Κατερίνα Σαββαΐδου:Σχεδίαζε πως να φοροδιαφεύγουν οι εταιρείες και τώρα θα μας απαλλάξει από την φοροδιαφυγή

Τα πάντα για το σκάνδαλο του Λουξεμβούργου στο χορταστικό αφιέρωμα του The PressProject ΕΔΩ

Η Γενική Γραμματέας Εσόδων, δηλαδή ο υπ. αριθμ. 1 αρμόδιος στη χώρα για την είσπραξη φόρων, ήταν ανώτατο στέλεχος στην PwC στα 4 χρόνια που αυτή έστηνε σχήματα φοροαποφυγής για τις μεγαλύτερες ελληνικές πολυεθνικές. Για τη θέση της Γ.Γ. την πρότεινε ο υπουργός Οικονομικών, ο πρώην εργοδότης του οποίου επίσης εμπλέκεται στα LuxLeaks. Και αυτό δεν είναι παρά η άκρη του μίτου της διαπλοκής μεταξύ PwC και δημοσίου

Του Νικόλα Λεοντόπουλου στο www.thepressproject.gr

Σε έναν κόσμο λογικής, οι αποκαλύψεις του ICIJ σχετικά με τα LuxLeaks, και η συμμετοχή σε αυτά ελληνικών εταιρειών, θα οδηγούσε τις ελληνικές αρχές σε επείγουσα δράση εναντίον του «κυκλώματος»: εναντίον των εμπλεκόμενων εταιρειών αλλά και εναντίον της PwC, της εταιρείας δηλαδή που έστησε όλο αυτό το σύστημα.

Σε αυτόν τον κόσμο, ο Γενικός Γραμματέας Εσόδων, ο άνθρωπος που νυχθημερόν ασχολείται με τη συλλογή εσόδων, θα ήταν τώρα (ή πιο σωστά από καιρό) επί ποδός πολέμου κατά της PwC.

Ας μεταβούμε λοιπόν νοερά στο αρχηγείο αυτού του πολέμου. Εκεί, στην οδό Καραγεώργη Σερβίας 8, συναντούμε την Κατερίνα Σαββαΐδου, ετών 41. Ανέλαβε το πόστο του γενικού γραμματέα Δημοσίων Εσόδων τον Ιούνιο του 2014.

Η κ. Σαββαΐδου μονομιάς έκανε σαφές πως προτεραιότητά της είναι η πάταξη της φοροαποφυγής: «Να μην επιτρέψεις στον άλλον να φθάσει στο σημείο να φοροδιαφύγει. Αυτό το επιτυγχάνεις μόνο εφόσον κλείσεις όλα τα “παράθυρα” της φοροαποφυγής», επεσήμανε σε στενούς της συνεργάτες, σύμφωνα με Το Βήμα. Πρόκειται για δήλωση με υψηλή αίσθηση της ειρωνίας καθώς προερχόταν από μια ειδικό της... φοροαποφυγής.

Μέχρι τον Ιούνιο του 2014, η κ. Σαββαΐδου ήταν ανώτατο στέλεχος στην PriceWaterhouseCooopers(PwC), μία από τις λεγόμενες Big Four, τις μεγάλες ελεγκτικές εταιρείες του κόσμου. Στην υπόθεση των LuxLeaks, η PwC είναι η πραγματική πρωταγωνίστρια: Η εταιρεία που έστησε για περισσότερες από 340 πολυθενικές ένα σοφιστικέ μηχανισμό φοροαποφυγής σε συνεργασία με τις αρχές του Λουξεμβούργου. Ανάμεσα τους και 9 εταιρείες που σχετίζονται με την Ελλάδα...

 

Είναι δυνατόν ο Tax Senior Manager της PwC
να μη γνώριζε τι έκανε η PwC;

Όχι μόνον η προϋπηρεσία της κ. Σαββαΐδου στην PwC δεν αποτελεί μυστικό αλλά το ΥπΟικ στην ανακοίνωσηεπιλογής της είχε φροντίσει να τονίσει πως η νέα Γ.Γ. ήταν «Senior Manager στην εταιρία “PwC-Ελλάς”, επικεφαλής μιας ομάδας περίπου 100 δικηγόρων και φοροτεχνικών συμβούλων». Ήταν «επίσης, Knowledge Manager όλης της εταιρείας, που στελεχώνεται από περίπου 900 υπαλλήλους».

Σύμφωνα με το Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, η κ. Σαββαΐδου, ως Tax Senior Manager της PwC είναι (ακόμα;) μέλος της Επιτροπής Φορολογίας του επιμελητηρίου, μιας επιτροπής της οποίας η αποστολή ρητώς «δεν παραβλέπει τις ευκαιρίες για σύννομη φορολογική ελάφρυνση». Τον ίδιο ακριβώς όρο («tax saving») χρησιμοποιεί το ICIJ στη σύνοψη των ευρημάτων του (key findings) για να περιγράψει τo σκοπό των συμφωνιών στο Λουξεμβούργο.

(Δύο μέρες πριν τη δημοσιοποίηση των LuxLeaks, οργανώθηκε το 6ο Tax Forum στη Θεσσαλονίκη με σπόνσορες ανάμεσα σε άλλους την PwC. Κεντρικοί ομιλητές ήταν δύο: η Κατερίνα Σαββαίδου, πρώην PwC / πλέον Γ.Γ. Εσόδων. Και ο Γιώργος Μαυραγάνης, πρώην KPMG / πλέον υφυπουργός Οικονομικών.)

Και όμως, παρόλο που η κ. Σαββαΐδου ήταν Tax Senior Manager στην PwC, η ελληνική κυβέρνηση την είχε διορίσει ήδη από τον Ιούλιο του 2013 (βλ. ΦΕΚ παραπλεύρως) σε επιτροπή του Υπουργείου Οικονομκών ενώ (όπως θα δούμε παρακάτω) ταυτόχρονα με τη θέση της στην PwC έκανε δηλώσεις σε διεθνή μέσα ως «σύμβουλος της κυβέρνησης».

Από το προσωπικό της LinkedIn προκύπτει ότι έμεινε στην PwC από τον Ιανουάριο του 2010 ως τον Ιούνιο του 2014, περίοδος που εν μέρει συμπίπτει με την περίοδο των LuxLeaks. Για παράδειγμα, δύο από τα tax rulings που επιτρέπουν, κατά το ICIJ, σε ελληνικές εταιρείες να κάνουν φοροαποφυγή στο Λουξεμβούργο (ένα ruling για το EFG Group του Ομίλου Λάτση, και ένα για τη Wind Hellas) έχουν ημερομηνία Φεβρουαρίου και Μαρτίου 2010 αντίστοιχα, αφού δηλαδή η κ. Σαββαΐδου έχει αναλάβει ως senior manager στην PwC.

Σε κάθε όμως περίπτωση, η κ. Σαββαΐδου ήταν ενεργός μάνατζερ στην PwC όταν όλα αυτά τα σχήματα φοροαποφυγής ήταν σε ισχύ: δηλαδή από το 2010 ως το 2014.

Και το ΦΕΚ στο οποίο αναφερθήκαμε πιο πάνω, με το οποίο διορίστηκε το 2013 στην επιτροπή του ΥπΟικ (ενώ συνέχισε να εργάζεται στην PwC) ανέφερε ρητά πως "ε) Κατά την έναρξη κάθε συνεδρίασης κάθε µέλος του Γνωµοδοτικού Συµβουλίου οφείλει να δηλώνει ενδεχόµενη σύγκρουση συµφερόντων."

 

Το ερώτημα που τίθεται είναι φυσικά το ακόλουθο: Είναι δυνατόν ένας «tax senior manager», ένας «knowledge manager», επικεφαλής του νομικού – φοροτεχνικού τμήματος της εταιρείας, να μην έχει γνώση του συστήματος φοροαποαφυγής που η εταιρεία του κατ’εξακολούθηση έστηνε για λογαριασμό σειράς επιχειρήσεων;

Θα μπορούσε να αντιτάξει κανείς ότι αυτές οι εννιά επιχειρήσεις έχουν την έδρα τους στο Λουξεμβούργο, συνεπώς τα σχήματα φοροαποφυγής θα τα αναλάμβανε η PwC Λουξεμβούργου. Αυτό όμως δύσκολα θα μπορούσε να συμβεί χωρίς τη γνώση και τη συμμετοχή της ελληνικής PwC αφού στη μεγάλη τους πλειοψηφία τα tax rulings αφορούν τις προσπάθειες των εταιρειών να μην πληρώσουν φόρους στη χώρα μας για λεφτά που έβγαλαν στην Ελλάδα. Επιπροσθέτως, πολλές από τις φορολογικές συμφωνίες αφορούν επιχειρηματικές δραστηριότητες στην Ελλάδα. Πώς είναι δυνατόν η ελληνική PwC να μη γνώριζε;
 

Coca-Cola & EFG: Δύο κραυγαλέες περιπτώσεις
ασυμβίβαστου για την PwC

Το έργο των accounting firms μπορεί σε γενικές γραμμές να διαιρεθεί σε δύο δραστηριότητες, αντιφατικές η μία προς την άλλη: αφενός να ελέγχουν τα βιβλία των πελατών τους (ως ελεγκτικές εταιρείες). Από την άλλη, όπως και οι ίδιες παραδέχονται, να βοηθούν τους πελάτες τους να πληρώνουν λιγότερους φόρους. Το αν αυτό εκτός από ανήθικο είναι και παράνομο είναι άλλη ιστορία. Οι ίδιες οι ελεγκτικές εταιρείες επιχειρηματολογούν ότι είναι νόμιμο, και όμως, σύμφωνα όμως με στατιστικές (πηγή: συνεδριάσεις Επιτροπής Δημόσιων Λογαριασμών, Βουλή των Κοινοτήτων, pdf), οι φορολογικές λύσεις που προσφέρουν, οσάκις προσβληθούν σε δικαστήριο, κρίνονται παράνομες σε ποσοστό από 50% ως 75%! Aν διαβάζετε αυτή τη γραμμή κάποιος έχει αντιγράψει το κείμενο χωρίς την άδειά μας

Ο στοιχειώδης κανόνας αποφυγής σύγκρουσης συμφερόντων είναι η εταιρεία λογιστών να μην μπλέκει την ελεγκτική δουλειά με την παροχή συμβουλών φοροαποφυγής. Μπορεί δηλαδή να κάνει το ένα (έλεγχο βιβλίων) ή το άλλο (παροχή συμβουλών) με έναν πελάτη αλλά όχι και τα δύο μαζί.

Μια απλή διασταύρωση όμως των εταιρειών που έλεγχε η PwC και των tax rulings του Λουξεμβούργου δείχνει ότι τελικά έκανε και τα δύο μαζί.

Έτσι η PwC για τις χρονιές 2009 και 2010, σύμφωνα με τα LuxLeaks, πετυχαίνει tax rulings στο Λουξεμβούργο για λογαριασμό του EFG Group (Όμιλος Λάτση) και της Coca-Cola SBC (Όμιλος Δαυίδ-Λεβέντη).



Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τις Εκθέσεις Διαφάνειας για τις χρονιές 2009 και 2010, η PwC «ορίσθηκε ως νόμιμος ελεγκτής για τη διενέργεια υποχρεωτικών ελέγχων των ετησίων οικονομικών καταστάσεων» τόσο για την Coca-Cola SBC όσο και για την Eurobank, τη θυγατρική (εκείνη την εποχή) του EFG Group. 



Για πολλά χρόνια, οι Big Four αντιστέκονταν στην ποινικοποίηση της σύγκρουσης συμφερόντων. Τελικά το σκάνδαλο της Enron οδήγησε το 2002 στο διάσημο νόμο Sarbanes–Oxley Act (ή SOX από τα αρχικά των δύο αμερικανών πολιτικών που τον νομοθέτησαν, του Ελληνοαμερικανού γερουσιαστή Paul Sarbanes και του βουλευτή Michael G. Oxley) με τον οποίο οριοθετήθηκαν οι περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων στις ΗΠΑ. Αλλά όχι στην Ευρώπη όπου μόνο μετά το 2011 πάρθηκαν ανάλογες πρωτοβουλίες από την Κομισιόν και τον Επίτροπο Μισέλ Μπαρνιέ. Το τελικό πλαίσιο θέτει για πρώτη φορά κανόνες μετά όμως από σημαντικές υποχωρήσεις σχετικά με το αρχικό σχέδιο Μπαρνιέ...
 

Πρόσβαση στα πιο μύχια μυστικά

Η τοποθέτηση της κ. Σαββαΐδου προκαλεί τέλος ένα δύσκολο ερώτημα - δύσκολο όχι μόνο να απαντηθεί αλλά ακόμα και να διατυπωθεί: Από την πιο σημαντική θέση διοίκησης του ελληνικού φοροεισπρακτικού μηχανισμού έχει πρόσβαση στα πιο μύχια κρατικά μυστικά. Πόσο συμβατή είναι αυτή η επιλογή με ένα πρόσωπο που μέχρι πρότινος εργαζόταν ως μάνατζερ για μια εταιρεία με ευθέως ανταγωνιστικά προς το ελληνικό δημόσιο συμφέροντα;

Αντί για τέτοιου είδους ερωτήσεις, τα ελληνικά ΜΜΕ παρείχαν κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με την κ. Σαββαΐδου από ανώνυμες πηγές εντός του ΥπΟικ, όπως η ακόλουθη: «Τις περισσότερες φορές δεν έφευγε ούτε για φαγητό το μεσημέρι, αλλά έτρωγε την σαλάτα της με βιολογικά προϊόντα, που είναι αδυναμία της στο γραφείο, προσέχοντας πάντα να μην λερώσει τα απλωμένα χαρτιά».

Και όμως ένα απλό γκουγκλάρισμα για το ποιόν της PwC θα αρκούσε. Ας σταθούμε σε ένα μόνο περιστατικό. Βουλευτές του βρετανικού κοινοβουλίου ανακάλυψαν το 2013 πως η εταιρεία είχε στήσει ένα υπερεθνικό σύστημα με επτά (7) επίπεδα ώστε το πιο ακριβό συγκρότημα γραφείων στο Λονδίνο, αξίας 600 εκατ. λιρών (κοντά στο 1 δισ. ευρώ), να μην πληρώνει φόρους από ενοίκια.

Η ροή του χρήματος περνούσε από τους συνήθεις κόμβους, δηλαδή χώρες με ντοκτορά στη φορολογική διαφθορά. Όχι, κακώς πήγε το μυαλό σας στα PIGS, Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία. Εδώ μιλάμε για επιστημονική διαφθορά και όχι για τις αποδείξεις που δεν κόβει ο υδραυλικός ή ο ιδιοκτήτης ταβέρνας. Οι κόμβοι που η PwC χρησιμοποίησε στην προσπάθειά της να κρύψει το χρήμα δεν ήταν στη Μύκονο, τη Νάπολη ή τη Βαρκελώνη αλλά στο Λουξεμβούργο, το Ντελαγουέρ (δηλαδή ΗΠΑ), το Τζέρσεϊ (δηλ. Βρετανία)...

Δύο υπουργοί και ένας τροϊκανός:
Το φαν κλαμπ της Γενικής Γραμματέως

Τέτοιες υποθέσεις, για  το τι πραγματικά κάνει η PwC και γενικότερα οι Big Four, υπάρχουν αμέτρητες. Δεν χρειαζόταν δηλαδή να περιμένει κανείς τα LuxLeaks. Και όμως, όταν ανακοινώθηκε η επιλογή της κ. Σαββαΐδου, αντί ενστάσεων, ακούστηκαν εγκώμια, εντός και εκτός Ελλάδας.

Τρεις ανώτατοι αξιωματούχοι ερίζουν για την πρόσληψη της. Όλοι τους, αν πιστέψουμε τα δημοσιεύματα εφημερίδων ήταν ενθουσιώδεις υποστηρικτές της:

Πρώτα απ'όλα αποτελούσε πρόταση του υπουργού Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη, σύμφωνα με τοεπίσημο ανακοινωθέν του υπουργείου.

Επιπροσθέτως, στο Βήμα διαβάζουμε πως «κομβικό ρόλο στην επιλογή έπαιξε ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Μαυραγάνης», ο οποίος «είχε θητεύσει με επιτυχία στην KPMG», δηλαδή μία από τις υπόλοιπες Big Four. Με άλλα λόγια, στην Ελλάδα η μάχη κατά της φοροδιαφυγής είναι στα χέρια δύο πρώην στελεχών των εταιρειών με ειδικότητα τη... φοροαποφυγή.

Τέλος, η κ. Σαββαΐδου δεν θα 'χε πάρει την θέση, αν δεν την είχε εγκρίνει ο Γενικός Επιθεωρητής του Υπουργείου Οικονομικών της... Γαλλίας, ο κ. Λε Πετίτ, ο οποίος σύμφωνα με το Πρώτο Θέμα, συμμετείχε στην 5μελή επιτροπή επιλογής και «πέρασε από κόσκινο» τους υποψηφίους. (Ωραία εθνική κυριαρχίαόπου τον Έλληνα γενικό γραμματέα Εσόδων εγκρίνει ένας... Γάλλος).
 

Το Bloomberg ψάχνει τη φοροδιαφυγή στα υπόγεια των μπαρ

Ήταν άνοιξη προς καλοκαίρι του 2014, η εποχή του success story, στο οποίο ατυχώς δεν προσέτρεξαν μόνον τα εγχώρια πρόθυμα ΜΜΕ αλλά και μερικά από τα εγκυρότερα μέσα διεθνώς. Το ελληνικό success story, η ανάκαμψη (rebound), η αναγέννηση (revival), σαν κάθε καλό δράμα με χάπι έντ, χρειαζόταν χαρακτήρες, ήρωες. Και τους βρήκε.

Κατά το πρακτορείο Bloomberg το νέο πρόσωπο της Ελλάδας είναι δύο γυναίκες, η Αικατερίνη Σαββαΐδου, νέα γενική γραμματέας Δημοσίων Εσόδων, και η Αναστασία Σακελλαρίου, πρόεδρος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Μέσα στο καλοκαίρι το αμερικάνικο μέσο δημοσίευσε δύο διθυραμβικά προφίλ για τις δύο Ελληνίδες. (Και αν στην περίπτωση Σαββαΐδου, το πρακτορείο πέρασε στο ντούκου τη θητεία της στην PwC, στην περίπτωση της Σακελλαρίου θεώρησε τριτεύουσας σημασίας ότι η πρόεδρος του ΤΧΣ διώκεται για κακούργημα που σχετίζεται με την άσκηση των καθηκόντων της κατά την προηγούμενη θητεία της σε τράπεζα).

Το Bloomberg στο προφίλ της Σαββαΐδου επισημαίνει πως είναι «κομμένη και ραμμένη γι αυτή τη δουλειά». Δύο μήνες πριν, τον Απρίλιο του 2014 (πριν πάρει τη νέα της θέση), η Σαββαΐδου έχει κάνει δηλώσεις στο Bloomberg στο πλαίσιο ενός ρεπορτάζ με τίτλο (σε ελεύθερη μετάφραση) «Οι διώκτες της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα στρέφουν την προσοχή τους στα υπόγεια των νυχτερινών κλαμπ». Το ρεπορτάζ εστιάζει δηλαδή στο «κορυφαίο» ζήτημα: αν οι μπάρμαν στα ποτάδικα της νύχτας κόβουν απόδειξη στους πελάτες τους και στη μάχη του ΥπΟικ να τους πιάσει στα πράσα.

Παρότι η Σαββαΐδου ήταν ακόμα ενεργός senior manager στην PwC, στο ρεπορτάζ έκανε δηλώσεις με το το καπέλο του «κυβερνητικού συμβούλου». (Δείτε παραπάνω, το ΦΕΚ του διορισμού της). 

Ο κ. Πετίτ και το Bloomberg, απρόσμενοι φαν της κ. Σαββαΐδου. Οι ίδιοι δηλαδή παράγοντες (διεθνή ΜΜΕ και εκπρόσωποι των δανειστών) που επί χρόνια πυροβολούσαν τους Έλληνες για το ότι δεν πληρώνουν φόρους, τώρα έδωσαν το χρίσμα του σε ένα ανώτατο στέλεχος πολυεθνικής που τα πηγαίνει περίφημα σε αυτό ακριβώς το σπορ.
 

Η διαπλοκή ελληνικού δημοσίου - PwC

Γνωρίζουμε τον αντίλογο που εκφράζεται από όσους υποστήριξαν την επιλογή Σαββαΐδου: Είναι σα να προσλάβεις ένα χάκερ. Η παρομοίωση θα ευσταθούσε μόνον αν αυτός που προσέλαβε τον χάκερ (το ΥπΟικ) αλλά και ο ίδιος ο χάκερ (Σαββαΐδου), αναγνώριζαν ότι ο προηγούμενος εργοδότης του χάκερ ήταν εγκληματικό στοιχείο. Δεν βλέπουμε καμιά τέτοια διάθεση... Τουναντίον, το ελληνικό κράτος σπεύδει σε κάθε ευκαιρία να διαπλακεί με τις ελεγκτικές εταιρείες, και με την PwC ιδιαιτέρως, σε σημείο που στην ουσία «ιδιωτικοποιεί» κομμάτια της δικής του αρμοδιότητας.

§  Το 2009, πριν καν την αρχή της κρίσης, διαβάζουμε πως το Υπουργείο Οικονομικών, θα ανέθετε στην PwC το κυνήγι των μικροοφειλετών, την ίδια ακριβώς εποχή που η εταιρεία υπέρβαλλε στις αρχές του Λουξεμβούργου πατέντες για τη φοροελάφρυνση των μεγαλο-πελατών της.

§  Το 2010, της ανατέθηκε (από κοινού με την KPMG) ο έλεγχος δαπανών του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους - μία ακόμα περίπτωση πρόσβασης σε νευραλγικό τομέα του δημοσίου.

§  Το 2011 ήταν σύμβουλος αποκρατικοποιήσεων για τις ΟΣΕ / ΤΡΕΝΟΣΕ.

§  Και πολύ πρόσφατα, τον Οκτώβριο του 2014, ο κ. Χαρδούβελης ανέθεσε στην PwC μελέτη για τον τρόπο εφαρμογής του αναβαλλόμενου φόρου των τραπεζών. Το έκανε σύμφωνα με τα ρεπορτάζ των εφημερίδων, «παρακάμπτοντας πλήρως τις υπηρεσίες του υπουργείου» του. Ανέθεσε δηλαδή την επίλυση ενός ζητήματος δημοσίου συμφέροντος σε μια ιδιωτική εταιρεία η οποία εκ της φύσεως της διαπλέκεται με τις ελληνικές τράπεζες... Και αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα, σύμφωνα τουλάχιστον με όσα έχουν υποστηρίξει τόσο ο Γιάννης Βαρουφάκης εδώ όσο και η Wall Street Journal εδώ, οι τράπεζες έμειναν ενθουσιασμένες από τη λύση...

Και αυτά αφορούν μόνο τη διαπλοκή της PwC με το ελληνικό δημόσιο. Το μεγάλο θέμα όμως είναι η διαπλοκή της εταιρείας με το ευρύτερο σύστημα εξουσίας στην Ελλάδα. Αλλά γι αυτό θα μιλήσουμε αναλυτικότερα τις επόμενες μέρες...

Αντί επιλόγου: Ένα ερώτημα για τους Χαρδούβελη και Σαββαΐδου

Ο Γκίκας Χαρδούβελης πήγε στο υπουργείο Οικονομικών από τη Eurobank, όπου θήτευσε ως πολυετής και πολύτιμος συνεργάτης του Ομίλου Λάτση. (Για το σοβαρό πρόβλημα σύγκρουσης συμφερόντων μεταξύ των δύο ιδιοτήτων, διαβάστε εδώ την ανάλυση του Γιάννη Βαρουφάκη). Ταυτόχρονα, στο δημόσιο μεταγράφηκε η κ. Σαββαΐδου με τον τρόπο που είδαμε, και με τη θερμή, όπως προείπαμε, σύσταση του κ. Χαρδούβελη.

Τώρα αποκαλύπτεται πως η πρώην εταιρεία της κ. Σαββαΐδου (πιθανώς με τη συμμετοχή της), εκπόνησε ένα σχήμα φοροαποφυγής με ωφελημένο τον πρώην εργοδότη του κ. Χαρδούβελη. Η επιχείρηση είχε πολλούς κερδισμένους και ένα μόνο θύμα, το ελληνικό δημόσιο, στο οποίο υπηρετούν πλέον οι κ.κ. Χαρδούβελης και Σαββαΐδου. Ερώτηση αφελής: Δεν υπάρχει ηθικό και πολιτικό θέμα και για τους δύο;
anemosantistasis

Σταματήστε να φορολογείτε τους πλούσιους

Μεταξύ πολλών άλλων «κοινά αποδεκτών» κι άκρως ηλίθιων θεωρημάτων που έχουν τρυπώσει στα μυαλά δισεκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον πλανήτη, όπως το σιχαμένο «κοελικό» ψέμα πως όταν θέλεις κάτι πάρα πολύ ολόκληρο το σύμπαν θα συνωμοτήσει υπέρ σου (λες και το σύμπαν ασχολείται με την πάρτι σου), υπάρχουν μερικές γενικές αλήθειες, με χαρακτηριστικότερη όλων την άποψη ότι οι πλούσιοι δεν πληρώνουν ποτέ τους φόρους που τους αναλογούν.

Ξεπερνώντας το γεγονός ότι μια χούφτα λιγότερων από 100 ανθρώπων ελέγχουν τον πλούτο...

που κατέχουν δισεκατομμύρια συνάνθρωποί τους, και κοιτώντας τι συμβαίνει υπό το πρίσμα των πρόσφατων ενημερώσεων του κοινού για τον τρόπο με τον οποίο δουλεύει ο καπιταλισμός, καταλήγουμε σε ένα πολύ απλό συμπέρασμα:

Ο κόσμος νιώθει πάρα πολύ καλά με αυτήν την κατάσταση. Αν δεν ένιωθε καλά, ούτε θα επιδίωκε να δουλέψει για αυτούς τους ανθρώπους (πόσο μάλλον να αναλαμβάνει την ασφάλεια τους με κίνδυνο την ίδια του τη ζωή), ούτε θα αισθανόταν ενοχές αν μπούκαρε κατά χιλιάδες στα σπίτια και τις επιχειρήσεις τους για να πάρει πίσω αυτό που δικαιωματικά του ανήκει.

Έτσι, λοιπόν, έχουμε εκατομμύρια ανθρώπους να σπουδάζουν και να μοχθούν καθημερινά για να προστατέψουν τα συμφέροντα αυτής της χούφτας των υπερ-δισεκατομμυριούχων, νιώθοντας μια απέραντη ικανοποίηση κάθε φορά που τους γλιτώνουν ακόμη ένα εκατομμύριο, και δυσβάσταχτες ενοχές στις περιπτώσεις όπου δεν τα πήγαν και τόσο καλά προκαλώντας απρόβλεπτη χασούρα στην επιχείρηση.

Στρατιές ολόκληρες δικηγόρων, λογιστών, οικονομολόγων, επιστημόνων και πολλών ακόμη υπερ-μορφωμένων ανθρώπων έχουν μοναδικό σκοπό της ζωής τους να προστατέψουν τα κέρδη εκείνων που βλέπουν μονάχα στην τηλεόραση – κι αν τους έσφιξαν το χέρι έστω και μια φορά στη ζωή τους, θα το θυμούνται μέχρι να πεθάνουν. Σε αντίθεση με τα αφεντικά τους τα οποία το ξεχνούν μετά από δέκα δευτερόλεπτα.

Όλη αυτή η συσσωρευμένη διάνοια σπαταλάται «άσκοπα» στην αποφυγή πληρωμών και την παρακώλυση διαδικασιών επιβολής του –τυπικού- νόμου, εκπληρώνοντας την ακούσια ή εκούσια επιθυμία του συνόλου να καταφέρει να γίνει κάποια στιγμή στη ζωή του ο νέος Γουόρεν Μπάφετ, ή Τζορτζ Σόρος κοκ.

Κάτι που δεν πρόκειται να γίνει ποτέ, αλλά δεν το πολυ-λέμε παραέξω γιατί τότε θα αφαιρέσουμε από εκατομμύρια ανθρώπους τη μοναδική ελπίδα που δίνει κάποιο νόημα στη ζωή τους.

Χαμένες εργατοώρες και γνώσεις στην υπηρεσία μιας διαδικασίας η οποία νομοτελειακά –και με τη σιωπηρή συναίνεση του παγκόσμιου πληθυσμού πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- θα συνέβαινε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο υπό οποιοδήποτε «φιλολαϊκό» καθεστώς (Ας μη γελιόμαστε. Ακόμη και τα λεγόμενα σοσιαλιστικά καθεστώτα με αυτόν ακριβώς τον τρόπο λειτούργησαν. Πάλι πλην –πολύ- ελαχίστων εξαιρέσεων).

Γνώσεις και διάνοιες οι οποίες επιτελούν ένα έργο που προσδιορίζεται πολύ απλά με τις εξής λέξεις: Οι πλούσιοι δεν πληρώνουν φόρους, γιατί μπορούν. Γι’ αυτό και μέσα από τη διαστροφή χαμένων κόπων και ζωών ολόκληρων, το λεγόμενο «σύστημα» έχει πάντοτε τη δυνατότητα να κάνει το εξής απλό: Να πει πως όποιος είναι πλούσιος δεν θα πληρώνει μία. Με νόμο.

Φαντάσου έναν πλανήτη στον οποίο οι πλούσιοι δεν θα είχαν τη διαρκή ανάγκη των υπηρεσιών εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων για να αποφεύγουν να πληρώνουν για κάτι το οποίο έτσι κι αλλιώς ο γενικός πληθυσμός έχει επομιστεί σχεδόν αβίαστα.

Τι όμορφα που θα ήταν τα πράγματα αν όλοι αυτοί οι υποψήφιοι λογιστές, δικηγόροι, γιατροί, καθηγητές κ.λπ, σταματούσαν να αφιερώνουν τη ζωή τους στην υπηρεσία κάποιου υπερ-πλουσίου, κι επικεντρώνονταν στην εξέλιξη των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών;

Τι όμορφα που θα ήταν όλα και πόσο αγαπημένοι με τον εαυτό μας θα καταλήγαμε, αποφεύγοντας όλη αυτή την καθημερινή κούραση τού να γλιτώνουμε τα αφεντικά μας από τις καθημερινές τους «νόμιμες παρανομίες», καθώς όλοι πλέον γνωρίζουμε πως η κατάσταση μοιάζει με τον κερατά που βρίσκει γυμνό τον σύντροφό του στο κρεβάτι με κάποιον άλλον και ακούει το «δεν είναι αυτό που νομίζεις».

Εγώ ποντάρω σε αυτήν την άποψη. Νομίζω ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού θα την αποδεχθεί και θα την αγκαλιάσει. Ίσως μάλιστα πιστέψει ότι με αυτόν τον τρόπο θα εξελιχτούμε τόσο πολύ, που σε λίγα χρόνια από σήμερα θα καταφέρουμε να εξερευνήσουμε τους γαλαξίες και το σύμπαν ολόκληρο· θα ανακαλύψουμε νέους κόσμους κι άλλους πληθυσμούς, εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από εμάς.

Κι αν αυτοί που βρούμε είναι τόσο χάπατα όσο εμείς ίσως τους πείσουμε ότι αν δεν έχουν υπερ-πλούσιους και πάμπτωχους αλλά είναι όλοι τους ίσοι, τότε θα ζουν για πάντα δυστυχισμένοι.

Από polyfimoss

Το παραμάγαζο ήταν η ίδια η Τράπεζα

Οι έξυπνοι μέσα σε εισαγωγικά είναι οι τυροπιτάδες και οι κουλουράδες σύμφωνα με το σταρ


Γράφει ο ΚΑΡΤΕΣΙΟΣ

Έχει πλάκα η ιεράρχηση των ειδήσεων στα ελληνικά ΜΜΕ. Για παράδειγμα, κάνουν πρωτοσέλιδο τα εμβάσματα δημοσίων υπαλλήλων ή τη φοροδιαφυγή του φημισμένου πλέον… τυροπιτά, αλλά όταν πρόκειται για κομπίνες που έχουν πρωταγωνιστές μεγάλα παρατραπεζικά κυκλώματα, η είδηση κάπου χάνεται.

Πριν 2 μέρες το ΣΔΟΕ ανακοίνωσε μερικές «περίεργες» υποθέσεις. «Περίεργες» επειδή αποκαλύφθηκε ότι κάποιοι άνθρωποι που μέσω των τραπεζικών τους λογαριασμών εμφανίζονταν ως φοροφυγάδες ήταν τελικά ανυποψίαστοι πολίτες και εντελώς άσχετοι με το έγκλημα.

Συγκεκριμένα, το ΣΔΟΕ εντόπισε εμβάσματα 5.000.000 ευρώ που «πέρασαν» από λογαριασμό ενός άσχετου καθώς αποδείχθηκε ότι ο πραγματικός εντολέας ήταν ελληνική εταιρεία ειδών υγιεινής. Το ίδιο συνέβη και με άλλο λογαριασμό άσχετου ανθρώπου ο οποίος εμφανιζόταν να διακινεί εμβάσματα 50 εκατ. ευρώ και τελικά αποδείχτηκε ότι ο πραγματικός εντολέας ήταν μεγάλη διεθνής τσιμεντοβιομηχανία.

Σε άλλη περίπτωση, γεωργός από τα Γιαννιτσά φαινόταν να διακίνησε επανειλημμένα, εμβάσματα συνολικού ύψους 9 εκατ. ευρώ προς την Ολλανδία και την Γαλλία. Όμως μετά από έρευνα του ΣΔΟΕ αποδείχτηκε ότι τα χρήματα που διακινήθηκαν από τον προσωπικό του λογαριασμό ανήκαν σε ναυπηγεία.

Μία άλλη περίπτωση που ερευνά το ΣΔΟΕ είναι αυτή ενός υπαλλήλου της στρατολογίας στη Θεσσαλονίκη, ο οποίος ενώ εμφανιζόταν να έχει αποστείλει εμβάσματα ύψους 45 εκατ. ευρώ στις ΗΠΑ και τη Γερμανία, αποδείχτηκε τελικά ότι δε γνώριζε τίποτα και ότι πραγματικός εντολέας ήταν Διεθνής Χρηματοπιστωτικός Όμιλος.

Υπάρχουν κι άλλες τέτοιες περιπτώσεις, όμως ας μην το κουράζουμε. Το θέμα είναι ότι το ΣΔΟΕ κάνει λόγο για μεγάλη δράση παρατραπεζικών κυκλωμάτων. Παρατραπεζικά κυκλώματα που όμως σίγουρα ενεργούν εκ των έσω. Τόσο έσω που πιο έσω δεν έχει. Και για να γίνω πιο σαφής, υπάρχει περίπτωση όπου πολίτης κλήθηκε να εξηγήσει την κίνηση εμβασμάτων ύψους 25 εκ. ευρώ από το λογαριασμό του και στην πορεία αποκαλύφθηκε ότι τα 25 εκατ. των εμβασμάτων ανήκαν στην ίδια την τράπεζα!

Όχι, φυσικά και δεν υποστηρίζω πως δεν υπάρχουν γιατροί, δικηγόροι και… τυροπιτάδες που φοροδιαφεύγουν. Απλώς λέω ότι γι’ αυτούς μαθαίνουμε κάθε μέρα από τα πρωτοσέλιδα. Το όνομα, όμως, της τράπεζας που διακίνησε εμβάσματα μέσω πελατών της που δε γνώριζαν τίποτα, θα το μάθουμε ποτέ ή θα σταλεί μέσω κάποιου εμβάσματος στη λήθη;
 anemosantistasis

Καπιταλισμός και δημοκρατία – δρόμοι ασύμπτωτοι

Του Άρη Χατζηστεφάνου

«Η πλουτοκρατία στρέφεται εναντίον της Δημοκρατίας». Ο τίτλος θα μπορούσε να προέρχεται από πρωτοσέλιδο του Ριζοσπάστη ή του κομματικού οργάνου κάποιου κομμουνιστικού κόμματος σε ολόκληρο τον κόσμο. Ήταν όμως γραμμένος στις εσωτερικές σελίδες των New York Times και έφερε φαρδιά πλατιά την υπογραφή του Πολ Κρούγκμαν. Στο άρθρο του ο νομπελίστας οικονομολόγος αναφερόταν σε πρόσφατες δηλώσεις του ηγέτη του Χονγκ Κονγκ, Λεούνγκ Τσουν-Γινγκ, ο οποίος όταν τον ρώτησαν γιατί δεν δέχεται την παροχή καθολικής ψήφου στους πολίτες απάντησε ότι σε μια τέτοια περίπτωση η πολιτική ατζέντα θα καθορίζονταν από ανθρώπους που κερδίζουν λιγότερα από 1800 δολάρια το μήνα! Ο Κρούγκμαν συγκρίνει τα λόγια του Λεούνγκ Τσουν-Γινγκ με τις θέσεις που ακούγονται όλο και συχνότερα και στις ΗΠΑ για την ανάγκη να μην συμμετέχουν τα φτωχότερα στρώματα στην εκλογική διαδικασία. Είναι, όπως λέει, η πεποίθηση των οικονομικά ισχυρών ότι η δημοκρατία είναι επικίνδυνη για την οικονομία.
Μέχρι πρότινος η άποψη ότι ο καπιταλισμός, στη σημερινή του μορφή, είναι ασύμβατος με τη δημοκρατία προερχόταν από ανθρώπους στα αριστερά του πολιτικού φάσματος. Ο Σλοβένος φιλόσοφος Σλαβόι Ζίζεκ μου εξηγούσε σε παλαιότερη συνέντευξή του ότι οι ελίτ στη Δύση επιχειρούν να εισάγουν στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ το λεγόμενο «καπιταλισμό με ασιατικό πρόσωπο» – μια μορφή διακυβέρνησης, δηλαδή, η οποία θα λειτουργεί στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος παραγωγής χωρίς τα «βαρίδια» της δημοκρατίας. Αρκετές ακόμη από τις πιο προβεβλημένες προσωπικότητες της αριστερής διανόησης, όπως ο Νόαμ Τσόμσκι και ο Ταρίκ Αλί υποστήριζαν ότι «ο καπιταλισμός στη σημερινή του μορφή είναι ριζικά ασύμβατος με τη δημοκρατία» – ο πρώτος μάλιστα θέτει και το ερώτημα αν το σημερινό οικονομικό σύστημα μπορεί να συνυπάρξει με τον ίδιο τον ανθρώπινο πολιτισμό ή θα οδηγήσει στην εξαφάνισή του.
Τι γίνεται όμως όταν η ιδέα της ασυμβατότητας του καπιταλισμού με τη δημοκρατία περνά από τα αριστερά του πολιτικού φάσματος προς τα κέντρο ή ακόμη και σε συντηρητικούς σχολιαστές;
Αν και για τα δεδομένα του αμερικανικού πολιτικού συστήματος ο Πολ Κρουγκμαν θεωρείται από πολλούς ως «ριζοσπάστης», στην πραγματικότητα δεν πρεσβεύει τίποτα περισσότερο από τον Κεϋνσιανισμό του Ρούσβελτ, τον οποίο ακολουθούσε σε σημαντικό βαθμό το αμερικανικό πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο μέχρι και τις δεκαετίες του ‘50 και του ’60. Η κριτική του λοιπόν προέρχεται από το κέντρο και όχι από τα αριστερά. Στο ίδιο μήκος κύματος συναντά κανείς και ακαδημαϊκούς όπως ο Σέλντον Γούλιν, καθηγητής πολιτικών επιστημών, ο οποίος δίδασκε για αρκετά χρόνια στα κορυφαία πανεπιστήμια του Μπέρκλεϊ και το Πρίνστον.
Σύμφωνα με τη θεωρία του, την οποία ονομάζει «αντεστραμμένη απολυταρχία» οι σύγχρονες μορφές διακυβέρνησης στις χώρες της Δύσης διατηρούν μόνο τα εξωτερικά χαρακτηριστικά της δημοκρατίας (προσφυγή στις κάλπες ανά τέσσερα χρόνια, σχετική ελευθερία έκφρασης από τα ΜΜΕ κτλ) ενώ στην πραγματικότητα η εξουσία ανήκει σε μικρές ομάδες οι οποίες κυβερνούν χωρίς μια συνεκτική αντιπολίτευση με εναλλακτικές προτάσεις διακυβέρνησης. Για τον Γούλιν ενώ στα παραδοσιακά απολυταρχικά καθεστώτα, όπως ο φασισμός, η οικονομία υποτάσσεται στις ανάγκες της πολιτικής ηγεσίας, στην «αντεστραμμένη απολυταρχία» του σήμερα οι πολιτικοί που θεωρητικά κυβερνούν δεν έχουν καμία εξουσία απέναντι στις δυνάμεις της οικονομίας. Ο Γούλιν στηρίζει το συμπέρασμά του, ότι ο καπιταλισμός οδηγεί σε καταστροφή της δημοκρατίας όχι στα κείμενα του Καρόλου Μαρξ αλλά στις θεωρίες του Μαξ Βέμπερ. «Ο καπιταλισμός», υποστηρίζει, «καταστρέφει κάθε καθεστώς, πολιτική αξία και θεσμό ο οποίος μπορεί να απειλήσει την αυτονομία της οικονομίας».
Τα τελευταία χρόνια όμως ακόμη και πολύ πιο συντηρητικοί σχολιαστές είναι έτοιμοι να αμφισβητήσουν τη βεβαιότητα ότι η δημοκρατία είναι συμβατή και απαραίτητη στον καπιταλισμό. Ήδη από το 2007 το περιοδικό Foreign Affairs μιλούσε για το «τέλος του τέλους της ιστορίας», αποκυρρήσοντας τη θεωρία του Φράνσις Φουκουγιάμα για την αναπόδραστη κυριαρχία της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Χωρίς φυσικά να ασκεί κριτική στις ΗΠΑ, ο συντάκτης του άρθρου, Αζάρ Γκατ, έκανε λόγο για τον «οικονομικά επιτυχημένο αυταρχικό καπιταλισμό της Ρωσίας και της Κίνας». Χάρη στο πέρασμα στον καπιταλισμό, υποστήριζε ο Γκατ, «η Κίνα υιοθέτησε μια πολύ πιο αποτελεσματική μορφή αυταρχισμού» και μπορεί να μετατραπεί σε μια απολυταρχική υπερδύναμη με τρόπο που ούτε η ναζιστική Γερμανία ούτε η αυτοκρατορική Ιαπωνία δεν θα μπορούσαν να φανταστούν».
Αυτό που δεν αναγνωρίζουν φυσικά (τουλάχιστον όχι στις δημόσιες τοποθετήσεις τους) οι συντηρητικοί σχολιαστές είναι ότι η ασυμβατότητα μεταξύ καπιταλισμού και δημοκρατίας δεν είναι μια απειλή που έρχεται από την Ανατολή αλλά ένα φαινόμενο που ευδοκιμεί εξίσου και στο εσωτερικό των δυτικών μητροπόλεων και κυρίως στις ΗΠΑ. Το σημερινό επίπεδο παρακολουθήσεων των πολιτών στις ΗΠΑ κάνει ακόμη και την ανατολικογερμανική Στάζι να θυμίζει ένα μάτσο ερασιτεχνών ωτακουστών. Ο στιγματισμός των πολιτικά αντιφρονούντων (που μπορεί να συλληφθούν λόγου χάρη σε μια διαδήλωση στις ΗΠΑ) θυμίζει αρκετά τα χειρότερα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης – με τη διαφορά ότι πρωταγωνιστής δεν είναι πλέον ο κρατικός μηχανισμός αλλά οι ιδιωτικές εταιρείες που αρνούνται να προσλάβουν όποιον έχει ακόμη και το μικρότερο στίγμα στο βιογραφικό του. Η μεγαλύτερη, όμως, απειλή για τη δημοκρατία στις μητροπόλεις του καπιταλισμού, υποστηρίζει ο Σέλντον Γούλιν είναι η ίδια η οικονομική ανασφάλεια που απομακρύνει τους πολίτες από τα κοινά. Στις ΗΠΑ η ημέρα των εκλογών αποτελεί για εκατομμύρια πολίτες μια ημέρα χαμένης δουλειάς ή ένα χαμένο μεροκάματο – ακριβώς το αντίθετο δηλαδή από τη δημοκρατία της Αρχαίας Αθήνας όπου η συμμετοχή στα κοινά θεωρούνταν κέρδος και όχι ζημιά.

ΕΠΙΚΑΙΡΑ Νοέμβριος 2014

via http://info-war.gr/

Γ. Δελαστίκ: Τρομοκρατούν τον Κοσμάκη!

Tου Γ.ΔΕΛΑΣΤΙΚ*

Πολύ καλά κάνει η πανάθλια κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου και έχει ξεσηκώσει τον κόσμο με τις …τσιρίδες της και τα ξεφωνητά της για την… κρουαζιέρα του τουρκικού πολεμικού σκάφους, της κορβέτας Μπουγιουκούντα (Buyukada δηλαδή Μεγαλόνησος) στα στενά του ακρωτηρίου Καφηρέα της Νότιας Εύβοιας (του Κάβο ντ΄ Όρο που λέμε στη λαϊκή ονομασία του) και μεταξύ Τζιάς καιΚύθνου, ελάχιστα μίλια από την Αττική. Είναι όμως η μνημονιακή κυβέρνηση ειλικρινής στις αντιδράσεις της ή μήπως προσπαθεί με το θόρυβο που κάνει να τρομοκρατήσει τον ελληνικό λαό ότι δήθεν απειλείται πόλεμος με την Τουρκία, μήπως και κατορθώσει να παραμείνει στην εξουσία;

Σίγουρα, μόνο ειλικρινής δεν είναι ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος! Δεν αναφερόμαστε γενικά στην αχρεία πολιτική στάση τους. Μιλάμε συγκεκριμένα για τις προκλήσεις του τουρκικού πολεμικού ναυτικού όχι γενικά στο Αιγαίο αλλά συγκεκριμένα στο Κάβο ντ΄ Όρο. Όχι, καθόλου η πρώτη φορά δεν είναι που φέτος πέρασε τουρκικό πολεμικό πλοίο από εκεί. Είναι… η έκτη φορά φέτος! Έκτη! Στις 20 Ιανουαρίου 2014 εγκαινιάστηκε η… τουριστικοπολεμική σεζόν με διέλευση τουρκικής φρεγάτας από τα στενά του Καφηρέα. Στις 11 Φεβρουαρίου πέρασε από εκεί κορβέτα που στη συνέχεια παραβίασε τα ελληνικά χωρικά ύδατα μεταξύ Τζιάς και Κύθνου. Στις 27 Μαρτίου και πάλι τουρκική κορβέτα επανέλαβε με καρμπόν την ίδια πρόκληση. Στις 20 Μαΐου οι Τούρκοι, επειδή δεν πέρασαν από το Κάβο ντ΄όρο τον Απρίλιο, έστειλαν δύο κορβέτες! Έπειτα έκαναν καλοκαιρινές διακοπές και στις 17 Σεπτεμβρίου, με το άνοιγμα… των σχολείων, να σου και πάλι τουρκική κορβέτα στο Κάβο ντ’ Όρο! Στις 4 Νοεμβρίου έγινε η κρουαζιέρα της τουρκικής κορβέτας Μεγαλόνησος που προκάλεσε όλον αυτόν τον θόρυβο. Λογική η απορία μας, όπως και όλου του σκεπτόμενου ελληνικού λαού.

Πέντε φορές ήρθαν τα τουρκικά πολεμικά πλοία λίγα μίλια από την Αττική και ο Αντώνης Σαμαράς και ο Βαγγέλης Βενιζέλος έκαναν τα κορόιδα… Δεν αντέδρασαν καθόλου, δεν σήκωσαν ούτε κανπροπαγανδιστικά το θέμα, φοβούμενοι προφανώς μην τυχόν και πάρει χαμπάρι ο κόσμος πόσο ρεζίληδες είναι! Μύγα τους τσίμπησε και αποφάσισαν να αντιδράσουν την …έκτη(!) φορά που συνέβη το ίδιο γεγονός φέτος – και μιλάμε για έκτη φορά μέχρι στιγμής εντός του 2014, γιατί έχουμε και δύο μήνες σχεδόν μέχρι να τελειώσει ο χρόνος! Και μιλάμε μόνο για το Κάβο ντ΄ Όρο – διότι οι Τούρκοι έστειλαν στις 3 Απριλίου 2014 μια φρεγάτα στην Αμοργό, έστειλαν και μια κορβέτα στις 19 Οκτωβρίου στην Πάρο και τη Φολέγανδρο – για να μη νομίζουμε ότι ξεχάστηκαν! Με εξαίρεση τους θερινούς μήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο, όλους ανεξαιρέτως τους υπόλοιπους μήνες του 2014 είχαμε προκλήσεις από πολεμικά πλοία των Τούρκων, με την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου να κάνει τα στραβά μάτια σε όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις, αυτές πλην της τελευταίας! Ξαναρωτάμε, λοιπόν: τους τσίμπησε μύγα ή μήπως προσπαθούν αυτοί να… τσιμπήσουν καμιά ψήφο βουλευτή μπας και εκλέξουν δικό τους Πρόεδρος της Δημοκρατίας και διασώσουν την εξουσία τους τρομοκρατώντας τον κοσμάκη; Οι «γερμανοτσολιάδες» της κυβέρνησης έχουν ήδη αρχίσει να κυκλοφορούν το ερώτημα: «Αν χρειαστεί, με τον Τσίπρα πρωθυπουργό θα κάνουμε πόλεμο με την Τουρκία;» Ενώ με τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο, η νίκη είναι γκαραντί!

Το ζήτημα όμως δεν είναι πόσο πολιτικοί καραγκιόζηδες και πόσο πολιτικοί ριψάσπιδες είναι οι πολιτικοί απατεώνες που μας κυβερνούν. Ο λαός μας γνωρίζει ότι δεν έχουν απολύτως κανέναν ενδοιασμό να κάνουν τα πάντα για να παραμείνουν στην εξουσία. Από την άλλη πλευρά, είναι εμφανής η αύξηση της τουρκικής επιθετικότητας εδώ και πάνω από ένα χρόνο. Η σχετική ηρεμία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις εδώ και περίπου μια δεκαετία οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι ο Ερντογάν είχε πολύ σημαντικότερα στρατηγικά σχέδια από το να ασχολείται με την Ελλάδα. Ειδικά τα τελευταία τέσσερα-πέντε χρόνια είχε συλλάβει το σχέδιο της δημιουργίας ενός μουσουλμανικού άξονα Τουρκίας-Αιγύπτου-Ιράν, ιδίως με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους να κατέχουν την εξουσία στην Αίγυπτο και τον Αχμαντινετζάντ στον Ιράν. Και οι τρείς χώρες μαζί έχουν πληθυσμό σχεδόν 250 εκατομμύρια του Ιράκ, κατά ένα τρόπο και τα 20 εκατομμύρια της Συρίας, που εξαρτάται ενεργειακά, οικονομικά και εξοπλιστικά από το Ιράν, φτάνουμε στα σχεδόν 300 εκ. κατοίκους. Το μεγαλεπήβολο αυτό σχέδιο όμως του Ερντογάν ναυάγησε οριστικά ΠΈΡΥΣΙ. Το εξουδετέρωσαν αφενός το στρατιωτικό πραξικόπηματων οργάνων των ΗΠΑ και του Ισραήλ στην Αίγυπτο και αφετέρου η εκλογή του φιλοαμερικανού προέδρου Ροχανί στο Ιράν. Η χούντα της Αιγύπτου και ο Ροχανί έθαψαν τον στρατηγικό σχεδιασμό του Ερντογάν, αφήνοντας την Τουρκία απομονωμένη. Ο Ερντογάν είχε συντρίψει σε πολύ μεγάλο βαθμό τοκεμαλικό στρατιωτικό κατεστημένο της Τουρκίας. Έχοντας αποτύχει όμως η στρατηγική του, είναι υποχρεωμένος πλέον να κάνει ανοίγματα προς τους στρατηγούς.

Αυτοί, αποδυναμωμένοι από τα πλήγματα του Ερντογάν, πρέπει να επαναβεβαιώσουν σταδιακά τη θέση τους. Πρέπει να το κάνουν δείχνοντας την ισχύ τους σε κάποιον πολύ κατώτερο αντίπαλο, όπως είναι η Ελλάδα και η Κύπρος. Αυτό εξηγεί την αύξηση της τουρκικής επιθετικότητας. Πόλεμο δεν θέλει απολύτως καμιά από τις δύο χώρες. Η ένταση όμως βολεύει και την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου και τους Τούρκους στρατηγούς. Μόνο που σε αυτές τις περιπτώσεις ποτέ δεν ξέρει κανείς αν ένα «θεατρικό» επεισόδιο θα εξελιχθεί σε «θερμό», ανεξαρτήτως αν αυτό θέλουν οι πρωταγωνιστές!

*Δημοσιεύθηκε στο «Πριν» της Κυριακής 09 Νοεμβρίου 2014

Οι ζωντανοί συναντούν τις ψυχές των απόντων

Η Ida του Πάβελ Παβλικόφσκι είναι η ταινία της χρονιάς, από τώρα· σφραγίζει την ευρωπαϊκή ευαισθησία όπως την σφράγισε πέρυσι η Grande Belezza του Πάολο Σορρεντίνο. Πρόκειται για ταινίες-σπουδές, που μιλούν για την ψυχή των λαών και των ανθρώπων, για την αξεδιάλυτη συνύφανση του ατομικού με το συλλογικό, για το βάρος της μνήμης και της ιστορίας, για την Ευρώπη των νεκρών και των φαντασμάτων.
Στην πολωνική ταινία πρωταγωνιστούν δύο γυναίκες, δύο γενιές, δύο κόσμοι. Η νεαρή δόκιμη μοναχή Αννα, και η ώριμη δικαστίνα Βάντα. Η Αννα είναι η Εβραία Ιντα, ορφανό πολέμου που μεγάλωσε σε μοναστήρι Καθολικών. Η θεία της, αδελφή της μητέρας της, είναι η κομμουνίστρια Κόκκινη Βάντα, πρώην εισαγγελέας, αλκοολική. Η μία πιστεύει, η άλλη όχι. Οι διαφορές σταματούν εδώ. Οι ομοιότητες είναι βαθύτερες: δεν έχουν ρίζες, δεν έχουν οικογένεια, οι ζωές τους ξετυλίγονται πάνω στην έλλειψη, την απουσία, τα θαμμένα μυστικά, τη λήθη. Την παραμονή της κουράς της μοναχής, οι δύο γυναίκες θα ανταμώσουν για πρώτη φορά και θα ξεκινήσουν το μοναδικό κοινό τους ταξίδι, σε αναζήτηση του κοινού τους παρελθόντος. Αναζητούν τους νεκρούς τους, γονείς και παιδιά, τα οστά των δολοφονημένων και χαμένων του Ολοκαυτώματος.
Ολη η ταινία είναι η κάθοδος στον Αδη με τη μορφή ενός road movie στην άχρονη πολωνική ύπαιθρο· σε έναν κάμπο που συμπυκνώνει κάτω από την ακινησία του τον καθολικισμό, τον εβραϊσμό, τη γενοκτονία, τον πόλεμο, τον υπαρκτό σοσιαλισμό, και πάνω απ’ όλα τον ανελέητο, διαρκή αγώνα των ανθρώπων για επιβίωση. Η περιπλάνηση των δύο γυναικών μοιάζει εξωτερικά με τις υπαρξιακές περιπλανήσεις ταινιών του Βέντερς ή του Αντονιόνι, αλλά εδώ το δράμα δεν περιέχει καμία διαφυγή από τη μοίρα, ούτε καν σύγκρουση, το δράμα αντηχεί περισσότερο τις ηθικές και μεταφυσικές δονήσεις του Μπέργκμαν και του Ταρκόφσκι, του Κισλόφσκι και του Ζανούσι. Στο τέλος του δρόμου υπάρχει πάλι κενό, συν την πικρή επίνοια του ταξιδιού.
Ο Παβλικόφσκι μιλώντας για το υπαρξιακό κενό στη Μεσευρώπη του ’60, κατορθώνει να μιλήσει βαθιά και σπαρακτικά για την Ευρώπη του 21ου αιώνα· μάλλον για τη βαριά κληρονομιά του Ευρωπαίου ανθρώπου της νεωτερικότητας, κληρονομιά φρίκης και αναμέτρησης με τα όρια. Η Ευρώπη της Ida είναι στοιχειωμένη από κρυμμένα οστά, ανεύρετους τάφους, πεισματική αμνησία, ηθική απογύμνωση. Ο αγρότης-φονιάς κουλουριάζεται μες στον φρεσκοσκαμμένο λάκκο, ο θύτης είναι το ίδιο τελειωμένος όσο και τα θύματα. Εχει χαθεί η ιερότητα της ζωής, η ζωή σαν θαύμα.
Η Ιντα ρωτάει τον κούκλο σαξοφωνίστα τι μπορούν να κάνουν μαζί, αφού παίξουν Kολτρέιν σε συναυλίες, αφού παντρευτούν και κάνουν παιδιά. Απλώς, θα ζήσουμε, λέει ο Λις. Η Ιντα, αφιερωμένη του Χριστού, έμπειρη πλέον του θανάτου και της φρίκης, σηκώνεται από το κρεβάτι του παρθενικού έρωτα, φοράει το ράσο της δόκιμης και ακολουθεί την σκολιά οδό. Η κάμερα για πρώτη φορά κινείται σωματικά, και για πρώτη φορά η μουσική που ακούει ο θεατής δεν είναι η μουσική που ακούν οι ήρωες.
Ο Παβλικόφσκι κατορθώνει μια κινηματογραφική αφήγηση λάμπουσα, άρτια, προσωπική, συγκινούσα, χωρίς φορμαλιστική εκζήτηση, αλλά και χωρίς παραχωρήσεις στο τηλεοπτικό γούστο. Τα κάδρα του είναι γεωμετρημένα έτσι ώστε να υπηρετούν ψυχικά πυκνώματα και κενά, να αναδεικνύουν τα πρόσωπα ενώπιον της μοίρας τους· το ασπρόμαυρο είναι στιλπνό και πλούσιο, καταγραφικό και αφαιρετικό μαζί· η φόρμα, παρότι τολμηρή, υπηρετεί και αναδεικνύει, δεν επιδεικνύεται. Ο Παβλικόφσκι πετυχαίνει μια ευτυχή κράση φόρμας και περιεχομένου, επειδή έχει κάτι να πει· για τη ζωή, τις ζωές των ανθρώπων, για τον πυρήνα της ύπαρξης, εκεί που συμφύρονται η ελπίδα, η αφέλεια, η απάθεια, η ερήμωση. Αν πρέπει να περιγράψουμε με μια λέξη την τέχνη του, θα ήταν: οικονομία. Τίποτε δεν λείπει, τίποτε δεν περισσεύει.
Η Ida -όπως και η Grande Belezza, αλλιώς- είναι αφήγηση για το μεταίχμιο της Ευρώπης, και είναι συναναστροφή με τους νεκρούς. Είναι αποδοχή της πολυπλοκότητας και του χάους, χωρίς κρίσεις και διδάγματα. Οι ζωντανοί συναντούν τις ψυχές των απόντων, αγγίζονται, κι ύστερα αποτραβιούνται. Η Βάντα, άδεια, πικρή, επιλέγει το κενό· η Ιντα δακρύζει, λοξοδρομεί, ωριμάζει σε 82 φιλμικά λεπτά, επιλέγει τον όρκο της αναχώρησης.
vlemma

Τρία αγαπημένα κλισέ για την κρίση

Του Καπυμπάρα

Το άρθρο αυτό αφορά, αγαπητέ αναγνώστη, κάποια κλισέ που κυκλοφορούν στο δημόσιο λόγο για την κρίση, όχι απαραίτητα τα πιο διαδεδομένα ή τα πιο σημαντικά, αλλά αυτά που επέλεξε με το δικό του αόρατο χέρι το προσωπικό μεράκι του γράφοντος. Ας τα δούμε λοιπόν από κοντά:

«Ο λαός φταίει γιατί τους ψήφιζε»

Πολύ διαδεδομένο κλισέ του καιρού της κρίσης είναι αυτό που θα χαρακτηρίζαμε ως το τελευταίο καταφύγιο όσων θέλουν να καταστήσουν συνένοχο το λαό σε ό,τι του συμβαίνει και ταυτόχρονα να παρουσιάσουν τα αντικοινωνικά μέτρα που λαμβάνονται εναντίον του περίπου σαν δίκαιη τιμωρία ή σαν εξιλέωση.

Κι αν δεν συμμετείχε ολόκληρος ο λαός στο «μεγάλο πάρτι που τώρα τελείωσε», σε τελική ανάλυση, μας λένε, είναι ένοχος, αφού αυτός με την ψήφο του έστελνε στην κυβέρνηση αυτούς που ευθύνονται για τη σημερινή κατάσταση.

Η αντίφαση που περικλείει η ίδια η κατηγορία, όταν εκφέρεται από αυτούς που ψήφιζε ο λαός είναι προφανής. Υπονοεί δε, ότι «φταις όταν μας πίστευες τότε που αποκαλούσαμε μίζερο όποιον δεν συμμετείχε ολόψυχα στη μεγάλη γιορτή των εργολάβων και των κατασκευαστών στην Ολυμπιάδα της «ισχυρής Ελλάδας» και παρώχημενο όποιον επιθυμούσε να επενδύσει σε κάτι που του φαινόταν να αξίζει περισσότερο από το χρηματιστήριο», αλλά ταυτόχρονα και ότι «οφείλεις να μας ξαναπιστέψεις τώρα που σου λέμε ότι κακώς μας πίστευες τότε και ότι πρέπει να πέσει κατακόρυφα το βιοτικό σου επίπεδο».

Πέρα όμως από την προφανή αυτή αντίφαση, η πρόταση «ο λαός φταίει που τους ψήφιζε» φαίνεται να παραγνωρίζει και κάτι άλλο: Ότι κινείται στη λογική της συλλογικής ευθύνης και αποτελούσε π.χ. την ηθική δικαιολόγηση του Οσάμα Μπιν Λάντεν για την επίθεση της 11^ης Σεπτεμβρίου. Αλλά φαίνεται ότι η πρόταση αυτή έχει εντελώς διαφορετική αξία όταν την εκφέρει ένας υπεύθυνος αντιλαϊκιστής απ’ ό,τι όταν την εκφέρει ένας τζιχαντιστής με μούσια, ρόλεξ και κελεμπία. Άλλωστε, στα μάτια ενός εκσυγχρονιστού, το να ψηφίζεις κάποιον για να σε διορίσει έχει πολύ μεγαλύτερη ηθική απαξία από το να ψηφίζεις κάποιον για να βομβαρδίζει παιδιά.

Σε τελική ανάλυση, ο λαός δεν είναι ένα φυσικό πρόσωπο που του αξίζει να φάει τα χαστούκια της ζωής για τις επιλογές του, αλλά ένα συλλογικό υποκείμενο, που χρειάζεται να βρει δρόμους για τη χειραφέτησή του. Στην αναζήτηση αυτή, ο λαός οφείλει να κάνει την αυτοκριτική του και να αξιοποίησει την πείρα του,  από τη σκοπιά όμως, των δικών του συμφερόντων και έξω από ένα πλαίσιο που ταυτίζει την εθνική αυτοκριτική με το αυτομαστίγωμα των λαϊκών τάξεων, σε μια λογική μάλιστα, όπου αθέμιτα δεν είναι τα μέσα για την άνοδο του βιοτικού επιπέδου ή η αυστηρά προσωπική διάσταση της ικανοποίησης του αιτήματος αυτού, αλλά το ίδιο το βλάσφημο αίτημα.

«Έπρεπε δηλαδή να έρθει η τρόικα για να μας επιβάλει κάποιες απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, που θα οφείλαμε εδώ και χρόνια να έχουμε εφαρμόσει μόνοι μας;»

Το παραπάνω κλισέ, εξαιρετικά διαδεδομένο, πρέπει να εξεταστεί καταρχήν υπό το φως του ποιες είναι αυτές οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, που προφανώς δεν είναι άλλες από αυτές που στοχεύουν στο να δουλεύουμε με όρους Κίνας και να πληρωνόμαστε (τουλάχιστον για τους πιο μετριοπαθείς & σοσιαλιστές μεταρρυθμιστές) με μισθούς λίγο παραπάνω από αυτούς της γειτονικής Μολδαβίας, ώστε να είμαστε ανταγωνιστικοί.

Αυτές οι μεταρρυθμίσεις λοιπόν, έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και τριάντα χρόνια για κάποιον αδιευκρίνιστο ακόμα λόγο. Γιατί αν αληθεύει –που αληθεύει- η άποψη ότι η αύξηση του βιοτικού επιπέδου του λαού, που δρομολογήθηκε στα χρόνια του αντρεϊκού ΠΑΣΟΚ, δεν οφειλόταν σε μια δομική αλλαγή παραδείγματος στην οικονομία ή σε μια γνήσια και δομημένη σε στέρεα βάση πολιτική αναδιανομής εισοδήματος σε όφελος των παροιμιωδών «μη προνομιούχων», αν η απάντηση σε αυτήν την πολιτική είναι ότι θα έπρεπε να έχουμε μάθει, ήδη από τα αμαρτωλά ’80s, να κάνουμε το σκατό μας παξιμάδι, το προφανές συμπέρασμα για κάποιον κυνικά ρεαλιστή, είναι ότι ανεξάρτητα από το πόσο υποθηκευμένη και αυτοϋπονομευμένη ήταν η τριακονταετής περίοδος του «πάρτι», η περίοδος αυτή συγκρινόμενη με μια αναδρομική εφαρμογή αυτού που ζούμε σήμερα, είναι στη σούμα απλά κάποια χρόνια κερδισμένα.

Η πιο «σοβαρή» άποψη, ότι μια γνήσια αναδιανομή θα ήταν έτσι κι αλλιώς αδύνατη, μάλλον υπονοεί ότι θα ήταν αθέμιτη γι’ αυτούς που τα εισοδήματά τους θα αναδιανέμονταν. Ενώ, η πιο λαϊκής κατανάλωσης επιχειρηματολογία ότι αν είχαμε φτάσει στον πάτο σταδιακά και όχι τόσο απότομα και χωρίς εξωτερική πίεση, δεν θα το είχαμε πάρει χαμπάρι, είναι αδιάφορη όσον αφορά τα συμφέροντα των κατώτερων στρωμάτων. Και δεν υπάρχει πιο θλιβερή εικόνα από αυτήν του θύματος αυτών των πολιτικών που την αναπαράγει επειδή την άκουσε στην τηλεόραση, καθώς δείχνει ότι υιοθετεί ως μοναδική του έγνοια το ποια θα ήταν η πιο ενδεδειγμένη τακτική από την πλευρά του αντιπάλου για να τον ισοπεδώσει χωρίς να ανοίξει μύτη.

«Εσείς δηλαδή, έχετε το μονοπώλιο της κοινωνικής ευαισθησίας;»

Συχνά, ακούμε την παραπάνω ερώτηση να απευθύνεται από δήθεν θιγμένους βουλευτές, υπουργούς και λοιπά στελέχη της συγκυβέρνησης στα τηλεοπτικά πάνελ προς τον αντιμνημονιακό συνομιλητή τους (κατά προτίμηση της αριστεράς), θεωρώντας ως άνω ποταμών την κατηγορία της έλλειψης κοινωνικής ευαισθησίας προς όσους ρημάζουν την κοινωνία με τις αποφάσεις τους. Δεν είναι, εξάλλου, αντίστοιχα το ίδιο εξωφρενικό -θα μπορούσε να πει κάποιος συμμεριζόμενος την ίδια λογική- όταν οι επικριτές του Νεαρού Ηγέτη Κιμ-Γιονγκ-Ουν διεκδικούν για τον εαυτό τους το μονοπώλιο της δημοκρατικής ευαισθησίας ή αυτοί του αυτοδιορισμένου Χαλίφη της οργάνωσης του Ισλαμικού Κράτους όταν διεκδικούν αυτό της ανθρωπιστικής ευαισθησίας;

Η γεμάτη ιερή αγανάκτηση ερώτηση εκτοξεύεται από τα χείλη τους θεωρώντας ότι η κατηγορία υπονοείται και δεν διατυπώνεται ευθαρσώς, καθώς ο συνομιλητής τους δεν θα είχε το θράσος να διατυπώσει ξεκάθαρα μια τέτοια ανυπόστατη αιτίαση.

Δεν θα ασχοληθούμε εδώ με τον αντιμονοπωλιακό ζήλο αυτών που διατείνονται ότι κατέχουν το μονοπώλιο της εθνικής ευαισθησίας και του πατριωτισμού, καθώς δεν μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα να σπάσουμε τις μονοπωλιακές στρεβλώσεις σε αυτό το μερίδιο της πολιτικής αγοράς. Θα σταθούμε όμως στην εξής παρατήρηση:

Μήπως όσοι δεν διατυπώνουν με σαφήνεια την κατηγορία της έλλειψης κοινωνικής ευαισθησίας δεν το κάνουν επειδή φοβούνται ότι όσο κι αν ψάξουν δεν θα βρουν αρκετές ενδείξεις για να την τεκμηριώσουν, αλλά αντίθετα επειδή επιθυμώντας να κινηθούν στο πλαίσιο της ευπρέπειας και της πολιτικής ορθότητας, επιλέγουν να μιλήσουν σε ένα πιο πολιτικό επίπεδο αναλύοντας τα αποτελέσματα των ασκούμενων πολιτικών και τα ταξικά συμφέροντα που υπηρετούν, αντί να κάνουν εικασίες για τα βαθύτερα ψυχολογικά κίνητρα των προσώπων που τις εφαρμόζουν;

Ποιο πολιτικό ενδιαφέρον έχει άλλωστε να γνωρίζουμε για το καθένα από αυτά ξεχωριστά, αν είναι ένας κυνικός και ιδιοτελής σκατόψυχος ή ένας απλός κρετίνος ή αν κινείται στην αρκετά μεγάλη ενδιάμεση ζώνη, έχοντας καταφέρει να συμβιβάσει την ανάγκη για συνέχιση της πολιτικής του καριέρας, με όλα τα προνόμια που τη συνοδεύουν, με την ανάγκη να κοιμάται ήσυχος το βράδυ, πιστεύοντας και ο ίδιος στην προπαγάνδα της κυρίαρχης ολιγαρχικής ιδεολογίας που αναπαράγει;

Ταπεινή μας συμβουλή σε όποιον προκαλείται να απαντήσει στους εν λόγω «κοινωνικά ευαίσθητους» θα ήταν να βάλει για λίγο στην άκρη τον πολιτικό πολιτισμό και να απαντήσει αυτό που πιστεύει και του δίνει η πραγματικότητα το δικαίωμα να πιστεύει.

 parallhlografos

Ζίγκμουντ Μπάουμαν: Η εποχή μας είναι ξανά μια εποχή φόβων

Παράξενη αλλά τόσο κοινή και οικεία σε όλους μας είναι η ανακούφιση που νιώθουμε, και η αιφνίδια συρροή ενέργειας και θάρρους, όταν μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα ανησυχίας, αγωνίας, σκοτεινών προαισθημάτων, ημερών γεμάτων φόβο και άγρυπνων νυχτών, αντιμετωπίζουμε τελικά τον πραγματικό κίνδυνο: μια απειλή την οποία μπορούμε να δούμε και να αγγίξουμε. Ή ίσως αυτή η εμπειρία να μην είναι τόσο παράξενη όσο φαίνεται αν, επιτέλους, μαθαίνουμε τι κρυβόταν πίσω από αυτό το ασαφές αλλά πείσμον αίσθημα κάποιου πράγματος φρικτού και προορισμένου να συμβεί, που συνέχιζε να δηλητηριάζει τις μέρες κατά τις οποίες θα έπρεπε να χαιρόμαστε, για κάποιο λόγο όμως δεν μπορούσαμε – και που έκανε τις νύχτες μας άγρυπνες … Τώρα που γνωρίζουμε από που έρχεται το πλήγμα, γνωρίζουμε επίσης, αν μη τι άλλο, τι μπορούμε να κάνουμε για να το αποκρούσουμε – ή τουλάχιστον έχουμε μάθει πόσο περιορισμένη είναι η ικανότητά μας να βγούμε αλώβητοι και τι είδους απώλεια, ή βλάβη, ή πόνο, πρέπει να περιμένουμε.

Όλοι έχουμε ακούσει ιστορίες για δειλούς που έγιναν ατρόμητοι μαχητές όταν αντιμετώπισαν κάποιον «πραγματικό κίνδυνο», όταν η καταστροφή που περίμεναν κάθε μέρα, αλλά μάταια είχαν προσπαθήσει να φανταστούν, επιτέλους ήρθε. Ο φόβος φτάνει στο αποκορύφωμά του όταν είναι διάχυτος, διάσπαρτος, ασαφής, όταν δεν συνδέεται με κάτι, όταν παραμένει αποσπασμένος από την πραγματικότητα και αιωρείται ελεύθερα, χωρίς σαφή αναφορά ή αιτία — όταν μας στοιχειώνει χωρίς ορατό ειρμό ή λόγο, όταν η απειλή που θα έπρεπε να φοβόμαστε μπορεί να αναφανεί φευγαλέα παντού, δεν μπορούμε όμως να την αντικρίσουμε πουθενά. «Φόβος» είναι το όνομα που δίνουμε στην αβεβαιότητά μας: στην άγνοιά μας για την απειλή και για ό,τι πρέπει να κάνουμε – ό,τι μπορούμε και ό,τι δεν μπορούμε να κάνουμε – προκειμένου να τη σταματήσουμε καθ’ οδόν – ή να της αντισταθούμε, αν η αναχαίτισή της ξεπερνά τις δυνάμεις μας.

Η εμπειρία της ζωής στην Ευρώπη του 16ου αιώνα – στο χρόνο και στον τόπο όπου η μοντέρνα εποχή μας ήταν έτοιμη να γεννηθεί – συνοψίστηκε κοφτά, και θαυμάσια, από τον Lucien Febvre σε τέσσερις μόνο λέξεις: «Peur toujours, peur partout» («φόβος πάντα, φόβος παντού»). Ο Febvre συνέδεσε την πανταχού παρουσία του φόβου με το σκοτάδι, που άρχιζε έξω από την πόρτα της καλύβας και σκέπαζε τον κόσμο έξω από το φράκτη του αγροκτήματος. Στο σκοτάδι μπορούν να συμβούν τα πάντα, ουδείς όμως γνωρίζει τι ακριβώς θα συμβεί τελικά: το σκοτάδι δεν είναι η αιτία του φόβου, είναι όμως το φυσικό περιβάλλον της αβεβαιότητας – κι επομένως του φόβου.

Η νεωτερικότητα επρόκειτο να είναι το μεγάλο άλμα προς τα εμπρός: μακριά από το φόβο και προς έναν κόσμο απαλλαγμένο από την τυφλή και αδιαπέραστη μοίρα – αυτό το θερμοκήπιο φόβων. Όπως συλλογιζόταν ο Βίκτωρ Ουγκό, νοσταλγικά και με λυρική διάθεση εν προκειμένω: ωθημένη από την επιστήμη («ο θρόνος της πολιτικής θα μεταμορφωθεί σε θρόνο της επιστήμης»), θα έρθει μια εποχή που θα δώσει τέλος στις εκπλήξεις, τις συμφορές, τις καταστροφές – αλλά και τέλος στις διενέξεις, τις αυταπάτες, τους παρασιτισμούς… Με άλλα λόγια, μια εποχή που θα δώσει τέλος σέ όλα αυτά τα υλικά από τα οποία φτιάχνονται οι φόβοι.

Ό,τι έμελλε όμως να είναι μια οδός διαφυγής, αποδείχθηκε τουναντίον μια μακρά παράκαμψη. Πέντε αιώνες μετά, σε μας που βρισκόμαστε στο άλλο άκρο του πελώριου νεκροταφείου ρημαγμένων ελπίδων, η ετυμηγορία του Febvre ηχεί – ξανά – εντυπωσιακά ταιριαστή και επίκαιρη. Η εποχή μας είναι, ξανά, μια εποχή φόβων.
eagainst.com

Nonews-NEWS: "Το comeback του Έλληνα Πρωθυπουργού της χρεοκοπία...

Nonews-NEWS: "Το comeback του Έλληνα Πρωθυπουργού της χρεοκοπία...: Τι αναφέρει η "Frankfurter Rundschau", για τον Κώστα Καραμανλή...   Για «comeback του Έλληνα Πρωθυπουργού της χρεοκοπίας» κά...

Ακαδημία Αθηνών, δίπλα από το Ποτάμι

Ακαδημία Αθηνών, δίπλα από το Ποτάμι

ΣΤΙΓΜΟΓΡΑΦΙΑ ΠΛΑΝΗΤΗ

ΣΤΙΓΜΟΓΡΑΦΙΑ ΠΛΑΝΗΤΗ---------ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΣΦΥΡΟΚΟΠΗΜΕΝΟ--ΠΙΝΑΚΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΡΕΙΠΩΜΕΝΗΣ Shejaiya ΤΗΣ ΓΑΖΑΣ-  alitispress

Ο μύθος της συλλογικής ευθύνης

Βλέποντας σήμερα τα πράγματα μέσα από την απαραίτητη απόσταση του χρόνου, 5 χρόνια μετά το διάγγελμα από το Καστελόριζο, μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι η διαχείριση της κρίσης από το ίδιο πτωχευμένο σύστημα που εξακολουθεί να διοικεί την χώρα ήταν αναμενόμενα καταστροφική. Το λένε βέβαια και τα νούμερα. Όταν η Ελλάδα προσέφευγε πανικόβλητη στον μηχανισμό στήριξης είχε χρέος 130% επί του Α.Ε.Π., ανεργία περίπου στο 7% και επιτόκια δανεισμού από τις αγορές περίπου 10% που ορίζονταν ως καταστροφικά. Σήμερα τα πράγματα είναι χειρότερα από κάθε άποψη. Έχουμε ένα χρέος περίπου 170% επί του Α.Ε.Π., επίσημη ανεργία περίπου στο 30% με τη μαζική όμως φυγή των πιο λαμπρών και παραγωγικών μας νέων στο εξωτερικό ενώ τα επιτόκια δανεισμού των ελληνικών ομολόγων παραμένουν στα ίδια επίπεδα, δηλωτικά της πλήρους αναξιοπιστίας και των ζοφερών προοπτικών της ελληνικής οικονομίας.

Υπάρχει ακόμα μια ειδοποιός διαφορά όμως που κάνει τα πράγματα χειρότερα. Σε αυτό το χρονικό διάστημα δεν έχουν πλέον πτωχεύσει μόνο το κράτος, οι τράπεζες και τα ασφαλιστικά μας ταμεία. Έχουν πτωχεύσει ή φτωχοποιηθεί και οι πολίτες της χώρας. Το Ελληνικό δημόσιο χρωστά πολλαπλάσια, τα επιτόκια δανεισμού προσθέτουν στο χρέος και στο έλλειμμα της χώρας, οι τράπεζες ρουφούν χρήμα στον πίθο της Αριάδνης, ο στασιμοπληθωρισμός είναι χαρακτηριστικό της ελληνικής οικονομίας και το ζωντανό κεφάλαιο αυτής της χώρας, οι πολίτες θα μπορούσαμε να εργαστούμε αποδοτικά για ένα καλύτερο μέλλον είμαστε πλέον τσακισμένοι οικονομικά και με διάφορα χρέη να αποπληρώσουμε τα επόμενα χρόνια. Άλλοι στο κράτος, άλλοι στις τράπεζες, άλλοι στα ασφαλιστικά ταμεία και όλοι σε οιαδήποτε υποχρέωση επιπλέον γεννηθεί. Υπό φυσιολογικές συνθήκες αυτή η ανόητη καταστροφή θα έπρεπε να είχε αποφευχθεί.

Οι μύθοι τους οποίους καλλιέργησε το πτωχευμένο πολιτικό σύστημα για να αποφύγει τις ευθύνες του και να συνεχίσει να εξουσιάζει την χώρα ήταν δύο. Ο πρώτος ήταν η καλλιέργεια του αισθήματος της συλλογικής ευθύνης για την καταστροφή της χώρας. Έπρεπε να φταίμε όλοι ώστε η ευθύνη να εξανεμιστεί. Η συνθήκη ήταν απαραίτητη για την επιβίωση του πτωχευμένου συστήματος. Άλλως πολλοί θα έπρεπε να είναι φυλακή ή να βρίσκονται ήδη πολύ μακριά από τη χώρα με δημευμένες τις παράνομες περιουσίες τους.

Ο δεύτερος μύθος, όρος αναγκαίος για την επικράτηση του ίδιου συστήματος μετά την επιβίωση του, ήταν η ανακάλυψη ενός ιδεολογικού φιλανφήματος ως αιτία των δεινών της χώρας, μακρυά δηλαδή από την ταύτιση τους με τους ίδιους. Έτσι εκπαιδευτήκαμε να ακούμε ότι τελικά υπεύθυνοι για τα δεινά της χώρας δεν ήσαν οι συντελεστές του ίδιου συστήματος αλλά η επικράτηση της "αριστερής ιδεολογικής ηγεμονίας'' που μάστιζε τη χώρα και είχε διαποτίσει προφανώς όλους τους πρασινοφρουρούς και δεξιούς που συνεχίζουν να κρατούν αιχμάλωτη την χώρα σε συνθήκες πλέον αχαλίνωτης και αποθρασυμένης αναξιοκρατίας.

Όσον αφορά την συλλογική ευθύνη η κοινή γνώμη βομβαρδίστηκε πρόθυμα από το εξαρτώμενο και πτωχευμένο μιντιακό σύστημα της χώρας -που διατηρήθηκε σε ζωή αν και οφείλει δεκάδες εκατομμυρίων ευρώ- με το μήνυμα ότι κάθε ένας από εμάς συνετέλεσε ισομερώς, ποσοτικά και ποιοτικά, στην πτώχευση της χώρας. Είχαμε λέει συμμετοχή στον πλούτο όλοι και ούτως ή άλλως εμείς στηρίζαμε τις καταστροφικές πολιτικές. Η δημιουργία του ενοχικού συνδρόμου σε έναν λαό που επρόκειτο να εξοντωθεί οικονομικά ήταν πρόσφορη τακτική και αναγκαία συνθήκη ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι αντιδράσεις του σε ότι θα ακολουθούσε.

Το σύνθημα που δονούσε τις διαδηλώσεις του κόσμου κατά την είσοδο της Ελλάδας στους μηχανισμούς στήριξης το 2010, ''φέρτε πίσω τα κλεμμένα'' αντικαταστάθηκε με την ρητορική ότι μαζί τα φάγαμε. Συνεπακόλουθα τώρα έπρεπε να πληρώσουμε για τις αμαρτίες μας. Η φορολαίλαπα που ακολούθησε ως το αναγκαίο μέσο για την αναδιανομή του πλούτου, την εξόντωση της αστικής και εργατικής τάξης για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών κατά 90 δισ. περίπου, για την βίαιη τροφοδοσία του πτωχευμένου κράτους και για την διαρκή προνομιακή υποστήριξη της ίδιας διαπλεκόμενης επιχειρηματικής φαυλοκρατίας από το υστέρημα μας πλέον δεν θα είχαν βέβαια γίνει ανεκτά αν η ελληνική κοινωνία δεν βομβαρδιζόταν με το ενοχικό σύνδρομο της συλλογικής ευθύνης και της ανάγκης να πληρώσει για να εξιλεωθεί.

Τελικώς θύτες και θύματα εξομοιώθηκαν. Αυτοί που είχαν την θεσμική ευθύνη για την σχεδίαση και την εκτέλεση των επιβλαβών οικονομικών πολιτικών της χώρας όχι μόνο ένιψαν τας χείρας τους όταν ήρθε η ώρα της πληρωμής αλλά μας μετακύλισαν και την ευθύνη. Έπειτα έγιναν πάλι υπηρεσιακοί ή κανονικοί Πρωθυπουργοί, Υπουργοί Οικονομικών, διοικητές της Τράπεζας της Ελλάδος κ.ο.κ.. Οι ίδιοι οι θεσμοί μάλιστα έρμαια πλέον του ιδίου συστήματος σχεδιάστηκαν ώστε να μας αντιμετωπίζουν όλους ως κλέφτες που έπρεπε να πληρώσουμε και να επιστρέψουμε γρήγορα όσα χρήματα μας είχαν απομείνει, με την απειλή φυλάκισης ακόμα ή και επισκέψεων από το ΣΔΟΕ στα σπίτια μας με ή χωρίς Εισαγγελέα.

Δεν υπάρχει όμως συλλογική ευθύνη μεταξύ αυτών που χαράσσουν και αποφασίζουν μια πολιτική και μεταξύ αυτών που αναγκαστικά την ακολουθούν, ούτε μεταξύ εξουσιαστών και εξουσιαζομένων. Η ευθύνη δεν μπορεί να είναι αφηρημένη ούτε συλλογική, ούτε χωρίς διαβαθμίσεις και επιμερισμό. Στην διαχείριση της εξουσίας η ευθύνη δεν είναι συλλογική αλλά ατομική. Όταν ένα πρόσωπο επιλέγεται από το σύνολο, διορίζεται ή εκλέγεται, για να λειτουργήσει τους θεσμούς στο όνομα της κοινωνίας, απολαμβάνοντας βέβαια και τα αντίστοιχα προνόμια, η ευθύνη του είναι προσωπική. Αν αποτύχει θα πρέπει να λογοδοτήσει και να του αποδοθεί πολιτικά η ευθύνη ή και θεσμικά σύμφωνα και με τον νόμο όπου διαπιστώνεται παράνομος πλουτισμός ή βλάβη του δημοσίου συμφέροντος. Στην Ελλάδα δεν αποδώσαμε καμία ευθύνη τελικά. Την επωμιστήκαμε συλλογικά και ισοπεδωτικά, την εξαφανίσαμε αφηρημένα και προς βολικό όφελος όσων είχαν την κύρια ευθύνη για την κατάντια της χώρας.

Με την επικράτηση της συλλογικής ευθύνης τελικά το πτωχευμένο σύστημα όχι μόνο νομιμοποιήθηκε εκ νέου ώστε να μπορεί να διαχειρίζεται τις τύχες μας αλλά μας ανάγκασε να καλύψουμε και τις μαύρες τρύπες του. Το ίδιο διατήρησε τον παράνομο και αθέμιτο πλούτο του κρυμμένο κάπου εκεί στις δεκάδες λίστες (της λίστας Λαγκάρντ, Λιχτενστάιν, των ακινήτων του Λονδίνου, των εμβασμάτων στο εξωτερικό, των 6000 offshore με ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα κ.ο.κ.) που δεν ελέγχθηκαν ποτέ. Η μεσαία τάξη χτυπήθηκε, η εργατική τάξη καταδυναστεύτηκε, οι δυνάμεις της παραγωγής υπέκυψαν ως σφάγια για την σωτηρία της φαυλοκρατίας. Δεν θα έπρεπε όμως να παραπονιόμαστε για την τύχη μας. Εμείς την προκαλέσαμε.



Όσον αφορά τον έτερο μύθο απενοχοποίησης του ίδιου φαυλοκρατικού συστήματος, αυτόν της ασαφώς θρυλούμενης επικράτησης της αριστερής ιδεολογικής ηγεμονίας ως αιτία των δεινών, ρητορική που προπαγανδίστηκε από όσους αναγορεύτηκαν ξαφνικά ως μεταρρυθμιστές - εκσυγχρονιστές - ρεαλιστές κ.τ.λ. που έπρεπε πάλι οπωσδήποτε να μας σώσουν, ας τα πούμε μια άλλη φορά.
Πηγή: http://xristosladas.blogspot.gr/2014/10/blog-post_26.html
Από toportal

Το ρέκβιεμ του Ράμφου

Εγώ στο Acro χθες δεν πήγα. Έχω πιο ενδιαφέροντα πράγματα να κάνω (να παίζω, για παράδειγμα, με τους γάτους μου) από το να παρακολουθώ διαλόγους μεταξύ του Στέλιου Ράμφου και του Σταύρου Θεοδωράκη. Πήγαν όμως άλλοι συνδελφοι δημοσιογράφοι, ως...
όφειλαν εκ των επαγγελματικών υποχρεώσεών τους. Καλοί συνάδελφοι, όχι απ' αυτούς που λέει ο Στέλιος Ράμφος ότι "ρωτάνε σαχλαμάρες" τον Σταύρο Θεοδωράκη στην τηλεόραση. Υπάρχουν και καλοί συνάδελφοι, άλλα άντε να το πεις αυτό στον μεγάλο φιλόσοφο...
Τέλος πάντων, απ' ό,τι διαβάζω δεξιά αριστερά όλη αυτή η ιστορία εξελίχθηκε σε ένα προσωπικό σόου του Ράμφου φέρνοντας σε μια σχετική αμηχανία τον Θεοδωράκη. Επειδή όμως είναι άνθρωπος ευγενής, δεν μπήκε στη μέση και άφησε το έτερον ήμισυ της συζητήσεως να λέει τα δικά του. Τα οποία κατεγράφησαν από τη δημοσιογραφική γραφίδα, φθάνοντας και στα δικά μου τα ματάκια.

Το πρώτο και ομορφότερο ήταν η κατηγορηματική διαπίστωση πως πρέπει η κυβέρνηση να εξαντλήσει την τετραετία. Υποθέτω ότι αυτό έχει να κάνει με την αντίθεση μεταξύ γεωλογικού χρόνου και χρόνου του έργου που ανέπτυξε αργότερα ο φιλόσοφος, αλλά μην το πείτε στον Μουρούτη θα κινδυνεύσει με έμφραγμα. Εγώ πάλι που με τον χρόνο δεν τα πάω καλά γιατί είμαι Δίδυμος στο ζώδιο, θα ήθελα να καταθέσω την πρόταση εργασίας που δέχθηκε φίλη από κεντρικό καφέ του Κολωνακίου: 4 ώρες την ημέρα προς 12 ευρώ συνολικά. Αν υπολογίσεις τα εισιτήρια του λεωφορείου, έβγαινε λιγότερο από τρία ευρώ την ώρα. Είναι κι αυτός ένας λόγος για να συμπληρωθεί η τετραετία. Διότι "όταν επικρατεί ο γεωλογικός χρόνος, παύει ο χρόνος να έχει ηθικό χαρακτήρα."

Ανακάλυψα επίσης ότι σύμφωνα με τον Στέλιο Ράμφο "το βασικό μας πρόβλημα δεν είναι η κρίση αλλά η παρακμή". Ομολογώ ότι βρήκα πολύ ενδιαφέρον το συμπέρασμά του και θα ήθελα να του ζητήσω (αν δεν κωλύεται φυσικά) να το επαναλάβει στις γιαγιάδες που παρακαλάνε μπροστά στα σούπερ μάρκετ για ένα μπουκάλι γάλα, στις μανάδες που στέλνουν νηστικά τα παιδιά τους στο σχολείο, στους κακόμοιρους που ψάχνουνε τα σκουπίδια για κανά κομμάτι ψωμί, στον κόσμο που έχει χάσει τ' αυγά και τα πασχάλια με τον ΕΝΦΙΑ. Να τους πλησιάσει όλους αυτούς να τους χτυπήσει φιλικά στην πλάτη και να τους πει τρυφερά: "Το πρόβλημά σου δεν είναι η κρίση, αλλά η παρακμή". Αλλά να το πει δίχως την προστασία security...
Είπε κι άλλα ο φιλόσοφος. Είπε την κακή του την κουβέντα για τον φραπέ (έχει φτιάξει σχολή ο Νίκος Δήμου), είπε ότι άνοιξαν ένα σωρό καφενεία (ας τον ενημερώσει κάποιος ότι ανοίγουν καφέ και μπαρ και ότι τα καφενεία κλείνουν το ένα μετά το άλλο) και είπε επίσης ότι ως αντίδραση στην φοβερή κρίση θα έπρεπε όλοι να ανασκουμπώνονται. Καμία αντίρρηση δεν εχω επ' αυτού, αρκεί να διευκρινισθεί πρώτα που ακριβώς θα καταλήξει ο πλούτος που θα παραχθεί. Qui bono που λέγανε και οι δόλιοι οι Λατίνοι. Διότι εγώ δεν ξεχνώ εκείνες τις πανευρωπαϊκές έρευνες που δείχνανε ότι οι Έλληνες απασχολούμενοι του ιδιωτικού τομέα είναι οι πιο παραγωγικοί και πιο σκληρά εργαζόμενοι σε όλη τη Δυτική Ευρώπη. Πόσο πια λοιπόν να ανασκουμπωθούν κι αυτοί, πόσα να δώσουν ακόμη και πόσα να παράγουν; Κι αυτά που θα παράγουν, ποιος θα τα καρπωθεί;
Εκεί πάντως που πραγματικά μου τη σβούριξε ήταν αυτή η ιστορία με τη γλώσσα που "πεθαίνει κάθε μέρα". Η ίδια παλαιά κασέτα που κυκλοφορεί από στόμα σε στόμα εδώ και δεκάδες χρόνια. Με την διαπίστωση του Ράμφου ότι "τα παιδιά μιλάνε περίπου σαν GPS". Άλλα αντ' άλλων δηλαδή και επίδειξη πνευματικής υπεροχής απέναντι στην πιτσιρικαρία. Η οποία πιτσιρικαρία δεν μιλάει μόνο τώρα με 300 λέξεις εν συνόλω. Πάντοτε μίλαγε! Και στη δική μου την εποχή, πριν από 30 χρόνια, με 300 λέξεις μιλάγανε οι συμμαθητές μου στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο. Αυτό δεν τους εμπόδισε να γίνουν καλοί επαγγελματίες, να φτιάξουν οικογένειες και να κερδίζουν το ψωμί τους εντίμως. Και μερικοί απ' αυτούς πήγαν απ' τις 300 λέξεις στις 3.000 και κάποιοι άλλοι έμαθαν από τη ζωή πράγματα που εμείς οι κουραμπιέδες του γραφείου δεν θα τα μάθουμε ποτέ των ποτών. Έτσι γίνεται πάντοτε και καλόν είναι οι γηραιότεροι να μην προσπαθούν να ανοίξουν τα κεφάλια των νεοτέρων για "να τους βάλουν μυαλό". Ας κόψουν μια στιγμή το μπλα μπλα το ατελείωτο και ας τεντώσουν τα αυτιά τους για να ακούσουν τις καινούριες γενιές. Ν' ακούσουν με τις ώρες. Ίσως τότε καταλάβουν πέντε πράγματα πέρα από θεωρίες και φλυαρίες και πνευματικές συνωμοσίες του γλυκού νερού...

Χρήστος Ξανθάκης