρόσφυγες που είχαν έρθει στη χώρα είχαν δώσει μιας πρώτης τάξεως δικαιολογία σε εργοδότες να μειώσουν τα μεροκάματα.

Άλλη μια δικαιολογία για τους εργοδότες, ώστε να μειώσουν τις αμοιβές ήταν ενδεχομένως και η παγκόσμια οικονομική κρίση της εποχής (1929-1932).

Οι αμοιβές των 48.000 περίπου καπνεργατών έπεσαν από τις 135-150 δραχμές στις 75 δραχμές. Μάλιστα, πολλοί αναγκάζονταν να δουλεύουν δωρεάν μόνον για τα ένσημά τους.
Με βασικό, λοιπόν, αίτημα την αύξηση των κουρεμένων ημερομισθίων τους, στα τέλη Απριλίου του 1936 λαμβάνει χώρα στη Θεσσαλονίκη το πρώτο καπνεργατικό συνέδριο.
Εκεί αποφασίζεται απεργία για τις 29 του μήνα. Αξίζει να σημειωθεί εδώ, πώς ανάμεσα στα εκατοντάδες εργατικά σωματεία που υπήρχαν στη Θεσσαλονίκη στα χρόνια αυτά -σύμφωνα με το «Παλίμψηστο του αίματος» του Γιώργου Αναστασιάδη,καθηγητή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης- υπήρχε η Εθνική Ένωσις «Ελλάς» (ΕΕΕ), με ιδιαίτερα αρνητικό ρόλο, ήταν δε και αντισημιτική.

Στις 6 Μαίου, όπως αναφέρεται στα «Νέα», μέλη της ΕΕΕ πυροβολούν εναντίον απεργών τσαγκαράδων στην Πλατεία Βλάλη και η έφιππη αστυνομία, απ’ την άλλη, συγκρούεται με ομάδες απεργών.
Στις 8 Μαίου η πόλη έχει μετατραπεί πλέον σε πεδίο μάχης , με 70 περίπου τραυματίες απεργούς.

Στις 9 Μαίου η απεργία είναι κάτι παραπάνω από γενική.
Συμμετέχουν σχεδόν όλοι οι εργαζόμενοι. Στις 10:30 το πρωί στη διασταύρωση των οδών Βενιζέλου και Εγνατίας πέφτει νεκρός ο νεαρός αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης. Είναι ο πρώτος νεκρός ενώ ακολουθούν και άλλοι στη συνέχεια. Ο θρήνος της μητέρας του πάνω στο πτώμα του γιου της, που καταγράφηκε φωτογραφικά ενέπνευσε το Γιάννη Ρίτσο στον «Επιτάφιο».

Την επόμενη ημέρα, η κηδεία των θυμάτων είναι πραγματικός λαϊκός ξεσηκωμός.

Στο νεκροταφείο συγκεντρώνονται περίπου 150.000 άνθρωποι. Στις 11 Μαΐου κηρύσσονται απεργίες διαμαρτυρίας σε πολλές πόλεις της χώρας και στις 13 Μαΐου πανελλαδική απεργία

 tvxs.gr

Μίλα μου για Μαρξ. Μίλα μου βρώμικα

spasmenoparathyro

Γράφει ο 2310net

Ένας από τους λόγους που με κάνουν αισιόδοξο για την επερχόμενη δυναμική επιστροφή του μαρξισμού είναι ότι τελευταία, τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα, πληθαίνουν οι φωνές που «συνομιλούν» με το έργο και τη ζωή του. Δυστυχώς στις περισσότερες περιπτώσεις δεν πρόκειται για μαρξιστές, αριστερούς ή κομμουνιστές που διαπιστώνουν την αναγκαιότητα να εμβαθύνουν πάλι στο έργο του, αλλά για ορκισμένους εχθρούς του, οι οποίοι προσπαθούν να τον αποδομήσουν.


Αυτοί οι εχθροί ανήκουν σε δύο κατηγορίες οι οποίες μεταξύ τους είναι συγκοινωνούντα δοχεία: από τη μια οι φιλελεύθεροι, από την άλλη οι φασίστες. Βασικά και οι δύο από την ίδια πλευρά είναι, αλλά λέμε τώρα… Ας δούμε αναλυτικά πως εμφανίζεται το φαινόμενο στη χώρα μας:

Οι (νεο)φιλελεύθεροι γραμματιζούμενοι

Εδώ ανήκουν αυτοί που –και καλά- έχουν διαβάσει Μαρξ, ξέρουν το Κεφάλαιο απ’έξω κι ανακατωτά και διαφωνούν με αυτό ιδεολογικά και επιστημονικά. Από Ανδριανόπουλο μέχρι Παπαγγελή, όλα τα νεοφιλελεύθερα μπουμπούκια παρουσιάζονται ως αναγνώστες του έργου του Μαρξ που έφτασαν στον φιλελευθερισμό απορρίπτοντας τις «μαρξιστικές» αηδίες.

Εκτός από τον Τζήμερο (αλήθεια δυσκολεύτηκα να αποφασίσω αν θα τον κατατάξω στους νεοφιλελεύθερους ή τους νεοναζί) που στα οργισμένα στάτους του καταρρίπτει τον μαρξισμό με ατάκες που θυμίζουν κακό σενάριο διαφημιστικών σπότ και μπορούν να απαγγελθούν μόνο με ύφος Στέφανου Χίου, βλέπουμε συχνά σε φιλελέ ιστοσελίδες να εμφανίζονται άρθρα «απάντησης» στις «μαρξιστικές ιδεοληψίες».

Συνήθως οι (νέο)φιλελεύθεροι opinion makers χρησιμοποιούν τον Μαρξ (ή ακόμα και τον Στάλιν) για να ασκήσουν κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ. Ενώ είναι παγκοίνως γνωστό ότι η σχέση που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ με τον Μαρξ είναι μικρότερη από αυτή που έχει η Άντζελα Δημητρίου με τον Μπρεχτ ή ο Γιάνης Βαρουφάκης με τη μόδα. Φυσικά και δεν είναι τόσο ηλίθιοι (καλά ας κρατάμε μικρό καλάθι). Θέλουν να εμφανίσουν την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ ως μια «σοσιαλιστική» ή ακόμα και «κομμουνιστική» εμμονή που δεν ταιριάζει με τις φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα. Ότι τάχα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν προχωράει σε βαριές μεταρρυθμίσεις γιατί θέλει να μείνει πιστός στον Μαρξ! Έτσι, πιστεύουν πως αποδομώντας τον Μαρξ θα χτυπήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ. Βέβαια, είναι τόσο ανόητοι που δεν έχουν διαπιστώσει πως την πρωτιά στο χτύπημα του μαρξισμού την έχει ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ.

Ωστόσο το θέμα είναι μεγαλύτερο. Ο καπιταλισμός περνάει κρίση εδώ και κοντά μια δεκαετία. Τα εργαλεία της φιλελεύθερης οικονομίας προφανώς δεν καταφέρνουν, όχι να προβλέψουν ή να προλάβουν, αλλά ούτε καν να καταγράψουν το μέγεθος και το εύρος της κρίσης. Προφανώς η μαρξιστική εκδοχή της πολιτικής οικονομίας δεν τους εξυπηρετεί καθώς θα ήταν σαν να παραδέχονται ότι ζούσαν σε μια πλάνη, οπότε χτυπάνε τον Μαρξ με τη λογική της καμπούρας του γείτονα. Με άλλα λόγια (παραδέχονται αλλά δεν λένε ότι) η δική τους θεωρία αποδεικνύεται ανεδαφική αλλά για να μην χρειαστεί να απαντήσουν σε αυτό κατηγορούν τον Μαρξισμό για ανεδαφικότητα.

Οι Χρυσαυγίτες ούγκανοι που το παίζουν μορφωμένοι

Ξέρω τι σκέφτεστε: Εδώ θα έπρεπε να είναι ο Τζήμερος και όχι στην πάνω κατηγορία. Αλλά η ειδοποιός διαφορά είναι ότι εδώ ανήκει εκείνο το κομμάτι των νεοναζί που δεν είναι μόνο μούσκουλα και μαχαίρια, αλλά νομίζουν πως είναι διαβασμένοι εθνικιστές. Αφού λοιπόν διάβασαν λίγο bankingnews και δυο-τρεις συνεντεύξεις του Αρχηγού τους κατάλαβαν πως φταίει ο Μαρξισμός.

Λάθος. Δεν κατάλαβαν τι είναι ο Μαρξισμός

Πάλι λάθος. Κατάλαβαν πως φταιει ο Μαρξ γιατί ο καπιταλισμός δεν έχει καταρρεύσει.

Όχι, πάλι λάθος. Κατάλαβαν πως ο Μαρξ, ουγκ, τα δρώμενα, η νεολαία και ο καπιταλισμός να πούμε δηλαδή, ουγκ.

Τέλος πάντων. Δεν κατάλαβαν τίποτα.

Μάλλον, ό,τι δεν καταλαβαίνουν (και είναι πολλά) είναι Μαρξισμός.

Μαρξ=κακό. Χίτλερ=καλό. Αυτό ακριβώς, τίποτα άλλο.

Αυτοί λοιπόν οι ναζί, προσπαθούν να κάνουν ιδεολογικό πόλεμο δίνοντας στον αόριστο αντίπαλο (που μεταξύ μας δεν είναι και τόσο αόριστος, απλά εμφανίζεται στο λεξιλόγιο τους ενίοτε ως «σύστημα», «κατεστημένο», «νέα τάξη πραγμάτων» κτλ.) μια ιδεολογική ταυτότητα που τους βολεύει να αποδομήσουν. Έτσι, όποιος ας πούμε δεν συμφωνεί με την αντίληψη να πνίγουμε τους πρόσφυγες, (τους λαθροεισβολείς στη δική τους γλώσσα) στη θάλασσα είναι μαρξιστής και έχει αυτή την άποψη επειδή είναι μαρξιστής.

Από την ιδιότητα κάποιου ως μαρξιστή προκύπτει με έναν δικό τους τρόπο και μια σειρά άλλων ιδιοτήτων: είσαι μαρξιστής άρα είσαι ομοφυλόφιλος, εβραίος, δούλος των αμερικάνων, δούλος των ρώσων (λίγο, γιατί τώρα παίζουν κι αυτοί μπάλα μαζί τους), δούλος των κινέζων, κτηνοβάτης, μασόνος, εραστής πακιστανών, πλούσιος, έχεις καταθέσεις, μετοχές και ακίνητα, είσαι κομμάτι του συστήματος, άπατρης, άθρησκος, βλάσφημος, κοπρολάγνος, κωλόπαιδο που καις την περιουσία του κοσμάκη, αμόρφωτος, θολοκουλτουριάρης, διορισμένος από το ΠΑΣΟΚ σε ΔΕΚΟ, ανθέλληνας, γραικύλλος, χοντρός, κοντός και άσχημος και βρωμάν οι μασχάλες σου ιδρωτίλα.

Αυτοί αν δεν ήταν τόσο επικίνδυνοι θα ήταν τόσο για λύπηση που δεν θα άξιζε να γελάμε μαζί τους, αλλά δεν γίνεται αλλιώς…

Κατηγορία Bonus: Οι μαρξιστές της Αριστεράς και της Προόδου

Εδώ ανήκουν εκείνοι που επικαλούνται τον Μαρξ, ενίοτε με έναν τόνο διόρθωσης ή συσχέτισής του έργου του με την σημερινή συγκυρία, προσπαθώντας ακόμα και να επαναγράψουν την θεωρία του στο σήμερα. Έχουν διαβάσει λίγο Ζίζεκ και τον πέρασαν για μαρξιστή επειδή έχει μούσια και νομίζουν ότι αυτό είναι η σύγχρονη μαρξιστική θεωρία.

Κυκλοφορούν μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ και Ποταμι, αυτοπροσδιορίζονται ως αριστεροί ενώ κάθε δεύτερη κουβέντα τους αφορά στις μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη ο τόπος.

Βέβαια ξέρουν τόσο Μαρξ, που αν τους αναφέρεις την πάλη των τάξεων θα σου απαντήσουν με το γνωστό «αυτά καλό είναι να μη γίνονται».

Αυτοί λοιπόν, μιλάνε για Μαρξ γιατί κατανοούν ότι έρχεται στο προσκήνιο και πάλι, λόγω της καπιταλιστικής σαπίλας. Βέβαια, οι συνθήκες πια είναι πολύ χειρότερες σε σύγκριση με προηγούμενες δεκαετίες, οπότε χρέος της γενιάς μας είναι όχι απλά να δώσει ξανά στον μαρξισμό την θέση που του αρμόζει αλλά και να τον διασώσει από τα μικρόβια που τείνουν να κολλήσουν πάνω του. Αλλά αυτή είναι μια άλλη συζήτηση

Ανταπάντηση στα «ερωτηματικά της δραχμής»

Η απελευθέρωση της Ελλάδας από τα δεσμά του χρέους και η αποκατάσταση της εθνικής  κυριαρχίας της με την κυκλοφορία του δικού της νομίσματος, απαιτεί ένα μεγάλο πολιτικό-οικονομικό σχέδιο καλά επεξεργασμένο σ’ όλες τις λεπτομέρειές του

.

Η απελευθέρωση της Ελλάδας από τα δεσμά του χρέους και η αποκατάσταση της εθνικής  κυριαρχίας της με την κυκλοφορία του δικού της νομίσματος, απαιτεί ένα μεγάλο πολιτικό-οικονομικό σχέδιο καλά επεξεργασμένο σ’ όλες τις λεπτομέρειές του. Η αναφορά σε επί μέρους θέματα και στις δυσκολίες που τυχόν θα παρουσιαστούν εντείνουν τη σύγχυση και καλλιεργούν την ηττοπάθεια ανάμεσα στους πολίτες. Όλα τα στοιχεία  του εγχειρήματος αλληλοεπηρεάζονται, δεν μπορεί π.χ. να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα του δυσθεώρητου χρέους χωρίς επιστροφή στη δραχμή, όπως δεν μπορεί να υπάρξει οικονομική ανάπτυξη, όχι μεγέθυνση, χωρίς την κυκλοφορία του εθνικού νομίσματος, ακόμη η βιωσιμότητα του νέου νομίσματος εξαρτάται από τη λύση που θα δοθεί για το Δημόσιο Χρέος κ.ο.κ.

Στη συζήτηση που άνοιξε ο οικονομολόγος Βασίλης Βιλιάρδος με το άρθρο του «Τα ερωτηματικά της δραχμής» (βλ. www.analyst.gr  7-4-16), δώσαμε μια απάντηση παρουσιάζοντας τα βασικά σημεία ενός σχεδίου επιστροφής στο εθνικό νόμισμα (βλ. analyst.gr, κατηγορία ΑΠΟΨΕΙΣ 17-4-16 και στο http://greekattack.wordpress.com ). Ο κ. Βιλιάρδος επανήλθε με ένα δεύτερο άρθρο του (βλ. www.analyst.gr 25-4-16) στο οποίο εκφράζει τις αντιρρήσεις του και σχολιάζει διάφορα σημεία του σχεδίου αυτού.

Έχοντας υπόψη τα ανωτέρω θα επιχειρήσουμε μια δεύτερη αναλυτική απάντηση στις θέσεις του κ. Βιλιάρδου, ελπίζοντας ότι οι αναγνώστες, που δεν είναι υποχρεωμένοι να γνωρίζουν τα τρία προηγούμενα κείμενα θα κατανοήσουν, τον προβληματισμό και τις διαφορετικές απόψεις που αναπτύσσονται σ’ αυτόν τον διάλογο.

Η Ελλάδα πρέπει πρώτα να βγει από την ΕΕ ως απαραίτητη προϋπόθεση για την έξοδό της από το κοινό νόμισμα, υποστηρίζει ο κ. Βιλιάρδος. Δεν κατανοούμε από πού προκύπτει αυτή η άποψη. Στην ΕΕ υπάρχουν εννέα χώρες, μεταξύ των οποίων η Βρετανία, η Σουηδία και η Δανία, που δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη και έχουν το δικό τους εθνικό νόμισμα. Στις Συνθήκες της ΕΕ δεν προβλέπεται συγκεκριμένη διαδικασία για έξοδο μιας χώρας από το ενιαίο νόμισμα. Έτσι η Ελλάδα με βάση το δικαίωμα της εθνικής κυριαρχίας θα θέσει σε κυκλοφορία το εθνικό νόμισμά της και θα αποχωρήσει από την ΕΚΤ, το Eurogroup και τα άλλα όργανα της Ευρωζώνης, παραμένοντας όμως μέλος της ΕΕ. 

Υπάρχει βεβαίως και ο δύσκολος δρόμος, δηλαδή, να αποχωρήσει η χώρα μας από την ΕΕ ύστερα από διαπραγματεύσεις που, σε περίπτωση διαφωνιών, μπορεί να διαρκέσουν και δύο χρόνια. Μόλις η Ελλάδα αποχωρήσει από την ΕΕ δε θα μπορεί να παραμείνει στην Ευρωζώνη. Γιατί όμως να ακολουθηθεί ο δύσκολος δρόμος, με δραματικές συνέπειες για την οικονομία, στο μακρύ μεταβατικό διάστημα; Θυμίζουμε ότι την έξοδο από την Ευρωζώνη έχει προτείνει, αρκετές φορές από το 2011, ο Β. Σόϊμπλε όπως και ορισμένοι οικονομολόγοι (Χανς-Βέρνερ Ζιν, καθηγητής και πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών Ifo του Μονάχου ), όχι όμως την έξοδο από την ΕΕ. Ασφαλώς το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών έχει μελετήσει τις σχετικές διαδικασίες και τις θεωρεί απόλυτα εφικτές. Η διαφορά είναι ότι οι Γερμανοί προτείνουν προσωρινή, για πέντε χρόνια, έξοδο από το ευρώ, έλεγχο της συναλλαγματικής ισοτιμίας της δραχμής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), ενώ δεν αναφέρονται στο χρέος που θεωρούν ότι θα εξακολουθήσουμε να αποπληρώνουμε στο ενιαίο νόμισμα. Αυτό το σχέδιο είναι σύμφωνο με τα γερμανικά αλλά όχι τα ελληνικά συμφέροντα και αποτελεί μελλοντικό κίνδυνο.

Εντός της ΕΕ η χώρα μας κάνοντας χρήση των διατάξεων των Ευρωπαϊκών Συνθηκών, θα υπερασπιστεί τα ζωτικά συμφέροντά της, όπως έκανε πρόσφατα η βρετανική κυβέρνηση.  Η Ελλάδα χρησιμοποιώντας το βέτο θα ζητήσει αλλαγές των κανονισμών και οδηγιών, όπως οι ποσοστώσεις, που λειτουργούν εις βάρος της οικονομίας της. Ιδιαίτερα η χώρα μας θα πρέπει να μπλοκάρει, με το βέτο, την κυοφορούμενη Διατλαντική Εμπορική και Επενδυτική Σχέση (ΤΤΙΡ) μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, που θα δώσει τη χαριστική βολή στις μικρές ελληνικές αγροτικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις. Αν, στα πλαίσια της ΕΕ, εμποδίζεται το σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης της Ελλάδας, τότε στο αμέσως επόμενο στάδιο, αφού θα έχουμε θωρακίσει την οικονομία μας με το εθνικό νόμισμα, θα αποφασιστεί η έξοδος από αυτήν.

.

Η ισοτιμία

Στην εισαγωγή της Νέας Δραχμής με ισοτιμία ένα προς ένα σε σχέση  με το ευρώ δε φαίνεται να διαφωνεί  ο κ. Βιλιάρδος, αλλά εκφράζει τις αντιρρήσεις του για το «κλείδωμα» αυτής της ισοτιμίας, αμφισβητώντας τα παραδείγματα άλλων χωρών που αναφέραμε. Επαναλαμβάνουμε λοιπόν ότι η Ελβετία «κλείδωσε» το νόμισμά της το Σεπτέμβριο του 2011 προκειμένου αυτό να μην υποτιμηθεί σε μια περίοδο που είχε αρχίσει η ανατίμηση του ευρώ.  Τον Ιανουάριο του 2015 οι Ελβετοί «ξεκλείδωσαν» την ισοτιμία, γιατί είχε αρχίσει η υποτίμηση του ευρώ, ώστε αυτό να μην παρασύρει μαζί του, προς τα κάτω,  το φράγκο. Αμέσως το ελβετικό νόμισμα ανατιμήθηκε. Αυτός ήταν ο λόγος «ξεκλειδώματος» της ισοτιμίας του ελβετικού φράγκου  και όχι το κόστος όπως αναφέρει ο κ. Βιλιάρδος. Το όποιο συναλλαγματικό κόστος της Ελβετίας οφείλεται στο ότι το νόμισμά της διαπραγματεύεται στα διεθνή χρηματιστήρια, είναι και μικρής κλίμακας αποθεματικό νόμισμα, κάτι που δε θα συμβαίνει με τη Νέα Δραχμή.

Σχετικά με την Αργεντινή, όπως είχαμε αναφέρει στο προηγούμενο άρθρο μας, η χρεοκοπία της δεν οφείλεται στην «κλειδωμένη», επί δέκα χρόνια, ισοτιμία ενός πέσος προς ένα δολάριο, αλλά στην ελεύθερη διακίνηση των κεφαλαίων που επέβαλλε το ΔΝΤ. Έτσι  ένας πολίτης ή μια επιχείρηση της Αργεντινής μπορούσε π.χ. να πάει σε μια τράπεζα να δώσει ένα εκατομμύριο πέσος, να πάρει ένα εκατομμύριο δολάρια και να τα στείλει σε μια τράπεζα των ΗΠΑ. Αυτό το καθεστώς εξανέμισε τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας και την οδήγησε στη χρεοκοπία. Με την εισαγωγή της Νέας Δραχμής θα απαγορευτεί η εξαγωγή κεφαλαίων (καταθέσεων) προς το εξωτερικό,  όπως γίνεται ήδη με την εφαρμογή των capital controls.

Όσον αφορά την Κίνα,  έχει δίκιο ο κ. Βιλιάρδος ότι λόγω μεγέθους και συναλλαγματικών αποθεμάτων δε συγκρίνεται με την Ελλάδα, την αναφέραμε ως παράδειγμα χώρας που η κυβέρνηση ελέγχει την ισοτιμία και δεν την έχει αφήσει βορά των χρηματαγορών. Για τη Βουλγαρία που έχει «κλειδωμένη» την ισοτιμία του λέβα με το ευρώ ο κ. Βιλιάρδος γράφει ότι δεν υπάρχει λόγος να αναφερθούμε. Γιατί άραγε;

Τέλος, θυμίζουμε ότι σε non paper του ΔΝΤ, με τίτλο «Η Ελλάδα μετά την αποχώρηση από το ευρώ» που αποκάλυψε το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel (26-4-15), το Ταμείο απορρίπτει το «κλείδωμα» της ισοτιμίας και τάσσεται υπέρ της υποτίμησης της δραχμής με το γνωστό δογματικό επιχείρημα για αύξηση της ανταγωνιστικότητας.

Το «κλείδωμα» της ισοτιμίας είναι κομβικό σημείο ώστε η μετάβαση στο εθνικό νόμισμα να γίνει ομαλά, χωρίς απώλεια στην αγοραστική δύναμη των πολιτών, χωρίς απώλεια των καταθέσεων και χωρίς πληθωριστικές πιέσεις. Είναι φανερό ότι το «κλείδωμα» της ισοτιμίας τρομάζει τους δανειστές που δε θα μπορούν να εκβιάζουν την Ελλάδα εξαπολύοντας κερδοσκοπικές-υποτιμητικές επιθέσεις στο νόμισμά της. Όσον αφορά το έωλο επιχείρημα περί ανταγωνιστικότητας, επειδή δεν μπορούμε να το αναπτύξουμε εδώ, παραπέμπουμε τον αναγνώστη στο βιβλίο του γράφοντος «Η Επανάσταση του Grexit – Το σχέδιο».

Ο κ. Βιλιάρδος αναρωτιέται πώς μπορεί να εθνικοποιηθεί η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) αφού μόνο το 6% των μετοχών της ανήκει στο δημόσιο. Στην πρώτη απάντησή μας γράψαμε ότι με την εθνικοποίηση εννοούμε ότι η ΤτΕ θα αποδεσμευτεί από την ΕΚΤ (σήμερα είναι υποκατάστημά της), θα της εκχωρηθεί το εκδοτικό δικαίωμα  κυκλοφορίας του νέου νομίσματος και θα τοποθετηθεί νέα διοίκηση με απόφαση της κυβέρνησης, με βάση το δικαίωμα της εθνικής κυριαρχίας. Αυτά δεν προϋποθέτουν, στην αρχική φάση, αλλαγή της μετοχικής σύνθεσης της κεντρικής τράπεζας, η οποία θα επανέλθει, τουλάχιστον, στο καθεστώς που ίσχυε πριν την είσοδο στην Ευρωζώνη. Σωστά παρατηρεί ο κ. Βιλιάρδος ότι το σημαντικότερο δεν είναι σε ποιόν ανήκει μια κεντρική τράπεζα, αλλά ποιος καθορίζει την πολιτική της.

.

Οι καταθέσεις

Αναφέραμε, στην αρχική απάντηση, ότι οι καταθέσεις ιδιωτών και επιχειρήσεων, μπορούν να παραμείνουν σε ευρώ και να αποτελούν καταθέσεις σε συνάλλαγμα. Έτσι οι πολίτες, από την πρώτη στιγμή, δε θα ανησυχούν ότι μπορεί να υπάρξει μείωση της περιουσίας τους από μια υποτιθέμενη υποτίμηση της δραχμής. Οι σημερινές καταθέσεις, δηλαδή, θα έχουν ρήτρα ευρώ. Όταν εκταμιεύονται οι καταθέσεις στην εσωτερική αγορά θα μετατρέπονται σε δραχμές, πάντα με ισοτιμία ένα προς ένα, αφού όλες οι συναλλαγές από την πρώτη στιγμή θα γίνονται στο νέο εθνικό νόμισμα. Αντίθετα, όταν εκταμιεύονται για πληρωμές στο εξωτερικό, όπως εισαγωγές προϊόντων, τουρισμό, σπουδές, υγεία κτλ, σε ευρώ.

Έχει δίκιο ο κ. Βιλιάρδος να λέει ότι οι καταθέσεις σε ευρώ είναι πλασματικές, αφού οι τράπεζες δεν τις έχουν. Αυτό όμως δε συμβαίνει μόνο για τις ελληνικές τράπεζες που είναι, όπως λέει ο ίδιος, χρεοκοπημένες αλλά για όλες τις τράπεζες που, εκτός από ένα μικρό ποσοστό που κρατούν ως αποθεματικό, τις υπόλοιπες καταθέσεις τις έχουν εκταμιεύσει ως δάνεια. Παρ’ όλα αυτά, όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα, οι ελληνικές τράπεζες κατέχουν, εκτός των άλλων στοιχείων ενεργητικού, ομόλογα του EFSF, υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης (ΑΑΑ) αξίας 37 δις. ευρώ. Στην πρώτη αρχική φάση δε χρειάζεται εθνικοποίηση των τραπεζών αλλά τοποθέτηση ενός κυβερνητικού επιτρόπου με το επιτελείο του για την τήρηση της συναλλαγματικής πολιτικής. Όταν απαιτηθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών αυτή θα γίνει σε δραχμές και σε αντιστάθμισμα το Δημόσιο θα πάρει μετοχές, έτσι θα αλλάξει η μετοχική σύνθεση των ελληνικών τραπεζών, όπως είχε συμβεί με την πρώτη ανακεφαλαιοποίηση.

Δεν κατανοούμε τι εννοεί ο κ. κ. Βιλιάρδος γράφοντας ότι αν η χώρα μας επέστρεφε στη δραχμή αυτό δε θα δημιουργούσε ως δια μαγείας καταθέσεις. Με το εθνικό νόμισμα οι καταθέσεις θα είναι απόλυτα εγγυημένες από το κράτος και ανεξαρτήτως ύψους, ακόμα κι αν χρεοκοπήσει κάποια τράπεζα. Capital controls με τη δραχμή δε θα είναι ανάγκη να επιβληθούν. Οι πολίτες δε θα ανησυχούν για τις καταθέσεις τους, όπως δεν ανησυχούσαν και  την περίοδο πριν την εισαγωγή του ευρώ.

Το Ισοζύγιο των Εξωτερικών Συναλλαγών

Στην απάντησή του ο κ. Βιλιάρδος επιμένει ότι το Ισοζύγιο δεν είναι ισοσκελισμένο και η υποχώρηση του ελλείμματος είναι συγκυριακή, αφού δεν οφείλεται στην αύξηση των εξαγωγών, αλλά στη μείωση των εισαγωγών λόγω της ραγδαίας κατάρρευσης των εισοδημάτων από τα Μνημόνια. Υποθέτουμε ότι με το «συγκυριακή» δεν υπονοεί ότι τα εισοδήματα θα επανέλθουν στα επίπεδα του 2009  άμεσα και άρα το Ισοζύγιο θα παρουσιάσει ξανά μεγάλο έλλειμμα, μόλις επιστρέψουμε στη δραχμή.  Ο κ. Βιλιάρδος παραθέτει και σχετικό Πίνακα με το έλλειμμα του Ισοζυγίου ως ποσοστό του ΑΕΠ, ο οποίος όμως δεν είναι αντιπροσωπευτικός  γιατί το ΑΕΠ, τα τελευταία έξι χρόνια, έχει μειωθεί περίπου 26%. Έτσι το έλλειμμα εμφανίζεται να υποχωρεί με πιο αργούς ρυθμούς και να «αντέχει» ως ποσοστό μιας συρρικνούμενης βάσης υπολογισμού (ΑΕΠ).

Η αλήθεια είναι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ στα οποία συνυπολογίζονται και αυτά της ΕΛΣΤΑΤ, ότι το 2015 το Ισοζύγιο Εξωτερικών Συναλλαγών παρουσίασε ένα απειροελάχιστο έλλειμμα 7,5 εκατ. ευρώ, ενώ το Ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών (περιλαμβάνει όλα τα προϊόντα, τα καύσιμα, τα πλοία, τον τουρισμό και τη ναυτιλία), ένα πολύ μικρό έλλειμμα μόλις 234,6 εκατ. ή 0,45% του συνόλου των εισαγωγών αγαθών και πληρωμής υπηρεσιών. Το Ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών είναι αυτό που μας ενδιαφέρει, σε περίπτωση εξόδου από την Ευρωζώνη, ώστε να μην υπάρξει καμιά έλλειψη στην εσωτερική αγορά και να μη χρειαστεί, όπως λένε ορισμένοι, η επιβολή δελτίου.

Θυμίζουμε ότι, όπως αναφέραμε στην πρώτη απάντησή μας, η μεθοδολογία κατάρτισης του Ισοζυγίου άλλαξε από τον Ιούλιο του 2015, με βάση το εγχειρίδιο (ΒΡΜ6) του ΔΝΤ, αναδρομικά από το 2013. Μέχρι τον Ιούλιο του 2015, η ΤτΕ υπολόγιζε τα στοιχεία με βάση τα εμβάσματα των ελληνικών τραπεζών για την πληρωμή των εισαγωγών και τα εισερχόμενα εμβάσματα από την αποπληρωμή των εξαγωγών, τον τουρισμό και τη ναυτιλία. Στα στοιχεία αυτά, από τον Ιούλιο του 2015,  ενσωματώθηκαν οι στατιστικές εξωτερικού εμπορίου της ΕΛΣΤΑΤ  από τα τελωνεία της χώρας.

Με τη νέα μεθοδολογία οι εισαγωγές αυξήθηκαν, καθ’ υπολογισμό…κατά 1,5 δις. λόγω του λαθρεμπορίου ναρκωτικών, αλκοολούχων ποτών, καπνού κλπ. Επειδή όμως, σε περίπτωση εξόδου από την Ευρωζώνη, οι λαθρέμποροι θα πρέπει να αγοράζουν σε ευρώ (συνάλλαγμα) και να πωλούν στους έλληνες καταναλωτές σε δραχμές, τουλάχιστον το ποσό αυτό δε θα επιβαρύνει το Ισοζύγιο.

Για το 2014, που υπάρχουν συγκρίσιμα στοιχεία, η ΤτΕ παρουσίασε, με την παλιά μεθοδολογία, πλεόνασμα 1,8 δις. στο Ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών, ενώ μετά την αλλαγή της μεθοδολογίας έλλειμμα 4 δις. Ουσιαστικά με τη νέα μέθοδο κατάρτισης του Ισοζυγίου, το 2014, προστέθηκαν περίπου 7,8 δις. στις εισαγωγές και 2,2 δις. στις εξαγωγές. Αυτό σημαίνει ότι ένα μέρος του εξωτερικού εμπορίου γίνεται εκτός τραπεζικούς συστήματος. Αυτό που πρέπει να διασφαλιστεί, σε περίπτωση κυκλοφορίας του εθνικού νομίσματος, είναι ότι το σύνολο του συναλλάγματος από τις εξαγωγές αγαθών, τον τουρισμό και τη ναυτιλία θα επιστρέφει στη χώρα και δε θα μένει σε λογαριασμούς στο εξωτερικό όπως γίνεται σήμερα, που δεν υπάρχει κανένας ουσιαστικός έλεγχος.  Για το σκοπό αυτό υπάρχουν τρόποι ελέγχου των υποτιμολογήσεων και υπερτιμολογήσεων σ’ όλους τους κλάδους.

Όσον αφορά τις εξαγωγές αγαθών (χωρίς καύσιμα και πλοία), την τελευταία πενταετία, αυτές αυξήθηκαν από 11.483 εκατ. το 2009 σε 17.898 το 2015 (με τη νέα μεθοδολογία), δηλαδή, περίπου κατά 56%. Αντίθετα οι εισαγωγές αγαθών (χωρίς καύσιμα και πλοία) μειώθηκαν από 31.297 εκατ. το 2009 σε 30.490 το 2015 (με τη νέα μεθοδολογία), δηλαδή μόλις κατά 2,6%.

Απ’ όλα τα ανωτέρω είναι φανερό ότι το Ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών είναι τουλάχιστον ισοσκελισμένο και το έλλειμμα των 234,6 εκατ. του 2015  οφείλεται στη μεθοδολογία κατάρτισής του. Ουσιαστικά το Ισοζύγιο είναι πλεονασματικό, αν συνυπολογιστεί η επιβάρυνση των εισαγωγών κατά 1,5 δις. από το λαθρεμπόριο.

Δεν αναφερθήκαμε στο Ισοζύγιο πρωτογενών – δευτερογενών εισοδημάτων και κεφαλαίων που το 2015 ήταν πλεονασματικό κατά 2,2 δις. γιατί αυτό θα τεθεί υπό έλεγχο με την απαγόρευση εξαγωγής κεφαλαίων (καταθέσεων κλπ.).

Παρά τα όσα εκτέθηκαν προηγουμένως ο κ. Βιλιάρδος θεωρεί δεδομένη την υποτίμηση της Νέας Δραχμής, αφού αυτό, όπως γράφει, διδάσκει η διεθνής εμπειρία. Αλλά γιατί να υποτιμηθεί η δραχμή αφού η εισαγωγή της θα γίνει με ισοτιμία ένα προς ένα και στη συνέχεια αυτή θα «κλειδωθεί»;  Αλλά και γιατί απαιτείται υποτίμηση αφού το Ισοζύγιο Εξωτερικών Συναλλαγών είναι τουλάχιστον ισοσκελισμένο; Όσον αφορά τα δάνεια, αυτά από την πρώτη στιγμή θα μετατραπούν σε δραχμές πάντα με ισοτιμία ένα προς ένα. Τα δάνεια της ΤτΕ προς τις εμπορικές τράπεζες (ELA κλπ.) θα ακολουθήσουν τη ρύθμιση που θα γίνει για το δημόσιο Χρέος (βλ. στη συνέχεια) και βεβαίως δε θα επιβαρύνουν τους φορολογούμενους πολίτες.

.

Το Δημόσιο Χρέος

Για τη διευκόλυνση των αναγνωστών επαναλαμβάνουμε όσα γράψαμε στην πρώτη απάντηση για την αντιμετώπιση του χρέους και στη συνέχεια σχολιάζουμε τις θέσεις του κ. Βιλιάρδου.

Όταν η Ελλάδα θωρακίσει την οικονομία της με τη Νέα Δραχμή και δε θα μπορούν οι δανειστές να την εκβιάζουν, με στέρηση της ρευστότητας και το κλείσιμο των τραπεζών, θα προχωρήσει στη λύση για το χρέος.

Πρώτη άμεση ενέργεια θα είναι η καταγγελία των τριών Δανειακών Συμβάσεων και η παύση αποπληρωμής των τοκοχρεολυσίων κάτι που θα οδηγήσει σε μια χρονοβόρα συνολική επαναδιαπραγμάτευση με τις διάφορες κατηγορίες πιστωτών.

Δεύτερη ενέργεια θα είναι ο λογιστικός έλεγχος του χρέους για να καθοριστεί ποιο τμήμα του είναι παράνομο, αθέμιτο και επονείδιστο και κατά συνέπεια, με βάση το διεθνές δίκαιο, μπορεί να διαγραφεί.

Τρίτη  ενέργεια θα είναι η άμεση διεκδίκηση από τη Γερμανία, με επίσημη ρηματική διακοίνωση, του αναγκαστικού κατοχικού δανείου, των πολεμικών επανορθώσεων και τις αποζημιώσεις των θυμάτων.  Σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους οι συνολικές γερμανικές οφειλές ανέρχονται σε 278,7 δις. ευρώ.

Το πιο σημαντικό όπλο που θα διαθέτει η Ελλάδα, όταν θα έχει επιστρέψει στο εθνικό νόμισμά της, είναι η αποπληρωμή του όποιου χρέους αναγνωριστεί, σε Νέες Δραχμές. Το Δημόσιο Χρέος σήμερα, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό του (εκτός από το χρέος προς το ΔΝΤ), δεν είναι σε συνάλλαγμα, αλλά στο «εθνικό» νόμισμα της χώρας το ευρώ. Για το λόγο αυτό όταν βγούμε από την Ευρωζώνη, δεν πρέπει να πληρώσουμε το χρέος σε συνάλλαγμα αλλά στο νέο εθνικό νόμισμά μας. Θα κάνουμε, δηλαδή, ότι έγινε το 2001 – 2002 που μπήκαμε στο ευρώ. Θυμίζουμε ότι το 2001 το 75% του χρέους ήταν εσωτερικό, σε δραχμές (36 τρισεκ. δρχ.) και σε μια νύχτα, την 1-1-2002, μετατράπηκε σε ευρώ (105 δις. ευρώ), έτσι έγινε χρέος σε συνάλλαγμα αφού η χώρα μας δεν μπορεί να «κόψει» ευρώ. Ο Τζόρτζ Φρίντμαν, διευθυντής του αμερικανικού ιστότοπου Stratfor έγραψε (Απρίλιος ’15) ένα άρθρο στο οποίο, μεταξύ άλλων, λέει: «Οι Έλληνες θα μπορούσαν να τυπώσουν δραχμές και να ανακοινώσουν, όχι να προτείνουν, ότι το χρέος τους θα πληρωθεί σ’ αυτό το νόμισμα».

Ο Βασίλης Βιλιάρδος γράφει πως έννομη καταγγελία των Δανειακών Συμβάσεων δεν είναι ρεαλιστική, μετά την υπογραφή του PSI, όπου συμφωνήσαμε και υπογράψαμε τη μη μετατροπή του χρέους σε δραχμές, το αγγλικό δίκαιο, την παροχή ενυπόθηκων εγγυήσεων κ.ο.κ.

Θεωρούμε ότι κάθε σύμβαση μπορεί να καταγγελθεί από έναν  των συμμετεχόντων σ’ αυτήν. Τότε, ο έτερος συμβαλλόμενος μπορεί να καταφύγει στα εθνικά ή διεθνή δικαστήρια προκειμένου να διεκδικήσει τα συμφέροντά του. Το PSI δεν έχει σχέση με τις τρεις Δανειακές Συμβάσεις. Με το PSI η χώρα μας κούρεψε τα ομόλογα που ανήκαν σε ιδιώτες και υπαγόντουσαν  στο ελληνικό δίκαιο. Σε καμία Δανειακή Σύμβαση δεν αναφέρεται ότι δεν μπορεί να μετατραπεί το Δημόσιο Χρέος που είναι στο σημερινό «εθνικό» νόμισμα (το ευρώ) σε δραχμές, δηλαδή στο νέο εθνικό νόμισμα. Επαναλαμβάνουμε ότι το χρέος δεν είναι σε συνάλλαγμα. Αυτό ακριβώς έγραψε ο Τζόρτζ Φρίντμαν του Stratfor, που δεν είναι κάποια αμερικανική ιστοσελίδα, όπως γράφει ο κ. Βιλιάρδος, αλλά ένα μεγάλο και έγκυρο think tank που συνδέεται με την διοίκηση (administration) των ΗΠΑ.  Τέλος, το αγγλικό δίκαιο και η παροχή ενυπόθηκων εγγυήσεων ισχύουν όσο είναι σε ισχύ οι Δανειακές Συμβάσεις.

Στο τέλος του κειμένου του ο Βασίλης Βιλιάρδος γράφει ότι το βασικό πρόβλημα της Ελλάδας είναι η επίσημη δήλωση – αποδοχή της χρεοκοπίας της, για να ξεκινήσει επιτέλους η επόμενη μέρα. Εάν η χρεοκοπία αυτή δρομολογηθεί εντός ή εκτός Ευρωζώνης (άρα της ΕΕ) είναι σήμερα δευτερεύον θέμα. Αμέσως μετά προσθέτει ότι η χρεοκοπία αυτή πρέπει να συμβεί εν πρώτοις εντός της Ευρωζώνης ενώ στη συνέχεια μπορεί να αποφασιστεί η υιοθέτηση ή μη του εθνικού νομίσματος, η οποία θα ήταν ενδεχομένως περισσότερο καταναγκαστική και λιγότερο εκούσια.

Η θέση αυτή είναι ό,τι πιο καταστροφικό μπορεί να συμβεί στην Ελλάδα. Κατ’ αρχήν δήλωση – αποδοχή χρεοκοπίας δεν πρέπει να υπάρξει. Όπως έχει γράψει και ο δικηγόρος Πέτρος Μηλιαράκης (βλ. www.miliarakispetros.gr) το «πιστωτικό γεγονός» προϋποθέτει ότι το κράτος – οφειλέτης ευρίσκεται σε πλήρη αδυναμία να εξοφλήσει το κουπόνι ή να καταβάλει την αξία του ομολόγου που λήγει και εξ’ αιτίας της αδυναμίας αυτής ενεργοποιούνται τα Credit Default Swaps (CDS).  «Πιστωτικό γεγονός» χωρίς ενεργοποίηση των CDS θα είναι καινοφανές! Ως εκ τούτου «πιστωτικό γεγονός» δεν αποτελεί η αδυναμία του κράτους να αποπληρώσει δάνειο προς άλλο κράτος. Σήμερα το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του Δημόσιου Χρέους είναι σε διακρατικούς οργανισμούς και όχι σε ομόλογα που κατέχουν ιδιώτες. Ένα κράτος μπορεί να προβεί σε διοικητική διαπιστωτική πράξη με την οποία ανακοινώνει είτε στάση πληρωμών έναντι κράτους ή κρατών είτε καταγγελία του δανείου, χωρίς αυτό να αποτελεί «πιστωτικό γεγονός» αφού δεν ενεργοποιούνται τα CDS. Στην περίπτωση αυτή το κράτος μπορεί να ασκήσει όλα τα κυριαρχικά δικαιώματά του, επικαλούμενο υπερκείμενους κανόνες Δημόσιου Διεθνούς Δικαίου (Σύμβαση της Βιέννης για το δίκαιο των Διεθνών Συνθηκών).

Έτσι ένα κράτος μπορεί να προβάλει επιγόμενη αδυναμία ή άλλως, θεμελιώδη μεταβολή των περιστάσεων και να καταγγείλει συμβατικές δεσμεύσεις με τις οποίες το χρέος του έχει υπαχθεί σε αλλοδαπό δίκαιο.

Χρεοκοπία εντός της Ευρωζώνης σημαίνει «ξαφνικό θάνατο» για τον ελληνικό λαό, αφού θα εξαφανιστεί η ρευστότητα, το χρήμα από την αγορά, και θα κλείσουν οι τράπεζες. Μοναδική προοπτική σωτηρίας είναι η έξοδος από την Ευρωζώνη και η κυκλοφορία της Νέας Δραχμής ώστε να θωρακιστεί η ελληνική οικονομία. Αμέσως μετά, και όχι πριν,  θα καταγγελθούν οι Δανειακές Συμβάσεις και θα αντιμετωπιστεί ο Γόρδιος Δεσμός του Δημόσιου Χρέους.

Ευχαριστούμε τον κ. Βασίλη Βιλιάρδο για τον εποικοδομητικό  διάλογο που άνοιξε και την ευκαιρία που μας έδωσε να παρουσιάσουμε τις απόψεις μας.

Νίκος Ιγγλέσης, http://greekattack.wordpress.com

 http://www.analyst.gr

Έτσι χρεοκόπησε ένας λαός για να σωθούν πέντε τράπεζες….

spasmenoparathyro

Αναδημοσίευση από Ημεροδρόμο

---

Λιγότερο από το 5% των δανείων, ύψους 220 δισεκατομμυρίων ευρώ, που δόθηκαν για τη σωτηρία της Ελλάδας στα πέντε πρώτα χρόνια των μνημονίων, κατέληξαν στον ελληνικό προϋπολογισμό, ενώ τα υπόλοιπα πήγαν στη διάσωση των ευρωπαϊκών τραπεζών, σύμφωνα με 24σέλιδη έρευνα της «Ευρωπαϊκής Σχολής Μάνατζμεντ και Τεχνολογίας» (ESMT) του Βερολίνου, η οποία δημοσιεύεται, κατ΄αποκλειστικότητα, από τη γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt.

Οπως καταδεικνύει η έρευνα, το 95% των μνημονιακών δανείων διατέθηκαν για να σωθούν ευρωπαϊκές τράπεζες και μάλιστα σε βάρος του συνόλου. «Η έρευνα αποδεικνύει ότι η Ευρώπη και το ΔΝΤ έσωσαν τα περασμένα χρόνια κυρίως τις τράπεζες και άλλους ιδιώτες πιστωτές» προσθέτει η Handelsblatt.

«Με τα πακέτα βοήθειας σώθηκαν κυρίως ευρωπαϊκές τράπεζες» δηλώνει στην Handelsblatt ο διευθυντής της ESMT, Γιοργκ Ρόχολ, ο οποίος συμμετέχει και στο γνωμοδοτικό συμβούλιο του γερμανικού Υπουργείου Οικονομικών. Σύμφωνα με την έρευνα, 86,9 δισ. ευρώ πήγαν στην εξόφληση παλαιών χρεών, 52,3 δισ. για εξόφληση τόκων και 37,3 δισ. για την επανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.

Η «Ευρωπαϊκή Σχολής Μάνατζμεντ και Τεχνολογίας» (ESMT) του Βερολίνου προσκομίζει για πρώτη φορά στην 24σέλιδη έρευνα ένα λεπτομερή υπολογισμό: Οι οικονομολόγοι της ανέλυσαν κάθε ένα δάνειο ξεχωριστά επί βδομάδες για να διαπιστώσουν που πήγαν τα λεφτά. Το συμπέρασμα είναι αποκαλυπτικό: μόνο 9,7 δισ., δηλαδή λιγότερο από το 5% μπήκαν στον ελληνικό προϋπολογισμό και επομένως ήταν προς όφελος των πολιτών. Το μεγαλύτερο μέρος χρησιμοποιήθηκε για την εξυπηρέτηση παλαιών οφειλών και την πληρωμή των τόκων.

«Πρόκειται για κάτι που υπέθεταν όλοι αλλά το γνώριζαν λίγοι και επιβεβαιώνεται τώρα από την εν λόγω έρευνα: Εδώ και έξι χρόνια η Ευρώπη προσπαθεί μάταια να τερματίσει την κρίση στην Ελλάδα με δάνεια και απαιτεί συνεχώς σκληρότερα μέτρα και μεταρρυθμίσεις. H αιτία της αποτυχίας βρίσκεται όμως προφανώς λιγότερο στην πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης και περισσότερο στο σχεδιασμό των προγραμμάτων βοήθειας» σημειώνει η γερμανική εφημερίδα.

Οπως σημειώνει η εφημερίδα, οι υπολογισμοί αυτοί εγείρουν αμφιβολίες για τον σχεδιασμό των προγραμμάτων βοήθειας, αφού με τα δάνεια εξυπηρετήθηκαν χρέη, αν και η Ελλάδα είναι από το 2010 ντε φάκτο χρεοκοπημένη. Ιδίως η σωτηρία των ελληνικών τραπεζών αποδείχθηκε καταστροφική για τους φορολογούμενους. Συνολικά, διοχετεύθηκαν από τα δύο πακέτα βοήθειας 37,2 δισ. ευρώ στις ελληνικές τράπεζες. Η βοήθεια όμως αυτή εκμηδενίσθηκε εν τω μεταξύ πλήρως, αφού από την ανακεφαλαιοποίηση του 2013 έχασαν σχεδόν το 98% της αξίας τους στο χρηματιστήριο.

«Το κούρεμα του ελληνικού χρέους θα έπρεπε να ήταν πιο σκόπιμο, είναι ήδη στην αρχή των προγραμμάτων βοήθειας το 2010» τονίζει ο Γιόργκ Ρόχολ και προσθέτει: «Θα έπρεπε βέβαια η γερμανική κυβέρνηση να είχε στηρίξει πιθανόν τις γερμανικές τράπεζες με κρατική ενίσχυση, αλλά θα είχε γίνει σαφές τουλάχιστον που πάνε τα λεφτά».

Ο διευθυντής της ESMT σημειώνει με έμφαση ότι «πολλές διαμάχες μεταξύ Βερολίνου και Αθήνας θα είχαν έτσι αποφευχθεί και το κόστος για τους Γερμανούς φορολογούμενους θα ήταν μικρότερο».

Σενέ: «Οι πολίτες πρέπει να αντισταθούν»

«Το ΔΝΤ, με τη λιτότητα, αψηφά τη δημοκρατία. Οι πολίτες πρέπει να οργανωθούν σε διεθνές επίπεδο» 

Ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, Μαρκ Σενέ στον απόηχο των Panamaleaks, υποστηρίζει ότι το ΔΝΤ ελέγχει την Δημοκρατία.


 «Κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πολέμου η νεολαία της Ευρώπης θυσιάστηκε στο όνομα του έθνους, του πολιτισμού ή της δημοκρατίας. Σήμερα είναι διαφορετικά. Ευτυχώς δεν υπάρχουν χαρακώματα ανάμεσα στη Γερμανία και τη Γαλλία, όμως οι χρηματοπιστωτικές αγορές που έχουν θεοποιηθεί απαιτούν αέναη ικανοποίηση και θυσίες που συνδέονται μ’ αυτή την ικανοποίηση των απαιτήσεών τους. Είναι αυτό επιθυμητό και θετικό για τους πληθυσμούς;

Σύμφωνα με πολλές κυβερνήσεις και χρηματοπιστωτικούς θεσμούς, ναι… όντως. Αυτό αποτελεί ακόμα ένα πεδίο συναίνεσης μεταξύ τους. Οι θυσίες όμως είναι μάταιες. Στην πραγματικότητα οι χρηματοπιστωτικές αγορές δεν ικανοποιούνται ποτέ και θέλουν όλο και περισσότερες. Οι εκπρόσωποί τους λένε ότι «αυτό δεν είναι αρκετό» και ζητάνε περισσότερο».

«Οι κυβερνήσεις έχουν υποταχθεί στις ελίτ. Οι πολίτες πρέπει να είναι σ’ επαφή και να πιέζουν τους εκπροσώπους τους, ώστε αυτοί να παίρνουν συγκεκριμένα μέτρα. Σε πολλές χώρες, εξαιτίας των πολλών άμεσων και έμμεσων φόρων, η κατώτερη και οι μεσαίες τάξεις ασφυκτιούν. Είναι χρήσιμο να τους μειώσουμε αυτούς τους φόρους και ιδιαίτερα τον ΦΠΑ.

Πώς; Να σας δώσω ένα παράδειγμα που ισχύει για κάθε χώρα. Μια πιθανή λύση θα ήταν η επιβολή ενός μικρο-φόρου σε όλες τις ηλεκτρονικές πληρωμές. Δεν εννοώ τον φόρο Τόμπιν. Κάθε φορά που πηγαίνετε στο εστιατόριο ή που χρησιμοποιείτε την πιστωτική σας κάρτα θα καταβάλλετε έναν φόρο 0,2%. Στην Ελβετία, αυτό θα έφτανε για να πληρωθούν όλοι οι φόροι.

Και αυτό διότι οι χρηματοπιστωτικές συναλλαγές είναι πολύ υψηλές. Στην Ελβετία, φτάνουν στο 200% του ΑΕΠ. Ετσι, εάν πληρώνουμε το 0,2% σε όλες τις ηλεκτρονικές πληρωμές και στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, θα μπορούσαμε να πληρώσουμε όλους τους φόρους. Είναι κάτι απλό. Πληρώνεις τους φόρους σου κάθε φορά που πηγαίνεις στο εστιατόριο ή κάθε φορά που χρησιμοποιείς την πιστωτική σου. Τεχνικά είναι πολύ εύκολο, αλλά πολιτικά είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα, καθώς οι χρηματοπιστωτικές ελίτ δεν θέλουν ούτε να ακούσουν γι’ αυτό. Έτσι λοιπόν χρειαζόμαστε ενεργούς πολίτες, οι οποίοι θα απαιτήσουν τέτοιες λύσεις».

«Μια πολιτισμένη κοινωνία πρέπει να κρατά υπό έλεγχο τις ανισότητες. Αυτές πρέπει να είναι λογικές. Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ ο λόγος μεταξύ του υψηλότερου μισθού και του μέσου εισοδήματος ήταν περίπου σαράντα προς ένα. Οι ανισότητες δεν έχουν καμία δικαιολογία. Όχι μόνο από ηθικής απόψεως, αλλά και από οικονομικής. Υπονομεύουν την οικονομία μας και τη δημοκρατία μας. Ο Σόρος και οι όμοιοί του μπορούν να αγοράσουν μια επιχείρηση μέσων ενημέρωσης σαν μια φραντζόλα ψωμί. Οι αξίες της κοινωνίας μας ξεθωριάζουν». «Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις βαθύτερες κρίσεις μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκτός από την οικονομική και προσφυγική διάσταση, υπάρχει και το θέμα των τρομοκρατικών επιθέσεων.

 Σήμερα η Ευρώπη εμπιστεύεται την τύχη της σε μια πολιτική ελίτ που είναι πλήρως υποταγμένη στη χρηματοπιστωτική ολιγαρχία. Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική στη Μέση Ανατολή, η Ευρώπη επιλέγει να εκδιώξει κάποιους δικτάτορες αφήνοντας άλλους στη θέση τους, χωρίς να οργανώνει την επόμενη μέρα. Αυτό δεν ενδιαφέρει την Ευρώπη. Δείτε τι έγινε στο Ιράκ ή στη Λιβύη. Αυτό που βασικά ακολουθεί είναι το χάος. Είμαστε σ’ ένα κομβικό σημείο για την Ευρώπη, για τους λαούς της και τους πολίτες της. Οι τελευταίοι πρέπει να πάρουν το μέλλον στα χέρια τους, διότι εάν συνεχίσουμε με το business as usual, η κατάσταση θα χειροτερέψει».

«Το ΔΝΤ εγκρίνει χρηματοδοτικά προγράμματα, συχνά αμφίβολης χρησιμότητας για διάφορες χώρες. Στην περίπτωση της Ελλάδας, το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης από το ΔΝΤ έφυγε από τη χώρα και χρησιμοποιήθηκε για την ικανοποίηση των πιστωτών. Πρόκειται για ένα βαρέλι δίχως πάτο. Μόλις η κατάσταση χειροτερεύει, τότε το Ταμείο χρησιμοποιεί το αγαπημένο του εργαλείο: τα μέτρα λιτότητας. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, ένα υψηλό επίπεδο χρέους δικαιολογεί την επιβολή μέτρων λιτότητας. Μ’ αυτόν τον τρόπο, μπορεί και ελέγχει τα έθνη και αψηφά τη δημοκρατία».

Από συνέντευξη που έδωσε ο Μαρκ Σενέ στον Τάσο Τσακίρογλου την Εφημερίδα των Συντακτών.

 Ο Μαρκ Σενέ (Marc Chesney) διδάσκει Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και ο τομέας του είναι τα χρηματοοικονομικά. Διετέλεσε αναπληρωτής κοσμήτορας στην Ανωτάτη Εμπορική Σχολή του Παρισιού. Είναι μέλος της ευρωπαϊκής ΜΚΟ Finance Watch και του πολιτικού και οικονομικού φόρουμ Contrepoint. Στα ελληνικά μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη το βιβλίο του «Από τον Μεγάλο Πόλεμο στη διαρκή κρίση».

www.doctv.gr

Καπιταλισμός και δημοκρατία – δρόμοι ασύμπτωτοι

«Η πλουτοκρατία στρέφεται εναντίον της Δημοκρατίας».

Ο τίτλος θα μπορούσε να προέρχεται από πρωτοσέλιδο του Ριζοσπάστη ή του κομματικού οργάνου κάποιου κομμουνιστικού κόμματος σε ολόκληρο τον κόσμο. Ήταν όμως γραμμένος στις εσωτερικές σελίδες των New York Times και έφερε φαρδιά πλατιά την υπογραφή του Πολ Κρούγκμαν.

Στο άρθρο του ο νομπελίστας οικονομολόγος αναφερόταν σε πρόσφατες δηλώσεις του ηγέτη του Χονγκ Κονγκ, Λεούνγκ Τσουν-Γινγκ, ο οποίος όταν τον ρώτησαν γιατί δεν δέχεται την παροχή καθολικής ψήφου στους πολίτες απάντησε ότι σε μια τέτοια περίπτωση η πολιτική ατζέντα θα καθορίζονταν από ανθρώπους που κερδίζουν λιγότερα από 1800 δολάρια το μήνα! Ο Κρούγκμαν συγκρίνει τα λόγια του Λεούνγκ Τσουν-Γινγκ με τις θέσεις που ακούγονται όλο και συχνότερα και στις ΗΠΑ για την ανάγκη να μην συμμετέχουν τα φτωχότερα στρώματα στην εκλογική διαδικασία. Είναι, όπως λέει, η πεποίθηση των οικονομικά ισχυρών ότι η δημοκρατία είναι επικίνδυνη για την οικονομία.

Μέχρι πρότινος η άποψη ότι ο καπιταλισμός, στη σημερινή του μορφή, είναι ασύμβατος με τη δημοκρατία προερχόταν από ανθρώπους στα αριστερά του πολιτικού φάσματος. Ο Σλοβένος φιλόσοφος Σλαβόι Ζίζεκ μου εξηγούσε σε παλαιότερη συνέντευξή του ότι οι ελίτ στη Δύση επιχειρούν να εισάγουν στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ το λεγόμενο «καπιταλισμό με ασιατικό πρόσωπο» – μια μορφή διακυβέρνησης, δηλαδή, η οποία θα λειτουργεί στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος παραγωγής χωρίς τα «βαρίδια» της δημοκρατίας. Αρκετές ακόμη από τις πιο προβεβλημένες προσωπικότητες της αριστερής διανόησης, όπως ο Νόαμ Τσόμσκι και ο Ταρίκ Αλί υποστήριζαν ότι «ο καπιταλισμός στη σημερινή του μορφή είναι ριζικά ασύμβατος με τη δημοκρατία» – ο πρώτος μάλιστα θέτει και το ερώτημα αν το σημερινό οικονομικό σύστημα μπορεί να συνυπάρξει με τον ίδιο τον ανθρώπινο πολιτισμό ή θα οδηγήσει στην εξαφάνισή του.

Τι γίνεται όμως όταν η ιδέα της ασυμβατότητας του καπιταλισμού με τη δημοκρατία περνά από τα αριστερά του πολιτικού φάσματος προς τα κέντρο ή ακόμη και σε συντηρητικούς σχολιαστές;
Αν και για τα δεδομένα του αμερικανικού πολιτικού συστήματος ο Πολ Κρουγκμαν θεωρείται από πολλούς ως «ριζοσπάστης», στην πραγματικότητα δεν πρεσβεύει τίποτα περισσότερο από τον Κεϋνσιανισμό του Ρούσβελτ, τον οποίο ακολουθούσε σε σημαντικό βαθμό το αμερικανικό πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο μέχρι και τις δεκαετίες του ‘50 και του ’60. Η κριτική του λοιπόν προέρχεται από το κέντρο και όχι από τα αριστερά. Στο ίδιο μήκος κύματος συναντά κανείς και ακαδημαϊκούς όπως ο Σέλντον Γούλιν, καθηγητής πολιτικών επιστημών, ο οποίος δίδασκε για αρκετά χρόνια στα κορυφαία πανεπιστήμια του Μπέρκλεϊ και το Πρίνστον.

Σύμφωνα με τη θεωρία του, την οποία ονομάζει «αντεστραμμένη απολυταρχία» οι σύγχρονες μορφές διακυβέρνησης στις χώρες της Δύσης διατηρούν μόνο τα εξωτερικά χαρακτηριστικά της δημοκρατίας (προσφυγή στις κάλπες ανά τέσσερα χρόνια, σχετική ελευθερία έκφρασης από τα ΜΜΕ κτλ) ενώ στην πραγματικότητα η εξουσία ανήκει σε μικρές ομάδες οι οποίες κυβερνούν χωρίς μια συνεκτική αντιπολίτευση με εναλλακτικές προτάσεις διακυβέρνησης. Για τον Γούλιν ενώ στα παραδοσιακά απολυταρχικά καθεστώτα, όπως ο φασισμός, η οικονομία υποτάσσεται στις ανάγκες της πολιτικής ηγεσίας, στην «αντεστραμμένη απολυταρχία» του σήμερα οι πολιτικοί που θεωρητικά κυβερνούν δεν έχουν καμία εξουσία απέναντι στις δυνάμεις της οικονομίας. Ο Γούλιν στηρίζει το συμπέρασμά του, ότι ο καπιταλισμός οδηγεί σε καταστροφή της δημοκρατίας όχι στα κείμενα του Καρόλου Μαρξ αλλά στις θεωρίες του Μαξ Βέμπερ. «Ο καπιταλισμός», υποστηρίζει, «καταστρέφει κάθε καθεστώς, πολιτική αξία και θεσμό ο οποίος μπορεί να απειλήσει την αυτονομία της οικονομίας».

Τα τελευταία χρόνια όμως ακόμη και πολύ πιο συντηρητικοί σχολιαστές είναι έτοιμοι να αμφισβητήσουν τη βεβαιότητα ότι η δημοκρατία είναι συμβατή και απαραίτητη στον καπιταλισμό. Ήδη από το 2007 το περιοδικό Foreign Affairs μιλούσε για το «τέλος του τέλους της ιστορίας», αποκυρρήσοντας τη θεωρία του Φράνσις Φουκουγιάμα για την αναπόδραστη κυριαρχία της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Χωρίς φυσικά να ασκεί κριτική στις ΗΠΑ, ο συντάκτης του άρθρου, Αζάρ Γκατ, έκανε λόγο για τον «οικονομικά επιτυχημένο αυταρχικό καπιταλισμό της Ρωσίας και της Κίνας». Χάρη στο πέρασμα στον καπιταλισμό, υποστήριζε ο Γκατ, «η Κίνα υιοθέτησε μια πολύ πιο αποτελεσματική μορφή αυταρχισμού» και μπορεί να μετατραπεί σε μια απολυταρχική υπερδύναμη με τρόπο που ούτε η ναζιστική Γερμανία ούτε η αυτοκρατορική Ιαπωνία δεν θα μπορούσαν να φανταστούν».

Αυτό που δεν αναγνωρίζουν φυσικά (τουλάχιστον όχι στις δημόσιες τοποθετήσεις τους) οι συντηρητικοί σχολιαστές είναι ότι η ασυμβατότητα μεταξύ καπιταλισμού και δημοκρατίας δεν είναι μια απειλή που έρχεται από την Ανατολή αλλά ένα φαινόμενο που ευδοκιμεί εξίσου και στο εσωτερικό των δυτικών μητροπόλεων και κυρίως στις ΗΠΑ. Το σημερινό επίπεδο παρακολουθήσεων των πολιτών στις ΗΠΑ κάνει ακόμη και την ανατολικογερμανική Στάζι να θυμίζει ένα μάτσο ερασιτεχνών ωτακουστών. Ο στιγματισμός των πολιτικά αντιφρονούντων (που μπορεί να συλληφθούν λόγου χάρη σε μια διαδήλωση στις ΗΠΑ) θυμίζει αρκετά τα χειρότερα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης – με τη διαφορά ότι πρωταγωνιστής δεν είναι πλέον ο κρατικός μηχανισμός αλλά οι ιδιωτικές εταιρείες που αρνούνται να προσλάβουν όποιον έχει ακόμη και το μικρότερο στίγμα στο βιογραφικό του.

Η μεγαλύτερη, όμως, απειλή για τη δημοκρατία στις μητροπόλεις του καπιταλισμού, υποστηρίζει ο Σέλντον Γούλιν είναι η ίδια η οικονομική ανασφάλεια που απομακρύνει τους πολίτες από τα κοινά. Στις ΗΠΑ η ημέρα των εκλογών αποτελεί για εκατομμύρια πολίτες μια ημέρα χαμένης δουλειάς ή ένα χαμένο μεροκάματο – ακριβώς το αντίθετο δηλαδή από τη δημοκρατία της Αρχαίας Αθήνας όπου η συμμετοχή στα κοινά θεωρούνταν κέρδος και όχι ζημιά.

Άρης Χατζηστεφάνου-ΕΠΙΚΑΙΡΑ Νοέμβριος 2014
info-war.gr

Η κρίση του πολιτισμού κρίση του ανθρωπολογικού μοντέλου (και του ανθρώπινου είδους;)

  anhsyxia.wordpress.com

 

Από τον Δημήτρη Φασόλη

Ο άνθρωπος, αυτός που θεώρησε τον εαυτό του βασιλιά της ζωής και της ίδιας της κτήσης και του σύμπαντος, φαίνεται σήμερα μετέωρος, μπερδεμένος,  να αιωρείται αβέβαιος και ανασφαλής πάνω στο πανύψηλο αλλά σαθρό και χάρτινο, τελικά, βάθρο του. Επάνω και μέσα στο χάρτινο κάστρο του, πάνω σ’ ένα βουνό άμμου. Το οποίο σείεται από τους τεκτονικούς σεισμούς και αποσαθρώνεται από τους θυελλώδεις ανέμους που προκαλεί η βαθιά και ολική κρίση του σύγχρονου πολιτισμού. Και καθώς ο ψεύτικος θρόνος του καταρρέει, πέφτει και ο ίδιος ο άνθρωπος σε βαθιά υπαρξιακή, ηθική και ψυχολογική κατάπτωση. Δεν έχει πλέον πού να στηριχτεί. Τα δεκανίκια της επιστήμης, της θρησκείας αλλά και τα επιτεύγματα του πολιτισμού του, έχουν πια ξεθωριάσει, δεν τα εμπιστεύεται πλέον, είναι ακατάλληλα και άχρηστα για να τον εμψυχώσουν και να τον ενδυναμώσουν στη ζωή του. Παρά την πανθομολογούμενη πρόοδο, ο ίδιος έχει περιέλθει σε αδιέξοδο, σε κατάθλιψη, σε πλήρη παραίτηση. Η σκέψη του μοιάζει καθηλωμένη στην παλαιολιθική εποχή. Καθορίζουν τη ζωή του προκαταλήψεις και στερεοτυπικές νοοτροπίες, οι δεισιδαιμονίες, παρόλο που έχουν αποδυναμωθεί, δεν έχουν εξαλειφθεί, ενώ ο ιδεολογικός συντηρητισμός και οι ακροδεξιές ιδέες  αναβιώνουν , με συνέπεια να γυρίζουν πίσω στο παρελθόν την ανθρώπινη αντίληψη και σκέψη.

Οι ψυχολόγοι, οι νευροεπιστήμονες και οι φιλόσοφοι μιλούν για το κατώτερο-ζωικό τμήμα του ανθρώπινου εγκεφάλου, το οποίο αποτελεί εμπόδιο στην προοδευτική εξέλιξη και αυτοβελτίωσή του. Ο φλοιός και η φαιά ουσία, είναι πρόσφατες εξελικτικά βιολογικές δομές που «αγωνίζονται», ακόμα, να αναλάβουν τον νέο, επαναστατικό ρόλο τους. Όμως οι πολιτισμικές αλλά και οι κοινωνικές και οικονομικές αγκυλώσεις λειτουργούν αποτρεπτικά σε μια τέτοια προοπτική. Εκτός βέβαια φωτεινών εξαιρέσεων, συνειδήσεις που είναι πολύ πάνω από τον μέσο ανθρώπινο όρο, πολύ μπροστά από την εποχή τους και τους συγχρόνους τους. Αν όμως ο άνθρωπος μπορεί να παράγει ζωή στο εργαστήριο, είτε με τη μορφή τεχνητής ζωής είτε με την προσομοίωση πρωταρχικών συνθηκών, οι οποίες επικράτησαν πριν από τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια και προκάλεσαν τη δημιουργία ζωής μέσα από καθαρά χημικές (ή ηλεκροχημικές) και στη συνέχεια βιοχημικές διεργασίες, αυτό συνεπάγεται ότι η ζωή μπορεί να δημιουργηθεί από τη μη ζωή. Επίσης ίσως εξηγεί την εξέλιξη και την κατάσταση του ανθρώπινου είδους (και άρα και την παρουσία του στη Γη). Ίσως τελικά το σύμπαν χρειάζεται τη ζωή και κατ’ επέκταση τη συνείδηση – τον νου – για την παραπέρα αυτοεξέλιξη και αυτοβελτίωσή του, όπως δηλώνει μια σοβαρή εκδοχή της κβαντικής ερμηνείας. Την οποία εξάλλου υποστηρίζει σε κείμενά του και ο Νώντας Κούκας*, και με αφορμή τα γραφόμενά του γράφονται αυτές οι αράδες, ως ερωτήματα, απορίες, σχόλια, σκέψεις.

Αν όμως ισχύει αυτή η κβαντική ερμηνεία (και υπάρχουν κατά πώς φαίνεται πολλά επιχειρήματα υπέρ της), τότε γιατί να μην υποβοηθείται ή να μην υποκαθοδηγείται έμμεσα η εξέλιξη στο σύμπαν, από κάποιες ανώτερες πνευματικά και πολιτισμικά οντότητες; Αφού και η ίδια η φύση, καθώς ως σύστημα «επικοινωνεί» και να συνδέεται με όλο το σύμπαν, είναι σα να «επιλέγει» τους κατάλληλους κάθε φορά παρατηρητές-συνειδήσεις και να «απορρίπτει» άλλους. Κάνει δηλαδή δοκιμές, ακριβώς ωσάν να είναι η ίδια ένα τεράστιο και πρωτοποριακό εργαστήριο. Για παράδειγμα, οι δεινόσαυροι: ενώ αρχικά «επιλέχθηκαν» ως πιο επαρκείς και ικανές συνειδήσεις, κάποια στιγμή ξέφυγαν από την επιθυμητή πορεία τους, άρχισαν να είναι ανοικονόμητοι, να καταστρέφουν τα πάντα στη φύση για να κυριαρχήσουν. Οδηγώντας έτσι σε ανισορροπία το ολικό οικοσύστημα της πλανητόσφαιρας και σε αδιέξοδο την ίδια την εξέλιξη και το μέλλον της ζωής στο σύμπαν. Η «τυχαία» εξαφάνισή τους ήταν σωτήρια για τη φύση και την οικόσφαιρα. Ενώ έδωσε ευκαιρίες για την ανάδειξη ή και εμφάνιση νέων ειδών, νέων εγκεφάλων και συνειδήσεων. Όπως την εξάπλωση των θηλαστικών και τελικά του ανθρώπου.

Στο βαθμό λοιπόν που η επιστήμη έχει φτάσει στο σημείο να έχει τη δύναμη να δημιουργεί ζωή, τότε γιατί να μην γίνεται και πάνω στη Γη ένα ανάλογο, αλλά πολύ πιο προωθημένο και επαναστατικό πείραμα για την εξέλιξη της συνείδησης και της «νοόσφαιρας» (βλ. Νώντα Κούκα); Ο άνθρωπος είτε «επιλέχτηκε» από τις διαδικασίες και τις διεργασίες της φύσης είτε είναι προϊόν επιστημονικού πειράματος ενός ασύλληπτα προηγμένου πολιτισμού, είναι σε ένα κρίσιμο σημείο, σε ένα κομβικό σημείο καμπή για το είδος του και τη διαιώνισή του: ή θα εξελιχθεί με επαναστατικό άλμα ως ύπαρξη και συνείδηση, ως αταξικός, άναρχος και ανώτερος πνευματικός πολιτισμός, ή θα καταστεί άχρηστος και επιζήμιος για τον πλανήτη – και φυσικά για το ίδιο το σύμπαν και την εγγενή «ανάγκη» αυτοεξέλιξής του. Το «πείραμα» ίσως αρχικά φάνηκε να πηγαίνει καλά. Ένα νέο είδος αναλαμβάνει τα ηνία της εξέλιξης και της προόδου. Μια νέα συνείδηση εμφανίζεται, εξελίσσεται και εξαπλώνεται. Κατανοεί τον κόσμο και δημιουργεί μια εικόνα του. Όλα αυτά, σε ένα πρωτόλειο στάδιο. Μάλιστα αυτό που θεωρείται σήμερα πρωτόγονο και υπανάπτυκτο ίσως να ήταν πολύ ανώτερο και ολοκληρωμένο πνευματικά και υπαρξιακά. Οι μυθικές κοινωνίες ίσως ήταν πιο κοντά στη φύση και στην ουσία-νόημα της ύπαρξης και του πνεύματος. Η φαντασία ήταν κυρίαρχη, απεριόριστη θα λέγαμε, και η ταύτιση με τον κόσμο και την πραγματικότητα πολύ πιο αληθινή.

Κάπου εκεί όμως έγινε ένα λάθος, απρόβλεπτο ίσως, που όμως ενυπήρχε εγγενώς στη «φύση» του ανθρώπου. Η έννοια «φύση» εδώ έχει την έννοια της εκδήλωσης σε εμπειρικό επίπεδο, στο επίπεδο της αισθητής πραγματικότητας, μιας πληροφορίας ή μιας ουσίας-ύπαρξης που υφίσταται σε ένα άλλο οντολογικό επίπεδο, η οποία είναι «αιθέρια», «φανταστική». Εντοπίζεται, έτσι, στον άυλο και αόρατο χώρο της «Φαντασίας». Έτσι, η πραγμάτωση του ανθρώπου εμπεριείχε μια εγγενή ιδιορρυθμία που θα οδηγούσε πιθανώς σε «ατυχήματα». Η εκδήλωση και η πραγμάτωση του φαντασιακού του στις τρεις και μία διαστάσεις, στον εκδηλωμένο χωρόχρονο και στην κατεύθυνση του βέλους του χρόνου, είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία του εγωιστικού φαντασιακού, δηλαδή του «συγκεκριμένου ατομικού κέρδους». Αυτό οδήγησε στη δημιουργία ταξικών-εξουσιαστικών-ιεραρχικών κοινωνιών. Αν έγινε κάποια «παρέμβαση», θα πρέπει να έγινε όταν πήρε άσχημη τροπή το εν λόγω «πείραμα». Το πρωτόγονο ζωικό τμήμα του εγκεφάλου του ανθρώπου ήταν ένα εμπόδιο. Τον εγκλώβιζε σε αισθήματα και αντιλήψεις-πρακτικές ανταγωνισμού, επιβολής, κυριαρχίας, εκμετάλλευσης, πολέμων και καταστροφής της φύσης. Το να καταργηθεί ήταν αδύνατον: θα κατέλυε την ίδια τη ζωή του ανθρώπινου είδους. Έπρεπε λοιπόν να «εμφυτευτεί» ή να αναπτυχθεί πάνω στο παλιό τμήμα ένα καινούριο: ο εγκεφαλικός φλοιός. Η φαιά ουσία ήταν η βιολογική και ενεργειακή-πληροφοριακή δομή που θα οδηγούσε στον ορθολογισμό, στη σύγχρονη επιστήμη, σε επαναστατικές κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές ιδέες, στην ίδια την ιδέα της επανάστασης, του σοσιαλισμού-κομμουνισμού, της αναρχίας.

Το ορθολογικό στοιχείο όμως τελικά οδήγησε παράλληλα και στον εξορθολογισμό της εκμετάλλευσης, της καταπίεσης και του πολέμου ενάντια στον άνθρωπο και στη φύση. Επέφερε την απόλυτη κυριαρχία, με επιστημονικό τρόπο,  πάνω στον πλανήτη. Πάλι το «πείραμα» ξέφυγε από την πορεία του. Ποιο θα είναι το μέλλον του, άραγε, το οποίο του επιφυλάσσουν είτε η φύση στο εργαστήριό της είτε οι συμπαντικοί-κοσμικοί πειραματιστές-παρατηρητές, με τις ανώτερες και πολύ εξελιγμένες συνειδήσεις τους;  Θα το αφήσουν να εξελιχθεί ως έχει; Θα κάνουν κάποια νέα επαναστατική «παρέμβαση»;  Ή θα το ακυρώσουν; …

Αναγκαίως, κάπου εδώ υπεισέρχεται και η κβαντική απροσδιοριστία, η «προκαθορισμένη τυχαιότητα», η υπέρθεση, με λίγα λόγια, το «είναι και δεν είναι» ταυτόχρονα ως εγγενές χαρακτηριστικό των πραγμάτων και των γεγονότων. Τι σημαίνει όμως ότι «ο αποκλειόμενος τρίτος είναι τελικά η πηγή και η μήτρα της πραγματικότητας που γεννά την ύπαρξη»;   Μήπως είναι όλα τα παραπάνω; Η υπέρβαση της θέσης-αντίθεσης, ως δυϊσμού; Η υπέρβαση της κλασικής αριστοτελικής και φυσικής αιτιότητας; Είναι η δημιουργική αρχή των πάντων, της ζωής και της ύπαρξης; Νομίζω ότι αυτό πάνω-κάτω υπονοεί το κείμενο του Νώντα Κούκα, αυτό εκλαμβάνω εγώ τουλάχιστον ως μια πτυχή, ως ένα ψήγμα ή ίχνος νοήματος…

Όσο για την πέμπτη διάσταση; ακατανόητα εν πολλοίς πράγματα! Πιστεύω όμως ότι και αυτό το ζήτημα σχετίζεται με τον «αποκλειόμενο τρίτο» και την παραβίαση της κοινής λογικής χρόνου-αιτιότητας. Το «Δύο» της πραγματικότητας και του σύμπαντος ίσως είναι ακριβώς αυτή η μη-ταυτότητα, η ταυτόχρονη, εσωτερική και εγγενής δυαδικότητα (ή και πολλαπλότητα, κατ’ επέκταση) από την οποία διέπεται η πραγματική πραγματικότητα.  Είναι η κρυφή ποιότητα ή υπόσταση της πραγματικότητας που, όταν είναι «διπλωμένη» μέσα στις γνωστές διαστάσεις δίνει μια στρεβλή και ψευδή εικόνα της πραγματικότητας, μας εξαπατά με λίγα λόγια. Όταν όμως ξεδιπλώνεται, τότε αποκαλύπτεται η πραγματική φύση και υφή της πραγματικότητας που υπερβαίνει τη λογική, την αντίληψη και τις αισθήσεις του ανθρώπου. Μια πραγματικά νέα και ανατρεπτική «εικόνα»-διάσταση-ουσία της πραγματικότητας.

• Αφόρμηση για τις γραμμές αυτές ήταν το κείμενο του Νώντα Κούκα «Χαραυγή στη Φωλιά του Κούκκου».

https://iamarevi.wordpress.com

ΜΑΗΣ ’68 : ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ μιας γενιάς που ΤΟΛΜΗΣΕ

ΜΑΗΣ ’68 : ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ μιας γενιάς που ΤΟΛΜΗΣΕ

«Ακόμη κι αν κόψουν όλα τα λουλούδια η Άνοιξη θα έλθει» «Αλλάξτε τη ζωή» «Απολαύστε τη ζωή εδώ και τώρα» «Ας είμαστε ρεαλιστές, ας ζητούμε το αδύνατο» «Αν έχουμε ελπίδα, τη χρωστάμε σ’ αυτούς που δεν έχουν καμία» «Απαγορεύεται το απαγορεύειν» «Απολαύστε χωρίς φρένο» «Αυτοί που δουλεύουν πλήττουν όταν δεν δουλεύουν. Αυτοί που δεν δουλεύουν δεν πλήττουν ποτέ» «Αφήστε το φόβο του κόκκινου στα κερασφόρα ζώα» «Άντρες, το σιδέρωμα είναι μια καλή άσκηση» «Γράψτε παντού! Πριν γράψετε, μάθετε να σκέφτεστε» «Γονείς , μην κάνετε τα παιδιά σας σαν τα μούτρα σας» «Δεν θέλουμε έναν κόσμο όπου η βεβαιότητα ότι δεν θα πεθάνουμε από ασιτία ανταλλάσσεται με τη βεβαιότητα ότι θα πεθάνουμε από πλήξη» «Δεν είναι παρά μόνο μια αρχή, ας συνεχίσουμε»
«Δεν θέλουμε να γίνουμε σαν εσάς» «Δεν υπάρχουν επαναστατικές σκέψεις, μόνο πράξεις» «Εργαζόμενοι όλων των χωρών, απολαύστε» «Έχω κάτι να πω, αλλά δεν ξέρω τι» «Ζωή όχι επιβίωση» «Ζήστε το παρόν» «Η φαντασία στην εξουσία» «Η εξουσία βρίσκεται στην κάννη του τουφεκιού» «Η ποίηση είναι στους δρόμους» «Η οικονομία είναι τραυματισμένη, άφησέ τη να ψοφήσει» «Η μικρή υποχώρηση είναι μεγάλη συνθηκολόγηση» «Η μπουρζουαζία δεν έχει άλλη ηδονή, παρά να καταστρέφει τις άλλες» «Η ντροπή είναι αντεπαναστατική» «Η μόνη αλήθεια είναι επαναστατική, θέλω να ζήσω τώρα»
«Η ομορφιά στους δρόμους» «Η πλήξη είναι αντιεπαναστατική» «Θέλουμε να ζήσουμε» «θα σας πεθάνουν οι ανέσεις» «Θεέ, υποψιάζομαι ότι είστε αριστερός διανοούμενος» «Καθηγητές, μας γερνάτε» «Κάτω τα λύκεια στρατώνες» «Κάτω η κοινωνία του θεάματος και του εμπορίου» «Κάτω η κοινωνία της κατανάλωσης» «Κοιτάξτε μπροστά» «Μην παίρνετε πια το ασανσέρ, πάρτε την εξουσία» «Μη με απελευθερώνεις, θα φροντίσω ο ίδιος» «Να κηρύξετε την πόλη σε κατάσταση διαρκούς ευτυχίας» «Ξεχάστε ό, τι σας έχουν μάθει. Αρχίστε να ονειρεύεστε»
«Ξεκουμπώστε το μυαλό σας τόσο συχνά όσο και το παντελόνι σας» «Ο επαναστάτης είναι ένας ακροβάτης του ονείρου» «Όσοι εγκαταλείπουν την επανάσταση σκάβουν έναν τάφο» «Όσο περισσότερο κάνω επανάσταση, τόσο περισσότερο θέλω να κάνω έρωτα» «Οι νέοι κάνουν έρωτα, οι γέροι αισχρές χειρονομίες» «Οι προκαταλήψεις είναι οι κολώνες της εξουσίας» «Οι ανέσεις είναι το όπιο του λαού» «Όσο περισσότερο καταναλώνεις, τόσο λιγότερο ζεις» «Ο εκπαιδευτής πρέπει να εκπαιδευτεί» «Πάρε τηλέφωνο τη μοναξιά σου ή βγες ξανά στους δρόμους της φωτιάς» «Πάρτε τις επιθυμίες σας για πραγματικότητα»
«Προσοχή! Οι τοίχοι έχουν αυτιά και τα αυτιά έχουν τοίχους» «Πρέπει συστηματικά να ερευνούμε το τυχαίο» «Συμμετέχω, συμμετέχεις, συμμετέχει, συμμετέχουμε, συμμετέχετε…αυτοί κερδίζουν» «Σύντροφε, ο παλιός κόσμος είναι πίσω» «Στην επανάσταση υπάρχουν αυτοί που την κάνουν και αυτοί που επωφελούνται» «Τα ζώα έχουν ψυχή, εσείς όχι»(για τους εκμεταλλευτές) «Τα θέλουμε όλα αμέσως τώρα»
«Τρέχα σύντροφε, σε καταδιώκει ο παλιός κόσμος» «Το να σου λείπει η φαντασία είναι να μη φαντάζεσαι την έλλειψή της»
……


«Το να επιθυμείς είναι καλό, το να πραγματοποιείς την επιθυμία σου καλύτερο» «Φωνάξτε, δημιουργείστε ή ψοφήσετε» «Χάσου, αντικείμενο»

 πηγη.. Άγονη γραμμή
 lefterianews.wordpress.com

Αλ. Αλαβάνος: τρία πολύ σοβαρά ερωτήματα

Αλ. Αλαβάνος: «Χρειαζόταν το ιδιωτικό πανεπιστήμιο της Siemens για να μάθουμε ποιοι τσεπώνουν τα δικά μας δανεικά; Δεν έχουμε ελληνική κυβέρνηση και δημόσια ΑΕΙ;»

«Η μελέτη που κεντρικά σημεία της δημοσιεύει σήμερα η γερμανική Handelsblatt για το ποιοι τσεπώνουν τα δανεικά που εμείς χρεωνόμαστε έγινε από το European School of Management and Technology στο Βερολίνο, ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο που ανήκει στη Siemens μαζί με τις Deutsche Bank, Daimler, Bosch, BMW, Allianz κι άλλες είκοσι μεγάλες γερμανικές εταιρίες παγκόσμιας κλίμακας. Κι όμως είναι μια εξαιρετικά χρήσιμη μελέτη, άσχετα που τα πέντε συμπεράσματά της εκφράζουν την κατεστημένη ευρωπαϊκή σκέψη των μεγάλων εταιριών. Σε συνόψιση, η μελέτη αποδεικνύει ότι το 95% των δανείων 220 δις ευρώ της πρώτης πενταετίας των μνημονίων κατευθύνθηκαν στη διάσωση των ευρωπαϊκών τραπεζών και μόνο 5% στον ελληνικό προϋπολογισμό. Την ακριβώς ίδια δομή έχουν και τα δάνεια του τρίτου μνημονίου για το 2015 έως 2018.

Προκύπτουν τρία πολύ σοβαρά ερωτήματα:

Πρώτο: Γιατί οι ελληνικές κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ με τόσα χρόνια παθών για τον ελληνικό λαό δεν προχώρησαν σε αντίστοιχες μελέτες; Τόσο δύσκολες ήταν ή ευτελούς σημασίας; Ή όλα αυτά τα εγνώριζαν και τα γνωρίζουν πολύ καλά, είχαν κι έχουν τις μελέτες στα χέρια τους και τις αποκρύβουν από τον ελληνικό λαό;

Δεύτερο: Πώς είναι δυνατό η ελληνική κυβέρνηση να συνεχίζει τα πάρε δώσε με την τρόικα, στην ίδια ακριβώς βάση που έχει δημιουργήσει αυτή την κακοήθεια που αναφέρει η μελέτη; Υπάρχει σήμερα άλλη οδός από τη ριζική στροφή, που συμπεριλαμβάνει την κατεπείγουσα παύση πληρωμών προς τους ξένους δανειστές και την άρνησή μας για κάθε νέα δανειακή υποχρέωση;

Και τρίτο, ένα ερώτημα που απευθύνεται όμως στους υπευθύνους των ελληνικών ΑΕΙ: Πώς αισθάνονται τα δημόσια Οικονομικά Πανεπιστήμιά μας από το γεγονός ότι μια τέτοια πολύ απλή και «εύκολη» για τις δυνατότητες ενός πανεπιστημίου τεκμηρίωση, έγινε από το ιδιωτικό Πανεπιστήμιο της  Siemens και Σια και δεν έγινε τόσα χρόνια από ένα ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο; Υπάρχουν κάποιοι καθηγητές οικονομικών επιστημών στην Ελλάδα που έχουν τιμήσει τον τίτλος τους με επίμονες και σημαντικές μελέτες για την ελληνική κρίση και τη διέξοδο από αυτή, ο μεγάλος αριθμός όμως σιωπά, στηρίζει το κυβερνητικό έργο, αποδέχεται κυβερνητικά πόστα. Ο εργαζόμενος όμως στα αυτοτελή ΑΕΙ είναι υπόλογος κατευθείαν στον ελληνικό λαό κι όχι στην κάθε δοτή κυβέρνηση, και οφείλει να τον στηρίζει με όλες τις γνώσεις που διαθέτει».
  
ΒΑΘΥ ΚΟΚΚΙΝΟ

Nonews-NEWS: Με τα μνημονιακά δάνεια σώθηκαν οι ευρωπαϊκές τράπ...

Nonews-NEWS: Με τα μνημονιακά δάνεια σώθηκαν οι ευρωπαϊκές τράπ...: ...και όχι η Ελλάδα... Αποκάλυψη-βόμβα για τα χρήματα των μνημονίων κάνει η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt, επικαλούμενη έρευνα της σ...

Στις 5 Μαϊου 1981 πέθανε ο ηρωϊκός απεργός πείνας Μπόμπι Σαντς

Ο Μπόμπυ Σαντς γεννήθηκε το 1954 στο βόρειο Μπέλφαστ.

Η ζωή στην γκετοποιημένη, υποβαθμισμένη γειτονιά τον παρακίνησε να δραστηριοποιηθεί από πολύ νωρίς. Ο ίδιος έλεγε «ήμουν μονάχα ένα φτωχόπαιδο, που ζούσα σ’ ένα γκέτο, με διαιρεμένη πατρίδα, αλλά πάλι είναι η καταπίεση που γεννά το επαναστατικό πνεύμα της ελευθερίας. 

Δεν θα ησυχάσω, ώσπου να απελευθερωθεί η πατρίδα μου, ώσπου η Ιρλανδία να γίνει μια ανεξάρτητη σοσιαλιστική δημοκρατία.»

Στα 18 του χρόνια έγινε μέλος του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (IRA). Στο ημερολόγιό του έγραφε:

«Η ζωή μου τώρα έχει αλλάξει. Τις νύχτες κοιμάμαι υποχρεωτικά με το ένα μάτι ανοιχτό κι όταν διεξάγουμε κάποια επιχείρηση, είμαστε συνέχεια σε εγρήγορση, για να αποφύγουμε τους ελέγχους των Βρετανών. Ο κόσμος όμως είναι στο πλευρό μας. Δεν είναι μονάχα το ότι μας άνοιξαν διάπλατα τα σπίτια τους κι ότι μας βοηθούν όπως μπορούν, αλλά το ότι μας έχουν ανοίξει την καρδιά τους. Έμαθα ότι χωρίς τη συμπαράσταση του κόσμου, δεν είναι δυνατόν να επιβιώσουμε πολιτικά και τώρα ξέρω ότι τους χρωστώ τα πάντα».

Τον Οκτώβριο του 1972, ο Μπόμπυ Σαντς συλλαμβάνεται για πρώτη φορά. Κατηγορείται για οπλοκατοχή (τέσσερα περίστροφα, που βρέθηκαν στο σπίτι όπου φιλοξενείτο) και καταδικάζεται σε τρία χρόνια φυλάκιση, στα μπουντρούμια τουLong Kesh. Στη διάρκεια αυτών των ετών, διαβάζει όσο μπορεί περισσότερο και μαθαίνει μόνος του ιρλανδικά. Αργότερα, θα μεταδώσει όσα έμαθε στους συγκρατούμενούς του, στη διαβόητη Πτέρυγα Η.

Το 1976 αποφυλακίζεται και επιστρέφει στο Τουίνμπρουκ, του Δυτικού Μπέλφαστ, στο οποίο διαμένει η οικογένειά του, πολύ κοντά στην «υγειονομική» διαχωριστική ζώνη, που απαγορεύει την ελεύθερη διακίνηση Καθολικών και Προτεσταντών. Εκεί γίνεται ενεργό μέλος της κοινότητάς του. Ασχολείται με το Σύνδεσμο Ενοικιαστών και πείθει τα ταξί της περιοχής να μεταφέρουν κόσμο από τη μία περιοχή στην άλλη, δεδομένου ότι τα λεωφορεία δεν επαρκούσαν. Μέσα σε έξι μήνες, συλλαμβάνεται ξανά, έπειτα από βομβιστική επίθεση και ανταλλαγή πυρών. Ο Μπόμπυ τη στιγμή της έκρηξης και των γεγονότων που ακολούθησαν, βρισκόταν μέσα σ’ ένα αμάξι λίγο πιο κει και η Αστυνομία βρήκε πάνω του ένα ρεβόλβερ.

Με αυτά τα «αποδεικτικά στοιχεία» προσάγεται σε δίκη μαζί με άλλους τρεις συντρόφους του, αφού πρώτα υποβάλλεται σε εξουθενωτική εξαήμερη ανάκριση και υφίσταται κάθε λογής βασανιστήρια. Αρνείται να απαντήσει σε οτιδήποτε άλλο, εκτός από το όνομά του, την ηλικία του και τη διεύθυνση κατοικίας του. Παραμένει υπόδικος για έντεκα μήνες και τελικά, η δίκη γίνεται το Σεπτέμβριο του 1977. Όπως και την άλλη φορά, αρνείται να αναγνωρίσει το κύρος των Δικαστικών Αρχών. Ο δικαστής παραδέχεται ότι τα «αποδεικτικά στοιχεία» είναι σαθρά, ωστόσο τον καταδικάζει μαζί με τους συντρόφους του σε δεκατέσσερα χρόνια κάθειρξη (έκαστος) για οπλοκατοχή (το ένα και μοναδικό ρεβόλβερ).

Τον μεταφέρουν στη φυλακή της οδού Κράμλιν, όπου περνά τις πρώτες 22 ημέρες ολόγυμνος και σε τέλεια απομόνωση. Έπειτα μεταφέρεται στην Πτέρυγα Η του Long Kesh, όπου μαζί με άλλους συγκρατούμενούς του ξεκινούν τη διαμαρτυρία της «κουβέρτας» (δεδομένου ότι δεν τους επιτρεπόταν να φορούν τα πολιτικά τους ρούχα, αφού δεν τους αναγνώριζαν ως ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥΣ).

Αρχίζει να αρθρογραφεί στην An Phobnacht/Republican News, σε χαρτί τουαλέτας, μιας και η γραφική ύλη απαγορεύεται δια ροπάλου. Γράφει: «Η απότομη και απόλυτη στέρηση βασικών ανθρώπινων αναγκών, όπως η άσκηση και ο καθαρός αέρας, η επαφή με άλλους ανθρώπους, το ότι δεν μπορώ να φορέσω τα ρούχα μου και δεν μπορώ να διαβάσω εφημερίδα, ν’ ακούσω ραδιόφωνο, να καπνίσω ένα τσιγάρο, να διαβάσω ένα βιβλίο κι άλλα πολλά, έχουν κάνει τη ζωή μου πολύ δύσκολη».

Γίνεται ο βασικός εκπρόσωπος της διαμαρτυρίας και έρχεται συνεχώς σε αντιπαράθεση με το καθεστώς της φυλακής. Τον Απρίλιο του 1978, έπειτα από συστηματική κακομεταχείριση, ειδικά στις τουαλέτες και το ντους, οι κρατούμενοι αρνούνται να πλυθούν και να παραδώσουν τα δοχεία νυκτός τους. Κάνουν τις βασικές τους ανάγκες μέσα στο κελί, αφού έτσι κι αλλιώς έχουν καταστρατηγηθεί ακόμα και τα πιο βασικά ανθρώπινα δικαιώματά τους. Οι γυναικείες φυλακές ακολουθούν, με ανάλογη διαμαρτυρία, το Φεβρουάριο του 1980.

Στις 27 Οκτωβρίου 1980, έπειτα από την κατάρρευση συνομιλιών μεταξύ των Βρετανών και του Καρδινάλιου O’ Fiaich, επτά κρατούμενοι της Πτέρυγας Η προχωρούν σε απεργία πείνας. Στις 19 Δεκεμβρίου 1980, ο Μπόμπυ Σαντς ανακοινώνει ότι οι κρατούμενοι δεν θα ξαναφορέσουν ρούχα φυλακής, ούτε θα υποχρεωθούν ξανά σε «κοινωνική εργασία» εντός των φυλακών. 

Προσφέρεται να αρχίσει πρώτος απεργία πείνας και μάλιστα, δυο εβδομάδες πριν από τους υπόλοιπους συγκρατούμενούς του, ώστε, εάν πεθάνει, ο θάνατός του να εξασφαλίσει την ικανοποίηση των αιτημάτων τους.

Τις πρώτες 17 ημέρες, κρατά προσωπικό ημερολόγιο (σε χαρτί τουαλέτας και κρύβοντάς το μέσα στις κοιλότητες του σώματός του), όπου εκφράζει τις πιο ενδόμυχες σκέψεις του. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, δεν φοβόταν το θάνατο.  Έβλεπε την απεργία πείνας σαν κάτι πιο σημαντικό, από απλά και μόνο την ικανοποίηση των αιτημάτων που είχαν τεθεί, και ήλπιζε ότι η έκβασή της (θετική ή αρνητική) θα προκαλούσε την πτώση της βρετανικής κυριαρχίας στην Ιρλανδία.

Στις 30 Μαρτίου (31η ημέρα απεργίας πείνας), εξελέγη αντιπρόσωπος της περιοχής του στις δημοτικές εκλογές.

Στις 1.15 π.μ. της 5ης Μαΐου 1981 αφήνει την τελευταία του πνοή. Είχε πει: «Φυσικά και μπορεί να δολοφονηθώ. Ωστόσο, παραμένω αυτό που ήμουν πάντα: ενεργός πολίτης. Κι αυτό, κανείς δεν μπορεί να μου το στερήσει, ούτε καν οι Βρετανοί».

Ήταν μόλις 27 ετών.

Αγνοώ τη θέα της τροφής που μου βάζουν μπροστά στα μάτια μου, καθημερινά……

Πιστεύω ότι η υλική τροφή δεν είναι αρκετή γιά να ζήσει ο άνθρωπος γιά πάντα και με ξαλαφρώνει το γεγονός πως θάβρω υπέροχη τροφή εκεί πάνω άν την αξίζω. Και μετά κολλάω στην τρομαχτική ιδέα ότι εκεί πάνω δεν τρώνε…”

«Κάποιος πρέπει να γράψει ένα ποίημα για τα βάσανα των απεργών πείνας. Θα θελα να το γράψω εγώ, αλλά πώς να το τελειώσω;»

Ο Μπόμπι Σαντς δεν πρόλαβε να τελειώσει αυτό το ποίημα. Έγινε ο ίδιος ποίημα, τραγούδι, ταινία και σύνθημα. Κατέγραψε στο ημερολόγιο του τις πρώτες 17 μέρες της απεργίας πείνας στη φυλακή Maze, μετά οι σωματικές του δυνάμεις εξασθένησαν, οι ψυχικές όμως δεν τον εγκατέλειψαν ποτέ, τον συνόδευσαν μέχρι το θάνατο του στις 5 Μαΐου το 1981….

«Δεν ήμουν τίποτε περισσότερο από ένα παιδί της εργατικής τάξης, όμως η καταπίεση είναι που γεννά το επαναστατικό πνεύμα της ελευθερίας» έγραφε για τον εαυτό του ο Μπόμπι Σάντς και δήλωνε πως «δεν θα λυγίσω αν δεν πετύχω την απελευθέρωση της Ιρλανδίας και τη μετατροπή της σε κυρίαρχη, ανεξάρτητη και σοσιαλιστική δημοκρατία». Στις 6 Μαΐου, μία μέρα μετά το θάνατό του, η Μάργκαρετ Θάτσερ, πρωθυπουργός τότε της Βρετανίας, σχολίαζε: «Θα συνεχίσουμε την προσπάθεια εξάλειψης της τρομοκρατίας. Ο κ. Σαντς ήταν απλά ένας κατάδικος. Που επέλεξε να πεθάνει».
 
Ο Σαντς περιέγραψε τις «ατελείωτες μοναχικές μέρες» της απομόνωσης: «Η ξαφνική και πλήρης κατάργηση των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων όπως το βάδισμα και ο καθαρός αέρας, η επιλογή των ρούχων που θα φορώ και των ανθρώπων που θα συναναστρέφομαι, των εφημερίδων και των βιβλίων που θα διαβάζω, ακόμη και των τσιγάρων μου, κάνουν τη ζωή ανυπόφορη».
 
Ο Σαντς, όπως και οι συγκρατούμενοί του αντάρτες, δεν θεωρούνταν από τους Βρετανούς πολιτικοί κρατούμενοι ή αιχμάλωτοι πολέμου, αλλά κάτι σαν το σημερινό απαξιωτικό, πολιτικά κενό και ψευδεπίγραφο «παράνομοι μαχητές» που εμπνεύστηκαν οι Αμερικανοί στήνοντας το Γκουαντάναμο.
 
Στις 5 Μαΐου 1981, ο Μπόμπι Σαντς πεθαίνει σε ηλικία 27 ετών, στις φυλακές Λονγκ Κες, κοντά στο Μπέλφαστ, έπειτα από 66 μέρες απεργίας πείνας.
 
Πολιτικός κρατούμενος και αιχμάλωτος πολέμου, εκλεγμένος βουλευτής και μαχητής του αντάρτικου στρατού του IRA, ο Σαντς ξεκίνησε την απεργία πείνας την 1η Μαρτίου, και σύντομα τον ακολούθησαν σ’ αυτήν κι άλλοι συγκρατούμενοί του αντάρτες, που συνέχισαν και μετά τον θάνατό του, μέχρι τον Οκτώβριο του 1981.

Αλλοι εννέα πέθαναν όπως κι εκείνος. Η απεργία τους καταγράφηκε στην ιστορία των απελευθερωτικών κινημάτων και των αυτονομιστικών αντάρτικων ως η διαμαρτυρία των Πέντε Αιτημάτων, επειδή πέντε ήταν τα αιτήματα των απεργών του Λονγκ Κες: το δικαίωμα να μην φορούν στολές φυλακισμένων, το δικαίωμα να αρνούνται την καταναγκαστική εργασία στη φυλακή, το δικαίωμα να συναναστρέφονται ελεύθερα με άλλους κρατούμενους και να οργανώνουν δικές τους ψυχαγωγικές δραστηριότητες, το δικαίωμα να δέχονται μία επίσκεψη, ένα γράμμα, ένα πακέτο κάθε εβδομάδα, και τέλος να επανακτήσουν το δικαίωμα μείωσης ποινής, μετά τη λήξη της απεργίας.

Ο θάνατος του Μπόμπι Σαντς και των άλλων 9 συναγωνιστών του που πέθαναν κατά τη διάρκεια της απεργίας πείνας ενάντια στις ειδικές συνθήκες κράτησης τους και ζητώντας την αναγνώριση του πολιτικού χαρακτήρα των πράξεων τους, συμπύκνωσε την αποφασιστικότητα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του ιρλανδέζικου λαού αλλά ταυτόχρονα έγινε σύμβολο ενάντια στο μείγμα ακραίου νεοφιλελευθερισμού και κρατικού αυταρχισμού που πρέσβευε η Σιδηρά Κυρία. Κυρίως έφερε στο προσκήνιο την απεργία πείνας ως ύστατο όπλο μιας μάχης όπου ο κίνδυνος του θανάτου αποτελεί ένα οριακό διάβημα για την υπεράσπιση της ζωής.

 Η απεργία πείνας ως μέσο διεκδίκησης πήρε μαζικές διαστάσεις τη δεκαετία του 50. Οι ρίζες της όμως τοποθετούνται πολύ παλιότερα στο ρολόι της ιστορίας. Από τις πρώτες απεργίες πείνας είναι οι μαζικές νηστείες την εποχή του αγώνα για την αμερικάνικη ανεξαρτησία. Οι ρώσοι πολιτικοί κρατούμενοι, μεταξύ των οποίων και ο ίδιος ο Τρότσκι και οι Αγγλίδες σουφραζέτες υποθήκευσαν το σώμα τους ως πράξη πολιτικής διαμαρτυρίας. Στις τελευταίες εφαρμόστηκε το μέτρο της βίαιης σίτισης.

 Η Μάιρη Λη περιέγραψε με συγκλονιστικό τρόπο το βίωμα που αργότερα καταχωρήθηκε από το διεθνή <νομικό πολιτισμό> ως βασανιστήριο: «Με περικύκλωσαν τότε δέκα περίπου άτομα, με έσπρωξαν πίσω στην καρέκλα, και, ενώ ο γιατρός μου κρατούσε ανοικτό το στόμα, μία από τις δεσμοφυλάκισσες έριξε μέσα με ένα κουτάλι γάλα και κονιάκ. Δύο ημέρες αργότερα, το Σάββατο, οι δεσμοφυλάκισσες μπήκαν στο κελί και με έσπρωξαν στο κρεβάτι. Καθώς με κρατούσαν ακίνητη, δύο γιατροί μου έβαλαν στη μύτη ένα σωληνάκι που κατέληγε σε χωνί και είχε στη μέση ένα γυάλινο δοχείο, από όπου μπορούσε κανείς να ελέγξει τη ροή. Το σωληνάκι αυτό έμπαινε τη μία φορά στο ένα ρουθούνι και την επόμενη στο άλλο. Ο πόνος, ψυχικός και σωματικός, ήταν μεγάλος κατά τη διάρκεια της σίτισης» (από τον ποινικό κώδικα είχε προβλεφθεί το δικαίωμα στην απεργία και η αναγκαστική σίτιση είχε οριστεί διεθνώς ως βασανιστήριο)

 Από τους κομμουνιστές του Μεσοπολέμου μέχρι τους αλγερινούς πολιτικούς κρατούμενους , τους κρατούμενους της RAF στα γερμανικά λευκά κελιά που οδήγησε στο θάνατο του Χολγκερ Μαινς , τους έγκλειστους στο Γκουαντάναμο, τους παλαιστίνιους κρατούμενους στις ισραηλινές φυλακές κι από κει στα λευκά κελιά της Τουρκίας που υπολογίζεται ότι έχουν ξεψυχήσει συνολικά 122 απεργοί πείνας, η απεργία πείνας είναι κάτι παραπάνω από κοινωνικό φαινόμενο ή θέαμα μιας αυτοκτονίας σε αργή κίνηση που την είχε αποκαλέσει ο Σερζ Ζιλί, είναι κραυγή αξιοπρέπειας στην παρατεταμένη σιωπή της εμπεδωσης του σοκ. Στην Ελλάδα πριν ακόμα οι γυναίκες κατοχυρώσουν το δικαίωμα της ψήφου για τις γυναικες, το Νοέμβρη του 1930 οι έγκλειστες κομμουνίστριες στις φυλακές Αβέρωφ έκαναν απεργία πείνας.

Η απεργία πέινας στη χώρα χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον ως μέσο διεκδίκησης αξιοπρεπών συνθηκών κράτησης ή αναγνώρισης του πολιτικού χαρακτηρα των αποδιδόμενων πράξεων.”
 lefterianews.wordpress.com