ΑΚΟΝΙΣΤΕ ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ, ΝΑ ΣΦΑΞΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Εάν δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα μάτια σας για να βλέπετε, τότε θα τα χρειαστείτε για να κλάψετε


Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2016

Σαν σήμερα, 8 Δεκεμβρίου 1943, γεννήθηκε Τζιμ Μόρισον

Τζιμ Μόρισον – Να εκθέσεις τον εαυτό σου στον βαθύτερο φόβο σου

Jim_Morrison_1969Σαν σήμερα, 8 Δεκεμβρίου 1943, γεννήθηκε Τζιμ Μόρισον (James “Jim” Douglas Morrison). Το 1970 έδωσε μια εκ βαθέων συνέντευξη στη Lizzie James. Αναδημοσιεύτηκε συμπληρωμένη το 1981 σε ειδικό αφιέρωμα του Creem Magazine για τα δέκα χρόνια από τον θάνατό του. Ας τη διαβάσουμε

Lizzie James: Νομίζω ότι οι οπαδοί των Doors σε βλέπουν ως σωτήρα, σαν ένα ηγέτη που θα τους ελευθερώσει. Πως νιώθεις γι αυτό; Είναι ένα βαρύ φορτίο. Έτσι δεν είναι;

Jim Morrison: Είναι παράλογο.Πως μπορώ εγώ να ελευθερώσω κάποιον που δεν έχει τα κότσια να σηκωθεί από μόνος του και να κηρύξει την ίδια του την ελευθερία; Νομίζω ότι είναι ψέμα. Οι άνθρωποι  θέλουν να είναι ελεύθεροι , όλοι επιμένουν ότι η ελευθερία είναι αυτό που θέλουν περισσότερο, το πολυτιμότερο που ένας άνθρωπος μπορεί να έχει. Άλλα αυτά είναι μαλακίες! Οι άνθρωποι φοβούνται να ελευθερωθούν και έτσι κρατιούνται από τις αλυσίδες τους. Πολεμάνε όποιον πάει να κόψει αυτές τις αλυσίδες. Είναι η ασφάλειά τους. Πως περιμένουν λοιπόν απο εμένα να τους ελευθερώσω αφού οι ίδιοι δεν το θέλουν για τον εαυτό τους πραγματικά; 

Lizzie James: Γιατί νομίζεις ότι οι άνθρωποι φοβούνται την ελευθερία;

Jim Morrison: Νομίζω ότι οι άνθρωποι αντιστέκονται στην ελευθερία γιατί φοβούνται το άγνωστο. Αλλά είναι ειρωνεία… Αυτό το άγνωστο κάποτε ήταν πολύ γνωστό…Είναι εκεί που οι ψυχές μας ανήκουν. Να εκθέσεις τον εαυτό σου στον βαθύτερο φόβο σου. Μετά από αυτό, ο φόβος δεν έχει καμία εξουσία, και ο φόβος της ελευθερίας συρρικνώνεται και εξαφανίζεται. Είσαι ελεύθερος.
jim-morrison
Lizzie James: Τι εννοείς όταν λες ελευθερία;

Jim Morrison: Υπάρχουν διάφορα είδη της ελευθερίας υπάρχει μια μεγάλη παρεξήγηση Το πιο σημαντικό είδος της ελευθερίας είναι να είσαι αυτό που πραγματικά είσαι.  Μπορείς να εγκαταλείψεις την ικανότητά σου να αισθάνεται και σε αντάλλαγμα, βάζεις μια μάσκα. Δεν μπορεί να υπάρξει καμία μεγάλης κλίμακας επανάσταση έως ότου υπάρξει μια προσωπική επανάσταση, σε ατομικό επίπεδο.Πρέπει να συμβεί μέσα σου πρώτα. 
Μπορείς να διώξεις την πολιτική ελευθερία ενός ανθρώπου και δεν θα τον βλάψεις εκτός και αν στερήσεις την ελευθερία του να αισθάνεται. Αυτό μπορεί να τον καταστρέψει. 

Lizzie James: Πως μπορεί όμως κάποιος να σου στερήσει την ελευθερία του να αισθάνεσαι;

Jim Morrison: Μερικοί άνθρωποι παραδίδουν την ελευθερία τους πρόθυμα – αλλά άλλοι αρνούνται να την παραδώσουν.Η φυλάκιση αρχίζει απο τη γέννηση. Κοινωνία, γονείς, αρνούνται να  σου δώσουν την ελευθερία που έχεις όταν γεννιέσαι. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να τιμωρήσεις έναν άνθρωπο επειδή τολμάει να αισθάνεται. Βλέπεις όλοι τριγύρω του έχουν καταστρέψει την ικανότητα του από τη φύση να αισθάνεται. Μιμείσαι ότι βλέπεις.

Lizzie James:  Θες να πεις  ότι είμαστε, στην πραγματικότητα, σε μία μια κοινωνία που στερεί από τους ανθρώπους την ελευθερία να αισθάνεται;

Jim Morrison: Σίγουρα δάσκαλοι, θρησκευτικοί ηγέτεςακόμη και οι φίλοι, ή λεγόμενοι φίλοι που αναλαμβάνουν όταν οι γονείς εγκαταλείπουν. Απαιτούν να αισθανόμαστε μόνο τα συναισθήματα που θέλουν και περιμένουν από εμάς. Είμαστε σαν ηθοποιοίπου ήρθαν χαλαρά σε αυτόν τον κόσμο για να περιπλανηθουν στη αναζήτηση ενός φαντάσματος ατέλειωτα να ψάχνουμε για μία μισόξεχασμένη σκιά της χαμένης πραγματικότητας μας. Όταν οι άλλοι απαιτούν από εμάς να είμαστε οι άνθρωποι που εκείνοι θέλουν να είμαστε, μας αναγκάζουν να καταστρέψουμε το πρόσωπο που πραγματικά είμαστε. Αυτό είναι ένα λεπτοδουλεμένο είδος δολοφονίας και το διαπράττουν γονείς που υπεραγαπάνε τα παιδιά τους και λοιποί συγγενείς με χαμόγελο στα πρόσωπά τους

Lizzie James:  Πιστεύεις ότι είναι δυνατό για ένα άτομο να απελευθερωθεί από αυτές τις δυνάμεις καταστολής μόνος του;

Jim Morrison:   Αυτού του είδους η ελευθερία δεν μπορεί να χορηγηθεί. Κανείς δεν μπορεί να το κερδίσει για σας. Θα πρέπει να το κάνετε μόνοι σας. Αν δείτε κάποιον άλλο να το κάνει για σας – κάποιος έξω από τον εαυτό σας είστε ακόμα αυτοί που εξαρτώνται από τους άλλους. Είσαι ακόμα ευπρόσβλητα μέσα  σε αυτές τις καταπιέσεις και τις εξωτερικές δυνάμεις του κακού.

Lizzie James: Δεν είναι δυνατό για τους ανθρώπους που θέλουν να ενώσουν αυτή την ελευθερία, να συνδυάσουν τις δυνάμεις τους, μαζί με τις δυνάμεις των άλλων; Πρέπει να είναι εφικτό.
Jim-Morrison_antikleidi1
Jim Morrison: Οι φίλοι μπορούν να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον. Αληθινός φίλος είναι εκείνος που σου επιτρέπει να έχεις απόλυτη ελευθερία να είσαι ο εαυτός σου, και κυρίως να αισθάνεσαι. Ή και να μην αισθάνεσαι. Ό,τι τυχαίνει και να αισθάνεσαι, οποιαδήποτε στιγμή ο πραγματικός φίλος σου θα είναι μια χαρά μαζί σου και θα σε αποδεχτεί. Αυτή είναι η πραγματική αγάπη: να αφήνεις αυτόν που αγαπάς να είναι αυτό που πραγματικά είναι
Οι περισσότεροι άνθρωποι αγαπάνε αυτό που προσποιούμαστε ότι είμαστε. Και για να διατηρήσουμε την αγάπη τους, συνεχίζουμε να προσποιούμαστε, μέχρι που στο τέλος μαθαίνουμε κι εμείς να αγαπάμε την ψεύτικη εικόνα μας. Είναι αλήθεια πως οι άνθρωποι μένουν κλειδωμένοι σε αυτήν την εικόνα και το λυπηρό είναι ότι τη συνηθίζουν. Είναι εξαρτημένοι από τη μάσκα τους. Αγαπάνε τις αλυσίδες τους. Ξεχνάνε αυτό που πραγματικά είναι και αν τολμήσεις να τους το θυμίσεις σε μισούνε γι αυτό. Αισθάνονται ότι πας να τους κλέψεις την πιο ακριβή τους ιδιοκτησία.

Lizzie James:   Είναι ειρωνικό – είναι λυπηρόΔεν βλέπουν ότι αυτό που προσπαθείς να κάνεις είναι να τους δείξεις ποιος είναι ο δρόμος προς την ελευθερία;

Jim Morrison: Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ιδέα τι χάνουν. Η κοινωνία τοποθετεί μια υπέρτατη αξία για τον έλεγχο κρύβοντας αυτό που αισθάνονται.

Lizzie James: Σε κάποια σημεία της ποίησης σου θαυμάζεις και επαινείς ανοιχτά τους πρωτόγονους ανθρώπους, τους Ινδιάνους για παράδειγμα.

Jim Morrison: Δες άλλοι πολιτισμοί πως  ζουν . Ειρηνικά σε αρμονία με τη φύση, τη γή , τα ζώα. Δεν χτίζουν πολεμικούς μηχανισμούς ούτε χαρτονομίσματα δολαρίων για να επιτεθούν σε άλλες χώρες που τα πολιτικά τους ιδανικά δεν συμφωνούν με τα δικά τους.

Lizzie James: Ζούμε σε μία άρρωστη κοινωνία. 

Jim Morrison:  Είναι αλήθεια και μέρος της αρρώστιας  δεν είναι να γνωρίζουμε πως είμαστε άρρωστοι Η κοινωνία μας έχει πάρα πολλά για να διατηρηθεί  η ελευθερία καταλήγει στο κάτω μέρος της λίστας.

**********


Πολ Καζαριάν: Το Ελληνικό χρέος είναι μόλις στο 71% του ΑΕΠ, τα άλλα είναι ψέμα!

O αμερικανός μεγαλοεπενδυτής Πολ Kαζαριάν, ο μεγαλύτερος ιδιώτης επενδυτής στην Ελλάδα, πιστεύει ότι η χώρα μας δεν έχει πρόβλημα χρέους, διότι αυτό απλούστατα ανέρχεται όχι στο 177% αλλά στο 71% του ΑΕΠ της. Συνεπώς «το ύψος του ελληνικού χρέους είναι το ψέμα του αιώνα», όπως είπε χαρακτηριστικά ο Kαζαριάν στην διαδικτυακή έκδοση του περιοδικού Spiegel.
Ο 61xρονος ιδρυτής της αμερικανικής επενδυτικής εταιρείας Japanica Partners, ο οποίος υπήρξε στο παρελθόν τραπεζίτης της Goldman Sachs, στηρίζει την άποψή του έχοντας ως κριτήριο το χρονικό και όχι το ονομαστικό ύψος του στον τρόπο προσδιορισμού του χρέους.
Σύμφωνα με τον Καζαριάν ο υπολογισμός του χρέους θα πρέπει να γίνει λοιπόν όχι με βάση την ονομαστική του αξία, δηλαδή 312 δισ. ευρώ το 2015, αλλά με βάση την χρονική αξία των των υποχρεώσεων της Ελλάδας. Θα πρέπει, δηλαδή, να συνυπολογισθεί «η κεκαλυμμένη διαγραφή» μέρους του ελληνικού χρέους, όχι μόνο δια του χαμηλού επιτικίου, αλλά και δια της μεγάλης παρατάσεως της έναρξης αποπληρωμής του χρέους ήτοι δέκα χρόνια αργότερα από ό,τι είχε αρχικά συμφωνηθεί και αυτό σημαίνει «μικρότερη επιβάρυνση λόγω του πληθωρισμού», όπως είπε στο γερμανικό περιοδικό. «Η χρονική αξία είναι η βάση της χρηματοοικονομικής λογιστικής» τονίζει στο Spiegel.
Επισημαίνει δε τι «η Ελλάδα πιέζεται να πάρει περισσότερη οικονομική βοήθεια από τις χώρες του ευρώ, αυτές δίνουν μόνο υπό την προϋπόθεση των δημοσιονομικών πλεονασμάτων και ωθούν την κυβέρνηση σε βαρύ πρόγραμμα λιτότητας και σε αντιλαϊκές και συχνά αμφισβητούμενες μεταρρυθμίσεις».
H λύση την οποία προτείνει ο Καζαριάν είναι να αποδείξει η Ελλάδα καταρχάς το αληθινό ύψος του χρέους της «με βάση τους διεθνώς αναγνωρισμένους κανόνες», διότι «τότε θα γίνονταν εμφανές ότι το χρέος της είναι στην πραγματικότητα μικρότερο από εκείνο άλλων χωρών».

Credit Suisse: Δυο φορές το χρέος- 587 δις έχασαν οι Έλληνες στα 6 χρόνια της ύφεσης

Συγκλονιστικά στοιχεία που αποκαλύπτουν το εύρος της «αφαίμαξης» που υπέστη κατά τα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων η πραγματική οικονομία στην Ελλάδα φέρνει στο φως μελέτη του Ινστιτούτου της ελβετικής τράπεζας Credit Suisse.

Σύμφωνα με τη μελέτη, η συνολική περιουσία των Ελλήνων μειώθηκε κατά 587 δισ. ευρώ μετά από 6 χρόνια βαθιάς ύφεσης και 3 χρόνια στασιμότητας.

Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία του ινστιτούτου μελετών της ελβετικής τράπεζας Credit Suisse για το 2016, τα οποία δημοσιεύει το «Βήμα». Σύμφωνα με αυτά, κάθε ελληνικό νοικοκυριό έχασε κατά μέσο όρο 67.703 ευρώ τα χρόνια της κρίσης, καθώς η μέση αξία της περιουσίας τους από τα 165.410 ευρώ το 2007 υποχώρησε κατά 41% το 2016, στα 97.706 ευρώ.

Το γεγονός αυτό συνέβαλε στη μείωση της κατανάλωσης και κατά συνέπεια στη συρρίκνωση της εγχώριας ζήτησης για αγαθά και υπηρεσίες.

Με βάση τους υπολογισμούς, η μεσαία τάξη της χώρας μα αποτελεί πλέον μόλις το 20% του πληθυσμού, από το 50% την εποχή που η Ελλάδα γινόταν μέλος του ευρώ, γεγονός που επιβεβαιώνει άλλες προσεγγίσεις που κάνουν λόγο για πτωχοποίηση του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού.

Είναι χαρακτηριστικό πως η μεσαία τάξη θεωρείται «ατμομηχανή» της οικονομίας σε όλες τις δυτικές οικονομίες. Προκύπτει, ως εκ τούτου, επιτακτικά το ερώτημα εάν και κατά πόσο μπορεί η χώρα να προσδοκά ανάπτυξη -πέραν των ευμετάβλητων εξωγενών παραγόντων, όπως οι ξένες ιδιωτικές επενδύσεις και ο τουρισμός- με ραγδαία και βίαια συρρικνούμενη τη μεσαία τάξη.

Το ερώτημα αντανακλά και στην παράμετρο της ιδιωτικής κατανάλωσης που είναι βασική στην επιτυχία των προϋπολογισμών που καταθέτουν όλες οι κυβερνήσεις τα τελευταία χρόνια.

anatropinews.gr

Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 2016

Ευρώ, όπως σβάστικα!..

     Άλλη μιά χαρμόσυνη μέρα ξημέρωσε για τους λαούς της Ευρώπης.
     Δεν είναι η μέρα της νίκης, αλλά είναι η μέρα που άλλη μιά μάχη κερδήθηκε στον δυσανάλογο αυτό αγώνα εναντίον του νεοφασισμού-νεοναζισμού της  "Ενωμένης" Ευρώπης και της
Παγκοσμιοποίησης.

     Είχαμε πει στο δημοψήφισμα της Μεγάλης Βρετανίας, πως το πουλόβερ έχει αρχίσει να ξηλώνεται.
     Ένας-ένας όλο και περισσότεροι λαοί τολμούν και αντέχουν να σηκώσουν κεφάλι στο αντιδημοκρατικό, αντιλαϊκό αυτό μόρφωμα, το εν πολλοίς τρομοκρατικό για τους ίδιους τους λαούς,
     ..και που το ίδιο έχει το θράσος να αυτοαποκαλείται  "η Ευρώπη των λαών".

     Ας μη περιμένουμε βέβαια πως το σύστημα θα παραδοθεί έτσι εύκολα, αμαχητί.
     Έχει κάνει το κουμάντο του και έχει δημιουργήσει πολλά εναλλακτικά σενάρια και σχέδια (plan b, όπως τα ονομάζουμε εδώ, και που βεβαίως όταν πρόκειται για το καλό των λαών τα ξορκίζουμε και τα αναθεματίζουμε).
     Έχουν σχεδιάσει ή προσπαθήσει να σχεδιάσουν πώς θα παρακάμψουν την θέληση και την ψήφο των πολιτών,
     ..όπως για παράδειγμα τώρα με τον ιταλό πρωθυπουργό που θα παραιτηθεί μεν αλλά θα προσπαθήσουν με χίλια τερτίπια και συνταγματικά "παραθυράκια" να τον κρατήσουν στην εξουσία, ή τέλος πάντων να τον αντικαταστήσουν χωρίς εκλογές με κάποιο σχήμα ανδρεικέλων των Βρυξελλών,
     ..όπως είχαν κάνει κι εδώ το 2011 με την αντισυνταγματική κυβέρνηση Παπαδήμου, και με την συμμετοχή όλου του ηγετικού άνθους της προδοσίας ΠαΣοΚ και ΝΔ, κι ενός άλλου γελοίου Καρατζατάδε.
     Το ίδιο κάνουν και με το Βρετανικό δημοψήφισμα, που ακόμη δεν έχουν παραιτηθεί από την ιδέα και τις προσπάθειες να το ανατρέψουν με κωλυσιεργίες, γραφειοκρατικές διαδικασίες, προσπάθειες για συλλογή υπογραφών για την επανάληψή του, και πάει λέγοντας.

     Εδώ βέβαια στην Ελλάδα όπου πολύ εύκολα η δωσιλογική κυβέρνηση της ντεμέκ αριστεράς έκανε το "ΟΧΙ" του λαού "ΝΑΙ", και χωρίς ν' ανοίξει ρουθούνι,
     ..κι ενώ οι άλλοι λαοί ξυπνούν και προβληματίζονται,
     ..εμείς ασχολούμαστε με τις "μαύρες Παρασκευές", και με το αν θα μας "αξιολογήσει" ο κάθε κυριολεκτικός π@ύστης της Κομισιόν (ναι, η έκφραση είναι εντελώς ομοφοβική και σ' όποιον αρέσει),
     ..και αυνανιζόμαστε βλέποντας κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δίνουν συντεταγμένα και με ομοψυχία τον ύστατο αγώνα υπέρ του ευρώ,
     ..της νέας αυτής σβάστικας της  Νέας γερμανικής νεοναζιστικής Τάξης πραγμάτων.

     Το σύμβολο του Γ' Ράιχ ήταν η σβάστικα. Το σύμβολο του σημερινού Δ' Ράιχ είναι το ευρώ. 
     Αυτό στο οποίο ορκίζονται όλες οι ως τώρα μνημονιακές κυβερνήσεις,
     ..και για χάρη του οποίου εξοντώνουν των ελληνικό λαό. (Εδώ. Αλλού εξοντώνουν και τους άλλους λαούς)

     Χαρμόσυνη λοιπόν μέρα σήμερα, αλλά δεν φτάνει.
     Ο αγώνας εναντίον του τέρατος πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί.
     Οι λαοί της Ευρώπης έχουν πολύ δρόμο ακόμα για να γκρεμίσουν την "Ευρώπη των λαών".

     Εμείς, εδώ, ακόμη δεν έχουμε καν ξεκινήσει.
     Και δεν προβλέπεται.
     Εκτός αν μας καταργήσουν,
     ..τις μαύρες Παρασκευές!.. 

 http://mandatoforos.blogspot.gr

Ακούστε εφιάλτες

Ακούστε κυρία Γεννηματά, κύριε Παπανδρέου, κύριε Πάγκαλε ή όπως αλλιώς λέγεστε, σε όποιο κόμμα και αν είσαστε. Κυβερνήσατε αυτή τη χώρα με το χειρότερο τρόπο. Τη ρίξατε στα βράχια. Φτωχοποιήσατε τους κατοίκους της, ρημάξατε τη νεολαία της. Όχι όλη βέβαια. Τα δικά σας παιδιά είναι αλλού, σε ασφαλές μέρος με ασφαλή προοπτική.

του Κώστα Βαξεβάνη

Αφού αποτύχατε οικτρά, δεν είχατε το θάρρος να αναλάβετε καμιά ευθύνη. Να πείτε κάναμε λάθος. Σηκώσατε το χέρι και δείξατε προς τα κάτω αντί να δείξετε τους καθρέφτες σας γιατί εσείς κυβερνήσατε εξαργυρώνοντας την εμπιστοσύνη ή τις προσδοκίες του κόσμου. Φτάσατε στο σημείο να ενοχοποιήσετε ολόκληρο λαό, να φτύστε στη μούρη του πως “μαζί τα φάγαμε”, να κρύψετε τις εγκληματικές πράξεις σας με την ανήθικη μεταφορά της ευθύνης σε αυτούς που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα επειδή εσείς του κρύψατε τον ήλιο.

Ο εκσυγχρονισμός σας, η δημοκρατία σας, η ευθύνη σας, γέννησαν κλέφτες και σκάνδαλα. Παθογένεια και βρωμιά. Άκηδες και υποβρυχιάκηδες που κολυμπάνε ακόμη στα πολιτικά σας νερά ως σωτήρες.

Χτίσατε την παντοδυναμία σας, περιτυχισμένη από το τρίγωνο της διαφθοράς. Πολιτικοί που στράφηκαν ενάντια στο λαό τους, οικονομικές ελίτ που εξυπηρετήθηκαν από τους πολιτικούς και στην κορυφή τα ΜΜΕ που δεν έλεγαν κουβέντα.

Κακομάθατε να είσαστε στο απυρόβλητο. Να σας χαιδεύουν αργυρώνητοι δημοσιογράφοι και να σας λιβανίζουν κρυφοί σας υπάλληλοι. Η αρρώστεια σας επεκτάθηκε στη δημοσιογραφία, την αρρώστησε και έτσι μπορούσατε να λειτουργείτε όπως σας συνέφερε.

Τα πράγματα άλλαξαν. Ο κόσμος καταλαβαίνει. Οι δημοσιογράφοι μετανιώνουν. Μόνο εσείς είσαστε αμετανόητοι. Περιμένετε κάθε πένα που υπάρχει να σας αγιογραφεί. Κάθε γλώσσα που κινείται να σας γλείφει. Κάθε λέξη που ακούγεται να σας επαινεί. Έτσι κάθε προσπάθεια των δημοσιογράφων να κάνουν τη δουλειά τους σας φαίνεται ποινικό αδίκημα. Έγκλημα καθοσίωσης και εκτροπή.

Η εφημερίδα Documento τόλμησε στο τρίτο της φύλλο να γράψει ένα πραγματικό ρεπορτάζ. Από αυτά που δεν θέλετε και δεν έχετε συνηθίσει. Σύμφωνα με αυτό το ρεπορτάζ, στη λίστα Μπόργιανς με έλληνες καταθέτες από το Λουξεμβούργο, υπάρχουν τρία πολιτικά ονόματα. Οι Εισαγγελείς προσπαθούν να εξακριβώσουν αν αυτά τα πολιτικά ονόματα ταυτοποιούνται με τα πολιτικά πρόσωπα. Τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο. Πραγματικά γεγονότα όπως θα σας πουν οι δικηγόροι σας. Και εσείς τι κάνατε; Βρίσατε την εφημερίδα, απαξιώσατε τους δημοσιογράφους και τον εκδότη, αφήσατε υπονοούμενα, προαναγγείλατε αγωγές. Α, ενώ όλα αυτά τα έγραφε μια εφημερίδα, κάνατε επίθεση και στον έλληνα πρωθυπουργό. Ίσως γιατί έχετε συνηθίσει, πως τα δημοσιεύματα εκπορεύονται από πολιτικά γραφεία και όχι από έρευνα. Όλη σας η στάση είναι μια προσβολή για τον Τύπο και την πολιτική.

Και όλα αυτά τα ανακοινώσατε πριν κυκλοφορήσει η εφημερίδα. Τι μύγα είναι αυτή που σας μυγιάζει τόσο και με τέτοια βιασύνη; Πού ξέρετε αλήθεια τι έχει η λίστα και τι ψάχνει ο Εισαγγελέας; Ή μήπως ξέρετε;

Είπατε τα πάντα εκτός από το απλό και αυτό που περιμένει κάποιος «δεν έχουμε καμιά σχέση εμείς ή η οικογένειά μας με καταθέσεις στο Λουξεμβούργο. Μακάρι να ψάξει ο Εισαγγελέας». Γιατί δεν το λέτε;

Η Ευρωπαική Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, την οποία έχει κυρώσει η Ελλάδα, είναι σαφής, όπως και η απλή λογική: ο δημοσιογράφος έχει δικαίωμα να ασκεί ακόμη και άδικη και υπερβολική κριτική όταν πρόκειται για δημόσια πρόσωπα τα οποία (επειδή είναι δημόσια) έχουν τα ίδια θέσει τον εαυτό τους υπό καθεστώς διαφάνειας και ελέγχου. Εσείς δεν ανέχεστε καμία κριτική και έλεγχο. Έτσι έχετε μάθει. Έτσι έχετε βολικά διαμορφώσει. Είσαστε ευρωπαιστές και ευρωπαίοι μόνο όταν επιβάλετε μνημόνια, όχι όταν πρόκειται για δικαιώματα.

Ξέρετε πως οι αγωγές και οι μηνύσεις σας δεν έχουν τύχη. Το κάνετε μόνο για να φοβίσετε όποιον τολμά να στέκεται απέναντί σας. Και κυρίως για να μην απαντάτε στην ουσία. Καμιά εικοσαριά από εσάς έχουν κάνει 60 μηνύσεις και αγωγές έχοντας την ίδια τύχη.

Το πρόβλημά σας όμως δεν είναι με εμάς. Το πρόβλημά σας έχει να κάνει πια με την κοινωνία της οποίας αποτελείτε περιθώριο. Σπείρατε όνειρα για να καταλήξετε φριχτοί εφιάλτες. Δεν τολμάτε ούτε να κυκλοφορήσετε στο δρόμο χωρίς τη φρουρά σας. Κάνατε ένα ολόκληρο λαό εχθρό. Έχετε την αυταπάτη πως με μια δεκαριά δικηγόρους θα επαναφέρετε την σιωπή και τα κλειστά στόματα. Μην σπαταλάτε τις δυνάμεις σας και μην κουράζετε τους δικηγόρους γιατί ίσως τους χρειαστείτε. Η έρευνα μόλις ξεκινά.

Πηγή:

Ο Φιντέλ, οι εκλογές και η νεοφιλελεύθερη δημοκρατία

Γιώργος X. Παπασωτηρίου


Τι προσάπτουν στον αποθανόντα Φιντέλ Κάστρο οι εγχώριοι και μη νεοφιλελεύθεροι; Ότι δεν έκανε εκλογές και, συνεπώς, το καθεστώς του ήταν μη δημοκρατικό, αν όχι αυταρχικό. Αλλά από πότε οι εκλογές σημαίνουν αυτοδίκαια και δημοκρατία; Σήμερα, τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα έχουν επιβληθεί προ πολλού στην πολιτική διαδικασία. Οι εκλογές δεν έχουν κανένα νόημα επισημαίνει ο Νόαμ Τσόμσκι, καθώς «η αντιπροσώπευση εξαντλείται -στην Ευρώπη προσφάτως ενώ στις ΗΠΑ σχεδόν εξ αρχής- στην εκπροσώπηση ισχυρών οικονομικών συμφερόντων. Μόλις το 1/10 του 1%, στην κορυφή της κοινωνικής ιεραρχίας, καταφέρνει να παίρνει αυτό που θέλει… Έτσι η δημοκρατία μετατρέπεται σε πλουτοκρατία».

Ο οικονομικός και πολιτικός νεοφιλελευθερισμός κυριαρχεί παντού. Το γεγονός έχει εντοπιστεί προ πολλού. Ο Λέστερ Θόροου, σύμβουλος στο Λευκό Οίκο του Μπιλ Κλίντον, εδώ και πολλά χρόνια, υποστηρίζει ότι στη Δύση έχουμε ολιγαρχία και όχι δημοκρατία καθώς στις εκλογές ψηφίζουν μόνο οι πλούσιοι, οι οποίοι αγοράζουν τα πακέτα των ψήφων των «κάτω». Ναι, αγοράζουν, είτε εξαναγκάζοντας τους υπαλλήλους τους να ψηφίσουν τον υποψήφιο της αρεσκείας τους είτε επηρεάζοντας τους ψηφοφόρους με τα μίντια που κατέχουν.

Ακόμα ένας άνθρωπος του συστήματος, ο Πωλ Κρούγκμαν θεωρεί ότι το πολιτικό σύστημα λειτουργεί συνολικά «προς όφελος λίγων μεγάλων συμφερόντων». Ο πολιτικός ανταγωνισμός έχει καταστεί πλέον ένας ανταγωνισμός στη διαφθορά, για το ποιος, δηλαδή, θα έχει με το μέρος του το χρήμα, λέει ο Κρούγκμαν. Για να γίνουν όμως όλα αυτά χρειάζονται μηχανισμοί-θεσμοί και μία κουλτούρα διακομματικής διαχείρισης της διαφθοράς. Πάνω απ’ όλα χρειάζεται η διάβρωση εκείνων των κοινωνικών κανόνων και θεσμών στους οποίους στηρίζεται η «σχετική ισότητα».

Όμως κενό θεσμών και κουλτούρας δεν μπορεί να υπάρχει. Με τι συνεπώς αντικαταστάθηκαν οι θεσμοί και οι ιδέες της σχετικής ισότητας; Με ένα δίκτυο θεσμών με οσμή μαφίας -μέσα ενημέρωσης, πανεπιστήμια, κράτος, κόμματα- που κανοναρχούνται από λίγους ανθρώπους και μέσω των οποίων «αμείβονται οι νομιμόφρονες και τιμωρούνται οι διαφωνούντες». Οι θεσμοί αυτοί «προμηθεύουν στους υπάκουους πολιτικούς τους απαραίτητους πόρους (σ.σ. χρήματα, πρόσβαση στα ΜΜΕ) για να κερδίζουν τις εκλογές, αλλά και ασφαλή καταφύγια στην περίπτωση αποτυχίας(σ.σ. θέσεις σε πανεπιστήμια, εταιρείες κ.ά.)». Αντιθέτως, διώκουν και υπονομεύουν τους αντιτιθέμενους, τους ανυπάκουους. Οι ίδιοι θεσμοί συντηρούν «το μεγάλο ετοιμοπόλεμο στρατό διανοουμένων και ακτιβιστών» που θα εκλαϊκεύσουν και θα ενισχύσουν αντιλήψεις όπως περί της αχρηστίας του κράτους, του ζημιογόνου των μισθολογικών αυξήσεων ή της ελάφρυνσης της φορολόγησης των επιχειρήσεων κ.ά.

Αυτός ο κόσμος είναι αυτός του 1% των πλανητικών «μεγα-πλούσιων», των «λυκανθρώπων» που εμπλέκονται στις 1.318 πολυεθνικές(από αυτές οι 147 είναι οι πιο ισχυρές) και ελέγχουν την πραγματική οικονομία σε ολόκληρη τη Γη σύμφωνα με το Ομοσπονδιακό Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Ζυρίχης καθώς και στις 40 περίπου μεγα-τράπεζες, που συνιστούν την χρηματοπιστωτική ολιγαρχία του πλανήτη. Το υπόλοιπο 99% αυτού του κόσμου θα είναι είλωτες. Οι τελευταίοι θα πρέπει να αδυνατούν να κινηθούν χωρίς εντολή. Θα πρέπει να πάψουν να ονειρεύονται, ή να θεωρούν ότι μπορούν να ανέρχονται, να έχουν προοπτική, βελτιώνοντας τους όρους της ζωής τους. Αντιθέτως, πρέπει να πειθαρχούν, όχι με μία συνειδητή αλλά με μία ασυνείδητη πειθαρχία, όπως αυτή του ανθρώπου που δεν σκέφτεται, του νευρόσπαστου, της μαριονέτας, του ζόμπι, ενός νέου είδους απομειωμένου, άσκεφτου ατόμου. Αυτή είναι η σημερινή δυτική δημοκρατία. Μια δημοκρατία που θαυμάζει εκείνη της αρχαίας Αθήνας που βασίζονταν στους χιλιάδες δούλους...

Πηγή: artinews.gr

Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου 2016

Ο μεγάλος απατεώνας

Από τον Θανάση Χαλκιά

«Μπορεί κάποιος να εξαπατά όλους τους ανθρώπους για κάποιο καιρό, κάποιους ανθρώπους όλο τον καιρό, αλλά δεν μπορεί να τους εξαπατά όλους όλο τον καιρό».

Η πασίγνωστη αυτή ρήση του Αβραάμ Λίνκολν, ανασύρεται πολύ συχνά με αφορμή ποικίλες περιπτώσεις εξαπάτησης που αποκαλύπτονται δημόσια. Μοιάζει εκ πρώτης όψεως καθησυχαστική γιατί διαβεβαιώνει ότι το ψέμα έχει κοντά ποδάρια – όπως λέει και λαός – και στο τέλος η αλήθεια αποκαλύπτεται και λάμπει. Πράγματι, η ιστορική εμπειρία έχει δείξει ότι απάτες ή πλάνες  που στο παρελθόν καθόριζαν τη σκέψη και  τη δράση μεμονωμένων ατόμων, ομάδων ανθρώπων ή ακόμα και ολόκληρων λαών, στο τέλος αποκαλύφθηκαν και καταρρίφθηκαν. Η πρόοδος άλλωστε του ανθρώπινου πνεύματος μέσω της επιστήμης η οποία ανέλαβε το ρόλο της αναζήτησης της αλήθειας για τα πράγματα, οδήγησε προς αυτή την κατεύθυνση.

Παρά το γεγονός όμως ότι το κάθε επιμέρους ψέμα αργά ή γρήγορα αποκαλύπτεται, διαπιστώνουμε ταυτόχρονα ότι το μοτίβο της εξαπάτησης επαναλαμβάνεται αδιάλειπτα καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας του ανθρώπινου πολιτισμού. Έτσι, τα παλιά ψέματα αντικαθίστανται από καινούργια πιο μοντέρνα και πιο εξεζητημένα, σαν το ανθρώπινο είδος να βρίσκεται σε μια κατάσταση εξάρτησης από αυτά. Ταυτόχρονα,  τα ψεύδη και οι απάτες που αποκαλύπτονται καλύπτουν ένα τεράστιο εύρος περιπτώσεων, από τις καθημερινές διαπροσωπικές σχέσεις, τις ευρύτερες κοινωνικές και επαγγελματικές, έως την πολιτική, την οικονομία και (ακόμα περισσότερο ίσως) τις διεθνείς σχέσεις μεταξύ κρατών.

Αυτή η τεράστια γκάμα αποδεικνύει μεν την αξιοθαύμαστη επινοητικότητα του ανθρώπινου πνεύματος, αποκαλύπτει δε αυτό που πλείστοι διανοητές, φιλόσοφοι, ψυχολόγοι και εσχάτως νευροεπιστήμονες, υποψιάζονταν. Ότι δηλαδή θεμέλιος λίθος σχεδόν ολόκληρου του πολιτισμικού οικοδομήματος είναι το ψέμα. Για ποιο λόγο όμως συμβαίνει αυτό, είναι κάτι που η κοινή λογική και η λαϊκή σοφία δεν μπορεί να εξηγήσει.

Η Γνωστική Ασυνέπεια

Στην ατομική ψυχολογία, από τα μέσα του εικοστού αιώνα και έπειτα, οι ερευνητές ασχολήθηκαν με το ζήτημα, με συνέπεια να εισαχθεί και αναπτυχθεί η λεγόμενη θεωρία της Γνωστικής Ασυνέπειας (Cognitive Dissonance). Πρόκειται για έναν όρο της ψυχολογίας, που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το ψυχολογικό φαινόμενο της δυσφορίας, του ψυχολογικού στρες και των αρνητικών συναισθημάτων (όπως ντροπή, έκπληξη, θυμός, ενοχή) που βιώνει ένας άνθρωπος, όταν τα γνωστικά στοιχεία (υπάρχουσες αξίες, πεποιθήσεις, στάση ζωής, σκέψεις, ιδέες κτλ) που γνωρίζει ως τώρα,  ανατρέπονται και συγκρούονται με καινούργια γνωστικά στοιχεία (νέες πληροφορίες). Ο άνθρωπος από τη φύση του έχει την τάση να επιδιώκει την γνωστική αρμονία, καθώς έτσι μειώνει τα αρνητικά συναισθήματα που προκύπτουν από την ασυμφωνία. Γι’ αυτό και καλείται να τροποποιήσει τις προϋπάρχουσες πεποιθήσεις, σκέψεις κλπ. και να εφεύρει καινούργιες που θα τις αντικαταστήσουν, έτσι ώστε να περιορίσει τη σύγκρουση μεταξύ των γνωστικών στοιχείων.

Η σύγκρουση μπορεί να αναφέρεται σε ασυμφωνία λόγων/πράξεων ή πεποιθήσεων/πρακτικής συμπεριφοράς και προκειμένου αυτή να επιλυθεί, οι άνθρωποι είναι ικανοί να εφεύρουν οποιαδήποτε δικαιολογία, επιδεικνύοντας πολλές φορές αξιοθαύμαστη φαντασία ή υιοθετώντας βολικές απόψεις ή πληροφορίες, όσο εξόφθαλμα λανθασμένες και αν είναι. Αυτό γίνεται γιατί μια ασυνείδητη τακτική μείωσης της δυσαρέσκειας που προαναφέρθηκε είναι, είτε η υποτίμηση των ασύμφωνων νέων γνωστικών στοιχείων, είτε η υπερτίμηση των σύμφωνων, όσο παράλογα κι αν αυτά αποδείχτηκαν υπό το φως των νέων δεδομένων.  Έτσι π.χ., ένας καπνιστής στην προτροπή να κόψει το τσιγάρο μπορεί να αντιτείνει ότι η διακοπή του καπνίσματος προκαλεί παχυσαρκία ή  ότι κάπου διάβασε πως υπάρχουν κάποιες καινούργιες έρευνες που δείχνουν ότι δεν είναι σίγουρο πως το τσιγάρο σχετίζεται με τον καρκίνο ή στο τέλος-τέλος ότι το νόημα της ζωής είναι να «περνάει κανείς καλά αφού όλοι θα πεθάνουμε κάποτε».

Άλλο παράδειγμα: οι  ερωτικές σχέσεις. Πολύ συχνά, σε συμμόρφωση με τις επικρατούσες κοινωνικές νόρμες, ο έρωτας εξιδανικεύεται με αποτέλεσμα πολλές αποτυχημένες σχέσεις να συντηρούνται με καταστροφικά αποτελέσματα. Πόσες φορές δεν έχουμε συναντήσει ανθρώπους που αρνούνται να εγκαταλείψουν μια σχέση που τους κάνει κακό,  επινοώντας ένα σωρό δικαιολογίες απωθώντας αυτό που όλοι οι τρίτοι βλέπουν. Ο έρωτας είναι τυφλός λοιπόν, αλλά όχι για καλό αφού μερικές φορές τρέφεται από την αυταπάτη.

Ψέματα παντού

Αλλά και σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο θα μπορούσαμε να διαπιστώσουμε ανάλογες συμπεριφορές.  Πολλοί άνθρωποι, αν και κατά τεκμήριο μορφωμένοι, καταφεύγουν συχνά σε διάφορες θεωρίες συνωμοσίας προκειμένου να εξηγήσουν πραγματικά γεγονότα ή καταστάσεις που δεν ταιριάζουν με τον τρόπο που εκείνοι βλέπουν τον κόσμο ή έρχονται σε αντίθεση με τις πεποιθήσεις τους. Για παράδειγμα, βλέπουμε διεθνώς ένα κύμα αμφισβήτησης είτε του ίδιου του γεγονότος της δραματικής κλιματικής αλλαγής, είτε της επίπτωσης που έχει σε αυτή την αλλαγή, η ανθρώπινη δραστηριότητα. Τα ίδια τα επιστημονικά στοιχεία είναι συντριπτικά: οι εκπομπές αερίων και η παντός είδος μόλυνση από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, ως απότοκο του (παγκόσμιου πλέον) καπιταλισμού, μας οδηγούν κατευθείαν στην καταστροφή του πλανήτη. Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο είναι να καταργηθεί ο καπιταλιστικός τρόπος ζωής της υπερκατανάλωσης και της ανηλεούς οικονομικής επέκτασης με κάθε  τίμημα. Αντί για αυτό όμως είναι βολικότερο να  θεωρήσει ότι οι μετρήσεις είναι λάθος ή υποκινούμενες από κάποια συμφέροντα ή ότι, στο τέλος-τέλος, και στο παρελθόν, πριν την εμφάνιση του ανθρώπου υπήρξε κάποιου είδους κλιματική αλλαγή οπότε δεν χρειάζεται να ανησυχούμε.

Η Ελλάδα της οικονομικής κρίσης αποτελεί ένα πολύ καλό παράδειγμα του τι μπορεί να συμβεί όταν επέρχεται μια δραματική σε μέγεθος ασυμφωνία ανάμεσα, από τη μια μεριά σε υφιστάμενες ιδέες, πεποιθήσεις και στερεότυπα βαθιά ριζωμένα μέσα στο κοινωνικό σώμα, και από την άλλη σε μια καινούργια, εντελώς διαφορετική πραγματικότητα. Η μεγάλη δυσαρέσκεια που προκλήθηκε οδήγησε στην υιοθέτηση ακραίων πεποιθήσεων που εντοπίζουν ένα εξωτερικό αντικείμενο-στόχο κάθε φορά, για να ρίξουν το φταίξιμο για τα δεινά της Ελλάδας (κατά περίπτωση: οι πολιτικοί γενικά, οι Ευρωπαίοι, οι Γερμανοί, οι Αμερικανοί, οι Εβραίοι κλπ.). Είναι ευκολότερο να υιοθετήσει κανείς τέτοιες απόψεις από το να παραδεχτεί ότι το αφήγημα του καπιταλισμού περί ασταμάτητης υλικής ευημερίας από γενιά σε γενιά είναι ένα παραμύθι, ή ακόμα χειρότερα, να παραδεχτεί ότι ο προηγούμενος τρυφηλός τρόπος ζωής κάποια στιγμή θα κατέρρεε με πάταγο.

Ακόμα, η ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση ότι «μας ψεκάζουν» εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία,  όπως και η εσχάτως εμφανιζόμενη κίνηση εθνικιστών αρχαιολατρών για την ολική εξόφληση του ελληνικού χρέους, η οποία υποτίθεται ότι έχει πρόσβαση σε μυθώδη ποσά της τάξης των εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ (!) μέσω της πώλησης στις υπερδυνάμεις κάποιας αρχαίας (ελληνικής εννοείται) γνώσης για την κατασκευή μυστικών υπερόπλων. Εκ πρώτης όψεως τέτοια πράγματα προκαλούν γέλιο αλλά αν το καλοσκεφτούμε είναι ένα (τρομακτικό) πρώτο δείγμα του τι είναι διατεθειμένοι να αποδεχτούν οι Έλληνες προκειμένου να μην αποκολληθούν από τις παραληρηματικές ιδέες εθνικιστικού μεγαλείου τις οποίες εξ απαλών ονύχων έχουν εσωτερικεύσει.

Οι απανταχού εξουσίες γνωρίζουν πολύ καλά την τάση των ανθρώπων να αυταπατώνται και την εκμεταλλεύονται δεόντως. Έτσι, γνωρίζουν πολύ καλά πως δεν κινδυνεύουν από ανθρώπους  που προτιμούν να κοροϊδεύουν τους άλλους αλλά και τον εαυτό τους, παρά να αποδεχτούν άβολες και δυσάρεστες αλήθειες. Το ψέμα τελικά, μάλλον δεν έχει «κοντά ποδάρια» γιατί δεν τα χρειάζεται. Διατρέχει τον πολιτισμό – στον χώρο και το χρόνο – με όχημα τον μεγαλύτερο απατεώνα του σύμπαντος: τον άνθρωπο.

https://iamarevi.wordpress.com 

 https://anhsyxia.wordpress.com

Yavor Tarinski-Η Απάτη της Οικονομικής Ανάπτυξης

Η επιμονή στην εργασία και την παραγωγή είναι επιζήμια.
Giorgio Agamben[1]

Μας λένε πως χρειαζόμαστε ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξη ώστε να ξεπεράσουμε την υπάρχουσα πολυεπίπεδη κρίση. Συγκεκριμένα το ακούμε αυτό εδώ και πολύ καιρό. Τόσο οι δεξιές όσο και οι αριστερές, καπιταλιστικές και σοσιαλιστικές κυβερνήσεις προωθούν τις θεωρίες τους για το πόσο πολύ χρειαζόμαστε μεγαλύτερη παραγωγή και κατανάλωση έτσι ώστε οι κοινωνίες μας να εξελιχθούν και να αφήσουν πίσω τις σημερινές δυσκολίες.
Η αφήγηση της συνεχούς οικονομικής ανάπτυξης
Αλλά μία ερώτηση προκύπτει. Δεν είναι ο τομέας της οικονομίας ήδη πολύ μεγάλος; Τα επίπεδα παραγωγής και κατανάλωσης ήδη ξεπερνούν τη βιοχωρητικότητα[2] του πλανήτη κατά 60% κάθε χρόνο[3]. Οι συνεχώς επεκτεινόμενες εξορύξεις πρώτων υλών και η κατανάλωση έχουν φτάσει τους 70 τόνους ετησίως σε παγκόσμια κλίμακα[4]. Οι τρέχουσες μάλιστα προβλέψεις δείχνουν ότι αυτή η ραγδαία ανάπτυξη θα συνεχιστεί -ως το έτος 2100 αναμένεται πως θα παράγουμε 3 φορές περισσότερα απορρίμματα απ’ όσο σήμερα[5].

Αυτή η συνεχής διαδικασία μεγάλης κλίμακας εξόρυξης και κατανάλωσης πόρων έχει προκαλέσει σοβαρή υποβάθμιση της φύσης. Οι επιστήμονες προειδοποιούν πως είμαστε μάρτυρες της μεγαλύτερης μαζικής εξαφάνισης ειδών εδώ και πάνω από 65 εκατομμύρια χρόνια[6]. Εξαιτίας της σύγχρονης ανθρώπινης οικονομικής δραστηριότητας ξεκίνησε μία κλιματική αλλαγή (με κάθε χρονιά που περνάει να είναι πιο ζεστή απ΄την προηγούμενη) η οποία απειλεί να προκαλέσει μεγάλης κλίμακας μετακίνηση πληθυσμών (κλιματικοί πρόσφυγες). Σε πολλά σημεία του πλανήτη η γονιμότητα του εδάφους υποβαθμίζεται από καλλιέργειες μεταλλαγμένων ενώ το νερό και ο αέρας μολύνονται σε βαθμό επικίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία. Ολόκληρα νησιά, αποτελούμενα από σκουπίδια, σχηματοποιούνται πάνω από τα βαθύτερα σημεία των ωκεανών μας[7]. Και η λίστα συνεχίζεται. Με αυτά τα λεγόμενα μπορούμε να μιλήσουμε για πόλεμο ενάντια στη φύση.

Δεν είναι ξεκάθαρο το πώς θα μπορέσουμε να αντιστρέψουμε την οικολογική κρίση, που προκαλείται απ΄την Ανθρωπόκαινο Εποχή, αν συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο. Οι παγκόσμιοι ηγέτες παραδέχονται το πρόβλημα και καλούν σε χαμηλή διατήρηση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα ώστε να τηρηθεί η συμφωνία για τη μείωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη «πέρα από τους δύο βαθμούς Κελσίου»[8], ενώ παραδόξως επιμένουν σε όλο και περισσότερο βιομηχανική παραγωγή, κατανάλωση, εξορύξεις πόρων, μεταφορές μεγάλων αποστάσεων κτλ.

Σύμφωνα με την κυρίαρχη αφήγηση, χρειαζόμαστε την οικονομική ανάπτυξη ακόμα και με κόστος μια μη αναστρέψιμη οικολογική καταστροφή, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ανισότητα και η φτώχεια. Εδώ τίθεται το ερώτημα: δεν θα έπρεπε να έχουμε δει κάποια σημαντική βελτίωση πάνω σε αυτό το θέμα, με την ήδη υπάρχουσα ανάπτυξη;

Αντιθέτως, οι περισσότερες σύγχρονες κοινωνίες, παρά τις συνεχώς αναπτυσσόμενες οικονομίες τους, σημειώνουν αύξηση των ανισοτήτων. Σύμφωνα με τον Jason Hickel, απ’τη Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου, το πλουσιότερο 1% του κόσμου έχει αυξήσει τα κέρδη του κατά 60% τα τελευταία 20 χρόνια[9], κατά τη διάρκεια των οποίων η παγκόσμια οικονομική ανισότητα αυξήθηκε ραγδαία –μία περίοδος συνεχούς οικονομικής ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο.

Αυτό συμβαίνει διότι η οικονομική ανάπτυξη δεν δηλώνει τη γενική κοινωνική ευημερία. Αν κάποιοι λίγοι τραπεζίτες γίνουν αρκετά πλουσιότεροι ο δείκτης των μέσων εσόδων μπορεί να ανέβει, ακόμα κι αν τα εισοδήματα των πολλών μειώνονται. Ο αυξανόμενος δανεισμός επίσης συμβάλλει δυνητικά στην οικονομική ανάπτυξη, όπως συνέβη στην περίπτωση της Ιρλανδίας πριν φτάσει στην κρίση. Για παράδειγμα, αν τα εισοδήματα των κατοίκων στις φτωχογειτονιές μιας πόλης αυξηθούν, αυτό θα αποτελέσει ένα ασήμαντο κέρδος για τον οικονομικό τομέα ενώ δεν ισχύει το ίδιο για τα πλουσιότερα στρώματα της κοινωνίας, των οποίων το επεκτεινόμενο κομμάτι της «οικονομικής πίτας» αποτελεί και το μεγαλύτερο της παγκόσμιας οικονομίας.

Οι αρνητικές αυτές επιπτώσεις του δόγματος της συνεχούς οικονομικής ανάπτυξης είχαν ήδη σημειωθεί το 1897 από τον Ερρίκο Μαλατέστα, ο οποίος στο βιβλίο του «Στο Καφενείο»  γράφει[10]:
«Τα κακά αυτά (κοινωνική ανισότητα, φτώχεια, ανεργία) είναι εν γένει πιο έντονα σε χώρες όπου η βιομηχανία είναι πιο ανεπτυγμένη, εκτός κι αν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι κατάφεραν μέσω της οργάνωσής τους στους χώρους της δουλειάς, της αντίστασης ή της εξέγερσης, να κερδίσουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης».
Η πρόταση της «Δίκαιης Ανάπτυξης»
Σήμερα η ευρωπαϊκή Αριστερά (στο πρόσωπο της ελληνικής κυβέρνησης ΣΥ.ΡΙΖ.Α.[11]) επανέρχεται με την υπόσχεση να μοιράσει την «πίτα» δικαιότερα. Αλλά και πάλι, σαν να μην είναι ήδη μεγάλη, πρέπει να μεγαλώσει κι άλλο. Είναι ασάφες το γιατί πρέπει να συμβεί αυτό αντί του να μοιράσουμε απλά την αφθονία που ήδη υπάρχει. Μήπως η κυβερνώσα Αριστερά εξαγοράζει απλά λίγο παραπάνω χρόνο στην εξουσία;

Η ευρωπαϊκή πρόταση της «αριστερής ανάπτυξης» βασίζεται στον λεγόμενο progressivismo της Λατινικής Αμερικής. Εκεί οι υποτιθέμενες προοδευτικές κυβερνήσεις διεξάγουν πολιτικές εξορυκτισμού μεγάλης κλίμακας[12] προκειμένου να βελτιώσουν τη γενική ευημερία της κοινωνίας.

Εκτός του πασιφανούς οικολογικού κόστους που έχουν τέτοια έργα, αξίζει να σημειωθούν και οι αρνητικές επιπτώσεις που προκαλούν στις αγροτικές και αυτόχθονες κοινότητες[13]. Με την περίφραξη και την εμπορευματοποίηση των κοινών διαθέσιμων πόρων, που συνοδεύουν τις πολιτικές εξορυκτισμού, ο παραδοσιακός βιώσιμος τρόπος ζωής έχει γίνει πρακτικά αδύνατος. Επομένως, η ανάγκη των μελών τέτοιων κοινοτήτων να αναζητήσουν την επιβίωσή τους στις μεγαλουπόλεις καταλήγει συχνά στα αστικά γκέτο.

Βιώσιμοι τρόποι ζωής, που βασίζονται στην αυτάρκεια, θυσιάζονται προς τέρψιν των μεσαίων και ανώτερων μητροπολιτικών στρωμάτων. Και για ποιον λόγο θυσιάζονται – για μία ζωή αυξημένης εξάρτησης μέσα σε ένα νοσηρό περιβάλλον. Γι’αυτό, ένα μεγάλο μέρος της κριτικής και της αντίστασης ενάντια στην επονομαζόμενη Marea Rosa (Ροζ Παλλίροια)[14] στην Λατινική Αμερική προέρχεται ακριβώς από όσους βρίσκονται στον πάτο της πυραμίδας – τις αυτόχθονες κοινότητες που είναι οι πρώτες που θυσιάζονται στο όνομα της «προόδου».

Συμπεραίνουμε πως η οικονομική ανάπτυξη είναι ασύμβατη με οικολογικούς και αυτάρκεις τρόπους ζωής. Για να συνεχιστεί μία τέτοια μεγέθυνση, η σύγχρονη οικονομία χρειάζεται να απορροφήσει όσο το δυνατόν περισσότερα κοινά αγαθά, κάνοντας έτσι αδύνατες τις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις έξω από αυτήν. Κάποιες εταιρίες, όπως η Google και το Facebook, οι 2 πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες πολυεθνικές στην ιστορία του καπιταλισμού, προχωρούν ακόμα παραπέρα εμπορευματοποιώντας την ίδια μας την ύπαρξη στο ψηφιακό πεδίο και συνθλίβοντας την ώστε να αποκτήσουν υπεραξία[15]. Κάνοντας αυτό, η οικονομική ανάπτυξη ενδυναμώνει ουσιαστικά το καπιταλιστικό σύστημα, το οποίο και φέρει την ευθύνη, μαζί με τον κρατικό μηχανισμό, για την εμβάθυνση των κοινωνικών ανισοτήτων.

Επομένως, η αριστερή υπόσχεση της συνεχούς οικονομικής ανάπτυξης που θα μπορούσε να μειώσει τα ισχύοντα επίπεδα ανισότητας και φτώχειας είναι τουλάχιστον μη ρεαλιστική. Πράγματι, δεν είναι τίποτα παραπάνω από μία κίνηση που στοχεύει στη διατήρηση όσων βρίσκονται σε θέση ισχύος, μοιράζοντας ελπίδες. Απ΄τη μία πλευρά, αποτελεί υπόσχεση στα μάτια των πολλών που βρίσκονται σε ανάγκη, χτυπημένοι από την κρίση. Από την άλλη, απέναντι στα πλουσιότερα στρώματα, υποσχόμενη πως οι υπάρχουσες κοινωνικές ανισότητες δεν θα διαταραχθούν.

Αλλά ακόμα κι αν υποθέταμε πως η μείωση της φτώχειας και των ανισοτήτων επιτυγχανόταν στο απώτερο μέλλον μέσω της συνεχούς οικονομικής ανάπτυξης, θα γινόταν με το κόστος μη αναστρέψιμων περιβαλλοντικών αλλαγών που επηρεάζουν την ανθρώπινη υγεία. Τέτοιες είναι οι περιπτώσεις με τον μη αναπνεύσιμο αέρα στις κινέζικες μεγαλουπόλεις και με το εύφλεκτο νερό στις αμερικανικές πόλεις όπου πραγματοποιείται εξόρυξη σχιστολιθικού αερίου. Εξίσου μεγάλο κόστος θα υπήρχε και σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο. Σε μια τέτοια διαδικασία θα θυσιάζονταν αυτάρκεις και δημοκρατικοί τρόποι ζωής μόνο και μόνο για να απορροφηθούν από ασταθείς καπιταλιστικές οντότητες και από το κράτος, που επιδιώκουν την εμπορευματοποίηση και την γραφειοκρατικοποίηση των πάντων. Συνεπώς, εναλλακτικές προσεγγίσεις και απόψεις θα απομακρυνόντουσαν ακόμα παραπέρα απ’ το κοινωνικό φαντασιακό.
Ξεπερνώντας τον οικονομισμό: Προς την άμεση δημοκρατία και την οικολογία
Χρειάζεται να εγκαταλείψουμε συνολικά το δόγμα της ανάπτυξης και να στρέψουμε την προσοχή μας στην ήδη υπάρχουσα τεράστια οικονομική «πίτα». Δεν έχει νόημα να την μεγαλώνουμε ακόμη περισσότερο, αντιθέτως, αν θέλουμε να συνεχίσουμε να έχουμε κάποιο μέλλον σ’αυτόν τον πλανήτη, η ιδέα της αποανάπτυξης είναι αναγκαία. Για να έχει νόημα όλο αυτό χρειάζεται να μοιράσουμε την «πίτα» εξίσου, πράγμα που είναι ανίκανο να κάνει το κράτος ή άλλες ιεραρχικές εξωκοινωνικές δομές αφού η ισότητα απαιτεί ίση συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων από όλους τους πολίτες. Φτάνουμε, επομένως, σε ένα σημείο όπου πρέπει να μιλήσουμε για μία συνολική αλλαγή παραδείγματος: μία ολική εγκατάλειψη του οικονομισμού του homo economicus και την υιοθέτηση της κοινωνικής οικολογίας με ενεργούς πολίτες παθιασμένους για τις κοινές υποθέσεις και συνειδητοποιημένους ως προς την συμβιωτική τους σχέση με τη φύση.

Αυτό συνεπάγεται ότι αντί εκλεγμένων αντιπροσώπων, οικονομικών ολιγαρχών ή τεχνητών οικονομικών δεικτών που καθορίζουν το πού θα πρέπει να μοιραστούν τα κομμάτια της «πίτας», αυτό θα πρέπει να γίνει από δικτυομένους αμεσοδημοκρατικούς θεσμούς όπως είναι οι λαϊκές συνελεύσεις και τα συμβούλια ανακλητών εκπροσώπων που δίνουν τη δυνατότητα άμεσης συμμετοχής σε κάθε μέλος της κοινωνίας. Η νομπελίστας Elinor Ostrom στο πεδίο έρευνάς της σε Η.Π.Α., Γουατεμάλα, Κένυα, Τουρκία, Νεπάλ και αλλού, παρατήρησε[16] παρόμοια μοτίβα κοινοτικής διαχείρισης των κοινών, τα οποία όχι μόνο απέφυγαν μία θεωρητική τραγωδία αλλά στην πραγματικότητα φάνηκαν και αρκετά βιώσιμα.

Ετσι οι πραγματικές κοινωνικές, ατομικές και περιβαλλοντικές ανάγκες όπως αντικατροπτίζονται από τους προαναφερθέντες διαβουλευτικούς φορείς μπορούν να ορίζουν το μέγεθος και τον σκοπό της οικονομικής δραστηριότητας. Οι ήδη υπάρχουσες και λειτουργικές τεχνολογίες χρειάζεται να τεθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να εξυπηρετούν ανθρώπους και φύση, μειώνοντας τις ώρες εργασίας και αφήνοντας περισσότερο χρόνο για δημιουργία, πολιτική, φιλοσοφία, τέχνη, ψυχαγωγία, κ.τ.λ. Η ενέργεια μπορεί να αποκτηθεί μέσω αποκεντρωμένων και ανανεώσιμων μέσων, ενθαρρύνοντας την τοπική αυτάρκεια και βιωσιμότητα. Τα εργαλεία και οι συσκευές μπορούν να γίνουν μακράς διαρκείας, σχεδιάζοντάς τα έτσι ώστε να αναβαθμίζονται αντί να αντικαθίστανται. Ολα αυτά και ακόμα περισσότερα είναι ήδη δυνατά με την τρέχουσα κατάσταση εξέλιξής μας.

Η απόρριψη της οικονομικής ανάπτυξης δεν σημαίνει την οπισθοχώρηση στον πρωτογονισμό αλλά αντίθετα μία διαφορετική χρήση και κατανόηση του τι ήδη έχουμε και τι θα αποκτήσουμε στο μέλλον. Επιστημονικές έρευνες και πειράματα πάντα θα συνεχίσουν να γίνονται χωρίς όμως να καθοδηγούνται από τον οικονομισμό του βραχυπρόθεσμου κέρδους των ολίγων αλλά απ΄το γενικό καλό ανθρώπων και φύσης. Κάτι τέτοιο εμπεριέχει έναν συνειδητό αυτο-περιορισμό δηλαδή τη δυνατότητα της κοινωνίας να αποφασίζει μόνη της, με διαβουλευτικό τρόπο, προς ποια κατεύθυνση θα προχωρήσει και ποια τεχνολογία (ή γνώση) πρέπει να αντιμετωπιστεί με προφυλάξεις ή και να περιοριστεί.

Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι η τεχνολογική πρόοδος που εκθειάζεται από τους υποστηρικτές του καπιταλισμού και της οικονομικής ανάπτυξης δεν είναι πιθανότατα το δυνατότερό τους σημείο. Στο βιβλίο του Utopia of Rules, ο David Graeber επισημαίνει τις ανεκπλήρωτες λαϊκές ελπίδες των τεχνολογικών θαυμάτων που θα έπρεπε να είχαμε αποκτήσει εώς τώρα. Αντί αυτού, η επιταγή της συνεχούς οικονομικής ανάπτυξης, της γραφειοκρατικής ιεραρχίας και του βραχυπρόθεσμου ανταγωνισμού της αγοράς κάνουν τις εταιρείες και τους επιστήμονες να επιδοθούν κυρίως στην ανάπτυξη τεχνολογιών της πληροφορίας[17], δηλαδή τεχνολογιών της προσομοίωσης ή αυτό που οι Jean Baudrillard και Umberto Eco αποκαλούν «υπερπραγματικότητα» – η ικανότητα του να κάνεις το αντίγραφο πιο ρεαλιστικό από το πρωτότυπο. Ετσι, η πραγματική πρόοδος σε αυτό το πεδίο αντικαταστάθηκε από το θέαμα.
Η από τα κάτω αντίσταση στην οικονομική ανάπτυξη
Οπως φαίνεται από τα παραπάνω, το δημοκρατικό παράδειγμα δεν περιορίζεται στην οικονομία. Αντιθέτως, περικλείει όλες τις σφαίρες της ανθρώπινης ζωής και τη σχέση τους με τη φύση, προσφέροντας ένα ολιστικό και βιώσιμο όραμα για το μέλλον μας που βασίζεται σε συμβιωτικές παρά σε ανταγωνιστικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και μεταξύ ανθρωπότητας και φύσης. Και δεν μπορεί παρά να εφαρμοστεί από μία «bottom-up» προσέγγιση – με μη-κρατικό, μη-καπιταλιστικό, αμεσοδημοκρατικό, οικολογικό τρόπο.

Μπορούμε ήδη να παρατηρήσουμε πως σε πολλά μέρη του κόσμου τα έργα που στοχεύουν στην εφαρμογή της οικονομικής ανάπτυξης  έχουν συναντήσει την εχθρότητα των τοπικών κοινοτήτων. Από τους Ινδούς αγρότες, οι οποίοι καίνε τις γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες που υποβαθμίζουν τη γη τους εώς τις αυτόχθονες και περιβαλλοντικές ομάδες στις Η.Π.Α., οι οποίες κατάφεραν τα δύο τελευταία χρόνια να σταματήσουν φαραωνικά έργα – όπως τους αγωγούς Keystone XL και North Dakota, που προορίζονταν να μεταφέρουν μεγάλες ποσότητες πετρελαίου πάνω από πηγές πόσιμου νερού, θέτοντας σε κίνδυνο τις ζωές των ντόπιων.

Παρόμοιες αντιδράσεις βλέπουμε ακόμα και σε χώρες που μπορούν να θεωρηθούν ως πρωτοπόροι της έννοιας της «δίκαιης ανάπτυξης». Στη Βολιβία οι comunarios (κοινοτικοί χωρικοί)[18] αντιστέκονται στις κυβερνητικές άκρως εξορυκτικές πολιτικές που συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του κλίματος και στην ξηρασία που εξαθλιώνει τους ντόπιους αγρότες. Στο Εκουαδόρ αυτόχθονες και περιβαλλοντικά κινήματα έχουν αποκτήσει μια τέτοια ορμή, που η διοίκηση του Κορρέα προχώρησε στην ποινικοποίηση του περιβαλλοντικού ακτιβισμού, κατατάσσοντάς τον ως «τρομοκρατία» [19].

Μπορούμε να καταλήξουμε πως η οικονομική ανάπτυξη, είτε εκ των δεξιών είτε εκ των αριστερών δεν δύναται να λύσει τα σημερινά κοινωνικά προβλήματα. Αντιθέτως ενδυναμώνει τον καπιταλισμό και τις κρατικές ιεραρχίες που μόνο βαθαίνουν τις ρίζες της σημερινής κρίσης. Για την επιτυχή αντιμετώπισή τους χρειάζεται ένα τελείως διαφορετικό παράδειγμα, το οποίο δεν θα στοχεύει σε επιφανειακά «σουλουπώματα» αλλά θα αναμετριέται ολιστικά με τις πραγματικές αιτίες των προβλημάτων μας. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να στηρίζουμε και να συμμετέχουμε σε τέτοιους αγώνες και κινήματα, συνδέοντάς τα μεταξύ τους και εισάγοντάς τους εναλλακτικές όπως η αποκέντρωση της εξουσίας, η επιστροφή της στις δικτυωμένες τοπικές κοινότητες και η συνειδητότητα της εξάρτησής μας από τη φύση.

Σημειώσεις:
[1] versobooks.com
[2] ως τέτοια αναφέρεται η δυνατότητα του πλανήτη να καλύπτει τις ανθρώπινες ανάγκες μέσω της παραγωγής των οικοσυστημάτων και της ικανότητας απορρόφησης αποβλήτων.
[3] footprintnetwork.org
[4] intress.info
[5] nature.com
[6] theconversation.com
[7] en.wikipedia.org
[8] ec.europa.eu
[9]aljazeera
[10] Errico Malatesta: At the Cafe: Conversations on Anarchism, Freedom Press 2005, p. 30
[11] greece.greekreporter
[12] βλ. την περίπτωση του Εκουαδόρ σε συνέντευξη ιθαγενών στη Βαβυλωνία: babylonia
[13] Naomi Klein: This Changes Everything, Penguin Books 2015, pp 180-182
[14] Το φαινόμενο της γενικότερης νομιμοποίησης-υποστήριξης του κόσμου σε Αριστερές ή Κεντροαριστερές πολιτικές και κυβερνήσεις σε όλες σχεδόν τις χώρες της Λατινικής Αμερικής.
[15]roarmag.org
[16] Elinor Ostrom: Beyond Markets and States: Polycentric Governance of Complex Economic Systems, Nobel-Prize Lecture 2009
[17] David Graeber: The Utopia of Rules, Melville House 2015, p. 110
[18] nacla.org
[19]aljazeera.com

Μετάφραση: Ιωάννα Μαραβελίδη
babylonia.gr

Για τις Αμερικανικές εκλογές, το #Brexit, την αριστερά και τα πραγματικά διλήμματα

Michail Theodosiadis

 

«Είναι … πολύ πιο σημαντικό να αντιστέκεται κανείς στην απάθεια από ότι στην αναρχία ή στον δεσποτισμό· διότι η απάθεια μπορεί να οδηγήσει, σχεδόν αδιάκριτα, σε ένα από τα δύο».
Alexis De Tocqueville – Democracy in America

Η «νίκη» του δεξιού λαϊκιστή Donald Trump στην εκλογική κούρσα της Αμερικανικής προεδρίας, έναντι της Hilary Clinton, και ο ντόρος που προκλήθηκε με αφορμή την απόφαση των Βρετανών να εγκαταλείψουν την Ευρωπαϊκή Ένωση (το λεγόμενο Brexit), φανέρωσε για ακόμη μια φορά το απογοητευτικό επίπεδο προσέγγισης της σύγχρονης αριστεράς (η οποία κατά κύριο λόγο είναι πολιτισμικά φιλελεύθερη). Συνάμα υποδεικνύει και την αδυναμία όλων των πολιτικών δυνάμεων να κατανοήσουν τούτα τα γεγονότα, αποφεύγοντας ιδεολογικούς αναγωγισμούς και αρτηριοσκληρωτικές αναγνώσεις. Σε ό,τι αφορά, ειδικότερα, την περίπτωση των Αμερικανικών εκλογών, το φαινόμενο Trump δήθεν επιβεβαίωσε την άποψη που κυριαρχεί εντός των «επαναστατικών» πολιτικών χώρων (κατά κύριο λόγο της αριστεράς και της αναρχίας), πως οι δυτικές κοινωνίες είναι ρατσιστικές και σταδιακά «εκφασίζονται», βαδίζοντας γοργά προς τον ολοκληρωτισμό. Από την άλλη, αρκετοί εστιάζουν στο κατά πόσο οι ψήφοι υπέρ του Trump και κατά του Bremain ήταν ψήφοι «αντισυστημικού προσανατολισμού», ψήφοι που εκφράζουν απλά και μόνο μια ανορθολογική αγανάκτηση όλων όσων αισθάνονται παραμελημένοι από το πολιτικό κατεστημένο. Παρά του ότι η δεύτερη προσέγγιση είναι εν μέρει ορθή, την ίδια στιγμή αδυνατεί να συλλάβει ολιστικά την πολιτική διάσταση τέτοιων φαινομένων, ανάγοντας το κοινωνικό πράττειν σε μια καθαρά δημοσκοπική (και συνάμα μυωπική) προσέγγιση. Χρειάζεται, λοιπόν, μια ψύχραιμη διαύγαση πάνω σε αυτά τα δύο πολιτικά γεγονότα (τη νίκη του Trump και του Brexit).

Αμερικανικές εκλογές: μια ποσοτική προσέγγιση

Όπως μεταδίδει το CNN, η αναμέτρηση του 2016 σημαδεύτηκε από μεγάλη αποχή (της τάξης του 44.6%), ίσως η μεγαλύτερη της τελευταίας εικοσαετίας στην ιστορία των Αμερικανικών εκλογών, σε αντίθεση με το 2008, όπου οι καταμετρημένες ψήφοι αντιστοιχούσαν στο 63.7% του συνόλου των εγγραμμένων ψηφοφόρων. Το χαμηλό αυτό (για τα Αμερικανικά δεδομένα) ποσοστό της αποχής του 2008 (36.6%) θα μπορούσε να αποδοθεί στην υψηλή συσπείρωση προς το κόμμα των Δημοκρατικών, λόγω του ντόρου που είχε προκληθεί από την υποψηφιότητα του Barack Obama. Μια τέτοια υποψηφιότητα ταρακούνησε το φιλελεύθερο φαντασιακό των Αμερικανών, καλλιεργώντας την ψευδαίσθηση πως η ελπίδα έρχεται αγκαζέ με την εκλογική νίκη του πρώτου μαύρου προέδρου στην ιστορία της χώρας. Η (σχετικά) μεγάλη προσέλευση, λοιπόν, ακριβώς οχτώ χρόνια πριν, μας δείχνει ότι μεγαλύτερο ποσοστό της Αμερικανικής κοινωνίας (και κυρίως η Γενιά Υ των millenials) κινητοποιείται από φιλελεύθερες ιδέες [1]. Τα ποσοστά του νικητή Trump (26.3%), όπως βλέπουμε στο δείγμα του CNN, παραμένουν μικρότερα ακόμα και από αυτά που έλαβε το Ρεπουμπλικανικό κόμμα στις δύο προηγούμενες εκλογικές κούρσες, όπου και ηττήθηκε κατά κράτος από τον Obama.

Πιο συγκεκριμένα, το 2008 (όπου την προεδρία διεκδικούσε ο εξίσου υπερδεξιός John McCain) οι Ρεπουμπλικάνοι έλαβαν 29.1%, ενώ το 2012, με τον ακραία νεοφιλελεύθερο Mitt Romney στο τιμόνι, συγκέντρωσαν ποσοστό της τάξης του 28.3%. Τούτα τα ποσοτικά δείγματα υποδεικνύουν ότι η Αμερικανική κοινωνία δεν φαίνεται να συγκινείται ιδιαίτερα από ακροδεξιούς δημαγωγούς, παρά τα τεράστια προβλήματα και τις ανυπέρβλητες δυσκολίες σε αρκετές πολιτείες του νότου. Η συσπείρωση στο πρόσωπο του Obama (που συνεχίζεται καί το 2012, παρά του ότι εμφανίζεται μειωμένη, ακριβώς λόγω της απογοήτευσης αρκετών ψηφοφόρων του, που το 2008 είχαν πειστεί πως η Αμερικανική κοινωνία θα άλλαζε ριζικά με την ανάληψη των προεδρικών καθηκόντων από τον πρώτο μαύρο πρόεδρο), μας δείχνει ότι η μεγάλη εικόνα της Αμερικανικής κοινωνίας δεν είναι ο ρατσισμός και η φυλετική περιχαράκωση. Εν ολίγοις, με βάση τα παραπάνω ποσοτικά δείγματα, δεν διαφαίνεται κάποια στροφή προς τον φασισμό· δεν μετασχηματίζεται, με άλλα λόγια, ο σύγχρονος άνθρωπος προς κάτι που θα μπορούσε να μοιάζει με τον ανθρωπολογικό τύπο που αντιστοιχούσε στη δεκαετία του 1930. Αντιθέτως ο «πολιτικοποιημένος» μέσος Αμερικανός πολίτης περισσότερο δείχνει να συγκινείται με τις φιλελεύθερες Αμερικανικές παραδόσεις παρά τον ακροδεξιό καγκουρισμό του Trump (ο οποίος, κατά πάσα πιθανότητα, θα ενσωματώνεται όλο και περισσότερο στο κυρίαρχο παράδειγμα όσο περνά ο χρόνος) [2].

Αξίζει, βέβαια, να σταθούμε και σε μια άλλη πτυχή της αναμέτρησης Trump vs Clinton, που κατά κάποιον τρόπο αποτελεί «Αμερικανική ιδιαιτερότητα»· το περίπλοκο Αμερικανικό εκλογικό σύστημα. Τούτο το σύστημα παραγκωνίζει την αρχή της πλειοψηφίας, καθώς βασίζεται περισσότερο στην ποσοτική συγκέντρωση αντιπροσώπων (το λεγόμενο «Κολέγιο των Εκλεκτόρων») μέσω της λαϊκής ψήφου. Το σώμα αυτό αποτελείται από 538 μέλη και για κάθε υποψήφιο απαιτείται η συγκέντρωση του μαγικού αριθμού των 270 εκλεκτόρων ώστε να κερδηθεί η προεδρία. Σε κάθε Πολιτεία υφίσταται ένας συγκεκριμένος αριθμός από εκλέκτορες, ο οποίος καθορίζεται από το σύνολο του πληθυσμού (δηλαδή, η California με πληθυσμό κοντά στα 39,144,818 δίνει συνολικά 55 εκλέκτορες, ενώ το Wyoming με 586,107 κατοίκους, μόνο τρεις). Ωστόσο, ο αριθμός των εκλεκτόρων σε αρκετές περιπτώσεις είναι δυσανάλογος με τον συνολικό πληθυσμό: για παράδειγμα, ίδιο αριθμό εκλεκτόρων με το Wyoming (πληθυσμός: 586,107) δίνει και η πολιτεία του Delaware (με πληθυσμό: 945,934). Το σύστημα, όμως, βασίζεται περισσότερο στη λογική του «the winner takes it all», πράγμα που σημαίνει πως ένας υποψήφιος μπορεί να κερδίσει τον αντίπαλό του για 0.1%, και αυτό αρκεί για να εξασφαλίσει όλους τους εκλέκτορες της Πολιτείας. Πιο συγκεκριμένα, αν από τους δύο υποψηφίους ο ένας νικήσει στο Wyoming με 0.1% και με 1% ο δεύτερος στο Delaware, σε αυτήν την περίπτωση υφίσταται ισοπαλία, αλλά ο αριθμός των ψήφων που αντιστοιχούν καί στους δύο με τίποτα δεν θα είναι ίδιος. Τέλος, αυτός που θα εξασφαλίσει τους περισσότερους εκλέκτορες έχει κερδίσει και την προεδρία. Κάτι τέτοιο συνέβη το 2000 όταν ο Al Gore παρότι έλαβε 543.816 περισσότερες ψήφους από τον George Bush (ποσοστό 27.4%, έναντι 27.3%), δεν κατάφερε να συγκεντρώσει 270 εκλέκτορες. Αντίστοιχα το 2016 περισσότερες ψήφοι αντιστοιχούν στην Hilary Clinton (60,981,118) (ποσοστό 26.5% και 47.8% επί των έγκυρων) έναντι 60,350,241 του Trump (26.3% και 47.3% επί των έγκυρων). Κοινώς, η εκλογή του Trump δεν φαίνεται να αντικατοπτρίζει κάποια πλειοψηφική τάση, και (δεδομένης της τεράστιας αποχής) με τίποτα δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι εκφράζει συνολικά την Αμερικανική κοινωνία εν γένει.

Από την αριστερά του λαϊκισμού στην αριστερά του ελιτίστικου διανοουμενισμού

Σε ό,τι αφορά τη νίκη του Brexit (που παρότι δεν πρόκειται αμιγώς για ακροδεξιά ψήφο, αλλά σε μεγάλο βαθμό υποκινήθηκε και στηρίχθηκε από ακροδεξιούς πολιτικούς, όπως ο γυμνοσάλιαγκας Nigel Farage και ο αλλοπρόσαλλος Boris Johnson), αυτό που προξενεί μεγαλύτερο ενδιαφέρον δεν είναι μόνο η δήθεν επιβεβαίωση των φιλελεύθερων, αριστερών και αναρχικών περί εμφάνισης ενός φασιστικού Αρμαγεδδώνα, αλλά οι ελιτίστικες τοποθετήσεις αρκετών αριστερών ποπ διανοούμενων, όπως ο Slavoj Žižek (που με ύφος χιλίων καρδιναλίων υποδεικνύει ότι δεν θα πρέπει να τίθενται σε δημόσια διαβούλευση τόσο σημαντικά ζητήματα, διότι η λαϊκή ψήφος θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο δικαιώματα που – υποτίθεται – εξασφαλίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση στους «πολίτες» της).

Παρομοίως βλέπουμε δημοσιογραφικούς αφορισμούς να δίνουν και να παίρνουν, κάνοντας λόγο για ηλίθιους φασίστες, για αλκοολικούς χουλιγκάνους, νεοεθνικιστικά αμόρφωτα βόδια» και διάφορα άλλα βαθυστόχαστα» (σαν αυτά που ακούμε κατά καιρούς και με αφορμή το αποτέλεσμα των Αμερικανικών εκλογών, πως όλοι οι Αμερικανοί είναι ηλίθιοι ανεξαιρέτως, αμόρφωτοι γελαδάρηδες και σιχαμένοι ρατσιστές).

Αφήνοντας για λίγο εκτός το Αμερικανικό παράδειγμα, μένοντας στην ίδια την Ευρώπη και με αφορμή το Brexit, αξίζει να θέσουμε το εξής ερώτημα: πόσο απέχουν τούτες οι βαρύγδουπες και αριστερές τοποθετήσεις – φιλοευρωπαϊκής κοπής – από αυτές του τόξου «μένουμε Ευρώπη» κατά τη διάρκεια του Ελληνικού Ιουλιανού δημοψηφίσματος; Επιπλέον, ενάμιση χρόνο πριν, κατά την περίοδο των «περήφανων» διαπραγματεύσεων μεταξύ κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και «θεσμών», ήταν οι ίδιοι οι αριστεροί ακτιβιστές που μας έλεγαν πως η ΕΕ οργανώνει πραξικόπημα ενάντια στην αριστερή κυβέρνηση (το περίφημο this is a coup), με στόχο να την ανατρέψει και να επιβάλει μέτρα λιτότητας. Οι ίδιοι, πάλι, μετά την απόφαση του δικαστηρίου να γίνει δεκτή η έγκριση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος πρώτα απ’ όλα μέσα στο κοινοβούλιο (με αρκετές πιθανότητες, φυσικά, να ακυρωθεί), ξεσπούν σε πανηγυρισμούς (ακριβώς επειδή η ψήφος υπέρ της αποχώρησης υποκινήθηκε από τις δυνάμεις της σκληρής Βρετανικής δεξιάς). Αυτό που δεν θέλουν, ωστόσο, οι συγκεκριμένοι να καταλάβουν, είναι πως η πολιτική αυτή πράξη συνιστά εξίσου ωμή παρέμβαση σε μια απόφαση που παρότι δεν πάρθηκε κάτω από απόλυτα δημοκρατικές προϋποθέσεις, ωστόσο λόγω του ότι πρόκειται για δημοψήφισμα, είναι απόρροια μιας διαδικασίας πολύ πιο δημοκρατικής από ότι οι εκλογές, πόσο μάλλον η εκλογή του γορίλα Trump στις ΗΠΑ. Ζούμε, δυστυχώς, στην εποχή του απόλυτου σχετικισμού! Μπορούμε να λέμε ό,τι θέλουμε δίχως καμία ευθύνη και συνέπεια, μπορούμε να αλλάζουμε απόψεις από τη μια μέρα στην άλλη σα να πρόκειται για κακομαγειρεμένο πρωινό, μπορούμε να ζητάμε τα πάντα στην τιμή του τίποτα (δηλαδή να απαιτούμε καί σοσιαλισμό αλλά καί Ευρωπαϊκή συμμαχία, καί λαϊκή κυριαρχία αλλά καί τεχνοκρατισμό ταυτόχρονα)… Δεν πρόκειται απλώς για τη γνωστή έλλειψη σοβαρότητας με βάση την οποία αντιμετωπίζει ο αριστερός μεταμοντέρνος σχετικισμός την πραγματικότητα, αλλά πάνω απ’ όλα τούτη η γραμμή φανερώνει και την αδυναμία των αριστερών προταγμάτων να απαντήσουν στα καίρια ερωτήματα που θέτει το δίλημμα ΕΕ ή επιστροφή σε μια Ευρώπη εθνών-κρατών, και πάνω απ’ όλα να ξεκαθαριστεί μια για πάντα αν, τελικά, η ίδια ΕΕ σημαίνει κάτι ή όχι!

Ένας από τους βασικότερους λόγους που η αριστερά δεν κατάφερε να απαντήσει σε τούτο το σοβαρό δίλημμα, στηρίζοντας το Bremain και καταγγέλλοντας το Brexit, οφείλεται κυρίως στον εθισμό της με τον κοσμοπολιτισμό (τον οποίο ενστερνίστηκε ως αντίβαρο στον εθνικισμό). Βασική γραμμή των αριστερών από τη δεκαετία του 70 και έπειτα παύει να είναι ο προλεταριακός διεθνισμός (όπως τον είχε προσεγγίσει η Rosa Luxemburg στο The National Question), ή έστω ένας οικουμενισμός λαϊκής (και όχι φιλελεύθερης) κοπής, όπως εκφράζεται μέσα από τις δημοκρατικές παραδόσεις των Quakers, των Άγγλων Ρομαντικών λογοτεχνών (βλ. Charlotte Brontë – Jane Eyre) και εν μέρη από την Simone Weil (βλ. The Need for Roots). Τα νεοαριστερά σχήματα ενστερνίζονται πλήρως τον μεταμοντέρνο φιλελεύθερο κοσμοπολιτισμό (τμήμα του οποίου είναι ο ιεραρχικός αντι-ρατσισμός), ως δήθεν αντίδοτο στους παρωχημένους εθνικισμούς. Από τον Habermas μέχρι και τον Derrida (βλ. Rogues), τον Lacan και την Butler, μέχρι και τον Γιάνη Βαρουφάκη, μαζί και τον Ανδρούτσο των αξιακών δεσμεύσεων του ΣΥΡΙΖΑ Κώστα Δουζίνα (βλ Human rights and empire) όλη η μπλουμσμπεριανή «διανόηση» συγκλίνει με το εξής: μια παγκόσμια κοινότητα είναι αναγκαία προϋπόθεση για την συντριβή του ρατσισμού, του εθνικισμού και του απομονωτισμού, καθώς και για την εμβάθυνση της «δημοκρατίας». Ο δε Habermas φτάνει μάλιστα και στο σημείο να υποστηρίξει την δημιουργία μιας πανευρωπαϊκής δημόσιας σφαίρας, θέση που πολύ σωστά απορρίπτει η Margaret Canovan, κρίνοντάς την ουτοπική, λόγω της μή ύπαρξης (αλλά και της αδυναμίας ύπαρξης) ενός Ευρωπαϊκού λαού. Ως εκ τούτου, λοιπόν, η φιλελεύθερη αριστερά συναινεί με τις νεοφιλελεύθερες ολιγαρχίες, ακριβώς λόγω του «αντιρατσισμού» που εκφράζουν οι δεύτερες μέσα από κρατικές νομοθεσίες, ΜΚΟ και ινστιτούτα. Φυσικά, εντός των σημερινών ολιγαρχιών έχουν ενσωματωθεί άνθρωποι των κινημάτων της δεκαετίας του 70 (όπως, για παράδειγμα, το ζεύγος Clinton), δημιουργώντας έτσι ένα περίεργο κράμα γιαπισμού και χίπστερ μποεμισμού (σαφέστατα εξαργυρωμένου), (αυτό που ο David Brooks ονόμαζε Bourgeoise Bohemian – βλ Bobos in Paradise), εκτοπίζοντας εν μέρη την παλιά ολιγαρχία, δηλαδή την παλιά WASP ελίτ, μέρος της οποίας είναι ο Donald Trump (βλ. Brooks, ο.π).


Οι πατριωτικές κορώνες του ΣΥΡΙΖΑ κατά την περίοδο των «σκληρών διαπραγματεύσεων» δεν ήταν τίποτα περισσότερο από ένα ιδεολογικό αξεσουάρ και συνάμα μια ψευδαίσθηση πως κρατώντας «ίσες αποστάσεις» θα μπορούσαν να διευθετηθούν ζητήματα που απαιτούν ξεκάθαρη θέση, όπως π.χ., εθνική κυριαρχία (που σημαίνει ταυτόχρονα επιστροφή σε εθνικό νόμισμα, έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και εμπάργκο στη μετανάστευση, ώστε να μπορεί ένα κράτος να ασκεί δική του οικονομική πολιτική) ή παραμονή στην Ευρώπη το «κοινό μας σπίτι» (όπως την αποκαλεί συνεχώς ο ίδιος ο πρωθυπουργός μας), επιλογή που συνεπάγεται μόνιμη λιτότητα, μνημόνια και ύφεση. Αναμφισβήτητα, το γεγονός ότι μπροστά σε ένα τόσο σημαντικό δίλημμα η αριστερή κυβέρνηση επέλεξε την παραμονή με κάθε κόστος στην ΕΕ και το ευρώ, θεωρώντας ότι μια επιστροφή στο έθνος-κράτος θα μπορούσε να οδηγήσει στο ναζισμό (όπως είχε πει ο Τσακαλώτος σε συνέντευξή του στον Paul Mason), υποδηλώνει ξεκάθαρα πως η ουδέτερη στάση της δεν ήταν εξ’ αρχής τόσο ουδέτερη όσο φαίνονταν. Απεναντίας περισσότερο έγερνε προς τον Ευρωπαϊσμό (ο οποίος, όπως μας λέει ο John McCormick – βλ. Europeanism – είναι απόλυτα συνυφασμένος με τον κοσμοπολιτισμό και τον φιλελεύθερο οικουμενισμό). Ίδια ακριβώς υπήρξε και η περίπτωση του μοιραίου Jeremy Corbyn (πρόεδρος του Βρετανικού Labour Party), ο οποίος παρότι αντιπροσώπευε την μικρή ευρωσκεπτικιστική γραμμή των Εργατικών πριν αναλάβει την προεδρία του κόμματος, κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος στήριξε το Bremain ώστε να ηττηθεί το «καταστροφικό δίδυμο» Farage/Boris. Στην ίδια γραμμή, φυσικά, είδαμε και τον Bernie Sanders, που μετά την ήττα του από την Hilary Clinton έσπευσε να την στηρίξει, με στόχο να αποφευχθεί μια πιθανή νίκη του Trump. Εν αντιθέσει με την πολιτισμικά φιλελεύθερη γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ/Podemos/Sanders/Corbyn δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και την άλλη τάση της αριστεράς, την κατά κύριο λόγο «πατριωτική», που ξεκινά από τους Λαφαζάνιδες της ΛΑΕ και καταλήγει στις διάφορες μικρές και ασήμαντες εξωκοινοβουλευτικές σέχτες. Αυτή η τάση που αναπαράγει σύσσωμη την εγχώρια εθνικιστική αυτοθυματοποίηση (και μαζί της συμπαρατάσσονται οι κάθε λογής ψεκασμένοι, Ρωσόφιλοι Πουτινολάγνοι, συνωμοσιολόγοι, προγονόπληκτοι, οπαδοί του εθνορομαντισμού,
Σταλινοτζιχαντιστές, μαζί και οι μπαμπουίνοι της εγχώριας ακροδεξιάς) θεωρεί πως το Brexit ήταν μια προλεταριακή σφαλιάρα στον καπιταλισμό και στην ΕΕ την ίδια, ενώ ο Trump αποτελεί το λεγόμενο «μικρότερο κακό», ή (σε κάποιες περιπτώσεις) η απάντηση της πλέμπας!!! Αυτό που συμπεραίνουμε σε γενικές γραμμές είναι η αδυναμία της αριστεράς να προωθήσει ένα νέο πολιτικό πρόταγμα, πέρα από τον κοσμοπολιτισμό ή τον εθνορομαντισμό. Όσο για το πρώτο, αποτελεί ήδη τμήμα της νοεφιλελεύθερης ολιγαρχίας, ενώ ο απαράδεκτος εθνοφετιχισμός, δεν αντιπροτείνει τίποτα από έναν στείρο – και φυσικά αντιδημοκρατικό – απομονωτισμό.

Ήταν το Brexit μια κατεξοχήν ξενοβοφική ψήφος;

Μήτε, βέβαια, η κατακόρυφη (και φυσικά αναμενόμενη) αύξηση των ξενοφβικών επιθέσεων στη Βρετανία, απέναντι σε μετανάστες από άλλες χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων και Ελλήνων, και τα περιστατικά ρατσιστικού κρετινισμού εις βάρος μειονοτικών πληθυσμών στις ΗΠΑ μετά τη νίκη του Trump, φαίνεται να επιβεβαιώνουν την οικονομίστικη ανάλυση του Γιάνη Βαρουφάκη, που μας λέει ότι η «νίκη» του Trump ισοδυναμεί με μια μεταμοντέρνα εκδοχή του 1930!!! Κάτι τέτοιο, αν μή τι άλλο, είναι ενδεικτικό της θεωρητικής ένδειας που μαστίζει την μπλουμσμπεριανή αριστερή διανόηση· πώς γίνεται, πραγματικά, να μην μπορούμε να δούμε ότι κάθε πολιτικό σύστημα – φιλελευθερισμός, ολοκληρωτισμός, θεοκρατία κτλ – έχει τον δικό του ανθρωπολογικό τύπο; Πώς είναι δυνατόν να θεωρούμε ότι ο σημερινός ανθρωπότυπος, που δεν είναι άλλος από τον απόλυτο καταναλωτή και ατομικιστή, θα μπορούσε να αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της κοινωνικής πραγματικότητας ενός ολοκληρωτικού καθεστώτος; Πώς δεν βλέπουμε ότι η Αμερικανική κοινωνία έχει εσωτερικεύσει για τα καλά τις σημασίες της, κατά τέτοιον τρόπο ώστε να επιθυμεί την κατανάλωση και την καριέρα, την ατομική καλοπέραση και το «ευκολάκι», σημασίες που θα συνεχίσουν να επιβιώνουν πιθανότατα και στην μετά-Trump εποχή; Σε ό,τι αφορά τη Βρετανία: όπως είχα ήδη πει και παλιότερα, η ξενοφοβία των Άγγλων (κυρίως) δεν αποτελεί νέο φαινόμενο. Ο George Orwell, ήδη από την εποχή του 1940, στο δοκίμιό του England Your England κάνει αναφορές στις ξενοφοβικές τάσεις τμήματος της Αγγλικής κοινωνίας, και πάνω απ’ όλα στις τότε (αλλά και τώρα) διάχυτες Μαλθουσιανές αντιλήψεις περί πληθυσμιακού συνωστισμού στα Βρετανικά νησιά, αντιπροτείνοντας έναν λαϊκό «πατριωτισμό», που αντί να δίνει έμφαση στον αντιδραστικό εθνορομαντισμό θα προωθεί τα «ουμανιστικά» λαϊκά στοιχεία της Αγγλίας και, κατά κύριο λόγο, την κοινή ευπρέπεια.

Η στροφή, ωστόσο, των Εργατικών στον κοσμοπολιτισμό/νεοφιλελευθερισμό από τη δεκαετία του 1980 και έπειτα, καθώς και η απορρόφησή της αριστεράς από τον Ευρωπαϊσμό είχε ως αποτέλεσμα να καλλιεργηθεί πρόσφορο έδαφος για να εκμεταλλευτούν αυτό το κενό οι πολιτικές δυνάμεις της δεξιάς. Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν σημαίνει ότι οι πολίτες που ανταποκρίνονται θετικά στα καλέσματα των ακροδεξιών απατεώνων, ή όσοι άγονται και φέρονται από ακροδεξιά παράσιτα, όπως ο Farage και ο Trump, είναι άμοιροι ευθυνών. Αξίζει όμως περισσότερο να ασκηθεί ανελέητη κριτική στην υποκρισία των αριστερών, δηλαδή σε αυτούς που ακολουθούν τη θεωρητική γραμμή της σχολής του Essex (τουτέστιν, της θεωρίας του λόγου) και του ριζοσπαστικού λαϊκισμού, έτσι όπως τον είχαν κατανοήσει οι Ernesto Laclau και Chantal Mouffe. Με βάση τη θεωρία αυτή, λοιπόν, κάθε πολιτικό φαινόμενο μπορεί να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από οποιονδήποτε πολιτικό χώρο, είτε μιλάμε για την ριζοσπαστική αριστερά είτε για την εθνικιστική δεξιά. Η τάση όμως των αριστερών να «μποϋκοτάρουν» το Brexit, στηρίζοντας το Bremain, και γνωρίζοντας πως μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να επιτρέψει την ακροδεξιά να συναθροίσει λόγο υπέρ του Brexit (εφόσον καμία άλλη πολιτική δύναμη δεν φαίνεται να την ανταγωνίζεται στο πεδίο αυτό), δείχνει πως σε μια τόσο δύσκολη και απαιτητική (από πολιτική σκοπιά) εποχή, ούτε οι ίδιοι οι οργανικοί διανοούμενοι δεν φαίνεται να είναι σε θέση να στηρίξουν τις θεωρίες που μέχρι χθες προωθούσαν. Προφανώς διότι η συνάθροιση ενός αντιευρωπαϊκού λόγου (που δεν θα αναπαράγει τον ακροδεξιό εθνορομαντισμό) απαιτεί πολιτική δράση και ζύμωση με τους απλούς πολίτες, κάτι που δεν ενδιαφέρει κανέναν αριστερό ακαδημαϊκό, κλεισμένο στον δικό του πανεπιστημιακό ή κομματικό μικρόκοσμο. Είχε, λοιπόν, άδικο ο Christopher Lasch, όταν πριν από μερικές δεκαετίες ανέλυσε τη ριζική αποκοπή των σύγχρονων φιλελεύθερων ολιγαρχιών και των οργανικών διανοούμενων (thinking class) από το κοινωνικό σώμα, μέσω της περίφημης ιδέας περί «εξέγερσης των ελίτ»;

Δεν είναι όμως μόνο τούτο το βασικό διακύβευμα του Brexit. Η εμμονή όλων των αριστερών στη Βρετανία να βαφτίζουν «ρατσιστή», «ξενόφοβο» και «ακροδεξιό» οποιονδήποτε μιλά κατά της ΕΕ (ανεξάρτητα και αν ο ευρωσκεπτικισμός εκφράζεται από μή ξενοφοβικές θέσεις) έδωσε αφορμή σε μια τοξική μειοψηφία (η οποία στήριξε το Brexit από ξενοφοβικές θέσεις, δηλαδή με στόχο να κλείσουν τα σύνορα για τους Ευρωπαίους πολίτες), να πιστέψει ότι η πλειοψηφία των Βρετανών πολιτών δικαίωσε τις μισανθρωπικές τους αντιλήψεις. Η μειοψηφία αυτή, θεωρώντας εσφαλμένα πως οι Βρετανοί πολίτες στράφηκαν κατά των μεταναστών, πίστεψε πως είναι δικαιολογημένες οι σωματικές και φραστικές επιθέσεις, παίρνοντας το πράσινο φως για την τέλεση αχαρακτήριστων πράξεων. Στο σημείο αυτό, πριν κάνουμε έναν γενικό απολογισμό της όλης κατάστασης, δεν θα πρέπει να παραλείψουμε και μια ακόμα πτυχή των γεγονότων: όσοι κατακεραυνώνουν το Brexit ως μια κατεξοχήν «ρατσιστική» ψήφο, ξεχνούν (ή κάνουν πως δεν θέλουν να δουν) ότι η ίδια η ΕΕ, μαζί και τα μιντιακά της φερέφωνα, εξαπολύουν ρατσιστικές επιθέσεις εναντίον των Ελλήνων συλλήβδην, θεωρώντας τους τεμπέληδες και διεφθαρμένους, που δικαίως υποφέρουν. Πρόκειται για την ίδια υπερδομή που υποστήριξε το ακροδεξιό καθεστώς της Ουκρανίας, που για γεωπολιτικούς λόγους προωθεί συνεχώς πρόσφυγες πίσω στην Τουρκία (για τους οποίους υποτίθεται κόπτονται οι αριστεροί σήμερα όσο κανένας άλλος), ενώ δεν διστάζει να συνεργαστεί με τον Σουλτάνο Ερντογάν (συναινώντας έτσι στις πολιτικές γενοκτονίας εναντίον των Κούρδων).

Αντί επιλόγου

Η απουσία πολιτικών προταγμάτων, ικανών να δώσουν βιώσιμες απαντήσεις στα τρέχοντα προβλήματα σε μια τόσο κρίσιμη ιστορική συγκυρία, κάθε μέρα γίνεται όλο και πιο αισθητή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι μοναδικές φωνές που κυριαρχούν στο πολιτικό σκηνικό να περιορίζονται μέσα στα δύο κυρίαρχα αφηγήματα: τον νεοφιλελευθερισμό (στον οποίο έχει συγχωνευτεί πλήρως και η δήθεν ριζοσπαστική αριστερά) και τον εθνορομαντισμό/εθνοπροστατευτισμό που προτάσσει η ακροδεξιά. Παρά την απόρριψη των αριστερών και αναρχικών θέσεων, πως όλα οδηγούν αργά ή γρήγορα σε έναν ολοκληρωτισμό (θέση που συνιστά κοινό τόπο της αριστεράς από τη δεκαετία του 70 και έπειτα, τότε που η καταστολή εναντίον των ακροαριστερών ομάδων από τις ντεγκωλικές δυνάμεις μετά τον Μάη του 68 ερμηνεύτηκε ως μια απόπειρα στροφής προς τον ολοκληρωτισμό)  δεν είναι δύσκολο να δει κανείς πως ο τοξικός λόγος του Trump (όσο και αν ο ίδιος φαγοκυτταρωθεί από το νεοφιλελεύθερο παράδειγμα) θα μπορούσε να ενισχύσει επικίνδυνες ρατσιστικές οργανώσεις, σαν την Κου Κλουξ Κλαν που στήριξε τον δεξιό λαϊκιστή (οι οποίες, βέβαια, πάντοτε έκλειναν το μάτι στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα). Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με απόλυτη ακρίβεια την τροπή που θα λάβουν τα πράγματα, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού. Ενθυμούμενοι ωστόσο την θέση του Tocqueville, πως η απάθεια συνιστά μεγαλύτερη απειλή από τον δεσποτισμό, αυτό που θα μπορούσαμε να πούμε είναι πως κρίνεται αναγκαία η σαρωτική κινητοποίηση της πλειοψηφίας των Αμερικανών πολιτών (που δεν συμπαθεί τον Trump και τους ρατσιστές, αλλά παραμένει σε αδράνεια, είτε γιατί δεν βρίσκει κανένα νόημα στα εκλογικά πανηγύρια, πόσο μάλλον στην αναμέτρηση μεταξύ δύο απαράδεκτων υποψηφίων, είτε γιατί δεν ενδιαφέρεται για την πολιτική, επενδύοντας μονάχα στην κατανάλωση και την προσωπική ευκολία). Διότι δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως ήταν η ίδια η απάθεια που χάρισε το τιμόνι της χώρας στον Trump, πράγμα που καθιστά υπεύθυνο όχι μόνο το 23.6% που τον επέλεξε, αλλά πολύ περισσότερο τονίζει και τις ευθύνες του 46.4%, που ενώ μεν δικαίως απείχε από τις εκλογές, την ίδια στιγμή δεν στάθηκε ικανό να προωθήσει κάποια εναλλακτική ιδέα. Ως εκ τούτου, η συμμετοχή που αξίζει να προτείνουμε δεν θα μπορεί να θεωρηθεί ταυτόσημη με την προσέλευση στις κάλπες τέσσερα χρόνια αργότερα όπου, πιθανότατα, θα διεκδικήσει την προεδρία των Δημοκρατικών η Michelle Obama, την οποία δήθεν θα πρέπει να ψηφίσουν μαζικά οι πολίτες ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο Trump. Μια δυναμική προσωπικότητα στο τιμόνι κάποιας χώρας, όσο χαρισματική και αν είναι, από τη στιγμή που εφαρμόζει τις ίδιες πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού δεν αποτελεί απάντηση στο πρόβλημα. Διότι οι ακροδεξιές φωνές δεν αποτελούν τίποτα περισσότερο από ένα σύμπτωμα των προβλημάτων που η ίδια η νεοφιλελεύθερη κοινωνικο-οικονομική πραγματικότητα γέννησε. Μονάχα η δημοκρατική κινητοποίηση των πολιτών θα μπορούσε να προσφέρει βιώσιμες λύσεις, σαν τις περιβόητες συγκεντρώσεις των Townships (για τις οποίες μιλά ο Tocqueville στο Democracy in America και η Hannah Arendt στο On Revolution), μαζί και η αναβίωση του λαϊκού πολιτισμού!


Σημειώσεις:

[1] Αξίζει να δει αναλύσει κανείς πιο διεξοδικά τα ποσοστά προσέλευσης στις κάλπες όπως δίνονται από το Electorate Project 2016. Σημειώνεται πως η αποχή στις Πολιτείες που παραδοσιακά αποτελούν κάστρα των Δημοκρατικών, όπως το New Hampshire, τη Minnesota και τη Massachusetts, είναι πολύ μικρότερη από ότι στις κόκκινες πολιτείες της Oklahoma, του Tennessee και του Mississippi (χωρίς, ωστόσο, κάτι τέτοιο να αποτελεί κανόνας).
[2] Να προσθέσουμε επίσης ότι μια άλλη δημοσκόπηση, μετεκλογική, δείχνει πως ο αριστερός/φιλελεύθερος Bernie Sanders θα είχε κερδίσει αν είχε την προεδρία των Δημοκρατικών, έναντι της Hillary Clinton.

Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2016

Τα Δεκεμβριανά

της Κατερίνας Γκαράνη
"Οταν συνήλθα, η Μάχη, μια φίλη, κι αυτή στρατευμένη φοιτήτρια, μου κρατούσε το χέρι. Ούτε ξέρω πώς με ανακάλυψε. Επιτέλους, ήμουν πραγματικά ευτυχισμένος γιατί πίστευα πως θα πέθαινα. Το ίδιο βράδυ, οι δικοί μας υποχώρησαν. Την επομένη οι Αγγλοι, οι συνεργάτες και η Εθνοφρουρά έφτασαν. Μας εγκατέλειψαν στα χέρια του εχθρού. Αρχισα να βρίζω και να ουρλιάζω. Μου φαινόταν όμως πως ούρλιαζα γιατί το στόμα μου ...αχ... μια καταστροφή. Ο ουρανίσκος ήταν τρύπιος. Εδώ κι εκεί κομμάτια δόντια, σάρκες, τρύπες. Η οδοντοστοιχία μου, κομμάτια. Το αριστερό μάτι είχε χτυπηθεί. Το ίδιο μου το αίμα με έπνιγε".
Ιάννης Ξενάκης, κρατώντας άμυνα τον Δεκέμβριο του '44


Τα "Δεκεμβριανά", η "Μάχη του Δεκέμβρη" αλλιώς, ξεκίνησε στην Αθήνα σαν σήμερα, στις 3 Δεκεμβρίου του 1944, μέτρησε 28 νεκρούς και 140 τραυματίες και θεωρούνται από πολλούς η απαρχή του εμφυλίου.

Από τη μία οι δυνάμεις του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, από την άλλοι οι κυβερνητικές και οι βρετανικές δυνάμεις συγκρούστηκαν στο κέντρο της Αθήνας με διακύβευμα την "επιβίωση της αστικής δημοκρατίας" όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά από μετέπειτα ιστορικές πηγές.

Στις 3 Δεκέμβρη του 1944 το ΕΑΜ καλεί σε συλλαλητήριο στην πλατεία Συντάγματος, παρά την κυβερνητική απαγόρευση. Υπολογίζεται ότι πήραν μέρος πάνω από 100.000 άνθρωποι, ενώ κάποιοι ιστορικοί τους ανεβάζουν και στις 500.000. Το συλλαλητήριο βάφτηκε στο αίμα, καθώς οι διαδηλωτές δέχθηκαν καταιγισμό πυρών από την πλευρά των δυνάμεων ασφαλείας, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 28 άτομα και να τραυματισθούν 148. Υπάρχουν δύο εκδοχές, α) ότι πυροβόλησε απρόκλητα η αστυνομία και β) ότι τα πυρά ήταν βρετανικά για τη δημιουργία προβοκάτσιας.

Την επομένη, μετά τις κηδείες των θυμάτων, οι συγκρούσεις γενικεύτηκαν, με τη συμμετοχή και δυνάμεων του εφεδρικού ΕΛΑΣ. Το ΕΑΜ συγκρότησε νέα διαδήλωση, με αποτέλεσμα να επαναληφθεί η δολοφονική καταστολή και να υπάρχουν και άλλοι νεκροί. Το ίδιο βράδυ, ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου υπέβαλε την παραίτησή του, αλλά "μεταπείστηκε" από τους Άγγλους και παρέμεινε στη θέση του. Αν και δεν υπάρχει ομοφωνία ως προς τους αριθμούς, κατά προσέγγιση υπολογισμοί δείχνουν ότι ο ΕΛΑΣ, του οποίου οι δυνάμεις σε όλη τη χώρα υπερέβαιναν αρκετά τις 100.000 άνδρες, στη μάχη της Αθήνας διέθετε λιγότερους από 20.000. Οι Αγγλοι από την πλευρά τους, συνυπολογιζομένων και των διαφόρων ελληνικών κυβερνητικών δυνάμεων, στα προχωρημένα στάδια της αναμέτρησης διέθεταν δύναμη που κυμαινόταν γύρω στις 50.000 άνδρες. Υπερείχε επίσης αυτή η παράταξη στην ποσότητα και στην ποιότητα του οπλισμού, που περιελάμβανε βαρέα όπλα και αεροπλάνα, ενώ ο οπλισμός του ΕΛΑΣ ήταν ελαφρός και ελλιπής.

«Μη διστάσεις να ενεργήσεις σαν να ήσουν σε κατακτημένη πόλη, όπου γίνεται μια τοπική εξέγερση» τηλεγραφεί στον Σκόμπι, ο βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ, που δεν δεχόταν ότι θα έχανε την Ελλάδα από τη σφαίρα επιρροής της Μεγάλης Βρετανίας.

Η πρόθεση του ΕΛΑΣ στη Μάχη της Αθήνας ήταν να αφοπλίσει όσα αστυνομικά τμήματα αντιστέκονταν. Ιδιαίτερα σκληρές μάχες δόθηκαν στην περιοχή Μακρυγιάννη για τον έλεγχο του Συντάγματος Χωροφυλακής που έδρευε εκεί (6 - 11 Δεκεμβρίου 1944). Τελικά, οι αμυνόμενοι άντεξαν και από τα μέσα Δεκεμβρίου η κατάσταση άρχισε να αλλάζει υπέρ των κυβερνητικών δυνάμεων, μετά και τις νέες ενισχύσεις των Βρετανών από την Ιταλία.

Στις 30 Δεκεμβρίου,ενώ οι μάχες συνεχίζονται, ο βασιλιάς ανακοίνωσε το διορισμό του Δαμασκηνού ως Αντιβασιλέα και την πρόθεσή του να επιστρέψει στην Ελλάδα. Ο Γεώργιος Παπανδρέου παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία και στις 3 Ιανουαρίου 1945 τον διαδέχθηκε ο Νικόλαος Πλαστήρας.

Η "Συμφωνία της Βάρκιζας"

Στις 25 Δεκεμβρίου έφτασαν ξαφνικά στην Αθήνα ο άγγλος πρωθυπουργός Γουίνστον Τσόρτσιλ και ο υπουργός Εξωτερικών Αντονι Ιντεν, οι οποίοι πήραν μέρος σε συσκέψεις με εκπροσώπους όλων των ελληνικών πολιτικών παρατάξεων, συμπεριλαμβανομένου και του EAM, σε μια προσπάθεια για την εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης που θα οδηγούσε στον τερματισμό των εχθροπραξιών. Οι διαφωνίες όμως αποδείχτηκαν αγεφύρωτες και οι συσκέψεις δεν έφεραν αποτέλεσμα. Οι μάχες συνεχίστηκαν με εντεινόμενη σφοδρότητα ως τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου. Αλλά ήδη η δύναμη αντίστασης του ΕΛΑΣ είχε καμφθεί μπροστά στην υπεροχή των αντιπάλων του, και στις 5 Ιανουαρίου οι μονάδες του εγκατέλειψαν την Αθήνα και ζήτησαν τη σύναψη ανακωχής, η οποία υπογράφτηκε στις 11 του μήνα.

Στις 12 Φεβρουαρίου 1945 υπογράφτηκε ανάμεσα στην κυβέρνηση, με πρωθυπουργό πλέον τον στρατηγό Νικόλαο Πλαστήρα από τις 3 του μήνα, και στο EAM η Συμφωνία της Βάρκιζας που υποχρέωνε τον ΕΛΑΣ να παραδώσει τον οπλισμό του και να διαλυθεί. Του δινόταν προθεσμία δύο εβδομάδων. «Οι υπογεγραμμένοι αφ' ενός Ιωάννης Σοφιανόπουλος, υπουργός των Εξωτερικών, Περικλής Ράλλης, υπουργός των Εσωτερικών και Ιωάννης Μακρόπουλος, υπουργός της Γεωργίας, αποτελούντες την υπό της Ελληνικής Κυβερνήσεως εξουσιοδοτημένην Αντιπροσωπείαν και αφ' ετέρου Γεώργιος Σιάντος, γραμματεύς της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτριος Παρτσαλίδης, γραμματεύς της ΚΕ του ΕΑΜ και Ηλίας Τσιριμώκος, γενικός γραμματεύς της ΕΛΔ, αποτελούντες την υπό την ΚΕ του ΕΑΜ εξουσιοδοτημένην Αντιπροσωπείαν δηλούν, ότι επί όλων των κατά την διάσκεψιν συζητηθέντων θεμάτων κατέληξαν εις απόλυτον συμφωνίαν ήτις διατυπουμένη εις αναλυτικόν πρακτικόν θέλει υπογραφή σήμερον και ώραν 14ην"...

Τα "Δεκεμβριανά" ήταν ο πόλεμος των ανθρώπων που, φεύγοντας με τεράστιες απώλειες από μία Κατοχή, αρνήθηκαν να υποταχθούν σε μία δεύτερη. Οι αγώνες του Απελευθερωτικού Μετώπου και οι δυνάμεις που είχε αποκτήσει, ήταν εγγύηση για την ανατροπή του συστήματος. Ωστόσο, από τη μία ο όγκος των βρετανικών δυνάμεων και από την άλλη η υποχωρητική στάση της τότε ηγεσίας του ΚΚΕ, δεν άλλαξαν τελικά τον ρου της ιστορίας.
 http://poetrybar.blogspot.gr

Και ξημέρωσε η 3 του Δεκέμβρη. Τρεις του Δεκέμβρη!



Όποιος έζησε στις 3 του Δεκέμβρη, στις 4 μπορούσε να πεθάνει.
Ο προορισμός του ανθρώπου, που είναι: να κάνει κάτι μεγάλο ή να ζήσει κάτι μεγάλο, εκπληρώνεται. 
Γιατί ο λαός, ο Αθηναϊκός λαός, κείνη τη μεγάλη μέρα αποκαλύφθηκε μπροστά στο ίδιο του το μεγαλείο.
Η μέρα αποβραδίς ήτανε βροχερή. Ήτανε μια νύχτα βαριά από γεγονότα. Ο λαός είχε οχτώ χρόνια να πει: «Θα γίνει το δικό μου!» Οι δολοφόνοι τροχίζανε τα σπαθιά τους, ο λαός ετοίμαζε τη φωνή του.
Αύριο θα μιλήσουμε κι οι δυο. Είναι χιλιάδες χρόνια τώρα που η φωνή του λαού ακούεται, φτάνει να μην είναι παράφωνη.
Όλοι κοιμηθήκαμε σίγουροι και αποφασισμένοι. Ούτε στιγμή από κανενός το μυαλό δεν πέρασε ο δισταγμός. Ούτε στιγμή δεν ταλαντεύτηκε η ψυχή.
-Αύριο λοιπόν.
Ήτανε μια νύχτα που στα σπλάχνα της επώαζε τη θύελλα. Μέσα στους δρόμους της ψυχής άρχιζαν υπόκωφοι οι βρυχηθμοί του ανήμερου εκείνου θηρίου, που λέγεται «προδομένος άνθρωπος».
Ο Λαός είναι λίμνη, δεν είναι ωκεανός, όμως -αλί στον που θα την ταράξει. Πρέπει νάναι ή τρελός ή κακούργος. Κι αλλοίμονο! ο δικός μας ήταν κι απ’ τα δυο.
Όμως ας ξαναγυρίσουμε στη νύχτα, σ’ αυτή τη νύχτα του μεγάλου διλήμματος.
Στους κρύους δρόμους κυλούσαν ύπουλες οι σκιές του κακού.
Ένας ψηλός ολέθριος άνθρωπος σηκώθηκε να πάει στο κρεβάτι του γράφοντας πάνω στο φάκελο της συνείδησής του τη λέξη Σφαγή.
Όλη τη νύχτα έβρεχε. Η ψυχή ήταν μουσκεμένη από ιδρώτα και δάκρυα.
Ολονυχτίς οι καμπάνες χτυπούσαν το σηκωμό του γένους. «Η πατρίδα σε κίνδυνο». Ολονυχτίς. 
Αύριο θα κατεβαίναμε όλοι, γιατί όλοι ήμασταν σύμφωνοι κι όλοι αδικημένοι. Την άλλη μέρα κλείσανε όλες οι πόρτες, τα παράθυρα, οι φάμπρικες κι ένας άνθρωπος κατέβηκε μέσα στην Αθήνα και τη γιόμισε. Ήταν 3 χιλιάδων χρόνων (όσο ήταν κι η αδικία).
Ήταν ήρεμος, αποφασιστικός. Είχε μια ολύμπια αταραξία και σιγουριά.
Πέρασε. Και στους δρόμους έμειναν τα’ αχνάρια του σαν αντίλαλοι απ’ την παντοδύναμη σιωπή. 
Περπάτησε με τα βήματα των προγονικών του θεών και ηρώων.
Μέσα στη φάτνη της ψυχής έσπαζαν μια μια οι πόρτες της μνήμης. Όσο όξος τον πότισαν οι προαιώνιοι δυνάστες, όσα λογχίσματα του δώσανε οι μισθοφόροι δούλοι. Ο άνθρωπος μ’ όσες φορεσιές και μ’ όσα χρώματα φόρεσε πάνω στη γη ο προλύτης, ο κάφρος, ο πληβείος, ο δουλοπάροικος.. με το χιτώνα, με τη μπλούζα, με την κελεμπία, με τη φέρμελη. Όλος ο άνθρωπος που έπασχε σ’ όλα τα κλίματα και τους καιρούς βρήκε τη φωνή του στις τρεις ακριβώς του Δεκέμβρη του 1944 μέσα στους δρόμους της Αθήνας. Λευτεριά ή θάνατος!
Οι φονιάδες είχανε αποφασίσει αποβραδίς: «Θάνατος!»
Είκοσι μερόνυχτα, οι Εγγλέζοι και οι δούλοι τους κόλλησαν απάνω σε μια ημερομηνία: «10 του Δεκέμβρη». Και σε μια λέξη: «αφοπλισμός». Ο προτέκτορας πήγαινε με τα νερά του Λαού. Τον αποκοίμιζε με την ισοπολιτεία και τη «Λαοκρατία» του.
Την 1 του Δεκέμβρη αδιάντροπα, απροειδοποίητα, δίνοντας μια κλωτσιά στα προσχήματα, φανερώνει ολόκληρο τον αποτρόπαιο σκοπό του. Ν’ αφοπλίσει, χωρίς όρους, τον Ελληνικό Στρατό για χάρη και προς όφελος των Εγγλέζων.
Αυτή ήταν η απότομη στροφή των 360 μοιρών που είχε υποσχεθεί.
Η υπαναχώρηση έγινε την 1 του Δεκέμβρη. Οι αντιπρόσωποι του Λαού στην Κυβέρνηση αποχώρησαν και το ανακοίνωσαν στο Λαό. Ο Λαός εγκαταλείπει τα έργα του και κατεβαίνει στο δρόμο να ζητήσει το λόγο. Ο υψηλός βλάκας απαντάει με φωτιά. Δεν τον συγκινούσε η φωνή του Λαού. Κείνος άκουε μόνο τη «φωνή του Κυρίου του»…
Ο Λαός κατεβαίνει να θάψει τα θύματά του…
Ήταν μια κηδεία που οι ζωντανοί δε θα ξαναδούν άλλη.
Οι μεγάλες αρτηρίες της πρωτεύουσας πλημμύρισαν από τον οργισμένο Λαοχείμαρρο.
Με βήματα βουβά και ψυχή γιομάτη κοχλασμό ο λαός σταμάτησε πάνω απ’ τα 28 φέρετρα. ήταν 28 κορμιά που έφυγαν απ’ ανάμεσά μας με έκπληκτα μάτια. Τα φέρετρα έκλειναν 28 στόματα που φώναξαν ως το θάνατο «Δικαιοσύνη!».. Και τώρα ξαπλωμένα διαμαρτύρονται δυνατότερα. ….
Το πλήθος πήγαινε με ασάλευτα, σκληρά μάτια προς το κοιμητήρι. Πάνω απ’ το κεφάλι του σάλευαν σαν καπνοί τα μαύρα πανιά και ματωμένες παντιέρες. Τα πόδια αυτά, αυτά τα μυριάδες πόδια, ήταν αποφασισμένα όλα να μην τον ξανακάνουν αυτό το δρόμο!
Στις τρεις η ώρα ολόκληρη η Αθήνα γονάτισε. Ένα φαρδύ ματωμένο πανί συγκέντρωνε σε δυο γραμμές όλο το νόημα του όρκου και της απόφασης:
«ΟΤΑΝ ΕΝΑΣ ΛΑΟΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΤΗΣ ΤΥΡΑΝΝΙΑΣ ΔΙΑΛΕΓΕΙ: ΤΙΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ Η ΤΑ ΟΠΛΑ»
Ήταν σαν μια φωνή καφτερή και αμετάκλητη. Ύστερα η πομπή τράβηξε για το κοιμητήρι. Η Αθήνα λυσίκομη ακολούθησε. Κι εκεί, πάνω απ’ το νωπό αίμα, πάνω απ’ το νωπό χώμα ο Λαός ορκίστηκε όρκο φοβερό: «Θάβω τους τελευταίους 28 μου νεκρούς. Ο 29ος θάναι ο φονιάς. Ή εγώ!»
Στο γυρισμό απ’ το κοιμητήρι οι ζεστές ακόμα κάννες των φονιάδων ξανάδιασαν και ξαναξάπλωσαν νέα κορμιά.
Τα γερμανικά βόλια, από Ελληνικό χέρι, ρίχτηκαν καφτερά πάνω στο λαό. Τότε το είδαμε ολοφάνερα: 
Πίσω απ’ τις πλάτες των φονιάδων μας σημάδευε τα κορμιά μας η ίδια η Αγγλία!

Mικρό απόσπασμα από το κλασικό βιβλίο του Μενέλαου Λουντέμη «Ο Μεγάλος Δεκέμβρης»

Πηγή: Βαθύ Κόκκινο