Δευτέρα 12 Μαΐου 2014
Η μόνη ΕΛΠΙΔΑ και ΔΙΕΞΟΔΟΣ: Η ΨΗΦΟΣ ΜΑΣ !!!
τμήμα της φιλελεύθερης-συντηρητικής της βάσης, μετατρέπουν τις εκλογικές αναμετρήσεις της 18ης και 25ης Μαΐου σε δεινή δοκιμασία για την επιβίωση και την αναπαραγωγή του σημερινού κυβερνητικού-μνημονιακού σχήματος.
Ένα βασικό χαρακτηριστικό της κρίσης:
Τόσο τα εκβιαστικά διλήμματα που εξαπολύονται από τα κόμματα της
συγκυβέρνησης κατά των πολιτών και της ελληνικής κοινωνίας όσο και οι
απόπειρες διαμόρφωσης ενός εναλλακτικού μνημονιακού συμπληρωματικού
εταίρου -όπως είναι, π.χ., το Ποτάμι ή η θνησιγενής κίνηση των «58»-
έχουν μετατραπεί σε «μπούμερανγκ» και κινδυνεύουν να πλήξουν θανάσιμα
τον έναν μνημονιακό πυλώνα της συγκυβέρνησης, το ΠΑΣΟΚ.
Ασπρόμαυρες στιγμές από το “χθες”
1. Όταν έγιναν δημοφιλείς οι «άνθρωποι ξυπνητήρια», η Μαίρη Σμιθ, κέρδιζε το μεροκάματο ξυπνώντας τους εργάτες πετώντας ξερά μπιζέλια στα…
παράθυρά τους.
by
2. Παλιά δημοτική βιβλιοθήκη στο Σινσινάτι του Οχάιο, που κατεδαφίστηκε το 1955.
3. Η τελευταία φωτογραφία του Χίτλερ στις 20 Απριλίου του 1945.
4. Ο Τσάπλιν μπροστά σε πλήθος θαυμαστών του στη Νέα Υόρκη 1918.
5. Πελάτες σε μπαρ που γιορτάζουν την κατάργηση της ποταπαγόρευσης στις ΗΠΑ το Δεκέμβριο του 1933.
6. Κατασκευή Ζέπελιν το 1923.
7. Αερόπλοιο πάνω από το Καπιτώλιο στην Ουάσινγκτον.
8. Η Δρέσδη μετά τον Βομβαρδισμό, το 1945.
9. Ο Αϊνστάιν χειρίζεται μαριονέτα του Αϊνστάιν, το 1931.
10. Ο Ρώσος γιατρός Leonid Rogozov 27 ετών στις 30 Απριλίου του 1961, χειρούργησε τον εαυτό του λόγω οξείας σκωληκοειδίτιδας που είχε διαγνώσει, με τοπική αναισθησία. Βρισκόταν στην Ανταρτική και αν δεν έκανε την επέμβαση άμεσα, θα είχε πεθάνει.
11. Το άγαλμα του Χριστού Σωτήρα στο Ρίο ντε Τζανέιρο, υπό κατασκευή, το 1930.
12. Κορίτσια που κάνουν παράδοση πάγου το 1918.
13. Οι Προπέλες του Τιτανικού, 1911.
14. Εβραίος σε Γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, σημαδεύει ναζί μετά την απελευθέρωσή του.
15. Παίζοντας γκολφ στο κτίριο του Εμπάιρ Στέιτ , στη διάρκεια κατασκευής, το 1932.
16. Η έκρηξη του Βεζούβιου στη Νάπολη, το 1944.
17. Ο Μεγάλος Κεντρικός Σταθμός της Νέας Υόρκης το 1929. Δυστυχώς, η κατασκευή ουρανοξυστών στη περιοχή εμποδίζει πλέον αυτό το θέαμα.
18. Ο Πύργος του Άιφελ υπό κατασκευή.
19. Οι καταρράκτες του Νιαγάρα παγωμένοι το 1911.
20. Η Μέριλιν Μονρόε δίνει παράσταση μπροστά στα αμερικάνικα στρατεύματα στον πόλεμο της Κορέας, το 1954.
21. Βουδιστής μοναχός αυτοπυρπολείται στη Σαϊγκόν, διαμαρτυρόμενος για τη θρησκευτική καταπίεση της κυβέρνησης.
22. Ο Νέλσον Μαντέλα σηκώνει τις γροθιές του μετά την καταδίκη του σε ισόβια, το 1964.
23. Ο Νικόλα Τέσλα στο Εργαστήριό του.
24. Παιδιά στο Λονδίνο γιορτάζουν τα Χριστούγεννα σε αντιαεροπορικό καταφύγιο, το 1940.
25. Παιδιά με πολιομυελίτιδα μέσα σε σιδηρούν πνεύμονα, που υποβοηθά τη λειτουργία των πνευμόνων, το 1937.
26. Προσωπικό του Τσίρκου Baileys, το 1930.
27. Η πρώτη δημοσίευση φωτογραφίας των Rolling Stones, το 1963.
28. Αντιαεροπορικοί προβολείς στο Βράχο του Γιβραλτάρ, για την αποτροπή αεροπορικής επίθεσης, το 1942.
29. Ο Samuel Reshevsky, 8 ετών, αντιμετωπίζει συγχρόνως διάφορους δεξιοτέχνες σε μια παρτίδα σκάκι στο Παρίσι το 1920.
30. Τρεις Κινέζες κατηγορούμενες για μαγεία, το 1922.
31. Τα τελευταία τέσσαρα ζευγάρια σε διαγωνισμό μαραθώνιου χορού, στο Σικάγο το 1930. Ένα θέμα που το δείχνει δραματικά η ταινία «Σκοτώνουν τα Άλογα Όταν Γεράσουν» του 1969 με τους Jane Fonda, Michael Sarrazin, Susannah York κ.α.
32. Ομάδα ξυλοκόπων κόβουν δέντρο Σεκόγια Καλιφόρνιας γύρω στο 1900.
33. Κατάστημα με παλτά στη Κοπεγχάγη το 1936.
34. Ο μικρός Ned Parfett πουλάει απογευματινές εφημερίδες με το δυσάρεστο νέο για τον Τιτανικό. Μία μέρα μετά το ναυάγιο, 16 Απριλίου του 1912
35. Ο γνωστός πιο πολύ με το όνομα «Κόκκινος Βαρόνος» Manfred von Richthofe το 1917. Ήταν Γερμανός πιλότος κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και θεωρείτο από τους κορυφαίους.
36. Η κατασκευή της κρεμαστής γέφυρας Golden Gate στο Σαν Φρανσίσκο το 1935.
37. Φιντέλ Κάστρο και Τσε Γκεβάρα ψαρεύουν, 1960.
38. Τα γυρίσματα για το σήμα της Metro Goldwyn Mayer (με το γνωστό λιοντάρι) στο ξεκίνημα του Hollywood, 1928.
39. Μέλος της Γαλλικής αντίστασης, χαμογελά στους Γερμανούς που είναι έτοιμοι να τον εκτελέσουν.
40. Σικάγο 1948. Μερικοί γονείς πωλούσαν τα παιδιά τους εξ’ αιτίας της φτώχιας που υπήρχε τότε.
Χορτάστε Σαμαράδες και Megalicious ενημέρωση !!!
Ρεπορτάζ στο δελτίο ειδήσεων-ενημέρωσης του Mega (των Μπόμπολα-Ψυχάρη) 16 μέρες πριν τις εκλογές.
Πρωταγωνιστούν: Ο προπάππους του Κουτσαβάκη, ο αδερφός του Κουτσαβάκη και ο ανιψιός του Κουτσαβάκη.
Πρόσχημα: Εκδήλωση προς…
τιμήν του συνιδρυτή του Κολλεγίου (και προπάππου του Κουτσαβάκη), Στέφανου Δέλτα ο οποίος αν ζούσε θα είχε γενέθλια. Πάρτυ γενεθλίων ενός νεκρού με λίγα λόγια αλλά στο πιο κυριλέ και κουλτουρέ.
by…projector-revolt
Απώτερος στόχος: Διαφήμιση του
Κολλεγίου Ψυχικού. Στο οποίο κολλέγιο προεδρεύει ο αδερφός του
Κουτσαβάκη (δίδακτρα 13.000-15.000 τον χρόνο).
Επειδή το κολλέγιο δεν έγινε θέμα στο Mega όταν απολύθηκε η καθηγήτρια που έπιασε τον γιο του Κουτσαβάκη να αντιγράφει,
το Μega είπε να κρατήσει τις ισορροπίες ως αντικειμενικό μέσο
ενημέρωσης, χειραγώγησης και προπαγάνδας, και να γίνει αναφορά στα
τεκταινόμενα του κολλεγίου του προπάππου του Κουτσαβάκη τώρα. Έστω και
αργά. Με άλλη θεματολογία, αλλά δεν έχει σημασία!
Δεν
γνωρίζουμε αν πριν το εν λόγω ρεπορτάζ έπαιξε κάποιο άλλο που ο
Πρετεντέρης (λέγε με και δηλητηριώδη ύαινα) θα γάβγιζε για τις
καταλήψεις στα δημόσια λύκεια και τις απεργίες των καθηγητών. Υποθέτουμε
πως θα κρατούσαν έστω κάποια προσχήματα και θα έπαιζαν το θέμα με
διαφορά τουλάχιστον 3 ρεπορτάζ.
Από
αυτό το κολλέγιο αποφοίτησε και ο Κουτσαβάκης και τον βοήθησε να
διαμορφώσει τον χαρακτήρα που θαυμάζουμε όλοι σήμερα. Μάλιστα ήταν και
μέλος της θεατρικής ομάδας του κολλεγίου, δυστυχώς όμως χωρίς ιδιαίτερο
ταλέντο κάτι το οποίο μπορούμε να διαπιστώσουμε ξεκάθαρα από τις
υποκριτικές του ικανότητες κάθε φορά που βγαίνει και κάνει
διάγγελμα-μονόπρακτο στην Digea κάνοντας μάγκικες γκριμάτσες και
κουνώντας σαν ξεχαρβαλωμένο χέρια, πόδια, κορμό, κεφάλι και ότι άλλο του
κουνιέται για να δώσει στόμφο σε κάθε ακροδεξιά βλακεία που θα
ξεστομίσει (λέγε με wi-fi, πιτσαρία που έσκισε, ο ρατσισμός δεν είναι
γραμμένος στο dna των ελλήνων, θα διώξουμε τα παιδιά των λαθρομεταναστών
από τα νηπιαγωγεία μας, πατρίς-θρησκεία-οικογένεια, Άννα ζούμε για να
σ’ ακούμε κ.α.).
Στο
παρακάτω βίντεο μπορούμε να θαυμάσουμε ένα δείγμα των υποκριτικών
ικανότητων που απέκτησε κατά την εφηβεία του το οποίο θα έκανε ακόμα και
την Μιμή Ντενίση να φαντάζει Ρόμπερτ Ντε Νίρο.
Μετά ο Κουτσαβάκης μας πήγε στη
Μασαχουσέτη, μετά στο Χάρβαρντ, μετά άνοιξε την pizzaria_pou_eskise
(τουλάχιστον έτσι είπε όταν τον ρώτησαν αν έχει κάνει κάτι άλλο δικό του
στη ζωή του εκτός από το να τρώει την οικογενειακή του περιουσία) και
μετά την τόση μόρφωση (στα όρια της παραμόρφωσης) γύρισε σε ηλικία 25
χρόνων στην γη των προγόνων του για να διοριστεί-εκλεγεί βουλευτής
αρχικά και να συνεχίσει κρατικοδίαιτος μέχρι να ψοφήσει.
Περισσότερα για το πάρτυ γενεθλίων του Στέφανου Δέλτα
Απίστευτες αποκαλύψεις από τους FT - Όλο το παρασκήνιο Πως οι Ευρωπαίοι σε συνεννόηση με Σαμαρά - Βενιζέλο έριξαν τον Παπανδρέου
Απίστευτες αποκαλύψεις από τους Financial Times.
Εξιστορεί λεπτό προς λεπτό πως οι Ευρωπαίοι ηγέτες απομάκρυναν τον
Γιώργο Παπανδρεου από την κυβέρνηση σε συνεννόηση με Σαμαρά και
Βενιζέλο! Οι λεπτομέρειες είναι συγκλονιστικές και εγείρουν μείζον
πολιτικό θέμα.
Όχι
για τα δάκρυα της Μέρκελ τις Κάννες ούτε για τις διαφωνίες της με τον
Ομπάμα και τον Σαρκοζί για την ευρωζώνη, αλλά για τις μυστικές
συνομιλίες των αξιωματούχων της Ευρώπης με τους δύο Έλληνες πολιτικούς
και τη συμφωνία τους να "σκοτώσουν" το δημοψήφισμα και στη θέση του
Παπανδρέου να τοποθετήσουν τον Λουκά Παπαδήμο. Το καυτό αυτό παρασκήνιο
με την άμεση εμπλοκή Σαμαρά και Βενιζέλου έρχεται για πρώτη φορά στη
δημοσιότητα και εκ των πραγμάτων εγείρεται μείζον πολιτικό θέμα στο
οποίο θα πρέπει να τοποθετηθούν όλοι.
Τα δάκρυα της Μέρκελ
Το πρώτο μέρος μιας σειράς ρεπορτάζ, που αποκαλύπτουν τι έγινε πίσω από τις κλειστές πόρτες όταν οι ηγέτες πάσχιζαν να σώσουν το ευρώ, δημοσιεύουν οι Financial Times. Προς κατάπληξη σχεδόν όλων στην αίθουσα, η Άγκελα Μέρκελ άρχισε να κλαίει. «Das ist nicht fair». Αυτό δεν είναι δίκαιο, είπε οργισμένη η Γερμανίδα καγκελάριος με τα μάτια της να βουρκώνουν. «Ich bringe mich nicht selbst um». Δεν θα αυτοκτονήσω. Για όσους ήταν μάρτυρες αυτού του ξεσπάσματος στη μικρή αίθουσα συνεδριάσεων στο γαλλικό παραθαλάσσιο θέρετρο των Καννών, ήταν αρκετά σοκαριστικό να βλέπουν τον πιο ισχυρό ηγέτη της Ευρώπης με το μεγαλύτερο συναισθηματικό έλεγχο να ξεσπά σε δάκρυα.
Οι παρευρισκόμενοι όμως μεταφέρουν ότι η σκηνή ήταν ακόμη πιο αξιοσημείωτη για τους δύο άνδρες που είχαν προκαλέσει την οργή της: ο ένας καθόταν δίπλα της, ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, και ο άλλος στην άλλη άκρη του τραπεζιού, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα. Ήταν το χειρότερο σημείο σε μία «βάναυση» νύχτα γεμάτη αλληκοκατηγορίες, την οποία ένας εκ των παρευρισκόμενων θυμάται ως το ναδίρ στην τριετή κρίση της ευρωζώνης.
Ο Ν. Σαρκοζί ήλπιζε ότι η ηγεσία του στη σύνοδο του G20 θα εδραίωνε την παρουσία του στη διεθνή σκηνή καθώς διεκδικούσε την επανεκλογή του. Αντί αυτού, όμως, όλα κατέρρεαν. Η Ελλάδα κατέρρεε πολιτικά. Η Ιταλία, μία χώρα πολύ μεγάλη για να καταρρεύσει, φαινόταν ότι σε λίγες ημέρες θα έχανε κάθε πρόσβαση στις διεθνείς αγορές. Και η Α. Μέρκελ, όσο κι αν προσπαθούσε ο Ν. Σαρκοζί και ο Μπ. Ομπάμα, δεν πειθόταν να αυξήσει τις γερμανικές εισφορές για το «τείχος προστασίας» της ευρωζώνης - το «μεγάλο μπαζούκα» που πίστευαν ότι έπρεπε να ενισχυθεί δραστικά για να αποτρέψει τις επιθέσεις των πανικοβλημένων επενδυτών. Αντιθέτως, αν και βρισκόταν στη γωνία, η Α. Μέρκελ επέστρεψε την κριτική που δεχόταν στον Ν. Σαρκοζί και τον Μπ. Ομπάμα. Εάν δεν τους άρεσε ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόταν την κατάσταση η κυβέρνησή της, τότε έφταιγαν εκείνοι. Σε κάθε περίπτωση, ήταν ο δικός τους συμμαχικός στρατός που είχε «επιβάλει» το γερμανικό Σύνταγμα στον ηττημένο του πολέμου πριν από έξι δεκαετίες.
«Στο σημείο αυτό ήταν σαφές ότι θα μπορούσε να εκραγεί η ευρωζώνη», δήλωσε μέλος της γαλλικής αντιπροσωπείας στις Κάννες. «Υπήρχε το συναίσθημα ότι με μετάδοση της κρίσης, σε αυτό το χρονικό σημείο, βρισκόμασταν στα πρόθυρα της έκρηξης».
Τους τελευταίους έξι μήνες, οι Financial Times έκαναν δεκάδες συνεντεύξεις σε ανθρώπους που πήραν μέρος στη λήψη αυτών των αποφάσεων ώστε να πουν όλη την ιστορία για το πώς δημιουργήθηκε αυτή η νέα ευρωζώνη. Από μεσαίους γραφειοκράτες μέχρι πρωθυπουργούς, όλοι διηγούνται τη συγκλονιστική ιστορία των ατυχημάτων, των λαθών και της φαινομενικά παράτολμης πολιτικής. Στο τέλος όμως, αυτοί οι ίδιοι οι ηγέτες φαίνεται πως επικράτησαν. Το ευρώ σώθηκε. Η Ευρώπη που δημιούργησαν, καλώς ή κακώς, θα είναι το κληροδότημά τους.
Η απόφαση Παπανδρέου
Όπως σχεδόν τα πάντα σε αυτήν την κρίση της ευρωζώνης, έτσι και αυτή η ιστορία ξεκίνησε στην Ελλάδα. Ο ψηλόλιγνος απόγονος της πιο διάσημης πολιτικής δυναστείας στην Ελλάδα επέστρεψε στην Αθήνα αφού είχε ολοκληρωθεί μία από τις πιο κρίσιμες ευρωπαϊκές συνόδους για να διαπιστώσει ότι η χώρα του βρισκόταν σε αναταραχή. Στις 27 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, είχε συμφωνήσει στη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση κρατικού χρέους στην Ιστορία. Στο εσωτερικό της χώρας του, όμως, τον κατηγορούσαν.
Στην παρέλαση της Θεσσαλονίκης, η παρουσία χιλιάδων διαδηλωτών -όπου συμπεριλαμβάνονταν ακροδεξιοί και αναρχικοί- ανάγκασε τον πρόεδρο της χώρας, Κάρολο Παπούλια, να φύγει. Ο Γ. Παπανδρέου είπε αργότερα στους ομότιμους πρωθυπουργούς πως ένιωσε ότι αυτό το περιστατικό ήταν σημάδι πως η χώρα του βρισκόταν στα πρόθυρα ενός νέου πραξικοπήματος. «Όλοι έλεγαν πως η κυβέρνηση είναι προδότες» θυμάται ο Έλληνας πρώην πρωθυπουργός και συμπληρώνει: «Συνειδητοποίησα ότι η κατάσταση έβγαινε εκτός ελέγχου».
Εκείνο το Σαββατοκύριακο, μάζεψε μία μικρή ομάδα συμβούλων και αποκάλυψε το σχέδιό του: θα ζητούσε εθνικό δημοψήφισμα για το νέο πρόγραμμα στήριξης των 172 δισ. ευρώ. Αυτοί που επέκριναν τη συμφωνία, εκ των οποίων ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αντώνης Σαμαράς, αλλά και εσωκομματικοί αντάρτες, θα αναγκάζονταν να διαλέξουν πλευρά και πιθανότατα θα στήριζαν το πακέτο, καθώς η επικρατέστερη εναλλακτική θα ήταν η έξοδος από το ευρώ, υποστήριξε ο Γ. Παπανδρέου. Η νίκη θα του έδινε τη λαϊκή εντολή για τις μεταρρυθμίσεις που ζητούσαν οι δανειστές.
Ο Γ. Παπανδρέου, όμως, δεν συμβουλεύτηκε κανέναν άλλο πέρα από τον στενό του κύκλο. Αντιθέτως, εκείνο το βράδυ παρουσίασε το σχέδιό του ως τετελεσμένο γεγονός στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ. Όσοι βρίσκονταν στο δωμάτιο -εκ των οποίων και ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος- σοκαρίστηκαν. «Το βράδυ της Κυριακής, κατά την τελευταία μας κατ’ ιδίαν συνάντηση, ο Γ. Παπανδρέου μίλησε μόνο για μία πρόταση περί ψήφου εμπιστοσύνης και καθόλου για δημοψήφισμα» δήλωσε ο κ. Βενιζέλος, προσθέτοντας ότι τις επόμενες ώρες υπέφερε από έντονους πόνους στην κοιλιακή χώρα που τον ανάγκασαν να πάει στο νοσοκομείο. «Σύμφωνα με την ιατρική γνωμάτευση, ήταν αποτέλεσμα του στρες».
«Θυμάμαι πως το πρώτο που σκέφτηκα ήταν: ''Ελπίζω να το έχει πει στη Μέρκελ''» είπε ένας υπουργός.
Ο Γ. Παπανδρέου αργότερα ισχυρίστηκε ότι είχε αφήσει υπόνοιες στους υπόλοιπους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κάποιοι αναγνωρίζουν αόριστες αναμνήσεις κι άλλοι δεν θυμούνται τίποτα. «Εγώ ποτέ δεν το πήρα στα σοβαρά» δήλωσε ένας εξ αυτών και συμπλήρωσε: «Μου έμοιαζε κάπως απελπισμένο».
Η αντίδραση Σαρκοζί
Έτσι, όταν ο Ν. Σαρκοζί έμαθε ότι ο Γ. Παπανδρέου είχε αποφασίσει να θέσει την προσεκτικά σχεδιασμένη συμφωνία για το πρόγραμμα στήριξης σε δημοψήφισμα εξερράγη. «Ήταν οργισμένος», είπε ένας βοηθός του. Οι αγορές ομολόγων της ευρωζώνης, οι οποίες είχαν προσωρινά μαζευτεί μετά τη συμφωνία για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, βρέθηκαν σε πανικό πωλήσεων. Οι αποδόσεις των 10ετών κρατικών ομολόγων της Ελλάδας αυξήθηκαν κατά 16,2% σε μία μέρα. Πιο ανησυχητικό ήταν το γεγονός ότι το κόστος δανεισμού για τις ισχυρότερες κυβερνήσεις της ευρωζώνης άρχισε να πλησιάζει σε επίπεδα που ανάγκασαν κι άλλες χώρες σε προγράμματα διάσωσης.
Ο Ν. Σαρκοζί κάλεσε τους στενότερους συμβούλους του σε μία έκτακτη συνάντηση. Σύμφωνα με άτομο που συμμετείχε σε αυτήν, η αρχική αντίδραση του Γάλλου προέδρου ήταν να εξαναγκάσει τον Γ. Παπανδρέου σε αλλαγή πορείας. Είτε θα αποδεχόταν το νέο πακέτο χωρίς προϋποθέσεις άμεσα ή η Ελλάδα θα οδηγούνταν εκτός ευρώ. Ο Ενρί Γκουιάνο, ο έμπιστος του Σαρκοζί, σημείωσε πως ο ίδιος ο Σαρλ ντε Γκολ προτιμούσε τα δημοψηφίσματα από την κοινοβουλευτική πολιτική. Εάν ζητούσε από τον Παπανδρέου να ακυρώσει ένα δημοψήφισμα θα ήταν σαν να αντιτίθεται στις παραδόσεις που τους κληροδότησε ο ντε Γκολ. Έτσι, ο Ν. Σαρκοζί κατέληξε σε έναν συμβιβασμό: ο Γ. Παπανδρέου θα προχωρούσε με το δημοψήφισμα, αλλά όχι για το πακέτο στήριξης.
Η πρόσκληση στις Κάννες
Ο Ν. Σαρκοζί τηλεφώνησε στην Α. Μέρκελ και συμφώνησαν σε μία στρατηγική. Θα καλούσαν τον Παπανδρέου στις Κάννες, όπου σε 48 ώρες θα διεξαγόταν η σύνοδος του G20 και θα τον έπειθαν να κάνει το δημοψήφισμα με το ερώτημα εάν η Ελλάδα θα παραμείνει στην ευρωζώνη. Στο Βερολίνο, η Α. Μέρκελ διχάστηκε για το θέμα του «Grexit», και πολλοί σύμβουλοι -ειδικότερα ο ισχυρός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε- υποστήριξαν ότι θα έδενε περισσότερο τα 16 εναπομείναντα μέλη και θα τους έδινε τη δυνατότητα να βγουν από την κρίση. «Ήθελε πολύ να είναι ένα σαφές ερώτημα εντός ή εκτός ευρώ» δηλώνει Γερμανός αξιωματούχος. «Για εκείνη το σημείο κλειδί ήταν εάν οι ίδιοι οι Έλληνες ήθελαν να είναι εντός ή εκτός και εάν με το δημοψήφισμα αποφάσιζαν ότι θέλουν την έξοδο, τότε ο δρόμος θα ήταν ευκολότερος».
Πολλοί αξιωματούχοι ακόμη αναρωτιούνται γιατί ο Παπανδρέου συμφώνησε να εμφανιστεί στις Κάννες για να τον επιπλήξουν. Αν και εξεπλάγη με το ξέσπασμα θυμού από τους Ευρωπαίους ηγέτες, ο ίδιος δήλωσε ότι χάρηκε για την ευκαιρία που είχε να αποσπάσει στήριξη για την ιδέα του δημοψηφίσματος σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το «τελεσίγραφο»
Ο Ν. Σαρκοζί κάλεσε τους ομότιμους ηγέτες στο Παλάτι στις 5:30 μ.μ. την Τετάρτη, μία ώρα πριν συναντηθούν με τον Παπανδρέου, για να συμφωνήσουν στον τρόπο με τον οποίο θα τον αντιμετωπίσουν. Στη συνάντηση συμμετείχαν η Α. Μέρκελ, ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου και πρόεδρος του Eurogroup, η Κριστίν Λαγκάρντ, γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, και οι δύο πρόεδροι της Ε.Ε., Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και Χέρμαν Βαν Ρομπάι. Ο Ν. Σαρκοζί έδωσε σε όλους ένα λευκό χαρτί με τίτλο Position commune sur la Grèce – Κοινή θέση για την Ελλάδα. «Η ιδέα ήταν να μπει ο Παπανδρέου στη γωνία» δήλωσε ένας από τους παρευρισκόμενους.
Το σχέδιο έξι σημείων του Σαρκοζί -που έχουν στη διάθεσή τους οι F.T.- ήταν σαφές και σκληρό. Ο Έλληνας πρωθυπουργός έπρεπε να δεχθεί το πρόγραμμα στήριξης που είχε συμφωνηθεί την προηγούμενη εβδομάδα και δεν θα δινόταν καμία περαιτέρω βοήθεια μέχρις ότου το κοινοβούλιο της χώρας το επικύρωνε με την ψήφο του.
«Είμαστε πάντα έτοιμοι να βοηθήσουμε την Ελλάδα παρά τη μονομερή απόφαση να ανακοινωθεί το δημοψήφισμα χωρίς πρότερη ενημέρωση» αναφέρει το δεύτερο σημείο, σε μία σαφή ένδειξη της οργής του κ. Σαρκοζί. Το έκτο σημείο είναι το πιο ξεκάθαρο: «Το δημοψήφισμα θα αφορά μόνο την ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Ο Γ. Παπανδρέου στη συνέχεια ισχυρίστηκε ότι αυτός που πάλεψε μαζί του για να αλλάξει η διατύπωση του δημοψηφίσματος ήταν κυρίως ο Ν. Σαρκοζί και πως η Α. Μέρκελ ήταν με τη δική του πλευρά. Όσοι βρίσκονταν στην αίθουσα, όμως, αναφέρουν ότι μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών -συμπεριλαμβανομένης της Α. Μέρκελ- υπήρχαν ελάχιστες διαφωνίες.
Έχοντας συμφωνήσει στη γραμμή για την Ελλάδα, ο Ν. Σαρκοζί γύρισε τη συζήτηση σε κάτι που τους απασχολούσε περισσότερο: στην Ιταλία. Το δημοψήφισμα του Παπανδρέου είχε δημιουργήσει ένα δίλημμα για την Ελλάδα, αλλά επίσης έβγαλε στην επιφάνεια έναν πολύ μεγαλύτερο φόβο: ότι η μετάδοση από την Αθήνα θα διαχεόταν σε όλη την ευρωζώνη. Η χώρα που αντιμετώπιζε τον μεγαλύτερο κίνδυνο ήταν η Ιταλία.
Με δημόσιο χρέος σχεδόν 2 τρισ. ευρώ -το τέταρτο μεγαλύτερο στον κόσμο- οι αξιωματούχοι του ιταλικού υπουργείου Οικονομικών εκτιμούσαν ότι ένα τριετές πρόγραμμα στήριξης θα άγγιζε περίπου τα 600 δισ. ευρώ. Δεν υπήρχαν αρκετά χρήματα στην Ε.Ε. ή στο ΔΝΤ γι' αυτό. Η Ιταλία ήταν απλούστατα πολύ μεγάλη για να διασωθεί. «Δεν μπορούσαμε να αντέξουμε το κόστος της Ιταλίας» ανέφερε αξιωματούχος του γαλλικού υπουργείου Οικονομικών και συμπλήρωσε: «Κανένας δεν μπορούσε. Θα ήταν κατά συνέπεια πιθανότατα το τέλος της ευρωζώνης».
Η Κρ. Λαγκάρντ έφτασε στις Κάννες με ένα σχέδιο, να τεθεί η Ιταλία σε ένα «προληπτικό πρόγραμμα» 80 δισ. ευρώ, σε μία γραμμή πίστωσης που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, αλλά θα οδηγούσε επίσης σε εντατική παρακολούθηση, ώστε να εξασφαλιστεί ότι ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας που είχε απολέσει την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων ηγετών, θα εφάρμοζε τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Υποστήριξε πως μόνο έτσι οι αγορές θα άρχιζαν να δανείζουν και πάλι την Ιταλία με βιώσιμο επιτόκιο. «Η Ιταλία δεν έχει αξιοπιστία» δήλωσε η Κρ. Λαγκάρντ στη συζήτηση. Αλλά η απόφαση για την Ιταλία μπορούσε να περιμένει. Ο Γ. Παπανδρέου αναμενόταν από στιγμή σε στιγμή.
Ο ψυχολογικός πόλεμος
Στη συνάντηση, πολλοί από τους συμμετέχοντες έμειναν άναυδοι. Στο ημερολόγιό του, ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Φρανσουά Μπορουάν, έκανε λόγο για ψυχολογικό πόλεμο. Άλλοι, ειδικότερα οι δύο πρόεδροι της Ε.Ε., είπαν στη συνέχεια στους συνεργάτες τους ότι ένιωθαν πολύ άβολα με το γεγονός πως μία μικρή ομάδα Ευρωπαίων ηγετών πίεζαν τον εκλεγμένο πρωθυπουργό μιας χώρας. «Ποτέ δεν είδα μία συνάντηση τόσο έντονη και τόσο δύσκολη» είπε ένας εκ αυτών των συνεργατών.
Από τη στιγμή που ο Γ. Παπανδρέου με τον Ε. Βενιζέλο έφτασαν στην αίθουσα, ο Ν. Σαρκοζί ξεκίνησε αυτό που ένας αξιωματούχος χαρακτήρισε «the full Sarkozy»: μία στοχευμένη, οργισμένη αποκήρυξη της απόφασης του Παπανδρέου για δημοψήφισμα. «Σαφέστατα το συναίσθημα ήταν: κάναμε τα πάντα για να σας βοηθήσουμε, κάναμε τα πάντα για να σας κρατήσουμε στην ευρωζώνη, πήραμε οικονομικό και πολιτικό κίνδυνο» είπε μέλος της γαλλικής αποστολής. «Είναι η μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους του κόσμου, στην Ιστορία, και τώρα το μόνο που κάνετε είναι να μας προδίδετε».
Ο Παπανδρέου αιφνιδιάστηκε. «Έρχεται και αρχίζει να μιλά έξαλλος για το δημοψήφισμα», λέει για τον Σαρκοζί. «Η θέση του Σαρκοζί ήταν πολύ επιθετική. Δεν ήταν ευγενική. Πολύ-πολύ ισχυρή και πολύ επιθετική, ώστε να μπει η Ελλάδα στο δίλημμα: εντός ή εκτός» είπε ο Ε. Βενιζέλος.
Οι Έλληνες προσπάθησαν να αντεπιτεθούν. Ο Παπανδρέου παρουσίασε το σχέδιό του: το δημοψήφισμα θα γινόταν σε έναν μήνα και θα ανάγκαζε τον Σαμαρά και τους εσωκομματικούς του αντιπάλους να ευθυγραμμιστούν, δεδομένου ότι ακόμη και οι πιο δηλητηριώδεις επικριτές του δεν θα μπορούσαν να αντιταχθούν στη μόνη σωτηρία για την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη. Τότε ο Παπανδρέου διάβασε την προτεινόμενη διατύπωση για το δημοψήφισμα. «Ήταν μία κάπως μεγάλη παράγραφος» παραδέχθηκε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
«Πρέπει να το λύσουμε εδώ»
Η Α. Μέρκελ ήταν η πρώτη που αντέδρασε και δεν ήταν χαρούμενη. «Ή θα το λύσουμε αυτό εδώ, μεταξύ μας ή στα μάτια του κόσμου θα έχουμε αποτύχει» είπε. «Wir müssen entscheiden» - πρέπει να αποφασίσουμε. «Ή θέλετε να μείνετε εντός ευρωζώνης ή όχι» είπε. Όσοι βρίσκονταν στην αίθουσα είπαν ότι ο Παπανδρέου εμφανώς αποθαρρύνθηκε καθώς συνεχιζόταν η μάχη. Όταν κουράστηκε, ο Ε. Βενιζέλος ανέλαβε τη μάχη, που για πολλούς ήταν σημάδι ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός ξαφνικά συνειδητοποίησε ότι είχε καταστεί εξαντλημένη πολιτική δύναμη και ο Ε. Βενιζέλος, ο οποίος εδώ και καιρό εποφθαλμιούσε την πρωθυπουργία, κινήθηκε για να εκμεταλλευθεί την αλλαγή των συνθηκών.
Ήταν η αλλαγή στη γλώσσα του σώματος που πρόσεξε ο Μπαρόζο, ο οποίος καθόταν αθόρυβα. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είπε αργότερα στους συνεργάτες του ότι η σκηνή που ξετυλίχτηκε μπροστά του τον έκανε να ανησυχεί περισσότερο. Πέρα από τη γενική συζήτηση περί ελληνικής εξόδου από το ευρώ, η οποία κατά τους αξιωματούχους της Κομισιόν θα προκαλούσε ανεξέλεγκτο πανικό στις αγορές για τον ευρωπαϊκό Νότο, η προοπτική μηνιαίας καμπάνιας για το δημοψήφισμα σήμαινε εβδομάδες αβεβαιότητας, δηλαδή αυτό ακριβώς που προσπαθούσαν να αποφύγουν καθώς οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων είχαν φτάσει σε επικίνδυνα επίπεδα.
Το τηλεφώνημα Μπαρόζο σε Σαμαρά
Εν αγνοία του Ν. Σαρκοζί και της Α. Μέρκελ, τηλεφώνησε στον Α. Σαμαρά, τον τότε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης από το ξενοδοχείο του πριν ξεκινήσει η συνάντηση. Γνώριζε ότι εκείνος ήθελε απεγνωσμένα να αποφύγει το δημοψήφισμα. Ο Α. Σαμαράς του είπε ότι τώρα ήταν πρόθυμος να συνυπογράψει σε μία κυβέρνηση εθνικής ενότητας μεταξύ της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ - κάτι που επιμελώς απέφευγε επί μήνες, ελπίζοντας ότι θα μπορούσε να εξασφαλίσει την πρωθυπουργία. Ο Μπαρόζο κάλεσε το συμβούλιό του και στελέχη της Κομισιόν στη σουίτα του στο Hotel Majestic Barrière για να χαράξει στρατηγική. Αποφάσισε ότι δεν θα έλεγε στον Ν. Σαρκοζί ή στην Α. Μέρελ για εκείνη τη συνομιλία, αλλά σύμφωνα με άτομα που βρέθηκαν σε εκείνη τη σουίτα, ξεκίνησε τη συζήτηση για πιθανά ονόματα τεχνοκρατών που θα μπορούσαν να πάρουν τα ηνία από τον Παπανδρέου σε μία κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Το πρώτο πρόσωπο που είπε ο Μπαρόζο ήταν ο Λουκάς Παπαδήμος. Σε μία εβδομάδα, ο Λ. Παπαδήμος ανέλαβε καθήκοντα.
Το τετ α τετ Μπαρόζο - Βενιζέλου
Παρατηρώντας τον Ε. Βενιζέλο μερικές ώρες αργότερα, ο Μπαρόζο είδε την ευκαιρία. Ο Ν. Σαρκοζί έκλεισε τη συνάντηση διαβάζοντας ξανά το σχέδιο των έξι σημείων, είπε στον Παπανδρέου να επιστρέψει στην Αθήνα και να «πάρει μία απόφαση» και ο Μπαρόζο πήρε τον Βενιζέλο στην άκρη. «Πρέπει να σκοτώσουμε αυτό το δημοψήφισμα» του είπε. Ο υπουργός Οικονομικών συμφώνησε σχεδόν αμέσως. Το τέλος του δημοψηφίσματος θα ήταν επίσης το τέλος του Παπανδρέου.
Μετά από κάποια σύντομα σχόλια στον Τύπο όπου είπε ότι «το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα κρίνει την παραμονή ή μη της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ», ο Παπανδρέου πήρε τον δρόμο της επιστροφής προς το αεροδρόμιο της Νίκαιας. Στο αυτοκίνητο, γύρισε στον Ε. Βενιζέλο και του είπε ότι τα πράγματα δεν είχαν πάει τόσο άσχημα όσο φοβόταν. Ο Ε. Βενιζέλος ήταν δύσπιστος. Κατά την πτήση προς Αθήνα, ενώ ο Γ. Παπανδρέου κοιμόταν, ο Βενιζέλος ενθαρρύνθηκε από την παραίνεση του Μπαρόζο και είπε σε έναν βοηθό του να συντάξει μία δήλωση που θα κοινοποιούσε με την προσγείωση του αεροπλάνου, στις 4:45 π.μ. της Πέμπτης. «Η θέση της Ελλάδας μέσα στο ευρώ είναι μια ιστορική κατάκτηση της χώρας που δεν μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση. Το κεκτημένο αυτό του ελληνικού λαού δεν μπορεί να εξαρτηθεί από τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος». Το δημοψήφισμα του Παπανδρέου είχε πεθάνει. Όπως και η πρωθυπουργία του.
Το σχέδιο για χρηματοδότηση του Ταμείου μέσω των SDRs
Για μήνες ο Ομπάμα έβλεπε την κατάσταση στην Ευρώπη να γίνεται όλο και χειρότερη και η ανησυχία μεγάλωνε. Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Tim Geithner προσπαθούσε να περάσει μαθήματα από την τραπεζική κρίση στις ΗΠΑ, κυρίως ότι μόνο ένα μεγάλο τείχος κρατικού χρήματος μπορεί να καθησυχάσει τους επενδυτές.
Ωστόσο οι Αμερικανοί καταλάβαιναν ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες κινούνταν διαφορετικά. Οι ΗΠΑ είχαν μόνο ένα στόχο, λέει Ευρωπαίος που συνάντησε τον Geithner. Η ευρωζώνη έπρεπε να σωθεί γιατί διαφορετικά θα υπήρχε μεγάλη ύφεση (depresson) στην Ευρώπη και αυτό θα επηρέαζε την οικονομία της υπερδύναμης. Η αμηχανία όμως ήταν εμφανής και η επιτομή της ήταν οι σχέσεις με τη Μέρκελ που συχνά έβρισκε την αμερικανική παρέμβαση ακατάλληλη και μη επιθυμητή. Το Βερολίνο πίεσε για να εμπλακεί το ΔΝΤ, αλλά η Μέρκελ έλεγε στους συναδέλφους της ότι οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται από Ευρωπαίους. Ωστόσο πολλοί σε Βρυξέλλες, Φρανκφούρτη και Παρίσι καλωσόρισαν την αμερικανική παρέμβαση ως ένα αντίβαρο στο Βερολίνο.
Όταν οι Ευρωπαίοι ηγέτες κλήθηκαν ξανά από τον Σαρκοζί στις 9:30 το βράδυ στις Κάννες είδαν με έκπληξη τον Ομπάμα να προεδρεύει στη συνάντηση. Πολλοί πίστευαν ότι η βραδιά θα αφιερωνόταν στην προσπάθεια να πειστεί ο Μπερλουσκόνι να καταφύγει η Ιταλία στο ΔΝΤ, κάτι που οι Ιταλοί είχαν απορρίψει το πρωί.
Ωστόσο ο Ομπάμα ξεκίνησε με κάτι διαφορετικό. Ένα σχέδιο να αυξηθεί το τείχος προστασίας της Ευρώπης. Για Γάλλους και Αμερικανούς η περισσότερο προφανής πηγή για να χρηματοδοτηθεί το τείχος ήταν η ΕΚΤ. Αλλά το Βερολίνο για πολύ καιρό στεκόταν ενάντια στη χρηματοδότηση κρατών από την κεντρική τράπεζα. Ήταν θέμα αρχής, το οποίο είχε τις ρίζες του στη γερμανική ιστορία.
Οι αντιπροσωπείες της Γαλλίας και των ΗΠΑ είχαν δουλέψει σε ένα σχέδιο που θα έπειθε τις αγορές ότι υπάρχει αρκετό χρήμα για να αποφευχθεί ελληνική πτώχευση ή κάποια άλλη χωρίς να προσκρούει στις αντιρρήσεις της Γερμανίας και ήλπιζαν ότι στις Κάννες αυτό θα γινόταν αποδεκτό. Περιελάμβανε μια μορφή μετρητού που δεν είναι πολύ γνωστή: τα Ειδικά Τραβηχτικά Δικαιώματα (special drawing rights - SDRs). Τυπικά δεν είναι χρήμα. Δημιουργήθηκαν από το ΔΝΤ το 1969 ως αντικατάστατο του χρυσού και του δολαρίου στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό λογιστικό. Γνωστά ως «χάρτινος χρυσός» δεν μπορούν να κατέχονται από κανέναν άλλον πλην του ΔΝΤ και πρέπει να μετατραπούν σε άλλο νόμισμα πριν ξοδευτούν.
Το 2009 μετά την κρίση που προκάλεσε η Lehman Brothers το G20 αύξησε το ποσό των SDRs κατά 250 δισ. δολάρια. Στις Κάννες οι ΗΠΑ και η Γαλλία ήθελαν κάτι ανάλογο. Αντί όμως για το ΔΝΤ η ευρωζώνη θα διέθετε SDRs αξίας 140 δισ. ευρώ για ένα ταμείο διάσωσης. Ακόμα και αυτοί που σχεδίασαν την πρόταση παραδέχονται ότι ήταν βιαστική. Στη συνάντηση ο Ομπάμα είπε ότι «οι ΗΠΑ θα προτιμούσαν η ΕΚΤ να δράσει όπως η Fed, αλλά αυτό δεν δείχνει να είναι εφικτή επιλογή», μια ξεκάθαρη αναφορά στις γερμανικές αντιδράσεις.
Το «όχι» του Jens Weidmann
Η Μέρκελ είχε ένα ακόμα πρόβλημα. Ήταν ανοικτή στην πρόταση, αλλά τα SDRs δεν ελέγχονται από κυβερνήσεις, αλλά από τις κεντρικές τράπεζες. Και ο Jens Weidmann επικεφαλής της Bundesbank διαφώνησε. Από πηγές του ΔΝΤ ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης είχε μάθει για το σχέδιο και έτσι έγραψε γρήγορα μια επιστολή προς την καγκελάριο για τη διαφωνία του. Η διαφωνία ήταν ιδεολογική, αλλά και πρακτική. Εκτίμησε ότι η χρήση ξένων αποθεματικών για τη δημιουργία του Ταμείου θα έστελνε λάθος μήνυμα στις αγορές και θα ήταν δείγμα απελπισίας. Το βασικό πρόβλημα όμως ήταν ότι τα SDRs, όπως τα αποθέματα χρυσού μιας χώρας, είναι μέρος των συναλλαγματικών διαθεσίμων και αποκλειστικά θέμα της κεντρικής τράπεζας η διαχείρισή τους. Δεν είχε πρόβλημα να αυξηθεί το ποσό που δόθηκε το 2009 στο ΔΝΤ, αλλά η χρήση τους για ένα ευρωπαϊκό ταμείο διάσωσης θα δημιουργούσε ένα επικίνδυνο προηγούμενο, εκτίμησε.
Στην επιστολή καλούσε τη Μέρκελ να απορρίψει την πρόταση. Αυτή η επιστολή όμως δεν έφτασε έγκαιρα στη γερμανική αντιπροσωπεία στις Κάννες. Η διαφωνία έγινε γνωστή από το τηλέφωνο. Υπήρξε σειρά τηλεφωνημάτων σε μια προσπάθεια να αλλάξει γνώμη ο κεντρικός τραπεζίτης. Αλλά δεν άλλαξε.
Τελικά στη συνάντηση όταν έγινε η πρόταση από τον Σαρκοζί και τον Ομπάμα η Μέρκελ είπε τα «κακά» νέα: η Bundesbank διαφωνεί και η ίδια δεν μπορεί να το δεχτεί χωρίς την Bundesbank. Είπε ότι υποστηρίζει πολιτικά το σχέδιο και πως αν η Ιταλία δεχτεί να λάβει βοήθεια 80 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ η ίδια θα πάει στη γερμανική Βουλή να ζητήσει αύξηση του ποσού για το Ταμείο Διάσωσης. Για τα SDRs όμως η απάντηση ήταν «όχι».
Τα δάκρυα της Μέρκελ
Η Μέρκελ ήταν στη γωνία. Ο Ομπάμα υποστήριξε ότι η ιδέα της προσφυγής της Ιταλίας στο ΔΝΤ ήταν κακή. Ο Σαρκοζί προσπάθησε να πετύχει έναν συμβιβασμό. Οι ΗΠΑ ήθελαν η Γερμανία να συνεισφέρει με τα SDRs, αλλά η Γερμανία προσέφερε «μερική» δέσμευση αν η Ιταλία έμπαινε σε πρόγραμμα του ΔΝΤ. Ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Giulio Tremonti ήταν ξεκάθαρος: η Ιταλία δέχεται παρακολούθηση του ΔΝΤ, αλλά όχι πρόγραμμα.
Θα μπορούσε το ιταλικό σχέδιο για παρακολούθηση της οικονομίας από το Ταμείο, συν δέσμευση της Γερμανίας να βοηθήσει με διμερή δάνεια να ήταν αρκετό; Αυτό αναρωτήθηκε ο Γάλλος πρόεδρος. «Όχι. Η Γερμανία έχει το 1/4 από όλες τις τοποθετήσεις της ευρωζώνης σε SDRs», απάντησε ο Ομπάμα. «Αν έχεις όλες τις χώρες της ευρωζώνης, αλλά όχι τη Γερμανία αρχίζει να χάνεται η αξιοπιστία». Τότε ήρθε το ξέσπασμα δακρύων της Μέρκελ. «Δεν είναι δίκαιο. Δεν μπορώ να αποφασίσω ενάντια στην Bundesbank. Δεν μπορώ να το κάνω αυτό».
Το ξέσπασμα μετρίασε τις αμερικανικές και τις γαλλικές απαιτήσεις για συμφωνία εδώ και τώρα. «Είδε ότι το παρατράβηξε», σχολιάζει για τη στάση του Ομπάμα Ευρωπαίος που ήταν στον χώρο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος ρώτησε αν η Μέρκελ μπορούσε να λύσει το θέμα με την Bundesbank ως τη Δευτέρα, ενώ επίσης αναρωτήθηκε αν μπορεί να υπάρξει αναφορά στην απόφαση της Συνόδου. Αμφότεροι δεν είχαν καταλάβει την καγκελάριο. «Δεν πρόκειται να πάρω τόσο μεγάλο ρίσκο χωρίς να λάβω κάτι από την Ιταλία. Δεν πρόκειται να αυτοκτονήσω». Έτσι, έληξε η συνάντηση.
Οι ηγέτες βρέθηκαν ξανά το επόμενο πρωί, αλλά το momentum είχε χαθεί. «Η καταιγίδα πέρασε», είπε κάποιος που μετείχε και στις δύο συναντήσεις. Το σχέδιο για τα SDRs δεν ξαναείδε το φως.
Αργότερα ο Μπερλουσκόνι αποκάλυψε στη συνέντευξη τύπου αυτό που όλοι ήθελαν να μείνει μυστικό: το ΔΝΤ του προσέφερε ένα σχέδιο διάσωσης. Η Ιταλία έλαβε έτσι το στίγμα ότι χρειάζεται πρόγραμμα στήριξης χωρίς να πάρει χρήματα. Οι αγορές αντέδρασαν.
Η αποτυχία στις Κάννες τροφοδότησε με οξυγόνο τη φωτιά της κρίσης. Σε μια εβδομάδα τα επιτόκια στα ιταλικά ομόλογα έφτασαν το 7,5%. Της Ελλάδας εκτοξεύτηκαν στο 33%, επίπεδο χωρίς προηγούμενο για ανεπτυγμένη χώρα.
Χωρίς νέο τείχος προστασίας δεν ήταν ξεκάθαρο τι θα έσωζε το ευρώ...
matrix 24
Όχι
για τα δάκρυα της Μέρκελ τις Κάννες ούτε για τις διαφωνίες της με τον
Ομπάμα και τον Σαρκοζί για την ευρωζώνη, αλλά για τις μυστικές
συνομιλίες των αξιωματούχων της Ευρώπης με τους δύο Έλληνες πολιτικούς
και τη συμφωνία τους να "σκοτώσουν" το δημοψήφισμα και στη θέση του
Παπανδρέου να τοποθετήσουν τον Λουκά Παπαδήμο. Το καυτό αυτό παρασκήνιο
με την άμεση εμπλοκή Σαμαρά και Βενιζέλου έρχεται για πρώτη φορά στη
δημοσιότητα και εκ των πραγμάτων εγείρεται μείζον πολιτικό θέμα στο
οποίο θα πρέπει να τοποθετηθούν όλοι.Τα δάκρυα της Μέρκελ
Το πρώτο μέρος μιας σειράς ρεπορτάζ, που αποκαλύπτουν τι έγινε πίσω από τις κλειστές πόρτες όταν οι ηγέτες πάσχιζαν να σώσουν το ευρώ, δημοσιεύουν οι Financial Times. Προς κατάπληξη σχεδόν όλων στην αίθουσα, η Άγκελα Μέρκελ άρχισε να κλαίει. «Das ist nicht fair». Αυτό δεν είναι δίκαιο, είπε οργισμένη η Γερμανίδα καγκελάριος με τα μάτια της να βουρκώνουν. «Ich bringe mich nicht selbst um». Δεν θα αυτοκτονήσω. Για όσους ήταν μάρτυρες αυτού του ξεσπάσματος στη μικρή αίθουσα συνεδριάσεων στο γαλλικό παραθαλάσσιο θέρετρο των Καννών, ήταν αρκετά σοκαριστικό να βλέπουν τον πιο ισχυρό ηγέτη της Ευρώπης με το μεγαλύτερο συναισθηματικό έλεγχο να ξεσπά σε δάκρυα.
Οι παρευρισκόμενοι όμως μεταφέρουν ότι η σκηνή ήταν ακόμη πιο αξιοσημείωτη για τους δύο άνδρες που είχαν προκαλέσει την οργή της: ο ένας καθόταν δίπλα της, ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, και ο άλλος στην άλλη άκρη του τραπεζιού, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα. Ήταν το χειρότερο σημείο σε μία «βάναυση» νύχτα γεμάτη αλληκοκατηγορίες, την οποία ένας εκ των παρευρισκόμενων θυμάται ως το ναδίρ στην τριετή κρίση της ευρωζώνης.
Ο Ν. Σαρκοζί ήλπιζε ότι η ηγεσία του στη σύνοδο του G20 θα εδραίωνε την παρουσία του στη διεθνή σκηνή καθώς διεκδικούσε την επανεκλογή του. Αντί αυτού, όμως, όλα κατέρρεαν. Η Ελλάδα κατέρρεε πολιτικά. Η Ιταλία, μία χώρα πολύ μεγάλη για να καταρρεύσει, φαινόταν ότι σε λίγες ημέρες θα έχανε κάθε πρόσβαση στις διεθνείς αγορές. Και η Α. Μέρκελ, όσο κι αν προσπαθούσε ο Ν. Σαρκοζί και ο Μπ. Ομπάμα, δεν πειθόταν να αυξήσει τις γερμανικές εισφορές για το «τείχος προστασίας» της ευρωζώνης - το «μεγάλο μπαζούκα» που πίστευαν ότι έπρεπε να ενισχυθεί δραστικά για να αποτρέψει τις επιθέσεις των πανικοβλημένων επενδυτών. Αντιθέτως, αν και βρισκόταν στη γωνία, η Α. Μέρκελ επέστρεψε την κριτική που δεχόταν στον Ν. Σαρκοζί και τον Μπ. Ομπάμα. Εάν δεν τους άρεσε ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόταν την κατάσταση η κυβέρνησή της, τότε έφταιγαν εκείνοι. Σε κάθε περίπτωση, ήταν ο δικός τους συμμαχικός στρατός που είχε «επιβάλει» το γερμανικό Σύνταγμα στον ηττημένο του πολέμου πριν από έξι δεκαετίες.
«Στο σημείο αυτό ήταν σαφές ότι θα μπορούσε να εκραγεί η ευρωζώνη», δήλωσε μέλος της γαλλικής αντιπροσωπείας στις Κάννες. «Υπήρχε το συναίσθημα ότι με μετάδοση της κρίσης, σε αυτό το χρονικό σημείο, βρισκόμασταν στα πρόθυρα της έκρηξης».
Τους τελευταίους έξι μήνες, οι Financial Times έκαναν δεκάδες συνεντεύξεις σε ανθρώπους που πήραν μέρος στη λήψη αυτών των αποφάσεων ώστε να πουν όλη την ιστορία για το πώς δημιουργήθηκε αυτή η νέα ευρωζώνη. Από μεσαίους γραφειοκράτες μέχρι πρωθυπουργούς, όλοι διηγούνται τη συγκλονιστική ιστορία των ατυχημάτων, των λαθών και της φαινομενικά παράτολμης πολιτικής. Στο τέλος όμως, αυτοί οι ίδιοι οι ηγέτες φαίνεται πως επικράτησαν. Το ευρώ σώθηκε. Η Ευρώπη που δημιούργησαν, καλώς ή κακώς, θα είναι το κληροδότημά τους.
Η απόφαση Παπανδρέου
Όπως σχεδόν τα πάντα σε αυτήν την κρίση της ευρωζώνης, έτσι και αυτή η ιστορία ξεκίνησε στην Ελλάδα. Ο ψηλόλιγνος απόγονος της πιο διάσημης πολιτικής δυναστείας στην Ελλάδα επέστρεψε στην Αθήνα αφού είχε ολοκληρωθεί μία από τις πιο κρίσιμες ευρωπαϊκές συνόδους για να διαπιστώσει ότι η χώρα του βρισκόταν σε αναταραχή. Στις 27 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, είχε συμφωνήσει στη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση κρατικού χρέους στην Ιστορία. Στο εσωτερικό της χώρας του, όμως, τον κατηγορούσαν.
Στην παρέλαση της Θεσσαλονίκης, η παρουσία χιλιάδων διαδηλωτών -όπου συμπεριλαμβάνονταν ακροδεξιοί και αναρχικοί- ανάγκασε τον πρόεδρο της χώρας, Κάρολο Παπούλια, να φύγει. Ο Γ. Παπανδρέου είπε αργότερα στους ομότιμους πρωθυπουργούς πως ένιωσε ότι αυτό το περιστατικό ήταν σημάδι πως η χώρα του βρισκόταν στα πρόθυρα ενός νέου πραξικοπήματος. «Όλοι έλεγαν πως η κυβέρνηση είναι προδότες» θυμάται ο Έλληνας πρώην πρωθυπουργός και συμπληρώνει: «Συνειδητοποίησα ότι η κατάσταση έβγαινε εκτός ελέγχου».
Εκείνο το Σαββατοκύριακο, μάζεψε μία μικρή ομάδα συμβούλων και αποκάλυψε το σχέδιό του: θα ζητούσε εθνικό δημοψήφισμα για το νέο πρόγραμμα στήριξης των 172 δισ. ευρώ. Αυτοί που επέκριναν τη συμφωνία, εκ των οποίων ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αντώνης Σαμαράς, αλλά και εσωκομματικοί αντάρτες, θα αναγκάζονταν να διαλέξουν πλευρά και πιθανότατα θα στήριζαν το πακέτο, καθώς η επικρατέστερη εναλλακτική θα ήταν η έξοδος από το ευρώ, υποστήριξε ο Γ. Παπανδρέου. Η νίκη θα του έδινε τη λαϊκή εντολή για τις μεταρρυθμίσεις που ζητούσαν οι δανειστές.
Ο Γ. Παπανδρέου, όμως, δεν συμβουλεύτηκε κανέναν άλλο πέρα από τον στενό του κύκλο. Αντιθέτως, εκείνο το βράδυ παρουσίασε το σχέδιό του ως τετελεσμένο γεγονός στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ. Όσοι βρίσκονταν στο δωμάτιο -εκ των οποίων και ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος- σοκαρίστηκαν. «Το βράδυ της Κυριακής, κατά την τελευταία μας κατ’ ιδίαν συνάντηση, ο Γ. Παπανδρέου μίλησε μόνο για μία πρόταση περί ψήφου εμπιστοσύνης και καθόλου για δημοψήφισμα» δήλωσε ο κ. Βενιζέλος, προσθέτοντας ότι τις επόμενες ώρες υπέφερε από έντονους πόνους στην κοιλιακή χώρα που τον ανάγκασαν να πάει στο νοσοκομείο. «Σύμφωνα με την ιατρική γνωμάτευση, ήταν αποτέλεσμα του στρες».
«Θυμάμαι πως το πρώτο που σκέφτηκα ήταν: ''Ελπίζω να το έχει πει στη Μέρκελ''» είπε ένας υπουργός.
Ο Γ. Παπανδρέου αργότερα ισχυρίστηκε ότι είχε αφήσει υπόνοιες στους υπόλοιπους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κάποιοι αναγνωρίζουν αόριστες αναμνήσεις κι άλλοι δεν θυμούνται τίποτα. «Εγώ ποτέ δεν το πήρα στα σοβαρά» δήλωσε ένας εξ αυτών και συμπλήρωσε: «Μου έμοιαζε κάπως απελπισμένο».
Η αντίδραση Σαρκοζί
Έτσι, όταν ο Ν. Σαρκοζί έμαθε ότι ο Γ. Παπανδρέου είχε αποφασίσει να θέσει την προσεκτικά σχεδιασμένη συμφωνία για το πρόγραμμα στήριξης σε δημοψήφισμα εξερράγη. «Ήταν οργισμένος», είπε ένας βοηθός του. Οι αγορές ομολόγων της ευρωζώνης, οι οποίες είχαν προσωρινά μαζευτεί μετά τη συμφωνία για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, βρέθηκαν σε πανικό πωλήσεων. Οι αποδόσεις των 10ετών κρατικών ομολόγων της Ελλάδας αυξήθηκαν κατά 16,2% σε μία μέρα. Πιο ανησυχητικό ήταν το γεγονός ότι το κόστος δανεισμού για τις ισχυρότερες κυβερνήσεις της ευρωζώνης άρχισε να πλησιάζει σε επίπεδα που ανάγκασαν κι άλλες χώρες σε προγράμματα διάσωσης.
Ο Ν. Σαρκοζί κάλεσε τους στενότερους συμβούλους του σε μία έκτακτη συνάντηση. Σύμφωνα με άτομο που συμμετείχε σε αυτήν, η αρχική αντίδραση του Γάλλου προέδρου ήταν να εξαναγκάσει τον Γ. Παπανδρέου σε αλλαγή πορείας. Είτε θα αποδεχόταν το νέο πακέτο χωρίς προϋποθέσεις άμεσα ή η Ελλάδα θα οδηγούνταν εκτός ευρώ. Ο Ενρί Γκουιάνο, ο έμπιστος του Σαρκοζί, σημείωσε πως ο ίδιος ο Σαρλ ντε Γκολ προτιμούσε τα δημοψηφίσματα από την κοινοβουλευτική πολιτική. Εάν ζητούσε από τον Παπανδρέου να ακυρώσει ένα δημοψήφισμα θα ήταν σαν να αντιτίθεται στις παραδόσεις που τους κληροδότησε ο ντε Γκολ. Έτσι, ο Ν. Σαρκοζί κατέληξε σε έναν συμβιβασμό: ο Γ. Παπανδρέου θα προχωρούσε με το δημοψήφισμα, αλλά όχι για το πακέτο στήριξης.
Η πρόσκληση στις Κάννες
Ο Ν. Σαρκοζί τηλεφώνησε στην Α. Μέρκελ και συμφώνησαν σε μία στρατηγική. Θα καλούσαν τον Παπανδρέου στις Κάννες, όπου σε 48 ώρες θα διεξαγόταν η σύνοδος του G20 και θα τον έπειθαν να κάνει το δημοψήφισμα με το ερώτημα εάν η Ελλάδα θα παραμείνει στην ευρωζώνη. Στο Βερολίνο, η Α. Μέρκελ διχάστηκε για το θέμα του «Grexit», και πολλοί σύμβουλοι -ειδικότερα ο ισχυρός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε- υποστήριξαν ότι θα έδενε περισσότερο τα 16 εναπομείναντα μέλη και θα τους έδινε τη δυνατότητα να βγουν από την κρίση. «Ήθελε πολύ να είναι ένα σαφές ερώτημα εντός ή εκτός ευρώ» δηλώνει Γερμανός αξιωματούχος. «Για εκείνη το σημείο κλειδί ήταν εάν οι ίδιοι οι Έλληνες ήθελαν να είναι εντός ή εκτός και εάν με το δημοψήφισμα αποφάσιζαν ότι θέλουν την έξοδο, τότε ο δρόμος θα ήταν ευκολότερος».
Πολλοί αξιωματούχοι ακόμη αναρωτιούνται γιατί ο Παπανδρέου συμφώνησε να εμφανιστεί στις Κάννες για να τον επιπλήξουν. Αν και εξεπλάγη με το ξέσπασμα θυμού από τους Ευρωπαίους ηγέτες, ο ίδιος δήλωσε ότι χάρηκε για την ευκαιρία που είχε να αποσπάσει στήριξη για την ιδέα του δημοψηφίσματος σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το «τελεσίγραφο»
Ο Ν. Σαρκοζί κάλεσε τους ομότιμους ηγέτες στο Παλάτι στις 5:30 μ.μ. την Τετάρτη, μία ώρα πριν συναντηθούν με τον Παπανδρέου, για να συμφωνήσουν στον τρόπο με τον οποίο θα τον αντιμετωπίσουν. Στη συνάντηση συμμετείχαν η Α. Μέρκελ, ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου και πρόεδρος του Eurogroup, η Κριστίν Λαγκάρντ, γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, και οι δύο πρόεδροι της Ε.Ε., Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και Χέρμαν Βαν Ρομπάι. Ο Ν. Σαρκοζί έδωσε σε όλους ένα λευκό χαρτί με τίτλο Position commune sur la Grèce – Κοινή θέση για την Ελλάδα. «Η ιδέα ήταν να μπει ο Παπανδρέου στη γωνία» δήλωσε ένας από τους παρευρισκόμενους.
Το σχέδιο έξι σημείων του Σαρκοζί -που έχουν στη διάθεσή τους οι F.T.- ήταν σαφές και σκληρό. Ο Έλληνας πρωθυπουργός έπρεπε να δεχθεί το πρόγραμμα στήριξης που είχε συμφωνηθεί την προηγούμενη εβδομάδα και δεν θα δινόταν καμία περαιτέρω βοήθεια μέχρις ότου το κοινοβούλιο της χώρας το επικύρωνε με την ψήφο του.
«Είμαστε πάντα έτοιμοι να βοηθήσουμε την Ελλάδα παρά τη μονομερή απόφαση να ανακοινωθεί το δημοψήφισμα χωρίς πρότερη ενημέρωση» αναφέρει το δεύτερο σημείο, σε μία σαφή ένδειξη της οργής του κ. Σαρκοζί. Το έκτο σημείο είναι το πιο ξεκάθαρο: «Το δημοψήφισμα θα αφορά μόνο την ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Ο Γ. Παπανδρέου στη συνέχεια ισχυρίστηκε ότι αυτός που πάλεψε μαζί του για να αλλάξει η διατύπωση του δημοψηφίσματος ήταν κυρίως ο Ν. Σαρκοζί και πως η Α. Μέρκελ ήταν με τη δική του πλευρά. Όσοι βρίσκονταν στην αίθουσα, όμως, αναφέρουν ότι μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών -συμπεριλαμβανομένης της Α. Μέρκελ- υπήρχαν ελάχιστες διαφωνίες.
Έχοντας συμφωνήσει στη γραμμή για την Ελλάδα, ο Ν. Σαρκοζί γύρισε τη συζήτηση σε κάτι που τους απασχολούσε περισσότερο: στην Ιταλία. Το δημοψήφισμα του Παπανδρέου είχε δημιουργήσει ένα δίλημμα για την Ελλάδα, αλλά επίσης έβγαλε στην επιφάνεια έναν πολύ μεγαλύτερο φόβο: ότι η μετάδοση από την Αθήνα θα διαχεόταν σε όλη την ευρωζώνη. Η χώρα που αντιμετώπιζε τον μεγαλύτερο κίνδυνο ήταν η Ιταλία.
Με δημόσιο χρέος σχεδόν 2 τρισ. ευρώ -το τέταρτο μεγαλύτερο στον κόσμο- οι αξιωματούχοι του ιταλικού υπουργείου Οικονομικών εκτιμούσαν ότι ένα τριετές πρόγραμμα στήριξης θα άγγιζε περίπου τα 600 δισ. ευρώ. Δεν υπήρχαν αρκετά χρήματα στην Ε.Ε. ή στο ΔΝΤ γι' αυτό. Η Ιταλία ήταν απλούστατα πολύ μεγάλη για να διασωθεί. «Δεν μπορούσαμε να αντέξουμε το κόστος της Ιταλίας» ανέφερε αξιωματούχος του γαλλικού υπουργείου Οικονομικών και συμπλήρωσε: «Κανένας δεν μπορούσε. Θα ήταν κατά συνέπεια πιθανότατα το τέλος της ευρωζώνης».
Η Κρ. Λαγκάρντ έφτασε στις Κάννες με ένα σχέδιο, να τεθεί η Ιταλία σε ένα «προληπτικό πρόγραμμα» 80 δισ. ευρώ, σε μία γραμμή πίστωσης που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, αλλά θα οδηγούσε επίσης σε εντατική παρακολούθηση, ώστε να εξασφαλιστεί ότι ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας που είχε απολέσει την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων ηγετών, θα εφάρμοζε τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Υποστήριξε πως μόνο έτσι οι αγορές θα άρχιζαν να δανείζουν και πάλι την Ιταλία με βιώσιμο επιτόκιο. «Η Ιταλία δεν έχει αξιοπιστία» δήλωσε η Κρ. Λαγκάρντ στη συζήτηση. Αλλά η απόφαση για την Ιταλία μπορούσε να περιμένει. Ο Γ. Παπανδρέου αναμενόταν από στιγμή σε στιγμή.
Ο ψυχολογικός πόλεμος
Στη συνάντηση, πολλοί από τους συμμετέχοντες έμειναν άναυδοι. Στο ημερολόγιό του, ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Φρανσουά Μπορουάν, έκανε λόγο για ψυχολογικό πόλεμο. Άλλοι, ειδικότερα οι δύο πρόεδροι της Ε.Ε., είπαν στη συνέχεια στους συνεργάτες τους ότι ένιωθαν πολύ άβολα με το γεγονός πως μία μικρή ομάδα Ευρωπαίων ηγετών πίεζαν τον εκλεγμένο πρωθυπουργό μιας χώρας. «Ποτέ δεν είδα μία συνάντηση τόσο έντονη και τόσο δύσκολη» είπε ένας εκ αυτών των συνεργατών.
Από τη στιγμή που ο Γ. Παπανδρέου με τον Ε. Βενιζέλο έφτασαν στην αίθουσα, ο Ν. Σαρκοζί ξεκίνησε αυτό που ένας αξιωματούχος χαρακτήρισε «the full Sarkozy»: μία στοχευμένη, οργισμένη αποκήρυξη της απόφασης του Παπανδρέου για δημοψήφισμα. «Σαφέστατα το συναίσθημα ήταν: κάναμε τα πάντα για να σας βοηθήσουμε, κάναμε τα πάντα για να σας κρατήσουμε στην ευρωζώνη, πήραμε οικονομικό και πολιτικό κίνδυνο» είπε μέλος της γαλλικής αποστολής. «Είναι η μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους του κόσμου, στην Ιστορία, και τώρα το μόνο που κάνετε είναι να μας προδίδετε».
Ο Παπανδρέου αιφνιδιάστηκε. «Έρχεται και αρχίζει να μιλά έξαλλος για το δημοψήφισμα», λέει για τον Σαρκοζί. «Η θέση του Σαρκοζί ήταν πολύ επιθετική. Δεν ήταν ευγενική. Πολύ-πολύ ισχυρή και πολύ επιθετική, ώστε να μπει η Ελλάδα στο δίλημμα: εντός ή εκτός» είπε ο Ε. Βενιζέλος.
Οι Έλληνες προσπάθησαν να αντεπιτεθούν. Ο Παπανδρέου παρουσίασε το σχέδιό του: το δημοψήφισμα θα γινόταν σε έναν μήνα και θα ανάγκαζε τον Σαμαρά και τους εσωκομματικούς του αντιπάλους να ευθυγραμμιστούν, δεδομένου ότι ακόμη και οι πιο δηλητηριώδεις επικριτές του δεν θα μπορούσαν να αντιταχθούν στη μόνη σωτηρία για την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη. Τότε ο Παπανδρέου διάβασε την προτεινόμενη διατύπωση για το δημοψήφισμα. «Ήταν μία κάπως μεγάλη παράγραφος» παραδέχθηκε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
«Πρέπει να το λύσουμε εδώ»
Η Α. Μέρκελ ήταν η πρώτη που αντέδρασε και δεν ήταν χαρούμενη. «Ή θα το λύσουμε αυτό εδώ, μεταξύ μας ή στα μάτια του κόσμου θα έχουμε αποτύχει» είπε. «Wir müssen entscheiden» - πρέπει να αποφασίσουμε. «Ή θέλετε να μείνετε εντός ευρωζώνης ή όχι» είπε. Όσοι βρίσκονταν στην αίθουσα είπαν ότι ο Παπανδρέου εμφανώς αποθαρρύνθηκε καθώς συνεχιζόταν η μάχη. Όταν κουράστηκε, ο Ε. Βενιζέλος ανέλαβε τη μάχη, που για πολλούς ήταν σημάδι ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός ξαφνικά συνειδητοποίησε ότι είχε καταστεί εξαντλημένη πολιτική δύναμη και ο Ε. Βενιζέλος, ο οποίος εδώ και καιρό εποφθαλμιούσε την πρωθυπουργία, κινήθηκε για να εκμεταλλευθεί την αλλαγή των συνθηκών.
Ήταν η αλλαγή στη γλώσσα του σώματος που πρόσεξε ο Μπαρόζο, ο οποίος καθόταν αθόρυβα. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είπε αργότερα στους συνεργάτες του ότι η σκηνή που ξετυλίχτηκε μπροστά του τον έκανε να ανησυχεί περισσότερο. Πέρα από τη γενική συζήτηση περί ελληνικής εξόδου από το ευρώ, η οποία κατά τους αξιωματούχους της Κομισιόν θα προκαλούσε ανεξέλεγκτο πανικό στις αγορές για τον ευρωπαϊκό Νότο, η προοπτική μηνιαίας καμπάνιας για το δημοψήφισμα σήμαινε εβδομάδες αβεβαιότητας, δηλαδή αυτό ακριβώς που προσπαθούσαν να αποφύγουν καθώς οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων είχαν φτάσει σε επικίνδυνα επίπεδα.
Το τηλεφώνημα Μπαρόζο σε Σαμαρά
Εν αγνοία του Ν. Σαρκοζί και της Α. Μέρκελ, τηλεφώνησε στον Α. Σαμαρά, τον τότε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης από το ξενοδοχείο του πριν ξεκινήσει η συνάντηση. Γνώριζε ότι εκείνος ήθελε απεγνωσμένα να αποφύγει το δημοψήφισμα. Ο Α. Σαμαράς του είπε ότι τώρα ήταν πρόθυμος να συνυπογράψει σε μία κυβέρνηση εθνικής ενότητας μεταξύ της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ - κάτι που επιμελώς απέφευγε επί μήνες, ελπίζοντας ότι θα μπορούσε να εξασφαλίσει την πρωθυπουργία. Ο Μπαρόζο κάλεσε το συμβούλιό του και στελέχη της Κομισιόν στη σουίτα του στο Hotel Majestic Barrière για να χαράξει στρατηγική. Αποφάσισε ότι δεν θα έλεγε στον Ν. Σαρκοζί ή στην Α. Μέρελ για εκείνη τη συνομιλία, αλλά σύμφωνα με άτομα που βρέθηκαν σε εκείνη τη σουίτα, ξεκίνησε τη συζήτηση για πιθανά ονόματα τεχνοκρατών που θα μπορούσαν να πάρουν τα ηνία από τον Παπανδρέου σε μία κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Το πρώτο πρόσωπο που είπε ο Μπαρόζο ήταν ο Λουκάς Παπαδήμος. Σε μία εβδομάδα, ο Λ. Παπαδήμος ανέλαβε καθήκοντα.
Το τετ α τετ Μπαρόζο - Βενιζέλου
Παρατηρώντας τον Ε. Βενιζέλο μερικές ώρες αργότερα, ο Μπαρόζο είδε την ευκαιρία. Ο Ν. Σαρκοζί έκλεισε τη συνάντηση διαβάζοντας ξανά το σχέδιο των έξι σημείων, είπε στον Παπανδρέου να επιστρέψει στην Αθήνα και να «πάρει μία απόφαση» και ο Μπαρόζο πήρε τον Βενιζέλο στην άκρη. «Πρέπει να σκοτώσουμε αυτό το δημοψήφισμα» του είπε. Ο υπουργός Οικονομικών συμφώνησε σχεδόν αμέσως. Το τέλος του δημοψηφίσματος θα ήταν επίσης το τέλος του Παπανδρέου.
Μετά από κάποια σύντομα σχόλια στον Τύπο όπου είπε ότι «το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα κρίνει την παραμονή ή μη της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ», ο Παπανδρέου πήρε τον δρόμο της επιστροφής προς το αεροδρόμιο της Νίκαιας. Στο αυτοκίνητο, γύρισε στον Ε. Βενιζέλο και του είπε ότι τα πράγματα δεν είχαν πάει τόσο άσχημα όσο φοβόταν. Ο Ε. Βενιζέλος ήταν δύσπιστος. Κατά την πτήση προς Αθήνα, ενώ ο Γ. Παπανδρέου κοιμόταν, ο Βενιζέλος ενθαρρύνθηκε από την παραίνεση του Μπαρόζο και είπε σε έναν βοηθό του να συντάξει μία δήλωση που θα κοινοποιούσε με την προσγείωση του αεροπλάνου, στις 4:45 π.μ. της Πέμπτης. «Η θέση της Ελλάδας μέσα στο ευρώ είναι μια ιστορική κατάκτηση της χώρας που δεν μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση. Το κεκτημένο αυτό του ελληνικού λαού δεν μπορεί να εξαρτηθεί από τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος». Το δημοψήφισμα του Παπανδρέου είχε πεθάνει. Όπως και η πρωθυπουργία του.
Το σχέδιο για χρηματοδότηση του Ταμείου μέσω των SDRs
Για μήνες ο Ομπάμα έβλεπε την κατάσταση στην Ευρώπη να γίνεται όλο και χειρότερη και η ανησυχία μεγάλωνε. Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Tim Geithner προσπαθούσε να περάσει μαθήματα από την τραπεζική κρίση στις ΗΠΑ, κυρίως ότι μόνο ένα μεγάλο τείχος κρατικού χρήματος μπορεί να καθησυχάσει τους επενδυτές.
Ωστόσο οι Αμερικανοί καταλάβαιναν ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες κινούνταν διαφορετικά. Οι ΗΠΑ είχαν μόνο ένα στόχο, λέει Ευρωπαίος που συνάντησε τον Geithner. Η ευρωζώνη έπρεπε να σωθεί γιατί διαφορετικά θα υπήρχε μεγάλη ύφεση (depresson) στην Ευρώπη και αυτό θα επηρέαζε την οικονομία της υπερδύναμης. Η αμηχανία όμως ήταν εμφανής και η επιτομή της ήταν οι σχέσεις με τη Μέρκελ που συχνά έβρισκε την αμερικανική παρέμβαση ακατάλληλη και μη επιθυμητή. Το Βερολίνο πίεσε για να εμπλακεί το ΔΝΤ, αλλά η Μέρκελ έλεγε στους συναδέλφους της ότι οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται από Ευρωπαίους. Ωστόσο πολλοί σε Βρυξέλλες, Φρανκφούρτη και Παρίσι καλωσόρισαν την αμερικανική παρέμβαση ως ένα αντίβαρο στο Βερολίνο.
Όταν οι Ευρωπαίοι ηγέτες κλήθηκαν ξανά από τον Σαρκοζί στις 9:30 το βράδυ στις Κάννες είδαν με έκπληξη τον Ομπάμα να προεδρεύει στη συνάντηση. Πολλοί πίστευαν ότι η βραδιά θα αφιερωνόταν στην προσπάθεια να πειστεί ο Μπερλουσκόνι να καταφύγει η Ιταλία στο ΔΝΤ, κάτι που οι Ιταλοί είχαν απορρίψει το πρωί.
Ωστόσο ο Ομπάμα ξεκίνησε με κάτι διαφορετικό. Ένα σχέδιο να αυξηθεί το τείχος προστασίας της Ευρώπης. Για Γάλλους και Αμερικανούς η περισσότερο προφανής πηγή για να χρηματοδοτηθεί το τείχος ήταν η ΕΚΤ. Αλλά το Βερολίνο για πολύ καιρό στεκόταν ενάντια στη χρηματοδότηση κρατών από την κεντρική τράπεζα. Ήταν θέμα αρχής, το οποίο είχε τις ρίζες του στη γερμανική ιστορία.
Οι αντιπροσωπείες της Γαλλίας και των ΗΠΑ είχαν δουλέψει σε ένα σχέδιο που θα έπειθε τις αγορές ότι υπάρχει αρκετό χρήμα για να αποφευχθεί ελληνική πτώχευση ή κάποια άλλη χωρίς να προσκρούει στις αντιρρήσεις της Γερμανίας και ήλπιζαν ότι στις Κάννες αυτό θα γινόταν αποδεκτό. Περιελάμβανε μια μορφή μετρητού που δεν είναι πολύ γνωστή: τα Ειδικά Τραβηχτικά Δικαιώματα (special drawing rights - SDRs). Τυπικά δεν είναι χρήμα. Δημιουργήθηκαν από το ΔΝΤ το 1969 ως αντικατάστατο του χρυσού και του δολαρίου στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό λογιστικό. Γνωστά ως «χάρτινος χρυσός» δεν μπορούν να κατέχονται από κανέναν άλλον πλην του ΔΝΤ και πρέπει να μετατραπούν σε άλλο νόμισμα πριν ξοδευτούν.
Το 2009 μετά την κρίση που προκάλεσε η Lehman Brothers το G20 αύξησε το ποσό των SDRs κατά 250 δισ. δολάρια. Στις Κάννες οι ΗΠΑ και η Γαλλία ήθελαν κάτι ανάλογο. Αντί όμως για το ΔΝΤ η ευρωζώνη θα διέθετε SDRs αξίας 140 δισ. ευρώ για ένα ταμείο διάσωσης. Ακόμα και αυτοί που σχεδίασαν την πρόταση παραδέχονται ότι ήταν βιαστική. Στη συνάντηση ο Ομπάμα είπε ότι «οι ΗΠΑ θα προτιμούσαν η ΕΚΤ να δράσει όπως η Fed, αλλά αυτό δεν δείχνει να είναι εφικτή επιλογή», μια ξεκάθαρη αναφορά στις γερμανικές αντιδράσεις.
Το «όχι» του Jens Weidmann
Η Μέρκελ είχε ένα ακόμα πρόβλημα. Ήταν ανοικτή στην πρόταση, αλλά τα SDRs δεν ελέγχονται από κυβερνήσεις, αλλά από τις κεντρικές τράπεζες. Και ο Jens Weidmann επικεφαλής της Bundesbank διαφώνησε. Από πηγές του ΔΝΤ ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης είχε μάθει για το σχέδιο και έτσι έγραψε γρήγορα μια επιστολή προς την καγκελάριο για τη διαφωνία του. Η διαφωνία ήταν ιδεολογική, αλλά και πρακτική. Εκτίμησε ότι η χρήση ξένων αποθεματικών για τη δημιουργία του Ταμείου θα έστελνε λάθος μήνυμα στις αγορές και θα ήταν δείγμα απελπισίας. Το βασικό πρόβλημα όμως ήταν ότι τα SDRs, όπως τα αποθέματα χρυσού μιας χώρας, είναι μέρος των συναλλαγματικών διαθεσίμων και αποκλειστικά θέμα της κεντρικής τράπεζας η διαχείρισή τους. Δεν είχε πρόβλημα να αυξηθεί το ποσό που δόθηκε το 2009 στο ΔΝΤ, αλλά η χρήση τους για ένα ευρωπαϊκό ταμείο διάσωσης θα δημιουργούσε ένα επικίνδυνο προηγούμενο, εκτίμησε.
Στην επιστολή καλούσε τη Μέρκελ να απορρίψει την πρόταση. Αυτή η επιστολή όμως δεν έφτασε έγκαιρα στη γερμανική αντιπροσωπεία στις Κάννες. Η διαφωνία έγινε γνωστή από το τηλέφωνο. Υπήρξε σειρά τηλεφωνημάτων σε μια προσπάθεια να αλλάξει γνώμη ο κεντρικός τραπεζίτης. Αλλά δεν άλλαξε.
Τελικά στη συνάντηση όταν έγινε η πρόταση από τον Σαρκοζί και τον Ομπάμα η Μέρκελ είπε τα «κακά» νέα: η Bundesbank διαφωνεί και η ίδια δεν μπορεί να το δεχτεί χωρίς την Bundesbank. Είπε ότι υποστηρίζει πολιτικά το σχέδιο και πως αν η Ιταλία δεχτεί να λάβει βοήθεια 80 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ η ίδια θα πάει στη γερμανική Βουλή να ζητήσει αύξηση του ποσού για το Ταμείο Διάσωσης. Για τα SDRs όμως η απάντηση ήταν «όχι».
Τα δάκρυα της Μέρκελ
Η Μέρκελ ήταν στη γωνία. Ο Ομπάμα υποστήριξε ότι η ιδέα της προσφυγής της Ιταλίας στο ΔΝΤ ήταν κακή. Ο Σαρκοζί προσπάθησε να πετύχει έναν συμβιβασμό. Οι ΗΠΑ ήθελαν η Γερμανία να συνεισφέρει με τα SDRs, αλλά η Γερμανία προσέφερε «μερική» δέσμευση αν η Ιταλία έμπαινε σε πρόγραμμα του ΔΝΤ. Ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Giulio Tremonti ήταν ξεκάθαρος: η Ιταλία δέχεται παρακολούθηση του ΔΝΤ, αλλά όχι πρόγραμμα.
Θα μπορούσε το ιταλικό σχέδιο για παρακολούθηση της οικονομίας από το Ταμείο, συν δέσμευση της Γερμανίας να βοηθήσει με διμερή δάνεια να ήταν αρκετό; Αυτό αναρωτήθηκε ο Γάλλος πρόεδρος. «Όχι. Η Γερμανία έχει το 1/4 από όλες τις τοποθετήσεις της ευρωζώνης σε SDRs», απάντησε ο Ομπάμα. «Αν έχεις όλες τις χώρες της ευρωζώνης, αλλά όχι τη Γερμανία αρχίζει να χάνεται η αξιοπιστία». Τότε ήρθε το ξέσπασμα δακρύων της Μέρκελ. «Δεν είναι δίκαιο. Δεν μπορώ να αποφασίσω ενάντια στην Bundesbank. Δεν μπορώ να το κάνω αυτό».
Το ξέσπασμα μετρίασε τις αμερικανικές και τις γαλλικές απαιτήσεις για συμφωνία εδώ και τώρα. «Είδε ότι το παρατράβηξε», σχολιάζει για τη στάση του Ομπάμα Ευρωπαίος που ήταν στον χώρο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος ρώτησε αν η Μέρκελ μπορούσε να λύσει το θέμα με την Bundesbank ως τη Δευτέρα, ενώ επίσης αναρωτήθηκε αν μπορεί να υπάρξει αναφορά στην απόφαση της Συνόδου. Αμφότεροι δεν είχαν καταλάβει την καγκελάριο. «Δεν πρόκειται να πάρω τόσο μεγάλο ρίσκο χωρίς να λάβω κάτι από την Ιταλία. Δεν πρόκειται να αυτοκτονήσω». Έτσι, έληξε η συνάντηση.
Οι ηγέτες βρέθηκαν ξανά το επόμενο πρωί, αλλά το momentum είχε χαθεί. «Η καταιγίδα πέρασε», είπε κάποιος που μετείχε και στις δύο συναντήσεις. Το σχέδιο για τα SDRs δεν ξαναείδε το φως.
Αργότερα ο Μπερλουσκόνι αποκάλυψε στη συνέντευξη τύπου αυτό που όλοι ήθελαν να μείνει μυστικό: το ΔΝΤ του προσέφερε ένα σχέδιο διάσωσης. Η Ιταλία έλαβε έτσι το στίγμα ότι χρειάζεται πρόγραμμα στήριξης χωρίς να πάρει χρήματα. Οι αγορές αντέδρασαν.
Η αποτυχία στις Κάννες τροφοδότησε με οξυγόνο τη φωτιά της κρίσης. Σε μια εβδομάδα τα επιτόκια στα ιταλικά ομόλογα έφτασαν το 7,5%. Της Ελλάδας εκτοξεύτηκαν στο 33%, επίπεδο χωρίς προηγούμενο για ανεπτυγμένη χώρα.
Χωρίς νέο τείχος προστασίας δεν ήταν ξεκάθαρο τι θα έσωζε το ευρώ...
matrix 24
O Μπαρόζο επέβαλλε τον Λουκά Παπαδήμο.Πως ο Βενιζέλος σκότωσε ΓΑΠ και δημοψήφισμα!
ΑΦΙΕΡΩΜΑ-ΒΟΜΒΑ ΤΩΝ FINANCIAL TIMES ΣΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ ΤΩΝ ΚΑΝΝΩΝ
Στο παρασκήνιο της κρίσιμης συνάντησης του Γιώργου Παπανδρέου με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ηγέτες στις Κάννες τον Νοέμβριο του 2011 αναφέρεται μεταξύ άλλων το πρώτο μέρος του αφιερώματος των Financial Times στους μήνες «που άλλαξαν για πάντα την Ευρώπη», με τον περιγραφικό τίτλο «Ήταν το σημείο όπου η ευρωζώνη θα μπορούσε να είχε εκραγεί – Πώς σώθηκε το ευρώ».
Έχοντας συνομιλήσει με κορυφαίους πολιτικούς και άλλους αξιωματούχους με γνώση των όσων διαδραματίστηκαν εκείνη την ημέρα, ο ανταποκριτής της βρετανικής εφημερίδας στις Βρυξέλλες Πίτερ Σπίγκελ αναφέρεται αρχικά στο σκεπτικό της απόφασης του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας για δημοψήφισμα επί του προγράμματος διάσωσης.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο κ. Παπανδρέου εκτιμούσε πως η πίεση του δημοψηφίσματος θα υποχρέωνε πολιτικούς αντιπάλους και αμφισβητίες να πάρουν θέση και να ταχθούν υπέρ της διάσωσης ως μοναδική σανίδα σωτηρίας για τη χώρα.
Σημειώνεται ότι ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός δεν είχε συμβουλευθεί παρά έναν στενό κύκλο συνεργατών, με αποτέλεσμα να προκληθεί έκπληξη από την ανακοίνωσή του ακόμα και στους κόλπους του ΠΑΣΟΚ, συμπεριλαμβανομένου του τότε υπουργού Οικονομικών Ευάγγελου Βενιζέλου.
Σύμφωνα με τον κ. Βενιζέλο, ο Γιώργος Παπανδρέου στην τελευταία μεταξύ τους συνάντηση είχε αναφερθεί μόνο σε ενδεχόμενο ψήφου εμπιστοσύνης. Ένας άλλος υπουργός τον οποίο επικαλείται ο συντάκτης, σχολιάζει ότι η πρώτη σκέψη του όταν ανακοινώθηκε η πρόθεση για δημοψήφισμα ήταν ότι ήλπιζε ο πρωθυπουργός «να το έχει πει στη Μέρκελ».
Αναφέρεται επίσης ότι κάποιοι Ευρωπαίοι ηγέτες δε θυμούνται να είχαν πρότερη ενημέρωση από τον έλληνα πρωθυπουργό, ενώ άλλοι λένε πως δεν το είχαν εκλάβει ως σοβαρό ενδεχόμενο. Πολλές πηγές πάντως αναφέρονται σε έναν Σαρκοζί που εξερράγη εξοργισμένος στο άκουσμα της πρόθεσης Παπανδρέου.
Η αρχική σκέψη του Γάλλου προέδρου ήταν να πει στον Γιώργο Παπανδρέου να αποσύρει την πρόθεσή του, ωστόσο κατόπιν συζήτησης με συμβούλους του που είπαν ότι τα δημοψηφίσματα συνάδουν με την γκωλική παράδοση, αποφάσισε να αποδεχθεί τη διενέργεια δημοψηφίσματος όμως με διακύβευμα όχι το μνημόνιο, αλλά την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη.
Ο γάλλος πρόεδρος συνεννοήθηκε με την Άνγκελα Μέρκελ επ' αυτής της στρατηγικής, με την Γερμανίδα καγκελάριο να ακούει από συνεργάτες της όπως τον υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι ίσως θα ήταν καλύτερα για την ευρωζώνη αν η Ελλάδα αποχωρούσε, πολύ δε περισσότερο οικειοθελώς μέσω ενός δημοψηφίσματος.
Την ημέρα της συνάντησης με τον Παπανδρέου στις Κάννες, στο περιθώριο της συνόδου του G20, ο Νικολά Σαρκοζί είχε μοιράσει ένα έγγραφο με έξι σημεία, το οποίο κατέληγε στην πρόταση για δημοψήφισμα υπέρ ή κατά της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ. «Η ιδέα ήταν να στριμωχτεί ο Παπανδρέου στη γωνία», αναφέρει χαρακτηριστικά αξιωματούχος που ήταν παρών.
Το πνεύμα των έντονων παρατηρήσεων προς τον Έλληνα πρωθυπουργό από τον Νικολά Σαρκοζί ήταν ότι είχε «προδώσει» τους εταίρους του που είχαν στηρίξει την Ελλάδα.
Έχοντας συνομιλήσει με κορυφαίους πολιτικούς και άλλους αξιωματούχους με γνώση των όσων διαδραματίστηκαν εκείνη την ημέρα, ο ανταποκριτής της βρετανικής εφημερίδας στις Βρυξέλλες Πίτερ Σπίγκελ αναφέρεται αρχικά στο σκεπτικό της απόφασης του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας για δημοψήφισμα επί του προγράμματος διάσωσης.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο κ. Παπανδρέου εκτιμούσε πως η πίεση του δημοψηφίσματος θα υποχρέωνε πολιτικούς αντιπάλους και αμφισβητίες να πάρουν θέση και να ταχθούν υπέρ της διάσωσης ως μοναδική σανίδα σωτηρίας για τη χώρα.
Σημειώνεται ότι ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός δεν είχε συμβουλευθεί παρά έναν στενό κύκλο συνεργατών, με αποτέλεσμα να προκληθεί έκπληξη από την ανακοίνωσή του ακόμα και στους κόλπους του ΠΑΣΟΚ, συμπεριλαμβανομένου του τότε υπουργού Οικονομικών Ευάγγελου Βενιζέλου.
Σύμφωνα με τον κ. Βενιζέλο, ο Γιώργος Παπανδρέου στην τελευταία μεταξύ τους συνάντηση είχε αναφερθεί μόνο σε ενδεχόμενο ψήφου εμπιστοσύνης. Ένας άλλος υπουργός τον οποίο επικαλείται ο συντάκτης, σχολιάζει ότι η πρώτη σκέψη του όταν ανακοινώθηκε η πρόθεση για δημοψήφισμα ήταν ότι ήλπιζε ο πρωθυπουργός «να το έχει πει στη Μέρκελ».
Αναφέρεται επίσης ότι κάποιοι Ευρωπαίοι ηγέτες δε θυμούνται να είχαν πρότερη ενημέρωση από τον έλληνα πρωθυπουργό, ενώ άλλοι λένε πως δεν το είχαν εκλάβει ως σοβαρό ενδεχόμενο. Πολλές πηγές πάντως αναφέρονται σε έναν Σαρκοζί που εξερράγη εξοργισμένος στο άκουσμα της πρόθεσης Παπανδρέου.
Η αρχική σκέψη του Γάλλου προέδρου ήταν να πει στον Γιώργο Παπανδρέου να αποσύρει την πρόθεσή του, ωστόσο κατόπιν συζήτησης με συμβούλους του που είπαν ότι τα δημοψηφίσματα συνάδουν με την γκωλική παράδοση, αποφάσισε να αποδεχθεί τη διενέργεια δημοψηφίσματος όμως με διακύβευμα όχι το μνημόνιο, αλλά την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη.
Ο γάλλος πρόεδρος συνεννοήθηκε με την Άνγκελα Μέρκελ επ' αυτής της στρατηγικής, με την Γερμανίδα καγκελάριο να ακούει από συνεργάτες της όπως τον υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι ίσως θα ήταν καλύτερα για την ευρωζώνη αν η Ελλάδα αποχωρούσε, πολύ δε περισσότερο οικειοθελώς μέσω ενός δημοψηφίσματος.
Την ημέρα της συνάντησης με τον Παπανδρέου στις Κάννες, στο περιθώριο της συνόδου του G20, ο Νικολά Σαρκοζί είχε μοιράσει ένα έγγραφο με έξι σημεία, το οποίο κατέληγε στην πρόταση για δημοψήφισμα υπέρ ή κατά της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ. «Η ιδέα ήταν να στριμωχτεί ο Παπανδρέου στη γωνία», αναφέρει χαρακτηριστικά αξιωματούχος που ήταν παρών.
Το πνεύμα των έντονων παρατηρήσεων προς τον Έλληνα πρωθυπουργό από τον Νικολά Σαρκοζί ήταν ότι είχε «προδώσει» τους εταίρους του που είχαν στηρίξει την Ελλάδα.
Ο συντάκτης αναφέρει πως ενώ ο κ. Παπανδρέου αργότερα είπε πως η καγκελάριος Μέρκελ ήταν στο πλευρό του, παρόντες στην αίθουσα λένε ότι η Γερμανίδα ηγέτης, όπως και οι υπόλοιποι ηγέτες, ελάχιστα αντέδρασαν σε όλα έλεγε ο Γάλλος πρόεδρος.
Ένας αξιωματούχος θυμάται ότι αυτό που αντιμετώπισαν οι κκ. Παπανδρέου και Βενιζέλος ήταν ένας «πλήρης Σαρκοζί», ένας «ψυχολογικός πόλεμος» όπως έχει γράψει ο παρευρεθείς στη συνάντηση πρώην υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπαρουάν. Σχολιάζεται ότι κάποιοι από τους παρευρισκόμενους ένιωσαν άβολα βλέποντας τη συμπεριφορά απέναντι σε έναν εκλεγμένο ηγέτη.
Ο Πίτερ Σπίγκελ περιγράφει πώς ο Γιώργος Παπανδρέου εξεπλάγη από τη σφοδρότητα της επίθεσης Σαρκοζί, με τον Ευάγγελο Βενιζέλο να χαρακτηρίζει «επιθετική» και «όχι ευγενική» τη θέση του Γάλλου ηγέτη.
Ένας αξιωματούχος θυμάται ότι αυτό που αντιμετώπισαν οι κκ. Παπανδρέου και Βενιζέλος ήταν ένας «πλήρης Σαρκοζί», ένας «ψυχολογικός πόλεμος» όπως έχει γράψει ο παρευρεθείς στη συνάντηση πρώην υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπαρουάν. Σχολιάζεται ότι κάποιοι από τους παρευρισκόμενους ένιωσαν άβολα βλέποντας τη συμπεριφορά απέναντι σε έναν εκλεγμένο ηγέτη.
Ο Πίτερ Σπίγκελ περιγράφει πώς ο Γιώργος Παπανδρέου εξεπλάγη από τη σφοδρότητα της επίθεσης Σαρκοζί, με τον Ευάγγελο Βενιζέλο να χαρακτηρίζει «επιθετική» και «όχι ευγενική» τη θέση του Γάλλου ηγέτη.
Αναφέρεται πως ο κ. Παπανδρέου έδειχνε ορατά κουρασμένος και ότι τη διαπραγμάτευση από ένα σημείο και μετά ανέλαβε ο κ. Βενιζέλος – «που πάντα εποφθαλμιούσε την πρωθυπουργία» – εκμεταλλευόμενος τις αλλαγές στις περιστάσεις, σημάδι της ξαφνικής διαπίστωσης ότι ο τότε πρωθυπουργός ήταν «εξαντλημένη πολιτική δύναμη».
Το δημοσίευμα αναφέρει πως πριν τη συνάντηση με τον Παπανδρέου, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοσέ Μανουέλ Μπαρόζο είχε επικοινωνήσει με τον τότε ηγέτη της αντιπολίτευσης Αντώνη Σαμαρά, γνωρίζοντας πως εκείνος ήθελε να αποφύγει το δημοψήφισμα. Εκεί ο κ. Σαμαράς είπε στον κ. Μπαρόζο ότι ήταν πια διατεθειμένος να συμμετάσχει σε κυβέρνηση εθνικής ενότητας με το ΠΑΣΟΚ, «κάτι που απέφευγε επί μήνες ελπίζοντας ότι θα μπορούσε να εξασφαλίσει ο ίδιος την πρωθυπουργία».
Ο κ. Μπαρόζο δεν είπε στους Σαρκοζί και Μέρκελ για αυτή τη συνομιλία, αλλά ήταν εκείνος που πρότεινε το όνομα του Λουκά Παπαδήμου ως πιθανού ηγέτη μίας τεχνοκρατικής κυβέρνησης.
Κλείνοντας τη συνάντηση, ο κ. Σαρκοζί είπε στον κ. Παπανδρέου να επιστρέψει στην Αθήνα και να «λάβει μία απόφαση», ενώ ο κ. Μπαρόζο έπιασε τον κ. Βενιζέλο και του είπε ότι το δημοψήφισμα έπρεπε να «σκοτωθεί». Ο τότε υπουργός Οικονομικών συμφώνησε άμεσα, σύμφωνα με το δημοσίευμα. Στο δρόμο προς το αεροδρόμιο, όπως αναφέρεται, προς απορία του κ. Βενιζέλου ο Γιώργος Παπανδρέου του είπε ότι «τα πράγματα δεν είχαν πάει όσο άσχημα φοβόταν».
Με τον Γιώργο Παπανδρέου στο αεροπλάνο της επιστροφής να κοιμάται, ο Ευάγγελος Βενιζέλος έδωσε εντολή να συνταχθεί μία δήλωση για να διανεμηθεί με την προσγείωση. Η δήλωση αναφερόταν στην «ιστορική κατάκτηση» της ελληνικής συμμετοχής στην ευρωζώνη και στην ουσία αποκήρυττε το δημοψήφισμα. «Το δημοψήφισμα του κ. Παπανδρέου ήταν νεκρό. Το ίδιο και η πρωθυπουργία του», σχολιάζει ο συντάκτης.
Αίσθηση προκαλεί επίσης η περιγραφή του πώς η καγκελάριος Μέρκελ αργότερα την ίδια ημέρα κλαίγοντας διαμαρτυρήθηκε ότι «δεν ήταν δίκαιο» να πιέζεται από τους Σαρκοζί και Ομπάμα για να ηγηθεί η Γερμανία της ενίσχυσης του «τείχους προστασίας» της ευρωζώνης μέσω έκδοσης των λεγόμενων SDR (special drawing rights). Η κα. Μέρκελ γνώριζε ότι η Bundesbank ήταν κάθετα αντίθετη σε αυτό το ενδεχόμενο και πρόσθεσε απευθυνόμενη στους δύο ηγέτες εν μέσω δακρύων ότι δεν μπορούσε η ίδια να αποφασίσει αντί της κεντρικής τράπεζας της χώρας της και ότι δεν επρόκειτο «να αυτοκτονήσει» κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Το δημοσίευμα αναφέρει πως πριν τη συνάντηση με τον Παπανδρέου, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοσέ Μανουέλ Μπαρόζο είχε επικοινωνήσει με τον τότε ηγέτη της αντιπολίτευσης Αντώνη Σαμαρά, γνωρίζοντας πως εκείνος ήθελε να αποφύγει το δημοψήφισμα. Εκεί ο κ. Σαμαράς είπε στον κ. Μπαρόζο ότι ήταν πια διατεθειμένος να συμμετάσχει σε κυβέρνηση εθνικής ενότητας με το ΠΑΣΟΚ, «κάτι που απέφευγε επί μήνες ελπίζοντας ότι θα μπορούσε να εξασφαλίσει ο ίδιος την πρωθυπουργία».
Ο κ. Μπαρόζο δεν είπε στους Σαρκοζί και Μέρκελ για αυτή τη συνομιλία, αλλά ήταν εκείνος που πρότεινε το όνομα του Λουκά Παπαδήμου ως πιθανού ηγέτη μίας τεχνοκρατικής κυβέρνησης.
Κλείνοντας τη συνάντηση, ο κ. Σαρκοζί είπε στον κ. Παπανδρέου να επιστρέψει στην Αθήνα και να «λάβει μία απόφαση», ενώ ο κ. Μπαρόζο έπιασε τον κ. Βενιζέλο και του είπε ότι το δημοψήφισμα έπρεπε να «σκοτωθεί». Ο τότε υπουργός Οικονομικών συμφώνησε άμεσα, σύμφωνα με το δημοσίευμα. Στο δρόμο προς το αεροδρόμιο, όπως αναφέρεται, προς απορία του κ. Βενιζέλου ο Γιώργος Παπανδρέου του είπε ότι «τα πράγματα δεν είχαν πάει όσο άσχημα φοβόταν».
Με τον Γιώργο Παπανδρέου στο αεροπλάνο της επιστροφής να κοιμάται, ο Ευάγγελος Βενιζέλος έδωσε εντολή να συνταχθεί μία δήλωση για να διανεμηθεί με την προσγείωση. Η δήλωση αναφερόταν στην «ιστορική κατάκτηση» της ελληνικής συμμετοχής στην ευρωζώνη και στην ουσία αποκήρυττε το δημοψήφισμα. «Το δημοψήφισμα του κ. Παπανδρέου ήταν νεκρό. Το ίδιο και η πρωθυπουργία του», σχολιάζει ο συντάκτης.
Αίσθηση προκαλεί επίσης η περιγραφή του πώς η καγκελάριος Μέρκελ αργότερα την ίδια ημέρα κλαίγοντας διαμαρτυρήθηκε ότι «δεν ήταν δίκαιο» να πιέζεται από τους Σαρκοζί και Ομπάμα για να ηγηθεί η Γερμανία της ενίσχυσης του «τείχους προστασίας» της ευρωζώνης μέσω έκδοσης των λεγόμενων SDR (special drawing rights). Η κα. Μέρκελ γνώριζε ότι η Bundesbank ήταν κάθετα αντίθετη σε αυτό το ενδεχόμενο και πρόσθεσε απευθυνόμενη στους δύο ηγέτες εν μέσω δακρύων ότι δεν μπορούσε η ίδια να αποφασίσει αντί της κεντρικής τράπεζας της χώρας της και ότι δεν επρόκειτο «να αυτοκτονήσει» κατ’ αυτόν τον τρόπο.
skai.gr
Ν. Μπογιόπουλος: Η Ουκρανία και η ευρω- Κοντσίτα (με το μούσι της)
Είναι γεγονός και είναι συγκλονιστικό: Σχεδόν 80 χρόνια από την μεγαλύτερη τραγωδία που βίωσε η ανθρωπότητα, ο ναζισμός επιστρέφει στο ευρωπαϊκό έδαφος με τη μορφή της επίσημης κρατικής πολιτικής! Ο ναζισμός, χύνει ξανά το αίμα ανθρώπων στην Ευρώπη, ως επίσημη κρατική πολιτική!
Το νέο στοιχείο, το «ποιοτικά αναβαθμισμένο» στοιχείο της ναζιστικής κτηνωδίας, που έρχεται από την Ουκρανία, είναι ακριβώς αυτό: Ότι τα εγκλήματά τους οι ναζί δεν τα διαπράττουν, πλέον, μόνο ως μαχαιροβγάλτες, σε σκοτεινούς δρόμους και σοκάκια. Ο ναζισμός, πλέον, δεν περιορίζεται να δρα ως τσιράκι του επίσημου καθεστώτος της βίας και της καταστολής. Οι ναζί, πλέον, δεν δολοφονούν μόνο ως παραστρατιωτικές και παρακρατικές μαριονέτες κρυμμένοι στα σκοτάδια του εκάστοτε καθεστώτος που προστρέχει στις υπηρεσίες τους. Οι θηριωδίες των ναζί δεν περιορίζονται μόνο στις νυκτερινές πρακτικές του υποκόσμου. Για πρώτη φορά στην Ευρώπη, μετά από 80 χρόνια φρίκης και ολοκαυτώματος, το ναζιστικό έγκλημα αποτελεί πλέον επίσημη κρατική πολιτική, είναι επίσημη κρατική πρακτική άσκησης εξουσίας!
Αυτό ακριβώς συντελείται στην Ουκρανία. Αυτό ακριβώς συμβαίνει: Οι ναζί έχουν βγει στους δρόμους και καίνε ανθρώπους. Ζωντανούς! Το διέπραξαν στην Οδησσό και το διέπραξαν ως συγκυβερνήτες της λεγόμενης «μεταβατικής κυβέρνησης».
Οι ναζί, ως κομμάτι της εκεί «τρόικας» που συνθέτει την λεγόμενη «μεταβατική κυβέρνηση», έχουν βγει στους δρόμους και εκτελούν ανθρώπους. Μέρα – μεσημέρι! Και το κάνουν χωρίς να φορούν «στολές παραλλαγής». Φορούν την επίσημη στολή του στρατού της Ουκρανίας! Το διέπραξαν στην Μαριανούπολη και στο Ντονιέτσκ.
Οι ναζί έχουν βγει στους δρόμους και δίπλα στα αποβράσματα των χουλιγκάνων που συνθέτουν τα «Τάγματα Εφόδου» διαθέτουν, ταυτόχρονα, και ελεύθερους σκοπευτές. Που προωθούν τις πολιτικές εξελίξεις στήνοντας προβοκάτσιες και σκορπίζοντας τον θάνατο. Το διέπραξαν στο Κίεβο.
Όλα αυτά που συμβαίνουν στην Ουκρανία, α) η αρχική αναγόρευση του ναζισμού σε πολιτικό μέγεθος, β) η κατοπινή ενθρόνισή του σε κυβερνητικές καρέκλες, γ) η τρέχουσα αναγνώρισή του από τους Αμερικάνους και τους Ευρωπαίους ως η επίσημη κρατική πολιτική της Ουκρανίας, γίνονται με την έγκριση της ΕΕ! Όλα αυτά γίνονται με την σφραγίδα των Βρυξελλών!
Όλα αυτά γίνονται με την συνηγορία του – βραβευμένου με Νόμπελ Ειρήνης –Ομπάμα. Η υφυπουργός Εξωτερικών του τελευταίου (η περιβόητη κυρία Νιούλαντ) αποδείχτηκε ότι παζάρευε στο γραφείο της με τους εκπροσώπους των ναζί της Ουκρανίας την υποστήριξή τους στα σχέδια των ΗΠΑ έναντι του ποσού των 5 – 10 εκατομμυρίων ευρώ... Οι αμερικάνικες πολυεθνικές εταιρείες των μισθοφόρων του θανάτου, αυτές που υπογράφουν συμβόλαια συνεργασίας με το Πεντάγωνο του κ.Ομπάμα (όπως η «Blackwater», περιλάλητη για τις θηριωδίες της στο Ιρακ), εκτελούν ανθρώπους αυτή τη στιγμή στην Ουκρανία, στο πλευρό του κυβερνητικού στρατού…
Τα συμβαίνοντα στην Ουκρανία συνιστούν ασφαλή απόδειξη για το τι ανθρωποθυσία συνεπάγεται η σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ των καπιταλιστικών κέντρων και τι κρύβεται πίσω από τα χαμόγελα των εκπροσώπων του «πολιτισμένου κόσμου»: Ενώ οι εικόνες από την Μαριανούπολη πάγωναν το αίμα δισεκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη, με τον στρατό, υπό τις εντολές των ναζιστών, να δολοφονεί αμάχους με σφαίρες στο κεφάλι, οι μεν Μέρκελ και Ολάντ ακολουθούσαν πιστά το πρόγραμμα της κρουαζιέρας τους στη Βαλτική, ο δε Πούτιν έπαιζε χόκευ…
Παρεμπιπτόντως: Αλήθεια, έχετε ακούσει κάποια δήλωση της προεδρεύουσας το τρέχον εξάμηνο στην ΕΕ (της Ελλάδας, ντε!), για τα όσα συντελούνται στην Ουκρανία; Υπέπεσε στην αντίληψή σας κάποια δήλωση του προεδρεύοντα κ.Σαμαρά, πρώην συνεργάτη του κ.Μπαλτάκου, γνωστού από την διακίνηση της θεωρίας των «δυο άκρων»; Είδατε ή ακούσατε κάποια παρέμβαση εκ μέρους του προεδρεύοντα υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας, του κ.Βενιζέλου προς την κυβέρνηση της Ουκρανίας; Η τελευταία δήλωση του κυρίου «ψηφίστε Ελιά για να έχουμε σταθερότητα» ήταν εκείνη που έκανε όταν συναντήθηκε και χαιρέτισε την εν λόγω κυβέρνηση των ναζί και φιλοναζί εταίρων. Τότε, όπως είχε δηλώσει, δεν διαπίστωσε κάτι ναζιστικό επάνω τους, διότι, όπως είχε συμπληρώσει, στη συνάντηση με την οποία τους αναγνώρισε πολιτικά - για λογαριασμό τόσο της Ελλάδας, όσο και της ΕΕ – αυτό το ζήτημα (αν είναι ναζί, δηλαδή) δεν τον είχε απασχολήσει…
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία συνιστούν ασφαλή απόδειξη για το τι κρύβεται πίσω από τα κηρύγματα περί την ευρωενωσιακή «ελευθερία» και «δημοκρατία». Τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία είναι μια πολιτική «χορηγία» της ΕΕ. Όλης της ΕΕ!Και της ΕΕ της Μέρκελ και της ΕΕ του Ολάντ. Και της ΕΕ του Βορρά και της ΕΕ του Νότου. Και της ΕΕ των «κεντροαριστερών» και της ΕΕ των «κεντροδεξιών». Και της ΕΕ εκείνων που την εξυμνούν και της ΕΕ των άλλων που θέλουν να την «αλλάξουν». Που δημιουργούν αυταπάτες ότι αυτή η ΕΕ, η θεραπαινίδα της πολιτικής που εκτρέφει τον φασισμό και τον ναζισμό, που τροφοδοτεί από την Λεπέν και τον Κασιδιάρη μέχρι την Μουσολίνι και τον Γιάρος του ουκρανικοιύ «Δεξιού Τομέα», μπορεί, τάχα, να μεταμορφωθεί σε «Ευρώπη των λαών»…
Η «αγία οικογένεια» της ΕΕ, ο βαστάζος και χορηγός του ναζισμού στην Ουκρανία, δεν έγινε σε μια νύχτα το συνώνυμο της ευρωπαϊκής «μαυρίλας». Η ΕΕ που οικτίρει τα «αποσχιστικά δημοψηφίσματα», όπως τα αποκαλεί, στην Ανατολική Ουκρανία, είναι η ίδια που με την πολιτική της αποτελεί τον ηθικό (και φυσικό) αυτουργό τους. Είναι η ΕΕ που τα ίδια δημοψηφίσματα στην περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας και του Κοσσυφοπεδίου τα αποκαλούσε «αγλάισμα δημοκρατίας»…
Δεκαετίες τώρα, η ΕΕ αποτελεί τον παγκόσμιο υποβολέα της θεωρίας των «δύο άκρων». Είναι αυτή, η ΕΕ των μονοπωλίων (εκείνων των μονοπωλίων που, όπως η «Ζήμενς» και η «Κρουπ», ανέβασαν τον Χίτλερ στην καγκελαρία) που μηχανεύεται αθλιότητες για να συσχετίζει ανιστόρητα και συκοφαντικά το φασισμό με τον κομμουνισμό και επιδίδεται σε έναν παγκόσμιο ιδεολογικό «μακαρθισμό».
Είναι η ΕΕ που πριν από τα οικονομικά μνημόνια φρόντισε να συντάξει τα αντικομμουνιστικά μνημόνια, αντλώντας από το «επιστημονικό| ναζιστικό-γκεμπελικό οπλοστάσιο του «πες, πες κάτι θα μείνει».
Είναι εκείνη, η ΕΕ, που στα μισά κράτη - μέλη της παρατηρείται ενίσχυση της ακροδεξιάς και στα άλλα μισά επαναλαμβάνεται η συμμετοχή στις κυβερνήσεις φασιστικών κομμάτων και πολιτικών προσώπων.
Είναι η ΕΕ, όλη η ΕΕ, που στις 21/12/2010 – και για δεύτερο συνεχόμενο έτος – αρνήθηκε στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ να υιοθετήσει ψήφισμα, με το οποίο καταδικάζονταν η ηρωοποίηση όσων συμμετείχαν στις φασιστικές λεγεώνες των «Βάφεν SS», οι δημόσιες εκδηλώσεις δικαίωσης του ναζιστικού παρελθόντος και του ναζισμού, η ανέγερση μνημείων προς τιμήν των ναζί και των συνεργατών τους, η βεβήλωση ή καταστροφή μνημείων προς τιμήν των αγωνιστών κατά του φασισμού και του ναζισμού, η παράνομη εκταφή ή μεταφορά των σορών των θυμάτων της φασιστικής θηριωδίας. Η ΕΕ και όλα τα κράτη - μέλη της, αρνήθηκαν να υπερψηφίσουν το ψήφισμα και επέλεξαν την... αποχή!
Η ΕΕ που παρέχει καθεστώς «εταιρικής σχέσης» στην φιλοναζιστική κυβέρνηση της Ουκρανίας, που στηρίζει μια κυβέρνηση που πυροβολεί ανθρώπους στο κεφάλι στη μέση του δρόμου, που ευλογεί τα «Τάγματα Εφόδου» που καίνε ανθρώπους ζωντανούς στην Οδησσό, είναι η ίδιας ΕΕ που χρόνια τώρα παρακολουθεί σε κράτη – μέλη της να αναστηλώνονται τα χιτλερικά σύμβολα! Να αναρτώνται μνημεία των «Ες Ες»! Να βαφτίζονται οι δοσίλογοι «εθνικοί ήρωες». Να ανακηρύσσεται η 9η Μάη (μέρα νίκης κατά του φασισμού) σε «μέρα πένθους» (!) στις Βαλτικές χώρες…
Ήταν ο αρμόδιος επίτροπος της ΕΕ για θέματα διεύρυνσης, ο «κύριος» Φερχόιγκεν, που το 2012, πριν ακόμα από τα γεγονότα στην Ουκρανία, που δήλωνε ότι καλώς διώκονται οι κομμουνιστές στις Βαλτικές χώρες, την ίδια ώρα που οι εκεί κυβερνήσεις των κρατών – μελών της ΕΕ αποκαθιστούσαν τους φασίστες!
Αυτή είναι η ΕΕ εντός της οποίας χειμάζεται (και) ο ελληνικός λαός. Η ΕΕ εκτός από τρόικες, εκτός από Μνημόνια, εκτός από οικονομικούς «δολοφόνους», τρέφει – επίσημα πλέον – στις αγκάλες της και ναζί δολοφόνους. Κι αυτή η ΕΕ δεν αλλάζει. Το γεγονός είναι εξαιρετικής σπουδαιότητας για να μην το λάβουν υπόψη τους οι ψηφοφόροι στις 25 του μήνα και για να μην το σταθμίσουν ως - μείζονος σημασίας – κριτήριο ψήφου.
*
Υστερόγραφο: Από τη μια οι υστερικές ιαχές περί «ευρυχωρίας» με τις οποίες μας φλόμωσαν τα ΜΜΕ με αφορμή την νικήτρια της… «Γιουροβίζιον». Από την άλλη οι φωτιές που καίνε στην Ουκρανία.
Από την μια η αοιδός Κοντσίτα με την ευρωπαϊκή βιομηχανία του θεάματος να ποντάρει πάνω της τη διάχυση μιας παρακμιακής ιδεολογίας που θέλει να βαφτίσει άσκηση ελευθερίας και δημοκρατίας τον ατομικό αυτοπροσδιορισμό μιας καρικατούρας σουφραζέτας με μόνο προσόν της ότι φοράει μούσι. Κι από την άλλη η ίδια βιομηχανία του θεάματος που πατρονάρει τον ναζισμό ως «απελευθερωτή» και «δημοκράτη».
Βάλτε τα δίπλα – δίπλα. Από όπου και να κοιτάξεις την «ευρω-Κοντσίτα» των Βρυξελλών, πίσω από τον αποβλακωτικό ευρωενωσιακό φερετζέ των κηρυγμάτων της νεοταξίτικης πολιτικής και αισθητικής περί «ελευθερίας» και "ανεκτικότητας", χάσκει το… μούσι που μας πουλάνε.
aristeri-diexodos
Προεκλογικό ρέκβιεμ για τη μεσαία τάξη
by ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ
Ο εξαθλιωμένος προλετάριος, στο σύγχρονο κόσμο, βρίσκει μια θέση κάτω απ’ τη φτερούγα της θρησκείας κι ένα πιάτο φαί απ’ τις ελεημοσύνες. Κατά μια έννοια είναι ελεύθερος γιατί δεν έχει να φοβηθεί τίποτε αφού είναι ήδη εξαθλιωμένος. Αν δεχτούμε όμως, πως ελευθερία είναι να κάνουμε ηθικές επιλογές χωρίς κάποιον εξαναγκασμό και να ζούμε την ιδιωτική μας ζωή ελεύθεροι μέσα στα όρια που επιβάλλονται απ’ τα δικαιώματα των άλλων θα δούμε πως αυτές οι ηθικές επιλογές είναι κατευθυνόμενες απ’ τις μεγάλες επιχειρήσεις. Από ιδιώτες δηλαδή που διαχειρίζονται τις πληροφορίες. Μιαν απρόσωπη εξουσία φαίνεται πως ίπταται πάνω απ’ τις ζωές μας. Στην πραγματικότητα όμως είναι ο ιδιωτικός τομέας αυτός που ελέγχει τις ανάγκες, τη μόδα, το έγκλημα ή τις ορμές. Ο φορέας δηλαδή της υπεραξίας. Ο διαχειριστής του χρήματος αλλά κι ο αρχιερέας της αλλοτρίωσης και της αποξένωσης. Ο προαγωγός των ανθρώπων και των λαών. Ο μεταμορφωτής όλων των ανθρώπινων και φυσικών ιδιοτήτων στα αντίθετά τους. Το καπιταλιστικό κράτος είναι ιδιοκτησία των μεγάλων επιχειρήσεων, δια μέσω του οποίου εισπράττουν παράλογους κεφαλικούς φόρους και χαράτσια απ’ τις κατώτερες τάξεις. Η εφορία για να ελέγξει τη φοροδιαφυγή ελέγχει την ιδιωτική ζωή. Ενδιαφέρεται δηλαδή να μάθει εάν ο πολίτης ζει αμαρτωλά ή όχι. Βεβαίως δεν είναι η αμαρτία αυτό που μετρά, αλλά ο πολίτης νιώθει ότι η ιδιωτική του ζωή απειλείται χωρίς να μπορεί να παραπονεθεί για ολοκληρωτική βαναυσότητα. Κάποιος μας υποβάλει στην ταπείνωση της σωματικής έρευνας στο αεροδρόμιο αφού θεωρούμαστε εν δυνάμει τρομοκράτες ή μας υποβάλει σε προσβλητικές ερωτήσεις αφού μας θεωρεί εν δυνάμει εμπόρους ναρκωτικών. Φυσικά το αν θα υπάρχουν τρομοκράτες ή ναρκωτικά δεν είναι θέμα έλεγχου αλλά θέμα κοινωνικής οργάνωσης. Οι μεγάλες επιχειρήσεις στηρίζουν την παντοδυναμία τους στο γενιτσαρισμό της μεσαίας τάξης. Η μεσαία τάξη ζει μιαν ανιαρή ζωή κάνοντας συνήθως μιαν ανιαρή δουλειά, απολαμβάνοντας το ίδιο ανιαρά την ηδονή. Παρότι φαινομενικά ελεύθερη αφού μπορεί λόγου χάρη να διαβάσει Σαίξπηρ, ν’ ακούσει Σοστακόβιτς ή να κατανοήσει τους νόμους του Κέπλερ, αυτή διαβάζει Εσπρέσο, ακούει Καρά ή δακρύζει με τούρκικες σαπουνόπερες. Η μεσαία τάξη είναι αδρανής και αμετάβλητη, ικανοποιημένη με τη φτηνή πατάτα, την δικτυακή πορνογραφία και τις λοταρίες του κράτους. Η μεσαία τάξη παρ’ όλα αυτά πιπιλίζει τη λέξη δημοκρατία, έχει φοβικά σύνδρομα και κοιμάται με το ένα μάτι ανοιχτό, φοβούμενη μην έρθει ο κομουνισμός. Η μεσαία τάξη αγανακτεί δεν εξεγείρεται. Ελπίζει πάντα μ’ έναν μεταφυσικό τρόπο πως θα καλυτερέψουν τα πράγματα. Η μεσαία τάξη έχει ταυτιστεί με το προϊόν που καταναλώνει. Οι νέοι της μεσαίας τάξης έχουν μειωμένη την ικανότητα να σκέπτονται με ειρμό, να χρησιμοποιούν τις λέξεις έλλογα και να εκμεταλλεύονται τον πλούτο της γλώσσας. Απ’ την άλλη έχουν μιαν αυνανιστική εξάρτηση απ’ την τεχνολογία και διαβιούν ως θύματα μιας μυστικής λογοκρισίας που θεωρεί τον Δαρβίνο ή το Βολταίρο ανατρεπτικούς επιτρέποντας μόνο κινηματογραφικά έργα και βιντεάκια εμετικής βίας και καρναβαλικής σεξιστικής σάτιρας. Ο μεσαίος είναι τυλιγμένος με τη σημαία της χώρας του σαν φασκιωμένο βρέφος που το νανουρίζει ο μεγαλοϊδεατισμός του αστού. Ο μεσαίος μιλά για λαθρομετανάστες κι όχι για ανθρώπινες υπάρξεις. Αυτό που τον νοιάζει είναι αν θα χέσουν στην πόρτα του ή αν θα του κλέψουν ένα καρβέλι ψωμί. Ο μεσαίος είναι το ιερό πτολίεθρο του σύγχρονου καθεστώτος. Ετεροπροσδιορίζεται συνεχώς μέσα σ’ ένα ρευστό σύστημα που σήμερα τον θέλει γλείφτη στου Ισραήλ και αύριο σύμμαχο του Ιράν. Ο μεσαίος ζει τις μεγάλες αφηγήσεις από τηλεοράσεως ως φίλαθλος ή ως πανηγυριστής μιας αλλότριας κουλτούρας φορώντας ένα ξένο δανεικό ρούχο. Η μεσαία τάξη δεν βλέπει, δεν ξέρει, δεν ακούει. Κοιτά τη δουλειά της. Ζει την ιστορία χωρίς αυτήν. Η μεσαία τάξη δολοπλοκεί εναντίον της μεσαίας τάξης. Μεθοδικά τρώει τις σάρκες της και αφομοιώνει τις φλυαρίες της άρχουσας τάξης. Θαυμάζει τις νεορθόδοξες πιρουέτες του κυρίου Γιανναρά ή τις κρυπτοχουντικές μισάνθρωπες σκατούλες του κυρίου Ράμφου. Ο μεσαίος είναι η λεγόμενη κοινή γνώμη που εμφανίζεται στα ρεπορτάζ -γκρινιάζοντας- ως το άλλοθι της δημοκρατικής νομιμότητας και του πλουραλισμού. Ο μεσαίος λοιδορεί τους ναυτεργάτες που κλείνουν τα λιμάνια, τους αγρότες που κλείνουν τους δρόμους και πάει λέγοντας. Ο μεσαίος δεν έχει ταξική συνείδηση, είναι μονάχα ο περήφανος έλληνας. Η μεταφυσική βάση του πολιτικού του πιστεύω διατυπώνεται ευθαρσώς απ’ τον Καψή και την Έλλη Στάη. Η έκφραση σοσιαλιστικό κίνημα έχει ξεπέσει στη χλευαστική διαστροφή του. Το κέντρο, ο κατεξοχήν πολιτικός χώρος του μεσαίου είναι πάντοτε έτοιμο να προσφέρει μια νέα εκδοχή της ιστορίας για να υπηρετηθεί, καλύτερα ίσως, το παρόν απ’ το παρελθόν. Οτιδήποτε είναι αληθινό για το παρόν είναι αιώνια αλήθεια, και, το παρελθόν πρέπει να διασκευασθεί, ώστε οι παλαιές διαδικασίες να ταιριάξουν στα σημερινά γεγονότα. Η μεσαία απατημένη τάξη, σε καιρούς φυματίωσης του συστήματος, απ’ το κέντρο ξεπέφτει στη χαβούζα της ακροδεξιάς πολεμώντας ακόμα πιο λυσσασμένα τους κομουνιστές. Η μεσαία τάξη πίστεψε κάποια στιγμή πως μπορεί να γίνει άρχουσα και κολακεύτηκε όταν ο μηδαμινός Σημίτης της πέταξε στα μούτρα το ευρώ αφού πρώτα την πέρασε απ’ το μπιντέ του χρηματιστηρίου. Μόνο που όπως αποδείχθηκε γι’ αυτήν, ο μπιντές δεν ανάβλυζε ζεστό ιαματικό νεράκι αλλά ρετσινόλαδο.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)