Galbraith:Ανήθικο πείραμα με την Ελλάδα – Δεν τη διασώζουν, τη λεηλατούν

Αυτό που λαμβάνει χώρα στην Ελλάδα είναι μια λεηλασία των περιουσιακών στοιχείων της, κάτι που δεν έχει σχέση με την ανάκαμψη της οικονομία της, τονίζει ο αμερικανός οικονομολόγος

 

Ως λεηλασία της Ελλάδας και όχι διάσωσή της χαρακτηρίζει το πρόγραμμα που συμφωνήθηκε μεταξύ της Ελλάδας και των πιστωτών ο γνωστός αμερικανός οικονομολόγος και μέχρι πρότινος σύμβουλος του πρώην υπ. Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη, James Galbraith.

 

 Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ισπανική εφημερίδα «El Diario» και τον δημοσιογράφο Luis Martin, ο James Galbraith σημειώνει χαρακτηριστικά στην Ελλάδα δεν λαμβάνει χώρα μια «διάσωση».

 

«Δεν υπάρχει σχέδιο διάσωσης, όπως δεν υπάρχουν μεταρρυθμίσεις», αναφέρει και προσθέτει ότι «αυτό που συμβαίνει είναι μια λεηλασία των περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού κράτους, των ελληνικών επιχειρήσεων και των ελληνικών νοικοκυριών».

Αυτό, επισημαίνει ο Galbraith, «δεν έχει καμία σχέση με την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας ή με την ευημερία του ελληνικού λαού, αλλά αντιθέτως οι πολιτικές που εφαρμόζονται είναι τελείως αδιάφορες γι’ αυτά τα ζητήματα».

 

 

Μάλιστα, αναφερόμενος στις ιδιωτικοποιήσεις επισημαίνει ότι είναι σαφές ότι οι πιστωτές δεν ενδιαφέρονται να γνωρίζουν αν το ελληνικό κράτος θα λάβει χρήματα από τις ιδιωτικοποιήσεις, ούτε πόσα θα είναι αυτά.

 

«Εκείνο που τους ενδιαφέρει είναι οι μετοχές να περάσουν στα χέρια γερμανικών κατασκευαστικών εταιρειών, διεθνών αλυσίδων ξενοδοχείων, διεθνών φαρμακευτικών εταιρειών (…) Αυτή είναι αναμφίβολα η ατζέντα τους», υπογραμμίζει.

 

Τα έσοδα για το ελληνικό κράτος τούς είναι αδιάφορα, τονίζει και προσθέτει ότι αν προσέξουμε τους στόχους των εσόδων από τις ιδιωτικοποιήσεις που προέβλεπαν τα προηγούμενα προγράμματα, οι στόχοι αυτοί δεν επιτεύχθηκαν ποτέ.

 

Αν προσθέσουμε σε αυτά τις πολιτικές που ακολουθήθηκαν και που δεν κατάφεραν να φέρουν χρήματα, δεν δημιούργησαν ανάπτυξη, δεν μείωσαν την ανεργία, όπως και αν λάβουμε υπόψη μας ότι αυτό συνέβαινε εδώ και πέντε χρόνια και η αποτυχία δεν άλλαξε με κανέναν τρόπο το πώς σχεδιάζουν οι πιστωτές την πολιτική τους, είναι ξεκάθαρο ότι γι’ αυτούς είναι αδιάφορο τι τελικά θα συμβεί στην Ελλάδα, τονίζει ο James Galbraith.

 

Ερωτηθείς αν η Ελλάδα θα καταλήξει να αποχωρήσει από τη ζώνη του ευρώ, ο αμερικανός οικονομολόγος σημειώνει ότι «κάποιος θα φύγει από το ευρώ κάποια στιγμή, καθώς η επιλεγείσα πολιτική είναι καταφανώς ξεκάθαρη».

 

«Ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε στην εξουσία με την ελπίδα ότι θα ήταν εφικτό να διαπραγματευτεί μια ρεαλιστική οικονομική συμφωνία μέσα στο ευρώ, αυτό είναι ξεκάθαρο», αναφέρει και συμπληρώνει ότι «αυτό που βλέπουμε είναι ότι έχουν κάνει ένα ανήθικο πείραμα με την Ελλάδα, ένα πείραμα που κατέδειξε ότι είχε τεράστιο ανθρώπινο κόστος και αυτοί που το έφεραν εις πέρας αρνούνται να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες των πράξεών τους».

 

Όπως αναφέρει ο αμερικανός οικονομολόγος, πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι οι θεσμοί ενεργούν υπό τη διεύθυνση ορισμένων κυβερνήσεων, υπέρ των δικών τους συμφερόντων και σε ορισμένες περιπτώσεις προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους πολιτικούς στόχους των ατόμων που ηγούνται αυτών των θεσμών.

 

 Όσον αφορά το τελευταίο, αναφέρει ως παράδειγμα το δάνειο που έδωσε το 2010 το ΔΝΤ υπό τον Dominique Strauss Kahn στην Ελλάδα, ένα από τα μεγαλύτερα στην ιστορία του Ταμείου.

Ο λόγος που το έκανε, σημειώνει ο Galbraith, ήταν διότι ο τότε επικεφαλής του Ταμείου ήθελε να κερδίσει την εύνοια των γαλλικών τραπεζών, επειδή ήθελε να γίνει πρόεδρος της Γαλλίας.

«Αυτός ήταν ένας προσωπικός πολιτικός στόχος που βασικά «ανέτρεπε» την αποστολή του ΔΝΤ», αναφέρει.

Ερωτηθείς σχετικά με τον Γιάνη Βαρουφάκη και το γεγονός ότι ανέλαβε σύμβουλός του, ο James Galbraith σημειώνει ότι από την αρχή δεν είχαμε ψευδαισθήσεις σχετικά με τις διαπραγματεύσεις και ότι αυτό που θέλαμε, ήταν να προσπαθήσουμε να επικρατήσει μια λογική συζήτηση, κάτι που απαιτεί την παρουσίαση επιχειρημάτων με τρόπο επίμονο, κάτι που ο Γιάνης έκανε με μεγάλη δεξιοτεχνία.

 

Σημειώνει δε, ότι δεν πιστεύει ότι ο Γ. Βαρουφάκης υπολόγισε λάθος, όμως «εκτιμώ ότι αυτό που έπρεπε να καταδειχθεί ήταν αυτό που πραγματικά ήθελαν η τρόικα και οι πιστωτές», κάτι που απαιτούσε χρόνο και καλή πίστη.

 

Δυστυχώς, συμπληρώνει, δεν υπήρχε καλή πίστη από την άλλη πλευρά.

 

Αν η Ελλάδα είχε ακολουθήσει τον δρόμο της αποχώρησης από το ευρώ στις 28 Ιανουαρίου, ο κόσμος θα είχε καταδικάσει το θράσος της ελληνικής κυβέρνησης και θα την είχε κατηγορήσει ότι δεν προσπάθησε να διαπραγματευτεί, σημειώνει, για να προσθέσει ότι «ξέραμε ότι αυτό δεν αποτελούσε επιλογή, ούτε αποτελούσε πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης.

 

Ακόμη, όμως, και αν αποτελούσε επιλογή της κυβέρνησης, δεν θα ήταν βιώσιμη σε ένα ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο».

diktiospartakos

"Όλη τη Νύχτα στο Πόδι" η Γαλλία με δακρυγόνα και συλλήψεις

Δακρυγόνα , τραυματίες και συλλήψεις. Αυτός είναι ο απολογισμός των χθεσινών συγκρούσεων στο Παρίσι .

Μετά από τρείς εβδομάδες διαδηλώσεων κατά των εργασιακών μέτρων που προωθεί η κυβέρνηση Ολάντ, η αστυνομία προχώρησε σε συλλήψεις τη νύχτα γύρω από την πλατεία της Δημοκρατίας ενώ διαδηλωτές του κινήματος Nuit Debout έκαναν πορεία διαμαρτυρίας προς τη λεωφόρο du Faubourg Saint-Martin.

Τουλάχιστον 12 άτομα συνελήφθησαν και όπως ανακοίνωσε ο εισαγγελέας θα ακολουθηθούν όλες οι νομικές διαδικασίες και όλοι οι συλληφθέντες στο εξής θα αντιμετωπίζουν τις συνέπειες του νόμου, όπως αναφέρει η Le Figaro.

"Μέχρι τις 2.00 τα ξημερώματα, παρά τις εκκλήσεις προς το πλήθος να διαλυθεί, οι συγκρούσεις πολλαπλασιάστηκαν και οι αστυνομικοί αναγκάστηκαν να κάνουν χρήση δακρυγόνων" τόνισε ο αρχηγός της αστυνομίας και προσέθεσε ότι υπήρξαν και κάποιοι τραυματίες στη διάρκεια των συγκρούσεων.

Το κίνημα Nuit Debout (‘Όλη Νύχτα στο Πόδι’), που σαρώνει τη Γαλλία τις τελευταίες εβδομάδες ξεκίνησε ως διαμαρτυρία κατά της αντεργατικής πολιτικής του κράτους και έχει εξελιχθεί σε ένα κίνημα αγανακτισμένων, ενώ εξαπλώνεται σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

 http://www.enallaktikos.gr

Για τον Μαλάκα που την νοσταλγεί

21/4/2016, σίγουρα στη χώρα αυτή που λέγεται Ελλάδα θα υπάρχουν ένα μάτσο βλαμμένα που θα καυλώνουν στην ιδέα της Χούντας. Το eagainst.com πριν 2 χρόνια έγραψε ένα εξαιρετικό κείμενο για τα 40 χρόνια πτώσης της χούντας και για τον Μαλάκα που την νοσταλγεί. Εμείς απλά το αναδημοσιεύουμε

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Εν έτει 2014, διαπιστώνεται πως ο Μαλάκας παραμένει διαχρονικά πιστός στις ιστορικές του συνήθειες: την εθελοδουλεία, την αναπαραγωγή της κυρίαρχης κουλτούρας, την «εθελοντική» στράτευση του στην πλευρά των καταπιεστών. Έτσι, µόλις 40 έτη µετά την πτώση της τελευταίας εν Ελλάδι δικτατορίας, συναντούμε ακόμη νοσταλγούς της δολοφονικής φάρσας που ακούει στο όνομα «δικτατορία των συνταγματαρχών». Ακούμε συχνά για τα «παραμύθια του Πολυτεχνείου» (ακόμη κι από θεσμικούς παράγοντες του Κράτους ,όπως ο πρώην υπουργός Υγείας,  Ά.Γεωργιάδης) που µάλιστα  βρίσκουν υποστηρικτές σε ένα διευρυμένο, αν και πιθανότατα μειοψηφικό, μέρος της ελληνικής κοινωνίας. Το κλισέ «ένας Παπαδόπουλος µας χρειάζεται» είχαµε συνηθίσει να το ακούµε από γραφικούς παππούδες που νοσταλγούσαν τις µέρες που ήταν είτε ρουφιάνοι, είτε βασανιστές, είτε ευνοούµενοι µε διάφορους τρόπους (όπως θα δούµε παρακάτω) από το στρατιωτικό καθεστώς. Κανείς δεν έδινε σηµασία, είτε διότι οι ιστορικές µνήµες της οδυνηρής επταετίας ήταν πρόσφατες, είτε διότι η µετέπειτα κοινοβουλευτική δηµοκρατία άνοιξε τον κρατικό µπουφέ για µεγάλο µέρος του πληθυσµού, δηµιουργώντας το ολοδικό της πελατειακό κράτος, διεφθαρµένων υπερκαταναλωτών και χειροκροτητών ψηφοφόρων.

Με την οικονοµικοπολιτική κρίση, όµως, η ελληνική κοινωνία ξεβρακώθηκε, αποκαλύπτοντας την πνευµατική και πολιτισµική της ασχήμια. Το προαναφερθέν κλισέ έγινε για κάποιους «Χρυσή Αυγή που σας χρειάζεται», ο άλλοτε γραφικός χριστιανικός όχλος αποκτά πλάτες με την βοήθεια της ναζιστικής αυτής γκρούπας, επιχειρώντας να λιντσάρει τους ηθοποιούς του Corpus Cristi για λόγους «βλασφημίας» πριν δύο χρόνια (όπως ακριβώς συμβαίνει και σε πολλές θεοκρατικές κοινωνίες). Η συγκέντρωση/ στοίβαξη µεγάλου αριθµού µεταναστών στα αστικά κέντρα, που προστίθεται στο ήδη διογκωμένο πλεονάζον για τον καπιταλισμό εργατικό δυναμικό, η αύξηση της εγκληµατικότητας ως συνέπειας της  ανέχειας και της ανισότητας, και η  ρατσιστική προπαγάνδα  των ΜΜΕ (που τη μία παριστάνουν τους θεσμικούς αντιφασίστες και την άλλη επιχειρούν να παρουσιάσουν το«ανθρώπινο» πρόσωπο νεοναζιστών) εδώ και αρκετά χρόνια,  συνέβαλαν ώστε ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού να οδηγηθεί, είτε με πλήρη συνείδηση της επιλογής του είτε διαμαρτυρόμενο, είτε  στη νεοναζιστική συμμορία της Χρυσής Αυγής, είτε στη συντηρητική ακροδεξιά (Νέα Δημοκρατία – ΛΑ.Ο.Σ).

Έτσι, ο Μαλάκας της ιστορίας μας, κρύβεται πίσω απ΄την εθνική του σημαία, κουνώντας το δάχτυλο σ’ όλους όσους θεωρεί πως φταίνε για την κατάντια του: οι απεργοί, οι καταληψίες, οι διαδηλωτές, οι φοιτητές, οι μετανάστες, ΟΙ «αλήτες – προδότες – πολιτικοί». Αφού ανακαλυψε λοιπόν τους εχθρούς του, αναζητά και ένα…επιτυχημένο ιστορικό αντιπαράδειγμα. Έτσι, γίνεται ταυτόχρονα και νοσταλγός  της δικτατορίας  του Παπαδόπουλου, ή του Μεταξά (χωρίς, ωστόσο, κανείς να τον εμποδίζει να μεταναστεύσει σε μια χώρα που ένα τέτοιο καθεστώς έχει εδραιωθεί), αναπαράγοντας τις μπούρδες των φασιστολογίων που έχουν κατακλύσει το διαδικτυακό χώρο, χωρίς να αναζητήσει φυσικά πηγές και χωρίς να αναπτύξει έστω στο ελάχιστο την κριτική ιστορική γνώση, εξαργυρώνοντας µε χουντολαγνεία τη χρόνια αποπολιτικοποίηση του. Το κείμενο, λοιπόν, αυτό απευθύνεται κυρίως στον Μαλάκα, και έχει ως βασικό του στόχο να αποτελέσει σηµείο προβληµατισµού γι’ αυτόν, και όχι προϊόν εκ νέου αναπαραγωγής και παπαγαλισµού επιχειρηµάτων.

Ο ΜΑΖΑΝΘΡΩΠΟΣ

Τα απολυταρχικά καθεστώτα δεν μπορούν να υπάρξουν χωρίς την κοινωνία αυτή που θα στηρίξει τον ολοκληρωτισμό. Ο Χίτλερ, σε ομιλία του προς τα S.A είπε: «Ό,τι είσαστε, το είσαστε χάρη σ’ εμένα. Ό,τι είμαι, το είμαι χάρη σ’εσάς και μόνο». Ο ανθρωπολογικός τύπος που συμβάλει περισσότερο στην κυριαρχία και διαιώνιση των ολοκληρωτικών καθεστώτων, δεν είναι τόσο αυτός του κτήνους του βασανιστή ή του χαφιέ, αλλά ο μαζάνθρωπος, βασικό χαρακτηριστικό του οποίου είναι ο εθισμός στο lifestyle, στην εύκολη και ανέμελη ζωή, στο θέαμα και η απομόνωση ή έλλειψη φυσιολογικών κοινωνικών σχέσεων. Οι φασιστική δικτατορία του Μουσολίνι, τα στρατιωτικά καθεστώτα του Σαλαζάρ, του Πινοσέτ και του Παπαδόπουλου βάσιζαν την κυριαρχία τους όχι μόνο στις διώξεις των πολιτικών τους αντιπάλων, αλλά στην καλλιέργεια ενός ξένιαστου lifestyle, μιας συνεχόμενης και επαναλαμβανόμενης εικόνας μιας ατέλειωτου πανηγυριού, σαν να πρόκειται για το ακριβό περιτύλιγμα ενός  χαλασμένου προϊόντος, μια βιτρίνα που κρύβει τις πληγές μιας κοινωνίας  που αιμορραγεί αλλά όντας υπνωτισμένη από τα καταναλωτικά ναρκωτικά. Προκειμένου να καταλάβουμε καλύτερα, θα πρέπει να θυμηθούμε αρχικά την ταινία Roma  του Φεντερίκο Φελίνι, που απεικονίζει την ζωή των Ιταλών κάτω από το  φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι, κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Φελίνι περιγράφει με απόλυτη ακρίβεια το πρώτο βασικό στοιχείο που  συναντά κανείς στον φασισμό: η υλιστική ζωή, η πληθώρα των απολαύσεων  και οι θεατρικές επιθεωρήσεις μας δίνουν την εντύπωση ότι οι άνθρωποι κάτω από ένα τέτοιο καθεστώς ζουν ευχάριστα. Η κρατική βία και οι  διώξεις έρχονται σε δεύτερη μοίρα και συχνά δεν αγγίζουν τον όχλο ο οποίος έχει κυριολεκτικά παραλύσει (γι’ αυτό και άλλωστε είναι όχλος και  όχι πια πολίτες) μέσα σ’ ένα βαθύ κλίμα απο-πολιτικοποίησης, απάθειας ή  στείρας αναπαραγωγής κρατικής προπαγάνδας. (Η απο-πολιτικοποίηση  αποτελεί βασικό στοιχείο που οδηγεί στον ολοκληρωτισμό για την Hannah  Arendt). Τα θεάματα που τα καθεστώτα αυτά προσφέρουν είναι είτε αστείες παρωδίες δίχως πολιτικό περιεχόμενο, είτε προπαγανδιστικά show, με σκοπό να προσελκύσουν τον όχλο στο πανηγύρι του lifestyle. Οι μάζες αυτές προέρχονται από μια διάτρητη κοινωνία, στις οποίες έρχεται το εθνικιστικό συναίσθημα (ο εθνικισμός αποτελεί πάντοτε πεμπτουσία των περισσότερων στρατιωτικών καθεστώτων) να συγκολλήσει.

Η χρόνια αποπολιτικοποίηση, ο ζαμανφουτισμός, το κλείσιμο του καθενός στην ιδιωτική του σφαίρα, και η αποξένωση συνθέτουν το παζλ της κρίσης της δυτικής κοινωνίας, και της ελληνικής συμπεριλαμβανομένης. Τόση απο-πολιτικοποίηση και εθισμό στην κουλτούρα του κιτς και της ξενοιασιάς, πραγματικά θα τη ζήλευαν ακόμα και οι στρατιωτικοί δικτάτορες. Σε μια σύγχρονη Δυτική κοινωνία δεν χρειάζεται κάποιο καθεστώς να ασκήσει σωματική βία από τη στιγμή που τα ελέγχει τα Μέσα Ενημέρωσης και Ψυχαγωγίας, τα οποία έχουν πετύχει ν’ απομακρύνουν τον καθένα μας από την πολιτική σφαίρα, βομβαρδίζοντάς μας καθημερινά με εικόνες lifestyle, δημιουργώντας ψεύτικες ανάγκες, χτυπώντας την πιο κεντρική δομή του ανθρώπινου ενστίκτου, την ψυχή, όπως θα έλεγε και ο Φρόιντ, και ελέγχοντας τα συναισθήματα μέσα από προβαλλόμενες εικόνες, καλλιεργώντας το φαντασιακό της υπερκατανάλωσης. Έτσι το πολιτικό όν ο άνθρωπος μετατρέπεται σε μαζάνθρωπος, εθίζεται στον καταναλωτισμό και την απάθεια, αναζητώντας διεξόδους μέσα από τις διάφορες φετιχιστικές εικόνες και διαφημίσεις. Είχε άδικο, συνεπώς, ο Ουμπέρτο Έκο, όταν έλεγε πως σήμερα μόνο οι ηλίθιοι κάνουν πραξικοπήματα με τανκς, όταν υπάρχει τηλεόραση; Μιλάμε, συνεπώς, για την κρίση σαν να πρόκειται για ένα φαινόμενο των τελευταίων δύο-τριών ετών, αποφεύγοντας να εξετάσουμε τα μικρές φυσαλίδες της φούσκας που μόλις έσκασε. Η συστηματική διαστρέβλωση των ιστορικών γεγονότων, η δημιουργία εθνικών μύθων, οι κατά καιρούς «μεγάλες ιδέες» (οι οποίες ξεκινούν από τη«πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικιά μας θα ναι» και φτάνουν στην Ευρωζώνη και τους Ολυμπιακούς Αγώνες), η διαχρονική ανευθυνότητα και υποκειμενικότητα στη διαχείριση και μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος, η καλλιέργεια του πολιτισμού του σκυλάδικου, η συνολική απαξίωση της πολιτικής και η μετάλλαξη της σ’ ένα σόου τηλεκαρναβάλων, καθώς και πολλές άλλες φυσαλίδες αιωρούνται γύρω μας, καθώς εμείς συνεχίζουμε να βυθιζόμαστε όλο και πιο βαθιά στην ιδιωτική μας ζωή, αποστρεφόμενοι την συμμετοχή, την κοινωνικοποίηση και συνεχίζοντας την διαίρεση της κοινωνίας σε εκατομμύρια μικροσκοπικά «εγώ».

Όταν, όμως, έσκασε η μεγάλη φούσκα της κατανάλωσης, ο μαζάνθρωπος αυτός, ο άγνωστος μεταξύ αγνώστων, αναζητά μια νέα φούσκα για να κουρνιάσει μέσα της, να βρει την ασφάλεια που έχει χάσει, να πατήσει στη γη που έφυγε από τα πόδια του. Πώς, λοιπόν, θα αποφύγει ο μαζάνθρωπος το αυτομαστίγωμα στον οποίο καθημερινά τον καλούν η πολιτική τάξη, oι διεθνείς κι εγχώριες οικονομικές ελίτ, τα ΜΜΕ; ΄Πως θα ξεπεράσει και την ίδια του τη φυσική του ροπή προς την ιδιοτέλεια, την αδράνεια, τον φετιχισμό και την ασημαντότητα; Πώς θα απαλύνει τον πόνο της υπευθυνότητας, της αυτοκριτικής, πώς θ’ απομακρυνθεί και πάλι απ΄ τον δύσβατο δρόμο της κοινωνικής δημιουργίας που απλώνεται ανοιχτός μπροστά του; O εθνικιστικός ναρκισσισμός, και πάλι, θα του προσφέρει χείρα βοηθείας… έτσι ώστε να τον διαχωρίσει απ΄το γείτονα του, να του προσφέρει το βάθρο της (τάχα μου) φυλετικής ανωτερότητας, να δικαιολογήσει τα λάθη του παρελθόντος ρίχνοντας τις ευθύνες σε Εβραίους, ιλλουμινάτι, ψεκασμούς αεροπλάνων, μετανάστες και αριστερούς ή αναρχικούς.

Ο μαζάνθρωπος, λοιπόν, είναι εδώ. Είναι ο γείτονας με τον οποίο δεν έχουμε ανταλλάξει καλημέρα, είναι ο συνάδελφος στη δουλειά με τον οποίο δεν έχουμε πιει ποτέ ένα καφεδάκι, είναι η φουρνάρισσα την οποία δεν ρωτήσαμε ποτέ αν είναι καλά. Είναι μέσα σε σπίτι με κλειστά παντζούρια, σε αγέλαστο τραπέζι στο καφενείο, σε οθόνη υπολογιστή που μένει ανοιχτή εικοσιτετράωρα ολόκληρα. Κι όσο δεν κοινωνικοποιείται, όσο δεν ψάχνει για ζωή, τόσο η νέα φούσκα του εθνικού παραληρήματος τον παρασύρει εντός της. Ο μαζάνθρωπος δεν είναι πάντα ο Μαλάκας της ιστορίας μας. Ο Μαλάκας όμως είναι πάντα μαζάνθρωπος.

ΠΟΥΛΑ ΜΟΥ ΛΙΓΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

Ο Μαλάκας της ιστορίας μας είναι ένας άνθρωπος που δεν έχει ακόμη απογαλακτιστεί. Όπως στα πρώτα χρόνια της ζωής του, περίμενε το παραμύθι της μητέρας για να γλυκοκοιμηθεί, έτσι και στην ενήλικη ζωή του αναζητά το παραμύθι αυτό που θα τον κοιμίσει για τα καλά και θα τον ξεκουράσει στις αγκάλες, όχι του Μορφέα, αλλά του εκάστοτε εξουσιομανή. Τα απλοϊκά επιχειρήματα που θέτει ο Μαλάκας μας, κινούνται από το «τουλάχιστον τότε κοιμόμουν ήσυχα» και το «επί χούντας φτιάχτηκαν δρόμοι» έως το «δεν υπήρξαν νεκροί στο Πολυτεχνείο». Θα επιχειρήσουμε παρακάτω, όσο πιο σύντομα γίνεται, να εκθέσουμε τα χιλιοειπωμένα παραμύθια των χουντολάγνων.

Οι νεκροί του Πολυτεχνείου

Είναι τουλάχιστον προσβολή προς τις οικογένειες ανθρώπων που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία ν’ αναφέρονται απαξιωτικά σ’ αυτούς γνωστοί τηλεμαϊντανοί βουλευτές και κάθε λογής φασιστοειδή , άνθρωποι που δεν έχουν αγωνιστεί για τίποτε απολύτως, πέρα απ’ την τσέπη τους, αποκαλώντας τους «παραμύθια». Πέραν των νεκρών, χιλιάδες αγωνιστές βασανίστηκαν, πολλοί περισσότεροι αντιμετώπισαν την καθημερινή Κρατική Τρομοκρατία, τη ρουφιανιά, τη λογοκρισία, το κυνήγι, είτε επειδή αντιστέκονταν στο αυταρχικό καθεστώς, είτε απλά έτυχε να συγγενεύουν με κάποιον αγωνιστή, είτε επειδή απλά τολμούσαν να πουν ό,τι σκέφτονταν. Χωρίς να επεκταθούμε στο ζήτημα των μεθόδων τρομοκρατίας της Χούντας, καθώς και η βιβλιογραφία είναι μεγάλη, αλλά και το ζήτημα εκτενές, παραθέτουμε τη λίστα των νεκρών αγωνιστών του Πολυτεχνείου.

Σπυρίδων Κοντομάρης (ετών 57, δικηγόρος, 16.11.1973, ώρα 20.30)
Διομήδης Κομνηνός (ετών 17, μαθητής, 16.11.1973, ώρα 21.30)
Σωκράτης Μιχαήλ (ετών 57, εμπειρογνώμων ασφαλιστικής εταιρείας , 16.11.1973, ώρα μεταξύ 22.30 & 23.00)
Βασίλειος Φάμελλος (ετών 26, ιδιωτικός υπάλληλος, 16.11.1973, ώρα 23.30)
Torill Engeland Magrette (ετών 22, 16.11.1973, φοιτήτρια, ώρα 23.30)
Γεώργιος Σαμούρης (ετών 22, 16.11.1973, φοιτητής ώρα 24.00)
Δημήτριος Κυριακόπουλος (ετών 35, οικοδόμος 16.11.1973, βραδυνή ώρα )
Σπύρος Μαρίνος (Γεωργαράς) (ετών 35, ιδιωτικός υπάλληλος, 16.11.1973, βραδυνή ώρα)
Νικόλαος Μαρκούλης (ετών 24 , εργάτης, 17.11.1973, πρωινή ώρα)
Αικατερίνη Αργυροπούλου (ετών 76, 17.11.1973, ώρα 10.00)
Στυλιανός Καραγεωργής (ετών 19, οικοδόμος, 17.11.1973, ώρα 10.15)
Μάρκος Καραμανής (ετών 23, ηλεκτρολόγος, 17.11.1973, ώρα 10.30)
Αλέξανδρος Σπαρτίδης (ετών 16, μαθητής 17.11.1973, ώρα 10.30-11.00)
Δημήτριος Παπαϊωάννου (ετών 60, διευθυντής ταμείου αλευροβιομηχάνων, 17.11.1973, ώρα 11.30)
Γεώργιος Γεριτσίδης (ετών 48, εφοριακός υπάλληλος, 17.11.1973, ώρα 11.30)
Βασιλική Μπεκιάρη (ετών 17, μαθήτρια, 17.11.1973, ώρα 12.00)
Δημήτρης Θεοδωράς (ετών 5 1/2, 17.11.1973, ώρα 13.00)
Αλέξανδρος Βασίλειος (Μπασρί) Καράκας (ετών 43, ταχυδακτυλουργός, 17.11.1973, ώρα 13.00)
Αλέξανδρος Παπαθανασίου (ετών 59, συνταξιούχος εφοριακός, 18.11.1973, ώρα 10.00)
Ανδρέας Κούμπος (ετών 63, βιοτέχνης, 18.11.1973, ώρα 11.00)
Μιχαήλ Μυρογιάννης (ετών 20, ηλεκτρολόγος, 18.11.1973, ώρα 12.00)
Κυριάκος Παντελεάκης (ετών 43, δικηγόρος, 18.11.1973, ώρα 12.00-12.30)
Ευστάθιος Κολινιάτης (ετών 47, 18.11.1973)
Ιωάννης Μικρώνης (ετών 22 φοιτητής, συμμετείχε στην κατάληψη του Πανεπιστημίου Πατρών)

Η οικονομία επί χούντας

Η ελληνική ακροδεξιά, έχοντας εξασφαλίσει την συμμετοχή του Κράτους και των ΜΜΕ στην συστηματική συσκότιση της Ιστορίας, διατείνεται πως η (αμερικανοκίνητη) χούντα των συνταγματαρχών αποτέλεσε ένα «οικονομικό θαύμα», ενώ στην πραγματικότητα κατά την περίοδο αυτή επικράτησε η συνέχεια της πορείας που είχε αρχίσει να διαγράφεται από την αρχή της δεκαετίας του 60.  Οι ίδιοι οι συνταγματάρχες προέβαλαν ως επιχείρημα για το πραξικόπημα (εκτός από τον «κομμουνιστικό κίνδυνο») το φόβο του «οικονομικού χάους». Η οικονομική πραγματικότητα όμως της εποχής περιγράφεται ως εξής: «Η πρόοδος των τελευταίων πέντε ετών, όσον αφορά την αύξηση του εθνικού εισοδήματος και την βελτίωση του επιπέδου ζωής, βασίστηκε στη νομισματική σταθεροποίηση που επιτεύχθηκε τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 50’ και ήταν συνέπεια των μηχανισμών αναπτύξεως που μπήκαν σε κίνηση και ενισχύθηκαν επιτυχώς στη δεκαετία 1957-1966. Στο τέλος του 1966 τα αποθέματα χρυσού και εξωτερικού συναλλάγματος ήταν εξαιρετικά μεγάλα. Κάτω από τέτοιες συνθήκες και με τέτοια ώθηση, η περαιτέρω πρόοδος της οικονομίας ήταν σχεδόν βέβαιη»[2]. Συνεπώς καταλαβαίνουμε ότι πραγματικά «φόβος οικονομικού χάους», δεν υπήρξε ποτέ (όπως ούτε «κομμουνιστικός κίνδυνος» απεδείχθη ποτέ πως υπήρξε).

Παρόλα αυτά η επιβολή του στρατιωτικού καθεστώτος, δημιούργησε κλίμα αβεβαιότητας προς την Ελλάδα διεθνώς. Κι έτσι υπήρξε πτώση στα έσοδα απ’ τον τουρισμό, μεταξύ 1967-1971, της τάξης των 200.000.000 δολαρίων. Συνυπολογίζοντας και τα κεφάλαια ύψους 200.000.000 δολαρίων που θα παραχωρούσε η Ε.Ο.Κ, μέσα στην τετραετία αυτή, τα οποία δεν δόθηκαν, το σύνολο φτάνει στα 400.000.000 δολάρια. Έτσι το στρατιωτικό καθεστώς προχώρησε σε «ενέργειες εκτάκτου ανάγκης» με βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα δάνεια με σκοπό την κάλυψη του ελλείμματος στο ισοζύγιο πληρωμών. Με αυτόν τον τρόπο και μέσα σε μια πενταετία (1966-1971), το εξωτερικό χρέος υπερδιπλασιάστηκε και συνολικά υπολογίζεται ότι έφτασε το ύψος των 2,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Ο παρακάτω πίνακας  αποδεικνύει ξεκάθαρα τα κοινά χαρακτηριστικά της ευρύτερης περιόδου 60-73. 

Όπως βλέπουμε, το δημοσιονομικό έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ βρισκόταν στο 1,22% το 1966, ενώ το 1974 έφτασε το 2,76% του ΑΕΠ…Το 1961- 1966 οι ετήσιοι ρυθμοί ανάπτυξης κυμάνθηκαν από το 6,5% έως το 13,2%, και ο πληθωρισμός από 0% μέχρι 4,8% . Το 1967 -73 οι ρυθμοί ανάπτυξης «έτρεχαν» με ετήσιους ρυθμούς από 5,7% μέχρι 11,6%, ενώ πληθωρισμός με 0,3% έως το αρνητικό ρεκόρ 15,55% (το 1973).

Άλλο επιχείρημα των χουντολάγνων που υποστηρίζει την επταετή δικτατορία, είναι τα χαμηλά ποσοστά ανεργίας της εποχής. Φυσικά, αποκρύπτεται το γεγονός πως α)τα επίπεδα της ανεργίας κινούνταν στα ίδια περίπου επίπεδα και πριν το πραξικόπημα και β) πως η στατιστική της ανεργίας ήταν τεχνητή, αφού οι εν δυνάμει εργαζόμενοι πολίτες μετανάστευαν μαζικά προς το εξωτερικό, όπως δείχνει και ο παρακάτω πίνακας.

¨Έτος	Χιλιάδες	¨Έτος	Χιλιάδες
1963	67,7	1967	30,8
1964	63,8	1968	56,9
1965	54,9	1969	90,3
1966	23,3	1970	83,6

Όσον αφορά τους «υψηλούς μισθούς» επί χούντας, η σκόπιμη διασπορά ψευδών πληροφοριών από φασιστολόγια μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί με μία ματιά στον παρακάτω πίνακα. Οι μόνοι μισθοί που στην αυξήθηκαν ήταν αυτοί των χρήσιμων υπαλλήλων του καθεστώτος: των στρατιωτικών…(έτσι εξηγούνται και οι «κόκκινες γραμμές» του Μιχαλολιάκου αποκλειστικά στις περικοπές στις ένοπλες δυνάμεις και τις δυνάμεις καταστολής-όπως περιγράφτηκαν στο λογύδριο του εντός του Κοινοβουλίου)

Συγκριτική αύξηση αποδοχών
1963-66		1967-70	1968-71
Δημόσιοι υπάλληλοι	9	7,5
Στρατιωτικοί	10	13
Υπάλληλοι δημοσίων επιχειρήσεων-τραπεζών	8,8	4,7
Ωραία αμοιβή στη Βιομηχανία	9,3	8,8	6,3
Εβδομαδιαίες αποδοχές στη Βιομηχανία	8,8	8,6	8,6
Μηνιαίοι μισθοί στη Βιομηχανία	7,8	7,7	6,9
Μίνιμουμ μισθοί (άνδρες)	8	8,4	5,4

Μέσα διακυβέρνησης της χούντας

Αν συνοψίζαμε τα μέσα διακυβέρνησης της χούντας σε δέκα λέξεις, αυτές θα ήταν οι εξής: lifestyle, καλλιέργεια ενός κλίματος απο-πολιτικοποίησης, εθνικιστικός λαϊκισμός, υποσχέσεις, τρομοκρατία, διώξεις, μεταθέσεις, εκκαθαρίσεις, παροχές, λογοκρισία, απειλές.

Η δικτατορία της 21ης Απρίλη για να μπορέσει να μπορέσει να κυβερνήσει, απαγόρευσε τα πολιτικά κόμματα, διέλυσε τα εργατικά και επαγγελματικά σωματεία, διέλυσε κάθε οργάνωση που είχε κάποιο κοινωνικό περιεχόμενο. Στη συνέχεια απέλυσε τους υπάρχοντες δικαστικούς ώστε να τρομοκρατήσει και τους υπόλοιπους και προώθησε αυτούς που είχαν δεθεί με την δική τους πολιτική. Παρόλα αυτά η χούντα δεν μπορούσε να έχει εμπιστοσύνη στους τακτικούς δικαστές κι έτσι, εγκατέστησε στρατοδικεία σε ολόκληρη τη χώρα, που θα εφάρμοζαν πιστά τις εντολές της.

Η ίδια τακτική ακολουθείται και στους υπαλλήλους του κρατικού μηχανισμού σε κάθε κλίμακα. Απολύουν μερικούς και τρομοκρατούν τους άλλους. Στο στρατό το παιχνίδι τους είναι περισσότερο πολύπλοκο. Μετά το βασιλικό πραξικόπημα της 13/12/67 έχουν όλη την άνεση να τον εκκαθαρίσουν από τα στοιχεία που δεν θα πειθαρχήσουν σ’ αυτούς. Μα δεν αρκούνται μόνο σ’ αυτό. Πρέπει να προωθήσουν και να αποστρατεύσουν όλους τους αξιωματικούς που είχαν μεγαλύτερο βαθμό από αυτούς, γιατί διαφορετικά οι ανώτεροι αξιωματικοί ποτέ δε θα πειθαρχούσαν σε κατώτερούς τους. Η επετηρίδα έχει μεγάλη σημασία γι’ αυτούς. Αλλά δεν περιορίζονται μόνο σ’ αυτό. Αποστρατεύουν και μια σειρά καθαρά χουντικούς αξιωματικούς για να τους χρησιμοποιήσουν αμέσως σε επίκαιρα σημεία του κρατικού μηχανισμού. Οι αξιωματικοί που επιλέγονται για το σκοπό αυτό προάγονται, παίρνουν μια καλή σύνταξη και στη συνέχεια διορίζονται σε υψηλές δημόσιες  θέσεις με πολύ μεγάλο μισθό. Προωθεί γρήγορα νεότερους αξιωματικούς σε ανώτερους βαθμούς και φυσικό είναι, οι αξιωματικοί αυτοί να γίνονται πιστοί και αφοσιωμένοι στη χούντα. Και θα υποστηρίζουν τη χούντα, γιατί αν ανατραπεί και επανέλθουν οι διωγμένοι αντίθετοι της χούντας, θα πρέπει να υποβιβασθούν. 

Με παρόμοιο τρόπο λειτουργούν και με τους πολίτες της χώρας, έτσι ώστε να έχουν όση περισσότερη απήχηση και ανοχή από μέρος αυτών. Έτσι δεν λείπουν και τα ρουσφέτια προς μέρος της κοινωνίας που είναι φιλικά προσκείμενοι προς το στρατιωτικό καθεστώς, όπως χορήγηση χαριστικών δανεικών-κι αγύριστων από το Κράτος προς υποστηρικτές του καθεστώτος, χορήγηση αδειών κτλ.

Η χούντα χρησιμοποιεί το δημόσιο χρήμα για να δημιουργήσει γύρω της αφοσιωμένους ανθρώπους. Τον πρώτο καιρό μετά τη μεταπολίτευση το θέμα απασχόλησε επανειλημμένα τα ΜΜΕ, για προφανείς όμως λόγους οι σχετικές κατηγορίες ουδέποτε ερευνήθηκαν σε βάθος. Αποκαλυπτικά είναι δύο έγγραφα του τότε αρχηγού της ΚΥΠ Μιχαήλ Ρουφογάλη που αποκάλυψε ο «Ταχυδρόμος» (29/8 και 12/9/74), με το ενδοκαθεστωτικό φακέλωμα «δανείων άτινα θεωρούνται χαριστικά ή επισφαλή», καθώς και των παραγόντων που «παρενέβησαν» για τη χορήγησή τους. Το συνολικό ύψος των «χορηγηθέντων» δανείων ήταν 1.519.000.000 δρχ. και των «υπό έγκρισιν» 1.644.000.000 δρχ.Τα δισεκατομμύρια σκορπιούνται σε φίλους και γνωστούς, που υποτίθεται ότι κάνουν κάποια δημόσια έργα ή έχουν κάποια αποστολή. Μισθοδοτούν ένα πλήθος χαφιέδων που παρακολουθούν τους ανθρώπους σε κάθε τους βήμα. Όλοι όσοι θα περάσουν σαν στρατιώτες από την ΕΣΑ του Λαδά και του αρχιβασανιστή Ιωαννίδη θα μισθοδοτούνται σε συνέχεια σαν πληροφοριοδότες.Με τον τρόπο αυτό, δένει τους βασικούς κρίκους της διοίκησης με ανθρώπους αφοσιωμένους στη χούντα.

Λογοκρισία

«Έχετε υποχρέωσιν να δεχθήτε την σοβαρότητα της εγχειρήσεως και να μας βοηθήσετε», ήταν το πρώτο διάγγελμα του Παπαδόπουλου προς τους δημοσιογράφους, λίγες μέρες μετά την επιβολή της δικτατορίας.

Η πανομοιότυπη εμφάνιση των εφημερίδων που κυκλοφόρησαν από τη μεθεπόμενη του πραξικοπήματος, έδειχνε ξεκάθαρα την υποταγή τους στην άγρια λογοκρισία. Ίδια πρωτοσέλιδα, ίδιες επίσημες ανακοινώσεις και υπαγορευμένα δημοσιεύματα, ίδια σχόλια. Πέντε εφημερίδες έλειπαν από τις πρώτες κυκλοφορίες. Η «Αυγή» και η «Δημοκρατική Αλλαγή» που κάλυπταν τον αριστερό πολιτικό χώρο, των οποίων απαγορεύτηκε η κυκλοφορία, η «Ελευθερία», καθώς και οι συντηρητικές «Καθημερινή» και η «Μεσημβρινή». Από τις εφημερίδες που εκδόθηκαν, οι ακροδεξιές «Ελεύθερος Κόσμος» και «Εστία» υποστήριξαν ανοιχτά το καθεστώς (και η κυκλοφορία των οποίων δεν ξεπέρασε ποτέ τις τελευταίες θέσεις). Οι συντηρητικές και φιλοβασιλικές, «Ακρόπολις», «Απογευματινή» και «Βραδυνή» υποτάχτηκαν πλήρως στο καθεστώς λογοκρισίας. Δυσάρεστη έκπληξη προκάλεσαν στους αναγνώστες τους οι τέσσερις εφημερίδες, «Αθηναϊκή», «Βήμα», «Έθνος» και «Νέα», οι οποίες στην αρχική φάση τουλάχιστον αποδέχτηκαν τη λογοκρισία των συνταγματαρχών. Λίγες μέρες μετά, η κεντροαριστερή «Αθηναϊκή» σταμάτησε την έκδοσή της.  Η εφημερίδα «Έθνος» χτυπημένη από τα βαριά πρόστιμα και τη φυλάκιση των εκδοτών της ,λόγω της έντονης κριτικής στο καθεστώς και της δημοσίευσης συνέντευξης του οικονομολόγου Ζίγδη για το κυπριακό ζήτημα, σταμάτησε την έκδοσή της την 1.4.1970.

Τα «καθαρά χέρια» της χούντας

Μπορεί οι στρατιωτικοί δικτάτορες να μη χαιρετούσαν ναζιστικά, όπως οι σημερινοί νοσταλγοί τους στο κοινοβούλιο, όμως ούτε «καθαρά χέρια» είχαν (όπως φυσικά ούτε οι μαχαιροβγάλτες της νεοναζιστικής συμμορίας έχουν). Τα σκάνδαλα της χούντας δεν ήταν ούτε λίγα, ούτε ασήμαντα (όπως ούτε αυτά των κοινοβουλευτικών συνεχιστών τους φυσικά).

Το πρώτο πράγμα που φρόντισαν να νομοθετήσουν ήταν η αύξηση του μισθού τους.  Με τον Α.Ν. 5 του 1967, ο μισθός του πρωθυπουργού υπερδιπλασιάστηκε (από 23.600 σε 45.000 δρχ), των υπουργών και υφυπουργών αυξήθηκε από 22.400 σε 35.000 δρχ, ενώ θεσπίστηκαν -για πρώτη φορά- ημερήσια «εκτός έδρας» 1.000 και 850 δρχ αντίστοιχα («Πολιτικά Θέματα» 5/10/73). Ακολούθησαν, φυσικά, κι άλλες «τακτοποιήσεις», όπως η καταχρηστική στεγαστική αποκατάσταση «αξιωματικών διαδραματισάντων εξέχοντα ρόλον» στο πραξικόπημα με ειδική ρύθμιση του 1970 («Πολιτικά Θέματα» 8/2/75).

Ο πρώτος νόμος «περί ευθύνης» υπουργών δεν είναι προϊόν των σημερινών συγκυβερνώντων ΝΔ-Πασοκ, αλλά της δικτατορίας των συνταγματαρχών που φρόντισαν να θεσμοθετήσουν τη μελλοντική ασυλία τους.Η χουντική νομοθεσία «περί ευθύνης υπουργών» (Ν.Δ. 802 της 30/12/1970) περιείχε «μεταβατική διάταξη» (§ 48) βάσει της οποίας δίωξη υπουργού ή υφυπουργού της χούντας μπορούσε να γίνει μόνο με απόφαση των… συναδέλφων του. Επιπλέον, όλα τα «εγκλήματα διά τα οποία δεν ησκήθη ποινική δίωξις μέχρι της ημέρας συγκλήσεως» της μελλοντικής Βουλής θεωρούνταν αυτομάτως παραγεγραμμένα! Όλα αυτά θα μπορούσαν, βέβαια, να επιτευχθούν με μία ομαλή μετάβαση σε ένα ψευδοδημοκρατικό καθεστώς, σχέδιο που τίναξε στον αέρα η εξέγερση του Πολυτεχνείου και το έγκλημα που διέπραξαν στην Κύπρο.

Από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα ήταν αυτό του Τομ Πάπας και της εταιρείας Esso Pappas. Σύμφωνα με κατάθεση του δημοσιογράφου Η. Δηματρακόπουλου στο αμερικάνικο κογκρέσο, η χούντα διοχέτευσε στο ταμείο της εκστρατείας του Νίξον 549.000 δολάρια σε μετρητά για τη προεκλογική εκστρατεία του το 1968. Το ποσό αυτό προερχόταν από τα κονδύλια που η CIA διοχέτευσε στην ελληνική ΚΥΠ, για την αντικομουνιστική της εκστρατεία. Η χρηματοδότηση γινόταν με εντολή του Παπαδόπουλου, μέσω του διοικητή της ΚΥΠ Μιχάλη Ρουφογάλη (δηλαδή ξέπλυμα χρημάτων μέσω του Πάπας). Το αντάλλαγμα για τον Πάπας από τη Χούντα ήταν ευνοϊκές συμβάσεις με το ελληνικό δημόσιο (οι οποίες είχαν αμφισβητηθεί από την Ένωση Κέντρου). «Το μερίδιό του στην Ελλάδα περιλαμβάνει την πολυδιαφημισμένη προνομιακή σύμβαση για την COCA-COLA, μονοπώλιο του δικαιώματος αγοράς της ντομάτας της Δυτικής Ελλάδας, και ένα σύμπλεγμα πολλών εκατομμυρίων δολαρίων από χημικές και χαλυβουργικές εγκαταστάσεις, διυλιστήρια και στόλους πετρελαιοφόρων» (ριζοσπάστης, 29.4.2000). Από τα μεγαλύτερα επιχειρηματικά «επιτεύγματά» του ήταν η εξασφάλιση άδειας για τη δημιουργία εργοστασίου εμφιάλωσης της Κόκα-Κόλα στην Ελλάδα. Η αμερικανική πολυεθνική προσπαθούσε για μια δεκαετία να μπει στην ελληνική αγορά, χωρίς αποτέλεσμα. Επίσης, ένας προσωπάρχης του Τομ Πάπας με σκανδαλώδες παρελθόν, ο Παύλος Τοτόμης, διορίστηκε το 1967 υπουργός Δημόσιας Τάξης και κατόπιν πρόεδρος της ΕΤΒΑ.

Χαρακτηριστικός ήταν και ο νεποτισμός των δικτατόρων:

• Ο Μακαρέζος διόρισε υπουργό Γεωργίας (κι αργότερα Βορείου Ελλάδος) τον κουνιάδο του, Αλέξανδρο Ματθαίου.
• Ο Λαδάς έκανε τον ένα ξάδερφό του διοικητή της ΑΣΔΕΝ και τον άλλο γ.γ. Κοινωνικών Υπηρεσιών.
• Ο γαμπρός του Παττακού Αντρέας Μεϊντάσης επιδόθηκε σε μπίζνες με το Δήμο Αθηναίων από την κατασκευή του υπόγειου γκαράζ της Κλαυθμώνος μέχρι μια τεχνική μελέτη αξιοποίησης δημοτικού ακινήτου, ύψους 1.109.000 δρχ.
• Τα αδέρφια του αρχηγού βολεύτηκαν κι αυτά. Ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος ως στρατιωτικός ακόλουθος, γ.γ. του υπ. Προεδρίας, περιφερειακός διοικητής Αττικής και «υπουργός παρά τω πρωθυπουργώ». Ο Χαράλαμπος Παπαδόπουλος αναρριχήθηκε αστραπιαία στην υπαλληλική ιεραρχία για να αναλάβει γ.γ. Δημ. Τάξεως. Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα βαθμοφόρου υφισταμένου του, «μένει γνωστός σαν “μπον φιλέ” γιατί, τυλιγμένος σε χειμωνιάτικο παλτό, τρέχει νύκτα μαζί με αξιωματικούς αστυνομίας πόλεων στα καμπαρέ σαν γκάγκστερς και τρώγουν φιλέτο» (Αλέξανδρος Δρεμπέλας, «Ο θρήνος του χωροφύλακα», Αθήνα 1998, σ. 118)

Η αισθητική των καραβανάδων

«Καλή τέχνη είναι αυτή που είναι καλή για την Μητέρα Πατρίδα» γράφει ο συνταγματάρχης Λαδιάς. Και όπου «Μητέρα Πατρίδα» μπορείτε ελεύθερα να συμπεράνετε το στρατιωτικό καθεστώς. Αποδεκτή μορφή τέχνης για την δικτατορία είναι αυτή που εξυμνεί το καθεστώς ή τουλάχιστον δεν το ενοχλεί.Τα αυταρχικά καθεστώτα συνήθως φροντίζουν με φτηνά υποκατάστατα κουλτούρας να κρατούν «τις μάζες σε κατάσταση ικανοποιημένης νάρκης», όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο Ρ. Ρούφος, δείχνοντας  ανοχή σε «ουδέτερες» εκδηλώσεις.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι η κυριολεκτικά «πτωχή τω πνεύματι» κληρονομιά που άφησε πίσω της η Χούντα, ενθαρρύνοντας κάθε είδους ανόητη δημιουργία μόνο και μόνο επειδή αυτή τύχαινε να την εγκωμιάζει ή να κρατά τον κόσμο μακριά από επικίνδυνους στοχασμούς, μας εκπλήσσει ακόμα και σήμερα. Σε κάποιες περιπτώσεις δε, έχει αφήσει ευδιάκριτα τα ίχνη της, κυρίως στον κόσμο της τηλεόρασης και στον πολεοδομικό σχεδιασμό. Ως προς την αισθητική της αρχιτεκτονικής των «ψηλών κτιρίων», που χτίστηκαν κατά κόρον την περίοδο της δικτατορίας κι έχουν ταυτιστεί με τον αυταρχικό χαρακτήρα του καθεστώτος (κοντινότερο στους φοιτητές παράδειγμα, το γυάλινο κτίριο στο Πάντειο Πανεπιστήμιο), αρκεί να υπενθυμίσουμε τη δήλωση του Παττακού, που υποστηρίζει ότι οι επόμενες γενιές θα τον ευγνωμονούν για την απόφασή του να αυξήσει κατά 40% το επιτρεπόμενο ύψος δόμησης [3]

Η δικτατορία φρόντιζε να χαρίζει δωρεάν θέαμα στο κοινό, με τις θρυλικά αντιαισθητικές  εκδηλώσεις  της στο Παναθηναϊκό Στάδιο, όπου προσπαθούσε να «εξυψώσει το πατριωτικό συναίσθημα» σε δίχως αρχή και τέλος δρώμενα, όπου συνευρίσκονταν σπαρτιάτικες φάλαγγες, βυζαντινοί αυτοκράτορες, τσολιάδες, γιγάντιοι αστραφτεροί φοίνικες-άρματα, ενώ στην άλλη άκρη του γηπέδου χόρευαν καλαματιανό και τσάμικο…με σκοπό το«ομαδικό τραγούδι να διαλύσει την ατομικότητα εντός του συνόλου και να επισφραγίσει το ψυχολογικό ενιαίο των ατόμων» . Σταθμός, όμως, στην πνευματική ζωή της χώρας και ένδειξη των «υψηλών» αισθητικών κριτηρίων που διέθετε η Χούντα αποτελεί η «ποιητική έξαρση» που παρατηρήθηκε τα πρώτα χρόνια μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα, την οποία αξιοποίησε η κυβέρνηση εκδίδοντας το 1969 τη «Λαϊκή Μούσα», συλλογή στίχων από υποστηρικτές του καθεστώτος σε όλη τη χώρα. Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα είναι το εξής:

«Μεσ’ τον Απρίλη έφθασαν
τρεις μάγοι με τα δώρα
Ο Γιώργος Παπαδόπουλος
κι ο Παττακός στην ώρα.
Ακόλουθα στέκει πιστός
ο Νίκος Μακαρέζος
που στάθηκε στο ραντεβού
και τώρα σαν Εγγλέζος».
(Πρόδρομος Σακελάριος Μιχαηλίδης, ιερέας)

ΑΠΕΥΘΥΝΣΗ ΣΤΟ ΜΑΛΑΚΑ

«Για ένα απροσδιόριστο ακόμη χρονικό διάστημα, την Ιστορία θα κινούν οι δυνάμεις της βίας και του χρήματος, ενάντια στα συμφέροντα των λαών και στην αλήθεια των ανθρώπων» (Albert Camus)

Σ’ έναν κόσμο που βαλτώνει στην καταπίεση, την ανισότητα, την εξαθλίωση, οι κάθε λογής τσοπάνηδες βγαίνουν στο λιβάδι προσπαθώντας να μαντρώσουν όσο περισσότερους μπορούν, γύρω από τα (παρα)πολιτικά τους μαντριά. Αν, λοιπόν, αγαπητέ Μαλάκα της ιστορίας έχεις σκοπό να σταματήσεις βελάζεις, ν΄ αρχίσεις να μιλάς, κι από υπήκοος να πάρεις το ρόλο του Πολίτη, τότε καλό θα ΄ταν  να μην ψάχνεις την ασφάλεια σε εύπεπτα παραμυθάκια. Ο Παπαδόπουλος ψόφησε, οι μικροί δικτάτορες της δημοκρατίας όμως ζουν και βασιλεύουν, δημιουργώντας μεγάλες ολιγαρχίες. Καιρός να σταματήσουμε ν’ αναζητούμε δικτάτορες κι ολιγαρχίες. Καιρός να επιτεθούμε…

«Η εσχάτη ταπείνωση, θα οδηγήσει σε κάποια αντίδραση» (Κ.Παλαμάς)

Σημειώσεις:
[1] Να υπενθυμίσουμε πως όποιος θα χαρακτήριζε υπερβολική την κυβέρνηση Εθνικής Σωτηρίας που σχηματίστηκε εκτάκτως από τον τεχνοκράτη Λ.Παπαδήμο, ανατρέποντας τον Γ.Παπανδρέου, πως τα δικτατορικά πραξικοπήματα στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία είχαν διάρκεια ζωής έξι μηνών (περίπου) και κύριο χαρακτηριστικό τους δεν ήταν η καταστολή όσο ο σφετερισμός μιας νόμιμης εξουσίας. Τα καθεστώτα αυτά συνήθως επικαλούνταν κάποια έκτακτη ανάγκη που με την περάτωσή της, έκλειναν τον κύκλο τους και παρέδιναν την εξουσία πάλι στους νόμιμους θεσμούς. Οποιαδήποτε ομοιότητα με την περίπτωση Μ.Μόντι και Λ.Παπαδήμου δεν είναι τυχαία.
(2)Γιώργου Γιαννόπουλου – RichardClogg 1976 «Η Ελλάδα κάτω από στρατιωτικό ζυγό»
(3)Εμμανουήλ Τραχανάς (2009), «Οικονομετρική ανάλυση των δυναμικών χαρακτηριστικών των διδύμων ελλειμμάτων: Η περίπτωση της Ελλάδας», Μεταπτυχιακή Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (link)
(3)Το Κιτς της Χούντας, Κλεονίκη Αλεξοπούλου
(4) Περικλής Ροδάκης, Η δικτατορία των συνταγματαρχών
(5) Σόλωνος Γρηγοριάδη, Ιστορία της δικτατορίας
(6) Χαρίτου Κορίζη, Το αυταρχικό καθεστώς 67-74
(7) Χάνα Αρέντ, Το ολοκληρωτικό σύστημα
(8) Βίλχελμ Ράιχ, Η μαζική ψυχολογία του φασισμού
(9) Ελευθεροτυπία,Ιός της Κυριακής, Εφτά χρόνια αρπαχτή

Σπάνιο βίντεο από την εισβολή στην αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα στις 21 Απρίλη 1975

 
Μια ξεχασμένη πτυχή της ελληνικής μεταπολιτευτικής ιστορίας φέρνεις ξανά στο φως ένα σπάνιο βίντεο από την αντιφασιστική διαδήλωση στην Αθήνα την 21η Απριλίου 1975, κατά την πρώτη επέτειο του πραξικοπήματος των Συνταγματαρχών επί δημοκρατίας.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης πορείας από το κέντρο της Αθήνας προς την αμερικανική πρεσβεία, -ένα δρομολόγιο που παγιώθηκε κατά τις επόμενες δεκαετίες στη μνήμη της αντι-χουντικής εξέγερσης των φοιτητών του Πολυτεχνείου στις 17 Νοέμβρη- διαδηλωτές εισέβαλαν στην πρεσβεία επί της οδού Βασιλίσσης Σοφίας, όταν δεν είχε ακόμη τη γνωστή μεταλλική περίφραξη και πρόλαβαν να πετάξουν στην πρόσοψη κόκκινες μπογιές, να σπάσουν τα εξωτερικά τζάμια και να βάλουν φωτιά στις κουρτίνες, προτού η αστυνομία επέμβει με γκλομπ και δακρυγόνα.

Το βίντεο αποτελεί απόσπασμα από το πολυσήμαντο ντοκιμαντέρ «Μαρτυρίες» του Νίκου Καβουκίδη, ένα κινηματογραφικό χρονικό της περιόδου που καταγράφει τα γεγονότα από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, τον Νοέμβριο του 1973 έως τον Αύγουστο του 1975.

 istorika-ntokoumenta

Xούντα-Οι πρώτοι νεκροί

Στο παρακάτω κείμενο θα δώσουμε μια σύντομη περιγραφή των δολοφονιών αμάχων πολιτών που διαπράχθηκαν τις πρώτες ημέρες του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου.
Θα δούμε ότι οι δολοφονίες αυτές ήταν εντελώς έξω από κάθε λογική, ακόμη και τη λογική ενός πραξικοπηματία, καθώς τα θύματα σε καμία περίπτωση δε συνιστούσαν απειλή για τους δολοφόνους τους.

Οι δολοφονημένοι ήταν άνθρωποι αδύναμοι από τη φύση τους ή από τη θέση τους να προβάλλουν οποιαδήποτε αντίσταση. Οι δολοφόνοι ήταν κατώτεροι υπαξιωματικοί, οι οποίοι δε δυσκολεύτηκαν καθόλου να μπουν στο πετσί του ρόλου του εξουσιαστή ανθρώπινων ζωών. Αυτό και μόνο μας προιδεάζει για το τι θα συμβεί σε περίπτωση που μια δολοφονική – από ιδεολογία – οργάνωση όπως η Χρυσή Αυγή αναρριχηθεί στην εξουσία.
Βασίλης Πεσλής

Το πρωί της 21ης Απριλίου “ στην πλατεία Αττικής είχε μαζευτεί κόσμος για να μάθει τι συνέβαινε. Ενας λοχίας πυροβόλησε με το αυτόματο όπλο και ο κόσμος διαλύθηκε τρομαγμένος.

 

Τότε είδαμε πεσμένο στο έδαφος ένα άτομο και διαπιστώσαμε ότι ήταν ο Βασίλειος Πεσλής. Όταν σηκώσαμε το παιδί, είδαμε ένα τραύμα στο κεφάλι ”.

 

Αυτά μαθαίνουμε από την κατάθεση στη δίκη που έγινε το 1976 του αυτόπτη μάρτυρα Δημήτρη Τελώνη. Ο υπαξιωματικός που είχε πυροβολήσει ήταν ο έφεδρος λοχίας Λυμπέρης Ανδρικόπουλος και ο νεκρός ήταν ο 15χρονος Βασίλης Πεσλής.

 

Σύμφωνα, μάλιστα, με την κατάθεση ενός άλλου μάρτυρα – του αστυφύλακα Αθανάσιου Λιάσκα – μετά το φόνο ένας στρατιώτης ρώτησε το λοχία γιατί τον σκότωσε και ο λοχίας του απάντησε : “ Γιατί με έβρισε, με αποκάλεσε μαλάκα ”

 

Τις αμέσως επόμενες ημέρες, ο πατέρας του δολοφονημένου παιδιού απέστειλε δύο επιστολές, μία στον αντιστράτηγο Σπαντιδάκη και την άλλη στον ταξίαρχο Παττακό. Ο Σπαντιδάκης απάντησε ότι δε γνωρίζει τίποτα, ενώ ο Παττακός διέταξε να γίνει μια προσχηματική έρευνα. Στο πλαίσιο αυτής της έρευνας, ο ιατροδικαστής Γεώργιος Αγιουτάντης συνέταξε ψευδή έκθεση νεκροψίας, αναφέροντας ότι ο θάνατος του παιδιού προήλθε από εξοστρακισμό σφαίρας, προκειμένου να φανεί σαν ατύχημα. Όπως αποδείχθηκε όμως αργότερα, το παιδί είχε χτυπηθεί με απευθείας βολή.

 

Το 1977 αποδείχθηκε ότι ήταν ψεύτικη η ιατροδικαστική έκθεση του Αγιουτάντη, ο οποίος όμως δε δικάστηκε λόγω παραγραφής.

 

Μαρία Καλαβρού

Την 21η Απριλίου, η 24χρονη Μαρία Καλαβρού στεκόταν με την αδελφή της στο πεζοδρόμιο της οδού Πατησίων, στο ύψος του “Ράδιο-Σίτυ”, και παρακολουθούσαν την πορεία των αρμάτων που πλησίαζαν.

 

Όπως ανέφερε αργότερα η αδελφή της :

 

“ Καθώς βαδίζαμε με την αδελφή μου, άκουσα έναν πυροβολισμό και μετά είδα την αδελφή μου να σωριάζεται στο πεζοδρόμιο. Νόμισα πως λιποθύμησε. Αλλά όταν έσκυψα είδα τα αίματα ”.

 

Σύμφωνα με κατάθεση αυτόπτη μάρτυρα : “ Αιφνιδίως, ο άνθρωπος που βρισκόταν στον πυργίσκο ενός από τα τανκς, μετακίνησε το πολυβόλο εναντίον των κοριτσιών και έριξε μια ριπή από απόσταση περίπου πέντε μέτρων. Ακούστηκαν ουρλιαχτά και τα τανκς προσπέρασαν ”.

 

Ο άνθρωπος που πυροβόλησε, ο δολοφόνος της Μαρίας Καλαβρού, ήταν ο ανθυπίλαρχος Ιωάννης Αλμπάνης. Αξιωματικοί που συνυπηρετούσαν τότε με τον Αλμπάνη, τον άκουσαν να δικαιολογεί την πράξη του όταν επέστρεψε στη μονάδα του λέγοντας : “ Της έριξα της πουτάνας για να μάθει να φασκελώνει ”.

 

Παναγιώτης Ελής

Παναγιώτης Ελής

Την 21η Απριλίου, μεταφέρθηκαν στον Ιππόδρομο του Φαλήρου 700 συλληφθέντες, κυρίως από το χώρο της Αριστεράς. Ανάμεσά τους ήταν ο Ηλίας Ηλιού, ο Γιάννης Ρίτσος κ.ά.

 

Εκεί άρχισαν τα καψόνια και οι ξυλοδαρμοί. Κάθε βράδυ οι φρουροί με επικεφαλής τους αξιωματικούς εισέβαλαν στους θαλάμους, ξυλοκοπούσαν τους κρατούμενους και οργάνωναν εικονικές εκτελέσεις.

 

Στις 25 Απριλίου ο ανθυπίλαρχος Κωνσταντίνος Κότσαρης δολοφόνησε τον Παναγιώτη Ελή. Ας δούμε πώς περιγράφει το περιστατικό ο αυτόπτης μάρτυρας Τάσος Βουρνάς στο βιβλίο του «Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Χούντα, Φάκελος Κύπρου«:

“ … Είχαμε πια συνηθίσει τους ήχους, τις κραυγές και τις βρισιές, όταν ξαφνικά φάνηκε δύο βήματα έξω απο την πόρτα του θαλάμου ένας αξιωματικός με ροδαλό πρόσωπο καλοταισμένου μπεμπέ να κυνηγά έναν κρατούμενο, κρατώντας στο χέρι του ένα στρατιωτικό περίστροφο με σιγαστήρα.

-Τροχάδην! του φώναξε.

 

Ο κρατούμενος Παναγιώτης Ελής, άνθρωπος περασμένα τα 40 χρόνια του, φορούσε στα πόδια του και παντόφλες, πράγμα που τον υποχρέωνε να περπατά σιγότερα απ’ ό,τι αν φορούσε παπούτσια.

-Τροχάδην! του φώναξε και τον έσπρωχνε με την κάννη, αλλά ο Ελής εξακολουθούσε να βαδίζει κανονικά.

-Τρέξε, την Παναγία σου! του λέει μια στιγμή κι ο Ελής κάνει γρηγορότερα τα τελευταία βήματα.
-Τροχάδην το λένε αυτό στο χωριό σου; λυσσάει ο δεσμοφύλακας και έξαλλος καταφέρνει με την κάννη δυο απανωτά χτυπήματα στα πλευρά του Ελή.

 

Εκείνη τη στιγμή ακούστηκε ένας περίεργος διπλός κρότος, κατι σαν «φλοπ», «φλοπ», και μονομιάς ο Ελής σωριάστηκε στο κατώφλι της πόρτας. Και πριν καλά-καλά προφτάσουν να αντιληφθούν οι άλλοι κρατούμενοι τι συνέβη, ακούστηκαν τα ουρλιαχτά ενός αξιωματικού, που είχε τρέξει εκεί κίτρινος σαν λεμόνι…

… Πράγματι χαμηλά στα πλευρά βρήκαν την είσοδο δύο απανωτών βλημάτων που είχαν περάσει μέσα απο το θώρακα είχαν κόψει την αορτή στην περιοχή της καρδιάς και είχαν σταματήσει κάτω απο το δέρμα στην αριστερή μασχάλη του θύματος.
Δολοφόνος ο Ανθυπίλαρχος Κότσαρης Κωνσταντίνος… ”

 

Σε ερώτηση του αρχηγού της φρουράς, ο Κότσαρης ισχυρίστηκε ότι ο κρατούμενος πήγε να δραπετεύσει, κάτι που διαψεύδει η έκθεση του γιατρού Κωνσταντίνου Ζωγράφου, που εξέτασε το νεκρό λίγα λεπτά μετά και διαπίστωσε ότι ο πυροβολισμός έγινε » σχεδόν εξ επαφής «, καθώς ο νεκρός έφερε « κατάλοιπα πυρίτιδας στα ρούχα και το δέρμα «.

Ο έφεδρος τότε ανθυπίλαρχος Γρηγόριος Πανταζής ανέφερε ότι ένα μήνα αργότερα, παρουσία και άλλων αξιωματικών, ο Κότσαρης καυχήθηκε για το φόνο, λέγοντας ότι “ τώρα θα γίνω στρατηγός, γιατί έμαθα να πυροβολώ σε ζωντανό στόχο και όχι σε ανδρείκελα, όπως έκανα μέχρι τώρα ”. Ερωτώμενος γιατί το έκανε, απάντησε : “ Δε μου άρεσε το περπάτημά του και τον σκότωσα ”.

 

Μια άλλη αφήγηση της δολοφονίας του Πεσλή από τον επίσης αυτόπτη μάρτυρα δημοσιογράφο Αντώνη Καρκαγιάννη   εδώ

Τι απέγιναν οι δολοφόνοι

 Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι απολογίες των τριών δολοφόνων, καθώς όλοι υποστήριξαν ότι οι δολοφονίες ήταν ατύχημα και πως οι σφαίρες εξοστρακίστηκαν καθώς και οι ιδιαίτερα χαμηλές ποινές που τους καταλογίστηκαν.

 

Λυμπέρης Ανδρικόπουλος : Την 21η Απριλίου – όταν σκότωσε τον Βασίλειο Πεσλή – ήταν έφεδρος λοχίας.Μέχρι τον Οκτώβριο του 1975, υπηρετούσε ως αστυφύλακας στον Πειραιά. Το Μάρτιο του 1976, στη δίκη που διεξήχθη, καταδικάστηκε σε 8 χρόνια κάθειρξη.

 

Ιωάννης Αλμπάνης : Την 21η Απριλίου – όταν σκότωσε τη Μαρία Καλαβρού – ήταν ανθυπίλαρχος. Η μεταπολίτευση τον βρίσκει πλέον ίλαρχο. Το Μάρτιο του 1976 του επιβλήθηκε ποινή 5,5 ετών. Στη συνέχεια έκανε αναίρεση και η δίκη επαναλήφθηκε το 1977, με αποτέλεσμα η ποινή να μειωθεί στα 3 έτη.

 

Κωνσταντίνος Κότσαρης : Την 25η Απριλίου – όταν σκότωσε τον Παναγιώτη Ελή – ήταν ανθυπίλαρχος. Ο Νοέμβριος του 1973 τον βρίσκει ίλαρχο και διοικητή ίλης της 30ης επιλαρχίας μέσων αρμάτων, με την οποία συμμετείχε ενεργά στην καταστολή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Στη δίκη που έγινε τον Ιούνιο του 1975, του επιβλήθηκε ποινή 8 ετών. Πέντε μήνες αργότερα, το Αναθεωρητικό Στρατοδικείο μείωσε την ποινή του σε 6 χρόνια.

Η ηδονή της βίας

 Ας δούμε ένα-ένα τα θύματα : ένας 15χρονος, μία γυναίκα, ένας κρατούμενος. Άνθρωποι αδύναμοι να προκαλέσουν κακό στους θύτες τους. Δολοφονίες που δεν είχαν κανένα προφανή σκοπό. Τότε γιατί συνέβησαν;

 

Γιατί οι Χρυσαυγίτες κάνουν σαφάρι στους δρόμους της Αθήνας και χτυπάνε και σκοτώνουν μετανάστες; Ούτε βέβαια κινδυνεύουν από αυτούς, ούτε έχουν κάποιο προφανές αποτέλεσμα οι πράξεις τους.

 

Τότε γιατί το κάνουν; Την απάντηση στο ερώτημα αυτό τη δίνει η ψυχολογία. Το κάνουν για την ηδονή που τους προκαλεί η άσκηση βίας απέναντι σε ανυπεράσπιστα θύματα. Πρόκειται σαφώς για άτομα διαταραγμένα που η άσκηση εξουσίας ζωής και θανάτου πάνω στα θύματά τους, τους προκαλεί ικανοποίηση. Άτομα συμπλεγματικά, υπολειμματικά που αποκτούν μέσω της επιβολής προσωπική ταυτότητα. Άτομα που χρησιμοποιούν ως πρόσχημα οποιοδήποτε ιδεολόγημα, προκειμένου να μπορέσουν μέσω αυτού να ενταχθούν σε ομάδα και να ικανοποιήσουν τις διεστραμμένες ορέξεις τους.

 

Ας διαβάσουμε, όμως, και τη γνώμη του ψυχίατρου Κλεάνθη Γρίβα για το φαινόμενο των χρυσαυγιτών, που μπορεί όμως να επεκταθεί και σε άλλες αρρωστημένες περιπτώσεις, όπως οι ρατσιστικές οργανώσεις τύπου Κου Κλουξ Κλαν ή οι υπηρέτες φασιστικών καθεστώτων όπως οι ναζί εγκληματίες ή οι βασανιστές της χούντας :

 

 “… Πρόκειται για άτομα ανασφαλή… Λειτουργούν υπό το κράτος κάλυψης που τους παρέχει μία ψευτοσυλλογική ταυτότητα που τους επιτρέπει να αποβάλλουν την ατομική τους ταυτότητα, η οποία σημαίνει ευθύνη… Αν τους δει κανείς ως ξεχωριστά άτομα θα διαπιστώσει ότι είναι άτομα με σαφώς αυξημένες καταστρεπτικές τάσεις, αλλά όταν η αίσθηση της ατομικής ευθύνης αίρεται μέσω της αποδοχής της συλλογικής ταυτότητας, μετατρέπονται σε τυφλούς καταστροφείς…

Είναι άτομα που λατρεύουν τη δύναμη που τους επιτρέπει να εξουσιάζουν ενώ παράλληλα υποτάσσονται αδιαμαρτύρητα στη δύναμη των ιεραρχικά ανώτερων… Ερεθίζονται από αβοήθητα άτομα και δεν χτυπιούνται με ισότιμους… Αποκτούν μέσω της επιβολής ταυτότητα ατομική…”

 

 

Και ένα φασιστικό καθεστώς έχει ανάγκη από τέτοιους υπανθρώπους που δε σέβονται στο ελάχιστο την ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια.

Από ανθρώπους πρόθυμους από τη μία να υποταχτούν σε οποιαδήποτε διαταγή και από την άλλη να επιβάλλουν τη βία και την τρομοκρατία απέναντι στους αδύναμους. Από ανθρώπους απαίδευτους και με κατώτερα ένστικτα. Από ανθρώπους που δε θα αναρωτηθούν ποτέ γιατί συμβαίνουν όλα αυτά, καθώς πολύ εύκολα θα έχει εμφυτευθεί σε αυτούς το “όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εχθρός και πρέπει να παταχθεί”.

Τέτοιοι άνθρωποι βρίσκονται παντού γύρω μας. Είναι δημιουργήματα μιας άρρωστης κοινωνίας, που από τη μία γεννάει τέτοιες προσωπικότητες και από την άλλη δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσει αυτές τις περιπτώσεις ως άρρωστες και να προσπαθήσει να τις θεραπεύσει.
Και δεν είναι καθόλου τυχαίο ούτε πρέπει να μας προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι σε προχθεσινή δημοσκόπηση, εμφανίστηκε ένα 30% των συνανθρώπων μας να υποστηρίζει ότι στη χούντα ήταν καλύτερα τα πράγματα.

Αυτοί οι άνθρωποι δεν αντιμετωπίζονται ούτε με πολιτικούς όρους ούτε με λογικά επιχειρήματα. Μόνο μια δίκαιη κοινωνία  που θα καταφέρει να επιτύχει την κοινωνική ειρήνη και να καλλιεργήσει τα μέλη της, θα μπορέσει να τους βάλει στο περιθώριο. Μέχρι τότε, η μνήμη και η υπενθύμιση της Ιστορίας και ο αγώνας για μια δίκαιη κοινωνία θα είναι τα όπλα μας ενάντια σε αυτούς.

Τα στοιχεία για τους πρώτους νεκρούς της χούντας πάρθηκαν από τα βιβλία » 21η Απριλίου. Το πραξικόπημα. Ο σχεδιασμός και η επιχείρηση » των Π.Πικραμένου – Ε.Μπεντρουβάκη και » Οι άνθρωποι της Χούντας μετά τη Δικτατορία » του Γ.Κρεμμύδα
Μαύρη οχιά

Ιστοριούλες φασιστών

Κάρτα (αριστερά) και βιβλιάριο (δεξιά) αλλοδαπού [ausländer] εργαζομένου στην Οργάνωση Τοτ.

Επειδή ξημερώνει 21η Απριλίου, σκεφτόμουν τι λογής κείμενα θα μπορούσα να ετοιμάσω για να τιμήσω κατά πώς πρέπει αυτή την ημέρα. Για να μη κοροϊδεύω τους αναγνώστες, θα έπρεπε να βρω κάτι που να μην έχει χιλιοειπωθεί και κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου εύκολο. Τελικά, αποφάσισα να κρατήσω ως κεντρικό άξονα το αντιφασιστικό μήνυμα της ημέρας και να διηγηθώ κάποιες ιστοριούλες που θα μπορούσε να άρχιζαν με το κλασσικό «μια φορά κι έναν καιρό» αλλά που το φινάλε τους ερωτοτροπεί με το παρόν…

Ιστοριούλα πρώτη

Το 1938, ο υπουργός κατασκευών των ναζί Φριτς Τοτ δημιουργεί την μεγάλη κατασκευαστική οργάνωση που έμεινε στην ιστορία με το όνομά του:

Οργάνωση Τοτ. Αν και από το 1935 ο Τοτ είχε στήσει πολλές υπηρεσίες προκειμένου να κατασκευάσει το δίκτυο αυτοκινητοδρόμων που ήθελε ο Χίτλερ, το 1938 ένωσε όλες αυτές τις υπηρεσίες σε μια ενιαία οργάνωση που θα μπορούσε να αναλάβει την εκτέλεση οποιουδήποτε έργου, όπως π.χ. την περίφημη Γραμμή Ζήγκφριντ (ήΔυτικό Τείχος), ανάλογη της γαλλικής Γραμμής Μαζινό αλλά και τα περισσότερα από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι εργαζόμενοι στηνΟργάνωση απαρτίζονταν κατά 1% από γερμανούς ακατάλληλους για στρατιωτική θητεία, κατά 2% από κρατούμενους των στρατοπέδων συγκέντρωσης και κατά 97% από καταναγκαστικά εργαζόμενους που μεταφέρονταν από κατακτημένες χώρες.

Τον Αύγουστο του 1944, οι γερμανοί στέλνουν από την Ελλάδα στο Μάιντς την τελευταία «φουρνιά» ελλήνων, προορισμένων να δουλέψουν καταναγκαστικά για την Τοτ. Την συγκεκριμένη ιστορία διηγείται με έναν εξόχως γλαφυρό τρόπο στο βιβλίο του ««Αποστολή» στο Μπίμπλις» (εκδόσεις Ποντίκι, 1988, σελ. 280) ένας από εκείνους που βρέθηκαν σ’ εκείνη την «αποστολή», ο Μιχάλης Βασιλείου. Ο Βασιλείου είχε συλληφθεί το καλοκαίρι από τους ταγματασφαλίτες και, αφού πρώτα βασανίστηκε απ’ αυτούς στου Γουδή, παραδόθηκε μαζί με καμμιά εκατοστή συντρόφους του στους γερμανούς, οι οποίοι τους έκλεισαν στο Χαϊδάρι και λίγο αργότερα τους έστειλαν στην Γερμανία.

Στο βιβλίο του, ο Βασιλείου περιλαμβάνει μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια. Ανάμεσα στους βασανιστές του ήταν κι ένας κοντός, χοντρός, φαλακρός, μουσάτος, που υπηρετούσε στην «Ειδική Ασφάλεια» του διαβόητου Λάμπου και λεγόταν Παναγιώταρος. Προφανώς, ο Βασιλείου αναφέρεται στον πρωτοστατούντα στα μπλόκα των γερμανών και γνωστό για την σκληρότητά του βασανιστή τού δεύτερου τάγματος ευζώνων Γιώργο Παναγιώταρο, ο οποίος μάλλον εκτελέστηκε από την ΟΠΛΑ (βρέθηκε νεκρός στις 11/8/1944 με μια σφαίρα στο κεφάλι).
Δεν κατάφερα να διασταυρώσω την πληροφορία ότι ο Γιώργος Παναγιώταρος ήταν θείος τού Κωνσταντίνου Παναγιώταρου, πατέρα του σημερινού χρυσαυγήτη βουλευτή. Παρά ταύτα, είναι ενδιαφέρουσα η ομοιότητα του βασανιστή με τον βουλευτή. Αν κάποιος (γιατί όχι ο ίδιος ο κύριος Παναγιώταρος, αν μας διαβάζει;) μπορεί να επιβεβαιώσει την ύπαρξη ή μη οποιασδήποτε σχέσης, είναι καλοδεχούμενος.

Ιστοριούλα δεύτερη

Στις 29/12/1943, φτάνει στην Χαλκίδα ο νέος νομάρχης Εύβοιας, ο στρατηγός Δημήτρης Λιάκος, με συνοδεία 80 ευζώνους (δηλαδή, ταγματασφαλίτες). Η Εύβοια τελούσε υπό ιταλική κατοχή αλλά, μετά την συνθηκολόγηση των ιταλών στις 9/9/1943, οι αντάρτες του ΕΛΑΣ την πήραν υπό τον έλεγχό τους. Φυσικά, αυτό δεν μπορούσαν να το επιτρέψουν ούτε οι γερμανοί ούτε οι ντόπιοι συνεργάτες τους. Έτσι, μέχρι τον Απρίλιο του 1944, στο νησί είχαν στηθεί τρία τάγματα ευζώνων με συνολικά οκτώ λόχους (Χαλκίδα, Ψαχνά, Αλιβέρι, Αμάρυνθος, Βασιλικό, Γούβες). Ανάμεσα σ’ αυτούς τους τσολιάδες ήταν κι ένας εύελπις που καταγόταν από τα Ψαχνά και άκουγε στο όνομα Αθανάσιος Επιτήδειος.

Στο βιβλίο του «Οι ταγματασφαλίτες» (εκδόσεις Αφοί Τολίδη, 1980, σελ. 292), ο ερευνητής Γιάννης Δουατζής παρουσιάζει ντοκουμέντα για την ενδιαφέρουσα δράση τού Επιτήδειου, ο οποίος καθ’ όλη την παραμονή του στην Εύβοια συμμετείχε στο «καθάρισμα» της υπαίθρου από τα «αντεθνικώς δρώντα στοιχεία». Σε ελεύθερη μετάφραση, η προηγούμενη φράση σημαίνει ότι συμμετείχε στο πλιάτσικο στο οποίο επιδίδονταν οι ταγματασφαλίτες σε βάρος των χωρικών. Είναι χαρακτηριστική η διαταγή του αρχηγού τους στρατηγού Παπαθανασόπουλου, με ημερομηνία 16/7/1944:

«Πας πολίτης ευρισκόμενος κατά την πορείαν των αποσπασμάτων είτε κατά την νύκτα είτε κατά την ημέραν θα συλλαμβάνεται. Επίσης δέον να συλληφθώσιν άπαντες οι ποιμένες και τα μικρά ακόμη ποιμενόπαιδα, τα δε ποίμνια να κατάσχωνται εξ ολοκλήρου, καθ’ όσον έχει ήδη αποδειχθή ότι ούτοι είνε οι πολυτιμώτεροι βοηθοί, συνεργάται, τροφοδόται και σύνδεσμοι των ληστοσυμμοριτών. Επίσης δέον όπως κατάσχωνται άπαντα τα ζώα άτινα θα ανευρεθώσι εντός του κλοιού, εις οιονδήποτε και αν ανήκουσι ταύτα. […] Οι Διοικηταί των αποσπασμάτων θα μεριμνήσωσι διά την συγκέντρωσιν ζώων προς φόρτωσιν του βαρέως οπλισμού των Γερμανικών τμημάτων και πυρομαχικών αυτών».

Εκτός από το πλιάτσικο, το κάψιμο ολόκληρων χωριών κλπ, ανάμεσα στα «κατορθώματα» του Επιτήδειου και των ομοϊδεατών του ξεχωρίζουν δυο: οι ομαδικές εκτελέσεις συνολικά 110 κομμουνιστών στην Χαλκίδα (64 τον Απρίλιο και 46 τον Μάιο) και το σούβλισμα της εβραίας δασκάλας του χωρού Στρόπωνες Μέντυς Μόσχοβιτς, μετά από ομαδικό βιασμό της, στις 7 Μαρτίου 1944.

Πλατεία Συντάγματος, 12/3/1944: Το Α’ Ευζωνικό Σύνταγμα Αθηνών τιμά την γερμανική «Ημέρα των Ηρώων»!

Για όλα τα παραπάνω, ο Αθανάσιος Επιτήδειος επιβραβεύθηκε από την πατρίδα, φτάνοντας μέχρι Α’ υπαρχηγός ΓΕΣ με ταυτόχρονη προαγωγή του σε αντιστράτηγο την περίοδο Ιωαννίδη (10/6/1974). Με την μεταπολίτευση, η υπό τον Καραμανλή κυβέρνηση εθνικής ενότητας, αναγνωρίζοντας κι αυτή την αξία του («η πατρίς ευγνωμονούσα», που λέμε…), του ανέθεσε την προετοιμασία των δυνάμεων που θα στέλνονταν στην Κύπρο αν το επέβαλαν οι συνθήκες.

Ο Αθανάσιος Επιτήδειος αποστρατεύθηκε στις 4/3/1975, μετά το αποτυχημένο «πραξικόπημα της πυτζάμας» των ιωαννιδικών. Τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς θα ονομαζόταν ανθυπολοχαγός ο γυιος του Γεώργιος, ο οποίος έφτασε κι αυτός στον βαθμό τού αντιστράτηγου. Δυστυχώς, ο Αθανάσιος πέθανε το 2003 και δεν πρόλαβε να καμαρώσει τον κανακάρη του να μπαίνει στην ευρωβουλή ως βουλευτής τής φασιστικής Χρυσής Αυγής…
Θα συνεχίσουμε αύριο με άλλες ιστορίες.
cogito ergo sum

Επτά «πέτρινα» χρόνια μέσα από την κάμερα του Παντελή Βούλγαρη

Επτά «πέτρινα» χρόνια μέσα από την κάμερα του Παντελή Βούλγαρη

Πηγή:  nostimon imar

«Το Χρονικό της Δικτατορίας 1967- 1974»,είναι ένα 37λεπτο ανέκδοτο ντοκυμαντέρ του Έλληνα σκηνοθέτη.

Ταινία, η οποία περιέχει πολύτιμο αρχειακό υλικό· από την κηδεία των Γεωργίου Παπανδρέου και Γιώργου Σεφέρη ως τις δίκες του Αλέκου Παναγούλη και άλλων αγωνιστών.

 « Σε αυτό το φιλμ υπάρχει ό,τι καταφέραμε εμείς που μείναμε στον τόπο » είπε ο σκηνοθέτης, ο οποίος θυμήθηκε ότι την ώρα του πραξικοπήματος του 1967 ο ίδιος συμμετείχε στα γυρίσματα της ταινίας «Κιέριον» του Δήμου Θέου. « Συμμετείχαν όλοι» είπε συγκινημένος. « O Αγγελόπουλος, η Μαρκετάκη, ο Φέρρης, ο Βαλτινός. Ήταν μια ταινία όμως που άρχισε να φθίνει,γιατί άλλους τους συνελάμβαναν και άλλοι φεύγανε».

 
Σιγά σιγά άρχισε να καταγράφει ό,τι μπορούσε με μια κάμερα Super 8. Φυλακές του Μπογιατίου, κάποια στρατοδικεία… Αργότερα το υλικό έφθασε στο Παρίσι, όπου ο Κώστας Γαβράς το είδε μαζί με τον Κρις Μαρκέρ. Αμέσως βοήθησαν τον Βούλγαρη, στέλνοντάς του μια μηχανή 16 mm και φιλμ. Έτσι συνεχίστηκε η κινηματογράφΙση. Η κηδεία του Πέτρουλα, οι φυλακές της Ακροναυπλίας, η πορεία της Ειρήνης. «Στη Δικτατορία, από ένστικτο, φανταζόμασταν ότι κάτι θα συμβεί στην κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου », ανέφερε ο σκηνοθέτης, « αλλά κανείς δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι θα μαζεύονταν 500.000 άνθρωποι. Ήταν ένας τρόπος για να φανεί ότι η Ελλάδα δεν είναι μια χώρα που δεν αντιδρά ». Όλα αυτά όμως γίνονταν κρυφά. Έπρεπε να έχεις ειδική άδεια για να κυκλοφορείς με κάμερα στους δρόμους της Αθήνας. « Ήταν μια εποχή συντροφικότητας, το ξεκίνημα του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, μια εποχή που τη θυμάμαι σε ένα κλίμα φοβίας και ανασφάλειας,αλλά ταυτόχρονα και βαθιάς ανθρωπιάς. Άρα, είναι ένα χρήσιμο υλικό.Για να ξαναθυμηθούμε εμείς και για να μάθουν οι νέοι ».

 

 

 

Από τα Τάγματα Ασφαλείας στην Απριλιανή Χούντα

Από το πολύ καλό μπλογκ Μαύρη Οχιά αναδημοσιεύουμε την έρευνά του.

ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΑΛΛΟ: Από τα Τάγματα Ασφαλείας στην Απριλιανή Χούντα - Μέρος 1ο: Η ενσωμάτωση των Ταγμάτων Ασφαλείας στον εθνικό κορμό

ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΑΛΛΟ: Από τα Τάγματα Ασφαλείας στην Απριλιανή Χούντα - Μέρος 2ο: Το κίνημα της Μέσης Ανατολής και η ίδρυση του ΙΔΕΑ

ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΑΛΛΟ: Από τα Τάγματα Ασφαλείας στην Απριλιανή Χούντα - Μέρος 3ο: Η Οργάνωση Χ, οι λοιπές παρακρατικές ακροδεξιές ομάδες και η Λευκή Τρομοκρατία

ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΑΛΛΟ: Από τα Τάγματα Ασφαλείας στην Απριλιανή Χούντα - Μέρος 4ο: Ο ΙΔΕΑ αναλαμβάνει δράση, η ακροδεξιά απλώνει τα πλοκάμια της και οι Αμερικανοί γίνονται οι νέοι "προστάτες" μας

ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΑΛΛΟ: Από τα Τάγματα Ασφαλείας στην Απριλιανή Χούντα - Μέρος 5ο: Τα πρώτα βήματα της ελληνικής ψευδοδημοκρατικής αποικίας (Πραξικόπημα του ΙΔΕΑ, Πόλεμος της Κορέας, Δίκη Μπελογιάννη, Δίκη των Αεροπόρων)

ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΑΛΛΟ: Από τα Τάγματα Ασφαλείας στην Απριλιανή Χούντα - Μέρος 6ο: Η άνοδος του Πάγκαλου στην εξουσία και η ταύτιση του κράτους με το παρακράτος ( εδραίωση του ΙΔΕΑ, ίδρυση της ΚΥΠ, Κόκκινη Προβιά, εκτέλεση Πλουμπίδη )

ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΑΛΛΟ: Από τα Τάγματα Ασφαλείας στην Απριλιανή Χούντα - Μέρος 7ο: Η Αριστερά ανακάμπτει προκαλώντας συναγερμό στο κράτος και στο παρακράτος (η απόδραση από τα Βούρλα, οι εκλογικές επιτυχίες της Αριστεράς, η εμφάνιση Καραμανλή, η ίδρυση της ΕΕΝΑ )

ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΑΛΛΟ: Από τα Τάγματα Ασφαλείας στην Απριλιανή Χούντα - Μέρος 8ο: Η βία και η τρομοκρατία γίνονται επίσημη κυβερνητική πολιτική μετά την εκλογική επιτυχία της ΕΔΑ στις εκλογές του '58 ( σχέδιο Περικλής, δημιουργία της Ένωσης Κέντρου, εκλογές βίας και νοθείας του '61)

Από τα Τάγματα Ασφαλείας στην Απριλιανή Χούντα - Μέρος 8ο: Η βία και η τρομοκρατία γίνονται επίσημη κυβερνητική πολιτική μετά την εκλογική επιτυχία της ΕΔΑ στις εκλογές του '58 ( σχέδιο Περικλής, δημιουργία της Ένωσης Κέντρου, εκλογές βίας και νοθείας του '61)


Από το πολύ καλό μπλογκ Μαύρη Οχιά αναδημοσιεύουμε το 8o μέρος της έρευνάς του.
Βρισκόμαστε στο 1958. Οι εκλογές του έτους αυτού αναδεικνύουν ως πρώτο κόμμα την ΕΡΕ του Κ.Καραμανλή αλλά η μεγάλη και δυσάρεστη έκπληξη για το αστικό πολιτικό σύστημα είναι η αναρρίχηση στη δεύτερη θέση της ΕΔΑ με ποσοστό 24,4%. Είναι φανερό πια σε όλους ότι οι εαμογενείς ψηφοφόροι του Κέντρου το εγκατάλειψαν, απογοητευμένοι τόσο από την πολυδιάσπαση του χώρου όσο και από το γεγονός ότι οι ηγέτες του Κέντρου ένιωθαν πολιτικά πιο κοντά στη Δεξιά από ότι στην ΕΔΑ. Όλο το αστικό πολιτικό σύστημα πλέον, αντιλαμβάνεται ότι το Κέντρο πρέπει να ενισχυθεί και να ενωθεί προκειμένου να αποτελέσει το ανάχωμα για όσους ψηφοφόρους στρέφονται προς τα αριστερά. Έτσι ξεκινούν οι προσπάθειες που θα οδηγήσουν στη γέννηση της Ένωσης Κέντρου του Γ.Παπανδρέου, προσπάθειες που έγιναν με την ευλογία και τη βοήθεια της ΕΡΕ και των Αμερικανών.

Παράλληλα όμως με την κινητικότητα στο χώρο του Κέντρου - η οποία δεν ήταν σίγουρο πότε και αν θα απέδιδε καρπούς - έπρεπε να ληφθούν άμεσα και ριζικά μέτρα που θα εξάλειφαν κάθε πιθανότητα εκλογικής πρωτιάς της ΕΔΑ στις επόμενες εκλογές. Έτσι, δημιουργείται το σχέδιο "Περικλής" που θα τεθεί σε άμεση εφαρμογή στο δρόμο προς τις περιβόητες εκλογές βίας και νοθείας του 1961, τότε που "εψήφισαν ακόμη και τα δέντρα"


Το σχέδιο Περικλής




Το σχέδιο «Περικλής» ήταν ένα ειδικό στρατιωτικό σχέδιο που είχε ως στόχο να επηρεάσει το αποτέλεσμα των ελληνικών βουλευτικών εκλογών του 1961 υπέρ της δεξιάς παράταξης της ΕΡΕ και τον περιορισμό του ποσοστού της ΕΔΑ, η οποία είχε καταφέρει να αναδειχθεί δεύτερη δύναμη με ποσοστό 24,4% στις εκλογές του 1958. Το σχέδιο αυτό πέτυχε το στόχο του και οι εκλογές του 1961 θα μείνουν στην ιστορία ως "εκλογές βίας και νοθείας"

Υπεύθυνοι του σχεδιασμού αυτού ήταν οι στρατηγοί Α. Νάτσινας, Β. Καρδαμάκης, Ν. Γωγούσης, Αθ. Φροντιστής, ο αρχηγός της αστυνομίας Θ. Ρακιντζής αλλά και άλλοι αξιωματικοί, ανάμεσα στους οποίους και ο μετέπειτα αρχιπραξικοπηματίας Γ. Παπαδόπουλος.




Ο διαβόητος Αλ.Νάτσινας.
Επικεφαλής της ΚΥΠ από το 1953 έως το 1965,
μέλος του ΙΔΕΑ,
από τους εγκεφάλους του πραξικοπήματος του 1951,
από τους οργανωτές του σχεδίου Περικλής ...


Όπως διατυπώνεται ρητά, σκοπός του σχεδίου Περικλής είναι «Να προδιαγράψη τας επιβαλομένας ν'αναληφθώσιν ενεργείας υπό του συνόλου των κατά τας περιοχάς διατεθειμένων Εθνικών Αρχών επί τω σκοπώ όπως περιορισθή εις το ελάχιστον ο αριθμός των ατόμων άτινα ήθελον προσφερθή να εξυπηρετήσωσι κατά τας αναληφθησομένας επιχειρήσεις τας αντιπάλους συνάμεις των ΚΙΤΡΙΝΩΝ»

Να σημειώσουμε εδώ ότι ως “κίτρινοι” θεωρούνταν όλοι οι μη “εθνικόφρονες” πολίτες στους οποίους συμπεριλαμβάνονται ακόμη και οι οπαδοί της Ένωσης Κέντρου αλλά και άλλων μικρότερων κομμάτων.

Για το σκοπό αυτό «Οιοσδήποτε οργανισμός ή άτομον εμφανιζόμενον ως συνεργαζόμενον ή ενισχύον τους ΚΙΤΡΙΝΟΥΣ, θεωρείται εχθρικόν».

Αποστολή είναι " Η εξουδετέρωσις πάσης προσπαθείας των ΚΙΤΡΙΝΩΝ διά να διεισδύσουν εις τας τάξεις των ΚΥΑΝΩΝ και ο περιορισμός του αριθμού των συμπαθούντων προς αυτούς ατόμων εντός της επικρα­τείας "

Στη σελίδα 7 του σχεδίου καθορίζεται ότι "η απόλυτος εξασφάλισις του ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ των εκ του παρόντος απορρεουσών ενεργειών ως προς τας μεθόδους και τους σκοπούς του σχεδίου χαρακτηρίζεται ως ΖΩΤΙΚΗΣ σημασίας, η δε κοινοποίησις τούτου θα εκτελεσθή δι' ειδικών συνδέσμων, μερίμνη της Σ.Σ. Επιτροπής της συγκροτηθείσης παρά του Αρχιστρατήγου και του Υπουργείου Εσωτερικών."

Το Παράρτημα «Α» του Σχεδίου «Περικλής» αφορά την οργάνωση και συγκρότηση των εθνικών δυνάμεων : "Προς τούτο εις την συγκεντρωθείσαν Ανωτάτην Διοίκησιν διά την εφαρμογήν του Σχεδίου, υπήχθησαν άπαξ ο κρατικός μηχανισμός, με βασικήν Διοίκησιν δι' εφαρμογήν του σχεδίου κατά Νομαρχιακήν Επιτροπήν, τον Νομάρχην ή εν απουσία τούτου τον προς τούτο οριζόμενον κρατικόν λειτουργόν εκ των εν τη περιοχή του Εθνικών Αρχών.

Παρ' εκάστη Νομαρχία συγκροτείται ειδική Συντονιστική Επιτροπή διά την επιχείρησιν «ΠΕΡΙΚΛΗΣ» εκ των εν τη περιοχή Ανωτέρων Διοικητικών ή Δ/τών των Εθνικών Αρχών ή υπηρεσιών και βάσει των ειδικών δι' εκάστην υπηρεσίαν ή Αρχήν εκδοθησομένων Δ/γών των Προϊσταμένων Κλιμακίων.


Αρμοδία Ανωτάτη Πολιτική Αρχή ως προς το παρόν, το Υπουργείον Εσωτερικών."


Αναφέρεται επίσης και ο σημαντικός ρόλος που καλούνται να παίξουν ο στρατός και τα σώματα ασφαλείας: «Αι Ένοπλοι Δυνάμεις λόγω του συμπαγούς και πλήρως συγκεκροτημένου μηχανισμού, καλύπτοντος το μεγαλύτερον μέρος της Επικρα­τείας, δύνανται να διαδραματίσουν σοβαρώτατον ρόλον

...Τα Σώματα Ασφαλείας δύνανται προεπιχειρησιακώς να δημιουργήσουν κλίμα φοβίας και ηττοπαθείας εις τους Κιτρίνους»

Το παράρτημα του «Β» του σχεδίου «Περικλής» αφορά τις πληροφορίες. Στο παράρτημα αυτό καθορίζεται : " Η Χωροφυλακή: Να εντείνη τα μέτρα παρακολουθήσεως της δραστηριότητος των υπόπτων ατόμων συνεργασίας ή συμπαθείας προς τους ΚΙΤΡΙΝΟΥΣ προβαίνουσα εις καταλλήλους ενεργείας δι' απομονώσεως των πλέον επικίνδυνων εκ τούτων.


Η Αστυνομία Πόλεων να ενεργήση ως και η Χωρ/κή διά τας περιοχάς της»


Το παράρτημα «Γ» του Σχεδίου «ΠΕΡΙΚΛΗΣ» αναφέρεται στις ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν από τις ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας. Μεταξύ άλλων τονίζεται: «Αι Ένοπλοι Δυνάμεις και δύνανται και πρέπει να ριφθούν εις τον αγώνα κατά των ΚΙΤΡΙΝΩΝ δι' όλων των μέσων των...

... θα παρασχεθή η απαιτουμένη υποστήριξις υπό των κατά τόπους Στρατιω­τικών και ενδεχομένων Πολιτικών Αρχών δια την διανομή και διοχέτευσιν του υλικού διαφωτίσεως, δια δε την ΦΑΙΑΝ προπαγάνδαν, θα υπάρξη απαιτουμένη κάλυψις υπό των Αστυνομικών Αρχών δια την διανομήν ταύτης

... Από της κηρύξεως των επιχειρήσεων αι Ένοπλοι Δυνάμεις και Μονάδες Στρατού και τα TEA θα διοργανώσουν την διανομήν και διοχέτευσιν, υπό μορφήν ΦΑΙΑΣ προπαγάνδας, προκηρύξεων, αφισσών, και φυλλαδίων και θα συλλέγουν και διαβιβάζουσιν προς τον ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΝ πληροφορίας απ' ευθείας

... Η διανομή και μεταφορά του υλικού της ΦΑΙΑΣ προπαγάνδας θα γίνεται υπό το προπαρασκευασθησόμενον κάλυμμα της συνεργασίας ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΥ και Ενόπλων Δυνάμεων "

Αξίζει να σημειωθεί ότι ως τηλεφωνικό κέντρο αναφοράς καθορίζεται το τηλέφωνο Αθηνών 817.760, το οποίο ανήκε στην Κ.Υ.Π. και τo χειριζόταν ο αντισυνταγματάρχης Γ. Παπαδόπουλος




Ο αντισυνταγματάρχης Γ.Παπαδόπουλος,
ως μέλος της Δευτεροβάθμιας Συντονιστικής Επιτροπής
Πληροφοριών και Διαφωτίσεως,
καθόταν γύρω από το ίδιο τραπέζι με επτά στρατηγούς,
δίνοντας την τελική μορφή στο σχέδιο «Περικλής»


Το παράρτημα Δ αφορά τα Διοικητικά μέτρα που έχουν ως σκοπό την απομάκρυνση και τη μετάθεση από τις κύριες θέσεις του δημόσιου τομέα σε δευτερεύουσες κάθε κρατικού λειτουργού που ήταν ύποπτος συνεργασίας με τους ΚΙΤΡΙΝΟΥΣ. Στο παράρτημα αυτό επίσης αναφέρονται τα εξής:


« Να εκδηλωθή η μεγίστη δυνατή πίεσις των Αρχών Εθνικής Ασφαλείας τη χρησιμοποιήσει των πλέον αποδοτικών μεθόδων, επί πάσης ομάδος ή παντός ατόμου θεωρουμένου υπόπτου συνεργασίας ή προσκειμένου προς τους ΚΙΤΡΙΝΟΥΣ...


... Να παρεμβάλλονται τα μέγιστα δυνατά εμπόδια εις την κίνησιν, ή δράσιν οργανώσεων ή ατόμων υπόπτων συνεργασίας μετά των ΚΙΤΡΙΝΩΝ...

... Να αναζητώνται συνεχώς πληροφορίαι σχετικώς με την δράσιν πρα­κτόρων 5ης φάλαγγος ΚΙΤΡΙΝΩΝ ή συνεργαζομένων ή συμπαθού­ντων προς αυτούς ατόμων και βάσει τούτων να προπαρασκευάζονται οι ΜΑΥΡΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ επικινδύνων ατόμων επί τω σκοπώ όπως εφαρμοσθούν εν καιρώ τα υπό του παραρτἠματος «Ε» καθορι­ζόμενα ειδικά μέτρα"

Στο παράρτημα «Ε» αναφέρονται τα ειδικά μέτρα που πρέπει να λάβουν οι Αρχές και οι Υπηρεσίες Εθνικής Ασφαλείας. Τα μέτρα αυτά, σύμφωνα με το συντάκτη του σχεδίου, είναι :


α) Να προπαρασκευασθή και με την έναρξιν της προπαρασκευαστικής φά­σεως επιχειρήσεως «ΠΕΡΙΚΛΗΣ» να εκτελεσθή η σύλληψις πάντων των θεωρουμένων ως επικινδύνων προς την έκβασιν της επιχειρήσεως «ΠΕΡΙΚΛΗΣ» ατόμων.


β) Ταύτα δια του μηχανισμού των Μέτρων Εθνικής Ασφαλείας να εκτοπισθούν.


γ) Να προπαρασκευασθή και εν καιρώ να εφαρμοσθή η επιβολή πάσης δυνατής ψυχολογικής βίας, τόσον επί των υπόπτων συνεργασίας μετά των ΚΙΤΡΙΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ, όσον και επί των τυχόν ανακαλυπτομένων οργάνων της 5ης φάλαγγος τούτων.


δ) Εμφανής παρακολούθησίς των υπό των Αστυνομικών οργάνων, συνεχής αστυνόμευσις πάσης ενεργείας των, παρεμβολή προσκομμά­των εις την υπό των Εθνικών αρχών ή υπηρεσιών απαιτουμένων υπ' αυτών, εντός των δικαιωμάτων των, υπηρεσιακών εξυπηρετήσεων των, θα πρέπει να θεωρούνται ως πρόσφοροι και αποδοτικαί μέθοδοι ενεργείας δια την εξασφάλισιν της επιδιωκομένης ψυχολογικής βίας.


ε) Πάσα παράβασις υπόπτου συνεργασίας μετά των ΚΙΤΡΙΝΩΝ και δη δια τας περιπτώσεις που πρόκειται περί ατόμων παραγόντων, να καταμηνύεται και δια την ελαφροτέραν ακόμη περίπτωσιν εν τη επι­διώξει της μεγίστης δυνατής ψυχολογικής βίας, τόσον υπ' αυτών τού­των, όσον κυρίως επί των προς ους ούτοι απευθύνονται εν τη προσπαθεία των της διευρύνσεως της 5ης φάλαγγος.








Η εφαρμογή του σχεδίου "Περικλής"


Η εφαρμογή του σχεδίου άρχισε σχεδόν αμέσως. Τα αστυνομικά μέτρα εναντίον της ΕΔΑ πολλαπλασιάστηκαν, ενώ παράλληλα άρχισαν οι βανδαλισμοί των γραφείων της σε επαρχιακές πόλεις.

Ενδιαφέρουσα είναι η περιγραφή των αστυνομικών μέτρων κατά της Αριστεράς από το Ναπολέοντα Δοκανάρη, έναν κεντρώο αξιωματικό της Χωροφυλακής στο βιβλίο του «Η μεταπολεμική Ελλάδα» . Διαβάζουμε από το βιβλίο αυτό:


«Από την επομένη των εκλογών του 1958 ελήφθησαν σκληρά μέτρα κατά των οπαδών της ΕΔΑ. Ο Καλαντζής αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, συγκάλεσε σύσκεψη των αρμοδίων παραγόντων (Χωρ/κής, Αστυνομίας Πόλεων και ΚΥΠ) και έδωσε τις κατευθυντήριες γραμμές για τον περιορισμό της εξάπλωσης και της επιρροής της κομμουνιστικής ΕΔΑ. Στη σύσκεψη εκείνη ελήφθησαν αποφάσεις και άρχισε αμέσως η υλοποίησή τους. Οι αστυνομικές αρχές διατάχθηκαν να αρχίσουν το κυνηγητό εναντίον των οπαδών της ΕΔΑ.

Για πρώτη φορά θεσπίστηκε ο ξυλοδαρμός από το επίσημο κράτος εναντίον των οπαδών της Αριστεράς. Οι αριστεροί καλούνταν στις αστυνομικές αρχές και τους ζητούσαν φορτικά να υπογράψουν δηλώσεις αποκήρυξης του ΚΚΕ και των παραφυάδων του. Όσοι αρνούνταν να υπογράψουν δηλώσεις και εξεδήλωναν την αντίθεσή τους στα καταπιεστικά μέτρα των αρχών, ξυλοφορτώνονταν άγρια» www.efsyn.gr



Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα σε λίγους μόλις μήνες - από το Μάιο μέχρι το Δεκέμβριο του 1958 - συνελήφθησαν και εκτοπίστηκαν 175 στελέχη της ΕΔΑ κάτι που ανάγκασε την ΕΔΑ να στείλει αντιπροσωπεία στον υπουργό παρά τη προεδρία της κυβερνήσεως Κ. Τσάτσο για να εκφράσει τις ανησυχίες του κόμματος.

Ο Τσάτσος, που έγινε αργότερα Πρόεδρος της Δημοκρατίας, απευθυνόμενος με ωμή ειλικρίνεια προς την αντιπροσωπεία της ΕΔΑ δήλωνε:


«Ακούστε, κύριοι. Τα κράτη της Δύσης διαθέτουν ως ανασχετικά φράγματα κατά του κομμουνιστικού κινδύνου τον καθολικισμό και τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα. Εμείς δεν διαθέτουμε τίποτα απ' αυτά. Δεν πρόκειται να σταυρώσουμε τα χέρια και να παραδοθούμε. Θα σας αντιμετωπίσουμε με τα σώματα ασφαλείας και τα άλλα όργανα του κράτους...» www.enet.gr: Όταν η ΕΔΑ έγινε αξιωματική αντιπολίτευση

Όπως γράφει ο Γ.Αναστασιάδης στο Ε-Ιστορικά: " ... Δεν είναι υπερβολική η διαπίστωση του Μεϋνώ ότι στα χρόνια της διακυβέρνησης από την ΕΡΕ του Κ.Καραμανλή (1959-1963), τα Σώματα Ασφαλείας, υπό το πρόσχημα της πάλης κατά του «εσωτερικού εχθρού», είχαν μεταμορφωθεί σε ένα είδος «πραιτοριανής φρουράς» του κυβερνώντος κόμματος. Η δολοφονία του Γρ.Λαμπράκη αποκάλυψε στο ευρύτερο κοινό το δίκτυο της παραεξουσίας που άρχιζε από τις παρυφές του κόμματος και περιελάμβανε ακροδεξιές παρακρατικές οργανώσεις, ανώτερους αξιωματικούς της Χωροφυλακής και τη λεγόμενη «βασιλική φρουρά» " [Ε-Ιστορικά: Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις, του Γ.Αναστασιάδη]
Για να αποδείξει η ΕΔΑ την κλιμάκωση των διώξεων μέσα στο 1958, κατέθεσε στη Βουλή το Δεκέμβριο του 1958 στατιστικά στοιχεία με τα οποία αποκαλύπτεται ότι ενώ μέσα στην προηγούμενη πενταετία είχαν εκτοπιστεί συνολικά 81 νόμιμα στελέχη του κόμματος, μέσα στο πρώτο εξάμηνο μετά τις εκλογές του 1958 εκτοπίστηκαν άλλα 175.

Κορυφαία εκδήλωση των διώξεων εναντίον της ΕΔΑ ήταν η σύλληψη το Δεκέμβριο του 1958 δεκαεπτά στελεχών της, ανάμεσα στους οποίους ήταν ο Μ.Γλέζος διευθυντής της εφημερίδας «Αυγή» και οργανωτικός γραμματέας της ΕΔΑ, με την κατηγορία της κατασκοπείας υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης.





Πέντε από τα στελέχη αυτά (Γ.Τρικαλινός, Ελ.Βουτσάς, Θ.Ευθυμιάδης, Αντ. Συγγελάκης και Αντ. Καρκαγιάννης), παραπέμπονταν «διά προσφοράν εις κατασκοπείαν υπέρ της Σοβιετικής Ενώσεως». Οι υπόλοιποι, ανάμεσα στους οποίους και ο Γλέζος, κατηγορούνταν ότι διευκόλυναν την ομάδα των πέντε να πραγματοποιήσει το σκοπό της. Ειδικότερα ο Γλέζος κατηγορήθηκε ότι ήρθε σε επαφή με το γενικό γραμματέα του ΚΚΕ Κώστα Κολιγιάννη - που βρισκόταν τότε παράνομα στην Ελλάδα - τον έκρυψε στο σπίτι της αδελφής του και συνεργάστηκε μαζί του.

Η δίκη ξεκίνησε στις 9 Ιουλίου 1959 και κράτησε 14 ημέρες. Πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της δίκης αυτής, πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις συμπαράστασης προς τους κατηγορούμενους και ειδικότερα προς το Γλέζο, ο οποίος είχε γίνει διεθνές σύμβολο της αντίστασης κατά των Γερμανών. Ο Καραμανλής χαρακτήρισε τις κινητοποιήσεις αυτές ως απόπειρα παρέμβασης στα εσωτερικά της χώρας, η οποία είναι «προκλητική και απαράδεκτη».

Κατά τη διάρκεια της δίκης, ο βασιλικός επίτροπος αναφερόμενος στο Γλέζο ανέφερε τα εξής εκπληκτικά... «Ο Γλέζος είναι πρώτα κομμουνιστής και ύστερα Έλλην. Στο όνομα του Γλέζου ο διεθνής κομμουνισμός δίδει μάχες κατά της Ελλάδος... τον Γλέζο τον μεταχειρίζεται ο διεθνής κομμουνισμός όπως οι Αμερικανοί τους πιθήκους και τα ποντίκια εντός των πυραύλων και όπως οι Ρώσοι τη Λάικα μέσα εις τον Σπούτνικ».www.kathimerini.gr: Η δίκη του Μανώλη Γλέζου

Τελικά, στις 22 Ιουλίου 1959 το Στρατοδικείο ανακοίνωνε τις ποινές των κατηγορουμένων. Οι Βουτσάς και Τρικαλινός καταδικάστηκαν σε ισόβια δεσμά, οι άλλοι σε μικρότερες ποινές και ο Γλέζος σε φυλάκιση πέντε ετών, εξορία στον Άη Στράτη για τέσσερα έτη και οκταετή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων.


Μετά τη δίκη, το Δεκέμβριο του 1959, η Σοβιετική Ταχυδρομική Υπηρεσία εξέδωσε αναμνηστική σειρά μ’ ένα γραμματόσημο με προσωπογραφία του Γλέζου.





Τελικά ο Γλέζος αποφυλακίστηκε το Δεκέμβριο του 1962 ως αποτέλεσμα της δημόσιας κατακραυγής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Πέρα, όμως, από την τρομοκρατία, το παρακράτος προετοιμαζόταν για όλα τα ενδεχόμενα. Σύμφωνα με έκθεση του στρατηγού Π.Πανουργιά που υπέβαλε τον Ιούνιο του 1967 στον Κ.Καραμανλή που τότε βρισκόταν αυτοεξόριστος στο Παρίσι : «... Φαίνεται ότι το 1956 ότε εδημιουργήθη το Δημοκρατικόν Μέτωπον ήρχισε νέα κίνησις μεταξύ των παλαιών μελών (του διαλυθέντος ΙΔΕΑ). Κατά την περίοδον αυτήν ο τότε αρχηγός του Επιτελείου είχε κατά νουν και προέβη εις τινας προετοιμασίας δια "επέμβασιν" εις περίπτωσιν καθ΄ην το Δημοκρατικόν Μέτωπον εκέρδιζε τας εκλογάς...

...Ο ίδιος ο συνταγματάρχης Παπαδόπουλος μοι εξιστόρησεν ότι είχεν καταστρωθή σχέδιον επεμβάσεως κατά την ημέραν των εκλογών το 1958. Εάν τα αποτελέσματα δεν έφερον νικήτριαν την ΕΡΕ, θα επενέβαινον κατά την νύκτα των εκλογών. Δεν είμαι όμως απολύτως βέβαιος εάν ο χρόνος εις ον ανεφέρθη ήτο το 1956 ή το 1958. Είναι επίσης γνωστόν ότι κατά το 1964, προ και μετά τας εκλογάς επιέζετο υπό αυτής της ομάδος (του ΙΔΕΑ) ο τότε αρχηγός του ΓΕΣ αντιστράτηγος Σακελλαρίου να κηρύξη δικτατορίαν προ των εκλογών» [Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974]





Η εγκύκλιος Καλαντζή


Αποκαλυπτική για τη χάραξη της κρατικής τρομοκρατίας σε βάρος της Αριστεράς αποτελεί μια εγκύκλιος τουυφυπουργού Δημοσίας Ασφαλείας Ε.Καλαντζή προς τους υφισταμένους του αστυνομικούς διευθυντές και διοικητές της χωροφυλακής.

Η εγκύκλιος έχει ημερομηνία 13/9/1958 και διατάσσει τη «δυναμική αντιμετώπιση της κομμουνιστικής δραστηριότητας» από τα Σώματα Ασφαλείας μετά την απροσδόκητη άνοδο της ΕΔΑ στις πρόσφατες εθνικές εκλογές κατηγορώντας τους παράλληλα για ανεπίτρεπτη αδράνεια απέναντι στην ανασύνταξη του «εσωτερικού εχθρού»

Αποδεικνύει, δε, τον κεντρικό σχεδιασμό αυτής της κρατικής τρομοκρατίας, σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο

Άλλωστε, στα απομνημονεύματά του που δημοσιεύτηκαν επί χούντας (1969), ο Καλαντζής παραδεχόταν ότι η εντολή για κλιμάκωση των διώξεων της Αριστεράς, ως απάντηση στην εκλογική της επιτυχία, δόθηκε από τον ίδιο τον Καραμανλή

Όπως γράφει ο Καλαντζής, ο Καραμανλής του είπε: « Η ΕΔΑ έβγαλε 79 βουλευτάς. Σε θεωρώ ικανό και κατάλληλον να την αντιμετωπίσης τόσον εις την Βουλήν, όσο και εκτός της Βουλής» www.efsyn.gr: Ο σχεδιασμός της φοβίας



Ως βασικό στόχο του, ο Καλαντζής έθεσε «το πέρασμα από την “κρισάρα” του υλικού που εψήφισε [την ΕΔΑ], ώστε οι μη κομμουνισταί ως “προοδευτικοί” δημοκράται να επανέλθουν εις το Κέντρον εις το οποίον και ανήκουν».


Ο διαχωρισμός αυτός, ωστόσο, εκτιμούσε ότι δε θα μπορούσε να γίνει με την πειθώ αλλά μόνο με τις διώξεις και την πρόκληση φόβου στους ανθρώπους αυτούς.




H εγκύκλιος του υφυπουργού Δημοσίας Ασφαλείας Ευ. Καλαντζή
Πηγή www.efsyn.gr


Η εγκύκλιος Καλαντζή ξεκινά με την παρατήρηση προς τα ανώτερα στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας ότι παρά την πρόσφατη σύσκεψη κατά την οποία τους είχε ανακοινωθεί ότι «σταθερά Κυβερνητική γραμμή είναι η σθεναρά αντιμετώπισις των κομμουνιστών, υφ’ οιανδήποτε μορφήν και εάν εμφανίζωνται», εν τούτοις δεν έγιναν από τη μεριά τους όλες οι απαιτούμενες ενέργειες ώστε να διοχετευθεί αυτή η κατευθυντήρια γραμμή και στα κατώτερα κλιμάκια

Αυτό - σύμφωνα με το συντάκτη της εγκυκλίου - είχε ως αποτέλεσμα η ΕΔΑ να ανοίγει γραφεία «μέχρι και του τελευταίου χωρίου», να μπορεί να κυκλοφορεί τα έντυπά της, να συνεργάζεται με άλλες πολιτικές δυνάμεις και οι οπαδοί της να οργανώνουν εκδρομές και να προπαγανδίζουν τις απόψεις τους.


Ιδιαίτερα συνιστούσε να τεθεί κάτω από άγρυπνη παρακολούθηση «η αδέσμευτος, προκλητική και αέναος κυκλοφορία μέχρι των απωτάτων σημείων της Επικρατείας γνωστών κομμουνιστών αποτελούντων συνοδείαν των προστατευομένων από την Βουλευτικήν ασυλίαν Βουλευτών της ΕΔΑ»


Στόχο των κατασταλτικών μέτρων έπρεπε να αποτελεί όχι μόνον ο παράνομος μηχανισμός του ΚΚΕ αλλά και τα απλά μέλη ή οι οπαδοί της ΕΔΑ, ακόμη και «μέλη άλλων κομμάτων ή συνοδοιπορικών οργανώσεων και Σωματείων».

Η εγκύκλιος διατάσσει τα αστυνομικά όργανα να κλείσουν τα τοπικά γραφεία της ΕΔΑ «διά παντός προσφόρου μέσου», να παρακολουθούν «συνεχώς, ενοχλητικώς και εντόνως» κάθε «κομμουνιστή» που κινείται στην περιοχή τους, «συντρεχούσης δε περιπτώσεως» να τον στέλνουν εξορία «προς πλήρη εξουδετέρωσιν», να παίρνουν «τα δέοντα» ποινικά και διοικητικά μέτρα εναντίον όσων συγκεντρώνουν υπογραφές για κάποιο ζήτημα, να περιστείλουν «δι’ όλων των προσφόρων μέσων» την κυκλοφορία των αριστερών εντύπων, την «διά ζώσης προπαγάνδα», τη συνοδεία των βουλευτών της ΕΔΑ από μέλη του κόμματος κατά τις περιοδείες τους στην ενδοχώρα, ακόμη και τις απλές εκδρομές «κομμουνιστικών ομάδων».




Ο συντάκτης της εγκυκλίου, Ευ.Καλαντζής, μεταξύ του Αμερικανού
συμβούλου Φέρλοου και του καθηγητή εγκληματολογίας Γαρδίκα.
Πηγή www.efsyn.gr




ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗΣ ΚΑΙ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΠΟΛΕΩΝ
ΤΜΗΜΑ Β' ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙον
ΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. 5/751/878
Επείγουσα - Ακρως Απόρρητος
Εν Αθήναις τη 13 Σεπτεμβρίου 1958
Προς
1) Απάσας Ανωτέρας Διοικήσεις Χωροφυλακής
2) Αστυνομικάς Διευθύνσεις
3) Διοικήσεις Χωροφυλακής


Γνωρίζομεν υμίν, εν συνεχεία των όσων προφορικώς ανεκοίνωσα υμίν κατά την πρόσφατον σύσκεψιν περί αντιμετωπίσεως της Κομμουνιστικής δραστηριότητος, ότι εκ των μέχρι σήμερον αποτελεσμάτων διαπιστούται ότι δεν διωχετεύθη η κατευθυντήριος γραμμή, υφ’ οίον πνεύμα ανεκοινώθη υμίν, εις τα κατωτέρω κλιμάκια μέχρι και των Σταθμών προς ομοιόμορφον και αποτελεσματικήν αντιμετώπισιν της καταστάσεως ήτις ως εμφανίζεται ήδη με τάσιν του ΚΚΕ, α) να επεκτείνη την ίδρυσιν των γραφείων της ΕΔΑ μέχρι και του τελευταίου χωρίου, β) να εξασφαλίση την δημιουργίαν δικτύου προς ευρυτάτην κυκλοφορίαν προπαγανδιστικών εντύπων, γ) να συστηματοποιήση την διά ζώσης προπαγάνδαν απανταχού, δ) να επεκτείνη την κυκλοφορίαν κομμουνιστικών ομάδων υπό τύπων εκδρομών, ε) να επιτύχη συνεργασίαν μετά πολιτικών ομάδων και προσώπων συνοδοιπόρων και στ) να δημιουργήση και άλλα κόμματα, εις [=ως] την Δημοκρατικήν Ενωσιν, και ενδεχομένως το Αγροτικόν, ως λέγεται, ίνα καλύψη τον εκλογικόν χώρον μεταξύ ΕΔΑ-ΕΡΕ, παρασύρουσα τους αφελείς και ανυπόπτους, μας εμβάλλει εις ανησυχίας.


Επανέρχομαι και αύθις ίνα επιστήσω την προσοχήν σας επί των ανωτέρω, επί των τέλει όπως αι διαταγαί και αι οδηγίαι σας προς τας υφισταμένας σας υπηρεσίας, μη αφήσουν ουδεμίαν αμφιβολίαν ότι σταθερά Κυβερνητική γραμμή είναι η σθεναρά αντιμετώπισις των κομμουνιστών, υφ’ οιανδήποτε μορφήν και εάν εμφανίζωνται, είτε ως οπαδοί και μέλη του Κόμματος της ΕΔΑ είτε ως μέλη άλλων κομμάτων ή συνοδοιπορικών οργανώσεων και Σωματείων, είτε ως μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος ωργανωμένα εις τον παράνομον μηχανισμόν.


Ιδιαιτέρα προσοχή να καταβληθή και να τεθή υπό την άγρυπνον παρακολούθησιν και έλεγχον των οργάνων η αδέσμευτος, προκλητική και αέναος κυκλοφορία μέχρι των απωτάτων σημείων της Επικρατείας γνωστών κομμουνιστών αποτελούντων συνοδείαν των προστατευομένων από την Βουλευτικήν ασυλίαν Βουλευτών της ΕΔΑ, οίτινες κινούνται με ασυνήθη δραστηριότητα προς απάσας τας κατευθύνσεις και αναπτύσσουν αχαλίνωτον κομμουνιστικήν δραστηριότητα, διότι διά των συνωμοτικών ενεργειών των και εκδηλώσεων υποσκάπτουν και υπονομεύουν το Κράτος.


Από την δραστηριότητα και τον υπηρεσιακόν ζήλον των Διοικητών Βαθμοφόρων εξαρτάται η πλήρης εξουδετέρωσις των ανατρεπτικών επιδιώξεων των κομμουνιστών και η επιτυχής αντιμετώπισις τούτων εις όλα τα στάδια της δραστηριότητός των.


Παρακολουθώ μετά προσήκοντος ενδιαφέροντος την απόδοσιν των Δ/τών των Δ/σεων και των Δ/τών Τμημάτων Ασφαλείας εις τον τομέα της Εθνικής Ασφαλείας και θα είμαι ευτυχής να διαπιστώσω εκ των πραγμάτων ότι αι κατευθύνσεις, αι οδηγίαι και αι διαταγαί μου ευρίσκουν την προσήκουσαν κατανόησιν.


Επ’ ευκαιρία επιθυμώ να διευκρινήσω τας ταυταρίθμους 3/α και 3/γ ε.έτ. [ενεστώτος έτους] ομοίας μου, και να σας καταστήσω σαφές ότι κομμουνισταί οίτινες κινούνται εν τη περιφερεία σας και αναπτύσσουν κομμουνιστικήν δραστηριότητα, υφ’ οιονδήποτε προσωπείον, θα παρακολουθούνται συνεχώς ενοχλητικώς και εντόνως προς ματαίωσιν των επιδιώξεών των.


Δι’ όσους εκ τούτων τα υφιστάμενα στοιχεία είναι σοβαρά και πείθουν ότι πρόκειται περί στελεχών με ηγετικήν θέσιν και αποστολήν θα λαμβάνητε ανενδοιάστως, κατά τας περιστάσεις, μετά λελογισμένην εκτίμησιν, τα επιβαλλόμενα μέτρα,συντρεχούσης δε περιπτώσεως, να ενεργήτε και διά την εκτόπισιν τούτων προς πλήρη εξουδετέρωσιν.


Η τάσις της ΕΔΑ προς ίδρυσιν Γραφείων εις τας Επαρχίας μέχρι και των χωρίων πρέπει να αναχαιτισθή διά παντός προσφόρου μέσου, εναπόκειται δε εις την κρίσιν των διοικούντων Αξιωματικών η επιλογή του κατά τας περιστάσεις προσφορωτέρου μέτρου.


Η κυκλοφορία εντύπων προπαγανδιστικού περιεχομένου προς διάβρωσιν κατασυκοφάντησιν της καθεστηκυίας τάξεως, η διά ζώσης προπαγάνδα ενεργουμένη κατά προδιαγεγραμμένον σχέδιον απανταχού από τα κατά τόπους μέλη Νομαρχιακών Επιτροπών, βάσει οδηγιών της Κεντρικής Επιτροπής, η κυκλοφορία των κομμουνιστικών ομάδων υπό τύπων εκδρομών, ως και αι Κομμουνιστικαί συνοδείαι των Βουλευτών της ΕΔΑ κατά τας περιοδείας των δέον να περισταλή δι’ όλων των προσφόρων μέσων, ως και διά της αυστηράς εφαρμογής των ισχυουσών ποινικών διατάξεων.


Κατά των κυκλοφορούντων υπομνήματα προς υπογραφήν παρά αφελών και ανυπόπτων, ως και άλλων αιτήσεων, αναφορών και διαμαρτυριών στρεφομένων κατά σύστημα κατά της καθεστηκυίας τάξεως, να ενεργώνται τα δέοντα ποινικώς και διοικητικώς.


Ομοίως τονίζω ότι τα λαμβανόμενα ως άνω μέτρα δέον να αποβλέπουν εις την διατήρησιν και έντασιν του αισθήματος της φοβίας μεταξύ των Κομμουνιστών, ότι θα αντιμετωπίσουν το Κράτος του Νόμου, και την εξ άλλου εξύψωσιν του μαχητικού πνεύματος των Σωμάτων Ασφαλείας, ως κοινωνικών μαχητών, και αναπτέρωσιν του Εθνικού φρονήματος των Ελλήνων πολιτών, αναμένω δε εύστροφον και δυναμικόν χειρισμόν εφ’ όλων των διά της παρούσης θιγομένων θεμάτων και εκ της δραστηριότητος και κατανοήσεως απάντων των οργάνων, θετικά αποτελέσματα.


Εν κατακλείδει επιθυμώ όπως επιστήσω την προσοχήν σας επί του ότι τα εκάστοτε παρ’ ημών λαμβανόμενα μέτρα πρέπει να τείνουν εις την πραγμάτωσιν του διά της παρούσης μου επιδιωκομένου σκοπού, αλλά συγχρόνως θα είναι τοιαύτα ώστε υπό προσωπικήν υμών ευθύνην να αποκλείουν την υποκατάστασιν των εκασταχού αρχών ασφαλείας υπό ανευθύνων παραγόντων ή και οπαδών της ΕΔΑ, από του να δημιουργούν εκνόμους ενεργείας ομοίας προς εκείνας αίτινες έλαβον χώραν εις Γραφεία της ΕΔΑ.


Την απόδοσιν ενός εκάστου των βαθμοφόρων θα παρακολουθήσω ιδιαιτέρως και θα εκτιμήσω προσηκόντως.


Ο Υπουργός
Ευάγγελος Καλαντζής
Κοινοποίησις
1) Αρχηγείον Χωροφυλακής και Αστυν. Πόλεων
2) Επιθεωρήσεις Χωροφυλακής
3) Παρ’ ημίν Γ΄ Τ. Ασφαλείας. www.efsyn.gr: Ο σχεδιασμός της φοβίας




Οι ενέργειες στις οποίες αναφέρεται στο τέλος της εγκυκλίου ο Καλαντζής και οι οποίες «έλαβον χώρα εις τα γραφεία της ΕΔΑ» είναι οι τρομοκρατικές επιθέσεις τις οποίες δέχτηκαν πολλά γραφεία της ΕΔΑ σε όλη την Ελλάδα, όπως η ανατίναξη με δυναμίτιδα των γραφείων της Κοζάνης (τον Αύγουστο του 1958) και του Βόλου (το Σεπτέμβριο του ίδιου έτους) και τον εμπρησμό εκείνων του Αργους (το Σεπτέμβριο επίσης)· ο τελευταίος μάλιστα είχε αποδοθεί από τη χωροφυλακή στα ίδια τα μέλη της νομαρχιακής της ΕΔΑ, με αποτέλεσμα την προφυλάκισή τους για «ψευδή καταμήνυσιν».






Η εγκύκλιος Καλαντζή εντοπίστηκε στο προσωπικό αρχείο ενός από τους παραλήπτες, του αντισυνταγματάρχη Δ. Σοϊμοίρη, διοικητή τότε της Ασφάλειας Αγρινίου


Τέσσερις μήνες μετά την εγκύκλιο Καλαντζή (19.1.1959), ο αντισυνταγματάρχης Σοϊμοίρης απαριθμεί σε αναφορά του προς το υπουργείο τα κατασταλτικά μέτρα που έλαβε κατά της Αριστεράς στην περιφέρειά του:

«Εκτόπιση των "επικινδύνων στελεχών του ΚΚΕ", επανεκτόπιση στον Άη Στράτη όσων είχαν απολυθεί αλλά κρίθηκαν «μη νομιμόφρονες», «διηνεκής και αδιάλειπτος παρακολούθησις» των στελεχών της ΕΔΑ, «διαρκής και επίμονος παρακολούθησις», όχι μόνο των γραφείων αλλά και των κέντρων διασκέδασης όπου αυτά σύχναζαν, με υπόμνηση στους ιδιοκτήτες τους «των διατάξεων του Νόμου του προβλέποντος κυρώσεις διοικητικάς (κλεισίματος των Κέντρων εν οις συχνάζωσιν κακοποιοί κ.λπ.)», «παρακολούθησις της κυκλοφορίας των αριστερών εντύπων και ο έλεγχος των αναγνωστών των», πρόταση τιμωρίας απ’ τον νομάρχη των μελών των κοινοτικών και δημοτικών συμβουλίων που θεωρούνταν «αριστερών φρονημάτων και αναμιχθέντα εις τας τελευταίας εκλογάς», «προτάσεις εκπτώσεως εκ των αξιωμάτων των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων άτινα έργοις και λόγοις πειρώνται εκτροπήν του σκοπού των Σωματείων και Συλλόγων εις α ανήκουσιν», έρευνα, τέλος, «των κοινωνικών φρονημάτων παντός αιτούντος πιστοποιητικόν, βεβαίωσιν ή παροχήν πληροφοριών» και συνακόλουθη προσωπική κλήση από τον Σοϊμοίρη όλων εκείνων για τους οποίους οι υφιστάμενοί του είχαν αποφανθεί αρνητικά, για το ξεκαθάρισμα προφανώς της θέσης τους». www.efsyn.gr: Ο σχεδιασμός της φοβίας





Καταστάσεις υποψηφίων «προς εκτόπισιν» (αριστερά)
κι «επανασύλληψιν» (δεξιά) | ΕΛΙΑ, Αρχείο Δημητρίου Σοϊμοίρη
Πηγή www.efsyn.gr






Η τρομοκρατία κορυφώνεται


Εν τω μεταξύ, προκηρύσσονται νέες εκλογές για τις 29 Οκτωβρίου 1961 και η τρομοκρατία κορυφώνεται.«Ένοπλες ομάδες χτυπούσαν την πόρτα κάθε σπιτιού (τις νυχτερινές ώρες, για ψυχολογικούς λόγους) και τροποποιούσαν την προηγούμενη απειλητική προειδοποίηση («όποιος ψηφίσει ΕΔΑ θα πάει εξορία») ως εξής: «Όποιος δεν ψηφίσει ΕΡΕ θα πάει εξορία» γράφει ο Γ.Κάτρης στο βιβλίο του "Η γέννηση του νεοφασισμού στην Ελλάδα"

Αξιωματικοί του στρατού και της χωροφυλακής, τα ΤΕΑ και η ΚΥΠ οργώνουν την επαρχία και προχωρούν σε μαζικές συλλήψεις εκφοβισμού, ενώ οι ξυλοδαρμοί είναι καθημερινό φαινόμενο. Δεκάδες είναι οι επιθέσεις κατά υποψηφίων βουλευτών του Πανδημοκρατικού Αγροτικού Μετώπου (ΠΑΜΕ), που είχαν συστήσει η ΕΔΑ και το Εθνικό Αγροτικό Κόμμα.





Ο Ν.Ψυρούκης αναφέρει πολύ χαρακτηριστικά : «Το τι έγινε στη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα και την ημέρα των εκλογών ήταν κάτι απίστευτο. Δολοφονίες, ξυλοδαρμοί, εκβιασμοί, απάτες κ.λπ., όλα τα «αγαθά» της φασιστικής βίας σκορπίστηκαν και στις τέσσερις γωνιές της ελληνικής γης. Ακόμα και στην ίδια τη βιτρίνα της αμερικανοκρατίας, στην Αθήνα, τραυματίστηκαν δεκάδες άνθρωποι... Στη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα έγιναν μαζικές συλλήψεις πολιτών. Οι εκλογικοί κατάλογοι πλαστογραφήθηκαν, έτσι που να μπορέσουν να ψηφίσουν και οι πεθαμένοι με πληρεξούσιους τους μπράβους της αμερικανοκρατίας. Ακόμα και ομάδες κουκουλοφόρων εμφανίστηκαν και έδρασαν στα χωριά». farosthermaikou.blogspot.gr: Το γελαστό παιδί Στέφανος Βελδεμίρης


Το αποκορύφωμα της κρατικής τρομοκρατίας ήταν οι δολοφονίες δύο νέων, στελεχών της ΕΔΑ, του Σ.Βελδεμίρη, τρεις μέρες πριν από τις εκλογές στη Θεσσαλονίκη και του στρατιώτη Δ.Κερπινιώτη την ημέρα των εκλογών μέσα σε εκλογικό τμήμα στην Αρκαδία






Στις 26 Οκτωβρίου, ο Βελδεμίρης μαζί με το σύντροφό του στη Νεολαία της ΕΔΑ, Μόρφη Στεφούδη, μίσθωσαν ένα ταξί και μοίραζαν προκηρύξεις της αριστεράς στις δυτικές συνοικίες της Θεσσαλονίκης ώσπου κάποια στιγμή, ένας χωροφύλακας, ο Σπ.Φιλίππου, άρχισε να πυροβολεί εναντίον τους. Δυο σφαίρες βρήκαν το Βελδεμίρη στο πίσω μέρος του κεφαλιού και τον σκότωσαν.

«Η κηδεία του δολοφονημένου αγωνιστή γίνεται σε συνθήκες άγριας τρομοκρατίας, νύχτα κατά παράβαση των θρησκευτικών κανόνων, ενώ οι αστυνομικοί δεν αφήνουν ούτε τους γονείς του νεκρού να δώσουν τον ύστατο χαιρετισμό στον λεβέντη τους. Την ίδια στιγμή, χιλιάδες οργισμένου λαού έξω από τα νεκροταφεία της Ευαγγελίστριας επαναλαμβάνουν επί ώρες την κραυγή: "Δολοφόνοι" » www.lifo.gr : Η δολοφονία του γελαστού παιδιού

Ο Φιλίππου καταδικάστηκε σε μόνο 4 χρόνια φυλάκιση, έμεινε σε αγροτικές φυλακές τα 2 και έκτοτε κυκλοφορούσε ελεύθερος μέχρι το θάνατό του στη Θεσσαλονίκη. Αυτή η απόφαση του δικαστηρίου προκάλεσε οργή και καγχασμό, αναγκάζοντας ακόμη και τον εισαγγελέα της έδρας Π. Δελαπόρτα να δηλώσει ότι «οι ένορκοι δεν υπήρξαν καλοί εργάται της δικαιοσύνης».




Το δεύτερο θύμα ήταν ο Δ.Κερπινιώτης, ο οποίος ήταν φρουρός σε εκλογικό τμήμα της Αρκαδίας και βρέθηκε νεκρός την ημέρα των εκλογών. Ο θάνατός του αποδόθηκε σε αυτοκτονία.




Όπως διαβάζουμε από τη συνέντευξη τύπου που έδωσε ο πρόεδρος της ΕΔΑ Γ.Πασαλίδης δύο μέρες μετά τις εκλογές: «Το βράδυ της 25ης Οκτωβρίου, δύο νέοι, ο Στέφανος Βελδεμίρης και ο Μόρφης Σφετούδης, διήρχοντο από τον συνοικισμό Επτάλοφος της Θεσσαλονίκης με ένα ταξί και πετούσαν από το παράθυρο του αυτοκινήτου εκλογικό υλικό του ΠΑΜΕ.

Παρά την πλατεία του συνοικισμού "άγνωστοι" πυροβόλησαν κατά του αυτοκινήτου. Ο Βελδεμίρης ετραυματίσθη θανασίμως εις τον κρόταφον και διεκομίσθη εις το νοσοκομείον. Μετ' ολίγας ώρας εξέπνευσε. Ήταν 24 ετών, ηλεκτρολόγος και μέλος της Γραμματείας του Συμβουλίου της Νεολαίας της ΕΔΑ Θεσσαλονίκης. Εξηκριβώθη ότι ο φονεύς ήτο ο χωροφύλαξ Σπύρος Φιλίππου.

Το δεύτερο θύμα της καραμανλικής τρομοκρατίας ήτο ο στρατιώτης Διονύσιος Κερπινιώτης, 24 ετών, οικοδόμος και στέλεχος της Νεολαίας της ΕΔΑ Πατρών. Ευρέθη νεκρός την Κυριακή των εκλογών με τραύμα από σφαίραν όπλου εις την κεφαλήν - αλλά και με άλλας κακώσεις - εις το εκλογικόν κέντρον [= τμήμα] του χωρίου Δεμίρι Αρκαδίας, όπου είχε αποσταλεί ως μέλος της φρουράς. Ο θάνατος του εχαρακτηρίσθη ως αυτοκτονία». www.iaen.gr: η νεολαία Λαμπράκη τη δεκαετία του 1960





Η επανεκκίνηση του «Κέντρου»



Η άνοδος της ΕΔΑ στις εκλογές του 1958 θορύβησαν σε απίστευτο βαθμό το αστικό πολιτικό σύστημα και τους Αμερικανούς.

Ο Κ.Καραμανλής έγραφε: «το αποτέλεσμα των εκλογών του 1958 προεκάλεσεν εις την κοινήν γνώμην ένα μούδιασμα και ανησυχίες διά το μέλλον». Αλλά και οι κεντρώοι ηγέτες ανησυχούσαν. Σε επιστολή του, τον Ιούλιο του 1958, προς το βασιλιά Παύλο ο Σ. Βενιζέλος έκανε λόγο για «μίαν ανησυχαστικήν διόγκωσιν της ΕΔΑ, της οποίας το ποσοστόν 24% είναι ακόμη μεγαλύτερον από ό,τι ενεφανίσθη». www.rizospastis.gr: Οι εκλογές της βίας και της νοθείας του 1961


Η ανάγνωση του εκλογικού αποτελέσματος οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι η ενίσχυση της ΕΔΑ οφειλόταν στο ότιπολλοί παλιοί ΕΑΜίτες που είχαν βρει μετεμφυλιακά πολιτική στέγη στο Κέντρο και τον Πλαστήρα, απογοητευμένοι από την πολιτική του κεντρώου χώρου και την πολυδιάσπασή του, το εγκατέλειπαν και επανέρχονταν στην αγκαλιά της Αριστεράς.

Συνεπώς, ο μόνος τρόπος για να ανατραπεί αυτή η μετακίνηση ήταν να ενισχυθεί το Κέντρο ώστε να ξανατραβήξει κοντά του τις μάζες που το εγκατέλειψαν. Ο ίδιος ο Καραμανλής το θεωρούσε απαραίτητο για τη διάσωση του αστικού πολιτικού συστήματος και προσπάθησε από την πλευρά του να βοηθήσει σε αυτό. Είναι χαρακτηριστική η απάντηση που έδωσε στη Βουλή το Μάιο του 1961 όταν κατά τη συζήτηση του νέου εκλογικού νόμου ο Κ.Μητσοτάκης διαμαρτυρόταν ότι τα μικρά κεντρώα κόμματα δε θα μπορούσαν να μπουν στη δεύτερη κατανομή

«Αντί να διατυπώνετε παραλογισμούς» απάντησε ο Καραμανλής «δεν έχετε παρά να κάνετε κάτι απλούστατο: Ενωθείτε σεις, τα κόμματα του Κέντρου, και θα απολαύσετε όλα τα πλεονεκτήματα της δευτέρας κατανομής» [Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974]

Από την επομένη των εκλογών του 1958, οι κεντρώες δυνάμεις βρίσκονταν μπροστά σε ένα υπαρξιακό αδιέξοδο. Η τρίτη θέση την οποία είχαν καταλάβει οι Φιλελεύθεροι των Παπανδρέου-Βενιζέλου είχε προκαλέσει κατήφεια και γκρίνια στους οπαδούς τους, οι οποίοι απέδιδαν την ευθύνη στο αρχηγικό δίδυμο. Έτσι, η τετραετία Καραμανλή ξεκινούσε με το Κέντρο σε πλήρη αποσύνθεση και με την ΕΔΑ σε ανησυχητικά ενισχυμένη θέση.

Τότε ήταν που ο Γ.Παπανδρέου έκανε την πρώτη κίνηση πολιτικού ελιγμού ζητώντας να συναντηθεί με τον Κ.Καραμανλή. Όπως γράφει ο Σ.Γρηγοριάδης - στηριζόμενος σε μαρτυρίες κυρίως του στενού συνεργάτη του Καραμανλή Δ.Μακρή - μεταξύ των δύο ανδρών διεξήχθη ο παρακάτω διάλογος:

Γ.Παπανδρέου: «Προτείνω να συνεργασθώμεν, δια να σχηματίσωμεν μίαν εθνικόφρονα παράταξιν ικανή να ανθέξη εις πάσαν αντιπολίτευσιν και πάντα πολιτικόν κλυδωνισμόν....Φυσικά η συνεργασία μας θα συνεχισθή μετεκλογικώς, και εις την κοινήν κυβέρνησιν δεν ζητώ παρά την συμμετοχήν 2-3 φίλων μου. Πιστεύω ότι ο Βενιζέλος μετά δυσκολίας θα μπη ο ίδιος εις την Βουλήν. Μία δε τετραετία άνευ ουδεμιάς δυνάμεως θα τον εκμηδενίση εσαεί »

Κ.Καραμανλής: « Πώς είσθε βέβαιος δια όσον θρίαμβον;»

Γ.Παπανδρέου: «Δεν θα έχωμεν καμίαν δυσχέρειαν κατά τας εκλογάς. Αν παρουσιασθή καμία, θα βοηθήση και η Χωροφυλακή...» [Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974]

Ο διάλογος αυτός επιβεβαιώθηκε αργότερα από τον ίδιο τον Κ.Καραμανλή στο Αρχείο του. Η απάντηση που έδωσε ο Καραμανλής στην πρόταση του Παπανδρέου - σύμφωνα με το Γάλλο βιογράφο του Μ.Ζενεβουά στο βιβλίο του η Ελλάς του Καραμανλή - ήταν : «Θα εξασθενούσατε έτσι, μιαν εθνική αντιπολίτευση που η χώρα επίσης χρειάζεται. Δύο ισχυρά κόμματα, το ένα στην εξουσία, το άλλο εξασφαλίζοντας - για το γενικό καλό - ένα ισορροπημένο αντίβαρο, το ένα διαδεχόμενο το άλλο και ξαναπαίρνοντας τα ηνία όταν η φυσική φθορά της εξουσίας θα επέβαλε μιαν αλλαγή, ιδού ο υγιής κοινοβουλευτισμός που ονειρεύομαι. Και γι' αυτό εύχομαι τον σχηματισμό ενός συμπαγούς κόμματος του Κέντρου, ικανού να ενώση τα ανομοιογενή στοιχεία του» www.rizospastis.gr: Οι εκλογές της βίας και της νοθείας του 1961

Εν τω μεταξύ, οι ζυμώσεις στο χώρο του Κέντρου συνεχίζονταν. Μετά από διάφορες αποτυχημένες προσπάθειες - μία από τις οποίες ήταν να γίνει ηγέτης του Κέντρου ο πρώην χίτης αλλά αναβαπτισμένος πλέον ως ήρωας του κυπριακού αγώνα Γρίβας - το Σεπτέμβριο του 1961 ανακοινώθηκε η ίδρυση της Ένωσης Κέντρου. Η Ένωση Κέντρου αποτελούσε ένα συνασπισμό οκτώ κομμάτων, τον οποίο διοικούσε μία οκταμελής επιτροπή με πρόεδρο το Γ.Παπανδρέου




Σημαντικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για την ενοποίηση του Κέντρου έπαιξε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μακ Γκι στο πλαίσιο μιας ευρύτερης μεταστροφής της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής που εγκαινίασε ο νέος Αμερικανός πρόεδρος Τζων Κένεντι [Ε-Ιστορικά: Η Ένωσις Κέντρου, του Γ.Αναστασιάδη

Όπως έγραφε ο Ανδρέας Παπανδρέου « Η αμερικανική στρατηγική στην Ελλάδα αυτή την περίοδο είχε δύο βασικές επιδιώξεις. Η πρώτη ήταν η εκλογική εξόντωση της ΕΔΑ. Η δεύτερη, ήταν η προβολή ενός μεγάλου αλλά μειοψηφούντος κόμματος του κέντρου » www.rizospastis.gr: Οι εκλογές της βίας και της νοθείας του 1961


Η Ένωση Κέντρου αποτελούσε μια συνεργασία προσωπικοτήτων και τοπικών παραγόντων, που έθεταν ως κύριο στόχο την απομάκρυνση της Δεξιάς από την εξουσία. Φρόντιζαν, όμως, να τηρούν σαφή απόσταση από την Αριστερά.

Πράγματι, από τη στιγμή της δημιουργίας της Ένωσης Κέντρου, ο Γεώργιος Παπανδρέου φρόντιζε σε κάθε ευκαιρία να τονίζει ότι το κόμμα του βρίσκεται από την πλευρά των «εθνικόφρονων δυνάμεων»και πως άμεση επιδίωξη της Ένωσης Κέντρου ήταν να περιορίσει την ΕΔΑ σε ποσοστό μικρότερο του 20%, ώστε να πάψει να αποτελεί ρυθμιστικό παράγοντα και να μπορούν «τα δύο εθνικόφρονα κόμματα να παλαίουν εντός των πλαισίων της Δημοκρατίας». www.rizospastis.gr: Οι εκλογές της βίας και της νοθείας του 1961

Με διάφορες δηλώσεις του, ο Παπανδρέου δεν άφηνε περιθώρια παρερμηνείας σχετικά με το ποιο κόμμα θεωρούσε φυσικό σύμμαχό του σε περίπτωση που απαιτηθεί συνεργασία: «Θα κάνωμεν πολιτικήν και εκλογικήν συνεργασίαν με τον Καραμανλήν. Τα στρατόπεδα θα είναι δύο: από το ένα μέρος θα είναι οι εθνικόφρονες και από το άλλο οι κομμουνισταί. Θα κάνωμεν τας εκλογάς με τους χωροφύλακες και με το πιστόλι στο χέρι», δήλωνε ο Παπανδρέου στους συνεταίρους του στην Ένωση Κέντρου όπως αναφέρει ο Σ.Λιναρδάτος στο έργο του "Από τον εμφύλιο στη Χούντα"

Σχετικά με τη βία του κράτους και του παρακράτους κατά της Αριστεράς, οι ηγέτες του Κέντρου το γνώριζαν και το ενέκριναν. Άλλωστε - όπως αναφέραμε και παραπάνω - ο Παπανδρέου είχε δηλώσει στον Καραμανλή ότι «αν δε βοηθούν πολύ τα πράγματα, ημπορεί να μας βοηθήσουν οι χωροφύλακες»

Είναι χαρακτηριστικό ότι η ΕΔΑ, 44 μέρες πριν τις εκλογές, έφερε στο φως της δημοσιότητας το σχέδιο βίας και τρομοκρατίας «Περικλής» και κατέθεσε τα στοιχεία στη Βουλή, όπου η ΕΡΕ του Καραμανλή τα απέρριψε ως συκοφαντικά. Αυτό που εντυπωσίασε ήταν η εκκωφαντική σιωπή των ηγετών του Κέντρου απέναντι στις καταγγελίες της ΕΔΑ. Δεν είχαν φαίνεται αντιληφθεί ότι το σχέδιο θα χτυπούσε και αυτούς τους ίδιους. Όταν το κατάλαβαν ήταν πλέον αργά και η ΕΡΕ είχε κατακτήσει τη νίκη

Όπως έγραφε ο Σ.Λιναρδάτος στο Βήμα: «Όσο για τον Γ.Παπανδρέου, ακόμη και ο τόσο προσεκτικός και φιλικά διακείμενος προς τον τότε αρχηγό της Ενώσεως Κέντρου πρώην υπουργός Μ.Παπακωνσταντίνου γράφει ότι, όταν ανέφερε, στη διάρκεια των εκλογών, στον αρχηγό της ΕΚ τις πιέσεις που ασκούσαν στρατιωτικοί και αστυνομικοί στους ψηφοφόρους, πολίτες και στρατιώτες, αυτός αντέδρασε χλιαρά»


Είναι αναμφισβήτητο και διασταυρωμένο ότι ο Γ. Παπανδρέου άρχισε να αφυπνίζεται και να καταλαβαίνει τι συνέβαινε μόνο τις τελευταίες ημέρες των εκλογών, όταν έφταναν τα τηλεγραφήματα υποψηφίων του κόμματός του και στελεχών της ΕΚ, όπως ο Στ. Κωστόπουλος από τη Μεσσηνία, ο Ε. Πέτσος από τη Μακεδονία και άλλοι, ότι αντιμετώπιζαν ωμή βία κρατικών οργάνων που τους παρεμπόδιζαν να κάνουν τον προεκλογικό τους αγώνα και πίεζαν ωμά τους πολίτες να ψηφίσουν ΕΡΕ.


Ως τότε ο Γ. Παπανδρέου είχε την αυταπάτη ότι οι πιέσεις, το όργιο βίας ­ που έφτασαν ως και φόνο (του νέου ΕΔΑΐτη Στ. Βελδεμίρη) και βαρύτατους τραυματισμούς ­ θα συρρικνώσουν την Αριστερά και θα ωφελήσουν το Κέντρο» www.tovima.gr: Τα χρόνια της βίας και της νοθείας




Η νοθεία των εκλογών



Εκτός, όμως, από την άσκηση τρομοκρατίας και βίας, στις εκλογές του 1961 συντελέστηκε προκλητική και πρωτοφανή καλπονοθεία.

«Όπως αποδείχτηκε αμέσως μετά τις εκλογές, ήταν χιλιάδες οι αστυνομικοί που διπλοψήφισαν, πολλοί από τους οποίους δήλωσαν ως τόπο κατοικίας άχτιστα οικόπεδα στη λεωφόρο Καβάλας, η οποία χαρακτηρίστηκε "λεωφόρος νοθείας" vathikokkino.gr: 29 Οκτωβρίου 1961 - Όταν ψήφισαν ακόμη και τα δέντρα

Σε πρωτοσέλιδό της η κεντρώα εφημερίδα Ελευθερία είχε ένα διάγραμμα της οδού Αθηνών αναφέροντας: «το διάγραμμα της οδού Αθηνών φέρει 51 οικίσκους. Εφόρτωσαν εκεί 560 ψηφοφόρους» και χαριτολογώντας διαπίστωνε ότι «ψήφισαν και τα δέντρα» - μια φράση που έχει μείνει από τότε στην ιστορία και χρησιμοποιείται όταν κάποιος αναφέρεται στις εκλογές του 1961.

Στα εκλογικά τμήματα που ψήφιζαν οι στρατιωτικοί και οι δημόσιοι υπάλληλοι, η ΕΡΕ συγκέντρωνε ποσοστά που άγγιζαν το 80%.

Εξίσου εξωπραγματικά ποσοστά συγκέντρωσε η ΕΡΕ σε πολλές περιοχές της περιφέρειας αποδεικνύοντας πόσο μεγάλη ήταν η τρομοκρατία στα χωριά και τις μικρές πόλεις. «Υπήρξαν περιοχές που η δύναμη της ΕΔΑ μειώθηκε κατακόρυφα σε σχέση με τα αποτελέσματα του 1958 και οι χαμένοι ψήφοι «μεταφέρθηκαν» σχεδόν «πακέτο» στην …ΕΡΕ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η Πρώτη στο νομό Σερρών, η γενέτειρα της δυναστείας των Καραμανλήδων. Το 1958 η ΕΡΕ είχε πάρει το 58% και η ΕΔΑ το 36,2%. Το 1961 η ΕΡΕ έφτασε το 76,9% και η ΕΔΑ έπεσε στο 20,1%. Στην Ερεσό στη Μυτιλήνη, η ΕΔΑ είχε πάρει το 54,2% το 1958 και η ΕΡΕ μόλις το 15,6%. Το 1961 πρέπει να εκδηλώθηκε μια μαζική επιφοίτηση του εθνικόφρονος πνεύματος στους ψηφοφόρους της Ερεσού, αφού το ποσοστό της ΕΡΕ εκτινάχτηκε στο 40,1% και αντίστοιχα το ποσοστό της ΕΔΑ έπεσε στο 24,8%. www.kar.org.gr: Οι εκλογές της Καραμανλικής βίας και νοθείας



Εκεί, όμως, που έχουμε εξωπραγματικά ποσοστά ήταν στις περιοχές της λεγόμενης «επιτηρούμενης ζώνης», όπου η ΕΡΕ έλαβε ποσοστά από 90% έως 100%!

Η επιτηρούμενη ζώνη (ΕΖ) περιελάμβανε ολόκληρη η βόρεια παραμεθόρια περιοχή της Ελλάδας, και είχε μήκος 600 περίπου χιλιομέτρων και πλάτος που κυμαινόταν από 15 έως 45 χιλιόμετρα. Η ΕΖ οριοθετήθηκε πρώτη φορά το 1936 από το μεταξικό καθεστώς, περιορίστηκε σε έκταση μετά τον εμφύλιο αλλά απέκτησε ιδιαίτερο πολιτικό και ιδεολογικό βάρος, παίζοντας το ρόλο του στρώματος προστασίας από τον εκ του Βορρά κομμουνιστικό κίνδυνο. Η επιτηρούμενη ζώνη ήταν σε διοικητική ισχύ μέχρι τη συμβολική κατάργηση της «μπάρας» στον Εχίνο το 1996.





Στην ΕΖ δεν ίσχυαν οι ίδιες ελευθερίες με την υπόλοιπη Ελλάδα. Για την είσοδο ή έξοδο από αυτήν ήταν απαραίτητη ειδική άδεια της αστυνομίας, η άσκηση επαγγέλματος από μη ντόπιους ήταν απαγορευμένη και η Στρατιωτική Αστυνομία επιτηρούσε κάθε δραστηριότητα και κίνηση λειτουργώντας ως «κράτος εν κράτει».

Έτσι, δε φαινόταν καθόλου παράδοξο το γεγονός ότι η ΕΔΑ στις εκλογές του 1958, ενώ πανελλαδικά είχε συγκεντρώσει 24,4%, στην επιτηρούμενη ζώνη δεν κατάφερε να ξεπεράσει το 5%. Ούτε, βέβαια, ότιστις εκλογές του 1961, η ΕΡΕ απέσπασε στη ζώνη ποσοστά από 90% έως 100%. Και αν λάβει κανείς υπόψη του ότι αυτή η περιοχή τη δεκαετία του '60 περιλάμβανε ένα εκατομμύριο ανθρώπους, αριθμός που αντιστοιχούσε στο 13% του συνολικού πληθυσμού της Ελλάδας, εύκολα αντιλαμβάνεται το ρόλο που έπαιξε η επιτηρούμενη ζώνη στην εκλογική νίκη της ΕΡΕ στις εκλογές του '61

Εκτός όμως από την άμεση τρομοκρατία και τα εκλογικά μαγειρέματα, επιστρατεύτηκαν και άλλα μέσα. Ακόμη και πιθανό χτύπημα της Αθήνας με σοβιετικά πυρηνικά όπλα επιστράτευσε ο φιλικός προς την ΕΡΕ Τύπος για να συμπληρώσει το όργιο τρομοκράτησης του εκλογικού σώματος




Επιστρατεύτηκαν επίσης και νομότυπα μέτρα, όπως μια διάταξη του εκλογικού νόμου που απαγόρευε τη μετεγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους όσων δεν ήταν μόνιμα εγκατεστημένοι στις αντίστοιχες εκλογικές περιφέρειες πριν από την 1.1.1948. Αυτό ήταν ένα μέτρο που έπληττε σαφώς την Αριστερά, η οποία είχε δεκάδες χιλιάδες οπαδούς που - κυνηγημένοι από το όργιο κρατικής και παρακρατικής τρομοκρατίας στα χωριά τους - είχαν καταφύγει στα αστικά κέντρα στα οποία όμως η εκλογική διάταξη δεν τους επέτρεπε να ψηφίσουν. Εάν ήθελαν να ψηφίσουν οι άνθρωποι αυτοί θα έπρεπε να μεταβούν στον τόπο καταγωγής τους, κάτι που πιθανότατα θα τους έβαζε σε περιπέτειες.


Τα αποτελέσματα των εκλογών του 1961 έφερναν την ΕΡΕ του Κ.Καραμανλή νικήτρια με ποσοστό 50,8%, κατά πολύ μεγαλύτερο από το 41,1% που είχε λάβει το 1958. Η Ένωση Κέντρου – που συνεργαζόταν με το Κόμμα των Προοδευτικών του Σ.Μαρκεζίνη - έλαβε 36,6%, ενώ το ΠΑΜΕ - ο εκλογικός σχηματισμός με τον οποίο κατέβηκε η ΕΔΑ στις εκλογές - μόλις 14,6%. Με τα αποτελέσματα αυτά, η ΕΡΕ εξασφάλιζε την αυτοδυναμία στη νέα βουλή με 176 έδρες.




Εκλογική αφίσα του ΠΑΜΕ,
του εκλογικού σχήματος με το οποίο κατέβηκε η ΕΔΑ
στις εκλογές του 1961




Ωστόσο, οι αθρόες αποκαλύψεις της βίας και νοθείας που ακολούθησαν τις αμέσως επόμενες μέρες, προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις τόσο της Αριστεράς όσο και του Κέντρου. «Στην αρχαία Αθήνα υπήρχε βωμός τω αγνώστω Θεώ. Προτείνω εις την ΕΡΕ να αναγείρει βωμόν τω αγνώστω εκλογέα», δήλωνε ο Γ.Παπανδρέου, λίγες ημέρες μετά τις εκλογές και αρνήθηκε να αναγνωρίσει το εκλογικό αποτέλεσμα, κηρύσσοντας «Ανένδοτο Αγώνα» για τη διενέργεια νέων αδιάβλητων εκλογών. vathikokkino.gr: 29 Οκτωβρίου 1961. Όταν ψήφισαν ακόμη και τα δέντρα





Η πρωτοβουλία του αυτή έδωσε στην Ένωση Κέντρου την ηγεμονία στο κίνημα της αντίστασης εναντίον της δεξιάς κυβέρνησης, κίνημα που πήρε τεράστιες διαστάσεις μετά και από τη δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ Γρ.Λαμπράκη το 1963 και οδήγησε στην πτώση της κυβέρνησης Καραμανλή



Πηγές:



Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974
Ε-Ιστορικά: Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις, του Γ.Αναστασιάδη
Ε-Ιστορικά: Η Ένωσις Κέντρου, του Γ.Αναστασιάδη
elasykozanis.blogspot.gr: Το σχέδιο Περικλής και τα Ιουλιανά
www.enet.gr: Όταν η ΕΔΑ έγινε αξιωματική αντιπολίτευση
vathikokkino.gr: Όταν ψήφισαν ακόμη και τα δέντρα
redflecteur.wordpress.com: Η Οπερέτα της Δημοκρατίας.1958-1967
www.efsyn.gr: Ο σχεδιασμός της φοβίας

www.kathimerini.gr: Η δίκη του Μανώλη Γλέζου
www.lifo.gr: Η δολοφονία του γελαστού παιδιού
farosthermaikou.blogspot.gr: Το γελαστό παιδί Στέφανος Βελδεμίρης
www.iaen.gr: η νεολαία Λαμπράκη τη δεκαετία του 1960
www.tovima.gr: Τα χρόνια της βίας και της νοθείας
www.kar.org.gr: Οι εκλογές της Καραμανλικής βίας και νοθείας


Μαύρη Οχιά