Πόσο κοστίζει στους φορολογούμενους ένας δημοσιογράφος του ΣΚΑΙ;

Άφθονο γέλιο χάρισε την προηγούμενη εβδομάδα η συγκλονιστική δημοσιογραφική «αποκάλυψη» ότι ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους στοίχισε στο ελληνικό δημόσιο το γιγαντιαίο ποσό των 1150 ευρώ προκειμένου να βρεθεί για ένα μήνα στην Ελλάδα (συμπεριλαμβανομένων εξόδων παραμονής, διατροφής, μετακινήσεων κτλ).

Πολύ σωστά απάντησε ο Τάσος Παπάς από την Εφημερίδα των Συντακτών ότι πρόκειται για «βλακώδη στοχοποίηση και αρλουμπολογία»

Σήμερα, Παρασκευή, ο ΣΚΑΙ ξαναχτύπησε στις ιστορίες περί κόστους λειτουργίας του ελληνικού κοινοβουλίου υπονοώντας ότι είναι λάθος να πραγματοποιηθεί ανοιχτή εκδήλωση με τον Μανώλη Γλέζο για τα 41 χρόνια από την πτώση της χούντας.

Κοιτάζοντας όμως κανείς το πάνελ δεν μπορούσε παρά να αναρωτηθεί ποιοί είναι αυτοί που ασχολούνται με το θέμα.

Σε πάνω αριστερά παράθυρο κρεμόταν ο Βασίλης Μπεσκένης (διορισμένος παλαιότερα στο υπουργείο πολιτισμού επί Παπαληγούρα, στο γραφείο Τύπου και Δημοσίων σχέσεων του υπουργείου Παιδείας επί Αβραμόπουλου και στο γραφείο τύπου του Υπουργείου Υγείας επί Γεωργιάδη και Βορίδη.

Μπαίνοντας κανείς στο διαύγεια θα διαπιστώσει ότι ο κ.Μπεσκένης πέρναγε τον καιρό του μαζί με τον Γεωργιάδη ταξιδεύοντας σε όλη την Ευρώπη με τεράστιες σπατάλες. Συγκεκριμένα τον Απρίλιο του 2014 τον βρίσκουμε να χρεώνει το ελληνικό δημόσιο 540 ευρώ για ένα εισιτήριο με επιστροφή στη Ρώμη (οι τιμές ξεκινούν από 150 ευρώ) 70 ευρώ την ημέρα αποζημίωση και 245 ευρώ για μια βραδιά σε ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων. Για δυο ημέρες δηλαδή στοίχισε 925 ευρώ πέραν της αμοιβής του.

Σε άλλη περίπτωση ταξίδεψε πάλι με τον Γεωργιάδη στις ΗΠΑ, για προσωπική υπόθεση του υπουργού, με εισιτήρια 765 ευρώ (ομολογουμένως φτηνά) και 210 ευρώ αποζημίωση. Το καλύτερο όμως ήταν το 2013 όταν μετέβη στην Κοπεγχάγη με εισιτήρια 953 ευρώ (οι τιμές ξεκινούν από 250) και τη γνωστή ημερήσια αποζημίωση.

Για ταξίδια διάρκειας περίπου μιας εβδομάδας λοιπόν ο Μπεσκένης μας στοίχισε περίπου 3.000 ευρώ για να συνοδεύει ένα υπουργό ως υπεύθυνος επικοινωνίας – πέραν φυσικά του μισθού του.

Αν αρχίσουμε να προσθέτουμε και τους παλαιότερους μισθούς στο δημόσιο άλλων δημοσιογράφων του ΣΚΑΙ που βρέθηκαν στο ίδιο πάνελ, όπως ο Πάνος Πολυζωίδης (ο οποίος «φύτευε» κείμενα υπέρ του Γεωργιάδη στο Protagon ενώ εργαζόταν παράλληλα στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας) καταλαβαίνουμε ότι τα λεφτά ήταν… πολλά.

tsagounews.com

Ο Γεωργιάδης στοίχισε στους Έλληνες φορολογούμενους 35 δισ. ευρώ!

Μια σοβαρότατη καταγγελία κάνει σήμερα ο συντάκτης του newsbomb.gr:

Οι δημόσιες δηλώσεις του κ. Γεωργιάδη για bank run σε περίπτωση που πέσει η κυβέρνηση των Σαμαροβενιζέλων, προκάλεσε φυγή καταθέσεων 13,3 δισ. ευρώ, όπως αποκάλυψε ο Μάριο Ντράγκι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και η οποία προκάλεσε με τη σειρά της αύξηση του ELA κατά 35 δισ. ευρώ.
Όπως λέει κι ποινικός κώδικας στο Αρθρο 191, και φυσικά δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ
Ποινικός Κώδικας – Άρθρο 191

1. Σε φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών και σε χρηματική ποινή καταδικάζεται όποιος διασπείρει με οποιονδήποτε τρόπο ψευδείς
ειδήσεις ή φήμες ικανές να επιφέρουν ανησυχίες ή φόβο στους πολίτες ή να ταράξουν τη δημόσια πίστη ή να κλονίσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στο εθνικό νόμισμα ή στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας ή να επιφέρουν διαταραχή στις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Αν η πράξη τελέστηκε επανειλημμένα μέσω του τύπου, ο υπαίτιος καταδικάζεται τουλάχιστον σε φυλάκιση έξι μηνών και σε χρηματική ποινή τουλάχιστον διακοσίων χιλιάδων μεταλλικών δραχμών.

2. Όποιος από αμέλεια γίνεται υπαίτιος κάποιας από τις πράξεις της προηγούμενης παραγράφου τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή με χρηματική ποινή.

ΘΥΜΑΣΤΕ που ο Άδωνις έδωσε την ιδέα στους δανειστές να κλείσουν τις τράπεζες;

ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΑΛΛΟ: Κυνική ομολογία Άδωνι: Εγώ πρότεινα στους Γερμανούς να κλείσουν τις τράπεζες για να χρεοκοπήσει η χώρα

Ο Ντράγκι ήταν αυτός που αποκάλυψε ότι το μεγαλύτερο bank-run της Ιστορίας έγινε κατά την εκλογική περίοδο του Ιανουρίου.

Ευρω-αυτοκρατορία της ΕΕ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΑΣΤΙΚ
Καταπέλτης εναντίον της φύσης της σημερινής ΕΕ το άρθρο των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», της πιο φιλο-ΕΕ συντηρητικής εφημερίδας της Βρετανίας, το οποίο υπογράφει ο Τζον Κέι. Ο τίτλος του άρθρου δεν αφήνει καμιά αμφιβολία: «Aυτοκρατορικές φιλοδοξίες έχουν ωθήσει την Ευρώπη στα όριά της». Ο αρθρογράφος αναφέρεται σε μια ομιλία ηγετικού στελέχους της ΕΕ που άκουσε κάποτε. «Η ΕΕ που ο ομιλητής περιέγραφε ήταν ένα ιμπεριαλιστικό σχέδιο» υπογραμμίζει και συνεχίζει: «Η επέκταση της ΕΕ υιοθετούσε ένα παρόμοιο όραμα. Για τους οικοδόμους της σύγχρονης Ευρώπης, η ευρύτερη ένωση ήταν τόσο σημαντική όσο η πιο σφιχτή ένωση».
Οαρθρογράφος της αγγλικής εφημερίδας υπενθυμίζει ότι «η Ελλάδα έγινε δεκτή (σ.σ.: στην τότε ΕΟΚ, σήμερα ΕΕ) εσπευσμένα με την ελπίδα στήριξης της εύθραυστης δημοκρατίας της μετά το τέλος της στρατιωτικής διακυβέρνησης. Η Ισπανία και η Πορτογαλία (σ.σ. που……
……….
και αυτά τα κράτη είχαν δεκαετίες ολόκληρες φασιστικά καθεστώτα) ακολούθησαν σύντομα. Κάθε μετα-κομμουνιστικό κράτος με υποφερτά έντιμους και δημοκρατικούς θεσμούς εξασφάλισε την εισδοχή του (στην ΕΕ), όπως και κάποια κράτη που δεν είχαν τέτοιους θεσμούς». Ο Τζον Κέι έχει απόλυτο δίκιο. Για τα πανηγύρια ήταν από πλευράς δημοκρατικών θεσμών οι χώρες της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης, όταν μπήκαν στην ΕΕ – και σχεδόν όλες συνεχίζουν να έχουν τέτοιους θεσμούς και σήμερα. Σχεδόν όλες αυτές οι χώρες όμως είχαν φασιστικά καθεστώτα, και κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου συνεργάστηκαν με τους ναζί! Να είναι τάχα αυτό που έκανε τον Αγγλο αρθρογράφο να επισημάνει στο άρθρο του ότι «τα σύνορα της Δυτικής Ευρώπης εξωθήθηκαν τόσο μακριά στην Ανατολή όσο καμιά άλλη φορά στην Ιστορία, εκτός από το καλύτερο ξεχασμένο παράδειγμα της ναζιστικής κατοχής του μεγαλύτερου μέρους της ηπείρου το 1941-42;». Οπως και να ‘χει το πράγμα, μόνο η ναζιστική Γερμανία του Αδόλφου Χίτλερ είχε φτάσει τόσο ανατολικά όσο σήμερα η ΕΕ.
Σκληρός όσο δεν παίρνει γίνεται ο αρθρογράφος των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», της πιο φιλογερμανικής εφημερίδας που υπάρχει στην Αγγλία, όταν αναλύει τον «ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα» της ΕΕ, σε συνάρτηση με την Ελλάδα. Γράφει σχετικά: «Φυσικά, υπάρχουν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στην Ευρώπη του 21ου αιώνα και στις αυτοκρατορίες του 19ου και του 20ού αιώνα. Ιδιαιτέρως, οι παραδοσιακοί ιμπεριαλιστές δεν αναζητούσαν τη συναίνεση εκείνων που αποίκιζαν. Σήμερα όμως οι Ελληνες μπορεί να μην αντιλαμβάνονται αυτές τις διαφορές ως ιδιαιτέρως μεγάλες»!!! Αδικο δεν έχει καθόλου. Ο Τζον Κέι δεν είναι κάποιος που εκτιμά ή συμπαθεί την Ελλάδα. Απλούστατα, ως γνώστης του αποικιοκρατικού παρελθόντος της Αγγλίας, είναι σε θέση να αναγνωρίσει πολύ καλύτερα από έναν Ελληνα την αποικιοκρατική φύση της γερμανικής Ευρώπης. Η υποτίμηση της χώρας μας φαίνεται άλλωστε από το εξής απόσπασμα του άρθρου του: «Το κεντρικό ελληνικό πρόβλημα είναι πως οι πολιτικοί θεσμοί της χώρας δεν είναι αρκετά ώριμοι ώστε να πετύχουν ικανή διοίκηση ή οικονομική διαχείριση ή να ασχοληθούν με υπεύθυνο τρόπο με τους θεσμούς της Δυτικής Ευρώπης. Και η Ελλάδα δεν είναι η μοναδική χώρα – μέλος της ΕΕ που αυτή η κριτική μπορεί να ισχύσει»! Κάτι παραπάνω από εμφανής ο τρόπος σκέψης ενός διαμορφωτή της κοινής γνώμης που προέρχεται από μια μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα, η οποία μέχρι τη δεκαετία του 1960, πριν από μισόν αιώνα, ήταν πανίσχυρη και είχε τη μεγαλύτερη αποικιακή αυτοκρατορία του πλανήτη.
Δεν θολώνει όμως την ορθότητα της κρίσης του το αποικιακό παρελθόν της Αγγλίας. Αντιθέτως, στο θέμα που διαπραγματεύεται τον καθιστά πολύ πιο διεισδυτικό σε όλες τις πτυχές των ζητημάτων που ασχολείται. «Το φιλόδοξο σχέδιο της δημιουργίας μιας νομισματικής ένωσης ανάμεσα στη Γαλλία και στη Γερμανία επεκτάθηκε κατεβάζοντας τα στάνταρ εισόδου ώστε να συμπεριλάβει τα περισσότερα μέλη της ΕΕ» γράφει και ορθότατα επισημαίνει: «Το κύριο προσόν για να γίνει κανείς μέλος ενός ευρωπαϊκού κλαμπ είναι η επιθυμία ένταξης»!
Προειδοποιεί ταυτόχρονα: «Οι αυτοκρατορίες της Ιστορίας γενικά κατέρρευσαν από υπερεπέκταση, η οποία οδήγησε σε ανυπάκουους πληθυσμούς στις περιφέρειες και κατόπιν σε αμφιβολίες γύρω από τη σοφία του σχεδίου στην ίδια τη χώρα – αυτοκράτειρα. Αυτά τα συμπτώματα είναι αναγνωρίσιμα στην Ευρώπη σήμερα. Η ΕΕ έχει σημειώσει τις επιτυχίες της ωθώντας την ολοκλήρωση πάντα λίγο παραπέρα και γρηγορότερα από όσο οι θεσμοί της εύκολα θα υποστήριζαν ή οι πληθυσμοί της θα αποδέχονταν πρόθυμα. Ισως αυτή η φιλόδοξη στρατηγική να έχει κάνει τώρα ένα βήμα πιο μακριά από όσο έπρεπε» τονίζει με ιδιαίτερη έμφαση ο αρθρογράφος των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς». Τα έχει πει όλα!
ΕΘΝΟΣ

Η Ελλάδα να προετοιμαστεί για Grexit (και ας μην το υλοποιήσει)

Στα παιχνίδια στρατηγικής, οι απειλές καθορίζουν το αποτέλεσμα. Στις διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ελλάδας και των πιστωτών της, η απειλή ήταν πάντα το Grexit. Οι Έλληνες θα μπορούσαν να φύγουν, αφήνοντας έναν βαρύ λογαριασμό πίσω τους.

(του Charles Wyplosz)

Οι πιστωτές θα μπορούσαν να μειώσουν την ροή ρευστού. Αλλά ασφαλώς, οι απειλές πρέπει να είναι αξιόπιστες, και οι Έλληνες δεν ήταν έτοιμοι για Grexit.

Δεν τυπώθηκαν χαρτονομίσματα δραχμής, ούτε "κόπηκαν” νομίσματα, δεν ετοιμάστηκαν τραπεζικοί αλγόριθμοι, και κυρίως, δεν ήταν έτοιμη καμία νομοθεσία για την μετατροπή των συμβάσεων. Από την άλλη πλευρά, ο Herr Schaeuble εδώ και καιρό άφηνε να εννοηθεί ότι το Grexit ήταν η προτιμώμενη επιλογή του και η Καγκελάριος άρχισε να μιλάει για ανθρωπιστική βοήθεια. Ο πρόεδρος της Κομισιόν δήλωσε με τόλμη ότι είχαν εκπονηθεί σχέδια προστασίας. Με την αναστολή της νέας βοήθειας ρευστότητας, και ως εκ τούτου υποχρεώνοντας σε κλείσιμο των τραπεζών, η ΕΚΤ έδωσε στους Έλληνες μια γεύση για το τι θα σήμαινε ένα Grexit.

Το μόνο ερώτημα ήταν εάν οι πιστωτές ήταν πρόθυμοι να καταφύγουν σε μια τόσο επιθετική κίνηση. Η αγριότητα των όρων που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα έχει αποδείξει ότι είναι, και περισσότερο.

Τι θα συμβεί στη συνέχεια;

Ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, έχει σαφώς αφήσει να εννοηθεί ότι δεν πιστεύει πως αυτοί οι όροι θα φέρουν κάτι καλό στην χώρα του, επομένως, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, η Ελλάδα δεν θα τα καταφέρει. ΟΙ πιστωτές είναι αποφασισμένοι να επιβάλλουν τους όρους τους. Μια νέα αντιπαράθεση είναι αναπόφευκτη. Εάν δεν θέλει να βρεθεί αντιμέτωπος με μια ακόμη ταπεινωτική ήττα, ο Τσίπρας θα πρέπει να αρχίσει να ετοιμάζεται.

Υπάρχει πληθώρα διαφορών μεταξύ μιας εξόδου με πανικό και μιας προσεκτικά προετοιμασμένης και διαχειρίσιμης διάσπασης.

Με βάση την εμπειρία της Αργεντινής το 2001, το Grexit αναμένεται να είναι καταστροφή. Με βάση τη διάσπαση της Τσεχοσλοβακίας, μπορεί να μην είναι έτσι. Η προετοιμασία θα κάνει τη διαφορά. Η έξοδος από την ευρωζώνη είναι πολύ πιο περίπλοκη από μια υποτίμηση, και πολλά πράγματα πρέπει να γίνουν για να αξιοποιηθούν τα οφέλη της αλλαγής καθεστώτος.

Λίστα αγορών για την προετοιμασία εξόδου

Το προφανές είναι να προετοιμαστούν τα "υδραυλικά”. ΝΑ τυπωθούν χαρτονομίσματα και να "κοπούν” νομίσματα που θα γίνουν αποδεκτά σε μηχανήματα σε όλη την χώρα και να εκπονηθεί ένα νομοσχέδιο που θα καθορίζει το νέο νόμιμο χρήμα και την μετάβαση μεταξύ του ευρώ και της δραχμής. Πρόκειται για μια εννοιολογικά απλή διαδικασία και μία που έλαβε χώρα πριν από μία δεκαετία, στην αντίθετη κατεύθυνση. Ωστόσο, απαιτεί μήνες για να ολοκληρωθεί. Υπό αυτή την έννοια, αυτό είναι ένα επείγον καθήκον.

Κάντε την υποτίμηση να έχει αποτέλεσμα

Πιο δύσκολες είναι οι προϋποθέσεις για να καταστεί το νέο καθεστώς επιτυχημένο. Όταν το πέσο της Αργεντινής αποκόπηκε από το αμερικανικό δολάριο, έχασε αμέσως σχεδόν το ήμισυ της αξίας του, κάτι που προκάλεσε υψηλό πληθωρισμό, έναν μεγάλο φόρο στα φτωχότερα τμήματα της κοινωνίας. Αυτό δεν πρέπει να γίνει, αν και μια υποτίμηση θα βοηθούσε πολύ.

Γνωρίζουμε από τους Eichengreen και Sachs πως το πότε οι χώρες διέφυγαν της Μεγάλης Ύφεσης, καθορίστηκε εν πολλοίς από την ταχύτητα με την όποια έφυγαν από το Gold Exchange Standard. Η ανάκτηση της ευελιξίας των συναλλαγματικών ισοτιμιών, δημιουργεί μια κρίσιμη προϋπόθεση για την οικονομική ανάκαμψη, αλλά αυτό δεν θα είναι αρκετό. Η οικονομία πρέπει να είναι έτοιμη να επωφεληθεί από την κίνηση. Αυτό απαιτεί τρία προκαταρκτικά βήματα:

Να αποτραπεί ο πολύ γνωστός σε όλους φαύλος κύκλος της υποτίμησης-πληθωρισμού

Η Τράπεζα της Ελλάδας πρέπει να πάρει μια καθαρή εντολή με πλήρη ανεξαρτησία, για να δράσει αντιστοίχως. ΟΙ αξιωματούχοι της κεντρικής τράπεζας πρέπει να είναι σε θέση να οδηγήσουν σε ταραγμένα νερά με ένα μείγμα αποφασιστικότητας και ευελιξίας. 

Το βρετανικό μοντέλο μιας Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής (MPC) που περιλαμβάνει ντόπιους γραφειοκράτες με άψογες ικανότητες και εξωτερικά μέλη με εξαιρετικές ικανότητες ανάλυσης, θα είναι το σωστό μοντέλο. Υπάρχουν αρκετοί Έλληνες νομισματικοί οικονομολόγοι στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για να δημιουργηθεί μιας πρώτης τάξεως MPC. Πρέπει να αρχίσουν να εργάζονται αμέσως για να καθορίσουν μια στρατηγική και να βρουν πώς θα εφαρμοστεί.

Να δημιουργηθούν προϋποθέσεις ώστε η υποτίμηση να είναι αποτελεσματική

Είναι κατανοητό ότι οι αγορές αγαθών δεν λειτουργούν κανονικά και ότι αυτό έχει εδώ και καιρό πλήξει την ικανότητα της Ελλάδας να είναι ένας ανταγωνιστικός εξαγωγέας σε όποιους κλάδους βρίσκεται το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα. Πολλές μελέτες έχουν υποδείξει τι πρέπει να γίνει και με ποια σειρά.

Σειρά υποσχόμενων μεταρρυθμίσεων βρίσκεται στην λίστα των όρων που έχουν επιβληθεί από τους πιστωτές. Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει στον εαυτό της μια χάρη και να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που έχουν σημασία -δίνοντας έτσι στον εαυτό της κάποιο περιθώριο ελιγμών έναντι των πιστωτών- με την σωστή σειρά, ενώ παράλληλα να αγνοήσει τις ανόητες, όπως το άνοιγμα καταστημάτων την Κυριακή ή την άμεση πώληση των κρατικών assets. Το να έχει εφαρμόσει αυτές τις μεταρρυθμίσεις την στιγμή του Grexit, θα κάνει τη διαφορά μεταξύ επιτυχίας και αποτυχίας.

Η νέα συναλλαγματική ισοτιμία πρέπει να είναι συμβατή με την συμμετοχή στην ΕΕ

ΟΙ συνθήκες απαιτούν τα κράτη-μέλη χωρίς μια παρέκκλιση, να ενταχθούν τελικά στην ευρωζώνη. Ένας μεγάλος αριθμός χωρών που είναι σε θέση να ενταχθεί στην ευρωζώνη (π.χ. η Τσεχία, η Πολωνία και η Σουηδία), ευτυχώς δεν κατόρθωσαν να συμμορφωθούν χωρίς να έλθουν αντιμέτωπες με την οργή της υπόλοιπης ΕΕ. Η Ελλάδα πρέπει να αναπτύξει την στρατηγική της για να ενταχθεί στις τάξεις της.

Τραπεζική εξυγίανση

Οι τράπεζες θα πρέπει να εξυγιανθούν άμεσα, αν είναι δυνατόν χωρίς καθόλου κόστους για τους φορολογούμενους. Η Οδηγία για την Τραπεζική Ανάκαμψη και Εξυγίανση (BRRD) είναι το κύριο σημείο. Επαίσχυντα, δεν έχει ακόμη ενταχθεί στην ελληνική νομοθεσία. Αυτό είναι εύκολο, είναι στα σκαριά. Επίσης χρειάζεται ένα σχέδιο πρωτοκόλλου μεταξύ της κεντρικής τράπεζας και του υπουργείου. Η κεντρική τράπεζα θα πρέπει να βάλει τα χρήματα, αλλά οι πιθανές απώλειες θα πρέπει να εγγυηθούν από το υπουργείο.

Δημοσιονομική πειθαρχία και χρέος

Προκειμένου να μην εξαρτάται από τον επίσημο δανεισμό, και τις συνεπακόλουθες προϋποθέσεις, η Ελλάδα πρέπει να ανακτήσει πρόσβαση στην αγορά και, ειδικά τότε, να τηρήσει δημοσιονομική πειθαρχία. Απαιτούνται διάφορα βήματα:

Προφανώς, η ΕΛλάδα θα πρέπει να χρεοκοπήσει, αλλά προσεκτικά

Μαζί με μια υποτίμηση, αυτό είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάκαμψη. Το χρέος προς το ΔΝΤ πρέπει να εξυπηρετείται διότι πάντα μπορεί να χρειαστεί το ΔΝΤ, αν μη τι άλλο για τεχνική βοήθεια. Τα χρέη στον ιδιωτικό τομέα δεν θα πρέπει να αθετηθούν, διότι τα περισσότερα από αυτά οφείλονται προς τους ελληνικούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Δεν έχει νόημα να διαγράψεις αυτά τα χρέη και στη συνέχεια να δανειστείς για να ανακεφαλαιοποιήσεις τις τράπεζες. Για τα υπόλοιπα, το χρέος οφείλεται σε διάφορα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και σε κυβερνήσεις. Αυτό θα πρέπει να διαγραφεί πλήρως. Αυτό είναι το εύκολο μέρος.

Το πιο δύσκολο θα είναι να έλθουμε σε μια συμφωνία. Όπως είναι γνωστό, οι πιστωτές πάντα ξεκινούν από το ότι είναι έξω φρενών και ότι θα ανακτήσουν τα χαμένα τους χρήματα. Με τον καιρό ωστόσο, και όχι πολύ, αναγνωρίζουν πως ό,τι πέρασε, πέρασε, και οι διαπραγματεύσεις καθίστανται δυνατές. Η Ελλάδα πρέπει να προετοιμαστεί για αυτές τις ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις. Τα ομόλογα brady είναι ένα παράδειγμα, υπάρχουν κι άλλα.

Το να δανείζεσαι από τις αγορές είναι το καλύτερο σε άσχημες στιγμές, αλλά δεν μπορεί να είναι τρόπος ζωής

Είτε είναι μέλος της ευρωζώνης είτε όχι, ο περιορισμός του προϋπολογισμού δεν είναι επιλογή αλλά υποχρέωση. Ας ελπίσουμε ότι η Ελλάδα έχει μάθει να μην εμπιστεύεται τραπεζίτες και άλλους επενδυτές που χαμογελούν και δανείζουν ανεύθυνα σε καλές εποχές, για να αποχωρήσουν μετά και να αναζητήσουν προστασία από τις αρχές τους σε άσχημες στιγμές. Πολλές χώρες έχουν υιοθετήσει στέρεα πλαίσια που συνδυάζουν έναν απλό κανόνα με κάποια διακριτικότητα στα χέρια ενός ανεξάρτητου συμβουλίου. Η Σλοβακία και το Ηνωμένο Βασίλειο δίνουν καλά παραδείγματα, και μαθήματα θα πρέπει να διδαχθούν από την ουγγρική πανωλεθρία.

Συμβουλή

Η προετοιμασία μιας χώρας για ένα επιτυχημένο Grexit είναι μια δύσκολη υπόθεση. Απαιτεί δεξιότητες που είναι απίθανο να είναι άφθονες στην Ελλάδα σήμερα. Είναι επίσης ένα έργο που πρέπει να αρχίσει άμεσα και που πρέπει να προχωρήσει με ασυνήθιστα ταχύ ρυθμό. Δεν μπορεί να είναι μια διαδικασία δοκιμής και λάθους.

Η ελληνική κυβέρνηση χρειάζεται συμβουλές από υψηλής ποιότητας εξειδικευμένους ανθρώπους. Πολλοί από τους καλύτερους είναι στο ΔΝΤ, αλλά αυτό μπορεί να είναι ευαίσθητο πολιτικά. Οι Έλληνες θα μπορούσαν ωστόσο να αξιοποιήσουν την σημαντική γνώση της μεγάλης ομάδας των πρώην μελών του ΔΝΤ, που είναι ακόμη πρόθυμοι να εξυπηρετήσουν. Πολλοί από αυτούς είναι δυσαρεστημένοι με την απόδοση του Ταμείου. Μια άλλη πηγή είναι πρώην αξιωματούχοι από χώρες που πέρασαν από παρόμοια πειράματα, καθώς και ο μικρός στρατός των εξαίρετων ακαδημαϊκών Ελλήνων οικονομολόγων. Η κυβέρνηση θα πρέπει να αποφύγει την γνώριμη παγίδα του να ζητήσει βοήθεια από τις τράπεζες και τις συμβουλευτικές εταιρείες, που έχουν απώτερους θεσμικούς στόχους, καθώς και εμπορικούς.

Διακυβέρνηση

Η ελληνική κυβέρνηση είναι εμφανώς ακατάλληλη να διεξάγει τις μεταρρυθμίσεις για ένα σωρό ανείπωτων λόγων που περιλαμβάνουν διαφθορά, νεποτισμό και ανικανότητα. Οι καλύτερες αποφάσεις θα παραμείνουν θεωρητικές εκτός κι αν εφαρμοστούν από τις αρχές όπως προβλέπεται. Θα πάρει χρόνια να διορθωθεί μια δυσλειτουργική διοίκηση. ΟΙ διεθνείς οργανισμοί όπως ο ΟΟΣΑ και η Παγκόσμια Τράπεζα μπορούν να παράσχουν τεχνική βοήθεια, αλλά θα είναι πολύ αργή. Η Ελλάδα θα πρέπει να αποδεχθεί ότι χρειάζεται να φέρει ξένους ειδικούς, σε προσωρινή βάση. Αυτοί οι εμπειρογνώμονες θα πρέπει να συνεργαστούν με νέους, ταλαντούχους Έλληνες που θα προσληφθούν σύμφωνα με τις ικανότητες τους, όχι με τις οικογενειακές διασυνδέσεις. (ΣΧΟΛΙΟ Α.Α.: Ειδικά εδώ διαφωνούμε εξολοκλήρου, αφού το μύθευμα των "ξένων επαϊόντων" και των "ανεύθυνων Ελλήνων" έχει διαψευστεί προ πολλού στην πράξη, με τους ξένους να συνιστούν απλά μία δράκα διεφθαρμένων πλασιέ και τους Έλληνες -τους μη ενταγμένους, βεβαίως, στην παλαιοκομματική σαπίλα και τη διαπλεκόμενη μαφία- να αποτελούν το ιδανικό εκείνο δυναμικό που θα εμφορείται από την απαραίτητη τεχνοκρατική κατάρτιση αλλά και τον απαιτούμενο πατριωτισμό για την επιτέλεση ενός τέτοιου έργου.)

Si vis pacem, para bellum (αν θες ειρήνη, ετοιμάσου για πόλεμο)

Θα πρέπει να γίνει σαφές ότι το Grexit παραμένει μια καταστροφική επιλογή, αλλά έχει γίνει η επιλογή χρεοκοπίας για την Ελλάδα και τους πιστωτές της. Το να προετοιμάζεται για Grexit δεν σημαίνει ότι θα αφήσει την ευρωζώνη. Ίσως παράδοξα, μια αξιόπιστη απειλή μπορεί να καταλήξει σε ένα καλύτερο αποτέλεσμα τόσο για την Ελλάδα όσο και για τους πιστωτές της. Ο στόχος πρέπει να είναι να καταστεί το Grexit μια πιθανή λύση, όχι να συμβεί.

* Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο VoxEU.org, ένα policy portal που ιδρύθηκε από το Center for Economic Policy Research (CEPR)

(ΠΗΓΗ: http://www.capital.gr/)

Die Welt: Η Ευρωπαίοι βλέπουν το 4ο Ράιχ να αναγεννιέται στη Γερμανία

Die Welt: Η Ευρωπαίοι βλέπουν το 4ο Ράιχ να αναγεννιέται στη Γερμανία

Λόγω Ελλάδας

«Ένα κύμα μίσους για τη Γερμανία κατακλύζει την Ευρώπη» είναι ο τίτλος δημοσιεύματος της γερμανικής εφημερίδας Die Welt, η οποία βλέπει με αφορμή την Ελλάδα το μίσος απέναντι στη Γερμανία να παίρνει πανευρωπαϊκές διαστάσεις.

«Πριν από έναν χρόνο όλα ήταν διαφορετικά», γράφει η εφημερίδα. «Ο γερμανικός λαός παρουσιαζόταν στον αμερικανικό, τον ιταλικό ακόμη και στον αυστριακό Τύπο ως αυτός που έλυνε προβλήματα, έκανε μακροπρόθεσμα σχέδια, ως το πρότυπο που θα έπρεπε να ακολουθούν όλες οι σύγχρονες χώρες», παρατηρεί η εφημερίδα.

Μετά την καταλυτική ανάμειξη της Γερμανίας στην ελληνική κρίση όμως, το προφίλ της Γερμανίας φαίνεται ΝΕ περνάει τη δική του κρίση. «Τώρα πια όμως, προωθείται η εικόνα του μισητού Γερμανού ο οποίος δεν διστάζει να υποτάξει μικρά κράτη, ο οποίος αψηφά τις ειρηνευτικές συνθήκες με τον εθνικισμό του και γεμίζει ανυπεράσπιστες οικονομίες με τον στρατιωτικό του εξοπλισμό», συνεχίζει το δημοσίευμα.

«Το μίσος για τη Γερμανία έχει ξεπεράσει εδώ και καιρό τα όρια της Ελλάδας και έχει εξαπλωθεί και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες», αναφέρει η εφημερίδα και εξηγεί: «Στα ιταλικά μέσα ενημέρωσης γίνεται λόγος για βασανιστές κρατών, για τη μανία της Γερμανίας να υπερισχύσει ‘όλων’. Για μια Ευρώπη την οποία και πάλι η Γερμανία βομβαρδίζει μέχρι να την καταστρέψει και τώρα παρακολουθεί από ψηλά τη θέα. Για το ένστικτο των Γερμανών για παντοδυναμία. Για το τέταρτο Ράιχ».

Όπως σημειώνει η  Die Welt: «Ο Ιταλός κοινωνιολόγος Λέλιο Ντεμικέλις έγραψε σε κείμενό του: ‘Όπως ο Βίλι Μπραντ κάποτε υποκλίθηκε στη Βαρσοβία, έτσι τώρα αναγκάζει η Μέρκελ τους Έλληνες και τους άλλους Ευρωπαίους να υποκλιθούν στο Βερολίνο’. Οι αφορισμοί αυτοί δεν περιορίζονται γεωγραφικά».

Ακόμη και ο Αυστριακός καγκελάριος Βέρνερ Φάιμαν, αν και κάπως πιο διπλωματικά, υιοθετεί ανάλογη ρητορική, σύμφωνα με τη Welt. Όπως σημειώνει τέλος το δημοσίευμα και ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Ζαν Άσελμπορν έκανε λόγο επανειλημμένα για τα «φαντάσματα του παρελθόντος», ενώ ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι μίλησε για την «αφάνταστη ταπείνωση» των Ελλήνων από τη Γερμανία.

Ανάλογο είναι το κλίμα και στην Πορτογαλία, όπου μέσα μαζικής ενημέρωσης της χώρας παρουσιάζουν τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ως τη μεγαλύτερη απειλή για την ήπειρο, «πολύ μεγαλύτερη από την τρομοκρατία και τον λαϊκισμό», όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν.

Όμως και σε πιο μετριοπαθείς χώρες, όπως για παράδειγμα στο Βέλγιο, τα πράγματα δεν ελιναι διαφορετικά. Η φλαμανδική εφημερίδα De Standaard γράφει για τη «Γερμανία και τους 18 νάνους», επισημαίνοντας ότι πλέον δεν πρόκειται «για τη συμπαθητική χώρα της επανένωσης».

Η αντιπάθεια της Ευρώπης στη σύγχρονη ηγεμονία της Γερμανίας φαίνεται άλλωστε και στη διαδικτυακή εκστρατεία μποϊκοτάζ γερμανικών προϊόντων #BoycottGermany, που ξεκίνησε από την Ισπανία, σημειώνει η εφημερίδα.

http://tvxs.gr/news/ellada/die-welt-i-eyropaioi-blepoyn-4o-raix-na-anagennietai-sti-sygxroni-germania

Washington Post: Το ευρώ είναι καταστροφή, ακόμη και για χώρες που τα κάνουν όλα σωστά

Άρθρο του Matt O’Brien

Το ευρώ θα μπορούσε να είναι χειρότερο ακόμα και από μια πτώχευση.

Αυτή, τουλάχιστον, ήταν η περίπτωση για τη Φινλανδία και την Ολλανδία, οι οποίες έχουν πράγματι αναπτυχθεί λιγότερο απ’ ότι η Ισλανδία από το 2007. Η Ισλανδία, εάν θυμάστε, ουσιαστικά κήρυξε πτώχευση το 2008.

Τώρα, η αλήθεια είναι ότι η Φινλανδία και η Ολλανδία είχαν το δικό τους μερίδιο στα οικονομικά προβλήματα, αλλά αυτά θα έπρεπε να είναι διαχειρίσιμα. Καμία από αυτές τις δυο χώρες δεν ήταν ανεπαρκείς, και οι δύο έκαναν ό, τι έπρεπε να κάνουν. Με άλλα λόγια, ακολούθησαν τους κανόνες, και τα αποτελέσματα παραμένουν ακόμη και σήμερα καταστροφικά. Αυτό συμβαίνει λόγω της καταστροφικής υπόστασης του ίδιου του ευρώ. Ή, αν θέλουμε να το πούμε πιο εξευγενισμένα, το κοινό νόμισμα είναι «ατελές, και να το να είναι ατελές το καθιστά εύθραυστο, ευάλωτο, και δεν προσφέρει όλα τα οφέλη που θα μπορούσε να παρέχει.” Αυτή ήταν η ετυμηγορία του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Mario Draghi την περασμένη Πέμπτη.

Τι συνέβη δηλαδή σε αυτούς; Απλά τα συνήθη κακά οικονομικά μαντάτα. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η Apple έδωσε τη χαριστική βολή στην οικονομία της Φινλανδίας. Οι δύο μεγαλύτερες εξαγωγές της ήταν τα τηλέφωνα Nokia και τα προϊόντα χάρτου, αλλά, όπως ο πρώην πρωθυπουργός της χώρας Alex Stubb είχε δηλώσει, το iPhone σκότωσε τα τηλέφωνα της Nokia και το iPad σκότωσε το χαρτί. Τώρα, η λογική μέθοδος για να αναπληρωθούν αυτές οι απώλειες σε εξαγωγές θα ήταν να μειωθεί το κόστος με την υποτίμηση του νομίσματός, μόνο που η Φινλανδία δεν έχει πλέον το δικό της νόμισμα ώστε να το υποτιμήσει. Έχει το ευρώ. Έτσι, για να μειώσει το κόστος της οικονομικής καταστροφής οδηγήθηκε στην περικοπή των μισθών, η οποία όχι μόνο καθυστερεί πολύ, αλλά επίσης προκαλεί μεγαλύτερη οικονομική ζημιά από τη στιγμή που πρέπει να απολυθεί προσωπικό προκειμένου οι εργαζόμενοι να δεχθούν μειώσεις στις αμοιβές τους. Το αποτέλεσμα ήταν μια ύφεση μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη στη νεότερη ιστορία της Φινλανδίας, πιο μεγάλη ακόμη και από την ύφεση στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Δεν βοήθησε, βέβαια, ότι οι κανόνες της ευρωζώνης εξανάγκασαν την κυβέρνηση της Φινλανδίας να μειώσει τον προϋπολογισμό της κατά την ίδια περίοδο.

Στην Ολλανδία είχαμε μια διαφορετική περίπτωση. Τα προϊόντα της είναι περισσότερο από ανταγωνιστικά στο εξωτερικό, το εμπορικό της πλεόνασμα είναι 10% μεγαλύτερο από την οικονομική της παραγωγή, αλλά οι εγχώριες δαπάνες της αποτελούν πρόβλημα. Η Ολλανδία απέκτησε μια τεράστια φούσκα όσων αφορά τις κατοικίες, κάτι που τροφοδοτήθηκε, εν μέρει, από το γεγονός ότι οι πληρωμές τόκων εκπίπτουν πλήρως από τον φόρο. Έτσι τα ακίνητα στην Ολλανδία έχασαν το 20% της αξίας τους και η φούσκα των ακινήτων ήταν έτοιμη να εκραγεί, με πιθανά θύματα τους μετόχους και ομολογιούχους των πιστωτικών ιδρυμάτων και βέβαια τους Ολλανδούς φορολογουμένους που θα επωμιστούν το βάρος της διάσωσης των ασύνετων πιστωτών. Ως αποτέλεσμα τα ολλανδικά νοικοκυριά επωμίστηκαν με το μεγαλύτερο βάρος χρέους από οποιονδήποτε άλλο κράτος στη ζώνη του ευρώ. Επιπλέον ήρθε η συνήθης λιτότητα με περικοπές στον Δημόσιο Τομέα και αύξηση των φόρων. Πράγματι, η οικονομία της Ολλανδίας ήταν ελαφρώς μικρότερη στο τέλος του 2014 από ό, τι ήταν στο τέλος του 2007. Η κατάσταση είναι σίγουρα καλύτερη από ότι αυτή της Φινλανδίας, η οικονομία της οποίας έχει συρρικνωθεί 5,2 τοις εκατό κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου, αλλά, εξακολουθεί να υστερεί συγκριτικά με το 1,1 τοις εκατό αύξησης της Ισλανδίας που υπερτερεί.

Τώρα, είναι δύσκολο να τα πάει χειρότερα απ΄ότι η Ισλανδία, η οποία βασικά μετέστρεψε ολόκληρη την οικονομία της σε ένα ταμείο αντιστάθμισης το οποίο κατέρρευσε το 2008. Οι τράπεζες της κατέρρευσαν, η κυβέρνηση της έπρεπε να στηρίξει τις τράπεζες, και το νόμισμά της υποχώρησε κατά 60 τοις εκατό. Εκτός από αυτό, μεταξύ του 2009 και του 2014, η Ισλανδία εφάρμοσε σχεδόν διπλάσια λιτότητα από την Ολλανδία και 12 φορές μεγαλύτερη από την Φινλανδία. Και αν αυτό δεν σας φαίνεται αρκετό, η οικονομική λαίλαπα της Ισλανδίας περιλαμβάνει επίσης υψηλότατο χρέος των νοικοκυριών και ελέγχους στις κινήσεις κεφαλαίων (capital controls) που τηρήθηκαν για να εμποδίσουν τους κατοίκους να μεταφέρουν χρήματα έξω από τη χώρα αλλά και απέτρεψαν να το μεταφέρουν εντός συνόρων.

Αλλά παρ ‘όλα αυτά, η Ισλανδία έχει ακόμη καταφέρει να ξεπεράσει τη Φινλανδία και την Ολλανδία. Πως ειναι δυνατον; Επειδή αυτοί δεν είχαν σαν νόμισμα το ευρώ. Η Ισλανδία έχει το δικό της νόμισμα, την Κορώνα. Και όσο και αν έβλαψε τους πολίτες της Ισλανδίας με το να χάσουν το 60 τοις εκατό της αγοραστικής τους δύναμης για τα εισαγόμενα αγαθά, όταν η κορόνα έπεσε τόσο πολύ, βοήθησε την οικονομία της Ισλανδίας, κάνοντας τα προϊόντα της πιο ανταγωνιστικά στο εξωτερικό. Αυτό ήταν αρκετό να αποτρέψει μια ολική συντριβή της οικονομίας της μετατρέποντας την όλη υπόθεση σε μια απλά κακή ύφεση.

Το ευρώ, όμως, κάνει το αντίθετο. Οι χώρες δεν μπορούν να υποτιμήσουν το νόμισμά τους ή να μειώσουν τα επιτόκια του και ακόμη και αν κάνουν περικοπές και εφαρμόσουν πολιτικές λιτότητας δεν μπορούν να αποφύγουν τους μπελάδες. Το μόνο που μπορεί να γίνει είναι να μειωθούν οι μισθοί, να γίνει περικοπή δαπανών, και στη συνέχεια να μειωθούν οι μισθοί λίγο περισσότερο ως τιμωρία για όποιες οικονομικές παραβάσεις έχουν (ή δεν έχουν) διαπράξει. Ο ζουρλομανδύας του ευρώ, με άλλα λόγια, μετατρέπει τα συνήθη προβλήματα σε έκτακτες ανάγκες (Φινλανδία) και έκτακτες ανάγκες σε προβλήματα ιστορικής σημασίας (Ελλάδα). Και αυτό μπορεί να συμβεί είτε ακολουθήσεις τους κανόνες της ευρωζώνης είτε όχι.

Το ευρώ είναι ένας «ιδιότροπο θεός», που μπορεί να τιμωρήσει εξίσου τους αμαρτωλούς και τους αγίους. 

nostimonimar

€ 530 δις το μήνα κερδίζει η Γερμανία από την κρίση του ευρώ

Η Γερμανία κέρδισε περισσότερα χρήματα από την κρίση του ευρώ σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ . Τον Απρίλιο μόνο, υπήρξε εισροή ποσού πάνω από € 530 δισεκατομμύρια στην Γερμανία.

Η Γερμανία αισχροκερδεί από την κρίση του ευρώ. Μόνο τον Απρίλιο υπήρξε εισροη  € 532.200.000.000 απο την ζώνη του ευρώ προς την Γερμανία. Ποσό, το οποίο είναι πέντε φορές μεγαλύτερο από το αντίστοιχο του Λουξεμβούργου,το οποίο κατέχει την δεύτερη θέσηστην έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας TARGET2.

Η έκθεση TARGET2 δείχνει τις ταμειακές ροές μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Πχ για μια μεταφορά χρήματων από την Γερμανία σε έναν φίλο μας στη Γαλλία, δεν ρέουν«πραγματικά χρήματα» από την Γερμανία προς το Παρίσι. Αντ’αυτού, η γαλλική κεντρική τράπεζα πληρώνει στον φίλο σας τα χρήματα στον λογαριασμό του. Ακολούθως, στην γερμανική κεντρική τράπεζα τηνBundesbank, δημιουργείται ένα αρνητικό ισοζύγιο, το οποίο και οι γερμανικές κεντρικές τράπεζες εξισορροπούν με την αφαίρεση χρημάτων από τον προσωπικό λογαριασμό σας στην γερμανική τράπεζα.

Με τον τρόπο αυτό, προσδιορίζεται με ακρίβεια από ποιες χώρες της ΕΕ έχουμε εκροή κεφαλαίων και σε ποια χώρα της ΕΕ έχουμε αντίστοιχη εισροή. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να εξεταστούν τα υπόλοιπα Target2 των αντίστοιχων κεντρικών τραπεζών.

Εκτός από την Γερμανία και το Λουξεμβούργο, τον Απρίλιο του 2015, μόνο η Πορτογαλία (€ 53.700.000.000), η Φινλανδία (18 δισεκατομμύρια ευρώ), η Ολλανδία (3,1 δισεκατομμύρια ευρώ) και το Βέλγιο (1.000.000.000 ευρώ)ήταν με πλεόνασμα εισροών.

Τέσσερις χώρες βρίσκονται με αρνητικό υπόλοιπο, δηλαδή οι εκροές από αυτές είναι σαφώς μεγαλύτερες των εισροών προς αυτές.

Τέσσερα κράτη μέλη βρίσκονται βάσει της παραπάνω έκθεσης με μεγάλο«έλλειμα»: Γαλλία, με € 25 δισεκατομμύρια, η Ελλάδα με 99 δισεκατομμύρια, η Ιταλία με 177 δισεκατομμύρια, η Ισπανία με 212 δισεκατομμύρια.

Σημαντικό: Τα σύνολα-υπόλοιπα του συστήματος Target2 δεν δίνουν ξεκάθαρη εικόνα για το δημόσιο χρέος των επιμέρους χωρών, δεδομένου ότι όλες οι πράξεις που περιλαμβάνονται στο σύστημα μεταφοράς κεφαλαίων Target2 περιλαμβάνουν όλες τις κινήσεις χρημάτων: από αγορές αυτοκίνητου ως και για την αγορά μετοχώναπό το ΧΑ.

Όπως φαίνεται και από το παραπάνω γράφημα, μέχρι το 2009, η διαφορά μεταξύ των δύο συνόλων κυμαινόταν στα 150 δισεκατομμύρια ευρώ, πάνω κάτω. Το σίγουρο είναι, ότι η Γερμανία από την εισαγωγή της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης το 1999, εξακολουθεί να είναι η χώρα με τις περισσότερες εισροές .

Εντούτοις, το χάσμα, διευρύνθηκε σημαντικά από το 2009: το 2012 η Γερμανία «κέρδισε» μέσασε ένα μήνα περίπου € 750 δισεκατομμύρια – ενώ αντίστοιχα την ίδια περίοδο, οι εκροές από την Ισπανία ήταν σχεδόν € 450 000 000 000 και άλλα 300 δισεκατομμύρια ευρώ από την Ελλάδα. Από τότε, το χάσμα έχει μειωθεί ελαφρώς, η ψαλίδα όμως μεταξύ εκροών από την Ελλάδα και εισροών προς την Γερμανία , εξακολουθεί να είναι σημαντικά μεγαλύτερη από ό, τι κατά την τελευταία δεκαετία.

*TARGET (Διευρωπαϊκό Αυτοματοποιημένο Σύστημα Ταχείας Μεταφοράς Κεφαλαίων σε Συνεχή Χρόνο) (TARGET – Trans–EuropeanAutomatedReal–timeGrosssettlementExpressTransfersystem): το σύστημα διακανονισμού σε συνεχή χρόνο του Ευρωσυστήματος για το ευρώ. Το σύστημα πρώτης γενεάς αντικαταστάθηκε από το TARGET2 το Μάιο του 2008.

**TARGET2: η δεύτερη γενεά του συστήματος TARGET. Διακανονίζει πληρωμές σε ευρώ σε χρήμα κεντρικής τράπεζας και λειτουργεί με βάση ενιαία κοινή πλατφόρμα πληροφορικής, στην οποία υποβάλλονται για επεξεργασία όλες οι εντολές πληρωμής.

Μετάφραση για το Νοστιμον Ήμαρ από το finanzen100.de

Μιχάλης Κατσαρός - Θὰ σᾶς περιμένω

Θὰ σᾶς περιμένω

Θὰ σᾶς περιμένω μέχρι τὰ φοβερὰ μεσάνυχτα ἀδιάφορος-
Δὲν ἔχω πιὰ τί ἄλλο νὰ πιστοποιήσω.
Οἱ φύλακες κακεντρεχεῖς παραμονεύουν τὸ τέλος μου
ἀνάμεσα σὲ θρυμματισμένα πουκάμισα καὶ λεγεῶνες.
Θὰ περιμένω τὴ νύχτα σας ἀδιάφορος
χαμογελώντας μὲ ψυχρότητα γιὰ τὶς ἔνδοξες μέρες.

Πίσω ἀπὸ τὸ χάρτινο κῆπο σας
πίσω ἀπὸ τὸ χάρτινο πρόσωπό σας
ἐγὼ θὰ ξαφνιάζω τὰ πλήθη
ὁ ἄνεμος δικός μου
μάταιοι θόρυβοι καὶ τυμπανοκρουσίες ἐπίσημες
μάταιοι λόγοι.

Μὴν ἀμελήσετε.
Πάρτε μαζί σας νερό.
Τὸ μέλλον μας θὰ ἔχει πολὺ ξηρασία.

Guardian: Το τέλος του καπιταλισμού έχει αρχίσει

Πολ Μέισον

Χωρίς να το έχουμε καταλάβει, μπαίνουμε στην μετακαπιταλιστική εποχή. Στο επίκεντρο της γενικότερης αλλαγής που έρχεται είναι η τεχνολογία των πληροφοριών, νέοι τρόποι εργασίας και η κοινόχρηστη οικονομία. Οι παλιοί τρόποι θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να εξαφανιστούν, αλλά ήρθε η ώρα να γίνουμε ουτοπικοί.

Οι κόκκινες σημαίες και τα ”επαναστατικά” τραγούδια του ΣΥΡΙΖΑ κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης, καθώς και η προσδοκία ότι οι τράπεζες θα εθνικοποιούνταν, αναβίωσε για λίγο το όνειρο του 20ου αιώνα: την αναγκαστική καταστροφή της αγοράς από την κορυφή. Για μεγάλο μέρος του 20ού αιώνα, αυτός ήταν ο τρόπος που η Αριστερά συνέλαβε το πρώτο στάδιο μιας οικονομίας πέρα από τον καπιταλισμό. Η δύναμη θα εφαρμόζονταν από την εργατική τάξη, είτε στην κάλπη είτε στα οδοφράγματα. Η κατάσταση θα ήταν ο μοχλός. Η ευκαιρία θα έρχονταν μέσα από συχνά επεισόδια οικονομικής κατάρρευσης.

Αντ’ αυτού τα τελευταία 25 χρόνια υπήρξε ένα σχέδιο της Αριστεράς που πλέον έχει καταρρεύσει. Η αγορά κατέστρεψε το σχέδιο, ο ατομικισμός αντικατέστησε τον κολεκτιβισμό και την αλληλεγγύη, το εξαιρετικά αυξημένο εργατικό δυναμικό ανά τον κόσμο, μοιάζει με ένα «προλεταριάτο», αλλά πλέον δεν σκέφτεται ούτε συμπεριφέρεται όπως έκανε κάποτε.

Αν ζούσες μέσα σε όλα αυτά, και αντιπαθούσες τον καπιταλισμό, ήταν τραυματική εμπειρία. Αλλά στην πορεία η τεχνολογία έχει δημιουργήσει ένα νέο διέξοδο, που τα απομεινάρια της παλιάς Αριστεράς – και όλες οι άλλες δυνάμεις που επηρεάζονται από αυτά – πρέπει είτε να το αγκαλιάσουν είτε να πεθάνουν.

Ο καπιταλισμός, όπως αποδεικνύεται, δεν θα καταργηθεί με τεχνικές δυναμικής παρέμβασης. Θα πρέπει να καταργηθεί με τη δημιουργία κάτι πιο δυναμικού που, σε πρώτη φάση, θα υφίσταται σχεδόν αόρατο μέσα στο παλιό σύστημα, το οποίο όμως θα διασπαστεί, αναμορφώνοντας την οικονομία γύρω από νέες αξίες και συμπεριφορές. Αυτό το αποκαλώ μετακαπιταλισμό.

Όπως και με το τέλος της φεουδαρχίας πριν από 500 χρόνια, η αντικατάσταση του καπιταλισμού από τον μετακαπιταλισμό θα επιταχυνθεί από εξωτερικούς κραδασμούς και θα διαμορφωθεί από την ανάδυση ενός νέου είδους ανθρώπου. Και έχει ξεκινήσει.

Ο μετακαπιταλισμός είναι εφικτός λόγω των τριών μεγάλων αλλαγών που η τεχνολογία των πληροφοριών έχει επιφέρει τα τελευταία 25 χρόνια.

Πρώτον, έχει μειώσει την ανάγκη για εργασία, θόλωσε τις άκρες μεταξύ εργασίας και ελεύθερου χρόνου και χαλάρωσε τη σχέση μεταξύ εργασίας και μισθών. Το επερχόμενο κύμα της αυτοματοποίησης, που επί του παρόντος καθυστερεί λόγω των κοινωνικών υποδομών μας που δεν μπορούν να αντέξουν τις συνέπειες, θα μειώσει σημαντικά τον όγκο της εργασίας που απαιτείται – όχι μόνο για να συντηρεί αλλά και να προσφέρει μια αξιοπρεπή ζωή για όλους.

Δεύτερον, η πληροφορία διαβρώνει την ικανότητα της αγοράς να μορφοποιεί σωστά τις τιμές. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι αγορές βασίζονται στις ανεπάρκειες, ενώ οι πληροφορίες είναι άφθονες. Ο  αμυντικός μηχανισμός του συστήματος είναι να σχηματίζει μονοπώλια – τις γιγαντιαίες εταιρείες τεχνολογίας – σε μια κλίμακα η οποία δεν έχει παρατηρηθεί κατά τα προηγούμενα 200 χρόνια, ακόμη κι έτσι δεν είναι δυνατό να διαρκέσουν. Με την οικοδόμηση επιχειρηματικών μοντέλων και κοινές εκτιμήσεις που βασίζονται στη σύλληψη και την ιδιωτικοποίηση όλων των κοινωνικά παραγόμενων πληροφοριών, οι εν λόγω επιχειρήσεις κατασκευάζουν ένα εύθραυστο εταιρικό οικοδόμημα σε αντίθεση με την πιο βασική ανάγκη της ανθρωπότητας, η οποία είναι να χρησιμοποιήσει ιδέες ελεύθερα.

Τρίτον, βλέπουμε την αυθόρμητη αύξηση της συνεργατικής παραγωγής: τα αγαθά, οι υπηρεσίες και οι οργανισμοί φαίνεται πως δεν ανταποκρίνονται πλέον στις επιταγές της αγοράς και τη διοικητική ιεραρχία. Το σημαντικότερο προϊόν πληροφορίας στον κόσμο -η Βικιπαίδεια – γίνεται από εθελοντές δωρεάν, καταργώντας την αγορά εγκυκλοπαίδειας και στερώντας τη διαφημιστική βιομηχανία από-κατ ‘εκτίμηση-  $ 3δισ το χρόνο σε έσοδα.

Σχεδόν απαρατήρητες, στις κόγχες και τις κοιλότητες του συστήματος της αγοράς, ολόκληρες δρεπανιές της οικονομικής ζωής αρχίζουν να κινούνται σε έναν διαφορετικό ρυθμό. Τα παράλληλα νομίσματα, τράπεζες χρόνου, συνεταιρισμοί και αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι έχουν πολλαπλασιαστεί, χωρίς να έχουν εντοπισθεί από το επάγγελμα του οικονομολόγου, και συχνά ως άμεσο αποτέλεσμα της συντριβής των παλαιών δομών στην, μετά το 2008, κρίση .

Θα βρείτε αυτή τη νέα οικονομία μόνο αν ψάξετε καλά. Στην Ελλάδα, όταν μια λαϊκή ΜΚΟ χαρτογράφησε τους συνεταιρισμούς τροφίμων της χώρας, τους εναλλακτικούς παραγωγούς, τα παράλληλα νομίσματα και τα τοπικά συστήματα ανταλλαγής, βρήκαν περισσότερα από 70 ουσιαστικά έργα και εκατοντάδες μικρότερες πρωτοβουλίες που κυμαίνονται από καταλήψεις, carpools μέχρι και σε δωρεάν παιδικούς σταθμούς. Για τα καθιερωμένα οικονομικά τέτοια πράγματα φαίνεται μόλις και μετά βίας  να χαρακτηρίζονται ως οικονομική δραστηριότητα – αλλά αυτό είναι το θέμα. Αυτοί υπάρχουν επειδή  εμπορεύονται, έστω  διστακτικά και αναποτελεσματικά, στο νόμισμα του μετακαπιταλισμού: τον ελεύθερο χρόνο, την δικτυωμένη δραστηριότητα και τα δωρεάν πράγματα. Φαίνεται ένα πενιχρό και ανεπίσημο, ακόμη και επικίνδυνο πράγμα από το οποίο δημιουργείται μια ολόκληρη εναλλακτική λύση σε ένα παγκόσμιο σύστημα, αλλά το ίδιο έκανε και το χρήμα και οι πιστώσεις στην εποχή του Εδουάρδου Γ.

Νέες μορφές ιδιοκτησίας, νέες μορφές δανεισμού, νέες νομικές συμβάσεις: μια ολόκληρη επιχειρηματική υποκουλτούρα έχει αναδειχθεί τα τελευταία 10 χρόνια, γεγονός που τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν βαπτιστεί “κοινόχρηστη οικονομία”. Οι λέξεις εντυπωσιασμού όπως τα “κοινά” και η “ομότιμη παραγωγή” ρίχνονται ολόγυρα, αλλά λίγοι έχουν μπει στον κόπο να ρωτήσουν τι σημαίνει αυτή η εξέλιξη για τον ίδιο τον καπιταλισμό.

Πιστεύω ότι προσφέρει μια δίοδο διαφυγής – αλλά μόνο αν αυτά τα  μικρού επιπέδου σχέδια καλλιεργηθούν, προωθηθούν και προστατευτούν από μια ριζική αλλαγή σε ό, τι κάνουν οι κυβερνήσεις. Και αυτό πρέπει να καθοδηγηθεί από μια αλλαγή στον τρόπο σκέψης μας – για την τεχνολογία, την ιδιοκτησία και την εργασία. Έτσι ώστε, όταν δημιουργήσουμε τα στοιχεία του νέου συστήματος, να μπορέσουμε να πούμε στους εαυτούς μας, και στους άλλους: «Αυτό δεν είναι πλέον απλά ο μηχανισμός επιβίωσης μου, η διαφυγή μου από το νεοφιλελεύθερο κόσμο, αυτός είναι ένα νέος τρόπος ζωής που σχηματίζεται.”

Το κραχ του 2008 εξάλειψε το 13%  της παγκόσμιας παραγωγής και το 20% του παγκοσμίου εμπορίου. Η παγκόσμια ανάπτυξη έγινε αρνητική – σε μια κλίμακα όπου οτιδήποτε κάτω από + 3% υπολογίζεται ως ύφεση. Παρήγαγε, στην Δύση, μια φάση ύφεσης χειρότερης από ό, τι το διάστημα 1929-1933, και ακόμα και τώρα, εν μέσω ωχρούς ανάκαμψης, έχει αφήσει τους οικονομολόγους τρομοκρατημένους στην προοπτική της μακροχρόνιας στασιμότητας. Οι μετασεισμοί στην Ευρώπη κομματιάζουν την ήπειρο.

Οι λύσεις ήταν η λιτότητα και η νομισματική περίσσεια. Αλλά δεν λειτουργούν. Στις πιο βαριά χτυπημένες χώρες, το συνταξιοδοτικό σύστημα έχει καταστραφεί, η ηλικία συνταξιοδότησης φτάνει τα 70, και η εκπαίδευση ιδιωτικοποιείται με αποτέλεσμα οι απόφοιτοι να αντιμετωπίζουν τώρα ένα υψηλό χρέος για μια ζωή. Οι υπηρεσίες αποσυναρμολογούνται και τα έργα υποδομής τίθενται σε αναμονή.

Ακόμα και τώρα πολλοί άνθρωποι αδυνατούν να κατανοήσουν το αληθινό νόημα της λέξης «λιτότητα». Η λιτότητα δεν είναι οκτώ χρόνια από περικοπές δαπανών, όπως στο Ηνωμένο Βασίλειο, ή ακόμα και η κοινωνική καταστροφή που προκλήθηκε στην Ελλάδα. Σημαίνει την μείωση των μισθών, των κοινωνικών μισθών και του βιοτικού επιπέδου της Δύσης για δεκαετίες μέχρι να συναντήσουν τα παιδιά της μεσαίας τάξης της Κίνας και της Ινδίας.

Εν τω μεταξύ, ελλείψει οποιουδήποτε εναλλακτικού μοντέλου, οι προϋποθέσεις για μια ακόμη κρίση, συναρμολογούνται. Οι πραγματικοί μισθοί έχουν μειωθεί ή παραμένουν στάσιμοι στην Ιαπωνία, στη νότια Ευρωζώνη, τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Το σκιώδες τραπεζικό σύστημα έχει ανασυγκροτηθεί, και είναι τώρα μεγαλύτερο από ό, τι ήταν το 2008. Οι νέοι κανόνες που απαιτούν από τις τράπεζες να κατέχουν περισσότερα αποθέματα, έχουν αποδυναμωθεί ή καθυστερήσει. Εν τω μεταξύ, ξεπλένοντας δωρεάν χρήματα, το 1% έγινε πλουσιότερο.

Ο νεοφιλελευθερισμός, στη συνέχεια, έχει μεταμορφωθεί σε ένα σύστημα προγραμματισμένο να προκαλεί επαναλαμβανόμενες καταστροφικές αποτυχίες. Ακόμα χειρότερα, έχει σπάσει το μοτίβο των 200 χρόνων του βιομηχανικού καπιταλισμού, όπου η οικονομική κρίση ωθούσε σε νέες μορφές τεχνολογικής καινοτομίας προς όφελος όλων.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο νεοφιλελευθερισμός ήταν το πρώτο οικονομικό μοντέλο σε 200 χρόνια, η ανάδειξη του οποίου βασίστηκε στην καταστολή των μισθών και σπάζοντας την κοινωνική δύναμη και ανθεκτικότητα της εργατικής τάξης. Αν επανεξετάσουμε τις περιόδους απογείωσης που έχουν μελετηθεί από τους θεωρητικούς μακράς-διάρκειας – το 1850 στην Ευρώπη, το 1900 και το 1950 σε όλο τον κόσμο – ήταν η δύναμη του οργανωμένου εργατικού δυναμικού που ανάγκασε τους επιχειρηματίες και τις επιχειρήσεις να σταματήσουν να προσπαθούν να αναβιώσουν ξεπερασμένα επιχειρηματικά μοντέλα μέσω του κόψιμου μισθών, και να καινοτομήσουν στον δρόμο προς μια νέα μορφή καπιταλισμού.

Το αποτέλεσμα είναι ότι, σε κάθε ανάκαμψη, θα βρείτε μια σύνθεση του αυτοματισμού, υψηλότερους μισθούς και την κατανάλωση μεγαλύτερης αξίας. Σήμερα δεν υπάρχει καμία πίεση από το εργατικό δυναμικό, καθώς και η τεχνολογία στο επίκεντρο αυτού του κύματος καινοτομίας  δεν απαιτεί τη δημιουργία υψηλότερης καταναλωτικής δαπάνης, ή την εκ νέου απασχόληση του παλιού εργατικού δυναμικού σε νέες θέσεις εργασίας. Η πληροφορία είναι μια μηχανή για το άλεσμα των τιμών των αγαθών προς τα κάτω και της μείωσης του χρόνου εργασίας που απαιτείται για τη διατήρηση της ζωής στον πλανήτη.

Ως αποτέλεσμα, μεγάλα τμήματα της επιχειρηματικής τάξης έχουν γίνει νεο-Λουδίτες. Αντιμέτωποι με τη πιθανότητα δημιουργίας εργαστηρίων γενετικής αλληλουχίας, δημιουργούν αντ’αυτου καφέ, μπαρ νυχιών και επιχειρήσεις καθαρισμού: το τραπεζικό σύστημα, το σύστημα σχεδιασμού και  η νεοφιλελεύθερη κουλτούρα, ανταμοίβουν πάνω απ ‘όλα τους δημιουργούς των χαμηλής αξίας, υψηλού ωραρίου θέσεων εργασίας.

Η καινοτομία συμβαίνει, αλλά δεν έχει, μέχρι στιγμής, προκαλέσει την πέμπτη μακρά ανοδική πορεία για τον καπιταλισμό, που η θεωρία του μακρού κύκλου θα περίμενε. Οι λόγοι βρίσκονται στην ιδιαίτερη φύση της τεχνολογίας των πληροφοριών.

Περιβαλλόμαστε όχι μόνο από ευφυείς μηχανές, αλλά από ένα νέο στρώμα της πραγματικότητας με επίκεντρο την πληροφορία. Σκεφτείτε ένα αεροπλάνο: ένας υπολογιστής το πετάει, το έχει σχεδιάσει, το έχει τεστάρει και “κατασκευάσει” εκατομμύρια φορές, στέλνοντας πίσω στους κατασκευαστές του πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο. Επί του σκάφους οι επιβάτες είναι κολλημένοι σε οθόνες που συνδέονται, σε ορισμένες τυχερές χώρες, στο διαδίκτυο.

Βλέποντάς το από το έδαφος είναι το ίδιο λευκό μεταλλικό πτηνό, όπως στην εποχή του James Bond. Αλλά είναι πλέον τόσο μια έξυπνη μηχανή όσο και ένας κόμβος σε ένα δίκτυο. Έχει ένα περιεχόμενο πληροφοριών και προσθέτει “πληροφοριακή αξία’, καθώς και πραγματική αξία στον κόσμο. Σε μια κατάμεστη από επιχειρηματίες πτήση, όταν ο καθένας κοιτάζει στο Excel ή το PowerPoint, η καμπίνα των επιβατών γίνεται καλύτερα κατανοητή ως ένα εργοστάσιο πληροφοριών.

Αλλά τι αξίζουν όλες αυτές οι πληροφορίες; Δεν θα βρείτε απάντηση στην λογιστική: η πνευματική ιδιοκτησία αποτιμάται στα σύγχρονα λογιστικά πρότυπα με εικασίες. Μια μελέτη για την SAS Institute το 2013 διαπίστωσε ότι, προκειμένου να θέσει μια τιμή για τα δεδομένα, ούτε το κόστος της συλλογής τους, ούτε η αξία τους στην αγορά ή το μελλοντικό εισόδημα από αυτά θα μπορούσε να υπολογιστεί επαρκώς. Μόνο μέσα από μια μορφή της λογιστικής που θα περιελάμβανε μη οικονομικά οφέλη και κινδύνους, θα μπορούσαν οι εταιρείες να εξηγήσουν στους μετόχους τους πόσο πραγματικά αξίζουν τα δεδομένα. Κάτι έχει σπάσει στη λογική που χρησιμοποιούμε για να εκτιμήσουμε το πιο σημαντικό πράγμα στο σύγχρονο κόσμο.

Η μεγάλη τεχνολογική πρόοδος των αρχών του 21ου αιώνα δεν αποτελείται μόνο από νέα αντικείμενα και διαδικασίες, αλλά και από παλιά που έχουν καταστεί ευφυή. Το γνωστικό περιεχόμενο των προϊόντων γίνεται όλο και πιο πολύτιμο από τα φυσικά πράγματα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τους. Αλλά είναι μια αξία που μετράται ως χρησιμότητα, όχι ως ανταλλαγή ή αξία των περιουσιακών στοιχείων. Στη δεκαετία του 1990 οι οικονομολόγοι και τεχνολόγοι άρχισαν να έχουν την ίδια σκέψη συγχρόνως: ότι αυτός ο νέος ρόλος της πληροφορίας ήταν η δημιουργία ενός νέου, “τρίτου” είδους καπιταλισμού – τόσο διαφορετικού από το βιομηχανικό καπιταλισμό, όσο ο βιομηχανικός καπιταλισμός ήταν στον εμπορικό καπιταλισμό της υποδούλωσης τον 17ο και 18ο αιώνα. Αλλά έχουν αγωνιστεί ώστε να περιγράψουν τη δυναμική του νέου «γνωστικού» καπιταλισμού. Και έχουν λόγο. Η δυναμική του  είναι βαθιά μη-καπιταλιστική.

Κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οι οικονομολόγοι είδαν την πληροφορία απλά ως «δημόσιο αγαθό». Η κυβέρνηση των ΗΠΑ διακήρυξε πως κανένα κέρδος δεν πρέπει να προέρχεται από τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, αλλά μόνο από την ίδια την παραγωγική διαδικασία. Τότε αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε την πνευματική ιδιοκτησία. Το 1962, ο Kenneth Arrow, ο γκουρού των επικρατούντων οικονομικών, είπε ότι σε μια οικονομία της ελεύθερης αγοράς ο σκοπός του να εφεύρει πράγματα είναι ώστε να δημιουργήσει δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Σημείωσε: “ακριβώς στο βαθμό που αυτό είναι επιτυχές υπάρχει μια υπο-χρησιμοποίηση των πληροφοριών.”

Μπορείτε να παρατηρήσετε την αλήθεια αυτή σε κάθε ηλεκτρονικό επιχειρηματικό μοντέλο που κατασκευάστηκε ποτέ: το μονοπώλιο και η προστασία των δεδομένων, η σύλληψη των ελεύθερων κοινωνικών δεδομένων που παράγονται από την αλληλεπίδραση του χρήστη, η εισαγωγή εμπορικών δυνάμεων σε περιοχές της παραγωγής των δεδομένων που πριν ήταν μη-εμπορικά, η υπονόμευση των υπάρχοντων δεδομένων για προβλέψιμη αξία – εξασφαλίζοντας πως παντού και πάντα κανείς, εκτός της εταιρείας δεν θα μπορεί να αξιοποιήσει τα αποτελέσματα.

Εάν επαναλάβουμε την αρχή του Arrow αντίστροφα, οι επαναστατικές επιπτώσεις είναι προφανείς: εάν μια οικονομία της ελεύθερης αγοράς καθώς και η πνευματική ιδιοκτησία οδηγούν στην ”υπο-χρησιμοποίηση των πληροφοριών”, τότε, μια οικονομία που βασίζεται στην πλήρη αξιοποίηση των πληροφοριών δεν μπορεί να ανεχθεί την ελεύθερη αγορά ή την απόλυτη ιδιοκτησία πνευματικών δικαιομάτων. Τα επιχειρηματικά μοντέλα όλων των σύγχρονων ψηφιακών γιγάτων έχουν σχεδιαστεί για να αποτρέψουν την αφθονία των πληροφοριών.

Ωστόσο, η πληροφορία είναι άφθονη. Τα πληροφοριακά αγαθά είναι ελεύθερα να αναπαραχθούν. Μόλις ένα πράγμα δημιουργηθεί, μπορεί να αντιγραφεί / επικολληθεί απείρως. Ένα μουσικό κομμάτι ή η γιγαντιαία βάση δεδομένων που χρησιμοποιείτε για να φτιαχτεί ένα αεροσκάφος έχει ένα κόστος παραγωγής, αλλά το κόστος της αναπαραγωγής πέφτει στο μηδέν. Ως εκ τούτου, εάν ο κανονικός μηχανισμός αποτίμησης του καπιταλισμού επικρατήσει στην πάροδο των ετών, η τιμή και του ίδιου θα πέσει στο μηδέν.

Για τα τελευταία 25 χρόνια η οικονομία παλεύει με αυτό το πρόβλημα: όλα τα συμβατικά οικονομικά προχωρούν σε μια κατάσταση έλλειψης, παρόλο που η πιο δυναμική δύναμη στον σύγχρονο κόσμο μας είναι άφθονη και, όπως ο  ιδιοφυείς χίππι Stewart Brand κάποτε το έθεσε, ”θέλει να είναι ελεύθερη “.

Υπάρχει, παράλληλα με τον κόσμο των μονοπωλιακών πληροφοριών και της επιτήρησης που επιβάλλεται από εταιρείες και κυβερνήσεις, μια διαφορετική δυναμική που μεγαλώνει γύρω από την πληροφορία: η πληροφορία ως κοινωνικό αγαθό, δωρεάν στο σημείο χρήσης, αδύνατον να αποτελεί ιδιοκτησία να είναι εκμεταλλεύσιμο ή να έχει τιμή. Έχω ερευνήσει τις προσπάθειες των οικονομολόγων και γκουρού των επιχειρήσεων να οικοδομήσουν ένα πλαίσιο ώστε κατανοήσουν τη δυναμική μιας οικονομίας που βασίζεται στην πλούσια-στα χέρια της κοινωνίας-πληροφορία. Αλλά το είχε ήδη φανταστεί ένας οικονομολόγος του 19ου αιώνα, την εποχή του τηλέγραφου και της ατμομηχανή. Το όνομά του? Καρλ Μαρξ.

Η σκηνή είναι το Kentish Town, Λονδίνο, Φεβρουάριος 1858, κάποια στιγμή γύρω τέσσερις. Ο Μαρξ είναι ένας καταζητούμενος στη Γερμανία και εργάζεται σκληρά σκαλίζοντας πειράματα σκέψης και σημειώσεις προς τον εαυτό του. Όταν επιτέλους βλέπουν αυτό που ο Μαρξ γράφει εκείνο το βράδυ, οι αριστεροί διανοούμενοι της δεκαετίας του 1960, θα παραδεχθούν ότι ‘’αμφισβητεί κάθε σοβαρή ερμηνεία του Μαρξ που έχει συλληφθεί ποτέ”. Ονομάζεται “Το Απόσπασμα για τις Μηχανές”.

Στο “Απόσπασμα” ο Μαρξ φαντάζεται μια οικονομία στην οποία ο κύριος ρόλος των μηχανημάτων είναι η παραγωγή και ο κύριος ρόλος των ανθρώπων είναι να τα επιβλέπει. Ήταν σαφές ότι, σε μια τέτοια οικονομία, η κύρια παραγωγική δύναμη θα ήταν η πληροφορία. Η παραγωγική δύναμη των μηχανών αυτών, όπως η αυτόματη μηχανή βαμβακιού νηματουργίας, ο τηλέγραφος και η ατμομηχανή δεν εξαρτάται από την ποσότητα της εργασίας που χρειάστηκε για την παραγωγή τους, αλλά από το πλαίσιο της κοινωνικής γνώσης. Η οργάνωση και η γνώση, με άλλα λόγια, συνέβαλαν περισσότερο στην παραγωγική ισχύ από ότι το έργο κατασκευής και λειτουργίας των μηχανών.

Αναλογιζόμενοι την κατάληξη του Μαρξισμού – μια θεωρία της εκμετάλλευσης με βάση την κλοπή του χρόνου εργασίας – αυτό είναι μια επαναστατική διαπίστωση. Προτείνει ότι, όταν η γνώση γίνεται μια παραγωγική δύναμη από μόνη της, αντισταθμίζοντας την πραγματική εργασία που δαπανάται για την δημιουργία ενός μηχανήματος, το μεγάλο ερώτημα καθίσταται όχι ως “οι μισθοί, έναντι κερδών», αλλά ποιος ελέγχει αυτό που ο Μαρξ αποκαλούσε την ”δύναμη της γνώσης”.

Σε μια οικονομία όπου οι μηχανές κάνουν την περισσότερη δουλειά, η φύση της γνώσης κλειδωμένη μέσα στα μηχανήματα πρέπει, όπως γράφει, να είναι “κοινωνική”. Σε ένα τελικό πείραμα σκέψης αργά το βράδυ ο Μαρξ φαντάστηκε το τελικό σημείο αυτής της τροχιάς: τη δημιουργία μιας «ιδανικής μηχανής”, η οποία διαρκεί για πάντα και δεν κοστίζει τίποτα. Μια μηχανή που θα μπορούσε να κατασκευαστεί χωρίς κόστος η οποία, είπε, δεν προσέθετε καμία αξία στην παραγωγική διαδικασία και ραγδαία, στη διάρκεια μερικών λογιστικών περιόδων, θα μείωνε τις τιμές, το κέρδος και το εργατικό κόστος σε οτιδήποτε άγγιζε.

Μόλις καταλάβετε ότι οι πληροφορίες είναι φυσικές, και ότι το λογισμικό είναι μια μηχανή, και ότι η αποθήκευση, η ευρυζωνικότητα και η επεξεργαστική ισχύ καταρρέουν σε τιμή σε εκθετικά ποσοστά, τότε η αξία της σκέψης του Μαρξ γίνεται σαφής. Είμαστε περικυκλωμένοι από μηχανές που δεν κοστίζουν τίποτα και θα μπορούσαν, αν θέλαμε, να διαρκέσουν για πάντα.

Σε αυτά τους συλλογισμούς, που δεν είχαν δημοσιευθεί πριν τα μέσα του 20ου αιώνα, ο Μαρξ φαντάστηκε πληροφορίες που έρχονται να αποθηκευθούν και να μοιραστούν σε κάτι που ονομάζεται «γενική διάνοια» – το οποίο ήταν το μυαλό του καθενός στη Γη συνδεδεμένο από την κοινωνική γνώση, στο οποίο κάθε αναβάθμιση τους ωφελεί όλους . Εν ολίγοις, είχε φανταστεί κάτι κοντά στην οικονομία της πληροφορίας στην οποία ζούμε. Και, έγραψε, η ύπαρξή της θα “τινάξει τον καπιταλισμό στα ύψη”.

Με το έδαφος να έχει αλλάξει, το παλιό μονοπάτι πέρα από τον καπιταλισμό που είχε φανταστεί η αριστερά του 20ου αιώνα έχει χαθεί.

Αλλά μια διαφορετική πορεία έχει ανοίξει. Η συνεργατική παραγωγή, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία του δικτύου για την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών που λειτουργούν μόνο όταν είναι δωρεάν, ή μοιράζονται από κοινού, καθορίζει τη διαδρομή πέρα από το σύστημα της αγοράς. Θα χρειαστεί το κράτος να δημιουργήσει το πλαίσιο – όπως ακριβώς δημιούργησε το πλαίσιο για την εργασία στο εργοστάσιο, το ισχυρό νόμισμα και το ελεύθερο εμπόριο στις αρχές του 19ου αιώνα. Ο μετακαπιταλιστικός τομέας είναι πιθανό να συνυπάρξει με τον τομέα της αγοράς για δεκαετίες, αλλά η σημαντική αλλαγή συμβαίνει ήδη.

Τα δίκτυα αποκαθιστούν την «διακριτικότητα» στο μετακαπιταλιστικό σχέδιο. Δηλαδή, μπορεί να αποτελέσουν τη βάση ενός συστήματος μη-εμπορευματοποίησης που αναπαράγεται, το οποίο δεν χρειάζεται να δημιουργηθούν εκ νέου κάθε πρωί στην οθόνη του υπολογιστή ενός κομισάριου.

Η μετάβαση θα περιλαμβάνει το κράτος, την αγορά και την συνεργατική παραγωγή πέραν της αγοράς. Αλλά για να συμβεί αυτό, το σύνολο του έργου της αριστεράς, από τις ομάδες διαμαρτυρίας εώς τα κυρίαρχα σοσιαλδημοκρατικά και φιλελεύθερα κόμματα, θα πρέπει να αναδιαμορφωθούν. Στην πραγματικότητα, όταν οι άνθρωποι κατανοήσουν τη λογική της μετακαπιταλιστικής μετάβασης, τέτοιες ιδέες δεν θα είναι πλέον ιδιοκτησία της αριστεράς – αλλά ενός πολύ ευρύτερου κινήματος, για το οποίο θα χρειαστούμε νέες ετικέτες.

Ποιος μπορεί να το πραγματοποιήσει; Στο παλιό αριστερό έργο ήταν η βιομηχανική εργατική τάξη. Περισσότερα από 200 χρόνια πριν, η ριζοσπαστική δημοσιογράφος John Thelwall προειδοποίησε τους άντρες που έχτισαν τα Αγγλικά εργοστάσια πως είχαν δημιουργήσει μια νέα και επικίνδυνη μορφή της δημοκρατίας: «Κάθε μεγάλο εργαστήριο και εργοστάσιο είναι ένα είδος πολιτικής κοινωνίας, η οποία δεν μπορεί να σιωπήσει με καμία πράξη του Κοινοβουλίου, και κανένας δικαστής να την διασπάσει ”

Σήμερα το σύνολο της κοινωνίας είναι ένα εργοστάσιο. Όλοι συμμετέχουν στη δημιουργία και την αναψυχή των εμπορικών σημάτων, των κανόνων και των θεσμών που μας περιβάλλουν. Την ίδια στιγμή  τα επικοινωνιακά δίκτυα, ζωτικής σημασίας για την καθημερινή εργασία και το κέρδος, βρίθουν με κοινή γνώση και δυσαρέσκεια. Σήμερα είναι τα δίκτυα – όπως το εργαστήριο 200 χρόνια πριν – που «δεν μπορούν να φιμωθούν ή να διασπαστούν”.

Είναι αλήθεια ότι τα κράτη μπορούν να κλείσουν το Facebook, το Twitter, ακόμη και το σύνολο του Διαδικτύου και των δικτύων κινητής τηλεφωνίας σε περιόδους κρίσης, παραλύοντας συγχρόνως την οικονομία. Και μπορούν να αποθηκεύσουν και να παρακολουθήσουν κάθε kilobyte των πληροφοριών που παράγουμε. Αλλά δεν μπορούν να επιβάλλουν εκ νέου την ιεραρχική, υποκινούμενη από την προπαγάνδα και αφελή κοινωνία που υπήρχε πριν 50 χρόνια, με εξαίρεση – όπως στην Κίνα, η Βόρεια Κορέα ή το Ιράν – αποχωρώντας από βασικά τμήματα της σύγχρονης ζωής. Θα ήταν, όπως ο κοινωνιολόγος Manuel Castells το έθεσε, σαν να προσπαθεί να από-ηλεκτρίσει τη χώρα.

Με τη δημιουργία εκατομμυρίων δικτυωμένων ανθρώπων, οικονομικά εκμεταλλεύσιμων αλλά και με το σύνολο της ανθρώπινης νοημοσύνης σε απόσταση ενός αντίχειρα μακριά, ο info-καπιταλισμός έχει δημιουργήσει ένα νέο παράγοντα αλλαγής στην ιστορία: το μορφωμένο και συνδεδεμένο ανθρώπινο ον.

Αυτό θα είναι κάτι περισσότερο από μια οικονομική μετάβαση. Υπάρχουν, βέβαια, τα παράλληλα και επείγοντα καθήκοντα όπως η μείωση του διοξειδίου του άνθρακα στον κόσμο και η αντιμετώπιση των δημογραφικών και δημοσιονομικών ωρολογιακών βομβών. Αλλά εγώ θα επικεντρωθώ στην οικονομική μετάβαση που προκλήθηκε από την πληροφορία, γιατί, μέχρι τώρα, έχει παραγκωνιστεί. Το ίσος προς ίσο έχει παραγκωνιστεί ως εμμονή θέση για οραματιστές, ενώ τα «μεγάλα αγόρια» των αριστερών οικονομικών προχωρούν στον σχολιασμό της λιτότητας.

Στην πραγματικότητα, σε μέρη όπως η Ελλάδα, η αντίσταση στη λιτότητα και η δημιουργία «δικτύων στα οποία δεν μπορείτε να χρεοκωπήσετε” – όπως ένας ακτιβιστής μου το έθεσε – πάνε χέρι-χέρι. Πάνω απ ‘όλα, ο μετακαπιταλισμός ως έννοια είναι σχετικός με τις νέες μορφές της ανθρώπινης συμπεριφοράς που τα παραδοσιακά οικονομικά δύσκολα θα αναγνωρίσουν ως σχετικές.

Επομένως, πώς θα απεικονίσουμε τη μετάβαση στο μέλλον; Ο μόνος συνεκτικός παραλληλισμός που έχουμε είναι η αντικατάσταση της φεουδαρχίας από τον καπιταλισμό – και χάρη στο έργο των επιδημιολόγων, γενετιστών και οι αναλυτών δεδομένων, γνωρίζουμε πολύ περισσότερα για τη μετάβαση αυτή από ό, τι πριν από 50 χρόνια, όταν ήταν «ιδιοκτησία» των κοινωνικών επιστημών . Το πρώτο πράγμα που πρέπει να αναγνωρίσουμε είναι: οι διαφορετικοί τρόποι παραγωγής κατασκευάζονται γύρω από διαφορετικά πράγματα. Η Φεουδαρχία ήταν ένα οικονομικό σύστημα που δομήθηκε από έθιμα και νόμους σχετικούς με τη “υποχρέωση”. Ο καπιταλισμός ήταν δομημένος με κάτι καθαρά οικονομικό: την αγορά. Μπορούμε να προβλέψουμε, από αυτό, ότι ο μετακαπιταλισμός – του οποίου προϋπόθεση είναι η αφθονία – δεν θα είναι απλώς μια τροποποιημένη μορφή μιας σύνθετης κοινωνίας της αγοράς. Αλλά μπορούμε μόλις να ξεκινήσουμε να οραματιζόμαστε για το πως θα είναι.

Δεν το λέω αυτό ως ένα τρόπο για να αποφύγω το ερώτημα: τις γενικές οικονομικές παραμέτρους μιας κοινωνίας μετακαπιταλιστικής, για παράδειγμα, το έτος 2075, μπορούμε να το περιγράψουμε. Αλλά εάν μια τέτοια κοινωνία είναι δομημένη γύρω από την απελευθέρωση του ανθρώπου, όχι της οικονομίας, απρόβλεπτα πράγματα θα αρχίσουν να διαμορφώνονται.

Για παράδειγμα, το πιο προφανές πράγμα σχετικά με τον Σαίξπηρ, που έγραφε το 1600, ήταν ότι η αγορά είχε καλέσει εμπρός νέες μορφές συμπεριφοράς και ηθικής. Κατ ‘αναλογία, το πιο προφανές “οικονομικό” πράγμα για τον Σαίξπηρ του 2075 θα είναι ή συνολική αναταραχή στις σχέσεις των δύο φύλων, ή της σεξουαλικότητας, ή της υγείας. Ίσως δεν θα υπάρξουν καν θεατρικοί συγγραφείς: ίσως η ίδια η φύση των μέσων που χρησιμοποιούμε για να πούμε ιστορίες θα αλλάξει – όπως ακριβώς άλλαξε στο Ελισαβετιανό Λονδίνο, όταν χτίστηκαν τα πρώτα δημόσια θέατρα.

Σκεφτείτε τη διαφορά μεταξύ, ας πούμε, του Οράτιου στον Άμλετ και ένός χαρακτήρα όπως ο Daniel Doyce στο Little Dorrit του Ντίκενς. Και οι δύο κουβαλάνε μαζί τους μια χαρακτηριστική εμμονή για την ηλικία τους – ο Οράτιος έχει εμμονή με την ανθρωπιστική φιλοσοφία, ο Doyce έχει εμμονή με την κατοχύρωση της εφεύρεσής του. Δεν μπορεί να υπάρξει χαρακτήρας όπως ο Doyce στον Σαίξπηρ,στην καλύτερη περίπτωση, θα έπερνε ένα μικρό ρόλο ως κωμική φιγούρα της εργατικής τάξης. Ωστόσο, μέχρι που ο Ντίκενς περιέγραψε τον Doyce, οι περισσότεροι από τους αναγνώστες του γνώριζαν κάποιον σαν κι αυτόν. Ακριβώς όπως ο Σαίξπηρ δεν θα μπορούσε να φανταστεί τον Doyce, έτσι κι εμείς δεν μπορούμε να φανταστούμε το είδος των ανθρώπων που η κοινωνία θα παράγει όταν η οικονομία δεν θα είναι πλέον στο επίκεντρο της ζωής. Αλλά μπορούμε να δούμε προεικονίσεις των μορφών τους στις ζωές των νέων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο που καταργούν τα εμπόδια του 20ου αιώνα γύρω από τη σεξουαλικότητα, την εργασία, τη δημιουργικότητα και την αυτογνωσία.

Το φεουδαρχικό μοντέλο της γεωργίας συγκρούστηκε, πρώτα, με τα περιβαλλοντικά όρια και, στη συνέχεια, με ένα τεράστιο εξωτερικό σοκ – την Μαύρη Πανώλη. Μετά από αυτό, υπήρξε ένα δημογραφικό σοκ: πολύ λίγοι εργαζόμενοι για τη γη, το οποίο αύξησε τους μισθούς και έκανε το παλιό σύστημα, της φεουδαρχικής υποχρέωσης, αδύνατο να εφαρμοστεί. Η έλλειψη εργατικού δυναμικού οδήγησε επίσης στην τεχνολογική καινοτομία. Οι νέες τεχνολογίες που υποστήριξαν την άνοδο του εμπορικού καπιταλισμού ήταν αυτές που τόνωσαν το εμπόριο (εκτύπωση και λογιστική), την δημιουργία εμπορεύσιμου πλούτου (η εξόρυξη, η πυξίδα και τα γρήγορα πλοία) και την παραγωγικότητα (τα μαθηματικά και η επιστημονική μέθοδος).

Παρόν σε όλη τη διαδικασία ήταν κάτι που μοιάζει τυχαίο ως προς το παλαιό σύστημα – τα χρήματα και η πίστωση – αλλά που στην πραγματικότητα προορίζονταν να γίνουν η βάση του νέου συστήματος. Στην φεουδαρχία, πολλοί νόμοι και έθιμα πράγματι διαμορφώθηκαν αγνοώντας το χρήμα, η πίστωση, στην υψηλή φεουδαρχία, θεωρούνταν αμαρτωλή. Έτσι, όταν τα χρήματα και η πίστωση ξεπέρασαν τα όρια για να δημιουργήσουν ένα σύστημα αγοράς, εκλήφθηκε ως επανάσταση. Στη συνέχεια, αυτό που έδωσε ενέργεια στο σύστημα ήταν η ανακάλυψη μιας σχεδόν απεριόριστης πηγής ελεύθερου πλούτου στην Αμερική.

Ο συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων πήρε μια ομάδα ανθρώπων που είχαν περιθωριοποιηθεί στο πλαίσιο της φεουδαρχίας – ουμανιστές, επιστήμονες, τεχνίτες, δικηγόρους, ριζοσπαστικούς ιεροκήρυκες και μποέμ θεατρικούς συγγραφείς, όπως ο Σαίξπηρ – και τους τοποθέτησε στην κορυφή ενός κοινωνικού μετασχηματισμού. Σε σημαντικές στιγμές, αν και διστακτικά στην αρχή, η πολιτεία άλλαξε  και αντί να δυσχεραίνει με την αλλαγή, την προώθησε.

Σήμερα, το γεγονός που διαβρώνει τον καπιταλισμό, μόλις και μετά βίας εξορθολογισμένο από την επικρατούσα τάση της οικονομίας, είναι η πληροφορία. Οι περισσότεροι νόμοι σχετικά με την πληροφορία καθορίζουν το δικαίωμα των επιχειρήσεων να την συσσωρεύουν και το δικαίωμα των κρατών να έχουν πρόσβαση, ανεξάρτητα από τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών. Το ισοδύναμο της τυπογραφίας και της επιστημονικής μεθόδου είναι η τεχνολογία της πληροφορίας και η διασπορά της σε όλες τις άλλες τεχνολογίες, από τη γενετική στην υγειονομική περίθαλψη στον τομέα της γεωργίας στις ταινίες, όπου γρήγορα μειώνει το κόστος.

Το σύγχρονο αντίστοιχο της μακράς στασιμότητας του τέλους της φεουδαρχίας είναι η καθυστερημένη απογείωση της τρίτης βιομηχανικής επανάστασης, όπου αντί για την ταχεία αυτοματοποίηση εργασιών, αναλονόμαστε δημιουργώντας αυτό που ο David Graeber αποκαλεί ” μαλακία θέσεις εργασίας”  χαμηλών αμοιβών. Και πολλές οικονομίες είναι σε στασιμότητα.

Το ισοδύναμο της νέας πηγής δωρεάν πλούτου; Δεν είναι ακριβώς πλούτος: είναι οι «εξωτερικότητες» – η ελεύθερη ουσία και ευημερία που δημιουργείται από την δικτυωμένη αλληλεπίδραση. Είναι η αύξηση της παραγωγής μη εμπορεύσιμου προϊόντος, των άγνωστων πληροφοριών, των ομότιμων δικτύων και των μη διαχειριζόμενων επιχειρήσεων. Το διαδίκτυο, λέει ο Γάλλος οικονομολόγος Yann Moulier-Boutang, είναι “τόσο το πλοίο όσο και ο ωκεανός», όταν πρόκειται για το σύγχρονο αντίστοιχο της ανακάλυψης του νέου κόσμου. Στην πραγματικότητα, είναι το πλοίο, η πυξίδα, ο ωκεανός και ο χρυσός.

Τα σύγχρονα εξωτερικά σοκ είναι σαφή: η μείωση της ενέργειας, η αλλαγή του κλίματος, η γήρανση του πληθυσμού και η μετανάστευση. Αλλάζουν τη δυναμική του καπιταλισμού και τον καθιστούν ανεφάρμοστο σε μακροπρόθεσμη βάση. Δεν έχουν ακόμη την ίδια επίπτωση όπως η Μαύρη Πανώλη- αλλά όπως είδαμε στη Νέα Ορλεάνη το 2005, δεν χρειάζεται η πανώλη για να καταστρέψει την κοινωνική τάξη και τις λειτουργικές υποδομές σε μια οικονομικά πολύπλοκη και εξαθλιωμένη κοινωνία.

Μόλις καταλάβετε τη μετάβαση σε αυτόν τον τρόπο, η ανάγκη δεν είναι για ένα υπερυπολογισμένο πενταετές σχέδιο – αλλά για ένα σχέδιο, στόχος του οποίου θα είναι να επεκτείνει αυτές τις τεχνολογίες, επιχειρηματικά μοντέλα και συμπεριφορές που διαλύουν τις δυνάμεις της αγοράς, να κοινωνικοποιήσει την γνώση, να εξαλείψει την ανάγκη για εργασία και να σπρώξει την οικονομία προς την αφθονία. Το καλώ Έργο Μηδέν – επειδή οι στόχοι του είναι ένα σύστημα μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, η παραγωγή μηχανημάτων, προϊόντων και υπηρεσιών με μηδενικό κόστος, και η μείωση του αναγκαίου χρόνου εργασίας όσο το δυνατόν πλησιέστερα στο μηδέν.

Στο μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα οι αριστεροί πίστευαν ότι δεν έχουν την πολυτέλεια μιας διαχειριζόμενης μετάβασης: ήταν ένα στοιχείο της πίστης τους ότι τίποτα από το επερχόμενο σύστημα δεν θα μπορούσε να υπάρχει μέσα στο παλιό – αν και η εργατική τάξη πάντα προσπαθούσε να δημιουργήσει έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής εντός του καπιταλισμού και συγχρόνως αγνοώντας τον. Ως αποτέλεσμα, η δυνατότητα που υπήρχε, μιας Σοβιετικού τύπου μετάβασης, εξαφανίστηκε, η σύγχρονη αριστερά απλά απορροφήθηκε με αντίθετα πράγματα: την ιδιωτικοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης, νόμους κατά των σωματείων και ο κατάλογος συνεχίζεται.

Αν έχω δίκιο, η λογική εστίαση για τους υποστηρικτές του μετακαπιταλισμού είναι στην οικοδόμηση εναλλακτικών λύσεων εντός του συστήματος, στην χρήση της κυβερνητικής εξουσίας με έναν ριζοσπαστικό και άτακτο τρόπο, και στην κατεύθυνση όλων των ενεργειών προς την μετάβαση – και όχι στην υπεράσπιση των τυχαίων στοιχείων του παλαιού συστήματος. Πρέπει να μάθουμε τι είναι επείγον και τι σημαντικό, και ότι μερικές φορές δεν συμπίπτουν.

Η δύναμη της φαντασίας θα γίνει κρίσιμη. Σε μια κοινωνία της πληροφορίας, καμία σκέψη, συζήτηση ή όνειρο δεν πάει χαμένο – είτε συλληφθεί σε ένα στρατόπεδο, κελί φυλακής ή στο επιτραπέζιο ποδοσφαιράκι μιας startup επιχείρησης.

Όπως με την εικονική κατασκευή, κατά τη μετάβαση προς τον μετακαπιταλισμό, το έργο που θα γίνει κατά το στάδιο του σχεδιασμού μπορεί να μειώσει τα λάθη στο στάδιο της υλοποίησης. Και ο σχεδιασμός του μετακαπιταλιστικού κόσμου, όπως και με το λογισμικό, μπορεί να είναι σπονδυλωτό. Διαφορετικοί άνθρωποι μπορούν να εργαστούν σε διαφορετικά μέρη, με διαφορετικές ταχύτητες, με σχετική αυτονομία ο ένας απ τον άλλο. Αν θα μπορούσα να ζητήσω να υπάρξει κάτι δωρεάν θα ήταν ένας παγκόσμιος θεσμός που να διαμόρφωνε τον καπιταλισμό σωστά: ένα μοντέλο ανοιχτής πηγής, του συνόλου της οικονομίας, επίσημο, γκρι και μαύρο. Κάθε πείραμα που θα έτρεχε σε αυτό θα είχε την δυνατότητα να το εμπλουτίσει, θα ήταν open source και με τόσα στοιχεία όσα έχουν τα πιο περίπλοκα κλιματικά μοντέλα.

Η κύρια αντίθεση σήμερα είναι μεταξύ της πιθανότητας για δωρεάν, άφθονα αγαθά και  πληροφορίες, και ενός συστήματος των μονοπωλίων, των τραπεζών και των κυβερνήσεων που προσπαθούν να διατηρήσουν τα πράγματα ιδιωτικά, σε έλλειψη και εμπορεύσιμα. Όλα καταλήγουν στον αγώνα μεταξύ του δικτύου και της ιεραρχίας: μεταξύ παλιών μορφών της κοινωνίας μορφοποιημένες γύρω από τον καπιταλισμό και των νέων μορφών της κοινωνίας που προαναγγέλλουν το τι θα επακολουθήσει.

Είναι ουτοπικό να πιστεύουμε ότι είμαστε στα πρόθυρα μιας εξέλιξης πέρα από τον καπιταλισμό; Ζούμε σε έναν κόσμο στον οποίο οι ομοφυλόφιλοι άνδρες και γυναίκες μπορούν να παντρευτούν, και στον οποίο η αντισύλληψη έχει, εντός ενός διαστήματος 50 ετών, έκανε την μέση γυναίκα της εργατικής τάξης να νιώσει πιο ελεύθερη από ό, τι ένας ελευθέρων ηθών της κλάσης του Marquis De Sade. Γιατί λοιπόν εμείς, δυσκολευόμαστε τόσο πολύ να φανταστούμε την οικονομική ελευθερία;

Είναι οι ελίτ – αποκομμένοι στον κόσμο τους – των οποίων το σχέδιο μοιάζει τόσο μίζερο, όσο εκείνο των ”χιλιαστών”, αιρέσεων του 19ου αιώνα. Η δημοκρατία της καταστολής, των διεφθαρμένων πολιτικών, ελεγχόμενης δημοσιογραφίας και του κράτος επιτήρησης, μοιάζει σαν ψεύτικη και εύθραυστη, όπως η Ανατολική Γερμανία πριν από 30 χρόνια.

Όλες οι αναγνώσεις της ανθρώπινης ιστορίας πρέπει να επιτρέπουν την πιθανότητα μιας αρνητικής έκβασης. Μας στοιχιώνει στην ταινία με τα ζόμπι,στην ταινία καταστροφής, στην μετα-αποκαλυπτική ερημιά σε ταινίες όπως το The Road ή το Elysium. Αλλά γιατί να μην σχηματίσουμε μια εικόνα της ιδανικής ζωής, που χτίστηκε από άφθονη πληροφορία, μη-ιεραρχική εργασία και την διάσπαση της εργασίας από τους μισθούς;

Εκατομμύρια ανθρώπων αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι τους έχουν πουλήσει ένα όνειρο αντίθετο με το τι μπορεί να προσφέρει η πραγματικότητα. Η απάντησή τους είναι η οργή – και η υποχώρηση προς τις εθνικές μορφές του καπιταλισμού που μπορεί να κάνει τον κόσμο κομμάτια. Βλέποντας αυτά να προκύπτουν, από την υπερ-Grexit αριστερή πλατφόρμα του ΣΥΡΙΖΑ εώς το Εθνικό Μέτωπο και τον απομονωτισμό της Αμερικανικής δεξιάς ήταν σαν να βλέπεις τους εφιάλτες που είχαμε κατά τη διάρκεια της κρίσης της Lehman Brothers να γίνονται πραγματικότητα.

Χρειαζόμαστε κάτι περισσότερο από ένα μάτσο ουτοπικά όνειρα και μικρής κλίμακας οριζόντια προγράμματα. Χρειαζόμαστε ένα έργο που βασίζεται στη λογική, σε αποδείξεις και μετρήσιμα σχέδια, που πάει με τα νερά της ιστορίας και είναι βιώσιμο για τον πλανήτη. Και εμείς πρέπει να το προχωρήσουμε.

* «Welcome to an age of sharing». Η φωτογραφία του θέματος είναι του Joe Magee

Πηγή: Guardian / Μετάφραση: Νόστιμον Ημαρ