Χ. Πάχτας: 0 υπουργός που «ξέθαψε» και δώρισε τον χρυσό της Χαλκιδικής

Του Βαγγέλη Τριάντη – «Hot Doc»

 Γεννημένος το 1951 στην Αρναία Χαλκιδικής, ο σημερινός δήμαρχος του Αριστοτέλη Χαλκιδικής, υπήρξε ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη. Η φιλία τους ξεκίνησε το 1994, όταν ο Κώστας Σημίτης κατείχε τη θέση του υπουργού Βιομηχανίας, με υφυπουργό τον Χρήστο Πάχτα. Ο κ. Σημίτης ως υπουργός Βιομηχανίας συγκρούστηκε ανοιχτά με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Ο κ. Πάχτας στάθηκε στο πλευρό του και ο Κώστας Σημίτης δεν φάνηκε αγνώμων. Με το που ανέλαβε πρωθυπουργός τοποθέτησε τον κ. Πάχτα στη θέση του υφυπουργού Οικονομίας. Μία θέση στην οποία παρέμεινε για σχεδόν οκτώ χρόνια, από το 1996 έως το 2004.

Ήταν ο άνθρωπος που χειρίστηκε τον πακτωλό των κοινοτικών κονδυλίων του Γ' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Ο απόλυτος άρχων που είχε τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο. Βουλευτές, κομματικά στελέχη, ακόμη και υπουργοί απευθύνονταν σε αυτόν όταν ήθελαν να διαθέσουν κονδύλια σε διάφορα ιδρύματα της περιοχής τους. Στη Χαλκιδική ήταν ο κυρίαρχος της περιοχής. Οι συντοπίτες του τον αποκαλούσαν «Χαλκιδικάρχη» ή «άγιο Πάχτα», εξαιτίας των πάσης φύσεως εξυπηρετήσεων που έκανε. Για χρόνια ολόκληρα, όταν κάποιος αποτύγχανε να διοριστεί στο δημόσιο με ρουσφετολογικό τρόπο, λάμβανε την απάντηση «στον Πάχτα πήγες;».

Με ρόμπα και παντόφλες

Όσοι εργάζονταν στη διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων χαρακτήριζαν τη μέθοδο Πάχτα «σαν ένα παλιό Ζάσταβα με πολλά προβλήματα που, αν και προβληματικό, κατάφερνε να λειτουργεί».
Η μέθοδος του ήταν κάπως ανορθόδοξη. Ο χημικός με σπουδές στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών θύμιζε περισσότερο λογιστή παρά χημικό. Για όλα κρατούσε σημειώσεις. Είχε πάντοτε μαζί του ένα μπλοκάκι σημειώσεων και διάφορα στιλό και σημείωνε τα πάντα. Από τα πιο απλά μέχρι και τα πιο σημαντικά. Η εργασιομανία του δεν είχε όριο.

Αρκετοί θυμούνται τον Χρήστο Πάχτα να ξημεροβραδιάζεται στο γραφείο του στην πλατεία Συντάγματος. Πολλές φορές εμφανιζόταν σε επισκέπτες με ρόμπα και παντόφλες, μια εικόνα που απείχε πολύ από τον υπουργό της σημιτικής περιόδου. Άλλες φορές τηλεφωνούσε σε συνεργάτες του ακόμη και στις 12 το βράδυ και με το ανάλογο ύφος ζητούσε να δει συγκεκριμένους φακέλους.

Η αδυναμία που έτρεφε ο Κώστας Σημίτης στο πρόσωπο του ήταν κάτι παραπάνω από εμφανής. Αυτός ήταν ο λόγος που κατόρθωσε να παραμείνει επί χρόνια ολόκληρα στη θέση του, παρά το γεγονός ότι οι σχέσεις του με τους πολιτικούς του προϊσταμένους ήταν κάτι παραπάνω από κακές. Είναι χαρακτηριστικό ότι με πολλά από τα πρωτοκλασάτα στελέχη δεν αντάλλαζε ούτε καλημέρα. Και η αιτία ήταν ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόταν τα κοινοτικά κονδύλια, ο οποίος χαρακτηρίζονταν ως «γραφειοκρατικός».

Κορυφαίοι υπουργοί είχαν εισηγηθεί στον Κώστα Σημίτη να τον απομακρύνει από τη θέση του ή τουλάχιστον να ψαλιδίσει τις αρμοδιότητες του. Η Βάσω Παπανδρέου είχε επισημάνει στον Κώστα Σημίτη ότι το 2003 δεν απορροφήθηκαν κονδύλια ύψους 2,5 δισ. ευρώ εξαιτίας του κ. Πάχτα. Ο Άκης Τσοχατζόπουλος σε μία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου είχε αποκαλέσει τον κ. Πάχτα «γραφειοκράτη σε στιλ σοβιετικό». Παρ' όλα αυτά ο κ. Πάχτας παρέμενε γερά γαντζωμένος στη θέση του. Η εμπιστοσύνη που του έδειχνε ο τότε πρωθυπουργός τον καθιστούσε ακλόνητο. Μία εμπιστοσύνη που έμελλε όμως να αποτελέσει την ταφόπλακα στην πολιτική του σταδιοδρομία στην κυβέρνηση Σημίτη.

Η υπόθεση των μεταλλείων Κασσάνδρας

Τον Δεκέμβριο του 2003 έγινε μια σκανδαλώδης μεταβίβαση των μεταλλείων Κασσάνδρας στη Χαλκιδική. Κεντρικός πρωταγωνιστής στην υπόθεση αυτή ήταν ο Χρήστος Πάχτας. Ήταν η αρχή του τέλους για τον ίδιο και την παραμονή του στο πλευρό του Κώστα Σημίτη.

Τα μεταλλεία της Κασσάνδρας εκμεταλλευόταν μέχρι τότε η εταιρία TVX hellas, θυγατρική της kinross. Οι δύο εταιρίες ζητούσαν απεγνωσμένα να απεμπλακούν από την επένδυση τους στην Ελλάδα. Μάλιστα, η  TVX hellas είχε προχωρήσει σε κήρυξη πτώχευσης, επικαλούμενη χρέη ύψους 216.156.000 ευρώ προς τη μητρική εταιρία kinross , το ΙΚΑ, τα Δημοσία Ταμεία, τους εργαζομένους και τους προμηθευτές της. Η αίτηση έγινε δεκτή στις αρχές Νοεμβρίου 2003 από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών.

Ένα μήνα μετά, στις 13 Δεκεμβρίου 2003, το ελληνικό δημόσιο αγόρασε τα μεταλλεία Κασσάνδρας από την εταιρία TVX Hellas. Το τίμημα της εξαγοράς ανήλθε σε 11 εκατ. ευρώ. Την ίδια μέρα το ελληνικό δημόσιο μεταπώλησε τα μεταλλεία Κασσάνδρας στην εταιρία «Ελληνικός Χρυσός», θυγατρική της Ελληνική Τεχνοδομική ΑΕ. Η εταιρία είχε ιδρυθεί μερικές μέρες πριν με μετοχικό κεφάλαιο που δεν ξεπερνούσε τα 60.000 ευρώ. Με αποκλειστικούς μετόχους την ΑΚΤΩΡ, συμφερόντων Μπόμπολα, και τον Δημήτρη Κούτρα, γενικό διευθυντή της ΑΚΤΩΡ. Είχε προηγηθεί η υπογραφή ενός «μνημονίου συνεργασίας» μεταξύ της ΑΚΤΩΡ, του Δημήτρη Κούτρα, της European Coldfields και της Clobal Mineral Resources. Ιδρυτής και μεγαλομέτοχος της  European Coldfields ήταν ο ρουμάνος επιχειρηματίας Φρανκ Τίμις, ο οποίος έλεγχε και την clobal mineral Resources.

Το τίμημα της μεταπώλησης ήταν ακριβώς το ίδιο με αυτό της αγοράς, ενώ παράλληλα δόθηκαν στην Ελληνική Τεχνοδομική ΑΕ και άλλα 70 περιουσιακά στοιχεία των μεταλλείων. Η πώληση έγινε απευθείας, χωρίς δημόσιο διαγωνισμό, όπως ορίζει το ευρωπαϊκό Δίκαιο.
Έξι μήνες αργότερα η αξία των  στοιχείων ενεργητικού των μεταλλείων εκτιμούνταν σε 408 εκατ. Ευρώ.

Στις 8 Ιανουαρίου 2004 η Βουλή κύρωσε τη συμφωνία. Η απόφαση έφερε την υπογραφή του κ. Πάχτα και ήταν ιδιαίτερα γαλαντόμα για τα συμφέροντα του κ. Μπόμπολα. Όχι όμως και για το ελληνικό δημόσιο. Ο στενός συνεργάτης του κ. Σημίτη χάρισε ουσιαστικά στην TVX  2,2 εκατ. ευρώ από βεβαιωμένους φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, ενώ το ελληνικό δημόσιο πλήρωσε 11 εκατ. ευρώ για αποζημιώσεις των 472 απολυμένων της TVX και 28 εκατ. ευρώ για πρόγραμμα επανακατάρτισης των 350 από τους 472 απολυμένους της εταιρίας.

Τον Ιούλιο του 2007 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε μια σοβαρή καταγγελία, η οποία αφορούσε τη μεταβίβαση των μεταλλείων Κασσάνδρας. Το περιεχόμενο της καταγγελίας αφορούσε κρατική ενίσχυση προς την «Ελληνικός Χρυσός». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερεύνησε το περιεχόμενο των καταγγελιών και κατέληξε ότι επρόκειτο για κρατική ενίσχυση, κατά παράβαση των κανόνων της ΕΕ. Η εταιρία δεν επιβαρύνθηκε ούτε καν με φόρους επί των συναλλαγών, ενώ πωλήθηκε σε πολύ χαμηλότερο τίμημα από το κανονικό. Ο Χρήστος Πάχτας είχε χαρίσει στους κ.κ. Μπόμπολα και Κούτρα περί τα 15,4 εκατ. ευρώ, τα οποία το ελληνικό δημόσιο έπρεπε να πάρει πίσω.

Η (ν)τροπολογία για το Πόρτο Καράς

Μερικές μέρες αργότερα ο σημερινός Δήμαρχος του Αριστοτέλη Χαλκιδικής, προχώρησε και σε δεύτερο ατόπημα. Επιχείρησε ανεπιτυχώς να περάσει στην ελληνική Βουλή φωτογραφική διάταξη υπέρ του επιχειρηματία Κωνσταντίνου Στέγγου για το ξενοδοχείο Πόρτο Καράς. Μια τροπολογία που έβαλε ταφόπλακα στην υπουργική του σταδιοδρομία και έμεινε στην ιστορία ως «ντροπολογία» Πάχτα. Η τροπολογία συμπεριλήφθηκε σε αναπτυξιακό νομοσχέδιο της τότε κυβέρνησης. Με αυτή ο ιδιοκτήτης του Πόρτο Καράς μπορούσε να προχωρήσει στην ανέγερση πολυτελών κατοικιών μέσα σε 17.000 στρέμματα δάσους στη Σιδωνία της Χαλκιδικής.
Εννιά βουλευτές του ΠΑΣΟΚ έβαλαν την υπογραφή τους. Μεταξύ αυτών οι Γ. Κίρκος, Κ. Διαμαντής, Σπ. Βούγιας, I. Ανθόπουλος, Ν. Στρατηλάτης, Π. Κουρουμπλής, Π. Φλώρος, Θ. Κατσανέβας και Αλ. Χρυσανθακόπουλος.

Η αποκάλυψη του σκανδάλου προκάλεσε πολιτική θύελλα στην παραπαίουσα κυβέρνηση Σημίτη. Λίγες μέρες μόλις πριν από τις εθνικές εκλογές της 7ης Μαρτίου 2004 ο αγαπημένος του κ. Σημίτη Χρήστος Πάχτας έδινε τη χαριστική βολή όχι μόνο στην τότε κυβέρνηση αλλά και στη δική του πολιτική σταδιοδρομία. Κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ, όπως η τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Βάσω Παπανδρέου και ο υπουργός Οικονομικών Νίκος Χριστοδουλάκης, εξέφρασαν ανοιχτά την οργή τους και δήλωσαν ότι η επίμαχη τροπολογία θα καταργηθεί.

Στις 23 Ιανουαρίου 2004 ο Χρήστος Πάχτας αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το αξίωμα του, παρότι αρχικά είχε αρνηθεί. Μέσα σε μια βραδιά κατάφερε να χάσει όλα όσα είχε χτίσει για χρόνια ολόκληρα κάτω από την ομπρέλα προστασίας του Κώστα Σημίτη.

Στην πολιτική απομόνωση

Οι εξελίξεις για τον ίδιο ήταν ραγδαίες. Μαζί με τους υπόλοιπους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ τέθηκαν εκτός ψηφοδελτίων στις εθνικές εκλογές του 2004. Ένας αποκλεισμός που έμελλε να είναι ισόβιος για εκείνον, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους βουλευτές που αποπέμφθηκαν προσωρινά αλλά επέστρεψαν μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Η πόρτα του κόμματος παρέμεινε κλειστή και στις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, του 2007 και του 2009.

Ο ταυτισμένος με τη σημιτική περίοδο Χρήστος Πάχτας προκαλούσε αλλεργία στο παπανδρεϊκό περιβάλλον. Μετά τον διωγμό του από το κόμμα επέστρεψε στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Για κάποιο χρονικό διάστημα εργάστηκε σε εταιρία ιχθυοκαλλιεργητών και έμεινε στο πατρικό του σπίτι, μαζί με την οικογένεια της αδερφής του. Ο ίδιος άλλωστε δεν έκανε ποτέ οικογένεια.

Το 2010, αποφάσισε να ασχοληθεί και πάλι με τα κοινά. Στις δημοτικές εκλογές κατέβηκε ως ανεξάρτητος υποψήφιος και κατόρθωσε να εκλεγεί, με σημαία τη λειτουργία των μεταλλείων Χαλκιδικής Ακόμη και τώρα δεν παύει να θεωρεί τα μεταλλεία ως αναπτυξιακό μονόδρομο για την περιοχή και μοναδική ευκαιρία για την εξασφάλιση θέσεων εργασίας Δεν δίστασε μάλιστα δημόσια να πει το αμίμητο, ότι «η μεταλλουργία χρυσού είναι μια μονάδα αντιρρύπανσης». 

Οι κάτοικοι αντιδρούν και αποκαλούν «εκπρόσωπο της εταιρίας» τον άλλοτε «Χαλκιδικάρχη». Συχνά πυκνά αναφέρεται σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο σαν να πρόκειται για στέλεχος της εταιρίας. «Θα προσλάβουμε» είναι η μόνιμη επωδός στα χείλη του, κάνοντας τα στελέχη της εταιρίας να τρίβουν τα χέρια τους. Άλλωστε στο πρόσωπο του έχουν βρει έναν αυτόκλητο υπερασπιστή των συμφερόντων τους.

Παρά τις προσπάθειες όμως και την ενασχόληση εκ νέου με τη κοινά, η περίπτωση Πάχτα δεν θυμίζει σε τίποτα κάτι από την αίγλη του «άγιου Πάχτα». Το παρελθόν εξακολουθεί να στοιχειώνει τις κινήσεις του, όπως επίσης και οι αμαρτίες που κουβαλά. Παρά τη μεθοδικότητά του εδώ και χρόνια να σβηστούν από τη μνήμη των συμπολιτών του. Η περίπτωση του θυμίζει τα λόγια του ισπανοαμερικανού φιλόσοφου Τζορτζ Σανταγιάνα: «Όποιος δεν θυμάται το παρελθόν του είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει».

Aπό τη γειτονική Μπομπολία.

 Θα νομίσουν κάποιοι ότι υπερβάλλω παρουσιάζοντας αυτά τα γεγονότα σαν πολεμική ανταπόκριση από κάποια Μπανανία. Όμως, αν το καλοσκεφτούμε, δεν είναι καθόλου υπερβολή. Μια περιοχή καταλείφθηκε, από μια ξένη δύναμη. Χωρίς τη θέληση των κατοίκων, οι οποίοι αντιστέκονται. Εγώ το λέω Επιχείρηση των δυνάμεων κατοχής εναντίον των αντιστασιακών.  Αν υπήρχε ψήγμα κράτους, που σέβεται τους νόμους, δεν θα υπήρχε καν η σκανδαλώδης αυτή ανάθεση, που μπροστά της τα προηγούμενα σκάνδαλα είναι ποταμάκια διαφθοράς μπροστά σε ωκεανό. 

Κυβερνητικοί μισθοφόροι λοιπόν, έκαναν επιδρομή εναντίον ενός χωριού στη γειτονική χώρα. Οι δυνάμεις κατοχής του «παρανοϊκού δικτάτορα Don Mpompolio», χτύπησαν άμαχους και μικρά παιδιά. Η κυβέρνηση της γειτονικής χώρας διαψεύσει, ότι έγινε επίθεση σε σχολείο και μιλάει για «παράπλευρες απώλειες  στο πλαίσιο στρατιωτικής επιχείρησης εναντίον των ανταρτών».  Αυτόπτες μάρτυρες όμως περιγράφουν την επίθεση, η οποία αποτελεί κατάφορη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η επίθεση εικάζεται ότι έγινε ως αντίποινα για την καταστροφή μερικών κυβερνητικών οχημάτων. Όπως ακριβώς οι ναζί στην Ελλάδα το Β’ ΠΠ σκότωναν για κάθε Γερμανό που χτύπαγε η Αντίσταση μεγάλο αριθμό πατριωτών, έτσι και οι στρατιωτικές και παραστρατιωτικές ορδές της Μπομπολίας εξοντώνουν συστηματικά τον πληθυσμό. Παλιά εκτελούσαν για κάθε Γερμανό 100 αγωνιστές. Τώρα δηλητηριάζουν για κάθε Γερανό (ή μπουλντόζα) 100 μαθητές... Ίδια νοοτροπία.

Η όλη κατάσταση θα πρέπει να ανησυχήσει σοβαρά τα Ηνωμένα Έθνη. Είναι το άκρων άωτο της υποκρισίας, να κατηγορεί διάφορες χώρες για παραβίαση των ελευθεριών ο ΟΗΕ και να αφήνουν ατιμώρητο τον ηγέτη της Μπομπολίας.

Ενδεικτικά αναφέρονται τα εγκλήματα που έλαβαν χώρα κι εξακολουθούν να γίνονται: Προσαγωγές χωρίς κανένα λόγο και χωρίς στοιχεία. Βίαιη κι ακούσια απόσπαση γενετικού υλικού, βασανισμοί, ξυλοδαρμοί, φυλακίσεις, εκφοβισμοί, καταστροφές. Ένα πεντάχρονο παιδί τραυματίστηκε σοβαρά κατά τις  χθεσινές μάχες και άλλα τέσσερα  τουλάχιστον δέχτηκαν τις φροντίδες των Ιατρών. Μάλιστα στις επιθέσεις χρησιμοποιήθηκαν χημικά όπλα προκαλώντας αρκετά θύματα και στους ενήλικους.

Υπενθυμίζουμε ότι τα χημικά όπλα απαγορεύονται από τις Διεθνείς συνθήκες. Όπως επίσης τα χτυπήματα σε αμάχους. Τα ΜΜΕ παραπληροφορούν συστηματικά. Η προπαγάνδα του καθεστώτος αποκρύπτει τα πραγματικά συμβαίνει:

Οι δυνάμεις του Ελντοράντο, μιας οικονομικής δύναμης, εισέβαλαν σε μια όμορφη περιοχή με σκοπό ν’ αρπάξουν τον ορυκτό πλούτο. Με τη βοήθεια του Στρατηγού Σαμαρά και του Υπασπιστή του Συνταγματάρχη Αρπάχτρα εγκατέστησαν στην εξουσία το «δικτάτορα Don Mpompolio». Ταυτόχρονα καταστρέφουν συστηματικά την περιοχή, αποψιλώνοντας το δάσος, μολύνοντας τα νερά, τον αέρα και το έδαφος αρπάζοντας το χρυσό από τους ντόπιους.

Οι κάτοικοι ασφαλώς μετά από την εισβολή οργανωθήκαν και άρχισαν ν’ αντιστέκονται. Η αντίστασή τους μάλιστα δυναμώνει και κερδίζουν παρά τον αρνητικό συσχετισμό του εξοπλισμού και των δυνάμεων. Οπλισμένοι μόνο με το θάρρος και την οργή που νιώθουν, χτυπούν αιφνιδιάστηκα τις δυνάμεις κατοχής δίνοντας σκληρές μάχες με τους μισθοφόρους και τους ελάχιστους υποστηρικτές τους. Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα έτρεψαν σε φυγή και τους προκάλεσαν βαριές απώλειες σε υλικό.

Η αντίδραση των δικτατόρων είναι ίδια παντού και σε όλες τις εποχές: Η άγρια καταστολή και ο εκφοβισμός. Κοινή όμως είναι και η μοίρα όλων των απάνθρωπων που λεηλατούν, όλων των υπερφίαλων δικτατορίσκων : Η συντριβή και η ήττα.

 Οι θυσίες κι οι αγώνες των ηρώων της Χαλκιδικής θα προστεθούν στους αγώνες και το θρίαμβο των κατοίκων της Κερατέας, εμπνέοντας πάντα όσους αντιστέκονται και μάχονται τους δυνάστες.

Όσο για εμάς τους γείτονες της πολύπαθης και σκληρά δοκιμαζόμενης περιοχής είμαστε μαζί τους. Προτείνουμε την επιβολή εμπάργκο στα προϊόντα που κατασκευάζουν οι υποτακτικοί του δικτάτορα. Όπως και σε όσους στηρίζουν αυτή την απαράδεκτη κατάσταση. Συνεχείς και κλιμακούμενες κινητοποιήσεις συμπαράστασης στους ελευθέρους και ανυπότακτους αντιστασιακούς.

Αν υπάρχει ένα αστείο στην υπόθεση, είναι ότι τα γαλάζια γίδια είναι υποχρεωμένα να στηρίζουν το Μπόμπολα. Χα- χα! Αυτόν που άκουγαν κάποτε κι έβγαζαν καντήλες.
Ε τότε το ΠΑΣΟΚ τον συνέφερε περισσότερο, σήμερα ο Αντώνης είναι πιο «φτηνός». Μα πολύ πιο φτηνός....

Πρετεντέρεια δημοσιογραφία

Πρετεντέρεια δημοσιογραφία 

Όταν πέθανε ο Κιμ Ιλ Γιουνγκ και οι βορειοκορεάτες βγήκαν στους δρόμους κλαίοντες και οδυρόμενοι για τον χαμό τού ηγέτη τους, η δημοκρατική δύση (που δεν έχει μάθει σε τέτοιες λαϊκές εκδηλώσεις όταν πεθαίνει κάποιος πολιτικός) διατύπωσε την πεποίθηση ότι οι βορειοκορεάτες έκλαιγαν υποχρεωτικά, επειδή όσοι δεν έκλαιγαν θα υφίσταντο κυρώσεις (π.χ. εκτέλεση, φυλακή, εξορία, καταναγκαστικά έργα, μάδημα των τριχών τού εφηβαίου, βραστά αβγά στις μασχάλες κλπ). Έτσι. λοιπόν, αυτή η δημοκρατική δύση βρέθηκε προ απροόπτου όταν εκατοντάδες χιλιάδες απλών βενεζουελανών βγήκαν στους δρόμους κλαίγοντας για τον χαμό τού ηγέτη τους.

Λογικό το απρόοπτο. Τί να πουν; Όσο σκληρό δικτάτορα κι αν θέλουν να χαρακτηρίσουν τον μακαρίτη Ούγο Ραφαέλ Τσάβες Φρίας, ούτε για εξορίες και φυλακίσεις μπορούν να μιλήσουν ούτε για ο,τιδήποτε άλλο. Έτσι, λοιπόν, όλα τα δυτικά ΜουΜουΕ έκαναν μαστίχα το φαινόμενο της πάνδημης θλίψης και περιορίστηκαν στην όποια μαλακία τούς ήταν πρόσφορη. Όλοι οι δυτικομανείς και δυτικόστροφοι δημοσιογράφοι κατάπιαν τα λόγια τους, μιας και δεν μπορούσαν να εξηγήσουν πώς διάολο γίνεται και ένας ολόκληρος λαός πενθεί για τον θάνατο εκείνου που η δημοκρατική δύση θεωρούσε ως βλαμμένο δικτάτορα. Όλοι...πλην Πρετεντέρη!

Ανοίγουμε παρένθεση. Παρεμπιπτόντως, ξέρετε τι είναι ο Πρετεντέρης; Ο ανύπαρκτος άνθρωπος! Το απόλυτο μηδέν! Αν δεν με πιστεύετε, ψάξτε να βρείτε την σύμβαση εργασίας που έχει π.χ. με το Μέγκα. Τα παπάρια μου θα βρείτε! Ο άνθρωπος δεν υπάρχει λέμε! Πήρε χαμπάρι ότι ως εταιρεία θα πλήρωνε λιγώτερους φόρους και μετασχηματίστηκε σε...εταιρεία! ¨Εσβησε ως άτομο και έγινε ΕΠΕ, παναπεί "περιορισμένης ευθύνης". Ο ανεύθυνος αναβαθμίστηκε σε περιορισμένης ευθύνης για να μπορεί να χτυπάει ανέξοδα τους φοροφυγάδες... Κλείνει η παρένθεση.

Αυτό το μηδενικό, λοιπόν, έχυσε το φαρμάκι του για τον μακαρίτη τον Τσάβες στα χτεσινά "Νέα": "Δεν ξέρω πόσοι αισθάνονται ορφανοί που ο Πρόεδρος Τσάβες πήγε να συναντήσει τον Δημιουργό του - εγώ, πάλι, όχι...". Σοβαρά, ρε Γιαννάκη; Καρφί δεν σου κάηκε; Ε, λοιπόν...στ' αρχίδια μας! Μπας και νομίζεις ότι μετράς παραπάνω από τα εκατομμύρια των βενεζουελανών που θρηνούν; Σκατά μετράς, Γιαννάκη. Σκατά κι απόσκατα και χεστήκαμε για την γνώμη σου.

Και συνεχίζει ο μεγάλος: "Θυμίζω ότι ο «ηγέτης των φτωχών» ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του με ένα διπλό αλλά (ευτυχώς) αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα το 1992 για το οποίο έμεινε δύο χρόνια στη φυλακή". Αλήθεια, ρε συ Πρετεντέρη, αυτό το "ευτυχώς"πού κολλάει; "Ευτυχώς" για ποιόν ήταν; Πάω στοίχημα ότι το ίδιο επίρρημα θα χρησιμοποιούσες και για το αποτυχημένο εγχείρημα του Παναγούλη να ανατινάξει τον δικτάτορα Παπαδόπουλο. Και τότε είχαν βρεθεί άφθονοι πουλημένοι κονδυλοφόροι να γράψουν "ευτυχώς"... (Λεπτομέρεια: κατά την εκδήλωση του δεύτερου "πραξικοπήματος" ο Τσάβες ήταν ήδη στην φυλακή, αλλά αυτό δεν μετράει για τον Πρετεντέρη).

Αλλά ο Πρετεντέρης δεν μένει ικανοποιημένος ούτε με το γεγονός ότι ο Τσάβες εκλέχτηκε πρόεδρος της χώρας του μέσω των εκλογικών διαδικασιών που προβλέπονταν από το καθεστώς: "Από το 1998 προτίμησε να πολιτευθεί με ηπιότερες μεθόδους και να εκλεγεί κανονικά στην Προεδρία της «Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας» - το «κανονικά» με την πιο διασταλτική έννοια της «κανονικότητας» σε μια κανονική δημοκρατία". Εφεύρεση Πρετεντέρη: σε μια δημοκρατία, μερικά πράγματα είναι πιο "κανονικά" από κάποια άλλα! Όταν εκλέγεται κάποιος που δεν γουστάρουμε, έχουμε "διαστολή τής κανονικότητας"! Ώπα, ρε μάγκα! Έχω ακούσει για διαστολή στις ετοιμόγεννες γυναίκες αλλά για διαστολή τής κανονικότητας πρώτη φορά ακούω!

Όμως, ο σιχαμένος δεν έχει όρια: "Είναι αλήθεια βεβαίως ότι η φιλία του Τσάβες με τον λαό είχε δύο όψεις. Η μία όψη ήταν η ραγδαία αύξηση της διαφθοράς και της φαυλότητας (μεταξύ φίλων, προφανώς...) που διευκολύνθηκε από τα πετρελαϊκά έσοδα της Βενεζουέλας. Μπροστά στο πελατειακό κράτος του Τσάβες, οι δικοί μας του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ θυμίζουν ανυπόκριτα μέλη του κινήματος «Αξιοκρατία και Πολιτική». Η άλλη όψη ήταν πως στη Βενεζουέλα δεν υπήρχαν πολλά περιθώρια για όσους δεν ήταν φίλοι του φίλου του λαού".

Απλά πράγματα. Η Βενεζουέλα ήταν κράτος δικαίου με τις αμερικανόφιλες κυβερνήσεις της κι ήρθε ο Τσάβες να την διαφθείρει και, μάλιστα, "ραγδαία"! Το οποίον, ο μακαρίτης πήρε τα έσοδα από το πετρέλαιο και τα μοίρασε στους κολλητούς του, ενώ πριν απ' αυτόν διετίθεντο για τις ανάγκες τού λαού. Αν ο Πρετεντέρης δεν είναι αδιάβαστος, πρέπει να είναι απλώς ένας σιχαμένος ψεύτης. Αλλά, πόσο αδιάβαστος να είναι; Δεν άκουσε ποτέ ότι σε κάθε γειτονιά στήθηκε κι ένα ιατρείο; Δεν πήρε χαμπάρι ποτέ ότι η χώρα ανέκτησε τον έλεγχο των πετρελαίων της από τις εταιρείες των ΗΠΑ όπου τα είχε παραχωρήσει το παλιό καθεστώς; Δεν ενημερώθηκε ποτέ για την βελτίωση των συνθηκών ζωής των λαϊκών στρωμάτων; Δεν έμαθε ότι επί Τσάβες στεγάστηκαν εκατοντάδες χιλιάδες φτωχών, οι οποίοι προηγουμένως δεν είχαν στον ήλιο μοίρα; Ε, δεν μπορεί να είναι τόσο αδιάβαστος!

Όμως, εκεί που δίνει ρέστα ο "ανατροπέας" είναι όταν εκφράζει τον καημό του για την ελεύθερη δημοσιογραφία: "...η έννοια της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας ήταν περίπου συνώνυμη με επικήδειο". Βέεεεεβαια! Βλέπετε, ο Γιαννάκης έχει μάθει στην "ανεξάρτητη δημοσιογραφία" και δεν αντέχει στην σκέψη ότι μπορεί να υπάρχουν δημοσιογράφοι οι οποίοι υπακούουν σε εντολές τής εξουσίας!

Δυο πράγματα ξεχνάει να σημειώσει ο βαθυστόχαστος λαμπράκειος αναλυτής. Το πρώτο είναι ότι ο Τσάβες μπορεί να κέρδισε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις του αλλά έχασε μία, την κυριώτερη: το 2007 δεν πέρασε η πρότασή του για την αλλαγή τού συντάγματος, η οποία αποσκοπούσε στην ενίσχυση της λαϊκής εξουσίας. Φυσικά, ο Πρετεντέρης "ξεχνάει" να σημειώσει αυτή την ήττα τού Τσάβες γιατί, αν την θυμόταν, θα ήταν υποχρεωμένος να αναφέρει ότι ο μακαρίτης υπάκουσε στην λαϊκή ετυμηγορία και δεν έκανε του κεφαλιού του. Όμως, αυτή η παραδοχή χαλάει το παραμύθι περί "δικατάτορα", οπότε την παραβλέπουμε. Αυτή είναι η επιτομή τής "σωστής δημοσιογραφίας" κατά Πρετεντέρη.

Το δεύτερο που ξεχνάει ο Πρετεντέρης είναι το πραξικόπημα κατά του Τσάβες το 2002. Τότε που μια χούφτα πουλημένοι στρατιωτικοί, με τις ευλογίες των ΗΠΑ, προσπάθησαν να ανατρέψουν τον Τσάβες κι όρισαν στην θέση του τον πρόεδρο του Συνδέσμου Βιομηχάνων! Αλλά πώς να το θυμηθεί, αφού θα έπρεπε να θυμηθεί επίσης ότι ο νέος "πρόεδρος" έμεινε στην καρέκλα του λιγώτερο από 48 ώρες επειδή σύσσωμος ο λαός βγήκε στους δρόμους και απέτρεψε το πραξικόπημα επαναφέροντας τον ηγέτη του στην θέση του; Πώς να θυμηθεί τέτοια πράγματα, τα οποία δεν συνάδουν με την φύση ενός δικτάτορα; Ακόμη ένα δείγμα τής πρετεντέρειας "δημοκρατικής", "ελεύθερης" και "ειλικρινούς" δημοσιογραφίας.

Εν πάση περιπτώσει, ας τελειώσω παραφράζοντας ένα σχόλιο που διάβασα κάπου στο διαδίκτυο. Τον Τσάβες τον κλάψανε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες λαού όταν πέθανε. Όσο κι αν βρέθηκαν κάποιοι που πανηγύρισαν (δείγμα κι αυτό ότι ο μακαρίτης πολιτεύτηκε υπέρ τού λαού), η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου θρήνησε. Δεν είπε "ευτυχώς, γλιτώσαμε" ή "επί τέλους, ξεβρομίσαμε". Πες μου, λοιπόν, ρε συ Πρετεντέρη, έναν έλληνα πολιτικό τον θάνατο του οποίου θα θρηνήσει ο λαός και δεν θα πει ούτε "γλιτώσαμε" ούτε "ξεβρομίσαμε". Δυσκολεύεσαι, ε; Λογικό, λογικώτατο. Σκέψου, λέει, να σε ρώταγα για δημοσιογράφο...

praxis

Dedousi Eleni: Ο ανασκευαστής της ναζιστικής θηριωδίας, σύμβουλος...

Dedousi Eleni: Ο ανασκευαστής της ναζιστικής θηριωδίας, σύμβουλος...: Απίστευτο και όμως αληθινό: Στην Ελλάδα του 2013, σύμβουλος της κυβέρνησης στα λεπτά ζητήματα της ιθαγένειας και της μετανάστευσης είναι...

Kώστας Λαπαβίτσας: Άλλη πορεία ανάπτυξης

Kώστας Λαπαβίτσας: Άλλη πορεία ανάπτυξης: Η αναπτυξιακή πολιτική της τρόικα θα αποδειχθεί αποτυχημένη, όπως αποτυχημένη αποδείχθηκε και η πολιτική της σταθεροποίησης που προκάλε...

Όταν η εκφυλισμένη «Αριστερά» ανακάλυψε την Αυτοδιαχείριση... - Μια οφειλόμενη απάντηση στην ηγεσία του ΕΕΚ | ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Όταν η εκφυλισμένη «Αριστερά» ανακάλυψε την Αυτοδιαχείριση... - Μια οφειλόμενη απάντηση στην ηγεσία του ΕΕΚ | ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Όταν η "Ελληνικός Χρυσός" γέμισε τις ζωές τους ...Σκουριές...

Hot Doc - Αποστολή: Αντιγόνη Μιχοπούλου, Μάριος Αραβαντινός

Ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά και οικονομικά εγκλήματα, 

που έδωσαν άλλοθι στην τρομοκρατία της κρατικής υποκρισίας

Ένα τοπίο που θα μπορούσε να κερδίσει το χρυσό μετάλλιο σε παγκόσμιο διαγωνισμό φυσικών τοπίων. Πυκνή βλάστηση που τους ανοιξιάτικους μήνες σε εμποδίζει να δεις τον ουρανό, ήχοι που σε ταξιδεύουν στον παράδεισο και ρυάκια με πεντακάθαρο νερό που διασχίζουν από τη μια πλευρά ως την άλλη τη δασική έκταση. Το δάσος των Σκουριών με τις υπεραιωνόβιες οξιές και δρυς του είναι ένα από τα λίγα δάση της Ελλάδας που έχουν γλιτώσει από τις πυρκαγιές. Δυσπρόσιτο και άγνωστο στους πολλούς, βρίσκεται
στο όρος Κάκαβος της βορειοανατολικής Χαλκιδικής. 
Εκεί είναι και τα 
μεταλλεία Κασσάνδρας με τον τεράστιο φυσικό πλούτο αλλά και μια τεράστια κατάρα να τα κυνηγάει: Αυτή των μεταλλευμάτων χρυσού και χαλκού που βρίσκονται στο υπέδαφος του, αξίας σύμφωνα με τους κατοίκους, 50 δις δολαρίων.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας με την απόφαση 613/2002 σταθμίζει την καταστροφή του περιβάλλοντος με το κέρδος που θα φέρει η εξόρυξη του ορυκτού πλούτου και βάζει φρένο στα σχέδια της εταιρίας.

Είναι σχεδόν σίγουρο ότι, αν δεν υπήρχε αυτό το κοίτασμα, η γαλήνη αυτής της περιοχής δεν θα διαταρασσόταν ποτέ. Ωστόσο εδώ και αρκετά χρόνια είναι μια περιοχή που έχει πέσει πάνω της όλο το επενδυτικό ενδιαφέρον, με αποτέλεσμα να έχει ξεσπάσει μια κόντρα μεταξύ των κατοίκων που θέλουν να προστατέψουν το φυσικό τους περιβάλλον και της εταιρίας που θέλει να προστατέψει τον οικονομικό της όφελος.

Σε ρόλο προστάτη, τόσο το κράτος, που στο παρελθόν «χάρισε» στην εταιρία έκταση χιλιάδων στρεμμάτων δασούς με τον πιο σκανδαλώδη τρόπο, αλλά και η αστυνομία, η οποία τρομοκρατεί και συλλαμβάνει καθημερινά κατοίκους της περιοχής με στόχο να τους φοβίσει ώστε να σταματήσουν τον αγώνα τους. Αναμφισβήτητα πάντως οι Σκουριές είναι ένας τόπος που αξίζει να αγωνιστείς γι” αυτόν ακόμα και αν τα συμφέροντα και οι εξουσίες μπορούν να σε εξοντώσουν μέσα σε χρόνο μηδέν.

Το ιστορικό

Το 1996 η περιοχή των μεταλλείων Κασσάνδρας και συγκεκριμένα η περιοχή της Ολυμπιάδας άνηκε στην καναδική εταιρία  tvx. Η εταιρία εκείνη την εποχή κατέθεσε μελέτη για την εξόρυξη χρυσού και χαλκού στην περιοχή. Οι κάτοικοι αντέδρασαν και με ταχύτατες κινήσεις προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο με την απόφαση 613/2002 στάθμισε την καταστροφή του περιβάλλοντος με το κέρδος που θα έφερνε η εξόρυξη του ορυκτού πλούτου και έβαλε φρένο στα σχέδια της εταιρίας. Ήταν μια πρωτοφανής απόφαση για τα ελληνικά δεδομένα, που το περιβάλλον κέρδισε τα οικονομικά συμφέροντα και η εταιρία έβαλε λουκέτο.

Συγκεκριμένα, το 2003 η εταιρία πτώχευσε και οι εργαζόμενοι μεταλλωρύχοι προχώρησαν σε απεργία πείνας, καθώς ήταν απλήρωτοι επί πολλούς μήνες. Σε εκείνο το σημείο εμφανίζεται ο τότε υπουργός Οικονομικών Χρήστος Πάχτας, ο οποίος σε ρόλο σίφουνα προσπαθεί να λύσει το πρόβλημα δείχνοντας υπερβάλλοντα ζήλο, καθώς αφορούσε την ιδιαίτερη πατρίδα του. Έτσι σε ρυθμούς εξαιρετικά γρήγορους και χωρίς να ακολουθηθούν οι νόμιμες διαδικασίες, όπως διεθνής διαγωνισμός, τα μεταλλεία άλλαξαν χέρια σαν να επρόκειτο για ένα ζευγάρι κλειδιά.

Το σημαντικότερο όλων είναι ότι το κράτος αγόρασε από την καναδική Τνχ την έκταση των 317.000 στρεμμάτων για 11 εκατομμύρια ευρώ και τα πούλησε την ίδια στιγμή στην εταιρεία «Ελληνικός Χρυσός» ΑΕ, η οποία είχε συσταθεί τρεις μέρες πριν την αγοραπωλησία από δύο υψηλόβαθμα στελέχη της ελληνικής κατασκευαστικής εταιρίας ΑΚΤΩΡ, του ομίλου Μπόμπολα.

Σύντομα στο επενδυτικό σχήμα εισχωρούν ως κύριοι μέτοχοι η ΑΚΤΩΡ με 35% και η καναδική μεταλλευτική εταιρία  με 30%. Τα χρήματα που πήρε το ελληνικό κράτος από τη μεταπώληση των μεταλλείων δεν πήγαν στα ταμεία του, αλλά στις αποζημιώσεις των άνεργων μεταλλωρύχων από την Tvx. Εν τω μεταξύ οι λύσεις που πρόσφερε ο κ. Πάχτας δεν έλυσαν τα χέρια των μεγαλοεργολάβων μόνο, αλλά και ορισμένων μεταλλωρύχων που δούλευαν στην πτωχευμένη πλέον Tvx.

Όπως εξηγεί στο Hot Doc ο Τόλης Παπαγεωργίου, μέλος της συντονιστικής επιτροπής αγώνα κατά τον ορυχείων: «Ο Χρήστος Πάχτας θα μπορούσε να είχε λύσει το πρόβλημα της εργασίας των απολυμένων μεταλλωρύχων, θέτοντας την υποχρέωση πρόσληψης τους ως όρο της σύμβασης με την «Ελληνικός Χρυσός»». Αντίθετα, όπως εξηγούν κάτοικοι της Ιερισσού Χαλκιδικής, ο Πάχτας δημιούργησε ένα πρόγραμμα επανακατάρτισης των εργαζομένων.

Σύμφωνα με το συγκεκριμένο πρόγραμμα, το Δημόσιο κατέβαλε 28 εκατομμύρια για να εισπράττουν 8οο ευρώ τον μήνα όσοι από τους 472 απολυμένους δεν προσλαμβάνοντα» από τη νέα εταιρία και για να εξοφλούνται επιπλέον όλες οι ασφαλιστικές τους εισφορές με ένσημα «βαρέα και ανθυγιεινά». Το πρόγραμμα προβλεπόταν να έχει διάρκεια έξι ετών, εντός των οποίων οι περισσότεροι θα συνταξιοδοτούνταν.

Με λίγα λόγια, επειδή δεν είχε σκοπό ο τότε υπουργός να στενοχωρήσει τους μεγαλοεργολάβους επιβάλλοντας τους να επαναπροσλάβουν τους εργαζόμενους της Tvx, αποφάσισε να επιβαρύνει το ελληνικό δημόσιο και με το επίδομα των άνεργων μεταλλωρύχων αλλά και με τα χρωστούμενα της Tvx στα ασφαλιστικά ταμεία. Έτσι ήταν όλοι ευχαριστημένοι. Το πρόγραμμα επανακατάρτισης, που έληγε το 2010 παρατάθηκε δύο φορές, μέχρι το 2012, για να προλάβουν να συνταξιοδοτηθούν και όσοι από τους απολυμένους δεν είχαν κλείσει τα απαιτούμενα 52 χρόνια και δεν είχαν συμπληρώσει συνταξιοδοτικά δικαιώματα.

Τελικά έμειναν οι 28 μεταλλωρύχοι, οι νεότεροι από τους 472 απολυμένους, που δεν τους προσέλαβε η εταιρία «Ελληνικός Χρυσός» και που συμπληρώνουν τη «μεταιχμιακή ηλικία» για συνταξιοδότηση «βαρέων και ανθυγιεινών» στο τέλος του 2013. Όπως υποστηρίζουν οι αντιδρώντες κάτοικοι, «από τους 472 μεταλλωρύχους η «Ελληνικός Χρυσός» προσέλαβε μόνο τους 60».

Τα έδωσαν όλα με 11 εκ. ευρώ

Μπορεί οι Σκουριές να είναι το σημείο που έχει ακουστεί περισσότερο λόγω των αντιδράσεων των κατοίκων, ωστόσο η πραγματική έκταση που δόθηκε στους επενδυτές δεν είναι οι Σκουριές αλλά 317.000 στρέμματα. Δηλαδή το ελληνικό κράτος δεν έχει παραχωρήσει τα μεταλλευτικά δικαιώματα μόνο στο δάσος των Σκουριών, αλλά έχει παραχωρήσει τα μεταλλευτικά δικαιώματα μιας έκτασης 317.000 στρεμμάτων. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται δύο προϋπάρχοντα ορυχεία μαζί με τις εγκαταστάσεις τους, 310 σπίτια στο Στρατώνι, καθώς και τα δικαιώματα έρευνας και επέκτασης της εξορυκτικής δραστηριότητας με το άνοιγμα και άλλων μεταλλείων.

Ο υπεύθυνος επικοινωνίας της εταιρείας «Ελληνικός Χρυσός» Κώστας Γεωργατζής, μιλώντας στο Hot Doc υποστηρίζει ότι «τα μεταλλεία αγοράστηκαν με 11 εκατ ευρώ διότι δεν άξιζαν μία» και εξηγεί ότι «λόγω της απόφασης του ΣτΕ, που ήταν ο λόγος που αποχώρησε από την Ελλάδα η TVX κανείς δεν ενδιαφερόταν να αγοράσει τα μεταλλεία, ενώ είχε περάσει από την περιοχή όλος ο βιομηχανικός κόσμος και κανείς δεν είχε δείξει ενδιαφέρον».
 

Μέχρι και η ΕΕ είδε το σκάνδαλο

Αναμφισβήτητα τα χρήματα της αγοροπωλησίας ήταν ελάχιστα, και το 2008 αυτό απασχόλησε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ζήτησε από την Ελλάδα εξηγήσεις. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή αναζητούσε απαντήσεις για το ποσό της συναλλαγής και τη μέθοδο που αυτή έγινε, για το ότι η εταιρία «Ελληνικός Χρυσός» απαλλάχτηκε από την υποχρέωση καταβολής φόρου μεταβίβασης. Οι απαντήσεις από την ελληνική πλευρά δεν ήταν ικανοποιητικές, με αποτέλεσμα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η τιμή πώλησης των μεταλλείων Κασσάνδρας στην «Ελληνικός Χρυσός», το 2003, ήταν κατώτερη της πραγματικής αγοραίας αξίας τους και ότι, ως εκ τούτου, η εταιρία έλαβε παράνομη ενίσχυση από το ελληνικό κράτος ύψους 15,3 εκατ. ευρώ, κατά παράβαση των κανόνων της ΕΕ.

Η Επιτροπή ζήτησε τα χρήματα αυτά, συν τους τόκους, να επιστραφούν στο ελληνικό δημόσιο. Το ελληνικό δημόσιο κατέθεσε προσφυγή για να μην πληρώσουν οι ιδιώτες τα 15 εκατομμύρια. Εν τω μεταξύ, την ώρα που το δημόσιο βάζει όλες του τις δυνάμεις ώστε να προστατευτούν τα συμφέροντα των επενδυτών, εκείνοι αυξάνουν τα κέρδη τους φρεσκοπουλώντας μετοχές της εταιρίας που είχαν αποκτήσει σχεδόν δωρεάν.

Συγκεκριμένα, όπως εξηγούν οι κάτοικοι της περιοχής, στηριζόμενοι στις ανακοινώσεις της εταιρίας, ένα χρόνο μετά από τη σύσταση της εταιρίας «Ελληνικός Χρυσός» δημοσιοποιήθηκε ότι η European Coldfields ανακοινώνει τη συμφωνία εξαγοράς ποσοστού 30% της «Ελληνικός Χρυσός» για 18 εκατ. ευρώ. Η Clobal Mineral Resources εξαγοράζει επιπλέον ποσοστό 21% της «Ελληνικός Χρυσός» για άλλα 18 εκατ. ευρώ. Λίγους μήνες αργότερα το ποσοστό της Clobal Mineral Resources  μεταπωλείται στην  European Coldfields έναντι 100 εκ. ευρώ. Στις 11ουλίου 2007 η European Coldfields ανακοινώνει την εξαγορά επιπλέον ποσοστού 30% της «Ελληνικός Χρυσός» από την ΑΚΤΩΡ και ανεβάζει έτσι το μερίδιο της στο 95%.

Η αξία του 30% ορίζεται στα 178 εκατ. δολάρια, ποσό που πληρώνεται μέσω ανταλλαγής μετοχών της ΑΚΤΩΡ με το 19,9% ίων μετοχών της EG και 8,4 εκατ. δολάρια σε μετρητά. Πλέον το 95% της «Ελληνικός Χρυσός» ανήκει στην καναδική Εldorado Cold, και το υπόλοιπο 5% ανήκει στην ελληνική κατασκευαστική εταιρία ΑΚΤΩΡ, του ομίλου Μπόμπολα. Σε ερώτηση του Hot Doc στην εταιρία «Ελληνικός Χρυσός» για την αξία που απέκτησε ξαφνικά το μεταλλείο, ο υπεύθυνος επικοινωνίας της εταιρίας τόνισε: «Η παρουσία του κ. Κούτρα έδωσε αξία στη γη, καθώς έδειξε ότι μπορεί να αξιολογήσει αυτό το κοίτασμα».

Το περιβαλλοντικό έγκλημα

Το οικονομικό σκάνδαλο είναι το ένα σκέλος της υπόθεσης των μεταλλείων της Κασσάνδρας, στα οποία περιλαμβάνονται και τα μεταλλεία Σκουριών. Γιατί όμως οι κάτοικοι αντιδρούν σθεναρά στις διαθέσεις της εταιρίας «Ελληνικός Χρυσός»; Η απάντηση είναι απλή, σύμφωνα με τους ίδιους, και σχετίζεται με το περιβαλλοντικό έγκλημα που συντελείται στην περιοχή.

Μια περιοχή συνολικά 317.000 στρεμμάτων, εκ των οποίων το 92% είναι δάσος με εμπεριεχόμενο μεταλλευτικό πλούτο που με τις σημερινές τιμές των μετάλλων έχει αξία περίπου 50 δις ευρώ. Η περιοχή της Κασσάνδρας διαθέτει τρεις μεταλλευτικές μονάδες: Του Στρατωνίου, της Ολυμπιάδας και των Σκουριών. Τα μεταλλεία της Ολυμπιάδας παράγουν μόλυβδο, τσίγκο και χρυσό, ο οποίος, όπως εξηγεί ο Τόλης Παπαγεωργίου, βρίσκεται μέσα σε μείγμα αρσενοπυρίτη.

Το συγκεκριμένο μείγμα μετάλλων είναι εξαιρετικά δυσκατέργαστο, καθώς το συμπύκνωμα του αρσενοπυριτη περιέχει 11% αρσενικό, ποσοστό που καθιστά τη διάσπαση των μετάλλων εξαιρετικά επικίνδυνη τόσο για το περιβάλλον όσο και για την υγεία του ανθρώπου. Η μοναδική μέθοδος ανάκτησης του χρυσού από τον αρσενοπυρίτη είναι αυτή της κυάνωσης, μέθοδος που το 2002 απορρίφθηκε από το ΣτΕ ως εξαιρετικά επικίνδυνη.

Αντίθετα με το μετάλλευμα του μεταλλείου της Ολυμπιάδας, αυτό των Σκουριών εμπεριέχει χαλκό και χρυσό και είναι ευκολοκατέργαστο, αφού δεν χρειάζεται η χρήση του κυανίου προκειμένου να γίνει η διάσπαση. Η ανάκτηση του χρυσού, όταν δεν υπάρχει αρσενοπυρίτης, γίνεται με τη μέθοδο της πυρομεταλλουργίας ή αλλιώς με τη μέθοδο της ακαριαίας τήξης, διαδικασία που είναι απολύτως ασφαλής, θεωρητικά η εταιρία «Ελληνικός Χρυσός» θα μπορούσε να εξορύξει το μετάλλευμα και να προχωρήσει στη διάσπαση του με αυτή τη διαδικασία. Το πρόβλημα ωστόσο είναι ότι υπάρχει μόνο ένα εργοστάσιο επεξεργασίας των μεταλλευμάτων και των δύο μεταλλείων. Επομένως η εταιρία είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει μία από τις δύο μεθόδους. Ή αυτή της κυάνωσης, η οποία υπενθυμίζουμε έχει απορριφθεί ως εξαιρετικά επικίνδυνη από το ΣτΕ, ή αυτή της ακαριαίας τήξης.

Το επενδυτικό σχέδιο και η υπογραφή Παπακωνσταντίνου

Προκειμένου η εταιρία «Ελληνικός Χρυσός» να πάρει την απαιτούμενη άδεια και να προχωρήσει στην εξόρυξη των μεταλλευμάτων έπρεπε να παρουσιάσει στο ελληνικό δημόσιο ένα επενδυτικό σχέδιο. Μέσα σε αυτό και μπροστά στο αδιέξοδο της κυάνωσης, η οποία είναι απαγορευμένη, η εταιρία δεσμεύεται ότι θα χρησιμοποιήσει, τόσο στις Σκουριές όσο και στην Ολυμπιάδα, τη μέθοδο της ακαριαίας τήξης, μέθοδος που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον διαχωρισμό των μετάλλων της Ολυμπιάδας. Παρ” όλα αυτά, στις 8 Ιουλίου 2011 ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, προχωρά στην υπογραφή της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων και το επενδυτικό σχέδιο δρομολογείται.

Σημειωτέον ότι ο κ. Παπακωνσταντίνου μόλις έχει αναλάβει το υπουργείο και υπογράφει μια μελέτη, την οποία, σύμφωνα με τους διαμαρτυρόμενους κατοίκους, για καιρό αρνιόταν να υπογράψει η προκάτοχος του, Τίνα Μπιρμπίλη. Μόλις έξι ημέρες μετά, στις 14 Ιουλίου του ίδιου χρόνου, η φινλανδική εταιρία Outotec, η οποία έχει δημιουργήσει την πατέντα της πυρομεταλλουργίας, αποστέλλει μέσω της Εuropean Coldfields  μια έκθεση, η οποία ούτε λίγο ούτε πολύ λέει ότι η συγκεκριμένη μέθοδος είναι αδύνατο να χρησιμοποιηθεί στα μεταλλεία της Ολυμπιάδας. Επισημαίνει μάλιστα ότι για να μελετηθεί επαρκώς το ζήτημα και να δοθεί ρεαλιστική απάντηση χρειάζονται έξι χρόνια ερευνών.

Στο μεταξύ, στα συρτάρια του υπουργείου Περιβάλλοντος υπήρχε απόφαση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), η οποία απέρριπτε το επενδυτικό σχέδιο της «Ελληνικός Χρυσός» και υπογράμμιζε πως η μελέτη περιβαλλοντικών όρων δεν πρέπει να εγκριθεί.

Με δεδομένα τα προβλήματα που παρουσιάζονταν στο επενδυτικό σχέδιο λόγω των αντικειμενικών δυσκολιών στην επεξεργασία και διάσπαση των μετάλλων, η European Coldfields, στην οποία ανήκε το 95% της «Ελληνικός Χρυσός», εκδίδει μια έκθεση με την οποία αλλάζει τη βάση του επενδυτικού σχεδίου. Με το σκεπτικό ότι δεν μπορούν να γίνουν υπολογισμοί για τη δημιουργία καθαρών μετάλλων, η εταιρία αποφασίζει να παράγει συμπυκνώματα. Συμπυκνώματα τα οποία θα στέλνει για επεξεργασία στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στην Κίνα. Με τον τρόπο αυτό παραβιάζεται κατάφορα το επενδυτικό σχέδιο που είχε υπογραφεί από την «Ελληνικός Χρυσός» και το ελληνικό κράτος, αφού τα συμπυκνώματα μετάλλων, σε αντίθεση με τα καθαρά μέταλλα, δεν φορολογούνται. Σύμφωνα με τον Τόλη Παπαγεωργίου, η ζημία που προκαλείται στο δημόσιο από αυτή τη φοροδιαφυγή αγγίζει τα 23 εκατομμύρια ευρώ.

Κατάρριψη των επιχειρημάτων της «Ελληνικός Χρυσός»

Τον Μάρτιο του 2011 ομάδα εργασίας του ΤΕΕ καλεί εκπροσώπους της «Ελληνικός Χρυσός» να υποδείξουν αν οπουδήποτε στον κόσμο λειτουργεί μονάδα ταχείας τήξης για ανάκτηση χρυσού από μείγμα συμπυκνωμάτων χαλκού και συμπυκνωμάτων αρσενοπυρίτη χωρίς κυάνωση. Εκείνοι δίνουν ως παράδειγμα μιας τέτοιας πυρομεταλλουργίας το εργοστάσιο της Aurubis στο Pirdop της Βουλγαρίας.

Πράγματι, στη συγκεκριμένη περιοχή γινόταν παλαιότερα επεξεργασία τέτοιων συμπυκνωμάτων, το κόστος όμως για το περιβάλλον και τους κατοίκους ήταν τεράστιο. Αλλωστε αυτό προέκυπτε και από ρεπορτάζ της εφημερίδας Νew York Times, το 1990, το οποίο ανέφερε ότι το εργοστάσιο χαλκού στη συγκεκριμένη περιοχή προκάλεσε θανατηφόρες παθήσεις στους κατοίκους, στων οποίων το σώμα είχαν εντοπιστεί ίχνη μολύβδου και αρσενικού. Σήμερα, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων, στο εργοστάσιο του Pirdop  δεν γίνονται δεκτά συμπυκνώματα με ποσόστωση αρσενικού μεγαλύτερη του ο,3%, ενώ  ακόμη και στην Κίνα, όπου γινόταν η επεξεργασία του μεγαλύτερου μέρους αυτών των συμπυκνωμάτων, από το 2006 έχει απαγορευτεί η εισαγωγή συμπυκνωμάτων με περιεχόμενο αρσενικό άνω του 0,5%.

Η καταστροφή του όρους Κάκαβος

Το επενδυτικό σχέδιο που παρουσίασε η «Ελληνικός Χρυσός» στο δημόσιο περιλάμβανε, εκτός του τρόπου με τον οποίο θα επεξεργάζεται το μετάλλευμα, και συγκεκριμένα στοιχεία που αφορούν το κοίτασμα, δηλαδή την ποσότητα των μεταλλευμάτων που θα εξορυχθούν, τα οποία μια δεδομένη χρονική αποφέρουν οικονομικό όφελος.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της εταιρίας, η τιμή του χρυσού όταν θα ξεκινούσε το άνοιγμα το open pit, δηλαδή του κρατήρα από τον οποίο θα γίνει η εξόρυξη, ήταν 425 δολάρια ανά ουγγιά, ενώ εκείνη του χαλκού 2.500 δολάρια ανά τόνο. Αυτό σημαίνει ότι η διάμετρος του κρατήρα θα ήταν περίπου 700 μέτρα και το βάθος του περίπου 220 μέτρα, ενώ οι τόνοι που θα εξορύσσονταν θα ήταν 146 εκατομμύρια. Υπενθυμίζουμε ότι αυτό το επενδυτικό σχέδιο εγκρίθηκε στις 8 Ιουλίου 2011 από τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου.

Στις 15 του ίδιου μήνα, όμως, η Εuropean Coldfields εκδίδει μια ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία η τιμή των μετάλλων αναβαθμίζεται. Ο μεν χρυσός κοστίζει 1.000 δολάρια ανά ουγγιά, ο δε χαλκός 9.000 δολάρια ανά τόνο. Όπως εξηγούν στο Ηot Doc οι κάτοικοι της περιοχής, με αυτή την αναβάθμιση οι τόνοι της εξόρυξης διπλασιάζονται και μαζί τους το μέγεθος του κρατήρα, ο αριθμός των αποβλήτων και οι χώροι απόθεσης τους. Η «Ελληνικός Χρυσός», από την πλευρά της, απαντά ότι το μέγεθος του κρατήρα υπολογίστηκε ώστε να καταληφθεί όσο το δυνατόν λιγότερος χώρος στην επιφάνεια του βουνού και ότι η τιμή του χρυσού δεν συνδέεται με τις διαστάσεις του κρατήρα.

Σύμφωνα με τους αντιδρώντες κατοίκους, στο όρος Κάκαβος έχουν είδη κοπεί, στο πλαίσιο του επενδυτικού σχεδίου, 400-500 στρέμματα παρθένου δάσους, ενώ αναμένεται να κοπούν συνολικά 4.500 στρέμματα.

Η αστυνομία «προστάτης» της ανάπτυξης

Η αστυνομική παρουσία στην περιοχή της Ιερισσού και της Μεγάλης Παναγιάς θυμίζει άλλες εποχές. Από την μια πλευρά μαυροφορεμένοι λιγομίλητοι security με πολύ αυστηρό ύφος σε ελέγχουν τη στιγμή που ανεβαίνεις τον χωματόδρομο των Σκουριών, και από την άλλη οι έλεγχοι της αστυνομίας σε όλους τους κατοίκους που αντιδρούν για τα μεταλλουργεία.

Όπως καταγγέλλουν οι κάτοικοι, στην πραγματικότητα γίνονται απαγωγές από την αστυνομία, διότι ενώ εξαφανίζονται αντιδρώντες κάτοικοι από τις οικογένειες τους, όταν τους αναζητούν στην αστυνομία εκείνη δεν τους λέει ότι οι συγγενείς τους είναι υπό κράτηση. Μέχρι στιγμής οι προσαγωγές έχουν αγγίζει τις 60 από τις 17 Φεβρουαρίου. Είναι η ημέρα κατά την οποία κουκουλοφόροι ανέβηκαν στο εργοτάξιο της «Ελληνικός Χρυσός» και έκαψαν κοντέινερ και οχήματα. Από  τότε η αστυνομία έχει φτάσει στο σημείο να λαμβάνει και γενετικό υλικό από τους συλληφθέντες. Εκείνο όμως που ξεπερνά τα όρια της λογικής είναι ότι, όπως καταγγέλλουν οι αντιδρώντες, η αστυνομία καλεί σε καθημερινή βάση ιδιοκτήτες καφενείων όπου συχνάζουν οι κάτοικοι της Ιερισσού για να ενημερωθεί ποια είναι τα επόμενα σχέδια τους.

Την ίδια ώρα προκαλεί μεγάλα ερωτήματα ο ζήλος της αστυνομίας να προστατεύει τα συμφέροντα μιας ιδιωτικής εταιρίας χωρίς η τελευταία να έχει αιτηθεί κάτι τέτοιο. Αυτό τόνισε άλλωστε και ο υπεύθυνος επικοινωνίας της «Ελληνικός Χρυσός» κ. Γεωργαντζής: «Μήπως θέλουμε εμείς την αστυνομία; Δεν επιτεθήκαμε ποτέ σε κανέναν, εμείς είμαστε νόμιμοι όχι οι άλλοι».

Ωστόσο η καταγγελία του Λάζαρου Τόσκα, κατοίκου της Μεγάλης Παναγιάς, αναφέρει ότι τον Μάρτιο του 2012 τριάντα κάτοικοι του χωριού βρίσκονταν σε ένα φυλάκιο που είχαν κατασκευάσει ώστε να παρακολουθούν τις κινήσεις της εταιρίας. Εκεί τους προπηλάκισαν 400 εργαζόμενοι της εταιρίας. «Τους έκαναν τραμπούκους και τους έστειλαν να μας δείρουν», εξηγεί ο κ. Τόσκας.

Την ίδια ώρα παραδίδεται ένα εξώδικο από τους αστυνομικούς υπαλλήλους Θεσσαλονίκης για τις υπερωρίες που αναγκάζονται να κάνουν με σκοπό να φυλάνε έναν ιδιωτικό χώρο χωρίς να έχει προηγηθεί αίτημα από την πλευρά της εταιρίας.

Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά στο εξώδικο: «Πιο συγκεκριμένα δεν είναι λίγες οι φορές που τους έχει ανατεθεί η φύλαξη ιδιωτικού ορυχείου χρυσού στη Χαλκιδική χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιο γεγονός που να χρήζει της επέμβασης τους. Επιπλέον, δεν ακολουθείται η διαδικασία του άρθρου 22 παρ. ι του ν. 3938/2011 κατά το οποίο «Η Ελληνική Αστυνομία μπορεί να παρέχει, κατόπιν αιτήματος, υπηρεσίες και μέσα προς ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ και τρίτους, όπως συνοδεία χρηματαποστολών, καλλιτεχνικών έργων, ιδιωτικών αγαθών μεγάλης αξίας και υπηρεσίες εκπαίδευσης σε ιδιώτες, με καταβολή ανταλλάγματος», που ρητά ο νομοθέτης το προέβλεψε για τις περιπτώσεις δαπανηρής εκμετάλλευσης του προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας. Ωστόσο στην περίπτωση αυτή για την εκτέλεση της άνωθι υπηρεσίας οι αστυνομικοί της ΔΑΕΘ/ΥΑΤ-ΥΜΕΤ εργάζονται πέραν του ωραρίου τους, ακόμη και πέραν της επέκτασης αυτού που προβλέπει το άρθρο 3, χωρίς καμία αποζημίωση και συχνά χωρίς να τους χορηγείται το εκ του νόμου υποχρεωτικό 16ωρο ξεκούρασης μέχρι την εκ νέου ανάληψη υπηρεσίας».

Με λίγα λόγια, τόσο το εξώδικο των αστυνομικών όσο και οι καταγγελίες των κατοίκων αποδεικνύουν ότι η αστυνομία παραδόξως με δική της πρωτοβουλία δίνει εντολή να φυλαχτεί ένας ιδιωτικός χώρος, είτε έχει προκύψει κάποιο περιστατικό είτε όλα κυλούν ειρηνικά. Βέβαια αυτό δεν συμβαίνει πρώτη φόρα στην περιοχή. Τη χρονική περίοδο από το 1999 έως το 2001, με απόφαση του διοικητή της αστυνομίας Χαλκιδικής, τέθηκε σε ισχύ ο στρατιωτικός νόμος που απαγόρευε την κάθε δημόσια σε ανοιχτό χώρο συνάθροιση πορείας διαδήλωσης πεζή ή με οποιοδήποτε τροχαίο μέσο.
 

Η επίθεση, οι κουκουλοφόροι και οι ηθικοί αυτουργοί

Στις 17 Φεβρουαρίου μια εμπρηστική επίθεση από κουκουλοφόρους στο εργοτάξιο της εταιρίας ήταν είναι η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ώστε να δημιουργηθεί εκ νέου μεγάλη ένταση μεταξύ των κατοίκων, της εταιρίας και κυρίως της αστυνομίας.

Μια ομάδα με 40 κουκουλοφόρους προκάλεσε υλικές ζημιές σε μηχανήματα, κοντέινερ με γραφεία και οχήματα της εταιρίας. Τέσσερα άτομα μεταφέρθηκαν με ελαφρά τραύματα στο Κέντρο Υγείας Παλαιοχωρίου Χαλκιδικής. Η αστυνομία προχώρησε σε 27 προσαγωγές ατόμων στο πλαίσιο των ερευνών, τα οποία αφέθησαν ελεύθερα, καθώς δεν προέκυψε κάτι ενοχοποιητικό σε βάρος τους.

Μεταξύ αυτών συνελήφθη και ο κ. Λάζαρος Τόσκας, κάτοικος της Μεγάλης Παναγιάς, με την κατηγορία του ηθικού αυτουργού της επίθεσης, καθώς, όπως ισχυρίζεται η αστυνομία, στηριζόμενη σε 3 ένορκες καταθέσεις σεκιουριτάδων της εταιρίας, με τις αναρτήσεις του στο διαδίκτυο προκάλεσε την επίθεση των κουκουλοφόρων. «Με κατηγορούν πως ωθώ δημοσίως πολίτες στη χρήση βίας, όταν δεν κάνω δηλώσεις στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης γιατί απλούστατα αυτά δεν τις παίζουν κι όταν δεν έχω προσωπικές σελίδες στο facebook και στο twitter», είπε στο Ηot Doc.

Ο κ. Τόσκας, εξάλλου, πέρασε στην αντεπίθεση, καταθέτοντας μήνυση για ψευδή καταμήνυση και συκοφαντική δυσφήμιση εναντίον των τριών υπαλλήλων security. Μια μέρα μετά κι ενώ επέστρεφε στο σπίτι του, τον σταμάτησε και πάλι η αστυνομία για έλεγχο. Οι άντρες της αστυνομίας, όπως καταγγέλλει ο ίδιος, δέχονταν οδηγίες από το τηλέφωνο για τον τρόπο που θα τον αντιμετωπίσουν. Από εκείνη την ημέρα και μετά και μέχρι σήμερα ακολούθησε τσουνάμι συλλήψεων από την πλευρά της αστυνομίας χωρίς αιτία με κύριο στόχο την τρομοκράτηση των κατοίκων.

ΑΠΟ ΒΑΘΥ ΚΟΚΚΙΝΟ

Γ. Δελαστίκ: Πολιτικά Ιδιοτελής η Αγιοποίηση του Κων. Καραμανλή

 Του Γ. ΔΕΛΑΣΤΙΚ*

Πασίγνωστο είναι φυσικά ότι οι πλέον ακατάλληλοι άνθρωποι για να κάνουν την αποτίμηση του έργου μιας πολιτικής προσωπικότητας του παρελθόντος είναι οι εν ενεργεία πολιτικοί. Ο λόγος είναι ότι το κριτήριο που καθορίζει την τοποθέτησή τους δεν είναι η ιστορική, πολιτική ή ιδεολογική αλήθεια, αλλά η ιδιοτελής επιδίωξη αυθαίρετης ιδιοποίησης πτυχών της δράσης του εκλιπόντος με μοναδικό στόχο την εξυπηρέτηση των σημερινών πολιτικών τους συμφερόντων!

Αλλο πράγμα η προσπάθεια έξαρσης θετικών στοιχείων της δράσης ενός πολιτικού ηγέτη του παρελθόντος και εντελώς άλλο πράγμα η πολιτική σκύλευση των πεπραγμένων του.

Μόνο υπό το πρίσμα αυτής της ανάλυσης μπορούν να εξηγηθούν τα όσα αυθαίρετα, ανυπόστατα και φαιδρά ξεστόμισαν οι πολιτικοί ηγέτες κατά την προχθεσινή εκδήλωση για τα 15 χρόνια από τον θάνατό του. Εν πρώτοις έχει απόλυτο δίκιο ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς που κατακεραύνωσε τις καιροσκοπικές «πειρατικές» απόπειρες του Αλέξη Τσίπρα, του Ευάγγελου Βενιζέλου και του Φώτη Κουβέλη να οικειοποιηθούν ό,τι βόλευε τον καθένα από την πολιτική κληρονομιά του Κωνσταντίνου Καραμανλή, υπογραμμίζοντας ότι ο Καραμανλής υπήρξε ηγέτης της συντηρητικής παράταξης, της Δεξιάς και μόνο της Δεξιάς. Τώρα το κατά πόσο μπορεί να καυχιέται ο Σαμαράς ότι ακολουθεί την πορεία του Καραμανλή, όταν ο πατριάρχης της Δεξιάς έβγαλε έστω και τυπικά την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ το 1974 εξαιτίας του «προδοτικού» ρόλου των ΗΠΑ και της Ατλαντικής Συμμαχίας στην οργάνωση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο ενώ ο σημερινός πρωθυπουργός εκτελεί πειθήνια και άνευ ουδεμιάς αντιρρήσεως τις εντολές των Γερμανών και της τρόικας, αυτό είναι άλλου παπά ευαγγέλιο και αφορά πρωτίστως τους δεξιούς ψηφοφόρους.

Πολύ πιο κραυγαλέες πάντως ήταν οι διαστρεβλώσεις των ηγετών των άλλων κομμάτων. Ο Ευ. Βενιζέλος, επειδή το ΠΑΣΟΚ συνεργάζεται σήμερα με τη ΝΔ και συναρτά την προσωπική πολιτική του επιβίωση από τη συνεργασία με τη Δεξιά έστω και από τραγικά υποδεέστερη θέση, είπε μεταξύ άλλων: «Ο πολιτικός αντίπαλος δεν είναι εσωτερικός εχθρός, κοινωνικά μισητός, ηθικά απαξιωμένος, εθνικά απόβλητος... Στην υπέρβαση αυτή συνέβαλε καθοριστικά ο Κωνσταντίνος Καραμανλής». Αλήθεια; Με ποιο τρόπο ακριβώς; Αγνοεί μήπως ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ότι στη διάρκεια της πρώτης καραμανλικής οκταετίας (1955-1963) οικοδομήθηκε το ειδεχθές κράτος της Δεξιάς, ότι αλώνιζε το δεξιό παρακράτος που δολοφόνησε τον βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη; Αγνοεί ότι οι κομμουνιστές αποκαλούνταν «μιάσματα» και καταδιώκονταν ανηλεώς από την αστυνομία και όλον τον κρατικό μηχανισμό;

Αγνοεί ότι λειτουργούσαν μέχρι την άνοδο του Γεωργίου Παπανδρέου στην εξουσία τα στρατόπεδα όπου εξορίζονταν οι κομμουνιστές και άλλοι αριστεροί; Αγνοεί την εκλογική νοθεία του 1961; Αγνοεί ότι σχεδόν σύσσωμη η ανώτατη ηγεσία του στρατεύματος με την εμπλοκή κάποιων δεξιών πολιτικών ανδρών συνωμοτούσε κατά κόρον για την επιβολή δικτατορικού καθεστώτος κατά τη διάρκεια της πρώτης καραμανλικής οκταετίας; Και καλά να υποκρίνεται ότι αγνοεί αυτά τα πράγματα ο Ευ. Βενιζέλος. Δεδομένων όμως όλων αυτών, από πού βγάζει το συμπέρασμα ο Αλέξης Τσίπρας, ο ηγέτης της Αριστεράς, ότι ο Κ. Καραμανλής «κατάφερε να υπερβεί τα ασφυκτικά όρια που είχαν επιβάλει τόσο στη χώρα όσο και στην παράταξή του ο εμφύλιος και οι ξένοι προστάτες»; Το τέχνασμα του διαχωρισμού της πρώτης από τη δεύτερη καραμανλική περίοδο διακυβέρνησης με παντελή έλλειψη αναφοράς στα αποτρόπαια πεπραγμένα της πρώτης ώστε να «αγιοποιηθεί» ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, υπηρετεί βεβαίως την προσπάθεια του Αλέξη Τσίπρα να γίνει πρωθυπουργός αποσπώντας ίσως και κάποιες ψήφους της καραμανλικής Δεξιάς.

Συνιστά όμως βαρύτατη προσβολή προς την Αριστερά και τα δεινά που υπέστησαν χιλιάδες και χιλιάδες αγωνιστές της κατά την πρώτη καραμανλική οκταετία, τις εξορίες, τα βασανιστήρια, τις διώξεις. Ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να μην έχει καμιά ηθική αναστολή να τα διαγράψει όλα αυτά προκειμένου να καθίσει στον πρωθυπουργικό θώκο και να γευθεί τη νομή των καρπών της εξουσίας. Η Αριστερά όμως έχει συλλογική μνήμη και δεν διαγράφει απολύτως τίποτα από όλα αυτά. Δεν ξεχνά επίσης ότι επί επτά ολόκληρα χρόνια στρατιωτικής δικτατορίας ο Καραμανλής δεν κάλεσε ούτε μία φορά τον ελληνικό λαό να την ανατρέψει. Δεν έκανε ποτέ ούτε μία δήλωση συμπαράστασης προς τους εξεγερμένους φοιτητές του Πολυτεχνείου. Ούτε καν μια υποκριτική δήλωση θλίψης για τους νεκρούς νέους της εξέγερσης, όσο διαρκούσε η εξουσία της χούντας...

*Δημοσιεύθηκε στο "ΕΘΝΟΣ" την Παρασκευή 8 Μαρτίου 2013

Το φάντασμα της γερμανικής δικτατορίας πάνω από την Ευρώπη

Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

Τον Ιούνιο του 1953, μια μαχητική απεργία των οικοδόμων του Ανατολικού Βερολίνου εξελίχθηκε σε γενικευμένη λαϊκή εξέγερση εναντίον της κυβέρνησης Ούλμπριχτ, η οποία έγινε δυνατό να κατασταλεί μόνο χάρη στην επέμβαση των σοβιετικών τεθωρακισμένων.
Σε αυτή την τραγική για τους οπαδούς του σοσιαλισμού εξέλιξη αναφέρεται το γνωστό ποίημα του Γερμανού κομουνιστή Μπέρτολτ Μπρεχτ με τίτλο «Η λύση»: ...
«Ύστερ' απ' την εξέγερση της 17 του Ιούνη,/ ο γραμματέας της Ένωσης Λογοτεχνών /  έβαλε και μοιράσανε στη Λεωφόρο Στάλιν προκηρύξεις/ που λέγανε πως ο λαός/ έχασε την εμπιστοσύνη της κυβέρνησης /  και δεν μπορεί να την ξανακερδίσει / παρά μονάχα με διπλή προσπάθεια. Δε θα 'ταν τότε/ πιο απλό, η κυβέρνηση/ να διαλύσει το λαό/ και να εκλέξει έναν άλλον...;».

Το πολιτικό κατεστημένο της σημερινής ενιαίας Γερμανίας θα έβγαινε από τα ρούχα του αν κάποιος του καταλόγιζε ομοιότητες με την ψυχροπολεμική κυβέρνηση του Ούλμπριχτ. Κι όμως, δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από το απολυταρχικό πνεύμα και τη γραφειοκρατική τύφλωση των φιλοσοβιετικών.

Τρανή απόδειξη, η ανήκουστα προσβλητική για έναν ιστορικό λαό αντίδραση των Γερμανών ηγετών, Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών, στο αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών στην Ιταλία - τη χώρα που, όπως και η Ελλάδα, αντιπροσωπεύει ένα από τα δύο λίκνα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, της Δημοκρατίας και του Δικαίου.

«Αισθάνομαι βαθύτατο αποτροπιασμό που δύο κλόουν κέρδισαν τις εκλογές», δήλωσε θρασύτατα ο υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών για τη γερμανική καγκελαρία, Πέερ Στάινμπρουκ, αναφερόμενος στον Σίλβιο Μπερλουσκόνι και τον Μπέπε Γκρίλο οι οποίοι κέρδισαν αθροιστικά το 55% του ιταλικού εκλογικού σώματος. Δεν μπορούσε να συγκρατήσει ο άνθρωπος την οργή του για το γεγονός ότι ο εκλεκτός της Γερμανίας Μάριο Μόντι, «μαυρίστηκε» στις εκλογές συγκεντρώνοντας μόλις το 10% των ψήφων στη Βουλή και το 9% στη Γερουσία, παρότι είχε την υποστήριξη των Βρυξελλών, του παγκόσμιου τοκογλυφικού κεφαλαίου και της Καθολικής Εκκλησίας.

Οι «ανώριμοι Ιταλοί»

Τι «ανώριμος» λαός είναι αυτοί οι Ιταλοί που δεν ψηφίζουν τον «Ιταλό Παπαδήμο» ο οποίος μπορεί να μην είχε εκλεγεί ούτε κοινοτικός σύμβουλος στα εβδομήντα χρόνια που κουβαλάει στην πλάτη του, άλλο διέπρεψε ως στέλεχος της Coldman Sachs της Coca-Cola, της Λέσχης Μπίλντερμπεργκ και της «Τριμερούς Επιτροπής» Η ΠΑ - Δυτικής Ευρώπης - Ιαπωνίας που ίδρυσε το 1973 ο Αμερικανός μεγαλοτραπεζίτης Ντέιβιντ Ροκφέλερ... Πώς να μην εξοργιστεί ο κύριος  Στάινμπρουκ από αυτό το λαό που ψηφίζει σαν αγέλη προβάτων τους «λαϊκιστές», αντί  να προτιμήσει το κόμμα του Μόντι, νούμερο δύο του οποίου είναι ο «υπεύθυνος πολιτικός» Τζιανφράνκο Φίνι, πρώην αρχηγός  του... νεοφασιστικού κόμματος;

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο βουλευτής του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος Κλάους-Πέτερ Βιλς πρότεινε ευθέως να φύγει η Ιταλία από την Ευρωζώνη αν δεν της αρέσει η δρακόντεια λιτότητα που επιβάλλει η αρχηγός του, Άνγκελα Μέρκελ. «Εάν δεν γίνει δυνατό να πειστεί η πλειονότητα του λαού μιας χώρας να τηρηθούν οι δεσμεύσεις που μόνη της η χώρα ανέλαβε για τη λειτουργία του κοινού νομίσματος, δεν ωφελεί να ζητούμε νέες εκλογές, αλλά θα έπρεπε να αφήσουμε τη χώρα να επιστρέψει στο εθνικό της νόμισμα».

Κυνικότερος όλων, ο πολύς Βόλφγκανγκ Σόιμπλε περιέγραψε τον ιταλικό, όπως και τον ελληνικό λαό σαν μίασμα που απειλεί να μολύνει ολόκληρη την Ευρώπη. «Η Ιταλία είναι μια πολύ σοβαρή περίπτωση, μεταδοτική, μολυσματική για την Ευρώπη», δήλωσε ο «τσάρος» της γερμανικής οικονομίας, χωρίς να δίνει δεκάρα για τους προφανείς συνειρμούς που δημιουργούν οι ανατριχιαστικοί χαρακτηρισμοί του με παραπλήσιους χαρακτηρισμούς προγενέστερων Γερμανών ηγετών για άλλες «μιαρές» εθνότητες. Να πιστεύει, άραγε, ακόμη ο Αλέξης Τσίπρας ότι ο Σόιμπλε είναι ένας «ρεαλιστής» πολιτικός, ο οποίος θα αναγκαστεί να συνεργαστεί με μια αυριανή αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα; Κύριος οίδε...

Σχηματίζουν... κυβερνήσεις

Δεν θα μπορούσε να περιμένει κανείς πολύ διαφορετική συμπεριφορά από τον αχυράνθρωπο της Γερμανίας στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Χέρμαν βαν Ρομπάι. Στις πρώτες δηλώσεις του μετά το «σεισμό» των ιταλικών εκλογών ο κύριος αυτός αξίωσε να σχηματιστεί μια κυβέρνηση που θα ακολουθήσει κατά γράμμα την πολιτική της κυβέρνησης Μόντι, η οποία μόλις είχε «μαυριστεί» από το 90% των ψηφοφόρων! «Εναπόκειται στους πολιτικούς ηγέτες να διαπραγματευτούν το σχηματισμό κυβέρνησης η οποία θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις και τη δημοσιονομική σταθεροποίηση», δήλωσε ο Ρομπάι.

Ακόμη και μια συντηρητική αμερικανική εφημερίδα, όπως η Wall Street Journal του Μέρντοχ, εξανέστη για λογαριασμό των Ευρωπαίων πολιτών. «Αυτό σημαίνει», έγραφε σε κύριο άρθρο της η εφημερίδα σχολιάζοντας τις δηλώσεις Ρομπάι και τις τοποθετήσεις του Βερολίνου, «ότι η Ιταλία, όπως και η Ελλάδα και η Ιρλανδία μπορούν να έχουν όση Δημοκρατία θέλουν, αρκεί οι νικητές των εκλογών να παίρνουν εντολές όχι από τους εκλογείς τους, αλλά από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο... Είναι σαν να τους λένε: Εμείς έχουμε αποφασίσει το δρόμο για τη σωτηρία του ευρώ από τον κίνδυνο της διάλυσης. Κάθε παρέκκλιση από αυτό το δρόμο είναι ανεύθυνη».

Και η σύνταξη της εφημερίδας συνεχίζει: «Το πιο προφανές πρόβλημα μ' αυτή τη γραμμή σκέψης είναι ότι συνιστά παρωδία Δημοκρατίας. Αν οι πολιτικές δεν είναι δυνατό να αλλάξουν, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών, τότε οι ίδιες οι εκλογές καταντούν φάρσα. Εκφυλίζονται σε απλό επίστρωμα λαϊκής κυριαρχίας χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο».

Ουδείς μπορεί να προβλέψει ποια έκβαση θα έχει το ιταλικό πολιτικό θρίλερ που πυροδότησε το εκλογικό αποτέλεσμα. Δεν αποκλείεται ο ηγέτης της Κεντροαριστεράς, Πιερλουίτζι Μπερσάνι, ένας πολιτικός της εμπιστοσύνης του Βερολίνου, να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας με στήριξη από τον Μόντι ή και από μερίδα βουλευτών της νεοπαγούς και άκρως αντιφατικής παράταξης του κωμικού Μπέπε Γκρίλο. Ακόμη κι αν συμβεί αυτό, ο βίος μιας παρόμοιας κυβέρνησης θα είναι περιπετειώδης και πιθανότατα σύντομος. Ολοένα και περισσότεροι συνειδητοποιούν ότι το οικονομικό πρόβλημα της Ιταλίας -υπέρογκο χρέος και χαμηλή ανταγωνιστικότητα- δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί στο πλαίσιο της Ευρωζώνης, τουλάχιστον στο βαθμό που η Γερμανία δεν αλλάζει γραμμή, κάτι που δεν φαίνεται στην ημερήσια διάταξη.

Σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Ιταλία είναι μια μεγάλη οικονομία -τρίτη στην Ευρώπη και μέλος του G-7-, η οποία κατάφερε, παρά τη νεοφιλελεύθερη επέλαση των προηγούμενων δεκαετιών και τη μεγάλη κρίση της τελευταίας πενταετίας, να διατηρήσει τον κορμό της βιομηχανικής της παραγωγής. Το σκληρό ευρώ και η δρακόντεια λιτότητα που επιβάλλει η Γερμανία απειλούν να εκθεμελιώσουν την ιταλική βιομηχανία, ενώ τα μεγέθη της Ιταλίας καθιστούν αδιανόητη τη διάσωση της από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης - δηλαδή με γερμανικά κυρίως κεφάλαια. Η πραγματικότητα αυτή προκαλεί βαθύ διχασμό στην ίδια την ιταλική ολιγαρχία, μέρος της οποίας αρχίζει να εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο εξόδου από την Ευρωζώνη.

Αυτό το τμήμα του ιταλικού καπιταλισμού εκπροσωπεί ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος, τη στιγμή που επιτίθεται στη Μέρκελ, κλείνει το μάτι στον Ομπάμα, τον Κάμερον, ακόμη και τον Πούτιν - με τον οποίο έχει πολύ καλές προσωπικές σχέσεις. Όπως και να 'χει το πράγμα, αποτελεί κόλαφο για την Άνγκελα Μέρκελ και τους συμμάχους της ότι άνω του 55% των ψηφοφόρων επέλεξε κόμματα που είτε τάσσονταν κατηγορηματικά υπέρ της εξόδου από το ευρώ (περίπτωση Γκρίλο) είτε άφηναν ανοιχτό το ενδεχόμενο αποχώρησης, εάν δεν αλλάξει πολιτική η Γερμανία (περίπτωση Μπερλουσκόνι).

Ενδεχόμενη έξοδος της Ιταλίας από το ευρώ θα σημάνει το τέλος του κοινού νομίσματος, τουλάχιστον με τη σημερινή του μορφή. Σε χρόνο μηδέν, η έξοδος της Ιταλίας θα παρασύρει Ελλάδα, Πορτογαλία και Ισπανία, ενώ και η Γαλλία θα βρεθεί σε εξαιρετικά δυσχερή θέση. Τι ειδικό βάρος θα έχει σε μια «γερμανική Ευρώπη» χωρίς τους παραδοσιακούς, μεσογειακούς συμμάχους της η χώρα που έπαιζε διαχρονικά το ρόλο της γέφυρας ανάμεσα στον ευρωπαϊκό Βορρά και τον ευρωπαϊκό Νότο;  Ίσως γι' αυτό ο σοσιαλιστής πρόεδρος της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ, πήρε σαφείς αποστάσεις από το αμόκ του Βερολίνου εναντίον των Ιταλών ψηφοφόρων, ενώ στενοί συνεργάτες του τόνιζαν ότι το μήνυμα των ιταλικών εκλογών είναι ότι επείγει να αλλάξει πολιτική η Γερμανία, αν δεν θέλει να δρομολογήσει διαλυτικές διεργασίες μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.        
 «Επίκαιρα»     ΒΑΘΥ ΚΟΚΚΙΝΟ

ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΣ ΜΕΣΣΙΑΝΙΣΜΟΣ

Είναι τουλάχιστον παράδοξο, άνθρωποι που «διασκεδάζουν» με τη θρησκευτική πίστη των λαών, να μην κάνουν κάτι οι ίδιοι για να λυτρωθούν από τον εξευτελισμό και να ελπίζουν στα σοβαρά ότι κάποια στιγμή στο κοντινό μέλλον «κάτι θα γίνει» και θα τους σώσει.
Αυτός ο «Κατιθαγίνει» είναι ο δικός τους Μεσσίας. Η πίστη στην έλευση του «Κατιθαγίνει» είναι ισχυρότερος κι από την πίστη που επιβάλλεται σε θεοκρατικά καθεστώτα. Δίπλα στον Μαχντί των Μουσουλμάνων, στον Μαιτρέγια των Βουδιστών, στον Σαοσιάντ των οπαδών του Ζωροάστρη και
στον Κάλκι των Ινδουιστών, ήλθε να προστεθεί ακόμη ένας αναμενόμενος λυτρωτής. Ο «Κατιθαγίνει» των Ελλήνων της απραξίας.
Ο Τσίπρας αποκαθηλώνεται δίχως κάποια έξωθεν βοήθεια. Οι επιλογές του να απευθυνθεί στο κοινό των θερμοκηπίων του νεοφιλελευθερισμού –και το ακόμη πιο περίεργο – η αποδοχή του από μέρος αυτού το κοινού, κατάφερε να δυσαρεστήσει το πιο δυναμικό μέρος των πιστών οπαδών του. Ο ριζοσπαστισμός εγκαταλείφθηκε και το απολύτως εφικτό τείνει να γίνει πολιτικό ευαγγέλιο.
Τα δεδομένα πλέον λαμβάνονται σοβαρά υπόψιν ως μη αναστρέψιμα και ανατρέψιμα. Ίσως κάποια στιγμή τον ακούσουμε, μάλιστα, να επιλέγει τη ρήση του Ναγκίμπ Μαχφούζ για να διαπιστώσει ότι «Η πολιτική δεν είναι ποιητικός ιδεαλισμός. Είναι ρεαλιστική σοφία της καθημερινότητας».
Αν κάτι σώζει τον ηγέτη μιας πρώην ριζοσπαστικής αριστεράς δεν είναι ο θεός. Εκείνος σώζει τη βασίλισσα της Αγγλίας, δεν προλαβαίνει. Αυτό που διασώζει το προφίλ του Τσίπρα είναι οι επιθέσεις που δέχεται καθημερινά από τον  Κεδίκογλου, τον Βενιζέλο, τον ΔΟΛ, το MEGA, τον Κουβέλη, ακόμη κι από την Παπαρήγα. Είναι λογικό να σκεφτεί κάποιος ότι «για να τον βρίζουν όλοι, κάτι καλό έχει κάνει».
Σε κάθε περίπτωση πάντως, η προσγείωση του Τσίπρα στην αξιωματική αντιπολίτευση ήταν ανώμαλη καθώς προσπαθεί αγωνιωδώς να διατηρήσει την ομαλότητα, όσο στρεβλή και καταστροφική κι αν είναι.
Όμως το πρόβλημά μου δεν είναι ο Τσίπρας. Δεν είναι ούτε ο Σαμαράς, ο Βενιζέλος, ο Κουβέλης. Αυτοί, κάνουν τη δουλειά τους. Είναι κάποια από τα δεδομένα που έχουμε. Τα άλλα δεδομένα είναι οι απολύσεις, η φτώχεια, το ξεπούλημα, το πισωγύρισμα. Το κυριότερο δεδομένο, είναι η απουσία χρονικών περιθωρίων για αντίδραση. Η αντίδραση θα έπρεπε ήδη να είχε εκδηλωθεί. Όμως κανείς μας δε θέλει να την ξεκινήσει.
Δεν ξέρω αν ορίζεται ως εγκεφαλική παράλυση ή πνευματική δηλητηρίαση αυτό από το οποίο πάσχουμε, αλλά σίγουρα είναι κάτι πολύ βαρύ. Ίσως να υπάρχει κάποιος θυμός στον καθένα – ας μη μιλάμε για οργή, είναι υπερβολή – αλλά είναι τόσο … προσωπογενής που αποκλείεται να γίνει συλλογικός.  Μπορεί δηλαδή να είμαστε όλοι θυμωμένοι, αλλά ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Ο καθένας διεκδικεί το ρόλο του μεγαλύτερου θύματος. Και τον απαιτεί.
Μην έχοντας αντιληφθεί τις πραγματικές αιτίες του θυμού αυτού και μην έχοντας προσπαθήσει να εντοπίσουμε την πραγματική του πηγή, δεν έχουμε στόχο. Ελλείψει στόχου, λοιπόν, στοχοποιούμε ο ένας τον άλλον. Αυτό που θυμίζουμε σήμερα είναι ένα  λαό με περίοδο. Έχουμε νεύρα. Τσακωνόμαστε για το καθετί. Δεν ανεχόμαστε τον διπλανό μας.
Όσο αρνούμαστε να αντιληφθούμε ή να παραδεχτούμε ότι υπάρχει εχθρός κι ότι είναι κοινός, το φράγμα του θυμού θα καταρρέει και στο τέλος θα πλακωνόμαστε μεταξύ μας δι’ ασήμαντον αφορμήν. Μάλλον φοβόμαστε ότι η παραδοχή της ύπαρξης κοινού εχθρού θα μας υποχρεώσει να αντιδράσουμε ή να ξεφτιλιστούμε ως κότες. Προτιμάμε το αλληλοφάγωμα. Λιγότεροι κίνδυνοι, λιγότερες απώλειες.
Φαίνεται ότι εντός μας έχουμε ήδη προκαθορίσει το αποτέλεσμα μιας πιθανής δυναμικής ρήξης με το υπάρχον σύστημα. Έχουμε αποδεχτεί μια ήττα χωρίς μάχη. Μας επιβλήθηκε ο φόβος για τα χειρότερα, που όμως, ούτως ή άλλως, θα έρθουν. Νιώθω ότι απλώς αποφασίσαμε να χαλαρώσουμε και να τ’ απολαύσουμε. Ο «Κατιθαγίνει» να βάλει το χέρι του.                                                               

ΚΑΡΤΕΣΙΟΣ

Σπ. Μαρκέτος: Η Δραχμή είναι ο μόνος δρόμος

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ

Του ΣΠΥΡΟΥ ΜΑΡΚΕΤΟΥ

Όσοι υποστηρίζουν σήμερα το ευρώ συνήθως αγνοούν ότι δεν είναι η πρώτη φορά που δέθηκε η Ελλάδα σε μια νομισματική ένωση. Δύο προηγούμενα τέτοια πειράματα, το πρώτο στα τέλη του 19ου αιώνα και το δεύτερο στο Μεσοπόλεμο, είχαν οικτρή κατάληξη. Το τρίτο και χειρότερο, όπως αποδεικνύεται, είναι το ευρώ.

Για να κρατήσει σταθερό το νόμισμα, όπως απαιτούσε η φιλελεύθερη ορθοδοξία της εποχής, η Αθήνα είχε προσχωρήσει από το 1868 στη Λατινική Ένωση, μια συμφωνία της Γαλλίας, της Ιταλίας, του Βελγίου και της Ελβετίας –και άλλων χωρών αργότερα– να διατηρούν νομίσματα σταθερής ισοτιμίας και συνδεδεμένα με τον χρυσό. Διευκολύνθηκε έτσι ένας κύκλος δανεισμού, που χρηματοδότησε έργα υποδομής, τα οποία, ωστόσο, ελάχιστα ωφέλησαν τους φτωχότερους.

Παρά το «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν» του Τρικούπη, το 1896 η εύπορη αστική Ελλάδα ζούσε σε κλίμα ευφορίας, που κορυφώθηκε με τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Όταν, όμως, έχασε τον Πόλεμο του 1897, η χώρα υποχρεώθηκε να πληρώσει βαρύτατες πολεμικές αποζημιώσεις, που καλύφθηκαν με νέο δανεισμό. H υποταγή στις «Εγγυήτριες Δυνάμεις» έκανε τον ιστορικό Γιώργο Λεονταρίτη να τη χαρακτηρίσει «τυπικά μόνον ανεξάρτητη χώρα». Συνάμα οι ευρωπαϊκές αυτοκρατορίες τής επέβαλαν το Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο (ΔΟΕ).

Ο ΔΟΕ έλεγχε πόρους και δαπάνες του κράτους και ουσιαστικά ρύθμιζε την οικονομική πολιτική. Εφαρμόζοντας έναν ακραίο αποπληθωρισμό κι εξαφανίζοντας τη ρευστότητα, όπως κάνει σήμερα η ΕΚΤ, στραγγάλιζε την παραγωγή. Διοχέτευε τα δημόσια έσοδα στους δανειστές, αδιαφορώντας για την εξαθλίωση του λαού και την οικονομική παράλυση που προκαλούσε. Για παράδειγμα, ο προϋπολογισμός του 1907 πρόβλεπε 32,5 εκατ. δραχμές για την εξυπηρέτηση του χρέους, αλλά μόνον 300.000 για αρδευτικά και αποξηραντικά έργα, μολονότι η ελονοσία ήταν συχνότερη απ' ό,τι στην Ινδία ή την Αφρική, και κάθε χρόνο σάρωναν τη χώρα οι πλημμύρες.

Η ύπαιθρος, που μαστιζόταν επίσης από την τοκογλυφία, ερήμωσε από ένα τεράστιο κύμα μετανάστευσης• ως σήμερα δεν συνήλθε. Τα χωράφια έμεναν χέρσα, οι μικροϊδιοκτήτες καταστρέφονταν, ενώ ο πλούτος συγκεντρωνόταν σε ολοένα λιγότερα χέρια. Οχτώ χρόνια πολεμικών καταστροφών έκαναν τελικά το 1919 τη δραχμή να υποτιμηθεί. Αλλά οι δανειστές συνέχισαν γενικά να εισπράττουν τα τοκοχρεολύσια στην ώρα τους.

Η χώρα αντιμετώπισε τις συνέπειες της Μικρασιατικής Καταστροφής με μια σημαντική αναδιανομή πλούτου προς τα κάτω, μέσω της αγροτικής μεταρρύθμισης. Εξακολούθησε, ωστόσο, να δανείζεται και να δαπανά περί το ένα τρίτο των τακτικών εσόδων του προϋπολογισμού για να εξυπηρετεί το χρέος. Επέστρεψε στον κανόνα χρυσού το 1928, πάλι σύμφωνα με τη φιλελεύθερη οικονομική ορθοδοξία και υπό τη φωτισμένη εποπτεία της Κοινωνίας των Εθνών και του ΔΟΕ. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος στήριξε την αναπτυξιακή του πολιτική στους χαμηλούς μισθούς και τον ξένο δανεισμό, και όταν ο τελευταίος στέρεψε, μετά το Κραχ του 1929, περιέκοψε τις κοινωνικές και αναπτυξιακές δαπάνες, αλλά συνέχισε να πληρώνει κανονικά το χρέος σε χρυσό. Οι κεφαλαιούχοι και πάλι πλούτιζαν, ενώ οι απροστάτευτοι εργαζόμενοι θερίζονταν από την πείνα και αρρώστιες όπως η φυματίωση και ο τύφος.

Όταν το χρυσάφι τελείωσε, ο Βενιζέλος κήρυξε επιλεκτική στάση πληρωμών στους δανειστές, το 1932, και υποτίμησε τη δραχμή, αλλά ήταν αργά. Στο μεταξύ είχε καταστρέψει το Κόμμα των Φιλελευθέρων και τον κοινοβουλευτισμό και είχε ρίξει τη χώρα στα νύχια της άκρας Δεξιάς. Μόλις εγκαταλείφθηκε ο κανόνας χρυσού και παρ' όλες τις οιμωγές των λεγόμενων ειδικών, η οικονομία ανέκαμψε γοργά.

Τότε, όπως και σήμερα, η πρόσδεση της χώρας σ' ένα νομισματικό σύστημα που ελέγχεται από μεγάλους κεφαλαιούχους την οδήγησε στην εξαθλίωση. Η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα επείγει όχι επειδή δήθεν είμαστε εθνικιστές, αλλά για ν' ανακτήσουμε τον έλεγχο της νομισματικής πολιτικής, χωρίς τον οποίο η οικονομία μας δεν θ' ανακάμψει.

Πηγή: Επίκαιρα