Αυτό είσαι: Θάνατος

Κώστας Καναβούρης

---

 Στη μνήμη των θυμάτων των 62 πιο πλούσιων ανθρώπων της Γης, εις βάρος των υπολοίπων. Ανθρώπων.

Να πλημμυρίζεις τη Γη με ποτάμια αίματος. Να κάνεις την έρημο Γκόμπι να μοιάζει με μικροχώραφο μπροστά στις απέραντες ερήμους των νεκροταφείων (που υποδιαιρούνται άλλοτε σε ατομικούς και συχνότατα σε ομαδικούς τάφους), ως αποτέλεσμα της φρενιασμένης σου λογικής που δεν συμπεραίνει ουδέν άλλο πάρα μονάχα το κέρδος. Να αντιλαμβάνεσαι το κέρδος με ακραίο παραλογισμό μιας ισχύος που οδηγεί στην καταστροφή τον πλανήτη. Να κατασκευάζεις κράτη και να αποσκευάζεις κράτη μαζί με το πολίτευμά τους. Να σκοτώνεις τον πολιτισμό. Να μετατρέπεις το νερό σε δηλητήριο και τον αέρα σε εμπόρευμα. Να κάνεις έναν κόκκο σταριού μεγαλύτερο από όλες τις ηπείρους για έναν άνθρωπο που πεινάει. Να κάνεις μια σταγόνα νερού πιο μεγάλη κι από μια Γη που κρέμεται από τα δάκρυά της. Να κατακαίς όλα τα θεμέλια, ακόμα και τα θεμέλια της απελπισίας.

Να στομώνεις – με πνιγμένους – τα κύματα. Να σκοτώνεις εκατομμύρια παιδιά με πείνα, δίψα και αρρώστια. Να μην αποθηκεύεις το θρήνο που προκαλείς γιατί δεν χρειάζεται˙  χρειάζεται μονάχα ο πεταμένος θρήνος μαζί με το κορμί του. Ο ακατάσχετος, ο σπαταλημένος, ο ανεπίστροφος θρήνος μέσα στα νερά της Στυγός που τον καταπίνουν χωρίς καν το σημείωμα ενός άστρου. Να υπαγορεύεις τη ζωή. Να απαγορεύεις στο ανθρώπινο πλάσμα να νιώσει τον εαυτό του. Να οδηγείς τον Έρωτα στο ικρίωμα. Να διορίζεις δήμιους. Να κουβεντιάζεις για την τιμή – και την αξία – του αίματος. Να μην κρίνεσαι. Να είσαι, αλλιώς, πέραν του κακού και του καλού. Να είσαι ανελέητος. Να είσαι αθώος.

Να είσαι μακριά, να είσαι ψηλά. Να είναι για σένα τα πάντα άγνωστα: η φιλοσοφία, η ποίηση, τα μαθηματικά, η υψηλή Τέχνη της Φυσικής, τα παγωμένα πόδια, τα απόπληκτα μάτια της τελικής οδύνης, οι σφαγμένες ζωές, ο πνιγμός, ο ρόγχος, μια λέξη που είναι όλες οι λέξεις όταν την λες στο παιδί που πνίγεται, στον εαυτό σου που χάνεται μέσα στην ίδια του τη λέξη, στο Θεό που σκεπάζεται για πάντα από το θάνατο που προκαλείς.
 
Να είσαι τυφλός, να είσαι κουφός, να είσαι άλαλος. Όχι εσύ. Η ψυχή σου. Να ονομάζεις χρήμα το θάνατο. Να ονομάζεις χρήμα την καταστροφή. Να ονομάζεις χρήμα τα σφαγμένα παιδιά. Να ονομάζεις χρήμα το ανεπίδοτο γάλα που τρέχει από τα βυζιά των σφαγμένων τους μανάδων. Να εμπορεύεσαι αυτό το γάλα. Να το μετατρέπεις χρηματιστηριακά σε μια κτηνώδη ανταλλακτική οικονομία: γάλα σφαγμένο, αντί πετρελαίου. Να εμπορεύεσαι αυτό το δίχως έλεος πετρέλαιο με τους χιλιάδες μισθοφόρους που φορούν κοστούμια παραλλαγής, βομβαρδιστικές γραβάτες F16 (μπορεί και να τις σχεδίασε ο Hugo Boss, ο ίδιος που σχεδίασε και τις στολές των Ες–Ες) και παπούτσια, αχ παπούτσια ερπυστριοφόρα καθως βγαίνουν από τις τράπεζες και τα χρηματιστήρια και λιώνουν τα αγαθά κορμιά σε όλες τις ηπείρους.

Να διατάζεις. Να τρομάζεις. Να εγκλωβίζεις τους κυβερνώντες, να τους φυλακίζεις ισοβίως, να τους εγκιβωτίζεις μέσα σε σκληρότατους αριθμούς που καταπίνουν ο ένας τον άλλον. Να παραποιείς τους χάρτες. Να παραποιείς τη Γη. Να βομβαρδίζεις. Να μισείς. Να κοιμάσαι ήσυχος το μεσημέρι και ακόμη πιο ήσυχος το βράδυ. Να είσαι φιλάνθρωπος. Να πιστεύεις στην αγάπη του Θεού.  Να κρύβεσαι μέσα στον Παράδεισο. Να είσαι ο τεράστιος μύθος μιας Κόλασης που παρέχει το συντακτικό (και η θρησκευόμενη γραμματική) ενός ακίνδυνου φόβου. Να τρυπάς το κορμί, να τρυπάς το μυαλό, να βασανίζεις. Να πληρώνεις τους δεσμοφύλακες, να πληρώνεις του δημίους, να πληρώνεις τους παραχαράκτες και τους κεκράκτες της Ιστορίας, να πληρώνεις τους λαφυραγωγούς των πτωμάτων. Να υποχρεώνεις τη μουσική να τρίζει και την ποίηση να ψευδίζει.  Να είσαι κληρονόμος και κληροδότης της φρίκης. Να την ανανεώνεις. Να παίζεις με το φασισμό της φρίκης, το φασισμό της ευδίας, το φασισμό της χυδαιότητας, το φασισμό μιας πρωτοπορίας τάχα μου, που πατάει επί πτωμάτων, πλατσουρίζει μέσα στο αίμα των πτωμάτων και θεωρεί ότι αφήνει ίχνη (ταξικής) χορογραφίας προς το μέλλον.

Να νομοθετείς. Να είσαι η  Τράπεζα. Να είσαι η Εκκλησία. Να είσαι το Λύκειο. Να είσαι ο απέραντος Ιχθύς που τρέφεται με χώμα. Να είσαι το μυστικό Σύμπαν. Να είσαι ο δήμιος. Να είσαι ο Ιερέας που κοινωνεί το θάνατο. Να είσαι ο θάνατος. Ο νεκρός θάνατος.
Αυτό είσαι.
 www.artinews.gr

Lucifugo, a diavolo in corpo, Σκάνδαλα

Σκάνδαλο είναι το Κράτος
Η υπερβατική γλώσσα της Ισονομίας
Σε σχέση με τον Παντοδύναμο εαυτό της
Έχοντας στον πολιτικό κόρφο της ζωσμένα
Κρυμμένα μαχαίρια, τσεκούρια και αξίνες
Να συμμορφώνει την όποια ανομοιότης
Μπαίνει στο μάτι του Λεβιάθαν

Σκάνδαλο είναι το Έθνος
Αιχμαλωτίζει τους ανθρώπους
Στα σκοτεινά σπήλαια
Του προαιώνιου Μέλλοντος και Παρελθόντος

Σκάνδαλο είναι η Οικονομία
Το σώμα που δεν βιώθηκε ποτέ μαζί με τ’ άλλα σώματα
Γιατί κλειδώθηκε στα εαυγή κάτεργα της Ανάπτυξης
Το μέτρο του ΑΕΠ δεν είναι παρά οι σωροί των σκελετών
Πίσω από τις φυλλωσιές της πόλης ανθίζουν οι ασφαλιστικές δικλίδες
Και τα κάγκελα των χώρων εργασίας

Σκάνδαλο είναι η μουσική υπόκρουση
Στις αίθουσες των βασανιστηρίων
Στους μη τόπους των μέσων μεταφοράς
Και των μαρτυρικών αντίο
Στ’ αεροδρόμια, στα λιμάνια
Στους σταθμούς των τρένων
Που πάνε κι έρχονται από το πουθενά

Σκάνδαλο είναι η Οικογένεια
Η μαμά και ο μπαμπάς
Η σχέση τους με το παιδί
Στην ώρα του διαλείμματος από τις ώρες της δουλειάς
Σκάνδαλο είναι η Εκκλησία
Όχι για την αμύθητη περιουσία της
Αλλά για την ηθική της εργασίας
Που μας συνθλίβει και μας αποξενώνει
Ως αναπαράσταση σαδιστική
Των Παθών του Ιησού
Στο Σταυρό των Μαρτυρίων
Πρέπει να υπομένουμε λέει τα βάσανα
Και την αυτοταπείνωσή μας
Για να σωθεί η αμαρτωλή ψυχή μας

Σκάνδαλο είναι οι πλούσιοι και οι φτωχοί
Το ίδιο τροπάριο μερόνυχτα να ψέλνουν
Την πρόσβαση στον Πλούτο που νεκροποιεί
Το μυαλό, την καρδιά και την ψυχή

Σκάνδαλο είναι οι άνθρωποι του Πνεύματος
Με το αποκρουστικό τους πνεύμα
Βουτάν’ τις πένες τους στην κοιλάδα με το αίμα
Για να γράψουν με γράμματα χρυσά τα ονοματεπώνυμά τους

Σκάνδαλο είναι το Σχολείο
Οι δάσκαλοι και οι μαθητές του
Που ευλαβικά προσκυνούν
Και πίνουν νερό στ’ όνομα
Όλων των άνωθι σκανδάλων

Κι όλα αυτά τα ονόματα
Διαφορετικά σκάνδαλα κατονομάζουν
Που απορρέουν όλα από το Ένα
Την κεφαλαιοκρατική αξία
Αυτό το αδιόρατο δίχτυ
Της απαγωγής και της ομηρίας
Όλων των ζωντανών πλασμάτων

Το σκάνδαλο είσαι Εσύ
Που σταυρώνεις τα χέρια, τα πόδια και το νου
Και ζαλισμένος παραμιλάς πως έτσι είναι η ζωή

Το σκάνδαλο είσαι Εσύ
Γιατί παραμένεις αυτός-που-είσαι
Γιατί συνεχίζεις αυτό-που-κάνεις
Και γεμάτος έκπληξη Παριστάνεις τον λυπημένο
Για τους νεκρούς του αιγαίου

Το αιγαίο όμως δεν είναι θάλασσα
Είναι η αρχαία ρωμαϊκή Αππία Οδός
Το σταύρωμα των Σκλάβων
Και το τάισμα των Κορακιών

Το σκάνδαλο είμαι Εγώ
Που δεν ξέρω ακριβώς με μια αρμαθιά λέξεων
Τι προσπαθώ να κάνω και τι να πω
Να σε πάρω με το μέρος μου
Ή να πέσω σ’ ένα άπατο πηγάδι και να πνιγώ
 komparsos.wordpress.com

ΣΤΙΓΜΟΓΡΑΦΙΑ ΠΛΑΝΗΤΗ

ΤΡΑΒΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΧΙΟΝΙΑ ΓΙΑ ΒΟΡΕΙΑ --ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΡΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ --ΛΙΓΟ ΜΕΤΑ ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΣΚΟΠΙΩΝ-ΣΕΡΒΙΑΣ ΣΤΟ Miratovac

REUTERS/Marko Djurica

Ευρωπαϊκό σχέδιο περίφραξης της Ελλάδας αποκαλύπτει η εφημερίδα FT

Έτοιμη να βοηθήσει τα Σκόπια να υψώσει φράχτη στα σύνορα με την Ελλάδα εμφανίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, που σύμφωνα με την εφημερίδα Financial Times έχει αρχίσει να επεξεργάζεται το δραστικό (και απαράδεκτο) αυτό σχέδιο για να μειώσει τις προσφυγικές ροές που φτάνουν στην Ευρώπη.

«Η Κομισιόν και η γερμανική κυβέρνηση εμφανίζονται έτοιμες να υποστηρίξουν την πρόταση να χρηματοδοτήσουν την ΠΓΔΜ, μια χώρα που δεν είναι μέλος της Ε.Ε., σε μια κίνηση που ουσιαστικά θα απομονώσει την Ελλάδα -ένα μέλος της Ένωσης που είναι ήδη οικονομικά εύθραυστο και δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις μεταναστευτικές ροές» γράφει το άρθρο της βρετανικής εφημερίδας, και συνεχίζει: «Η κίνηση περίφραξης της Ελλάδας έρχεται, καθώς αυξάνονται οι ανησυχίες ότι το Ευρωπαϊκό σχέδιο να μειωθούν οι μεταναστευτικές ροές από την Τουρκία με αντάλλαγμα 3 δισ. ευρώ έχει αποτύχει».

Η νέα αυτή πολιτική, εάν φυσικά υιοθετηθεί, θα μεταφέρει την «πρώτη γραμμή» του μεταναστευτικού από τις τουρκικές ακτές και το Αιγαίο στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας. «Ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας φοβάται μια τέτοια κίνηση, και έχει προειδοποιήσει ότι η χώρα του μπορεί να μετατραπεί σε “μαύρο κουτί” προσφύγων» εξηγεί η εφημερίδα, και συνεχίζει: «Το εν λόγω σχέδιο συζητήθηκε την Τετάρτη από Ευρωπαίους πρεσβευτές, μετά από επιστολή του Σλοβένου πρωθυπουργού Μίροσλαβ Τσεράρ, μέσω της οποίας προτρέπει τους Ευρωπαίους ομολόγους του να προσφέρουν άμεση βοήθεια στην ΠΓΔΜ ώστε να μην μπορούν να περάσουν από τα σύνορα ορισμένοι παράνομοι μετανάστες».

Στην επιστολή του, ο κ. Τσεράρ τονίζει ότι οι χώρες της Ε.Ε. θα πρέπει να παράσχουν εξοπλισμό και προσωπικό στην ΠΓΔΜ. «Η Κομισιόν έστειλε μια ομάδα αξιωματούχων στην περιοχή αυτή την εβδομάδα για να αξιολογήσει πόσο προσωπικό και τί εξοπλισμό θα χρειαστεί η ΠΔΓΜ για να ενισχύσει τους ελέγχους στα σύνορα με την Ελλάδα» εξηγούν οι Financial Times, και συνεχίζουν: «Παρότι η ΕΕ έχει ενισχύσει οικονομικά στο παρελθόν τα Σκόπια, αξιωματούχοι δηλώνουν ότι αυτό το σχέδιο πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα».

Το σχέδιο της Σλοβενίας έχει, όπως ισχυρίζεται το ρεπορτάζ της εφημερίδας, την υποστήριξη του Βερολίνου ενώ το επεξεργάζεται και ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.
Σε περίπτωση που το σχέδιο αυτό εγκριθεί, τότε το προσφυγικό βάρος που επωμίζεται η χώρα μας θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο.

Η Βρετανική εφημερίδα υπογραμμίζει, παράλληλα, ότι μπορεί να δημιουργήσει και νομικά προβλήματα, καθώς από το 2011 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων προειδοποιεί ότι το ελληνικό σύστημα υποδοχής προσφύγων είναι υπό κατάρρευση και με απόφασή της οι μετανάστες που ζητούν άσυλο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν μπορούν να απελαθούν στην Ελλάδα, όπως προβλέπει η Συνθήκη του Δουβλίνου.

Για την κατασκευή φράχτη μεταξύ της ΠΓΔΜ και της Ελλάδας πιέζει και ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος δήλωσε την Παρασκευή ότι αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος για να μειωθούν οι προσφυγικές ροές.

Εκτός από την ΠΓΔΜ, ο Όρμπαν ισχυρίζεται ότι αντίστοιχος φράχτης πρέπει να ανεγερθεί και στα ελληνικά σύνορα με την Βουλγαρία.

«Αν δεν μπορούμε να διασφαλίσουμε τα εξωτερικά σύνορα [σ.σ της Ευρωπαϊκής Ένωσης], ανεξάρτητα από το πόσο ακριβό ή απαιτητικό είναι αυτό, θα καταστρέψουμε από μόνοι μας τη Συνθήκη της Σένγκεν» δήλωσε ο κ. Όρμπαν, κατά τη διάρκεια δηλώσεών του από τη Σλοβενία.

http://www.ft.com/intl/cms/s/0/c40504cc-c12b-11e5-9fdb-87b8d15baec2.html#axzz3y2zKF8WS
πηγή:
http://mignatiou.com/2016/01/evropaiko-schedio-perifraxis-tis-elladas-apokalipti-i-efimerida-ft/

Είναι οι άνθρωποι, ηλίθιε

Μετά από τρία μνημόνια, 6 χρόνια εποπτείας, δημοσιονομικής προσαρμογής και μεταρρυθμίσεων, η φράση του Σόιμπλε (είναι η εφαρμογή των συμφωνηθέντων, ηλίθιε) με έμμεσο παραλήπτη τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα έρχεται να μας υπενθυμίσει τι είναι και τι ακριβώς ζητούν από την Ελλάδα οι δανειστές της: Πρόκειται για κοινούς τοκογλύφους που ζητούν τα πάντα…

Η σημερινή κυβέρνηση, όπως και οι προηγούμενες – με διαφορετικό στιλ και προτεραιότητες- εδώ και έξι χρόνια κάτω από στενότατη εποπτεία ακολουθούν κατά γράμμα τις οδηγίες των δανειστών. Παρ' όλα αυτά, ο υποτιθέμενος στόχος (δηλαδή η έξοδος της χώρας από το σπιράλ της κρίσης) ολοένα και απομακρύνεται αφήνοντας πίσω του οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά συντρίμμια. Το να καλεί λοιπόν, ο Σόιμπλε, τον «ανόητο» να συνεχίσει να εφαρμόζει τα συμφωνηθέντα (με το μαχαίρι στο λαιμό) αποκαλύπτει ότι στόχος αυτών των συμφωνηθέντων δεν είναι η «διάσωση» της χώρας, αλλά κάτι άλλο.

Αυτό το «άλλο» στην προκειμένη περίπτωση και σ αυτήν την χρονική στιγμή είναι:

Το ξεπούλημα των αεροδρομίων (ολοκληρώθηκε – τα πήρε το γερμανικό δημόσιο--σε μια στιγμή που παρατηρείται απογείωση της τουριστικής κίνησης στη χώρα)
Το ξεπούλημα του (υπολοίπου) ΟΤΕ- οι Γερμανοί επίσης…
Το ξεπούλημα των λιμανιών (όχι μόνο του Πειραιά)
Το ξεπούλημα του σιδηροδρομικού και οδικού δικτύου
Το ξεπούλημα των νερών (φράγματα και υδροδότηση)

Πέραν τούτων, και για την θεσμική κατοχύρωση των δανειστών, τα «συμφωνηθέντα» για τα οποία κόπτεται ο Σόιμπλε ως εκπρόσωπός τους έχουν να κάνουν και με:

Τον έλεγχο της Γενικής Γραμματείας εσόδων, δηλαδή τον εισπρακτικό μηχανισμό του κράτους (ήδη οι δανειστές επόπτευσαν τις …αδιάβλητες διαδικασίες εκλογής του «εκλεκτού» )
Τον έλεγχο του διοικητικού συμβουλίου του «μεγάλου» Ταμείου αποκρατικοποιήσεων (για την απρόσκοπτη συνέχιση της διαδικασίας ξεπουλήματος των πάντων)

Στα «συμφωνηθέντα» για τα οποία κόπτονται οι δανειστές και ο Σόιμπλε περιλαμβάνονται και οι ασφυκτικοί δημοσιονομικοί όροι, οι οποίοι καθορίζουν πόσο από το παραγόμενο ελληνικό ΑΕΠ θα επιστρέφει στην τσέπη τους ως τόκος και χρεολύσιο.

Αυτά ακριβώς τα συμφωνηθέντα τηρούν οι ελληνικές κυβερνήσεις από το 2010 που ο Γ. Παπανδρέου συμφώνησε να αναθέσει τη «διάσωση» της χώρας στον μεγαλύτερο θεσμικό τοκογλυφικό οργανισμό, παγκοσμίως. Το ΔΝΤ…

Αυτά ακριβώς τα συμφωνηθέντα- που σε τελική ανάλυση προυποθέτουν και το δέσιμο της ελληνικής πολιτικής εξουσίας στο άρμα των δανειστών—ζητά από τον Ελληνα πρωθυπουργό, ως να είναι υποχείριό του, ο πολύς Β. Σόιμπλε.

Πρόκειται γι' αυτά τα «συμφωνηθέντα» που:

έχουν τινάξει στον αέρα την ελληνική οικονομία (25% μείωση του ΑΕΠ από το 2010)
έχουν οδηγήσει στη μετανάστευση 300.000 νέους ανθρώπους
έχουν καθηλώσει στην ανεργία πάνω από το 25% του πληθυσμού,

Πετούν στον Καιάδα τους απόμαχους της δουλειάς. Κι αν υπάρχει μια απάντηση που θα μπορούσε να δώσει κάποιος πρωθυπουργός σαν τον Αλέξη Τσίπρα, σε κάποιον εκπρόσωπο των τοκογλύφων, σαν τον Β. Σόυμπλε, όταν του υπενθυμίζει την υποχρέωση της τήρησης των συμφωνηθέντων, δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από: «είναι οι άνθρωποι, ηλίθιε».

http://www.topontiki.gr

Πώς στήθηκε η παγίδα κατά Τσίπρα στο Νταβός

Θα μπορούσε να είναι απόπειρα επανάληψης του έργου του 2010 (με πρωταγωνιστή τότε τον Γιώργο Παπανδρέου), θα μπορούσε να είναι και απλή προβοκάτσια. Σύμφωνα με έγκυρες διπλωματικές πηγές, όμως, μάλλον ήταν μια – κακοστημένη – παγίδα κατά του Αλέξη Τσίπρα, με εμπνευστή και εκτελεστή, ως είθισται, την...
φράξια Σόιμπλε.


Οι ίδιες πηγές είδαν στους διαδρόμους του Νταβός και του Βερολίνου μια καθαρή απόπειρα πρόκλησης «θερμού επεισοδίου», το οποίο θα μπορούσε να εκμεταλλευθεί η σκληρή πτέρυγα των δανειστών για να στήσει (ξανά) στον τοίχο την Ελλάδα: Το δόλωμα έριξε πρώτος ο ίδιος Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, με την περίφημη πλέον φράση «it’s the implementation stupid» («είναι η εφαρμογή, ανόητε») ενώπιον του Αλέξη Τσίπρα, για να ακολουθήσει λίγο αργότερα η γερμανική εφημερίδα Die Welt με ένα άκρως επιθετικό άρθρο κατά του Έλληνα πρωθυπουργού.

Η Die Welt, που απηχεί σταθερά τις θέσεις της φράξιας Σόιμπλε, απεφάνθη ότι «ο Τσίπρας έγινε περίγελος στο Νταβός», υποστήριξε ούτε λίγο, ούτε πολύ ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός βρισκόταν εκτός πραγματικότητας και έγραψε χαρακτηριστικά: «Ο Αλέξης Τσίπρας ντροπιάστηκε στο Νταβός, με ελλιπή κατανόηση των οικονομικών και μια κατά μέτωπο επίθεση στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος ωστόσο αντεπιτέθηκε επιδέξια».

«Πριν από μερικούς μήνες το σκηνικό θα ήταν καλό για μια δημόσια αντιπαράθεση με τον Τσίπρα σε ρόλο πρωταγωνιστή Όμως τώρα ο Έλληνας παίζει δευτερεύοντα ρόλο, είναι ένας ισχυρογνώμων πρωθυπουργός που δεν είναι σε θέση να βγάλει τη χρεωμένη του χώρα από την κρίση. Τώρα η Ευρώπη έχει εντελώς διαφορετικά προβλήματα», πρόσθεσε, μεταξύ άλλων απαξιωτικών χαρακτηρισμών, η εφημερίδα.

Η διπλή παγίδα, ωστόσο, συνάντησε την ψύχραιμη αντίδραση του Έλληνα πρωθυπουργού και της κυβέρνησης που δεν απάντησαν στην πρόκληση, κυβερνητικοί κύκλοι έσπευσαν να διαμηνύσουν ότι η επίμαχη φράση Σόιμπλε «δεν εκλαμβάνεται ως επιθετική» και σήμερα, η ίδια η εκπρόσωπος του Γερμανού υπουργού Οικονομικών έσπευσε να διαβεβαιώσει πως, σε καμία περίπτωση, η λέξη «ανόητε» δεν αφορούσε τον Αλέξη Τσίπρα.

Εκπρόσωπος Σόιμπλε: Το «ανόητε» δεν ήταν προσβολή κατά Τσίπρα

«Δεν επρόκειτο επουδενί για προσβολή» προς τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, τόνισε η αναπληρώτρια εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών Φριντερίκε Φον Τισενχάουζεν.

Η ίδια διευκρίνισε ότι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε παράφρασε τη γνωστή φράση από την προεδρική προεκλογική εκστρατεία του Μπιλ Κλίντον στις ΗΠΑ το 1992, «Είναι η οικονομία, ανόητε!», η έμπνευση της οποίας ανήκει στον επικεφαλής της καμπάνιας του Τζέιμς Κάρβιλ- κάτι που, όπως επισήμανε η εκπρόσωπος, έχει κάνει και κατά το παρελθόν, σε συνεντεύξεις του.

«Μπορώ να σας καθησυχάσω ότι δεν επρόκειτο επουδενί για προσβολή», δήλωσε η Φριντερίκε Φον Τισενχάουζεν και υποστήριξε ότι η φράση χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να καταστεί σαφές ότι στην Ευρώπη υπάρχει μεγάλη ανάγκη να εφαρμόζονται οι συμφωνίες -και στον οικονομικό και στον πολιτικό τομέα.

«Εκτέθηκε ο ίδιος ο Σόιμπλε»

Στο Νταβός και στην Αθήνα κυβερνητικοί παράγοντες δηλώνουν ικανοποιημένοι για την έκβαση της όλης υπόθεσης, και επισημαίνουν ότι «η ψύχραιμη αντίδραση του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης έκαψε τα σχέδια όσων επιδιώκουν τεχνητές ρήξεις».

Κατά τους ίδιους κύκλους «εκείνος που εμφανίζεται εκτεθειμένος τελικά είναι ο ίδιος ο Σόιμπλε» - το περιστατικό, ωστόσο, θεωρείται ενδεικτικό του κλίματος που επιχειρεί να διαμορφώσει η σκληρή πλευρά των πιστωτών στην πιο κρίσιμη, ίσως, καμπή της διαπραγμάτευσης και εκτιμάται ότι οι... εμπρηστικές επιχειρήσεις θα έχουν και συνέχεια.

tvxs.gr

It’s the democracy, stupid

Tvxs Σχόλιο

Κατά τον δρ. Σόιμπλε, το πρόβλημα και το ζητούμενο στην Ευρώπη σήμερα, είναι η τήρηση των κανόνων και η εφαρμογή των συμφωνιών. Εξ ου και στο Νταβός, ενώπιον του Έλληνα πρωθυπουργού, θυμήθηκε το προεκλογικό σλόγκαν του Μπιλ Κλίντον (it’s the economy stupid) και αναφώνησε: «It’s the implementation, stupid» («Είναι η εφαρμογή, ανόητε»).

Εκείνο που, παρεμπιπτόντως, δεν θυμήθηκε ο δρ. Σόιμπλε – για λόγους προφανούς… αβρότητας ― είναιτο… άμεμπτο ιστορικό της Γερμανίας, στην εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανόνων, δεσμεύσεων και συμφωνηθέντων.

 

Όπως, φερ’ ειπείν, στην εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας. Το οποίο πανηγυρικά και, μέσα σε μία νύχτα, είχε σπάσει και καταστρατηγήσει ο Γκέρχαρντ Σρέντερ το 2003, επειδή η Γερμανία και η σύμμαχος Γαλλία υπερέβαιναν το όριο του 3% στο έλλειμμα.

 

Όπως, επίσης, τους κανόνες της Κομισιόν για το εμπορικό ισοζύγιο. Τους οποίους σπάει συστηματικά και κατά συρροή η Γερμανία τα τελευταία τρία χρόνια, καταγράφοντας εμπορικό πλεόνασμα άνω του 7% χωρίς να υποστεί καμία κύρωση. Κι ας προβλέπονται κυρώσεις, ανάλογες με εκείνες των υψηλών ελλειμμάτων, για όσες χώρες της ευρωζώνης εμφανίζουν εμπορικό πλεόνασμα άνω του 6% (καθότι το υπερβολικό πλεόνασμα θεωρείται εξίσου διαβρωτικό για την οικονομία με τα υψηλά ελλείμματα).

 

Όπως, ακόμη, τη συνθήκη Σένγκεν. Την οποία, πρώτη φρόντισε να καταργήσει μονομερώς η Άνγκελα Μέρκελ, για να ακολουθήσουν ο ένας μετά τον άλλο και οι κεντροευρωπαίοι «δορυφόροι» του δρ. Σόιμπλε, γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων τους την ευρωπαϊκή αρχή της αλληλεγγύης και, μαζί, και τις ζωές των προσφύγων που πνίγονται στο Αιγαίο.

 

Και δεν θυμήθηκε, ούτε αυτή τη φορά, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε πως η α λα καρτ, και με βάση το δίκαιο της πυγμής, εφαρμογή κανόνων και συμφωνιών μπορεί και να συνιστά ζήτημα δημοκρατίας.

 

Του το υπενθύμισε, μάλλον ευγενώς, κλείνοντας την δική του τοποθέτηση ο Έλληνας πρωθυπουργός: «Δεν είναι η ώρα για «exits», φράχτες και διχασμό στην Ευρώπη», είπε ο Αλέξης Τσίπρας. 

 

Και πρόσθεσε ότι, αντιθέτως, είναι ώρα να «εμβαθύνουμε τη δημοκρατία, να ενισχύσουμε τον κοινοτικό προϋπολογισμό για μείωση ανισοτήτων, και την αλληλεγγύη». 

 

It’s the democracy, stupid…

 

Ώρα Κοινής Ανησυχίας

Έρημη χώρα...

Δεν ξέρω εάν οδηγούμαστε στη δύση της Δύσης. Εάν βρισκόμαστε στο λυκόφως του ευρωπαϊκού πολιτισμού - τρόπου ζωής, όπως τουλάχιστον τον γνωρίσαμε τις τελευταίες δεκαετίες ή, στο λυκαυγές μιας νέας τάξης, αθώρητης μέχρις στιγμής. Ωστόσο, δια γυμνού οφθαλμού διαφαίνεται ότι η Ευρώπη αλλάζει, ότι το αύριο δεν θα έχει ομοιότητα με το σήμερα. Το 2016 βρίσκει τη Γηραιά Ήπειρο με απειλητικά τα μαύρα σύννεφα των προβλημάτων πάνω από το κεφάλι της. Ο φόβος της Ισλαμικής τρομοκρατίας περιορίζει τις ελευθερίες των πολιτών και οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες βρίσκονται για λόγους ασφαλείας υπό καθεστώς αστυνομοκρατίας και στρατοκρατίας. Το ανακύψαν ηφαιστιογενές ζήτημα των εκατομμυρίων προσφύγων και μεταναστών απειλεί να συμπαρασύρει στη ρέουσα πυρακτωμένη λάβα του οικονομίες και κοινωνίες ολόκληρες. Εν αμύνη, δεξιά και αριστερά ορθώνονται σιδερένιοι ακανθώδεις φραγμοί και οι χώρες, η μία μετά την άλλη, κλείνουν τα σύνορα τους εξαποστέλλοντας στο πέραν αξίες και ιδεώδη. Την ίδια ώρα ένας ακραίος εθνικισμός, προ των πυλών ευρισκόμενος, ετοιμάζει την εφόρμησή του σε όποιες ευγενείς και πανανθρώπινες σπουδαιότητες κατέκτησαν οι Δημοκρατίες της Ευρώπης μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.

Ναι! Οι αστικές δημοκρατίες ενίκησαν περιφανώς, εξασφαλίζοντας εβδομηκονταετή ειρήνη, δικαιώματα και υψηλό επίπεδο διαβιώσεως στους λαούς. Όμως, ίσως εδώ να έγκειται το πρόβλημα, η σημερινή δίνη των χωρών του νότου, ενδεχομένως στο μέλλον και ολόκληρου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Στον άμετρο θρίαμβο των Δημοκρατιών. Η υπερκυριαρχία, η υπερανάπτυξη και η υπερκατανάλωση ήταν μια «πύρρειος νίκη», εν τέλει, μια πολιτική πυγολαμπίδα απαστράπτουσα στο σκότος, που όμως έσβησε στο πρώτο καθάριο φως της κρίσεως. Το ερώτημα του Γάλλου διανοητή Πασκάλ Μπρυκνέρ «μήπως τελικά οι δημοκρατίες θα μετανιώσουν για τη νίκη τους;», πρέπει να μας προβληματίσει.

 Θα οδεύσουμε ολοταχώς σε κοινωνίες αποανάπτυξης και υποκατανάλωσης; Το πιθανότερο. Νομίζω, ήδη το βιώνουμε. Σύμφωνα με τον έτερο Γάλλο διανοητή, Σερζ Λατούς, θα ακολουθήσουμε τον δρόμο της «ηθελημένης λιτότητας». Η ανοικοδόμηση των κοινωνιών θα γίνει πάνω σε άλλες αξίες∙ επί τη βάσει της επαναξιολόγησης, της επανεννοιολόγησης, της αναδόμησης και της αναδιανομής των πάντων.

 Μέσα σε όλο αυτόν τον ευρωπαϊκό κυκεώνα, με την οικονομική ύφεση και το μεταναστευτικό να της κατατρώγει τις σάρκες της, η Ελλάδα τι πράττει; Που βρίσκεται; Ποιο είναι το μέλλον της; Δεν έχω βεβαιότητες για τα μελλούμενα. Εάν διακρίνω καλά το παρόν, βλέπω κατά την ταπεινή μου γνώμη μια «έρημη χώρα». Μια Ελλάδα ξέπνοη, εγκαταλελειμμένη ή αποστερημένη από πεφωτισμένες ηγεσίες. Με το πολιτικό της προσωπικό να επιδίδεται σε πλειοδοσίες∙ πλειοδοσία πατριωτισμού∙ πλειοδοσία δημοκρατικότητας∙ πλειοδοσία κοινωνικής ευαισθησίας. Εσχάτως δε, σε πλειοδοσία «αντιτσιπρισμού». Είναι οι ίδιες πλειοδοσίες που στο παρελθόν κατέστρεψαν την Ελλάδα, αποκόπτοντας την από την ιστορική συνέχεια της. Τι με απολυτρώνει; Αυτό που έλεγε ο Ελύτης: «Μέσα στη θλίψη της απέραντης μετριότητας που μας πνίγει από παντού, παρηγοριέμαι ότι κάπου, σε κάποιο καμαράκι, κάποιοι πεισματάρηδες αγωνίζονται να εξουδετερώσουν τη φθορά».

Στέλιος Παρασκευόπουλος

Η νέα παγκόσμια τάξη των κροίσων

CHRYSTIA FREELAND          http://www.kathimerini.gr
Plutocrats: The Rise of the New Global Super Rich
εκδ. ΑllenLane

Ποιος είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος που έζησε ποτέ; Με δεδομένο ότι είναι αδύνατον να συγκρίνεις άρματα και ιδιωτικά αεροπλάνα, το ερώτημα είναι παράλογο. Οι οικονομολόγοι ωστόσο έχουν προσπαθήσει να το απαντήσουν, χρησιμοποιώντας ίσως το καλύτερο μέτρο -όπως το προσδιόρισε ο Ανταμ Σμιθ- βασισμένο στο ετήσιο εισόδημα ως πολλαπλάσιο του μέσου μισθού των συμπατριωτών του.

Η απάντηση που δίνουν δεν είναι ο Μάρκος Κράσος, που η περιουσία του ήταν ίση με ολόκληρο το θησαυροφυλάκιο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το ετήσιο εισόδημά του ήταν ασήμαντο για έναν πλουτοκράτη, ίσο με το μέσο ετήσιο εισόδημα 32.000 Ρωμαίων. Ούτε κάποιος από τους βαρώνους-ληστές της Χρυσής Εποχής των ΗΠΑ - ο Αντριου Κάρνεγκι, που ο πλούτος έφτασε στην κορύφωσή του το 1901, έβαζε στην τσέπη εισόδημα ισοδύναμο με εκείνο 48.000 τυπικών Αμερικανών, ενώ η τεράστια περιουσία του Τζον Ροκφέλερ του απέδιδε ετησίως εισόδημα όσο 116.000 συμπατριωτών του.

Ο πλούτος αυτών των ιστορικών προσώπων ωχριά σε σύγκριση με τα εισοδήματα που κερδίζουν οι χρηματιστές της Γουόλ Στριτ, οι σπασίκλες δισεκατομμυριούχοι της Σίλικον Βάλεϊ και οι σκοτεινοί ολιγάρχες που λεηλάτησαν τη Ρωσία. Στην κορυφή της πυραμίδας βρίσκεται ο Κάρλος Σλιμ, ο Μεξικανός κροίσος των τηλεπικοινωνιών που η περιουσία του των 53 δισ. αποδίδει όσο εκείνη 400.000 συμπατριωτών του.

Τα χάσμα διευρύνεται

Πάντα υπήρχε χάσμα ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς, αλλά αυτό είναι ένα σημάδι για το πόσο έχει διευρυνθεί η απόσταση τις τελευταίες δεκαετίες. Οι σημερινοί κροίσοι, που αποσπούν όλο και περισσότερο πλούτο, συγκροτούν μια νέα παγκόσμια ελίτ, μια διεθνή τάξη αποτελούμενη ως επί το πλείστον από αυτοδημιούργητους επιχειρηματίες που συσσωρεύουν απίστευτες περιουσίες. Είναι το αντικείμενο της επίκαιρης και συναρπαστικής ανάλυσης που έκανε η Κρίστια Φρίλαντ, πρώην αρχισυντάκτρια των Financial Τimes.

Ξεχάστε το 1% που έβαλαν στόχο οι διαδηλωτές του Occupy Wall Street. Η Φρίλαντ μιλάει για το 0,1%, τους ανθρώπους που κοιτάνε από ψηλά με περιφρόνηση τους πτωχούς που ενθυλακώνουν μερικά εκατομμύρια τον χρόνο. Και παραθέτει άλλο ένα σοκαριστικό σημάδι των καιρών μας: πριν από τρεις δεκαετίες, τα διευθυντικά εταιρικά στελέχη στην Αμερική εισέπρατταν κατά μέσο όρο 42 φορές μεγαλύτερο εισόδημα από τον μέσο εργαζόμενο/ σήμερα η αναλογία αυτή έχει φτάσει στο απίστευτο 380. Και ας ληφθεί υπόψη ότι όσο πλουσιότερος είναι κανείς, τόσο μικρότερο ποσοστό του εισοδήματός του τείνει να πληρώνει σε φόρους, με το επίπεδο να μειώνεται ακόμα και όταν φτάνουμε στην κορυφή της πυραμίδας.

Παρότι γίνονται κάποιες αναφορές σε πάρτι με ποπ σταρ που πληρώνονται ένα εκατομμύριο δολάρια για τη συμμετοχή τους, το βιβλίο δεν προσφέρει ηδονοβλεπτικές ματιές στο μυθικό life style των πλούσιων και των διάσημων. Η συγγραφέας χαρτογραφεί την άνοδο αυτής της τάξης εξετάζοντας διεθνείς τάσεις και εξερευνώντας τις συνέπειες της δημιουργίας μιας τέτοιας βαθύπλουτης ελίτ, ενώ μετακινείται επιδέξια από πυκνές ακαδημαϊκές μελέτες και συνεντεύξεις με τον Τζορτζ Σόρος σε αποτιμήσεις της επιτυχίας της Lady Gaga.

Ποιοι είναι λοιπόν αυτοί οι άνθρωποι; Κατ' αρχάς, είναι όλοι σχεδόν άνδρες, που θυσιάζουν την οικογενειακή ζωή στο κυνήγι της περιουσίας. Ενας διευθυντής εταιρείας που περνάει το ένα τρίτο του χρόνου σε τράνζιτ, είπε χαρακτηριστικά: «Είμαστε οι άνθρωποι που γνωρίζουμε τις αεροσυνοδούς καλύτερα από τις συζύγους μας».

Συχνά μεσοαστικής καταγωγής και επίσης συχνά με μαθηματική παιδεία, τείνουν να είναι αυτοδημιούργητοι παρά κληρονόμοι. Εχουν φοιτήσει σε καλά πανεπιστήμια και δημιουργούν την πρώτη τους περιουσία νωρίς. Πολλοί είναι σε κάποιο βαθμό «αουτσάιντερ» -οι περισσότεροι Ρώσοι ολιγάρχες, για παράδειγμα, ήταν ευφυείς, φιλόπονοι Εβραίοι με διπλώματα από κορυφαία πανεπιστήμια της σοβιετικής εποχής- και συχνά είναι μετανάστες. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι οι τραπεζίτες και οι χρηματιστές κυριαρχούν σ' αυτό το κλαμπ, με τους τιτάνες της τεχνολογίας να ακολουθούν, αλλά -σαν τα ψαράκια που τρέφονται με τα αποφάγια των καρχαριών- υπάρχουν στις παρυφές και δικηγόροι, ακόμα και οδοντίατροι που εξυπηρετούν τις ανάγκες τους. «Οι σούπερ σταρ διαφόρων επαγγελμάτων που δουλεύουν για τους σούπερ πλούσιους μπορούν να χρεώνουν σούπερ αμοιβές», παρατηρεί κυνικά η Φρίλαντ.

Στηρίζει τα ευρήματά της σε μελέτες υψηλού επιπέδου, δυνατά στατιστικά στοιχεία και χορταστικές πληροφορίες. Υποστηρίζει ότι η τεχνολογία και η παγκοσμιοποίηση δημιουργούν συνθήκες «ο νικητής τα παίρνει όλα» σε πολλούς τομείς. Οι άνθρωποι αυτοί ζουν μέσα σε μια μονωμένη, βολική φυσαλίδα/ τριγυρίζουν στον κόσμο χρησιμοποιώντας τις ίδιες υπηρεσίες και παρακολουθώντας τις ίδιες «πολιτιστικές» εκδηλώσεις/ και, απ' όπου κι αν προέρχονται, Ασία, Αφρική, ή Δύση, παραδέχονται απερίφραστα ότι αισθάνονται πιο άνετα μεταξύ τους παρά με τους συμπατριώτες τους.

Υπερβολικά αλαζόνες

Μερικοί επιδεικνύουν φοβερή αλαζονεία, όπως ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι («αν δεν είσαι ολιγάρχης, τότε κάποιο πρόβλημα έχεις», είχε πει), κάποτε ο πλουσιότερος άνθρωπος στη Ρωσία, αν και το προφίλ του χάλασε όταν τον φυλάκισαν. Η αλήθεια είναι ότι ο ακραίος πλούτος και ο ασυγκράτητος εγωισμός είναι εκρηκτικό μείγμα: στην Κίνα, τουλάχιστον 14 δισεκατομμυριούχοι εκτελέστηκαν την τελευταία δεκαετία.

Η ειρωνεία είναι, όπως επισημαίνει η συγγραφέας, ότι το παρεμβατικό κράτος συχνά γίνεται ο καλύτερος φίλος του πλουτοκράτη, είτε πρόκειται για καθεστώς κρατικού καπιταλισμού όπως στην Κίνα, είτε για τον προστατευτικό καπιταλισμό της Δύσης. Αρκεί να δείτε όλους εκείνους τους πάμπλουτους τραπεζίτες που επί έναν αιώνα έσπρωχναν για μεγαλύτερη κρατική παρέμβαση προκειμένου να διορθώνονται τα καταστροφικά λάθη τους - παρότι, περιττό να πούμε, ποτέ δεν ρίχνουν το φταίξιμο στον εαυτό τους αλλά σε όλους εκείνους τους φτωχούς ανθρώπους που πνίγηκαν στα χρέη, αφού αγόρασαν τα σκάρτα προϊόντα που τους πουλούσαν οι τράπεζες.

Οπως έδειξε η χρηματοπιστωτική κατάρρευση, τα καλύτερα μυαλά ακολουθούν το χρήμα, κι έτσι εκείνοι που επιχειρούν να κάνουν διορθωτικές ρυθμίσεις -κερδίζοντας ένα μικρό κλάσμα των τεράστιων εισοδημάτων που αποκομίζουν οι σύγχρονοι κροίσοι- δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα. Οι παγκόσμιοι πλουτοκράτες επικαλούνται τις αρχές της ελεύθερης αγοράς, ωστόσο επιδιώκουν με πείσμα και συχνά με επιτυχία να στρεβλώσουν τις αγορές προς όφελός τους, αφανίζοντας τις παραδοσιακές μεσαίες τάξεις και εμποδίζοντας την κοινωνική κινητικότητα. Και έτσι, καταστρέφουν το ίδιο το κοινωνικό περιβάλλον που γέννησε τόσο πολλούς από αυτούς - εις βάρος όλων μας.

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ S02E01: Ανασκόπηση inception

 ThePressProject

Κορνήλιος Καστοριάδης – Κοινωνικός μετασχηματισμός και πολιτισμική δημιουργία

Αποσπάσματα από το βιβλίο Παράθυρο στο Χάος (σ.17-23), εκδόσεις Ύψιλον (μετάφραση: Ευγενία Τσελεντή).

Μπορούμε να διασαφηνίσουμε περαιτέρω τη στενή σχέση ανάμεσα στην πολιτισμική δημιουργία και στον κοινωνικό προβληματισμό του καιρού μας. Μπορούμε να το κάνουμε με τη βοήθεια ορισμένων ερωτημάτων, των προϋποθέσεων τους, των συνεπειών τους και των επιπτώσεών τους ως διαπιστώσεων γεγονότων, ακόμα και αν είναι συζητήσιμες, ή ως διασυνδέσεις νοήματος;

– Μήπως το πρόταγμα μας κοινωνίας αυτόνομης (όσο και η απλή ιδέα ενός αυτόνομου ατόμου) παραμένει, κατά μία έννοια, «τυπθκό» ή «καντιανό», καθόσον φαίνεται να μην αποδέχεται άλλη αξία από την ίδια την αυτονομία; Πιο συγκεκριμένα: μια κοινωνία μπορεί να «θέλει» να είναι αυτόνομη για να είναι αυτόνομη; Ή, ακόμη: αυτοκυβέρνηση – βεβαίως, αλλά για ποιόν σκοπό; Η παραδοσιακή απάντηση είναι συνήθως: για να ικανοποιηθούν καλύτερα οι ανάγκες. Η απάντηση στην απάντηση είναι: Ποιές ανάγκες; Όταν κινδυνεύει πια κανείς να πεθάνει από πείνα, τί σημαίνει να ζει;

– Μια αυτόνομη κοινωνία θα μπορούσε «καλύτερα να πραγματώσει» τις αξίες – ή «να πραγματώσει άλλες αξίες» (υπονοείται καλύτερες)· ποιός όμως; Και τί θα πει «καλύτερες αξίες»; Πώς να αξιολογηθούν οι αξίες; Ερώτηση που παίρνει το πλήρες νόημά της από την εξής άλλη «πραγματική» ερώτηση: Υπάρχουν ακόμη αξίες στη σύγχρονη κοινωνία; Μπορούμε ακόμη να μιλάμε όπως ο Μαξ Βέμπερ, για διαμάχη αξιών, για «πάλη των θεών», ή, μήπως, η πολιτισμική δημιουργία καταρρέει σταδιακά και επέρχεται αυτό που, αν και έχει γίνει κοινός τόπος, δεν σημαίνει ότι είναι οπωσδήποτε λάθος, δηλαδή η αποσύνθεση των αξιών;

– Δεν είναι βέβαια δυνατόν να πούμε ότι η σύγχρονη κοινωνία είναι μια «κοινωνία χωρίς αξίες» (ή χωρίς κουλτούρα). Μια κοινωνία χωρίς αξίες είναι, απλούστατα, αδιανόητη. Είναι πρόδηλο ότι υπάρχουν πόλοι προσανατολισμού του κοινωνικού πράττειν των ατόμων και σκοπιμότητες στις οποίες υποτάσσεται η λειτουργία της θεσμισμένης κοινωνίας. Συνεπώς υπάρχουν αξίες με τη διιστορικά ουδέτερη και αφηρημένη έννοια την οποία αναφέραμε πιο πάνω (με την έννοια ότι το να σκοτώσεις σε μια φυλή κυνηγών κεφαλών είναι μια αξία χωρίς την οποία αυτή η φυλή δεν θα ήταν αυτό που είναι). Αλλά οι «αξίες» της σύγχρονης θεσμισμένης κοινωνίας φαίνονται να είναι, και είναι, πράγματι, ασυμβίβαστες με αυτό που απαιτεί η θέσμιση μιας αυτόνομης κοινωνίας. Εάν το πράττειν των ατόμων προσανατολίζεται, κατά κύριο λόγο, προς την ανταγωνιστική μεγιστοποίηση της κατανάλωσης, της εξουσίας του status και του γοήτρου (τα μόνα αντικείμενα επένδυσης που έχουν σήμερα κοινωνική σπουδαιότητα)· εάν η λειτουργία του κοινωνικού συστήματος είναι υποταγμένη στη φαντασιακή σημασία της απεριόριστης εξάπλωσης της «ορθολογικής» κυριαρχίας (τεχνική, επιστήμη, παραγωγή, οργάνωση ως αυτοσκοποί)· εάν αυτή η εξάπλωση είναι, όπως πασιφανώς είναι, συγχρόνως και μάταιη, κενή και ενδογενώς αντιφατική και εάν οι άνθρωποι υποχρεούνται να την υπηρετούν μέσω της ενεργοποίησης, της καλλιέργειας και της κοινωνικά αποτελεσματικής χρήσης των κινήτρων ουσιαστικά «εγωιστικών», στο πλαίσιο ενός τρόπου κοινωνικοποίησης όπου συνεργασία και κοινότητα δεν θεωρούνται και δεν υπάρχουν παρά μόνο κάτω από ένα εργαλειακό και ωφελιμιστικό πρίσμα· με λίγα λόγια, εάν ο μόνος λόγος για τον οποίο δεν σκοτώνουμε ο ένας τον άλλον όταν αυτό μας βολεύει, είναι ο φόβος των ποινικών κυρώσεων – τότε, όχι μόνο δεν τίθεται θέμα να πούμε ότι μια καινούρια κοινωνία θα μπορούσα να «πραγματοποιήσει καλύτερα» ήδη κατεστημένες, αναμφισβήτητες παραδεκτός από όλους αξίες, αλλά θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι η εγκαθίδρυση της θα προϋπέθετε ριζική καταστροφή των σύγχρονων «αξιών» και μια καινούρια πολιτισμική δημιουργία, συνακόλουθη μιας απέραντης μεταμόρφωσης των ψυχικών και νοητικών δομών των κοινωνικοποιημένων ατόμων.

Ότι η ίδρυση μιας αυτόνομης κοινωνίας θα απαιτούσε την καταστροφή των «αξιών» οι οποίες τώρα προσανατολίζουν το ατομικό και κοινωνικό πράττειν (κατανάλωση, δύναμη, status, γόητρο – απεριόριστη εξάπλωση της «ορθολογικής» κυριαρχίας) δεν μου φαίνεται να χρειάζεται ιδιαίτερη συζήτηση. Αυτό που, επί του προκειμένου, χρειάζεται συζήτηση είναι μέχρι ποίου βαθμού έχει προχωρήσει η καταστροφή και η φθορά αυτών των «αξιών» και μέχρι ποίου βαθμού οι καινούργιοι τρόποι συμπεριφοράς που παρατηρούνται, ασφαλώς αποσπασματικά και μεταβατικά, σε άτομα και ομάδες (ιδιαίτερα νέων) είναι προάγγελοι καινούργιων προσανατολισμών και καινούργιων τρόπων κοινωνικοποίησης. Δεν θα υπεισέλθω εδώ σε αυτό το κεφαλαιώδες και απείρως δύσκολο πρόβλημα.

Ο όρος, όμως, «καταστροφή των αξιών» μπορεί να σοκάρει και να φανεί απαράδεκτος, όταν πρόκειται για τον «πολιτισμό» στην ειδικότερη και αυστηρότερη έννοιά του, δηλαδή όταν αφορά στα «έργα του πνεύματος» και στη σχέση τους με την πραγματική κοινωνική ζωή. Είναι φανερό πως δεν προτείνω να βομβαρδίσουμε τα μουσεία ή να κάψουμε τις βιβλιοθήκες. Η θέση μου είναι μάλλον ότι η καταστροφή του πολιτισμού, με αυτή την αυστηρή και ειδική έννοιά του, συντελείται κιόλας σε μεγάλη έκταση στη σύγχρονη κοινωνία, ότι τα «έργα του πνεύματος» έχουν ήδη ευρύτατα μεταμορφωθεί σε στολίδια ή επιτύμβια μνημεία, ότι μόνον ένας ριζικός μετασχηματισμός της κοινωνίας θα μπορέσει να μετατρέψει το παρελθόν σε κάτι διαφορετικό από ένα νεκροταφείο που το επισκέπτονται τελετουργικά, ανώφελα και όλο και πιο σπάνια κάποιοι μανιακοί και απαρηγόρητοι συγγενείς.

Η καταστροφή του υπάρχοντος πολιτισμού (που συμπεριλαμβάνει και το παρελθόν) συντελείται ήδη στον βαθμό ακριβώς που καταρρέει η πολιτιστική δημιουργία της θεσμισμένης κοινωνίας. Εκεί όπου δεν υπάρχει παρόν, δεν υπάρχει ούτε και παρελθόν. Η σύγχρονη δημιουργία ανακαλύπτει κάθε τρίμηνο μια καινούρια ιδιοφυΐα και μια καινούρια «επανάσταση» στον έναν ή στον άλλον τομέα. Εμπορικές προσπάθειες επιτυχείς για την ώθηση της βιομηχανίας πολιτισμικών αγαθών, ανίκανες, όμως, να συγκαλύψουν ένα εξώφθαλμο γεγονός: ότι η σύγχρονη κουλτούρα είναι, σε πρώτη προσέγγιση, ανύπαρκτη. Όταν μια εποχή δεν έχεις τους μεγάλους άνδρες της, τους εφευρίσκει. Τί άλλο συμβαίνει σήμερα στους διάφορους τομείς του «πνεύματος»; Υποβοηθούμενοι από την άγνοια ενός υπερεκπολιτισμένου και νεοαναλφάβητου κοινού, εμφανίζουν σαν επαναστάσεις κακές αντιγραφές και μιμήσεις των τελευταίων μεγάλων δημιουργικών στιγμών του δυτικού πολιτισμού, ό,τι δηλαδή, επιτεύχθηκε εδώ και περισσότερο από μισόν αιώνα (ανάμεσα στα 1900 και στα 1925-1930). Οι Σένμπεργκ, Βέμπερν και Μπεργκ είχαν δημιουργήσει την ατονική και σειριακή μουσική πριν από το 1914. Πόσοι ανάμεσα στους θαυμαστές της αφηρημένης ζωγραφικής γνωρίζουν τις ημερομηνίες γέννησης του Καντίνσκυ (1866) και του Μόντριαν (1872); Το νταντά και ο υπερρεαλισμός υπήρχαν ήδη το 1920. Ποιόν μυθιστοριογράφο θα μπορούσαμε να προσθέσουμε στην απαρίθμηση των Προυστ, Κάφκα, Τζόυς; Το σύγχρονο Παρίσι, που ο επαρχιωτισμός του συναγωνίζεται την υπερφίαλη υπεροψία, χειροκροτεί μανιωδώς τολμηρούς σκηνοθέτες οι οποίοι αντιγράφουν τους μεγάλους καινοτόμους του 1920: Ράινχαρτ [Reinhardt], Μέγιερχολντ [Meyerhold], Πισκάτορ [Piscator] κ.λπ. Η μόνη παρηγοριά που αισθάνεται κανείς κοιτάζοντας τα προϊόντα της σύγχρονης αρχιτεκτονικής είναι η σκέψη ότι, έτσι και δεν ερειπωθούν από μόνα τους ύστερα από τριάντα χρόνια, θα κατεδαφιστούν, έτσι κι αλλιώς, ως απαρχαιωμένα. Και όλα αυτά τα εμπορεύματα πωλούνται στο όνομα του «νεωτερισμού» – ενώ τα αληθινά μοντέρνο έχει ήδη ηλικία τριών τετάρτων του αιώνα.

Βέβαια, εδώ και εκεί εμφανίζονται ακόμα έργα μεγάλης έντασης. Μιλώ, όμως, για τον συνολικό απολογισμό μισού αιώνα. Βέβαια, υπάρχει η τζαζ και ο κινηματογράφος. Υπάρχει – ή υπήρχε; Η τζαζ, αυτή η μεγάλη δημιουργία, λαϊκή και λόγια συγχρόνως, φάνηκε να έχει ήδη εξαντλήσει τον κύκλο της ζωής της στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Ο κινηματογράφος, πάλι, θέτει άλλα προβλήματα με τα οποία δεν μπορώ να καταπιαστώ εδώ.

Κρίσεις αυθαίρετες και υποκειμενικές, θα πει κανείς. Αναμφίβολα. Ωστόσο, θα πρότεινα απλώς στον αναγνώστη το ακόλουθο πνευματικό πείραμα: να φανταστεί ότι θέτει ευθέως στους πιο διάσημους και περισσότερο αναγνωρισμένους από τους σύγχρονους δημιουργούς την ακόλουθη ερώτηση: θεωρείται ειλικρινά τον εαυτό σας στο ίδιο υψηλό επίπεδο με τους Μπαχ, Μότσαρτ, Μπετόβεν, Βάγκνερ, με τους Γιαν Βαν Άυκ, Βελάσκεθ, Ρέμπραντ, Πικάσσο, Μπρουνελέσκι, Μιχαήλ Άγγελο, με τον Φρανκ Λόυντ Ράιτ [Frank Lloyd Wright] ή με τους Σαίξπηρ, Ρεμπώ, Κάφκα, Ρίκλε; Και να φανταστεί ποιά θα ήταν η αντίδραση του, αν ο ερωτώμενος του απαντούσε καταφατικά.

Ας αφήσουμε στην άκρη την Αρχαιότητα, τον Μεσαίωνα, τους εξωευρωπαϊκούς πολιτισμούς, και ας θέσουμε το ζήτημα διαφορετικά. Από τα 1400 μέχρι τα 1925, σε έναν κόσμο ασύγκριτα πιο αραιοκατοικημένο και πολύ λιγότερο «πολιτισμένο» και «γραμματισμένο» από τον δικό μας (στην πραγματικότητα: σε περίπου δέκα ευρωπαϊκές χώρες των οποίων ο συνολικός πληθυσμός στις αρχές του 19ου αιώνα ήταν ακόμα της τάξης των 100 εκατομμυρίων) συναντούμε μια δημιουργική ιδιοφυΐα πρώτου μεγέθους κάθε πενταετία. Και να που εδώ και μια πεντηκονταετία, ένας κόσμος τριών ή τεσσάρων δισεκατομμυρίων ανθρώπων, με μια χωρίς προηγούμενο ευκολία πρόσβασης σε όλα αυτά που θα μπορούσαν προφανώς να εμπλουτίσουν και να γονιμοποιήσουν τις φυσικές προδιαθέσεις των ατόμων – τύπος, βιβλία, ραδιόφωνο, τηλεόραση κ.λπ. – δεν παρήγαγε παρά ένα ελάχιστο αριθμό από έργα για τα οποία θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς ότι υπάρχει πιθανότητα ύστερα από πενήντα χρόνια να θεωρούνται σημαντικά.

Αυτό δεν θα μπορούσε φυσικά να το παραδεχτεί η εποχή. Έτσι, όχι μόνο επινοεί τις πλασματικές της ιδιοφυΐες, αλλά και έχει καινοτομήσει σ’ έναν άλλο χώρο: κατέστρεψε την κριτική λειτουργία. Αυτό, που στον σύγχρονο κόσμο εμφανίζεται σαν κριτική, είναι απλή προώθηση πωλήσεων – πράγμα απόλυτα δικαιολογημένο, δεδομένου του είδους της παραγωγής που διατίθεται προς πώληση. Στον τομέα της καθαρά βιομηχανικής παραγωγής, οι καταναλωτές άρχισαν, επιτέλους, να αντιδρούν· τούτο οφείλεται στο ότι οι ποιότητες των προϊόντων επιδέχονται, κατά κάποιον τρόπο, αντικειμενικοποίηση και μέτρηση. Πώς, όμως είναι δυνατόν να έχεις έναν Ραλφ Νάντερ [Ralf Nanter] της λογοτεχνίας, της ζωγραφικής ή των προϊόντων της γαλλικής ιδεολογίας; Η «προωθητική» αυτή κριτική, η οποία είναι η μόνη που υφίσταται, εξακολουθεί κατά τα άλλα, να ασκεί μια λειτουργία διακρίσεων. Ανεβάζει στα σύννεφα τα ψευδοπροϊόντα της μόδας για μια σεζόν και, κατά τα λοιπά, δεν αποδοκιμάζει αλλά σωπαίνει, θάβει σιωπηρά. Ο κριτικός, καθώς έχει ανατραφεί με τη λατρεία της «πρωτοπορίας» [avant-garde], καθώς πιστεύει ότι έμαθε πώς σχεδόν πάντοτε τα μεγάλα έργα ξεκινούν ως ακατανόητα και μή παραδεκτά και καθώς η κύρια επαγγελματική ειδίκευσή του συνίσταται στην απουσία κάθε προσωπικής κρίσης, δεν τολμά ποτέ να αποδοκιμάσει. Καθετί που του παρουσιάζεται εκπίπτει αμέσως στη μία ή στην άλλη από τις δύο κατηγορίες: είτε είναι κάτι το ακατανόητο που έχει ήδη γίνει παραδεκτό και αντικείμενο διθυράμβων – σ’ αυτήν περίπτωση, θα το επαινέσει – είτε είναι κάτι καινούργιο ακατανόητο, οπότε θα σωπάσει, από φόβο μήπως κάνει λάθος προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Το επάγγελμα του σύγχρονου κριτικού είναι ταυτόσημο με το επάγγελμα του χρηματιστή, που τόσο καλά όρισε ο Κέυνς: μαντεύει αυτό που η μέση κοινή γνώμη σκέπτεται ότι η μέση κοινή γνώμη θα σκεφτεί.

Αυτά τα ερωτήματα δεν τίθενται μόνο σε σχέση με την «τέχνη»· αφορούν εξίσου στην πνευματική δημιουργία με την αυστηρή της έννοια. Εδώ δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε περισσότερο από το να θίξουμε το θέμα θέτοντας μερικά ερωτηματικών. Η επιστημονικοτεχνική ανάπτυξη αναμφισβήτητα συνεχίζεται, ίσως μάλιστα και, κατά μια έννοια, να επιταχύνεται. Προχωρεί, όμως, πέρα από αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «εφαρμογή και επεξεργασία των πορισμάτων των ήδη κεκτημένων μεγάλων ιδεών»; Κάποιοι φυσικοί επιστήμονες έκριναν ότι η μεγάλη δημιουργική εποχή της σύγχρονης φυσικής βρίσκεται ήδη στο παρελθόν – ανάμεσα στα 1900 και στα 1930. Δεν θα μπορούσαμε, άραγε, να πούμε ότι και σε αυτόν τον τομέα διαπιστώνεται, τηρουμένων των αναλογιών, η ίδια αντίθεση που παρατηρείται και στο σύνολο του σύγχρονου πολιτισμού ανάμεσα σε μια όλο και ευρύτερη ανάπτυξη της παραγωγής, με την έννοια της επανάληψης (περιορισμένης ή ευρείας), της κατασκευής, της εκτέλεσης, της επεξεργασίας, της εκτεταμένης συναγωγής πορισμάτων, και στη συρρίκνωση της δημιουργικότητας, στην εξάντληση των μεγάλων και καινούργιων παραστασιακών φαντασιακών σχημάτων (όπως οι γόνιμες διαισθήσεις του Πλανκ, του Αϊνστάιν, του Χάιζενμπεργκ), που επέτρεπαν άλλες και διαφορετικές συλλήψεις του κόσμου; Και όσον αφορά στην καθαυτό σκέψη, δεν θα ήταν θεμιτό να αναρωτηθούμε γιατί, μετά τον Χάιντεγκερ, αλλά και με αυτόν ήδη, μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε ερμηνεία, ερμηνεία που φαίνεται εξάλλου, να εκφυλίζεται σε σχόλιο και σε σχόλιο του σχολίου; Δεν πρόκειται καν για το ότι μιλάμε ακατάπαυστα για τον Φρόυντ, τον Νίτσε, τον Μαρξ· μιλάμε για αυτούς όλο και λιγότερο, αλλά μιλάμε για αυτό που ελέχθη για αυτούς, συγκρίνουμε «αναγνώσεις» και αναγνώσεις αναγνώσεων.

Εξήντα δύο κροίσοι έχουν τόσα χρήματα όσα 3,5 δις άνθρωποι

Μόλις 62 άνθρωποι κρατούν στα χέρια τους πάνω από τον μισό πλούτο του κόσμου! Το μέγεθος της ανισότητας αναφορικά με την διανομή του πλούτου παγκοσμίως, αλλά και τη μάχη των φύλων στην αγορά εργασίας καταδεικνύει έκθεση της Oxfam.

Με την αντίστροφη μέτρηση για την έναρξη του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας, όπου θα μιλήσουν αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων από 40 και πλέον κράτη, να έχει αρχίσει, η διεθνής φιλανθρωπική οργάνωση Oxfam δημοσιεύσει σήμερα μια άκρως αποκαλυπτική έκθεση για την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας.

Σύμφωνα με τη διεθνή οργάνωση στο διάστημα μεταξύ 2010 και 2015 η περιουσία των 62 πλουσιότερων ανθρώπων στον κόσμο - όπως αυτοί καταγράφονται από τη λίστα δισεκατομμυριούχων του Φορβες - έχει αυξηθεί κατά 44%. Αντίθετα το ποσοστό ευημερίας περίπου 3,5 δισεκατομμυρίων ανθρώπων που ζουν στις φτωχότερες περιοχές του πλανήτη καταγράφει την ίδια περίοδο μείωση της τάξης του 41%. Μάλιστα τα τελευταία 25 χρόνια το μέσο εισόδημα του 10% του παγκόσμιου πληθυσμού καταγράφει αύξηση μόλις κατά 3 δολάρια, ήτοι 2,75 ευρώ ετησίως.

Σχεδόν οι μισοί κροίσοι, που δεν έχουν καταλάβει τι θα πει κρίση, είναι από τις Ηνωμένες Πολιτείες, 17 από την Ευρώπη, και οι υπόλοιποι από χώρες που περιλαμβάνουν την Κίνα, τη Βραζιλία, το Μεξικό, την Ιαπωνία και τη Σαουδική Αραβία.

 

tvxs

Η χώρα της Lidl

Το ξεπούλημα της Πορτογαλίας άφησε πίσω του Πολίτες ερείπια, καθώς επίσης μία χώρα υπό την κατοχή των βιομηχανικών και λοιπών γερμανικών επιχειρήσεων – η κατάργηση των λαών και η αντικατάσταση τους, από τη δικτατορία των εκλεκτών

«Ο νεοφιλελευθερισμός καθορίζει σταδιακά όλες τις δυτικές κοινωνίες – ενώ είναι κάτι περισσότερο από μία απλή οικονομική πολιτική. Πρόκειται ουσιαστικά για μία ιδεολογία, η οποία ρυθμίζει εκ νέου τις σχέσεις του κράτους και της οικονομίας – με στόχο τον επανακαθορισμό της συνολικής σκέψης, η οποία αλλάζει ριζικά όλους τους τομείς της ζωής, καθώς επίσης τους ανθρώπους, με μοιραίες συνέπειες για τη Δημοκρατία.


Όλες οι σφαίρες και οι πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης, εξετάζονται από την πλευρά της νεοφιλελεύθερης οικονομικής άποψης, μετρούμενες από αυτήν: η πολιτική, το Δίκαιο, η κουλτούρα, η παιδεία, η οικογένεια και οι ρόλοι των δύο φύλων.


Στα πλαίσια αυτά, το παλαιό ευρωπαϊκό ιδεώδες του πολιτικού ανθρώπου (homo politicus), αντικαθίσταται από τον οικονομικό άνθρωπο (homo economicus) – ο οποίος γίνεται κατανοητός ως ανθρώπινος πόρος, σαν «ανθρώπινο κεφάλαιο» καλύτερα, το οποίο πρέπει συνεχώς να καλυτερεύει την ανταγωνιστικότητα του.


Με τον τρόπο αυτό ο λαός, ως η συνένωση των Πολιτών και το θεμέλιο της Δημοκρατίας καταργείται, αντικαθιστάμενος από την κυριαρχία των εκλεκτών – κυρίως από τη δικτατορία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου. Παρά τις συνεχείς οικονομικές και χρηματοπιστωτικές κρίσεις δε, εάν όχι με τη βοήθεια τους, η σταδιακή νεοφιλελεύθερη βαθιά διάβρωση των κοινωνιών μας συνεχίζεται ασταμάτητα – μεταξύ άλλων μέσω της αναπροσαρμογής του εργατικού Δικαίου, καθώς επίσης του εκπαιδευτικού συστήματος».

Η ευρωπαϊκή περιφέρεια, εντός ή εκτός της Ευρωζώνης, μετατρέπεται σταδιακά σε μία περιοχή χαμηλού εργατικού κόστους, με τους Πολίτες της σκλάβους χρέους – προς όφελος κυρίως των βιομηχανικών και λοιπών επιχειρήσεων της Γερμανίας.

Το γεγονός αυτό τεκμηριώνεται εν πρώτοις από τη «διάσωση» της Πορτογαλίας, εκ μέρους της Τρόικας – από μία χώρα που η συντηρητική της κυβέρνηση εφάρμοσε με ακρίβεια, καθώς επίσης με απόλυτη συνέπεια το πρόγραμμα που της δόθηκε, ξεπουλώντας μεταξύ άλλων το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της δημόσιας περιουσίας της (άρθρο: Το ευρωπαϊκό monopoly).

Ειδικότερα η Πορτογαλία, σε αντίθεση με την Ελλάδα, τήρησε πιστά τη διαδικασία των αποκρατικοποιήσεων, περιόρισε ριζικά τις δημόσιες δαπάνες, μεταρρύθμισε την αγορά εργασίας έτσι ώστε να καταστεί ευέλικτη, μείωσε τους μισθούς και τις συντάξεις, αύξησε κατακόρυφα τη φορολογία και ενίσχυσε σημαντικά τους εισπρακτικούς μηχανισμούς της – χωρίς καμία αντίρρηση ή καθυστέρηση. Εύλογα λοιπόν ο σκιώδης γερμανός καγκελάριος εγκωμίαζε ανέκαθεν την κυβέρνηση της – ισχυριζόμενος πως η χώρα βρίσκεται σε καλό δρόμο, ενώ οι προσπάθειες των Πολιτών της αποδίδουν καρπούς.

Πράγματι, η Πορτογαλία εγκατέλειψε επίσημα το μηχανισμό στήριξης το 2014, ενώ το Φεβρουάριο του 2015 εξόφλησε πρόωρα τα δάνεια του ΔΝΤ. Εν τούτοις, οι μεγαλύτεροι εργοδότες της χώρας είναι πλέον οι γερμανικές επιχειρήσεις – γεγονός που αναγκάζει πολλούς να αναρωτηθούν, εάν οι Γερμανοί βρίσκουν καλύτερες συνθήκες στην Πορτογαλία ή εάν έχει κάποια σχέση με την πολιτική της Τρόικας.

Πόσο μάλλον όταν οι επικριτές της Τρόικας θεωρούν πως ο ισολογισμός των οικονομικών εξελίξεων στην Πορτογαλία είναι αρνητικός, θέτοντας την παρακάτω δυσάρεστη ερώτηση:
«Εάν το φάρμακο, το οποίο υποχρεώθηκαν να πιούν οι χώρες που βυθίστηκαν στην κρίση εκ μέρους της γερμανικής κυβέρνησης, καθώς επίσης της Τρόικας, έχει καταστροφικές παρενέργειες ακόμη και στον πιο υποδειγματικό μαθητή, στην Πορτογαλία, μήπως θα έπρεπε να αναθεωρήσει κανείς τη συνταγή;«.

Στα πλαίσια αυτά οι ίδιοι οι Γερμανοί, οι οποίοι συνδυάζουν με έναν απίστευτο τρόπο τόσο το καλό, όσο και το κακό στη συμπεριφορά τους, διενέργησαν μία τηλεοπτική έρευνα στην Πορτογαλία, αναζητώντας την αλήθεια. Τα αποτελέσματα της έρευνας φαίνονται σε ένα ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε πρόσφατα, με τον τίτλο «Ξεπούλημα στην Πορτογαλία» (πηγή) – τεκμηριώνοντας πως η χώρα είναι πλέον υπό γερμανική κατοχή, κάτω από την πρωσική μπότα, χωρίς καμία δυνατότητα να ανακτήσει την εθνική της ανεξαρτησία.
.
Το ντοκιμαντέρ

Μεγάλες βιομηχανικές μονάδες έχουν εγκατασταθεί στην Πορτογαλία, όπως η Bosch και η Volkswagen, πληρώνοντας μισθούς πείνας, στο 1/4 των γερμανικών (περί τα 500-600 € μικτά) – παράγοντας μηχανήματα και αυτοκίνητα, τα οποία στη συνέχεια εξάγουν στη Γερμανία!

Φυσικά με τον τρόπο αυτό πιέζονται αντίστοιχα οι υψηλοί μισθοί των γερμανών εργαζομένων, οι οποίοι είναι πάντα μεγαλύτεροι από τους βασικούς, αποδεικνύοντας με τον καλύτερο τρόπο τη δυναμική του νεοφιλελευθερισμού – καθώς επίσης τις μεθόδους που χρησιμοποιεί για την επιβολή του. Οι κατώτατοι μισθοί σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης φαίνονται στο επόμενο γράφημα – με την Πορτογαλία να ακολουθεί την Ελλάδα, τη συγκεκριμένη ημερομηνία (1.1.2015).
.

Επεξήγηση γραφήματος: Ελάχιστες αμοιβές (κατώτατοι μισθοί) στις χώρες της Ευρωζώνης την 1 Ιανουαρίου του 2015, σε € μηνιαία.
.
Το πλέον εντυπωσιακό όμως είναι το ότι, η Πορτογαλία αποκαλείται ως «η χώρα της Lidl», αφού η αλυσίδα Σούπερ Μάρκετ είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης, διαθέτοντας περί τα 220 καταστήματα. Φυσικά δεν μπορεί να την ανταγωνισθεί κανείς, αφού διαθέτει συνολικά πάνω από 10.000 καταστήματα σε 28 χώρες – έχοντας τη δυνατότητα να υιοθετεί μία «τιμολογιακή πολιτική dumping» στα κράτη που πρωτοεισέρχεται, με αποτέλεσμα να χρεοκοπούν οι τοπικές αλυσίδες.

Η πολιτική τώρα που εφαρμόζει η επιχείρηση στην Πορτογαλία, σύμφωνα πάντοτε με το ντοκιμαντέρ, είναι κάτι περισσότερο από ληστρική, όσον αφορά τους εργαζομένους – οι οποίοι αρνούνταν ακόμη και να εμφανισθούν στην τηλεόραση, φοβούμενοι την απόλυση τους. Σε γενικές γραμμές δε απαγορεύεται να μιλούν για το χώρο ή μέσα στο χώρο εργασίας τους, εάν δεν θέλουν να βρεθούν ξαφνικά στο δρόμο – χωρίς αποζημίωση, καθώς επίσης με μία πολύ εύκολη διαδικασία.

Η εικόνα που ακολουθεί διακωμωδεί ακριβώς αυτές τις συνθήκες – τόσο τη σιωπή που επιβάλλεται στους εργαζομένους, όσο και τη θέση τους απέναντι στους Γερμανούς πλέον εργοδότες τους, στην κατεχόμενη Πορτογαλία. Σε μία χώρα λοιπόν που δεν αντιστάθηκε καθόλου στην Τρόικα, που οι κυβερνήσεις της λειτούργησαν συναινετικά, καθώς επίσης που λεηλατήθηκε όσο καμία άλλη στον πλανήτη, χωρίς την παραμικρή αντίρρηση.
.

.
Περαιτέρω η Lidl, από την οποία ψωνίζουν πλέον πάρα πολλοί Έλληνες, λόγω των φθηνών τιμών, καθώς επίσης των μεγάλων προβλημάτων των άλλων αλυσίδων (ιδίως της Βερόπουλος και της Μαρινόπουλος), αδιαφορώντας ουσιαστικά για τη γερμανική της προέλευση, έχει χωρίσει τους εργαζομένους της σε τρεις βασικές κατηγορίες: στην κόκκινη, στην πορτοκαλί και στην πράσινη (όπως τα φανάρια στους δρόμους).

Στην κόκκινη καταχωρούνται αυτοί που είναι προς άμεση απόλυση, στην πορτοκαλί οι επόμενοι υποψήφιοι, ενώ στην πράσινη όλοι οι υπόλοιποι – με κριτήριο το εάν μιλούν ή όχι, εάν διαμαρτύρονται, εάν δουλεύουν παραπάνω ώρες χωρίς υπερωρίες ή/και χωρίς διαλείμματα κοκ. Λέγεται δε πως παρακολουθούνται ακόμη και στα αποδυτήρια ή στις καντίνες φαγητού από κρυφές κάμερες, όπως είχε τεκμηριωθεί κάποτε στα γερμανικά καταστήματα της αλυσίδας – έτσι ώστε να κρίνεται σωστά η συμπεριφορά τους.
.
Η Ελλάδα

Στον επόμενο πίνακα τώρα φαίνονται οι ελάχιστοι μισθοί σε διάφορες χώρες, σε € μηνιαία – το 2008, το 2014, καθώς επίσης το 2015 (τρείς πρώτες στήλες). Στην τέταρτη στήλη αναγράφεται η διαφορά τους το 2015, σε σχέση με το 2008 – όπου η μοναδική χώρα που έχουν μειωθεί (-14%) είναι η Ελλάδα! Στην τελευταία στήλη αναφέρεται το μερίδιο των εργαζομένων με τη βασική αμοιβή, στο σύνολο τους, το 2010 – στην Ελλάδα το 51% των συνολικών εργαζομένων αμειβόταν με τον ελάχιστο μισθό (σήμερα είναι πολύ περισσότερο).
.

.
Περαιτέρω, οφείλει κανείς να εξάγει συμπεράσματα, σε σχέση με το τι θα είχε πράγματι συμβεί, εάν η Ελλάδα είχε εφαρμόσει επακριβώς όλα τα μνημόνια, όπως η Πορτογαλία – έτσι ώστε να μην κρίνει θεωρητικά, αλλά με βάση την υφιστάμενη εμπειρία.

Πρέπει βέβαια να λάβει υπ’ όψιν πως το δημόσιο χρέος της Πορτογαλίας διπλασιάστηκε σε σχέση με το 2008 (από 71,7% του ΑΕΠ στο 130,2% το 2014) – παρά το ότι ξεπούλησε τα πάντα, έκλεισαν οι δικές της επιχειρήσεις που δεν εξαγοράσθηκαν από Γερμανούς, ενώ εγκαταστάθηκαν παντού οι γερμανικές.

Εκτός αυτού, με κριτήριο την Πορτογαλία δεν είναι δύσκολο να προβλεφθεί το μέλλον της Ελλάδας που θα ξεκινήσει μετά την ολοκλήρωση του τρίτου μνημονίου – με το οποίο δρομολογούνται επίσης όλες οι αλλαγές που δεν έγιναν με τα δύο προηγούμενα.

Σημαντικότερος σταθμός δε θεωρείται η ψήφιση του ασφαλιστικού η οποία, εάν πράγματι συμβεί, θα επικυρώσει τη συμφωνία των Ελλήνων στη σκλαβιά και στην κατοχή της χώρας τους – οπότε προβλέπεται πως θα εκτιναχθούν οι τιμές των μετοχών των τραπεζών, αφού ακριβώς αυτό υποθέτω πως περιμένουν οι ξένοι κερδοσκόποι, για να εισβάλλουν μαζικά στην Ελλάδα.
.
Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, αυτή είναι η μοίρα όλων εκείνων των χωρών που δεν χρεοκοπούν, επιλέγοντας τη διάσωση τους από τους διεθνείς οργανισμούς – όπως στο παράδειγμα της Τουρκίας ή της Βραζιλίας, οι οικονομίες των οποίων άνθισαν για ένα χρονικό διάστημα μετά την εισβολή των ξένων, ενώ σήμερα καταρρέουν.

Βασικό οικονομικό κριτήριο εν προκειμένω είναι το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών το οποίο, αφού γίνει πλεονασματικό μετά τις αποκρατικοποιήσεις, ακολουθεί στη συνέχεια αρνητική πορεία – αφού τα κέρδη των ξένων επιχειρήσεων που κυριαρχούν φορολογούνται με διάφορα τεχνάσματα στις χώρες από τις οποίες προέρχονται, τα ξένα κεφάλαια φεύγουν κοκ.

Αυτό που παραμένει σε όλα αυτά τα κράτη είναι οι χαμηλά αμειβόμενοι εργαζόμενοι σε συνθήκες πραγματικής σκλαβιάς, καθώς επίσης οι τυπικές «κυβερνήσεις πιόνια» – ενώ η μεσαία τάξη εξαφανίζεται εντελώς, με αποτέλεσμα οι κοινωνίες να χαρακτηρίζονται από μία πολύ μικρή εγχώρια ελίτ, καθώς επίσης από στρατιές δούλων, οι οποίοι αμείβονται με μισθούς που τους εξασφαλίζουν την οριακή επιβίωση τους.

Οι μοίρα των άλλων θυμάτων του νεοφιλελευθερισμού βέβαια που επιλέγουν τη στάση πληρωμών όπως, για παράδειγμα, της Αργεντινής (άρθρο), δεν είναι ρόδινη, αφού τοποθετούνται στο στόχαστρο της διεθνούς συμμορίας – αν και ορισμένα, όπως η Ισλανδία, καταφέρνουν να διαφύγουν, διαθέτοντας έναν ώριμο και αποφασισμένο λαό, ο οποίος είναι πρόθυμος να υπομείνει τα πάντα, για να υπερασπίσει την ελευθερία, καθώς επίσης την εθνική του κυριαρχία.
Μπορεί αλήθεια η Ελλάδα; Ασφαλώς μπορεί, κατά την άποψη μου. Το πρόβλημα είναι μόνο εάν θέλει να το επιχειρήσει, να πολεμήσει δηλαδή, χωρίς να φοβάται τις συνέπειες – οι οποίες είναι πράγματι εξαιρετικά επώδυνες, κάτι περισσότερο από οδυνηρές, για το πρώτο χρονικό διάστημα.

Αλέξης Ζακυνθινός, Senior Analyst (Geopolitics)

analyst.gr

Όποιος αναζητεί εκπλήξεις για το 2016, καλό είναι να ψάξει στην Κίνα και τη Βρετανία

Chinese investors look at a screen showing stock movements at a stock brokerage house in Beijing. Φωτογραφία Αρχείου: EPA, HOW HWEE YOUNG

JANUARY 9, 2016

Του Γκίντεον Ράχμαν *

Όταν προσπαθείς να κάνεις προβλέψεις για τον επόμενο χρόνο, πρόσεχε να μην πέσεις στην παγίδα της συνέχειας. Στον πειρασμό, δηλαδή, να θεωρήσεις ότι ο επόμενος χρόνος θα είναι σαν τον προηγούμενο. Στην πραγματικότητα, η πρόσφατη πολιτική ιστορία δείχνει ότι τα γεγονότα που προσδιορίζουν ένα χρόνο είναι οι μεγάλες εκπλήξεις και οι ξαφνικές ασυνέχειες (γνωστές και ως «μαύροι κύκνοι»).

Στις αρχές του 2014, κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει ότι η Ρωσία θα προσαρτούσε την Κριμαία ή ότι μια οργάνωση τζιχαντιστών με το όνομα «Ισλαμικό Κράτος» θα καταλάμβανε τη Μοσούλη. Και στις αρχές του 2015, κανείς δεν προέβλεψε φυσικά ότι ένα εκατομμύριο πρόσφυγες θα έφταναν φέτος στη Γερμανία ή ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα είχε αυτή τη μετεωρική άνοδο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
 

Όλα αυτά δείχνουν ότι τα σημαντικότερα γεωπολιτικά γεγονότα του 2016 θα είναι πιθανότατα εκείνα για τα οποία δεν μιλούν σήμερα οι αναλυτές και οι πολιτικοί. Η καλύτερη προσέγγιση λοιπόν είναι να αναζητεί κανείς τις πιθανές ασυνέχειες αντί για «μία από τα ίδια».

Ο καλύτερος τόπος για να αναζητήσει κανείς μια ξαφνική έκπληξη το 2016 είναι η Κίνα. Ένα από τα κλειδιά της επιτυχίας της χώρας αυτής τα τελευταία 25 χρόνια είναι ότι η οικονομία είναι συναρπαστική, ενώ η πολιτική είναι βαρετή. Αυτό μπορεί φέτος να αλλάξει. Η εκστρατεία του Προέδρου Σι κατά της διαφθοράς σαρώνει μερικούς από τους ισχυρότερους και πλουσιότερους ανθρώπους στην Κίνα – στρατηγούς, δισεκατομμυριούχους, προέδρους εταιρειών, ανθρώπους της τηλεόρασης. Και αυτό συμβαίνει ενώ η οικονομία παρουσιάζει ενδείξεις επιβράδυνσης, η ελεύθερη έκφραση καταστέλλεται και η ανησυχία για τη ρύπανση και τα βιομηχανικά ατυχήματα αυξάνεται. Πίσω από την ήρεμη βιτρίνα της κινεζικής πολιτικής υπάρχει μια δυσαρέσκεια, τόσο από την πλευρά της κοινής γνώμης όσο και από την πλευρά των ομάδων που απειλούνται από την εκστρατεία κατά της διαφθοράς. Μια ασφαλής πρόβλεψη είναι ότι στο τέλος του χρόνου, ο Σι θα είναι πάντα στη θέση του. Αν όμως η θέση του απειληθεί, όλοι θα λένε εκ των υστέρων ότι η εξέλιξη αυτή αναμενόταν.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες πάλι, η εκλογή της Χίλαρι Κλίντον θα αντιπροσωπεύει τη συνέχεια. Είναι μια γνωστή προσωπικότητα, υποστηρίζεται από το κατεστημένο και προηγείται στις δημοσκοπήσεις. Η ιστορία δείχνει ότι υποψήφιοι σαν τον Τραμπ κάποια στιγμή γκρεμίζονται και καίγονται. Οι αναλύσεις αυτές, όμως, αγνοούν το ενδεχόμενο η άνοδος του Τραμπ να δείχνει ότι κάτι θεμελιώδες αλλάζει στις ΗΠΑ. Θεωρώ πολύ δύσκολο ο άνθρωπος αυτός να κερδίσει την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Πιστεύω όμως τις δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι είναι το φαβορί για το χρίσμα του κόμματός του. Και αυτό από μόνο του θα αποτελούσε έναν πολιτικό σεισμό.

Η μεγάλη ασυνέχεια στην Ευρώπη φέτος, θα ήταν να ψήφιζε η Βρετανία την αποχώρησή της από την ΕΕ. Οι αναλυτές θεωρούν ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν είναι πολύ πιθανό. Όμως το οικονομικό και πολιτικό πλαίσιο ενός δημοψηφίσματος για την Ευρώπη δεν είναι πολλά υποσχόμενο. Η ΕΕ δεν είναι ιδιαίτερα ελκυστική αυτή την περίοδο. Έχει οικονομικά προβλήματα, είναι πολιτικά διχασμένη και δεν μπορεί να συμφωνήσει σε μια στρατηγική για την αντιμετώπιση του κύματος των προσφύγων. Πολλοί πιστεύουν ότι η Ευρώπη θα βρει τελικά μια λύση για το Προσφυγικό. Αλλά αυτά μοιάζουν με ευσεβείς πόθους. Οι παράγοντες που τροφοδοτούν την προσφυγική ροή – ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, η ελπίδα για μια καλύτερη ζωή στην Ευρώπη, τα κέρδη που αποκομίζουν οι διακινητές – θα εξακολουθήσουν να είναι παρόντες το 2016. Αν η ροή των προσφύγων συνεχιστεί στα σημερινά επίπεδα, ή ενταθεί, οι πολιτικές συνέπειες στην ΕΕ θα είναι σοβαρές. Η θέση της Άγκελα Μέρκελ θα απειληθεί και το χάσμα ανάμεσα στη Γερμανία και τους Ευρωπαίους εταίρους της θα βαθύνει ακόμη περισσότερο.

Μπορεί να πάει κάτι απροσδόκητα καλά το 2016; Φυσικά. Είναι πιθανό το Ισλαμικό Κράτος να υποστεί σοβαρές στρατιωτικές ήττες στο Ιράκ και τη Συρία, αν και μάλλον θα συνεχίσει να προελαύνει στη Λιβύη και τη βόρεια Αφρική. Ο ιρακινός στρατός, με τη βοήθεια των δυτικών επιδρομών, ανακατέλαβε το Ραμάντι και μπορεί φέτος να εκδιώξει τους τζιχαντιστές από τη Μοσούλη.

Τα κακά νέα είναι ότι όσο το Ισλαμικό Κράτος υποχωρεί στη Μέση Ανατολή, τόσο περισσότερους λόγους θα έχει να εξαπολύει τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη. Η απειλή της τρομοκρατίας είναι ένας τομέας όπου, δυστυχώς, φέτος δεν πρέπει να περιμένουμε ασυνέχειες.

Πηγή: Financial Times

* Ο Γκίντεον Ράχμαν είναι αρθρογράφος των Financial Times.

πηγή:

https://mignatiou.com/2016/01/opios-anaziti-ekplixis-gia-to-2016-kalo-ine-na-psaxi-stin-kina-ke-ti-vretania/

Ο μύθος της ελεύθερης επιλογής

Ο Αλέξης αποτελεί την καλύτερη δυνατή λύση της Τρόικας, όσον αφορά την ψήφιση των μέτρων του τρίτου μνημονίου, ενώ ο Κυριάκος για την εφαρμογή τους – η ουτοπία της Δημοκρατίας και της ελεύθερης αγοράς

Είναι φανερό πως ο Αλέξης αποτελεί την καλύτερη δυνατή επιλογή, όσον αφορά την υιοθέτηση και την ψήφιση των μέτρων του τρίτου μνημονίου – ενώ είναι η χειρότερη, σε σχέση με την εφαρμογή τους στην πράξη. Από την άλλη πλευρά, το ίδιο φανερό είναι πως ο Κυριάκος αποτελεί τη χειρότερη δυνατή επιλογή για την ψήφιση των μέτρων – ενώ την καλύτερη για την εφαρμογή τους.

Τα συμπεράσματα μου αυτά βασίζονται στο χαρακτήρα, στις πεποιθήσεις, στα κόμματα που εκπροσωπούν και στα δείγματα γραφής των δύο νεαρών ηγετών – εκ των οποίων ο ένας είναι ακόμη υποψήφιος για την αρχηγία του δικού του, έχοντας αντιμέτωπο το στρατόπεδο του ιδρυτή του κόμματος, το οποίο δεν συμπαθεί την πολιτική του καταγωγή.

Εάν ήμουν τώρα στη θέση της Τρόικας, έχοντας το διττό στόχο (α) αφενός μεν να εξαγοράσω για τους εντολείς μου τη δημόσια περιουσία της Ελλάδας, σε όσο το δυνατόν χαμηλότερες τιμές, καθώς επίσης ένα μεγάλο μέρος της ιδιωτικής (β) αφετέρου να ανακτήσει αργότερα η περιουσία που θα αγοράσω τις προηγούμενες τιμές της, έτσι ώστε να είναι κερδοφόρο το όλο εγχείρημα, θα επέλεγα στην αρχή τον Αλέξη και μετά τον Κυριάκο.

Φυσικά θα πρόσεχα να μην διακινδυνεύσει η χώρα την έξοδο από την Ευρωζώνη, αφενός μεν για να μην απειληθεί το ευρώ, αφετέρου για να μη χαθούν τα χρήματα που θα επένδυαν οι εντολείς μου (εξαγορά τραπεζών κλπ.) – καθώς επίσης για να ολοκληρωθεί η μετατροπή της Ελλάδας σε χώρα της Lidl.

Σε μία χαμηλού κόστους περιοχή της διεθνούς βιομηχανίας δηλαδή, η οποία θα επέτρεπε την εγκατάσταση ξένων επιχειρήσεων που θα διασφάλιζαν επί πλέον τα τεράστια γεωπολιτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας – έχοντας πρόσβαση στα ενεργειακά της αποθέματα που θα είχα αγοράσει, όταν θα χρειαζόταν.

Για να επιτύχω όλα αυτά, θα χρησιμοποιούσα το «μπαμπούλα» του χρέους – παρά το ότι θα γνώριζα πως δεν πρόκειται ποτέ να πληρωθεί από την Ελλάδα. Θα έδινα δε το «καρότο» της διαγραφής στον Αλέξη, για να φαντασιώνεται πως έχει κάτι στα χέρια του, ενώ θα το φύλαγα για να το εγκρίνω στον Κυριάκο – έτσι ώστε να εφαρμόσει τα μέτρα, προσφέροντας στο ξεκίνημα του ένα «δώρο» στους Έλληνες.

Από όλα τα παραπάνω, τα οποία δεν σημαίνει βέβαια πως θα συμβούν, συμπεραίνει κανείς πως η ελεύθερη επιλογή των ανθρώπων είναι συχνά μία φαντασίωση – αφού αποτελεί το προϊόν ενός σχεδιασμού στο παρασκήνιο, ενώ προωθείται με διάφορους τρόπους μέσω των ΜΜΕ, καθώς επίσης των υπολοίπων μορφών χειραγώγησης.

Το αμερικανικό παράδειγμα

Στα πλαίσια αυτά, επειδή οι εξελίξεις στις Η.Π.Α. προηγούνται των αντίστοιχων στον υπόλοιπο πλανήτη, θεωρώ σκόπιμη μία ακόμη αναφορά στις «φαντασιώσεις» των αμερικανών Πολιτών, οι οποίοι είναι πεπεισμένοι ότι, έχουν τη δυνατότητα της ελεύθερης επιλογής – παρά το ότι γνωρίζουν πως στις Η.Π.Α. κάτι δεν πάει καθόλου καλά.

Ειδικότερα, πιστεύουν ακόμη πως η χώρα τους λειτουργεί δημοκρατικά, ενώ παραμένει αναλλοίωτο το αμερικανικό όνειρο – παρά το ότι διαπιστώνουν παντού μία τεράστια εισοδηματική ανισότητα, την αυξανόμενη συγκέντρωση της δύναμης και του πλούτου σε ελάχιστους, μία μεγάλη πτώση της οικονομίας, την απίστευτη χειραγώγηση των στατιστικών, του χρυσού και των χρηματιστηρίων, τη διαφθορά των πολιτικών με τη μέθοδο των δωρεών, την έλλειψη θέσεων εργασίας με αξιοπρεπείς μισθούς, την έκρηξη του πληθυσμού των φυλακών, το αυξημένο κόστος της υγειονομικής περίθαλψης, την κλιμάκωση του χρέους των σπουδαστών κοκ.

Η αιτία είναι προφανώς οι επιτυχημένες προσπάθειες της κυβέρνησης και των ΜΜΕ, από τις οποίες φαίνεται πως οι αμερικανοί έχουν πεισθεί ότι το σύστημα λειτουργεί, πως το αμερικανικό όνειρο είναι μία πραγματικότητα, ενώ η δημοκρατία τους είναι πράγματι δημοκρατική.

Εν τούτοις, κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, η συσσώρευση πλούτου και δύναμης στα χέρια μίας μικρής ελίτ είναι τεράστια – αρκεί να διαπιστώσει κανείς πως οι 37 «πολύ μεγάλες για να χρεοκοπήσουν τράπεζες» που υπήρχαν το 1995, έχουν συγχωνευθεί σε μόλις πέντε τέρατα (Citigroup, JP Morgan Chase, Bank of America, Wells Fargo και Goldman Sachs).

Στον τομέα δε της γεωργίας το κτήνος των μεταλλαγμένων, των γενετικά τροποποιημένων προϊόντων δηλαδή, η Monsanto, ελέγχει μόνη της το 85% του συνόλου της καλλιέργειας καλαμποκιού και σόγιας – ενώ τέσσερις μόλις εταιρείες ελέγχουν το 83% της αγοράς βοείου κρέατος, το 66% της αγοράς χοιρινού και το 58% της αγοράς κοτόπουλων.

Επομένως, ο καπιταλισμός της ελεύθερης αγοράς έχει πεθάνει, ο ανταγωνισμός έχει μηδενιστεί, ενώ τα ολιγοπώλια κυριαρχούν – οπότε η οποιαδήποτε εντύπωση ελεύθερης επιλογής είναι εντελώς ουτοπική.

Όσον αφορά τώρα τα ΜΜΕ, από τις 50 εταιρείες που ενημέρωναν την κοινή γνώμη το 1983, έχουν απομείνει πλέον μόλις 6 – οι οποίες ελέγχουν πάνω από το 90% του συνόλου της αγοράς. Προφανώς λοιπόν και εδώ δεν είναι ελεύθερη η επιλογή ενός από τα 30 κανάλια που διαθέτει, για παράδειγμα, η News Corporation.

Περαιτέρω, η ενοποίηση των εταιρειών έχει προκαλέσει τη ραγδαία αύξηση των αμοιβών των ανώτερων στελεχών τους, εις βάρος των υπολοίπων εργαζομένων – υψηλότερη σε ποσοστό περίπου 1000% από το 1950. Αυτό συμβαίνει σε μία εποχή, όπου η παραγωγικότητα των εργαζομένων έχει αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό (γράφημα) – οπότε θα έπρεπε να συνοδεύεται από ανάλογη αύξηση των αμοιβών.




Επεξήγηση γραφήματος: Η αύξηση της παραγωγικότητας (σκούρο μπλε) και η μισθολογική εξέλιξη


Η εξέλιξη αυτή επιταχύνθηκε μετά το ξέσπασμα της κρίσης του 2008, λόγω της πολιτικής της Fed (ποσοτική χαλάρωση κλπ.) – με δυσμενή αποτελέσματα.

Συνεχίζοντας, ο μοναδικός τρόπος για να χάσει μέρος της δύναμης ή του πλούτου της η ελίτ, είναι ο ανταγωνισμός – οπότε, όλες της οι προσπάθειες επικεντρώνονται στην καταπολέμηση του. Την ίδια στιγμή βέβαια προσπαθεί να πείσει τις μάζες ότι, ζουν σε ένα καπιταλιστικό σύστημα, με ελεύθερες επιλογές, στο οποίο οι συντελεστές του οφείλουν να αυξάνουν συνεχώς την ανταγωνιστικότητα τους – εννοώντας βέβαια τη μείωση των αμοιβών των εργαζομένων, προς όφελος τους.

Για να καταπολεμηθεί ο ελεύθερος ανταγωνισμός, τα ολιγοπώλια κατευθύνουν τα χρήματα τους σε εκείνες τις χώρες, οι κυβερνήσεις των οποίων τους εξασφαλίζουν μονοπωλιακές επενδύσεις – όπως την εξαγορά κοινωφελών επιχειρήσεων (νερό, ηλεκτρισμός) ή προστατευμένων κερδοφόρων (ΟΠΑΠ). Εδώ χρειάζονται προφανώς τη «βοήθεια» της πολιτικής, την οποία εξασφαλίζουν/εξαγοράζουν με διάφορους τρόπους.

Όσον αφορά τις μεθόδους εξαγοράς των πολιτικών, το 1980 η εκλογή του τότε προέδρου των Η.Π.Α. κόστισε περί τα 300 εκ. $ (χρηματοδότηση προεκλογικής εκστρατείας). Το 2004 κόστισε η εκλογή του κ. Bush σχεδόν 900 εκ. $ – ενώ τέσσερα χρόνια μετά 1,3 δις $. Το κόστος εκτινάχθηκε το 2012 στα 7 δις $ – ένα τεράστιο κυριολεκτικά ποσόν, το οποίο παραμένει ακόμη ανεξιχνίαστο.

Όλα αυτά τεκμηριώνουν στο παράδειγμα των Η.Π.Α., τις οποίες συνήθως ακολουθεί η Ευρώπη ότι, δεν υπάρχει στην πραγματικότητα ελεύθερη επιλογή και μία λειτουργική δημοκρατία – ενώ ό καπιταλισμός αποτελεί πλέον παρελθόν, έχοντας αντικατασταθεί από τα υπερμεγέθη μονοπώλια, τα οποία επιβάλλουν τους δικούς τους κανόνες στην πολιτική και στους Πολίτες, σε ολόκληρο σχεδόν τον πλανήτη. .

Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, «είναι ηλίου φανερότερο και φωτεινότερο» πλέον το ότι, ζούμε σε μία κεντρικά κατευθυνόμενη οικονομία, η οποία έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με αυτήν της Σοβιετικής Ένωσης του παρελθόντος – με σημαντικότερη ίσως διαφορά την κυριαρχία των μονοπωλίων, αντί των κομματικών μηχανισμών.

Η μοναδική δε δυνατότητα των Πολιτών να αντιδράσουν, είναι η υιοθέτηση της άμεσης δημοκρατίας – αφού ένας ολόκληρος λαός, ο οποίος ψηφίζει μόνος του τους νόμους και ελέγχει την εξουσία, δεν είναι εξαγοράσιμος. Όλα τα υπόλοιπα ανήκουν στον κόσμο της φαντασίας – ο οποίος δεν βοηθάει καθόλου στη ριζική αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Ιάκωβος Ιωάννου, για το Analyst.gr

Οι διανοούμενοι και το διακύβευμα της εποχής μας

Γράφτηκε από τον  Εξάρχεια Press

Το κείμενο αποτελεί το επίμετρο στο βιβλίο «5 Έλληνες Οικουμενικοί Στοχαστές» από τις Εκδόσεις των Συναδέλφων                       

Οι στοχαστές που παρουσιάζονται σε αυτό τον τόμο αντανακλούν μια παγκοσμιότητα της σκέψης. Υπήρξαν άνθρωποι που επηρέασαν με το στοχασμό τους την οικουμενική κληρονομημένη σκέψη, ενώ το έργο τους αποτελεί μέχρι και σήμερα σπέρμα γονιμοποιό για όσους θέλουν να διαυγάσουν με έναν ουσιαστικό τρόπο τη σημερινή κατάσταση, αλλά και να οδηγηθούν σε μια πιο ριζοσπαστική θεώρηση των πραγμάτων.

Κάθε άνθρωπος είναι παιδί της εποχής του. Ζει, δημιουργεί, σκέφτεται, αμφισβητεί, ενσωματώνει ή απορρίπτει, παράγει σημασίες και δίνει νόημα σε αυτό που βιώνει ανάλογα με τις συνθήκες και την εκάστοτε κοινωνική κίνηση. Οι εν λόγω στοχαστές έδρασαν περίπου την ίδια πάνω-κάτω εποχή, σε διαφορετικά αλλά και κοινά πεδία αναζήτησης, και σε μια κοινωνικοϊστορική περίοδο όπου θα μπορούσαμε, με μια δόση αφαίρεσης, να πούμε ότι υπήρχε ένας ευρύτερος αναστοχασμός και ανάπτυξη μιας «επιθετικής» και ριζοσπαστικής σκέψης που διεμβόλιζε το υπάρχον. Οι διαψεύσεις και η ματαίωση των ελπίδων που γέννησαν οι κοινωνικές επαναστάσεις και οι εξεγέρσεις, η βαρβαρότητα και το βίωμα των Ολοκληρωτισμών, αλλά παράλληλα και μια υπάρχουσα και δρώσα κοινωνική κίνηση που επιδίωκε τη ρήξη με την κυρίαρχη κατάσταση, οδήγησαν στην παραγωγή ενός μεγάλου, πολυσχιδούς και πολύπλευρου κριτικού στοχασμού που αποτέλεσε σημαντικό εργαλείο ανάλυσης του υπάρχοντος αλλά και αναζήτησης του διαφορετικού, ενός άλλου κόσμου σε αντιδιαστολή με αυτόν που υπήρχε.

Ήταν η περίοδος όπου άρχισε να αναπτύσσεται ένας κριτικός λόγος που δεν οριοθετούνταν απαραίτητα ανάμεσα στα κυρίαρχα αντιμαχόμενα στρατόπεδα της εποχής, αλλά προσπάθησε να τοποθετηθεί πέρα από αυτά και να ανακαλύψει νέους δρόμους. Σε ένα αρκετά μεγάλο μέρος των διανοούμενων της εποχής, ειδικά μετά τη μεταπολεμική περίοδο, μία από τις κεντρικές δραστηριότητες ήταν η αμφισβήτηση της εξουσίας ως αυθεντίας και η υπονόμευσή της.[1] Η ενδυνάμωση των κριτικών εργαλείων, μέσω μιας ευρύτερης ενσωμάτωσης διεπιστημονικών θεωρήσεων, ενίσχυσε ουσιαστικά αυτή τη ρήξη με τις μορφές εξουσίας.

Την περίοδο, όμως, που βρέθηκαν στο προσκήνιο αυτοί οι ριζοσπάστες στοχαστές ακολούθησε μια άλλη, αρκετά διαφορετική. Μια περίοδος που χαρακτηρίζεται από έναν γενικευμένο κομφορμισμό και μια διευρυμένη ασημαντότητα, για να θυμηθούμε τον Κορνήλιο Καστοριάδη. 

Αυτό αποτυπώθηκε στο χώρο του στοχασμού και της διανόησης. Η ριζοσπαστικότητα έδωσε τη θέση της στην ενσωμάτωση του κριτικού λόγου από το κυρίαρχο σύστημα. Ο δημόσιος διανοούμενος παραχώρησε τη θέση του στον τεχνοκράτη διανοούμενο.[2] Η πλειοψηφία των διανοούμενων είτε κλείστηκε στον εαυτό της και στα πανεπιστήμια, τελώντας το «λειτούργημα» της επιστημονικής και «ουδέτερης» έρευνας, είτε πρόσφερε απλόχερα τις υπηρεσίες στους μηχανισμούς εξουσίας.

Με αυτό τον τρόπο αποτέλεσαν τον πολιορκητικό κριό μιας ηθικής και πολιτικής νομιμοποίησης της κυρίαρχης εξουσίας αλλά και μιας τεχνικής διαχείρισης αυτής. Δηλαδή, η όποια παραγόμενη γνώση χρησιμοποιήθηκε για τη «βελτίωση» ή τη «μετεξέλιξη» των όρων κυριαρχίας και των δομών διακυβέρνησης. Αρκετοί από τους διανοούμενους, ακόμα και οι πάλαι ποτέ «ριζοσπάστες», όχι μόνο λειτούργησαν συμβουλευτικά-τεχνοκρατικά στη διαχείριση της εξουσίας, αλλά συμμετείχαν και οι ίδιοι σε καθεστωτικούς και κομβικής σημασίας θεσμούς συνδιαχείρισης, καταλαμβάνοντας θέσεις-κλειδιά στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας.

Εδώ θα ήταν πρέπον, νομίζω, να σημειωθεί ότι και η ίδια η κοινωνία πέρασε σε μια καινούργια κατάσταση. Η περίοδος από τα μέσα του 1970 και πέρα σημασιοδότησε μια αλλαγή στον τρόπο που το άτομο και η κοινωνία αντιλαμβάνονταν τον εαυτό τους (σε συνδυασμό με μια αναδίπλωση και αλλαγή του κυρίαρχου καπιταλιστικού μοντέλου διαχείρισης). Ο διαρκής και άνευ όρων και ορίων καταναλωτισμός, ο κενός «ευδαιμονισμός», η πολυδιάσπαση της ταυτότητας και η μεγέθυνση της αλλοτρίωσης του υποκειμένου, η καθολική εξατομίκευση, η κονιορτοποίηση των σημασιών που συγκροτούν τις κοινωνίες ήταν μερικοί από τους παράγοντες που εξοβέλισαν κάθε υπόνοια αναστοχασμού και αναζήτησης. Το άτομο και οι κοινωνίες δεν αναζητούσαν πλέον το διαφορετικό, με αποτέλεσμα να εκλείψει κάθε ενδιαφέρον σχετικά με την αναζήτηση και τη σύνθεση νέων ριζοσπαστικών ιδεών.

Η μεγάλης διάρκειας απόδραση της πολιτικής από την κοινωνία, δηλαδή η παραίτηση και η αδιαφορία ενός μεγάλου μέρους του κοινωνικού συνόλου από τη διαδικασία της ενεργούς και διαυγασμένης κοινωνικοπολιτικής θέσμισης, έχει αφήσει ανεξίτηλα τα σημάδια της μέχρι και τις μέρες μας. Αποτελεί πλέον κοινό ότι η κρίση που βιώνουμε τόπο είναι κρίση θεσμών και νοήματος. Το κυρίαρχο σύστημα αδυνατεί πλέον να νομιμοποιήσει τα θεμέλια εγκυρότητάς του. 

Και είναι σήμερα που ένας νέος αναστοχασμός, μια νέα ριζοσπαστική θεώρηση αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Οι διανοούμενοι, παρόλο που υπάρχουν αρκετές και ενδιαφέρουσες εξαιρέσεις, όχι μόνο δεν συμβάλλουν σε αυτή την προοπτική, αλλά αντίθετα προσπαθούν να επιτελέσουν το ρόλο του εγγυητή του συστήματος. Πλήρως αφομοιωμένοι και οργανικά δεμένοι με το κυρίαρχο καθεστώς, το υπερασπίζουν, καταδικάζουν κινήσεις ρήξης, απεγκλωβισμού και εξόδου και, όπως σωστά τους ονομάτισε ο Αλαίν Μπαντιού σε πρόσφατη ομιλία του στην Ελλάδα, αποτελούν τα «μαντρόσκυλα του συστήματος».

Στη σημερινή συγκυρία και με την πολιτική κρίση να βαθαίνει, τίθεται επιτακτικά το ερώτημα του επαναορισμού των εννοιών. Να ξανασυζητήσουμε τους ορισμούς, τις έννοιες, τις σημασίες και τις αξιακές προκείμενες που συγκροτούν τις κοινωνίες, ορίζουν τη ζωή και δίνουν νόημα στα άτομα και τις κοινωνίες. Να τις ορίσουμε μακριά από το ασφυκτικό πλαίσιο της εξουσιαστικής δομής. Ο Καστοριάδης μάς υπενθυμίζει ότι κυρίαρχος είναι αυτός που ορίζει τις σημασίες κι όχι αυτός που κατέχει το μονοπώλιο της βίας. Αν ως άτομα και ως κοινωνία δεν το κάνουμε πράξη, τότε θα το κάνει κάποιος άλλος για εμάς με τις καταστροφικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται. Κι εδώ είναι που οι διανοούμενοι σήμερα μπορούν να συμβάλουν. Όχι στη βάση της καθοδήγησης αλλά στη βάση της δημιουργικής και διαλεκτικής σύνδεσης με ένα νέο χειραφετικό πρόταγμα ρήξης, σύνθεσης και δημιουργίας ενός καινούργιου κόσμου. Γιατί η μάχη των ορισμών και των σημασιών, κατά τη γνώμη μου, αποτελεί το κρισιμότερο διακύβευμα της εποχής μας.

Νίκος Κατσιαούνης

Απρίλιος 2014

---

[1] EdwardW. Said, Διανοούμενοι και εξουσία, μτφρ. Γιάννης Παπαδημητρίου, Scripta, Αθήνα ²1999, σελ. 108.

[2] Κώστας Δουζίνας, «Οι σιωπηλοί και οι λαλίστατοι διανοούμενοι του καιρού μας», Εφημερίδα των Συντακτών, 18/2/2014.

πηγή:

http://www.exarchiapress.gr/el/nikos-katsiaounis/oi-dianooumenoi-kai-to-diakyvevma-tis-epohis-mas