ΠΟΛΙΤΙΚΑΝΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΤΑΡΤΟΥΦΟΥ…

… αλλά και μπόλικος Ιησουιτισμός.

«Δεν κόβουμε τις συντάξεις», αλλά θα συνεχίσουμε στα κρυφά και όποτε θέλουμε, να ανεβάζουμε το ποσοστό συμμετοχής των ασφαλισμένων στην αγορά φαρμάκων, θα συνεχίσουμε να τους φορτώνουμε με χαράτσια, θα συνεχίσουμε να τους σπρώχνουμε σε υπηρεσίες υγείας επί πληρωμή μέχρι να στεγνώσουν εντελώς. Όμως, τη σύνταξη δε θα την κόψουν περαιτέρω.

«Δεν κόβουμε μισθούς», αλλά αφήνουμε…τα καρτέλ να ανεβάζουν τις τιμές των προϊόντων τους όποτε θελήσουν, να μη μετακυλύουν στους καταναλωτές το κέρδος τους από τις μειώσεις του εργατικού κόστους, θα βάζουμε φόρο στο πετρέλαιο, θα φτάνουμε τη βενζίνη κοντά στα 2 ευρώ, θα χώνουμε χαράτσια, θα στηρίζουμε τους εκβιασμούς των τραπεζών στους δανειολήπτες, αλλά κατά τ’ άλλα δεν τίθεται θέμα περαιτέρω μείωσης των μισθών.

«Δεν κλείνουν τα βιβλιοπωλεία λόγω κρίσης», αλλά προφανώς είναι καθαρή σύμπτωση ότι ύστερα από 128 χρόνια λειτουργίας έκλεισε φέτος η «Εστία», ότι τα χρέη των βιβλιοπωλείων προς τους εκδοτικούς οίκους σέρνουν από πίσω τους πολλά μηδενικά, ότι αρκετοί εκδοτικοί οίκοι απολύουν προσωπικό, ότι η πτώση στην αγορά βιβλίων υπολογίζεται στο 35%. «Φταίνε αυτοί που δεν πάτησαν το πόδι τους σε βιβλιοπωλείο», όμως αυτοί που το πατούσαν το πόδι τους επί 128 χρόνια στην «Εστία», προφανώς τα τελευταία 2 χρόνια είπαν να το κόψουν το διάβασμα γιατί τους πείραζε. Καημένε!

«Το ισοζύγιο προσλήψεων απολύσεων αλλάζει το ισοζύγιο της ανεργίας: Τον Μάρτιο έγιναν 38.000 προσλήψεις έναντι 23.000 απολύσεων. Και ακόμα η τουριστική περίοδος δεν ξεκίνησε», ακόμη κι αν απολύθηκαν υπάλληλοι με χρόνια υπηρεσίας και πλήρες ωράριο και προσλήφθηκαν νέοι κάτω των 25 με 500 ευρώ στην καλύτερη περίπτωση και 300 για μειωμένη απασχόληση. Τι σημασία έχει αυτή η διαφορά μπροστά στην ανάγκη δημιουργίας μιας πλασματικής εικόνας; Και ακόμη η επόμενη τουριστική περίοδος δεν τελείωσε για να μάθουμε πόσοι απασχολήθηκαν στη μαύρη εργασία.

«ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ: Είχαν μοιράσει μεταξύ τους μέχρι και τα υπουργεία!» Το θαυμαστικό στέκεται σαν τραμπούκος για να τρομάξει όποιον δεν κατάλαβε. Το ρεπορτάζ των ΝΕΩΝ έκανε την ύψιστη «αποκάλυψη» ότι «στην περίπτωση που το κόμμα του κ. Τσίπρα καταλάμβανε την πρώτη θέση» στις τελευταίες εκλογές θα συγκυβερνούσε με το κόμμα του Καμμένου. Και δεν αρκεί αυτή η «αποκάλυψη», αλλά τα ΝΕΑ αποκάλυψαν ακόμη ότι «Ένα καλοκαιρινό βράδυ του περασμένου Ιουνίου οι 4 συνομιλητές του Πάνου Καμμένου, κορυφαία στελέχη των ΑΝΕΛ, κόντεψαν να στραβοκαταπιούν τα καλαμαράκια από την Ικαρία που τους είχε φιλέψει ο πρόεδρος όταν κουβεντιάζοντας στο ευρύχωρο μπαλκόνι του έμαθαν ότι το κόμμα τους είχε έρθει πολύ κοντά με την ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης». Και ευρύχωρο μπαλκόνι και καλαμαράκια από την Ικαρία και παρ’ ολίγον πνιγμός! Ο Θεός να μας φυλάει. Ευτυχώς, πού τελικά δε συνέβη αυτή η τραγωδία κι έτσι η –κατά δήλωσή της – «υπεύθυνη Αριστερά» συνεργάστηκε με τους ακροδεξιούς τραμπούκους της ΝΔ και σώθηκε η παρτίδα.

Ταρτουφισμός ο (ουσιαστικό) [ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ :ταρτουφ(ταρτούφος) -ισμός] η προσπάθεια απόκρυψης ανηθικοτήτων και ελαττωμάτων με ηθικολογίες.

«Ο Ταρτούφος» από το έργο του Μολιέρου είναι ένας υποκριτής-ευσεβής κληρικός που καταχθόνια και επικαλούμενος την «αρετή» του, καταφέρνει να κυριαρχήσει στη ζωή του ευεργέτη του κ. Οργκόν. Με απατεωνιές προσπαθεί να κατακτήσει όχι μόνο την περιουσία του Οργκόν, αλλά και την ίδια τη σύζυγό του, την οποία έχει βαθιά ερωτευτεί.

Και ήρθε ο καιρός να ζήσουμε τη σύγχρονη εκδοχή του «Ταρτούφου» αυτού του υποκριτή θεοσεβούμενου δήθεν πολιτικάντη – παπαγαλάκι που καταχθόνια και επικαλούμενος την «ηθική και τάξη» του μέσου Έλληνα μαλάκα καταφέρνει να κυριαρχήσει στη ζωή του. Με απατεωνιές καταφέρνει να κατακτήσει όχι μόνο την περιουσία του μαλάκα που την παραδίδει στους δανειστές – τοκογλύφους, αλλά και την ίδια την παρθένα του χωριού για να τη δώσει δώρο στον καλύτερο ξένο επενδυτή.

Πρώτη φορά μου τυχαίνει να μη θέλω να γράψω επειδή δεν ξέρω τι να πρωτογράψω. Μπλοκάρει το μυαλό μου. Ψάχνοντας για τα βιβλιοπωλεία, βρήκα την ομιλία του αναπληρωτή υπουργού Πολιτισμού Κώστα Τζαβάρα σε ένα συνέδριο που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου. Διαβάστε τι είπε, σας παρακαλώ: « Όσο υπάρχει η γραφή θα υπάρχει και το βιβλίο, που έχει αλλάξει πολλές φορές στο παρελθόν και θα αλλάξει και στο μέλλον. Το θέμα δεν είναι οι μεταμορφώσεις τις οποίες γνωρίζει το βιβλίο αλλά η μεταμοντέρνα συνθήκη της ψηφιακής εποχής. Δεν μας φταίνε τα νέα μέσα: αρκεί να κατορθώσουμε να ξεφύγουμε από την ηλεκτρονική νάρκωση και τον νάρκισσο που σπεύδει να κρυφτεί στον εαυτό του όταν γίνεται όμηρός της. Ο στόχος είναι να χρησιμοποιήσουμε τη γραφή για να επιστρέψουμε στη χαμένη μας κοινωνικότητα. Η γραφή μπορεί να αποτελέσει ισχυρό μέσον στον αγώνα μας να αντισταθούμε στην προσομοίωση».

Τον μπελά μου για προσομοίωση προσγείωσης UFO στη Γη. Έτσι μιλάνε όλοι τους, πλην του Στουρνάρα ο οποίος δεν κλάνει αν δεν πάρει άδεια από τον Σόιμπλε. Οι υπόλοιποι είναι Τζαβάρες και Μασχάληδες. Πόσο σλάλομ να κάνεις για να τους αποφύγεις; Είναι πολλοί. Βρίσκονται παντού. Μας σημαδεύουν στο κεφάλι με ένα ψέμα, μια προβοκάτσια, μια αθλιότητα, με ότι έχουν πρόχειρο. Και το κακό είναι ότι όσο καθόμαστε ακίνητοι, τόσο θα μας πετυχαίνουν.

ΚΑΡΤΕΣΙΟΣ

Μνησικακία και ενδόρρηξη…

Η πτώχευση που βιώνουμε αναδεικνύει συμπεριφορές και χαρακτήρες που σε προηγούμενο χρόνο ελάνθαναν ή καλύπτονταν. Στην επικράτεια της σπάνεως και της γυμνής ύπαρξης, του φόβου και της απελπισίας, οι άνθρωποι εκδιπλώνονται αλλιώς, ατομικά και συλλογικά.

Το ζούμε καθημερινά: παλιές παρέες σπάνε, φιλίες δοκιμάζονται, ειρηνικές συμβιώσεις ραγίζουν. Οι συμβάσεις και οι αμοιβαίες παραδοχές απαιτούν κόπο, τον οποίο ελάχιστοι πια είναι διατεθειμένοι να καταβάλουν. Οι δρόμοι χωρίζουν. Ο καθείς…υποφέρει τον πόνο μόνος του, με τον δικό του τρόπο.

Ενας τρόπος είναι ο σκεδασμός του πόνου: σαν κακία προς τον άλλο, τον κάθε άλλον. Το νιώσαμε αυτό διάχυτο τις τελευταίες μέρες με την τραγωδία που ζει ο κυπριακός λαός, μια καταστροφή παρόμοια με την ελληνική, μάλλον και μεγαλύτερη, δεδομένων της χρονικής πύκνωσης, του αιφνιδιασμού και του περιβάλλοντος κατατρομοκράτησης που ζουν ακόμη οι Ελληνες της νήσου, με τον περιορισμό κυκλοφορίας χρήματος και την απειλούμενη στενότητα αγαθών. Πολλοί Ελληνες ένιωσαν συμπόνια, γιατί ήδη γνωρίζουν τι σημαίνει η πτώχευση, η ανεργία, ο αναγκεμός. Ολοι σχεδόν ένιωσαν φόβο, γιατί το «ατύχημα» που όλοι φοβόμασταν είναι ίσως αυτό ακριβώς, η πτώση της Κύπρου· και γιατί υποδορίως συνδέουμε τα παθήματα της Κύπρου με ευρύτερη εθνική καταστροφή. Κάποιοι Ελληνες όμως δεν μπόρεσαν να κρύψουν τη χαιρεκακία τους για τα παθήματα των αδελφών τους. Είναι σοκαριστικό, αλλά συμβαίνει.

Γιατί; Οτι οι εγχώριοι οπαδοί τού «ναι σε όλα» επιχαίρουν για το βαρύ τίμημα του ατελέσφορου κυπριακού «όχι», διότι έτσι δικαιώνεται η δική τους στάση, είναι μια κάποια εξήγηση· αλλά παραείναι προφανής και εύκολη, για να μπορεί να εξηγήσει τη χαιρεκακία και τη μισανθρωπία που χύθηκε στον αέρα τη δεδομένη ιστορική στιγμή: Ο,τι έπαθαν οι Κύπριοι, το άξιζαν· ας πρόσεχαν· ας επέλεγαν ικανότερους ηγέτες· ας μην έστηναν πλυντήρια για Ρώσους ολιγάρχες· ας περιμάζευαν τους τραπεζίτες τους. Και τα λοιπά. Πίσω από τον ρηχό πραγματισμό των αιτιάσεων, διακρίνεται μια καταπλήσσουσα μνησικακία, μια φιλέκδικη απονομή «καθαρής» δικαιοσύνης, πολύ παρόμοια άλλωστε με τη ρητορική του Β. Σόιμπλε. Ο Γερμανός υπουργός περιέγραψε την τιμωρία της Κύπρου ως επαναφορά του αμαρτήσαντος εντός των κανόνων και εξήγησε τα αντιγερμανικά αισθήματα ανά την Ευρώπη ως φθόνο για τον Γερμανό καλό μαθητή.

Ωστε, στη δημόσια σφαίρα, οι καταστροφές ανθρώπων, οικογενειών και λαών, αλλά και οι μείζονες γεωπολιτικές μεταβολές, οι ανακατατάξεις ισχύος, η συντριβή των αδυνάτων, συζητούνται πλέον με όρους αμαρτίας, τιμωρίας, φθόνου, εκδίκησης, μνησικακίας. Ας μείνουμε στη μνησικακία. Αναπόφευκτα, ο νους τρέχει στους στοχαστές της νεωτερικότητας, που είδαν τη μνησικακία να διαπερνά τη συλλογική ψυχή.

Ο Νίτσε την είδε ως δηλητήριο και φλόγα που κατατρώει τον αδύναμο άνθρωπο: «Η μνησικακία, γεννημένη από την αδυναμία, βλάπτει περισσότερο από τον καθένα τον ίδιο τον αδύναμο – σε άλλη περίπτωση, όπου μια πλούσια φύση αποτελεί προϋπόθεση, είναι ένα πλεονάζον συναίσθημα, η τιθάσευση του οποίου είναι σχεδόν η απόδειξη του πλούτου του».

Ο Μαξ Σέλερ αφιέρωσε μία περίφημη πραγματεία στον «Μνησίκακο άνθρωπο»· η μελέτη του έδωσε πλούσιους καρπούς και στην ελληνική σκέψη: θυμάμαι πρόχειρα τον Κωστή Παπαγιώργη, που τον μετέφρασε κιόλας· τον Βασίλη Καραποστόλη που περιέγραψε σε ανύποπτο χρόνο τον νεοελληνικό βίο με τον «χόλο» και τις «προστριβές»· και πιο πρόσφατα, τους Θ. Λίποβατς και Ν. Δεμερτζή που εφάρμοσαν όψεις της σελεριανής μνησικακίας κατά τη μελέτη του πολιτικού βίου.

Για να καταλάβουμε (ή, μάλλον, να αντέξουμε) την περιρρέουσα μνησικακία, ανατρέχουμε στον Σέλερ: «Η μνησίκακη κριτική δεν θέλει αυτό που διατείνεται ότι θέλει, αλλά χρησιμοποιεί το κακό ως βάση για να λοιδορεί». Ο Ελλαδίτης, ήδη κατεστραμμένος υλικά και ευρισκόμενος σε καθεστώς φόβου, στην καταστροφή του Κυπρίου βρίσκει μια ευκαιρία να λοιδορήσει, και διά της λοιδορίας να παροχετεύσει το δηλητήριο που έχει μέσα του· νομίζει ότι έτσι, με τη λοιδορία του άλλου, δικαιώνει τη δική του αρρώστια. Πολύ περισσότερο που ο άλλος είναι ο απορριφθείς αδελφός· το έδαφος της μνησικακίας είναι η αδελφοφαγία.

Η κυπριακή πτώχευση ήταν το ατύχημα που πυροδότησε όχι μόνο την εκδίπλωση της μνησικακίας, αλλά και δείχνει επιταχυμένη τη διαδικασία ενδόρρηξης των Ελλήνων. Βουλιάζουμε μες στον φόβο, στην ανημπόρια, στην κακία, στον χειρότερό μας εαυτό.

βλεμμα

Τέσσερα ερωτήματα για τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ !!!

Του Μάκη Κουζέλη

 

Πολλοί από μας ζήσαμε τη δικτατορία, γι’ αυτό είμαστε συχνά πιο επιφυλακτικοί απέναντι στην εύκολη επίκληση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης ως πλαισίου που περιγράφει τη σημερινή κατάσταση. Και είμαστε επιφυλακτικοί κυρίως απέναντι σε εκείνη την επίκλησή της που επενδύεται με θετικές προσδοκίες. Ίσως αυτός ο βιογραφικός προσδιορισμός μας καθιστά και πιο συγκρατημένους απέναντι στους εύκολους χαρακτηρισμούς των αυταρχικών όψεων του σημερινού καθεστώτος.

Λιγότεροι πια είναι αυτοί που ζήσανε σε…ναζιστικό καθεστώς, αλλά, παρά την απόσταση και την καλοστημένη απώθηση, οι παραστάσεις της πολιτικής και κοινωνικής ζωής όπως διαμορφώνεται μετά τη φασιστική ανατροπή της δημοκρατίας, είναι αρκετά ζωντανές για να επιβεβαιώνουν το άτοπο της ταύτισης της σημερινής κατάστασης με εκείνη – μέχρι στιγμής βέβαια, και αυτή η στιγμή εμφανώς έχει γυρίσματα.

Κανείς μας πάντως δεν έχει ούτε ίχνος παραστατικής επαφής με εκείνον τον πολιτισμικό ορίζοντα που προηγείται της αστικής δημοκρατίας. Ίσως να είναι αυτή η θεμελιώδης διαφορά, ανθρωπολογική περισσότερο από χρονική, που μας κάνει πιο ενδοτικούς απέναντι στην απαξίωση της δημοκρατίας ή τουλάχιστον στην ιδέα εγκατάλειψης της αξίας επίκλησής της, στην ιδέα αντικατάστασης της έννοιάς της με κάποια προσφορότερη ως εξεικόνιση ενός μέλλοντος κοινωνικής και προσωπικής χειραφέτησης.

***

Φαίνεται πως πράγματι η δημοκρατία, ως ο νεωτερικός τρόπος ύπαρξης του ανθρώπου, κι όχι μόνο του πολίτη, ως κατηγορία που αποδίδει τον τρόπο άρθρωσης της πολιτικής με την οικονομία και την ιδεολογία στον καπιταλιστικό κόσμο, έχει καταστεί καθολικό μέσο, αυτονόητο και πανταχού παρόν. Και στις κοινωνίες που το πολίτευμά τους πολύ απέχει από ό,τι αντιλαμβανόμαστε ως δημοκρατία, η πίεση για διασφάλιση δημοκρατικών ρυθμίσεων διαπερνά τόσο την πολιτική όσο και την οικονομική ζωή. Τις απαιτεί ο λαός αλλά και το κεφάλαιο. Όπως και με το ηλεκτρικό ρεύμα, ακόμα κι η απουσία της δημοκρατίας παραπέμπει σε αυτήν. Η κριτική της δημοκρατίας ασκείται στο όνομά της, με τη δημοκρατία ως έμβλημα. Κανείς δεν μπορεί να θέσει τον εαυτό του εκτός του πλαισίου που ορίζει, κανένας λόγος, καμιά πρακτική δεν μπορεί να θεμελιωθεί εκτός αυτού του πλαισίου. Το γλωσσικό μας παιχνίδι, ο τρόπος ζωής μας ορίζονται από τη δημοκρατία.

Ως αυτονόητα προϋποτιθέμενη καθολικότητα, η δημοκρατία υφίσταται την τριβή του δεδομένου. Η επίκλησή της, η χρήση της έννοιάς της ως χαρακτηρισμού, ως ιδιότητας, ως αρχής ή ως αξίας έχει προ πολλού αποβεί πληθωριστική. Η κριτική της οξύτητα, εκείνη που τη συνέδεε με την ιστορική στιγμή της επαναστατικής της επιβολής, έχει αμβλυνθεί. Δυνάμει περικλείει τα πάντα και δεν προσδιορίζει τίποτα. Η δημοκρατία κενό σημαίνον. Τι υπερασπιζόμαστε λοιπόν υπερασπιζόμενοι τη δημοκρατία; Θα προσπαθήσω να συνθέσω το σκελετό μιας απάντησης, απαντώντας σε τέσσερα ερωτήματα. Αρχίζω με το, παραδόξως, ευκολότερο.

Ποιες διαδικασίες οδήγησαν στην εξασθένιση της δημοκρατίας;

Ερώτημα πρώτο: Από πού προέρχεται η αποσταθεροποίηση του τρόπου κοινωνικής και πολιτικής ζωής που αποδίδεται υπό το έμβλημα του κράτους του δήμου;

Οι απαντήσεις που δόθηκαν τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια μοιάζουν πειστικές. Ειδικά από την προοπτική της Ελλάδας της κρίσης, η ουσιαστική αποδόμηση της δημοκρατίας εμφανίζεται σαφώς ως η αλήθεια του νεοφιλελευθερισμού. Το σύνολο των εξελίξεων που συνδέονται με την επικράτηση αυτού του λόγου, προϋποθέσεις άρθρωσής του αλλά και συνέπειές του, δυναμικές της καπιταλιστικής αναπαραγωγής αλλά και τάσεις της επιβεβλημένης συγκυρίας, τέμνονται στην ενίσχυση του κοινωνικού αυταρχισμού. Απαριθμώ άξονες, ευρύτατα σχολιασμένους και οικείους: η ριζικά ενισχυμένη οικονομική εξουσία και οι παρεμβάσεις της στην πέραν της σφαίρας της παραγωγής κοινωνική οργάνωση (ας το πούμε, χάριν συνεννόησης, «το σύνδρομο Ζίμενς»)· η πλήρης εμπορευματοποίηση των μέσων επικοινωνίας και της πολιτιστικής πρακτικής (ας το πούμε «Μέγκαρο»)· η συρρίκνωση και επιχειρηματική ή και διαφημιστική αναδιοργάνωση των διαδικασιών πολιτικής εκπροσώπησης (ας το πούμε, λόγω επικαιρότητας, «το ιταλικό κόλπο»)· η ιδεολογικά καθοριστική επικράτηση αυτού που ονομάστηκε «νεοφιλελεύθερη λογική» και επέβαλε ως πρωτεύουσα αρχή και υπερβατικό κριτήριο την τυφλή πορεία της κυκλοφορίας των εμπορευμάτων (το σύνδρομο «η αγορά μίλησε»)· εκείνη η διεργασία που επιβλήθηκε ως «δημοκρατία της αγοράς» και υλοποιήθηκε σε μια πορεία σταθερής επέκτασης της εκτελεστικής και εν μέρει της δικαστικής εξουσίας εις βάρος της νομοθετικής (το σύνδρομο «υπουργική εγκύκλιος βάσει φήμης μελλοντικής απόφασης δικαστηρίου»)· η αποσταθεροποίηση της κρατικής κυριαρχίας τόσο στο εσωτερικό του κοινωνικού σχηματισμού όσο και στις διεθνείς εξαρτήσεις του (το τόσο καθημερινό πλέον σύνδρομο «η τρόικα απαιτεί»)· η δυναμική διάρρηξης όσων υπαγορεύει αλλά και υπόσχεται το κοινωνικό συμβόλαιο σχετικά με την εξασφάλιση της λαϊκής κυριαρχίας, και επομένως η σταδιακή απώλεια του σχήματος ύπαρξης της ίδιας της νεωτερικής πολιτικής, έτσι όπως αδρά καταγράφεται στη διαρκή ενίσχυση των μέτρων ασφάλειας, επιτήρησης και αυταρχικής καταστολής (ας το πούμε «η χρυσή ελας»)· και, βέβαια, η δημιουργία νησίδων απροσπέλαστων στον δημοκρατικό έλεγχο, απομακρυσμένων από τη δημοσιότητα και αόρατων για το ίδιο το κοινοβούλιο, όπως συμβαίνει με τομείς της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής, αλλά και για μεγάλο μέρος όσων αποφασίζονται στις Βρυξέλλες (κι αυτό ας το πούμε, πράγματι, «το σύνδρομο της εξαίρεσης»).

Αν αυτές είναι οι κύριες διαστάσεις της επιβολής και επικράτησης του νεοφιλελεύθερου λόγου, ας θυμηθούμε δυο όρους του, εξαιρετικά κρίσιμους για το καθεστώς του δήμου και την αξίωσή του να «κρατεί». Ο πρώτος είναι η ιδιόλεκτος της ομιλούσας αγοράς, οι «κομμένες κεφαλές» της οποίας παραθέτουν στοιχεία, υπολογισμούς ή και δήθεν επιχειρήματα, παντελώς ακατανόητα στον δήμο και κυρίως αδιαφανή και ανεξέλεγκτα. Η ρηματική διάρθρωση του νεοφιλελεύθερου λόγου αποκλείει επομένως τον δήμο, αποκλείοντας τη δυνατότητά του να διαμορφώσει γνώμη και να κρίνει επί όσων (ρεαλιστικά, υπερβολικά ρεαλιστικά) εκτίθενται ως ορισμός της πραγματικότητας: επί των οικονομικών μεγεθών και των συσχετισμών τους.

Ο δεύτερος όρος, κρισιμότερος κι ακόμα πιο υποβαθμισμένος στη συζήτηση, είναι η αποδόμηση της δημόσιας σφαίρας. Η μονοδιάστατη και μονόδρομη ψευδοδημοσιότητα της κατευθυνόμενης ενημέρωσης ενισχύεται στην αποσαθρωτική της λειτουργία από την κενή επιχειρημάτων ρητορική των «δημοσίων προσώπων», την εν κρυπτώ λήψη των αποφάσεων, την αποφυγή του κοινοβουλευτικού ελέγχου, αλλά και την αδρανοποίηση της ίδιας της διαδικασίας διαβούλευσης που προβλέπει για τη νομοθετική λειτουργία το Σύνταγμα. Η συγκρότηση του δήμου είναι το επίδικο: η ίδια η ύπαρξη μιας κρίνουσας γνώμης, του υποκειμένου στο όνομα του οποίου ασκείται η εξουσία. Χωρίς τον φυσικό χώρο πραγμάτωσής του, χωρίς δημοσιότητα, ο δήμος συρρικνώνεται σε άθροισμα μονάδων, ψηφοφόρων εν προκειμένω.

Το «μίσος για τη δημοκρατία»

 Το δεύτερο ερώτημα, που μας επαναφέρει στις εισαγωγικές σκέψεις: Τι είναι αυτό που ονομάστηκε «μίσος για τη δημοκρατία» (Rancière), από πού εκπορεύεται και τι το θρέφει;

Ο οργανωμένος παλινορθωτικός λόγος, εκείνος που ρητά θέτει το σκάνδαλο του κράτους του δήμου, το σκάνδαλο της εναπόθεσης της εξουσίας στη μάζα, σπανίως εμφανίζεται ως τέτοιος – ίσως μόνο στις θεοκρατικές επιθέσεις κατά της έκφρασης της λαϊκής βούλησης. Δηλώνει βέβαια συχνότατα την παρουσία του σε σχήματα υπερβατικής θεμελίωσης αξιών, ενώ ταυτόχρονα θρέφει εκείνη την κριτική της δημοκρατίας που επιδιώκει διαρκώς εκτενέστερους συμβιβασμούς με αριστοκρατικά πρότυπα. Δεν έχουμε παρά να κοιτάξουμε γύρω μας: ασυγκράτητες ρητορείες περί αριστείας (η νέα παιδεία), ένα αξιοκρατικό ιδεώδες μεταφρασμένο σε ανεξέλεγκτη κυριαρχία των τεχνοκρατικά ειδικών (η νέα οικονομία), αναζήτηση χαρισματικών ηγετών, περιορισμός των δυνατοτήτων και ευθυνών της Βουλής, τάσεις βοναπαρτισμού της εκτελεστικής εξουσίας (η νέα πολιτική).

 Ας θυμηθούμε ότι τέκνο αυτών των συμβιβασμών, αυτής της εκ των έσω κένωσης του αρχικού επαναστατικού περιεχομένου της δημοκρατίας, χάριν της εξασφάλισης της αστικής της υπόστασης, ήταν και είναι η άλλη, η αντίπαλη κριτική: εκείνη που καταδεικνύει πως πίσω από την αντιπροσωπευτική δημοκρατία και το αστικό κράτος δικαίου κρύβεται η απρόσκοπτη κυριαρχία της ιδιοκτησίας. Όσο πιο καθαρά εμφανίζεται στο προσκήνιο το κεφάλαιο ως η πρωτεύουσα και αδιαμφισβήτητη ρυθμιστική δύναμη της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, όπως εμφανώς συμβαίνει υπό τις παρούσες συνθήκες κρίσης, τόσο πιο έντονα μπορεί να διατυπωθεί η αμφισβήτηση της δημοκρατικής ουσίας της υπαρκτής δημοκρατίας ή και η αμφισβήτηση της αστικής δημοκρατίας ως επαρκούς κελύφους ισότητας και λαϊκής κυριαρχίας. Η αποσταθεροποίηση αστικοδημοκρατικών νόμων και θεσμών εντός της κρίσης ενισχύει όμως, όπως δυστυχώς γνωρίζουμε από την Ιστορία, και εκείνες τις δυνάμεις που αξιοποιούν την αμφισβήτηση της δημοκρατίας εξουδετερώνοντας το κριτικό της πρόταγμα, αποσιωπώντας δηλαδή το ζήτημα της ιδιοκτησίας.

Εκείνο βέβαια που τις τελευταίες δεκαετίες εμφανίζεται όλο και πυκνότερα και επιθετικά δεν είναι ούτε το παλινορθωτικό μίσος για τη δημοκρατία ούτε η αριστοκρατική κριτική ούτε και η σοσιαλιστική αμφισβήτηση. Είναι το μίσος της δημοκρατίας κατά των δημοκρατών, των μηχανισμών κατά των πολιτών, του κράτους κατά του δήμου, της πολιτικής κατά της κοινωνίας. Μίσος απροκάλυπτο όταν στρέφεται εναντίον άλλων κοινωνιών, μη δημοκρατικών κρατών και εντέλει μη δημοκρατικών, υποτίθεται, πολιτισμών. Μίσος ακόμα πιο έντονο όταν δεν μπορεί να εκστομιστεί νόμιμα και επενδύεται με προπέτασμα ψευδοορθολογικότητας: Μα μπορεί τώρα να αποφασίσουν για τόσο σύνθετα ζητήματα οι απαίδευτοι πολίτες; μπορεί να κρίνει ο λαός όταν δεν μπορεί να καταλάβει τι διακυβεύεται, αλλά ούτε επαρκώς να ενημερωθεί; μπορεί να οδηγεί τις εξελίξεις η μάζα που παρασύρεται από την κάθε ρητορική; μπορεί η ιδιότητα του πολίτη να αποδοθεί ουσιαστικά σε απλούς καταναλωτές, να αναχθεί σε μια προϋπόθεση απόλαυσης; να αφήσουμε τους Κύπριους να αποφασίσουν για το σχέδιο Ανάν, τους Γάλλους για το ευρωπαϊκό σύνταγμα και τους Έλληνες για το Μνημόνιο; η δημοκρατία δεν είναι άλλωστε υπεύθυνη για την κατάληψη της εξουσίας από τους ναζί; Βεβαίως, όλα αυτά έχουν μια γνωστή επωδό καταγγελίας: λαϊκισμός – η λαϊκή θέληση ως πηγή και προϊόν λαϊκισμού.

Αυτό το μίσος εκφράζεται σήμερα ανοιχτά. Ακόμα και η στοιχειώδης διαδικασία της πρόσκλησης στην κάλπη θεωρείται, εντός αυτού του λόγου, υπερβολή. Και έχει σημασία να θυμόμαστε ότι το σκάνδαλο που συνεχώς υποδαυλίζει αυτό το μίσος είναι το σκάνδαλο της ισότητας, ισότητα της ψήφου, ισότητα της γνώμης, ισότητα δικαιωμάτων, ισότητα ακόμα και στην κατανάλωση – το εγγεγραμμένο δηλαδή στη δημοκρατία σκάνδαλο της εν δυνάμει αμφισβήτησης της ιδιοκτησίας.

Αποσταθεροποίηση της δημοκρατίας στην κοινωνία της κρίσης

Ερώτημα τρίτο: Πώς συνδέεται η αποσταθεροποίηση της δημοκρατίας με τον ρόλο της στη σύγχρονη αστική κοινωνία ή και στην κοινωνία της κρίσης;

Η δημοκρατία είναι ο τρόπος πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης της αστικής κοινωνίας, το πολίτευμα που της αντιστοιχεί. Οι καπιταλιστικές σχέσεις προϋποθέτουν το είδος της ισότητας, ελευθερίας και δίκαιης ανταλλαγής που εγγυώνται οι δημοκρατικοί θεσμοί. Εναποθέτουν δε σε αυτούς τόσο τη νομιμοποίηση των σχέσεων εξουσίας και της διευρυνόμενης εκμετάλλευσης, όσο και τη διαχείριση αντιφάσεων και συγκρούσεων που προκύπτουν από τις άνισες και ανταγωνιστικές σχέσεις μεταξύ των κοινωνικών τάξεων αλλά και μεταξύ των εκπροσωπήσεων διαφορετικών μορφών κεφαλαίου.

Και οι δυο πλευρές αυτού του ρόλου είναι καθοριστικές και μακροπρόθεσμα αναντικατάστατες, καθώς αποτελούν λειτουργικές προϋποθέσεις της καπιταλιστικής αναπαραγωγής. Αυτό δεν σημαίνει όμως πως η εγγενής αντίφαση μεταξύ τυπικής ισότητας και ουσιαστικής ιδιοκτησιακής ανισότητας δεν καθιστά την αστική δημοκρατία ασταθή. Η εκάστοτε φυσιογνωμία της διαμορφώνεται ως αποτέλεσμα του υφιστάμενου συσχετισμού κοινωνικών δυνάμεων, αλλά και των ευρύτερων κοινωνικών και πρωτίστως οικονομικών σχέσεων. Δεν υπάρχει κάποιο προδιαγεγραμμένο ελάχιστο δημοκρατίας, απαραίτητο για τη λειτουργικότητα των καπιταλιστικών διαδικασιών, ούτε κάποια σταθερή ουσία της δημοκρατίας, βάσει της οποίας να μετράται η πληρότητα της πραγματωμένης. Κι η σημερινή συρρικνωμένη, αποσταθεροποιημένη, υποσκαπτόμενη και αμφισβητούμενη δημοκρατία, δημοκρατία είναι.

Αλλά, πάλι, η εκάστοτε διαμόρφωση των λειτουργιών του πολιτεύματος έχει συνέπειες ως προς την εξασφάλιση των όρων αναπαραγωγής. Ούτε η νομιμοποίηση ούτε η διαχείριση των συγκρουόμενων συμφερόντων μπορούν να εξασφαλιστούν αποτελεσματικά όταν οι διαδικασίες, οι θεσμοί και ο μηχανισμός αντιπροσώπευσης που συγκροτούν το δημοκρατικό πολίτευμα λειτουργούν στο ελάχιστο, όπως σήμερα στην Ελλάδα. Υπ’ αυτή την έννοια, η δημοκρατία βρίσκεται σε κρίση. Και βρίσκεται σε κρίση τόσο από την άποψη της αποτελεσματικότητάς της ως του αστικού πολιτεύματος, όσο και από την άποψη της αποδοχής της. Αναποτελεσματικότητα και αμφισβήτηση τροφοδοτούν η μία την άλλη.

Η οικονομική κρίση, που επέβαλε ακραίους συσχετισμούς κοινωνικών δυνάμεων και συνοδεύει εξίσου οξείες σχέσεις μεταξύ μορφών κεφαλαίου, αφαιρεί από τις δημοκρατικές διαδικασίες και τους πολιτειακούς θεσμούς τη δυνατότητα ουσιαστικής εκπλήρωσης των λειτουργιών τους. Οι συγκρούσεις εντείνονται αλλά και εμφανίζονται ως τέτοιες στο πολιτικό και κοινωνικό προσκήνιο. Μορφές του κεφαλαίου που εντός της συγκυρίας τούς δίνεται η δυνατότητα ή/και σπασμωδικά προσπαθούν να διασωθούν ή να κυριαρχήσουν, επιτίθενται με την αγριότητα που βιώνουμε εναντίον θεσμών, σχέσεων και δικαιωμάτων. Η κατάλυση της δημοκρατίας είναι μέσο. Μέσο ισχύος, αλλά και εξουδετέρωσης των δυνάμεων της άλλης πλευράς, των δυνάμεων της εργασίας, για τις οποίες η δημοκρατία συμπίπτει με τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα. Η σπειροειδής κίνηση που βλέπουμε να διαγράφεται αδρά στην πολιτική και κοινωνική μας καθημερινότητα οδηγεί από την επίθεση κατά των δημοκρατικών θεσμών στην όξυνση της κρίσης νομιμότητας και των κοινωνικών συγκρούσεων, και από εκεί πάλι στην ενίσχυση των αντιδημοκρατικών ρυθμίσεων, ως απάντηση στην εντεινόμενη αμφισβήτηση.

Το πολιτικό εργαλείο άσκησης αυτής της στρατηγικής είναι η ίδια η αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Συρρικνωμένη μεν ως χώρος άσκησης δικαιωμάτων, αλλά πλήρως λειτουργική ως μηχανισμός διακυβέρνησης. Και η αυταρχική εκτελεστική εξουσία από τη Βουλή προήλθε. Όμως, αυτή η πλήρως εργαλειακή χρήση της δημοκρατίας υποσκάπτει εν τέλει την ίδια την υπόστασή της.

Με ορατή την αναποτελεσματικότητα του πολιτεύματος να συγκεράσει αντικρουόμενα συμφέροντα και να αποσπάσει στοιχειωδώς συναίνεση, τόσο οι αστικές όσο και οι δυνάμεις της εργασίας θέτουν ζήτημα δημοκρατίας. Οι πρώτες το κάνουν επιθετικά, αίροντάς την, οι δεύτερες επαναφέρουν, αναγνωρίζοντάς το πλέον ξανά ως άμεσο, το αίτημα άρσης της θεμελιώδους αντίφασης μεταξύ ουσιαστικής ισότητας και ιδιοκτησίας. Ότι η δημοκρατία εμφανίζεται ως γυμνό προκάλυμμα, ως απλό αλλά αποτελεσματικό εργαλείο εκμετάλλευσης, διαμορφώνει συνθήκες άκρως ανησυχητικές: το κόστος της κατάργησης της δημοκρατίας είναι άλλης κλίμακας.

Τι απαντάμε στην επίθεση κατά της δημοκρατίας;

Έρχομαι στο τέταρτο και τελευταίο μου ερώτημα: Τι απαντάμε στην επίθεση κατά της δημοκρατίας;

Κι απαντώ αμέσως: διεκδικούμε το πλήρες της περιεχόμενο και, για να χρησιμοποιήσω μια φιλοσοφικά φορτισμένη διατύπωση, «μετράμε» την εκεί έξω δημοκρατία με αυτό που η ίδια αξιώνει να σημαίνει. Υπερασπιζόμαστε τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, χωρίς εκπτώσεις και πέραν της κυρίαρχης ιδεολογίας περί ρεαλιστικών διεκδικήσεων. Υπερασπιζόμαστε κυρίως το Σύνταγμα και τις συνταγματικές επιταγές, γιατί ακριβώς παγιώνουν κανονιστικά έναν συσχετισμό δημοκρατίας (συσχετισμό δημοκρατικής κοινωνίας πρωτίστως και λιγότερο διακυβέρνησης), γιατί κατ’ ανάγκην, για να επιτρέπουν δηλαδή τη δυνητική νομιμοποίηση του πολιτεύματος, συνεχίζουν να διέπονται από τις βασικές αρχές της αστικής επανάστασης. Υπερασπιζόμαστε, επομένως, μια δημοκρατία ανοιχτή στη ριζική της διεύρυνση και την υπερασπιζόμαστε ενάντια στο αυταρχικό περιεχόμενο που της επιβάλλεται, ενάντια στον ναζισμό που την απειλεί, ενάντια στην ερωτοτροπία με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Την υπερασπιζόμαστε όμως και ως πρόπλασμα μιας άλλης δυνατής κοινωνίας, ως όρο διεύρυνσης και υπέρβασής της, όταν οι συνθήκες και ο συσχετισμός των δυνάμεων θα το επιτρέπουν. Υπερασπιζόμαστε λοιπόν κάθε χροιά της αστικής δημοκρατίας που μπορεί να ανασημασιοδοτηθεί υπέρ των δυνάμεων της εργασίας και των λαϊκών τάξεων, κάθε πτυχή της που μπορεί να χωρέσει και να εκπροσωπήσει αιτήματα ουσιαστικής ισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης.

Αν πολιτικός είναι και ο αγώνας για την ιδιοποίηση λέξεων, κι αν η ουσία των πολιτικών εννοιών έγκειται ακριβώς στο αγωνιστικό τους καθεστώς, τότε η δημοκρατία είναι ο κατεξοχήν νεωτερικός εννοιολογικός όρος άσκησης πολιτικής και η έννοιά της μας ανήκει.

Ο Μάκης Κουζέλης διδάσκει στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το κείμενο βασίζεται σε εισήγηση στο Κρίση-Μο Σεμινάριο της Πρωτοβουλίας για την υπεράσπιση της κοινωνίας και της δημοκρατίας (5.3.2013)

ΤΟ ΓΡΕΚΙ: Τσουκαχάρα, Φώτη μου, Τσουκαχάρα!

ΤΟ ΓΡΕΚΙ: Τσουκαχάρα, Φώτη μου, Τσουκαχάρα!: Η κατηγορηματική, απόλυτη, αταλάντευτη, ηχηρή, αβυσσαλέα θα μπορούσα να πω διαβεβαίωση του Βενιζέλου και του Κουβέλη ότι δεν θα ανεχθο...

Το θέατρο των ανδρεικέλων γύρω από τα χαράτσια…

Αυτή η κυβέρνηση της τριτοκομματικής συναίνεσης δεν έχει όρια και αναστολές. Η δωσίλογη αυθάδειά της, η πώρωση του «εκτελεστή δολοφόνου» και η ασύστολη, αλλά κυνική υποκρισία της, συνθέτουν μια πολιτική φρενοβλάβεια χωρίς ιστορικό προηγούμενο

Μας δολοφονούν εν ψυχρώ, εκτελώντας πειθήνια τα «συμβόλαια θανάτου» της τρόικας (τους εντολοδόχους του φασισμού του 4ου Ράιχ), και ταυτόχρονα μας εμπαίζουν στήνοντας κακόγουστες θεατρικές παραστάσεις περί «διαφωνιών» και «διαπραγμάτευσης» με την τρόικα.

Έχουν συμφωνήσει (προσυμφωνήσει) σε όλα και το παίζουν…«διαφωνούντες» και σκληροί «διαπραγματευτές»…

Αυτή η δισυπόστατη λειτουργία αποτελεί και το μακάβριο, ιστορικό στίγμα αυτής της κυβέρνησης: Να εκτελεί από τη μια την ελληνική κοινωνία και το λαό της με τη δωσίλογη κακοήθεια του πωρωμένου φονιά και από την άλλη να «παράγει» πλήθος ευρημάτων και ταχυδακτυλουργικών τεχνασμάτων ΕΜΠΑΙΓΜΟΥ του ελληνικού λαού, αβυσσαλέας προσβολής της νοημοσύνης του.

ΤΩΡΑ μετέτρεψε τα ΕΚΤΑΚΤΑ χαράτσια σε ΜΟΝΙΜΟ φόρο ακινήτων και κομπάζει θριαμβευτικά. Κομπάζει ότι πέτυχε «διαπραγματευτικό» άθλο: Τέτοια κακοήθεια δωσίλογης δολιότητας και τελετουργικής ΑΠΑΤΗΣ…

Κρατάνε σε μόνιμη και σταθερή βάση τα χαράτσια δίνοντάς τους άλλο όνομα!!!

Ακόμα και αν υπάρξει κάποια μείωση των κλοπιμαίων από τα χαράτσια, αυτή θα καλυφτεί στο πολλαπλάσιο με την ΕΠΕΚΤΑΣΗ και μονιμοποίηση των χαρατσιών στα εκτός σχεδίου ακίνητα, καθώς και από την αύξηση του ΦΑΠ το 2013.

Κλέβουν τη λαϊκή οικογένεια και από την άλλη τσέπη, και αυτό το λένε «προοδευτικό» μέτρο και «ελάφρυνση»: Τόσο, σατανικά «ευρηματικοί», είναι στη λεηλασία και την ωμή κλεψιά…

Για το θεαθήναι στήνουν και παραστάσεις «διαφωνιών» και «σκληρών διαπραγματευτών»!!!

Καλλιέργησαν κλίμα «διαφωνιών» για να επικαλύψουν τη διαιώνιση του μέτρου με άλλο όνομα, εμφανίζοντάς το μάλιστα και σαν «διαπραγματευτική» επιτυχία!!!

Αυτό το άθλιο θέατρο, βεβαίως, που παίχτηκε με τα χαράτσια, έχει και μια άλλη όψη: Την επικάλυψη των ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ τους πάνω σε νέες σφαγές.

Ήδη έχουν συμφωνήσει σε νέα σφαγή των μισθών, με την κατάργηση των επιδομάτων, των κλαδικών Συμβάσεων, την κατάργηση της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης, με το μηχανισμό διαμόρφωσης από την κυβέρνηση του κατώτατου μισθού με βάση την ανταγωνιστικότητα, τις ιδιωτικοποιήσεις, τις απολύσεις στο Δημόσιο…

Οι «περιχαρείς» της δωσίλογης αχρειότητας (Βενιζέλος-Κουβέλης), φλυαρούσαν ακατάπαυστα προκειμένου να παραστήσουν τη μονιμότητα του χαρατσιού σαν «επιτυχία», αλλά δεν βγάλανε άχνα για τις άλλες «εκκρεμότητες», για τις νέες σφαγές…

Αυτά τα ανδρείκελα είναι τόσο εξαχρειωμένα και λιπαρά στο μυαλό και στην ψυχή που δεν αντιλαμβάνονται ότι ο ελληνικός λαός νιώθει απέραντη σιχασιά και οργή μόνο στο αντίκρισμά τους…

ΟΧΙ μόνο δεν μπορεί να ξεγελάσουν, πλέον κανέναν, αλλά με την παρουσία τους και μόνο στήνουν οι ίδιοι τις αυριανές κρεμάλες τους…

resalto

Ξανά κυκλοφορεί ο '' Μικρος Ηρως''

Ο διαδοχος του Γιωργου Θαλασση ειναι εδω.
Ετοιμος να εμπνευσει την νεα γενια,με τα απανωτα του χτυπηματα και τις κοκκινες γραμμες του στον στρατο κατοχης.
Μετα το νεο του αποφασιστικο χτυπημα στα σχεδια των κατακτητων ο Μικρος Ηρωας...ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ

O Θεοχάρης στέλνει επιστολές με ληξιπρόθεσμα -Τι απαντάει η «Αυγή» που την παρέλαβε...

Ο γενικός γραμματέας Εσόδων Χάρης Θεοχάρης άρχισε να στέλνει «ραβασάκια» ληξιπρόθεσμα απειλώντας ότι αν δεν πληρωθούν εγκαίρως θα προχωρήσει σε κατασχέσεις μισθών και καταθέσεων. Η εφημερίδα του ΣΥΡΙΖΑ Αυγή σχολιάζει με το δικό της τρόπο.

Γράφει η Αυγή:...


Αποβραδίς ξεσκόνιζαν την Παγκόσμια Βιβλιοθήκη Επιστολών, για να δεχθεί πρωί-πρωί τη νέα εσοδεία. Δίπλα στις Επιστολές του Παύλου προς Κορινθίους, Ρωμαίους και άλλους νεοπροσήλυτους, δίπλα στα επιστολικά μυθιστορήματα του Λακλό, ποιος δεν θυμάται τον σατανικό Βαλμόν από τις «Επικίνδυνες σχέσεις», δίπλα στα γράμματα που αντήλλαξαν ο Πάουντ με τον Έλιοτ για την «Έρημη Χώρα», εκεί σιμά στην απαράμιλλη αλληλογραφία του Καζαντζάκη με τον Πρεβελάκη και του Σεφέρη με τον Τσάτσο, θα τοποθετηθούν και οι επιστολές που στέλνει από χθες ο Εσόδων Χάρης Θεοχάρης σε όσους χρωστούν μέχρι 3.000 ευρώ στο Δημόσιο.

Η πρώτη επιστολή Θεοχάρη προς Ληξιπροθέσμους θα είναι αβρή, καλλιεπής, χωρίς απειλές και προθεσμίες, θα υπενθυμίζει απλώς το χρέος και θα καλεί προς διευθέτηση, σε εύλογο διάστημα. Αν παρέλθει το εύλογο διάστημα και ο ληξιπρόθεσμος δεν περάσει από τον έφορο, θα σταλεί δεύτερη επιστολή, η οποία θα ενημερώνει ότι επίκειται άμεση κατάσχεση μισθών, συντάξεων, επιδοτήσεων, ακόμη και καταθέσεων. Έτσι, με μια απλή ειδοποίηση, χωρίς εισαγγελική εντολή, χωρίς δίκη, χωρίς κλητήρες, πάνε τα 500, τα 1.000, τα 3.000 ευρώ. Μπροστά στον Θεοχάρη, οι φοροσυλλέκτες του Αλή Πασά μοιάζουν με τις καλόγριες που περνούν από τα σπίτια μας για τον ετήσιο έρανο του Ερυθρού Σταυρού.

Πριν στείλετε τις επιστολές, ναι, εσείς, ο Σαμαράς, ο Βενιζέλος και ο Κουβέλης, τις στέλνετε τις επιστολές και όχι ο τυχόν Θεοχάρης, να κάτσετε να σκεφτείτε πώς και γιατί εκείνοι που χρωστούν στο Δημόσιο έφτασαν στον αδιανόητο αριθμό των 2,5 εκατομμυρίων. Γιατί οι καλοπληρωτές έγιναν μέσα σε τρία χρόνια μπαταχτσήδες, τι πάθανε ξαφνικά οι νομοταγείς και το ρίξανε στην παρανομία, μήπως μπήκε στα θλιβερά σαρκία τους ο Μαμωνάς; Φέρατε τους ανθρώπους στο αμήν, τους δικούς σας ανθρώπους, τους νοικοκυραίους, που τόσα χρόνια σας ψήφιζαν, τρομάρα τους, και τώρα τους απειλείτε δι' επιστολών ότι θα τους κατάσχετε τα απομεινάρια του κουμπαρά τους. Κι όλα αυτά με μια τροπολογία που πέρασε στη ζούλα και που οδηγεί σε τιμωρία πολύ χειρότερη από το 6,9% που πήγαν να αρπάξουν από τις καταθέσεις των Κυπρίων.

Ποιοι στο διάολο είστε εσείς που καταδικάζετε 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους στην ντροπή, τον φόβο, την εξαθλίωση; Να σας πω εγώ ποίοι είστε: Είστε ο Βενιζέλος, που έκρυβε μήνες στο συρτάρι του τη λίστα με τους μεγαλοφοροφυγάδες, είστε ο Σαμαράς και ο Κουβέλης, που βγάλατε λάδι τον Βενιζέλο, τον προστάτη των φοροφυγάδων. Μην το παρατραβάτε λοιπόν το σκοινί, γιατί άμα φτάσει ο ληξιπρόθεσμος στο κουτάλι του παπά, θα σας στείλει το σινιάλο που έστειλε στους διώκτες του ο ετοιμοθάνατος Καραϊσκάκης: «Αν ζήσω, θα σας γαμήσω. Αν πεθάνω, κλάστε μου τον μπούτζον».

Με όλο τον σεβασμό.

Διακήρυξη των δικαιωμάτων του κεφαλαίου

Άρθρο 1 – Το κεφάλαιο συσσωρεύεται και διακινείται ελεύθερα , με ίσα δικαιώματα αναλόγως του μεγέθους του. Κρατικές διακρίσεις γίνονται μόνο με γνώμονα το μονοπωλιακό συμφέρον.

Άρθρο 2 – Σκοπός κάθε πολιτικής ένωσης αποτελεί η διατήρηση των φυσικών και απαράγραπτων δικαιωμάτων του κεφαλαίου. Τα δικαιώματα αυτά είναι η ελευθερία διακίνησης, η αφορολόγητη συσσώρευση του, η ασφάλεια των κερδών του και η κοινωνικοποίηση των ζημιών του.

Άρθρο 3- Η Εταιρία είναι η αποκλειστική πηγή κάθε εξουσίας. Καμία ομάδα ανθρώπων και κανένα άτομο δεν μπορεί να ασκεί εξουσία βλαπτική στα συμφέροντα της Εταιρίας.

Άρθρο 4 – Ελευθερία σημαίνει το να μπορεί να πράττει η κάθε εταιρία ο,τι δε βλάπτει την ίδια την εταιρία. Έτσι, η άσκηση των φυσικών δικαιωμάτων κάθε εταιρίας θέτει σαν όριο το σημείο εκείνο, από το οποίο αρχίζει η άσκηση των ίδιων δικαιωμάτων μιας μεγαλύτερης εταιρίας. Το όριο αυτό καθορίζεται από το φυσικό νόμο της αγοράς και μόνο  στην περίπτωση γενικευμένης κεφαλαιακής κρίσης από νόμο του κράτους.

Άρθρο 5 – Ο νόμος μπορεί να απαγορεύσει μόνο ό,τι είναι επιζήμιο για το κεφάλαιο. Ό,τι δεν απαγορεύεται από το νόμο θεωρείται επιτρεπτό μόνο για το κεφάλαιο και δεν μπορεί κανένα άτομο ή ομάδα ατόμων να κάνει κάτι που δεν ορίζεται από το νόμο.

Άρθρο 6 – Ο νόμος αποτελεί έκφραση της βούλησης του κεφαλαίου. Όλες οι εταιρίες έχουν το δικαίωμα, προσωπικά ή με αντιπροσώπους τους, να μετέχουν στη θέσπισή του. Ο νόμος πρέπει να είναι ο ίδιος για όλες, λαμβάνοντας ως βάση το μέγεθος της κάθε εταιρίας. Εφόσον όλες οι εταιρίες δεν είναι ίδιου μεγέθους , μπορούν να μετέχουν και στα δημόσια αξιώματα, στις θέσεις και τις υπηρεσίες ανάλογα με το μέγεθος τους και χωρίς καμία άλλη διάκριση παρά αυτή που πηγάζει από την χρηματοδοτική αρετή τους και το διαφημιστικό ταλέντο τους.

Άρθρο 7- Καμιά εταιρία δεν μπορεί να κατηγορηθεί, να δυσφημιστεί ή να φορολογηθεί παρά μόνο στις περιπτώσεις εξαγοράς από μεγαλύτερες και σύμφωνα με τις διαδικασίες που προκαθορίζονται από αυτές. Όσες εκδιώκουν μεγαλύτερο μερίδιο , και εκτελούν αμέσως ή εμμέσως αυθαίρετες εντολές πρέπει να εκκαθαρίζονται και να εξαγοράζονται. Όπως επίσης, κάθε εργάτης-υπάλληλος ο οποίος απολύεται και στη συνέχεια διαμαρτύρεται , συλλαμβάνεται εν ονόματι του νόμου και πρέπει να συμμορφώνεται αμέσως, κάθε αντίσταση που προβάλλει είναι ομολογία ενοχής.

Άρθρο 8 – Το κράτος οφείλει να επεμβαίνει μόνο σε περιπτώσεις κεφαλαιακών κρίσεων. Καμία εταιρία δεν μπορεί να τιμωρηθεί με νόμο που είχε ψηφιστεί πριν την κρίση και ο οποίος εμποδίζει την ελευθερία κοινωνικοποίησης των χρεών της.

Άρθρο 9 – Επειδή κάθε μικρή εταιρία θεωρείται ανταγωνιστική, αν κριθεί αναγκαίο να εξαγοραστεί, κάθε αυστηρό μέτρο που θα εμπόδιζε την εξαγορά της απαγορεύεται αυστηρά από το φυσικό νόμο έως ότου νομοθετηθεί ο νέος νόμος .

Άρθρο 10 – Καμιά εταιρία δεν πρέπει να διώκεται για τους στόχους της, εφ’όσον η εκδήλωσή τους δεν διαταράσσει τις αγορές που ο φυσικός νόμος έχει επιβάλλει.

Άρθρο 11 – Η ελεύθερη ανταλλαγή προϊόντων και υπηρεσιών είναι ένα από τα πολυτιμότερα δικαιώματα του κεφαλαίου. Επομένως, κάθε εταιρία έχει τη δυνατότητα να κερδοσκοπεί, να καταπατάει, και να χρηματοδοτείται για το έργο της ελεύθερα, αρκεί να μην κάνει κατάχρηση αυτής της ελευθερίας σε περιπτώσεις που δεν ορίζονται σαφώς από το νόμο.

Άρθρο 12 – Η εξασφάλιση των δικαιωμάτων του κεφαλαίου κάνει αναγκαία την ύπαρξη μιας κρατικής εξουσίας. Άρα αυτή η εξουσία έχει θεσπιστεί για το καλό όλου του κεφαλαίου συνεπώς και για την ιδιωτική ωφέλεια αυτών, στους οποίους έχει ανατεθεί.

Άρθρο 13 – Για τη συντήρηση της κρατικής εξουσίας και για τα έξοδα της διοίκησης,κάθε εταιρική συνεισφορά είναι ζημιογόνα. Η συνεισφορά αυτή πρέπει να είναι κατανεμημένη με δικαιοσύνη μόνο στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, ανάλογα με τις δυνατότητές τους

Άρθρο 14 – Όλες οι εταιρίες έχουν το δικαίωμα, αυτοπροσώπως ή με τους αντιπροσώπους τους, ν’αποδέχονται ελεύθερα την αναγκαιότητα της δημόσιας εισφοράς, να παρακολουθούν τη χρήση της και να καθορίζουν την ποσότητα, τη διάθεση, την είσπραξη και τη διάρκειά της.

Άρθρο 15 – Η εταιρία έχει το δικαίωμα να ζητήσει ευθύνη από κάθε δημόσιο λειτουργό για τον τρόπο που άσκησε την εξουσία του.

Άρθρο 16 – Κάθε εταιρία η οποία δεν έχει εξασφαλίσει τα δικαιώματα των μεγαλομετόχων της και δεν έχει καθορίσει με ακρίβεια τη διάκριση των εξουσιών, δεν μπορεί να θεωρηθεί οργανωμένη.

Άρθρο 17 – Επειδή η μικρή ιδιοκτησία είναι ένα απαραβίαστο και ιερό δικαίωμα κανείς δεν μπορεί να τη στερηθεί παρά μόνο σε περίπτωση κεφαλαιακής κρίσης, ή σε περίπτωση καθορισμού από το νόμο και φυσικά με την προϋπόθεση να καταβληθεί προηγουμένως στον κάτοχο η ελάχιστη αποζημίωση.

ΥΓ. Το κείμενο αποτελεί παράφραση της διακήρυξης των δικαιωμάτων του ανθρώπου…

ΠΕΜΠΤΟ ΚΥΜΑ

Η “αδυνατότητα” της δημοκρατίας – Stuart Hall

..Κατανοώ αυτήν την αδυνατότητα με δύο τρόπους, έναν πρακτικό κι έναν πιο εννοιολογικό. Η σημασία της λέξης δημοκρατία είναι σήμερα τόσο διευρυμένη, είναι τόσο βεβαρημένη με ιδεολογικό φορτίο, είναι τόσο απροσδιόριστη η θέση της μέσα στο πλέγμα των διαφορετικών, συχνά αμοιβαία αποκλειόμενων, παραδειγμάτων - η φιλελεύθερη δημοκρατία - που είναι σχεδόν ανώφελη. Είναι τόσο ασταθής ώστε συχνά δεν μπορεί να συντηρήσει έναν διάλογο που να βγάζει νόημα, και τελικώς είναι συζητήσιμο κατά πόσον είναι πλέον "πρόσφορη για τη σκέψη". Καθώς το πραγματικό της περιεχόμενο αδειάζει όλο και περισσότερο, καθώς διευρύνεται το χάσμα ανάμεσα στο πραγματικό και το ιδεώδες, η δημοκρατία προοδευτικά λυγίζει από το βάρος των ανεκπλήρωτων υποσχέσεών της..

Είναι ταυτόχρονα πολύ άδεια και πολύ γεμάτη. Μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε μόνον στη ριζικά αποδομημένη μορφή της. Βρίσκεται, για να προτείνω μία διατύπωση, υπό ένα καθεστώς απόλυτης απάλειψης.

Η δεύτερη όψη σχετίζεται με αυτό το χάσμα ανάμεσα στο πραγματικό και το ιδεώδες. Το λόγο της δημοκρατίας, για να καταφύγουμε στη γλώσσα του πνευματισμού, το στοιχειώνει το φάντασμα του ιδεώδους της. Το πρόβλημα είναι ότι διαβάζουμε τελεολογικά το χάσμα ανάμεσα σε οποιοδήποτε πραγματικά υφιστάμενο σύστημα δημοκρατίας και το χαρακτήρα της ως καθολικής ρυθμιστικής ιδέας. Έτσι ώστε κάθε προφανώς ατελές ιστορικό παράδειγμα να εκλαμβάνεται ως ένα ακόμη στάδιο στην αναπόφευκτη προοδευτική πορεία προς την πλήρη πραγματοποίησή της - ως μια στιγμή εγελιανής συμφιλίωσης ανάμεσα στο "πραγματικό" της δημοκρατίας και το "λόγο" της δημοκρατίας. Αντιθέτως, εγώ θέλω να υποστηρίξω ότι αυτή η "έλλειψη" δεν είναι συγκυριακή αλλά συστατικό στοιχείο της δημοκρατικής ιδέας η οποία μπορεί να λειτουργήσει μόνο ως αυτό που ο Ernesto Laclau ονομάζει "ορίζοντας" - δίχως συγκεκριμένο, υπεριστορικό περιεχόμενο: ως ένα αναγκαστικά κενό σημαίνον. Σύμφωνα με τον Laclau, ο ορίζοντας είναι ό,τι "εδραιώνει συγχρόνως τα όρια και το έδαφος της σύνθεσης κάθε δυνατού αντικειμένου - κι  αυτό, κατά συνέπεια, καθιστά αδύνατο κάθε "επέκεινα" (Ernesto Laclau, Emancipation(s), Verso, Λονδίνο 1996, σ.102).

Το πνεύμα από το οποίο εμφορείται η δημοκρατία σε πολλές από τις πραγματοποιημένες μορφές της είναι ότι η νόμιμη κυβέρνηση πρέπει να βασίζεται στην ενσωμάτωση και την ενεργό συναίνεση και συμμετοχή όλων, και αυτό το "όλοι" υποδηλώνει μια ριζική ισότητα του συνόλου των υποκειμένων της και φέρει την υπόσχεση της ισοκατανομής της εξουσίας. Πότε, στον ιστορικό κόσμο, έχει κατασκευαστεί ένα τέτοιο σύστημα με άλλον τρόπο παρά μόνο μέσω της προφανούς έλλειψής του; Η αθηναϊκή δημοκρατία - που ήταν αρκετά μικρή ώστε να δίνει την εντύπωση της διαφάνειας - απέκτησε υπόσταση μέσα σ'έναν μικροσκοπικό κύκλο φωτός, την ώρα που τη συντηρούσε η αόρατη καταναγκαστική εργασία και την περιέβαλλε το απέραντο σκοτάδι του βάρβαρου άλλου. Το αμερικανικό σύνταγμα διαφυλάσσει ευλαβικά το λοκιανό ιδεώδες, το οποίο όμως ήταν προνόμιο των ιδιοτητών, όχι των φτωχών, των γυναικών, των υποδούλων ή των αυτοχθόνων{...}

Πηγή: Stuart Hall - Δημοκρατία, Παγκοσμιοποίηση και Διαφορά, στο Η Απραγματοποίητη Δημοκρατία, Συλλογικό Τόμος Εκδόσεις Futura 2010.

Το κράτος δεν είναι τίποτε, ας γίνουμε τα πάντα

Ραούλ Βάνεγκεμ  Δεν είναι τυχαίο που η Ελλάδα, όπου γεννήθηκε η ιδέα της δημοκρατίας, δίνει πρώτη το σύνθημα της μάχης ενάντια σε μια διεφθαρμένη δημοκρατία, όπου αυξάνονται παντού οι πιέσεις από τις πολυεθνικές και τις χρηματοπιστωτικές μαφίες. Σ’αυτή τη χώρα είδαμε να εκδηλώνεται μια αντίσταση που έρχεται σε έντονη αντίθεση με τον λήθαργο του ευρωπαϊκού προλεταριάτου, που κείται πλέον αναίσθητο υπό την επίρροια δεκαετιών καταναλωτισμού και ψευδοχειραφέτησης.
Επιτρέψτε μου να θυμίσω ορισμένες βασικές κοινοτοπίες.
Η πρώτη κοινοτοπία: Ο καταναλωτισμός έχει εκλαϊκεύσει και εξαπλώσει παντού τη δημοκρατία του σουπερμάρκετ, όπου ο πολίτης διαθέτει τη μεγαλύτερη ελευθερία επιλογής υπό τον όρο να καταβάλλει το αντίτιμο κατά την έξοδο από το κατάστημα. Οι παλιές ιδεολογίες έχουν χάσει το ουσιαστικό τους περιεχόμενο κι έχουν καταντήσει διαφημιστικά χαρτοφυλάκια που εξυπηρετούν τους εκλεγμένους πολιτικούς να πολλαπλασιάσουν την πελατεία και την εξουσία τους. Η πολιτική, είτε αριστερή θέλει να λέγεται είτε δεξιά, δεν είναι παρά ένα σύστημα πελατειακό, όπου οι εκλεγμένοι προάγουν τα προσωπικά τους συμφέροντα κι όχι αυτά των πολιτών που υποτίθεται πως εκπροσωπούν. Για μια ακόμα φορά, η Ελλάδα είναι στην ευχάριστη θέση να αποκαθιστά την αρχική σημασία της λέξης πολιτική, που είναι η τέχνη του να κυβερνάς την πόλη.

Η δεύτερη κοινοτοπία είναι ότι τα κράτη έχουν απολέσει το προνόμιο, που περηφανεύονταν ότι κατέχουν, να διαχειρίζονται τα δημόσια αγαθά. Το παραδοσιακό κράτος πάντοτε βέβαια ξάφριζε τους πολίτες για να γεμίζει το παγκάρι του επιβάλλοντας φόρους και δασμούς, από την άλλη όμως, διασφάλιζε και τη λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών, όπως η παιδεία, η υγεία, τα ταχυδρομεία, οι συγκοινωνίες, τα επιδόματα ανεργίας, οι συντάξεις…Τα κράτη σήμερα είναι πλέον σκέτοι υπηρέτες των τραπεζών και των πολυεθνικών. Ωστόσο, αυτές αντιμετωπίζουν τώρα την πανωλεθρία του «τρελού χρήματος» το οποίο, αφού επενδύεται στην κερδοσκοπία του χρηματιστηρίου και όχι σε παραγωγικές βιομηχανίες βασικών ειδών ή σε εταιρείες κοινής ωφελείας, γίνεται φούσκα που σκάει – αυτό είναι το χρηματιστηριακό κραχ. Είμαστε έρμαια των διαχειριστών της χρεωκοπίας, που βιάζονται να στραγγίξουν και την τελευταία σταγόνα γρήγορου κέρδους με την υπερεκμετάλλευση των πολιτών, των πολιτών που καλούνται να γεμίσουν, με αντάλλαγμα μια ζωή ολοένα και πιο επισφαλή, τον απύθμενο λάκκο του ελλείμματος που έσκαψαν οι τραπεζικές αγυρτείες.

Το κράτος όχι μόνο δεν είναι πια σε θέση να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, αυτές που προκύπτουν από τους όρους του κοινωνικού συμβολαίου, αλλά επιπλέον ψαλιδίζει τους προϋπολογισμούς των δημοσίων υπηρεσιών, κάνει κομμάτια ό,τι μπορούσε να εγγυάται τουλάχιστον την επιβίωση – αφού δεν κατάφερνε να επιτρέπει στον καθένα να ζει μια πραγματική ζωή. Κι όλ’ αυτά στο όνομα μιας τεράστιας απάτης που λέγεται δημόσιο χρέος.

Η μοναδική αρμοδιότητα που έχει απομείνει στο κράτος είναι η αστυνομική καταστολή. Η μοναδική δικλείδα ασφαλείας του κράτους είναι να σπέρνει το φόβο και την απελπισία. Τα χειρίζεται πολύ αποτελεσματικά, επενδύοντας τα μ’ ένα είδος αποκαλυψιακής αχλής. Σκορπά τη φήμη ότι το αύριο θα είναι χειρότερο από το σήμερα. Το συνετό είναι επομένως να καταναλώνεις, να ξοδεύεις ό,τι προλάβεις πριν την πτώχευση, να βγάζεις στο σφυρί ό,τι μπορεί να αποφέρει κέρδος, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι θυσιάζεις την ύπαρξή σου και τον πλανήτη ολόκληρο μόνο και μόνο για να διαιωνίζεται η γενικευμένη αυτή απάτη.

Φιλοσοφία των επιχειρήσεων είναι ο μηδενισμός. Εκεί όπου το παν είναι το χρήμα, όλες οι αξίες, εκτός από την εμπορευματική, εξαφανίζονται εντελώς. Είδαμε πώς ο καταναλωτισμός υπονόμευσε τις δήθεν αιώνιες αλήθειες του παρελθόντος: την αυθεντία του πατέρα και την πατριαρχική εξουσία, τις θρησκείες, τις ιδεολογίες, το κύρος του στρατού και της αστυνομίας, το σεβασμό προς τ’ αφεντικά, την ιερότητα της θυσίας, την αρετή της σκληρής δουλειάς, την περιφρόνηση προς τη γυναίκα, το παιδί, τη φύση…Την ίδια στιγμή όμως ο καταναλωτισμός έχει αποκοιμίσει τη συνείδηση, τη συνείδηση που σήμερα μας υποχρεώνει να εγερθούμε με οδηγό τις ανθρώπινες αξίες, εκείνες που τόσες φορές βρέθηκαν στην καρδιά των ξεσηκωμών, των εξεγέρσεων, των επαναστάσεων.

Γνωρίζουμε ότι πάει να συγκροτηθεί μια νέα συμμαχία μ’ όλ’ αυτά που η φύση που προσφέρει δωρεάν, μια συμμαχία που θα δώσει ένα τέλος στη στυγνή εκμετάλλευση της γης και του ανθρώπου. Σε μας αναλογεί να αρπάξουμε, με την έξαρση και το δυναμισμό του καπιταλισμού που εξορμά εις άγραν νέων κερδών, τις ελεύθερες και δωρεάν μορφές ενέργειας, που εκείνος ετοιμάζεται να μας πουλήσει πολύ ακριβά. Γιατί η εποχή μας, που δεν μαστίζεται από κρίση οικονομική, αλλά από κρίση της οικονομίας της εκμετάλλευσης, προσφέρει ταυτόχρονα και μια ευκαιρία στον άνθρωπο να γίνει ανθρώπινος. Και γίνομαι ανθρώπινος σημαίνει αρνούμαι να είμαι σκλάβος της εργασίας ή της εξουσίας και την ίδια στιγμή επιβεβαιώνω το δικαίωμά μου να διαμορφώνω τη μοίρα μου και να δημιουργώ καταστάσεις που ευνοούν την ευτυχία όλων.

Πολλά ερωτήματα τίθενται με μιαν αίσθηση επείγοντος, αίσθηση που κινδυνεύει να ενταθεί υπερβολικά με την ορμή των γεγονότων. Θα φροντίσω να μην δώσω απαντήσεις, αφού έξω από το πλαίσιό τους, έξω δηλαδή από τις πρακτικές συνθήκες και τις συλλογικότητες όπου τίθενται τα ερωτήματα, κινδυνεύουν να πέσουν στο κενό της αφαίρεσης – και η αφαίρεση, ως σκέψη αποκομμένη από τη ζωή, πάντοτε νεκρανασταίνει τα παλιά τέρατα της εξουσίας. Θα αρκεστώ λοιπόν να δώσω ορισμένες διευκρινήσεις.

1. Eίμαστε άραγε διατεθειμένοι να προσφέρουμε τις δυνάμεις μας για να ανακουφίσουμε τη χρεωκοπία ενός κράτους που όχι μόνο δεν υπηρετεί πια τους πολίτες αλλά ως βρυκόλακας τους ρουφά το αίμα για να ταΐσει τα πλοκάμια του παγκόσμιου τραπεζικού κήτους;

Η δύναμη της αδράνειας λειτουργεί εναντίον μας. Οι οικογενειακές, κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές, θρησκευτικές, ιδεολογικές παραδόσεις εξακολουθούν να αναπαράγουν από γενιά σε γενιά την εθελοδουλία που κατήγγειλε ο Étienne de la Boétie. Από την άλλη, μπορούμε και να επωφεληθούμε από το σοκ που θα προκαλέσει η κατάρρευση του συστήματος και η αποσύνθεση του κράτους, να αξιοποιήσουμε τον πειρασμό να κοιτάξουμε πέρα από τα σύνορα της εμπορευματικής μιζέριας. Αναμενόμενο είναι να αντιστραφούν οι προοπτικές μας. Πέρα από τις ενδεχόμενες λεηλασίες σουπερμάρκετ, που ενέχουν και τον κίνδυνο να επιταχύνουν την εξάπλωση της φτώχειας, πολλοί καταναλωτές που απειλούνται με αποκλεισμό από την κατανάλωση, δεν θ’ αργήσουν να συνειδητοποιήσουν ότι ζωή δεν σημαίνει απλά επιβίωση, ότι η συσσώρευση προϊόντων νοθευμένων και άχρηστων δεν αξίζει τίποτε μπρος στην ευχαρίστηση μιας ύπαρξης όπου η ανακάλυψη των μορφών ενέργειας και των αγαθών που γεννά η φύση εναρμονίζεται με τις εκκλήσεις των επιθυμιών μας. Ότι η ζωή είναι εδώ και τώρα, ότι βρίσκεται στα χέρια της μεγάλης πλειοψηφίας και το μόνο που ζητά είναι να οικοδομηθεί και να εξαπλωθεί.

Ας πάψουμε να αυτο-οικτιρόμαστε για τις αποτυχίες της χειραφέτησης που στιγματίζουν την ιστορία μας, όχι όμως για να εορτάσουμε τις όποιες επιτυχίες σημειώσαμε: Όλη τούτη η συζήτηση για νίκες και ήττες, αποτυχίες κι επιτυχίες αναδίδει τη δυσωδία του εμπορευματικού ανταγωνισμού, της τακτικής και της στρατηγικής, της αρπακτικότητας. Το ζήτημα είναι να προωθήσουμε εγχειρήματα που να διαπνέονται από ευτυχία και τόλμη και που να απαιτούν από μας να εφαρμόζουμε στην πράξη σχέδια αυτοδιαχείρισης και συνελεύσεις αμεσοδημοκρατικές.

Οι ζαπατιστικές κοινότητες της Τσιάπας ίσως να είναι οι μοναδικές που εφαρμόζουν σήμερα την άμεση δημοκρατία. Η κοινοκτημοσύνη της γης αποκλείει εκ των προτέρων τις συγκρούσεις για την ιδιοκτησία. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να μετέχει στις γενικές συνελεύσεις, να παίρνει το λόγο και να λέει τη γνώμη του, ακόμη και τα παιδιά. Ουσιαστικά δεν υπάρχουν αξιωματούχοι εκλεγμένοι με ψηφοφορία. Στα άτομα της κοινότητας που εκδηλώνουν ενδιαφέρον για κάποιον συγκεκριμένο τομέα, όπως η παιδεία, η υγεία, η μηχανική, ο καφές, η οργάνωση γιορτών, οι μορφές βιοκαλλιέργειας, οι εξωτερικές σχέσεις κ.ο.κ., η συνέλευση αναθέτει την αντίστοιχη αρμοδιότητα. Οι αρμόδιοι αυτοί εντάσσονται κατόπιν σε ένα «συμβούλιο καλής διακυβέρνησης» και για όσο διαρκεί η αποστολή τους, κάνουν τακτικά απολογισμό των δραστηριοτήτων τους στην κοινότητα. Οι γυναίκες, επιφυλακτικές στην αρχή, εξαιτίας των πατριαρχικών συνηθειών των Μάγιας, κατέχουν σήμερα εξέχουσα θέση στα «συμβούλια καλής διακυβέρνησης». Για να συνοψίσουμε τη βούληση των ζαπατίστας να δημιουργήσουν μια κοινωνία πιο ανθρώπινη, ιδού ένα σύνθημά τους, που μας θυμίζει πως πρέπει να είμαστε συνεχώς σε επιφυλακή: Δεν είμαστε παράδειγμα, είμαστε πείραμα.

2. Το χρήμα δεν οδεύει μόνον προς την υποτίμησή του, οδεύει προς την εξαφάνισή του. Κατά τη διάρκεια της ισπανικής επανάστασης, οι κοινότητες της Ανδαλουσίας, της Αραγονίας και της Καταλωνίας εφάρμοζαν ένα σύστημα διανομής που ακύρωνε την ανάγκη να καταφύγεις στο χρήμα. Σήμερα έγκειται σ’ εμάς να εξετάσουμε πώς θα ξεριζώσουμε, μέσα από σχέσεις ανθρώπινες, βασισμένες περισσότερο στη χαριστικότητα παρά στην ανταλλαγή, την εκμεταλλευτική συνθήκη στην οποία οι συναλλαγές μεταξύ αντικειμένων επικαθορίζουν τις συναλλαγές μεταξύ ανθρώπων.

Υπήρξαμε σκλάβοι μιας οικονομικής επιχείρησης που εγκαινίασε τον εμπορευματικό πολιτισμό, επιδεινώνοντας τις ατομικές και κοινωνικές συμπεριφορές, διατηρώντας μια μόνιμη σύγχυση μεταξύ άνεσης και αποφυσικοποίησης, προόδου και οπισθοδρόμησης, ανθρώπινης επιθυμίας και βαρβαρότητας.

Σίγουρα, οι χρηματοπιστωτικοί μηχανισμοί, απτοί ή άυλοι, συγκεκριμένοι ή εικονικοί, εξακολουθούν να συγκροτούν ένα σύστημα συνεκτικό. Όσο παράλογη κι αν είναι αυτή η συνοχή, διατηρεί την ικανότητα να κυριαρχεί στους θεσμούς και τις συμπεριφορές μας. Από την άλλη, μπορούμε να αναλογιστούμε τι μπορεί να συμβεί όταν η χρηματοπιστωτική κρίση αφαιρέσει από το χρήμα την αξία και τη χρησιμότητά του;

Ας μην έχουμε καμιά αμφιβολία ότι όσοι αρνούνται να παραχωρήσουν στο χρήμα το δικαίωμα να δεσπόζει τυραννικά στην καθημερινότητά τους, θα χαιρετίσουν την εξαφάνιση του χρήματος ως απελευθέρωση. Ωστόσο, ο φετιχισμός του χρήματος είναι τόσο βαθιά αγκυροβολημένος στα ήθη μας, που πολλοί απ’ όσους βρίσκονται υπό τον χιλιετή του ζυγό, θα βυθιστούν σε μια κατάσταση ψυχικής αναστάτωσης και κοινωνικής διαστροφής, μια κατάσταση όπου κυριαρχεί ο νόμος της ζούγκλας, ξεσπά ο πόλεμος όλων εναντίον όλων και σηκώνει κεφάλι η τυφλή βία που ψάχνει για εξιλαστήρια θύματα.

Ας μην αγνοήσουμε τα πλοκάμια του κήτους που κουλουριάστηκαν στα τελευταία τους αναχώματα. Η κατάρρευση του χρήματος δεν συνεπάγεται απαραίτητα και τέλος του φθονερού ανταγωνισμού, της εξουσίας, της ιδιοποίησης πραγμάτων και ζωντανών οργανισμών. Η όξυνση του χάους, που είναι τόσο επικερδής για τις κρατικές οργανώσεις και τις μαφίες, μεταδίδει έναν ιό αυτοκαταστροφής. Με τον ιό αυτόν, εθνικιστικές εξεγέρσεις, γενοκτονίες, θρησκευτικές συγκρούσεις, ανακάμψεις της φασιστικής πανούκλας, μπολσεβίκικες ή τρομοκρατικές, θα δηλητηριάσουν τα μυαλά μας, αν η ευαίσθητη και συνετή διάνοια του ζωντανού στοιχείου δεν επαναφέρει στο επίκεντρο των αναζητήσεών μας την ευτυχία και τη χαρά της ζωής.

Πόσο γοητευτική ήταν ανέκαθεν η ολική απόρριψη, εκείνη που, μετά τις πρώτες επιφυλάξεις που συναντά, διανοίγει ένα μυστικό πέρασμα και περιμένει να κερδίσει όλα τα στρώματα του πληθυσμού για να εγγυηθεί κατόπιν την ατιμωρησία και τη νομιμοποίηση της βαρβαρότητας που έχει πια γενικευθεί. Η άνοδος του ναζισμού στη Γερμανία έδειξε πώς ο αφηρημένος ανθρωπισμός μπορεί να μεταλλαχθεί στην χειρότερη αγριότητα.

Από την άλλη, η απανθρωπιά του παρελθόντος δεν πρέπει να επισκιάσει τη μνήμη του πιο ριζοσπαστικού στοιχείου που ενείχαν τα μεγάλα κινήματα κοινωνικής χειραφέτησης: της επιθυμίας να απελευθερώσουν τον αλλοτριωμένο άνθρωπο και να γεννήσουν εντός του την αληθινή ανθρωπότητα που σε κάθε γενιά, αναπόφευκτα και αναπόδραστα, θα επανεμφανίζεται.

Η κοινωνία που έρχεται δεν έχει άλλη επιλογή. Πρέπει να ξαναπιάσει και να αναπτύξει τα εγχειρήματα αυτοδιαχείρισης, από την Κομμούνα του Παρισιού μέχρι τις ελευθεριακές κοινότητες της επαναστατικής Ισπανίας, τα οποία θεμελίωσαν στην αυτονομία του ατόμου την αναζήτηση μιας αρμονίας, όπου η ευτυχία όλων θα είναι αλληλένδετη και αλληλέγγυα με την ευτυχία του καθένα και της καθεμιάς.

3. Η χρεωκοπία του κράτους θα αναγκάσει τις τοπικές κοινότητες να ιδρύσουν διοικητικούς μηχανισμούς κοινής ωφελείας προσαρμοσμένους στα ζωτικά συμφέροντα των ατόμων. Μην έχουμε όμως την αυταπάτη ότι η απελευθέρωση εδαφών της εμπορευματικής αυτοκρατορίας και η δημιουργία ελεύθερων ζωνών, όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα θα καταργούν τα δικαιώματα του εμπορίου και του κέρδους, θα επιτευχθούν δίχως κλυδωνισμούς και συγκρούσεις. Πώς λοιπόν θα υπερασπιστούμε τους θύλακες της χαριστικότητας που θέλουμε να σπείρουμε σ’ έναν κόσμο οριοθετημένο και ελεγχόμενο από ένα παγκόσμιο σύστημα λαίμαργο και αρπακτικό;

Στο πλαίσιο της πραγμάτευσης αυτής, μου φαίνεται εξαιρετικά σημαντικό το παραπάνω ερώτημα. Μου το έθεσε ένας φίλος Πέρσης. Αντιμέτωπος με την κατασταλτική βία της ισλαμιστικής δικτατορίας στο Ιράν, απηχεί τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνική αντιπολίτευση, όταν συνειδητοποιεί την αριθμητική της δύναμη, αλλά ταυτόχρονα και την τραγική της αδυναμία μπρος στις ωμές επεμβάσεις του στρατού, της αστυνομίας και των «φρουρών της επανάστασης», δηλαδή παραστρατιωτικών ομάδων αποτελούμενων από κακοποιούς με θρησκευτική εξουσία η οποία νομιμοποιεί τις βιαιοπραγίες τους. Οι σκέψεις που ακολουθούν γράφτηκαν κατόπιν δικού του αιτήματος.

Ούτε στρατιώτης ούτε μάρτυρας

«Όποιος μπορεί τα περισσότερα, μπορεί και τα λιγότερα»: Να ένα ρητό κατάλληλο για όποια περίσταση μας καλεί να καταφύγουμε στη βία ή τη μη-βία, παντού όπου η καταστολή, κρατική, κομματική, ταξική, μαφιόζικη, θρησκευτική, ιδεολογική, εμποδίζει την ελευθερία και την έκφραση των ατόμων. Αν καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα εκεί που υπάρχει η αγριότερη, η πιο αμείλικτη καταστολή, θα μπορέσουμε κατ’ αναλογίαν να εξαγάγουμε κάποια συμπεράσματα σχετικά με τις χώρες όπου ο δημοκρατικός φορμαλισμός περιορίζει κάπως τις ακρότητες της όλης βαρβαρότητας. Είναι σαφές ότι υπάρχουν έντονες διαφορές στις συνθήκες της καταπίεσης ανάμεσα π.χ. στο Ιράν, τη Σαουδική Αραβία, την Αλγερία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Ρωσία, την Κίνα, τις ΗΠΑ, την Κολομβία…

Μου φαίνεται πως μπορούμε άνετα να προσεγγίσουμε το ερώτημα παραμένοντας στο παράδειγμα του Ιράν, της Βόρειας Κορέας ή της Βιρμανίας και να προσαρμόσουμε τις προτάσεις μας για αντίσταση και σε άλλες χώρες, λιγότερο συνηθισμένες στη χρήση της βαναυσότητας.

Μέχρι σήμερα είχαμε δύο εναλλακτικές: Είτε η αποφασιστικότητά μας να βάλουμε τέλος στην κατασταλτική βία εισέβαλλε στο πεδίο του εχθρού για να αντιπαραθέσει στον εχθρό βία ίδια με τη δική του, αλλά με αντίθετη κατεύθυνση, από εμάς προς αυτόν· είτε η αντίθεση στην τυραννία κατέφευγε στην παθητική αντίσταση, στο ύφος του ειρηνισμού που είχε εφαρμόσει με αδιαμφισβήτητη επιτυχία ο Γκάντι.

Μπορεί βέβαια ο ειρηνισμός του Γκάντι να θριάμβευσε επί της αγγλικής κατοχής, αυτό όμως συνέβη επειδή είχε απέναντί του έναν αντίπαλο ο οποίος, όσο άσπλαχνος κι αν ήταν, σάστισε και οι αντιδράσεις του παρέλυσαν. Κι αυτό γιατί ο εχθρός εκείνος, η αγγλική κατοχή, διαπνεόταν από έναν φιλανθρωπικό φορμαλισμό, από τα υπολείμματα δηλαδή ενός ήθους, μιας πολεμικής δεοντολογίας, που τον έκαναν να διστάζει να σφάξει έναν πληθυσμό εχθρικό μεν, αλλά άοπλο.

Παρά την υποκρισία του, κάπου τον φαγούριζε ένα είδος στρατιωτικού fair play και τον εμπόδιζε να ξεδιπλώσει μια και καλή την τακτική της κατάπνιξης του εξεγερσιακού κινήματος από τη γένεσή του. Γνωρίζουμε ότι η διπλωματική ευφυΐα του λόρδου Μαουντμπάτεν επηρέασε και τη νίκη κάποιων λαϊκών διεκδικήσεων. Από την άλλη, όταν ο ειρηνισμός του Γκάντι πήγε να αντιπαρατεθεί με μια εξουσία πολύ λιγότερο επιρρεπή σε ηθικούς προβληματισμούς, όπως ήταν το απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής, αποδείχτηκε άχρηστος. Παρομοίως, η χούντα της Βιρμανίας δεν δίστασε να ανοίξει πυρ εναντίον του πλήθους των αντιφρονούντων που διαδήλωνε ειρηνικά. Σε μια παρόμοια λογική υπάγεται και η καταστολή στο Ιράν.

Τι απάντηση προτείνει το αντάρτικο; Κάθε φορά που κουβαλά μαζί του την απάντηση, είναι για κακό. Ο θρίαμβος των όπλων οδηγεί πάντοτε σε πικρή ήττα των ανθρώπων.

Το βασικό λάθος της ένοπλης πάλης είναι ότι δίνει προτεραιότητα σε έναν στόχο στρατιωτικό έναντι της δημιουργίας μιας ζωής καλύτερης για όλους. Αν πρέπει να διεισδύσεις στο πεδίο του εχθρού για να επιτύχεις τον στόχο σου, τότε έχεις ήδη προδώσει τη βούληση για ζωή υπέρ της βούλησης για δύναμη. Οι Κομμουνάροι είχαν τα κανόνια, όταν όμως αδιαφόρησαν για τα χρήματα στην τράπεζα της Γαλλίας και για το πώς θα μπορούσαν να τα χρησιμοποιήσουν, βρέθηκαν σε μειονεκτική θέση μπρος στα στρατεύματα των Βερσαλλιών. Γνωρίζουμε με ποιον τρόπο, στο όνομα της επανάστασης, ο στρατιωτικοποιημένος μπολσεβικισμός εξόντωσε τα πρώτα σοβιέτ, τους ναύτες της Κρονστάνδης, τους μαχνοβίτες και αργότερα τις ελευθεριακές κοινότητες στην Ισπανία. Τηρουμένων των αναλογιών, το ίδιο δήθεν κομμουνιστικό κόμμα, το ίδιο σταλινικό πνεύμα, αποστράγγιξε τον Μάη του ’68 από την ουσία του: Χωρίς εκεί να τέθηκε ζήτημα αντάρτικου, βλέπουμε ότι η ίδια έμμονη ιδέα της εξουσίας διαστρέβλωσε την ορμή της εξέγερσης.

Χρειάζεται μήπως να θυμίσουμε πως όπου θριάμβευσε το αντάρτικο, στην Κίνα του Μάο, στο Βιετνάμ, την Καμπότζη ή την Κούβα, η ένοπλη ιδεολογία έγινε ιδεολογικός στρατός που κατάργησε την ελευθερία για την οποία ισχυριζόταν ότι πολεμούσε; Το αποκρουστικό σύνθημα «η εξουσία βρίσκεται στην κάνη του όπλου» στην αρχή φέρνει στο μυαλό όσους αντιμάχονται κάθε μορφή αυταρχικής εξουσίας. Μετρά ωστόσο λιγότερα θύματα μεταξύ των αντεπαναστατών απ’ όσα μεταξύ των επαναστατών, των εχθρών της τυραννίας.

Από την άλλη βέβαια δεν θέλουμε άλλα Φρανκενχάουζεν. Εκεί, το 1535, οι εξεγερμένοι Γερμανοί αγρότες αρνήθηκαν να αντισταθούν και αφέθηκαν να σφαχτούν από τον στρατό των πριγκίπων, επειδή, υπολογίζοντας στη βοήθεια του Θεού, ξέχασαν ότι, όπως έλεγε κι ο Μπυσύ-Ραμπουτέν, «ο Θεός είναι πάντοτε στο πλευρό των μεγάλων στρατευμάτων».

Θέλετε πιο πρόσφατο παράδειγμα; Στις 22 Δεκεμβρίου 1997, 45 άνθρωποι, κυρίως γυναίκες και παιδιά, δολοφονήθηκαν από παραστρατιωτικούς, στο Actéal, ένα μεξικανικό χωριό, μέσα σε μια εκκλησία την ώρα που προσεύχονταν. Επρόκειτο για ανθρώπους του κινήματος των Abejas, μιας ομάδας χριστιανών ειρηνιστών οι οποίοι, παρότι βρίσκονται κοντά στους ζαπατίστας, ενστερνίζονται την απόλυτη μη-βία. Αιτία της φρικωδίας αυτής ήταν η εγκατάσταση των Αμπέχας σε εδάφη που εποφθαλμιούσαν άλλοι ινδιάνοι, μέλη του διεφθαρμένου Θεσμικού Επαναστατικού Κόμματος (PRI).

Πέρα από την αποστροφή που προκαλεί τούτη η βαναυσότητα, μπορεί κανείς να εξοργιστεί με τους βασανιστές χωρίς να θεωρήσει συνυπεύθυνη και τη χριστιανική τάση του μαρτυρίου και της αυταπάρνησης, που επιδρά στον δειλό ως διεγερτικό και προικίζει τον ακόμη πιο δειλό με την αμείλικτη σκληρότητα του Ματαμόρ; [Στμ:θρασύδειλο στρατιώτη-ήρωα της commedia dell’ arte]. Ο πιο δειλός απ’ όλους γνωρίζει ότι δεν ρισκάρει τίποτε όσο τα θύματά του αρνούνται να υπερασπιστούν τον εαυτό τους και σφίγγει τη θηλιά στο λαιμό τους.

Οφείλουμε να είμαστε πιο προσεκτικοί με τα στοιχεία εκείνα στη συμπεριφορά μας που προκαλούν τον εχθρό να μας επιτεθεί, γιατί, χωρίς πάντοτε να το συνειδητοποιούμε, είναι σαν να του ανοίγουμε την πόρτα.

Πώς επιτυγχάνουν το στόχο τους οι αντίπαλοί μας; Συχνά ενσταλάζουν στο μυαλό μας μια παράλογη πίστη στην παντοδυναμία τους. Ενεργοποιούν το αντανακλαστικό του φόβου ότι ο παλιός κόσμος είναι αήττητος, την ώρα που ο κόσμος αυτός καταρρέει ολοσχερώς. Η καταστροφική επίρροια του δόγματος αυτού δεν εκδηλώνεται μόνο με την παραίτηση και τη μοιρολατρία των μαζών. Το ίδιο δόγμα εμψυχώνει και την απέλπιδα τόλμη που σε οδηγεί να ορμήξεις στην επίθεση με την αίσθηση ότι θα πεθάνεις σε μια μάχη ανώφελη μεν, αλλά τουλάχιστον ένδοξη.

Κι όμως, είναι άραγε τόσο εκλεπτυσμένο το κατασταλτικό τους οπλοστάσιο, ώστε να είναι ικανό για παρεμβάσεις αστραπιαίες; Η πανταχού παρούσα τεχνολογία επιτήρησης δεν εμπόδισε την καταστροφή των πύργων της Νέας Υόρκης και μάλιστα με μέσα στοιχειώδη και ερασιτεχνικά. Έτσι είχε γελοιοποιηθεί και η αήττητη γραμμή Μαζινό από το γερμανικό στράτευμα, που απλά αγνοούσε την ύπαρξή της!

Αν τα μέσα της επιτήρησης των αντιπάλων παρουσιάζουν τέτοια κενά στον αγώνα τους ενάντια στις καταστροφικές δυνάμεις που τους απειλούν διαρκώς, με τι φόντα θα πολεμήσουν αποτελεσματικά μια δράση που δεν έχει στόχο να τα εξοντώσει, αλλά σχεδιάζει να δημιουργήσει μια κοινωνία ριζικά διαφορετική, μια κοινωνία που να αχρηστεύει και να χλευάζει τα σκιάχτρα των καλάσνικοφ ή των πυρηνικών.

Επιστρέφω στο ερώτημα: Πώς θα γίνει να αρνηθούμε και να μείνουμε ανυπεράσπιστοι μπρος στα όπλα της καταστολής, αλλά και να αντιτάξουμε στην κυρίαρχη εξουσία των όπλων τα ίδια όπλα που αυτή στρέφει εναντίον μας;

Η συζήτηση είναι ανοιχτή. Δεν έχω καμία έτοιμη απάντηση. Θα ήθελα απλώς να κάνω ορισμένα διευκρινιστικά σχόλια.

Η καλύτερη δικλείδα ασφαλείας είναι να μην εισερχόμαστε στο στρατόπεδο του εχθρού, εκεί δηλαδή όπου μας περιμένει και εύχεται να μας συναντήσει. Γνωρίζει καλά ως και τις πιο απόκρυφες γωνιές της επικράτειάς του, που οριοθετείται από το εμπόρευμα και τις συνήθεις συμπεριφορές που έχει εγκαθιδρύσει ο ίδιος (αρπακτικότητα, ανταγωνισμός, αυταρχικότητα, φόβος, ευπιστία, φετιχισμός του χρήματος, λαιμαργία, πελατειακές σχέσεις). Από την άλλη, αγνοεί τα πάντα για τη ζωή και τους αναρίθμητους δημιουργικούς της πόρους.

Ένα προληπτικό μέτρο, για τη δική μας προστασία, είναι να εξαφανίσουμε από τις συνελεύσεις μας κάθε μορφή και κάθε παρόρμηση της εξουσίας και της αυταρχικής οργάνωσης. Η ατομική αυτονομία είναι προϋπόθεση της αυτοδιαχείρισης. Αυτήν προσπαθεί να εφαρμόσει και το κίνημα VOCAL στην Οαχάκα, με τη συνέλευση βάσης που λαμβάνει απευθείας τις αποφάσεις για τα ζητήματά της και απορρίπτει κάθε παρέμβαση κομμάτων, συνδικάτων, πολιτικών σχημάτων, ή πελατειακών δημαγωγών.

Η συνοχή οφείλει να στηρίζεται σε ένα σχέδιο ατομικής και κοινωνικής ζωής. Το μέλλον ανήκει στις τοπικές κοινότητες που είναι ικανές να σκέφτονται παγκόσμια. Θέλω να πω: στις κοινότητες που με την εξάπλωση της ριζοσπαστικότητάς τους επιδιώκουν να χτίσουν τα θεμέλια μιας Διεθνούς του ανθρώπινου είδους. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να αποφύγουμε την παγίδα του τοπικιστικού κοινοτισμού, που είναι προϊόν του κρατικού ιακωβινισμού.

Αξίζει να διερευνηθεί η ιδέα των επιτροπών γειτονιάς που εφαρμόστηκε στην Οαχάκα. Το Μεξικό μακράν απέχει από το να είναι Ιράν, ωστόσο δεν προσφέρει και τις συνθήκες που έχουμε στην Ευρώπη. Στην Οαχάκα οι παραστρατιωτικοί δολοφονούν με την ευλογία ενός αυταρχικού κυβερνήτη. Εκείνος έχει ανάγκη από συνομιλητές στους οποίους θα διακρίνει τα σπέρματα της διαφθοράς που ενυπάρχουν σε κάθε εξουσία, όποια κι αν είναι. Έχει ανάγκη από κόμματα, συνδικάτα, φράξιες. Τα εντοπίζει εύκολα. Μαζί τους νιώθει πως βρίσκεται σε οικείο έδαφος και μπορεί, ανάλογα με τις περιστάσεις, να τα εξοντώσει ή να συνεργαστεί μαζί τους.

Αντίθετα, οι επιτροπές γειτονιάς έχουν μοναδικό τους στόχο να υπερασπιστούν τα συμφέροντα του τοπικού πληθυσμού, προσεγγίζοντας τα προβλήματα ανθρώπων, ζώων και πραγμάτων στη ρίζα τους, έτσι ώστε οι πρωτοβουλίες που λαμβάνονται για ορισμένους, να είναι ευπρόσδεκτες και από τη μεγάλη πλειοψηφία (το ξαναλέμε: η αρχή της τοπικότητας είναι αδιαχώριστη από την αρχή της παγκοσμιότητας). Οι επιτροπές γειτονιάς δεν εκπροσωπούν μιαν ένοπλη απειλή, δεν είναι κίνδυνος αναγνωρίσιμος από την εξουσία. Αποτελούν ένα πεδίο όπου φροντίζει κανείς για τις προμήθειες τροφής, νερού, ενέργειας, ένα πεδίο δηλαδή που η εξουσία δύσκολα ταυτοποιεί και αντιλαμβάνεται.

Έχει αρχίσει να αναπτύσσεται μια μορφή αλληλεγγύης σε ζητήματα φαινομενικά ευτελή και ανώδυνα, που μεταμορφώνει τις νοοτροπίες και τις διανοίγει προς τη συνείδηση και την επινοητικότητα. Επίσης, η ισότητα του άντρα και της γυναίκας, το δικαίωμα στην ευτυχία, η βελτίωση της καθημερινής ζωής και του περιβάλλοντος απεκδύονται τον αφηρημένο τους χαρακτήρα και αλλάζουν τις συμπεριφορές και τις συνήθειές μας.

Δίνοντας προτεραιότητα στα ερωτήματα που θέτει η καθημερινή ζωή καθιστούμε σιγά-σιγά ανενεργά και απαρχαιωμένα τα παραδοσιακά προβλήματα που μονότονα σφυροκοπούν οι ιδεολογίες, οι θρησκείες της γερασμένης αυτής πολιτικής, που είναι η πολιτική του παλιού κόσμου. Έτσι επιστρέφουμε και στην αρχική σημασία της λέξης πολιτική, που είναι η τέχνη του να κυβερνάς την πόλη, να βελτιώνεις δηλαδή κοινωνικά και ψυχολογικά τον τόπο όπου ένας πληθυσμός φιλοδοξεί να ζήσει σύμφωνα με τις επιθυμίες του.

Δεν έχουμε παρά να κερδίσουμε αν επιτεθούμε στο σύστημα και όχι στους ανθρώπους που είναι μεν υπεύθυνοι γι’ αυτό, αλλά είναι ταυτόχρονα και σκλάβοι του. Αν προσδεθούμε στο άρμα της συναισθηματικής πανούκλας, της εκδίκησης, της παρακμής, τότε θα συμμετέχουμε στο χάος και την τυφλή βία που έχουν ανάγκη το κράτος και οι κατασταλτικοί του μηχανισμοί για να συνεχίσουν να υπάρχουν. Δεν υποτιμώ την ανακούφιση που φέρνει σ’ ένα οργισμένο πλήθος η πυρπόληση μιας τράπεζας ή η λεηλασία ενός σουπερμάρκετ. Γνωρίζουμε όμως ότι η υπέρβαση αυτή εν τέλει αποτίει φόρο τιμής στο απαγορευμένο, είναι βαλβίδα εκτόνωσης της καταστολής, δεν καταστρέφει την καταστολή, την αποκαθιστά. Η καταστολή έχει ανάγκη από ανταρσίες τυφλές, χωρίς όραμα.

Τελικά δεν βλέπω να υπάρχει καταλληλότερο μέσο για την καταστροφή του εμπορευματικού συστήματος από τη διάδοση της έννοιας και των πρακτικών της χαριστικότητας (επί τόπου, κάτι τέτοιο ασκούν δειλά-δειλά όσοι μπλοκάρουν τα παρκόμετρα, προς μεγάλη απογοήτευση των εταιρειών που επιδιώκουν να κλέβουν το χώρο και τον χρόνο μας).

Τόσο λίγη φαντασία έχουμε, τόσο λίγη δημιουργικότητα, που να μην μπορούμε να απαλείψουμε τους περιορισμούς των διαφόρων λόμπι, κρατικών και ιδιωτικών; Ποια μέσα θα βρουν να επιστρατεύσουν εναντίον ενός συλλογικού κινήματος που θα διεκδικεί δωρεάν δημόσιες συγκοινωνίες, θα αρνείται να πληρώνει φόρους και δασμούς σ’ ένα κράτος-απατεώνα και αντίθετα θα επενδύει, για το καλό όλων, στον εξοπλισμό μιας περιοχής για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας, θα αποκαθιστά την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας, παιδείας, διατροφής και την ποιότητα του περιβάλλοντος;

Αποκαθιστώντας μια πραγματική πολιτική συσπείρωσης της κοινότητας θα θέσουμε τα θεμέλια της αυτοδιευθυνόμενης κοινωνίας. Στις απεργίες στα τρένα, τα λεωφορεία, τα μετρό, αντί να εμποδίζουμε τη μετακίνηση των πολιτών στα μέσα συγκοινωνίας, γιατί να μην τα κινούμε, αλλά χωρίς εισιτήριο; Η ωφέλεια είναι τετραπλή: Πλήττονται τα έσοδα των εταιρειών, μειώνονται τα κέρδη των πετρελαϊκών λόμπι, χτυπιέται ο γραφειοκρατικός έλεγχος των συνδικάτων και κυρίως, αναζωπυρώνεται το αίσθημα της συμμετοχής και γεννιέται η μαζική στήριξη όλων όσων χρησιμοποιούν τις συγκοινωνίες!

Είμαστε βυθισμένοι σε προβλήματα πλαστά που αποκρύπτουν τα πραγματικά προβλήματα. Οι διάφορες αντιλήψεις, πάντοτε χειραγωγημένες, τελικά χειραγωγούν αυτό που θα έπρεπε να είναι το μοναδικό μας κίνητρο: η αβεβαιότητα και το ρίσκο των καθημερινών επιθυμιών, δηλαδή οι εμπειρίες που θα θέλαμε να βιώσουμε, τα μέσα για να απαλλαγούμε από ό,τι μας αλυσοδένει…Ποιο το νόημα όλων αυτών των συζητήσεων για την κρίση από την οποία πρέπει να εξέλθουμε, όσο δεν εξερχόμαστε απ’ αυτήν, όσο μένουμε με την απελπισία της υποχρεωτικής εργασίας, την ανία της κατανάλωσης, την απάρνηση κάθε πάθους για να αποκτήσουμε περισσότερα χάνοντας όμως τη χαρά της ζωής – χάριν ενός κέρδους που, επιπλέον, είναι καταδικασμένο να καταρρεύσει;

Μαζί με τις πόζες της χειραφέτησης (φιλελευθερισμός, σοσιαλισμός, κομμουνισμός), ο καταναλωτισμός και οι πελατειακές σχέσεις των λεγόμενων δημοκρατικών καθεστώτων έχουν αμβλύνει την ταξική συνείδηση, η οποία είχε αρπάξει από τον καπιταλισμό κάμποσες κοινωνικές δεξιότητες και τις έκανε δικές του. Οι αφηρημένες ιδέες μας πέταξαν στη λάσπη και το αίμα. Έπεσε από πάνω και η δήθεν «κοινή υπόθεση του λαού», το «καλό του τόπου» και μας αποτελείωσε.

Ο μόνος ριζοσπαστισμός σήμερα είναι η επιστροφή στα βασικά. Η επιστροφή στα βασικά εξουδετερώνει τους πλαστούς προβληματισμούς που τροφοδοτούν το συναισθηματικό χάος εις βάρος της συνείδησης. Παρεμπιπτόντως, το παράδειγμα του «καυγά για το ισλαμικό βέλο» αποκαλύπτει ανάγλυφα τη θεαματική λειτουργία που ιδιοποιείται, αφομοιώνει και πλαστογραφεί το δικαίωμά μας στην αυθεντική ζωή. Η όλη διαμάχη, είτε δικαιώνει είτε αναθεματίζει το βέλο, είτε είναι πουριτανική είτε ελαστική, είτε μιλά για καταπίεση είτε για ελευθερία, είτε για άρση είτε για απαγόρευση, τελικά κάνει κύκλους και αποκρύπτει μια πραγματικότητα που από κάποιους ανθρώπους βιώνεται καθημερινά: τις συνθήκες που υφίστανται οι γυναίκες. Το θέαμα, ως μέρος του όλου σχεδίου άρτος και θεάματα, προσφέρει ατέρμονες συζητήσεις για το πάπλωμα: υπογραφές για την εθελούσια υποταγή, προβοκάτσιες, φολκλορική διαδήλωση, κοινοτική συνοχή, δικαίωμα θρησκευτικής επιλογής, αντίδραση στην περιφρόνηση της γυναίκας από τη διαφήμιση, ερωτική υπόσχεση στα κρυμμένα κάλλη των γυναικών, συνδυασμός φιλαρέσκειας και σεμνότητας, έκφραση ιερότητας, κατάλληλο μέσο άμυνας ενάντια στη σεξουαλική παρενόχληση των ανδρών – που νομιμοποιούνται από την πατριαρχική παράδοση να ανακουφίζονται με την υγρή πλαδαρότητα της στέρησης στο βλέμμα…

Ο πραγματικός αγώνας δεν βρίσκεται εκεί, είναι στα βασικά, είναι στη χειραφέτηση που ενώνει τον άντρα και τη γυναίκα, είναι στην απόρριψη του απαρτχάιντ, του αποκλεισμού, της μισογυνικής και της ομοφοβικής συμπεριφοράς. Φτάνει πια με τους ψευδεπίγραφους διαλόγους, φτάνει με τις ιδεολογίες! Στο Τίποτε δεν είναι ιερό, όλα μπορούν να ειπωθούνδιατύπωσα την εξής αρχή: Ανοχή σε όλες τις ιδέες, καμιά ανοχή σε βάρβαρες ενέργειες. Το μοναδικό μας κριτήριο είναι η ανθρώπινη πρόοδος, η γενναιοδωρία, ο εμπλουτισμός της καθημερινότητας. Οι πράξεις μας δικαιώνονται από το ίδιο το δικαίωμα στη ζωή.

Η εξουσία στοχεύει κι επιδρά στα συναισθήματα. Ο παράλογος φόβος που σκορπά είναι πηγή της τυφλής βίας από την οποία κατεξοχήν επωφελείται. Το πλεονέκτημα των τοπικών συλλογικοτήτων, που ανυπομονούν να καθορίσουν οι ίδιες τη μοίρα τους, που δίνουν προτεραιότητα στη δημιουργία μιας ζωής αυθεντικά ανθρώπινης, είναι ότι η πρακτική τους ξεπερνά το βάρβαρο αίσθημα της ακατέργαστης σκληρότητας και αφυπνίζει την ποιητική συνείδηση.

Όπως είναι άχρηστο το μποϋκοτάζ των νοθευμένων προϊόντων που μας σερβίρουν οι πετροχημικές και αγροβιομηχανικές μαφίες, αν δεν υπάρχει ταυτόχρονα πρόσβαση σε ποιοτική διατροφή, έτσι και η επιθυμία να τελειώνουμε με τον καταναλωτισμό που υποκαθιστά το είναι με το έχειν, δεν γεννιέται από κάποιο ηθικό δόγμα, αλλά από τη γοητεία που ασκεί η ιδέα της ελεύθερης ζωής.

Αν το να καταφεύγουμε στα όπλα του εχθρού είναι το προοίμιο μιας προκαθορισμένης ήττας, η αντίστροφη πορεία οδηγεί ξεκάθαρα κάπου αλλού: Όσο εξαπλώνεται η αίσθηση ότι η ζωή και η ανθρώπινη αλληλεγγύη είναι η μαγιά μιας ύπαρξης που σέβεται το όνομά της, τόσο η δειλία και η διχόνοια θα κάμπτουν την αποφασιστικότητα και τον φανατισμό που κινητοποιούν τους μισθοφόρους του κόμματος της διαφθοράς και του θανάτου.

Υπάρχουν μαρτυρίες ότι ένας αυξανόμενος αριθμός δολοφόνων με πατέντα, είτε πρόκειται για «φρουρούς της επανάστασης» στο Ιράν, κακοποιούς που στρατολογεί η Χαμάς, ισραηλινούς στρατιώτες που προπόνησαν τη σκληρότητά τους στη λωρίδα της Γάζας, για δολοφόνους στο βόρειο ή το νότιο Σουδάν, για σουδανούς που λεηλατούν χωριά … ότι όλος αυτός ο συρφετός έχει αρχίσει να διαβρώνεται από την αβεβαιότητα. Για μένα, τέτοιες μαρτυρίες δεν εξυπηρετούν κάποια ρητορική τακτική, δεν υπάγονται σε κάποιο στρατιωτικό σκεπτικό που μου επιτρέπει να συμπεράνω, αφελώς βέβαια, ότι ο εχθρός τάχα σκάβει το λάκκο του. Εδραιώνουν ωστόσο μια πιθανότητα: Όπως η χρηματοπιστωτική κρίση πάει να καταστρέψει το χρήμα, έτσι και η αυτοκτονική αποφασιστικότητα στην οποία ποντάρουν οι γραφειοκράτες του οργανωμένου εγκλήματος, οι μαφίες της κερδοσκοπικής βαρβαρότητας για να στρατολογούν τους πολεμιστές τους, απειλείται με υποτίμηση – ακόμη περισσότερο τώρα, που οι παλιές θρησκευτικές ή ιδεολογικές προφάσεις χάνουν την αξιοπιστία τους και οι φανατικοί αρχίζουν και αμφισβητούν την παντοδυναμία του Θεού-δολοφόνου.

Με αυτήν τη έννοια λοιπόν, προσβλέπω σε μιαν αντίσταση ικανή να γονιμοποιήσει τα εδάφη που ρήμαξε και ξέρανε η οικονομία της εκμετάλλευσης και οι γραφειοκρατικές της μαφίες. Ο δημιουργικός μας πλούτος κατέχει το μυστικό να προετοιμάσει και να διαχειριστεί, στο πλαίσιο της κοινωνικής και της ατομικής ζωής, τους χώρους και τους χρόνους που επιτέλους θα απελευθερωθούν από την εμπορευματική κυριαρχία. Μόνον η ποίηση μπορεί να ξεφύγει από το διαπεραστικό βλέμμα της εξουσίας. Μόνον το πάθος της ζωής μπορεί να αποκρούσει τον θάνατο.

Δύο υποσημειώσεις για την αυτοάμυνα

1. O EZLN αποτελείται από μερικές χιλιάδες πολεμιστές στο τροπικό δάσος της Λακαντόνα. Στις γενικές συνελεύσεις, οι γυναίκες πρότειναν –και εισακούστηκαν- ο EZLN να μην διεξάγει επιθετικές επιχειρήσεις, αλλά να κρατά μια στάση αμυντική. Όταν, ωστόσο, τα ζαπατιστικά χωριά απειλήθηκαν από παραστρατιωτικές ομάδες, ο EZLN δεν ενεπλάκη, έμεινε απλώς σε επιφυλακή. Τα «συμβούλια καλής διακυβέρησης» σχημάτισαν μια ανθρώπινη ασπίδα, μαζί με εκατοντάδες μέλη και συμπαθούντες, που είχαν έρθει από παντού. Οι δημοσιογράφοι και οι καμεραμέν της τηλεόρασης κάλυψαν το γεγονός, αξιοποιώντας το θέαμα, ώστε όλος ο κόσμος να είναι ενήμερος για το τι θα επακολουθούσε σε περίπτωση επίθεσης. Αυτό ήταν αρκετό για να αναχαιτίσει τους επιτιθέμενους.

2. Σύμφωνα με ένα ινδικό παραμύθι, οι χωρικοί πάνε στο σοφό να παραπονεθούν για ένα τεράστιο φίδι που τους ορμάει και τους δαγκώνει θανάσιμα. Ο συριγμός που αναγγέλλει τον ερχομό του αρκεί για να σκορπίσει τον τρόμο στο χωριό. Ο σοφός πάει και βρίσκει το φίδι και καταφέρνει να το πείσει ν’ αφήσει ήσυχους τους χωρικούς. Αμέσως κάποιοι σπεύδουν να κοροϊδέψουν το φίδι που έπαψε ξαφνικά να σφυρίζει κι έγινε ειρηνικό, χλευάζουν την αδυναμία του και δεν χορταίνουν να το προκαλούν. Απηυδησμένο από την περιφρόνηση που του δείχνουν, το φίδι σέρνεται ως το σοφό και του εξομολογείται την ταραχή του: Πώς να φερθεί τώρα; Ο σοφός σκέφτεται λίγο και του απαντά: «Εγώ σου ζήτησα να σταματήσεις να σκοτώνεις, όχι να σταματήσεις να σφυρίζεις».

ΜΗΝΥΜΑ ΣΤΟΥΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Σύντροφοι, δεν έπαψα ποτέ να ελπίζω στην επανάσταση της αυτοδιεύθυνσης και την επανάσταση της καθημερινής ζωής. Πόσω μάλλον σήμερα.

Έχω την πεποίθηση ότι, πάνω και πέρα από τα οδοφράγματα της αντίστασης και της αυτοάμυνας, οι ζωντανές δυνάμεις ολόκληρου του κόσμού ξυπνούν από έναν ύπνο βαθύ. Η ορμή τους, δυναμική και ειρηνική, θα σαρώσει κάθε εμπόδιο που ορθώνεται ενάντια στην απέραντη επιθυμία για ζωή, επιθυμία που τρέφει αναρίθμητους ανθρώπους που γεννιούνται και ξαναγεννιούνται με κάθε καινούργια μέρα. Ο κόσμος που έχουμε να χτίσουμε θα ξεριζώσει τον κόσμο που καταστρέφει τον εαυτό του.

Μέχρι σήμερα δεν ήμαστε παρά υβρίδια, μισός άνθρωπος – μισό θηρίο. Οι κοινωνίες μας υπήρξαν ως τώρα τεράστιες αποθήκες, όπου ο άνθρωπος, υποβιβασμένος σε εμπόρευμα, εξίσου φθηνός και ευτελής, μπορούσε να πουληθεί και να αλλαχθεί με κάποιο άλλο. Ας εγκαινιάσουμε μια εποχή όπου ο άνθρωπος θα ξαναβρεί την αποστολή του ως στοχαστή και δημιουργού και θα ξαναγίνει αυτό που είναι και θα είναι πάντα: ένα ολοκληρωμένο ανθρώπινο ον.

Δεν διεκδικώ το αδύνατο. Δεν απαιτώ τίποτα. Δεν με απασχολεί η ελπίδα ή η απελπισία. Θέλω μόνο να δω χειροπιαστή, στα χέρια τα δικά μας και στα χέρια ολόκληρου του κόσμου, μια Διεθνή του ανθρώπινου είδους, που θα θάψει στο παρελθόν τον ετοιμοθάνατο πολιτισμό του εμπορεύματος και το κόμμα του θανάτου που συσπάται και σκιρτά λίγο πριν ξεψυχήσει.

Raoul Vaneigem- 17 Ioυλίου 2010

Αριστερά του θερμοκηπίου

Στο κέντρο του περιθωρίου : Toυ Περικλή Κοροβέση

 

Τα δημοσκοπικά νέα για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ είναι εξαίρετα. Την περασμένη Πέμπτη μάθαμε από το πολιτικό βαρόμετρο του Μαρτίου, που διεξήγαγε η εταιρεία Public Issue (για λογαριασμό του Σκάι και της «Καθημερινής»), πως ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ είναι πρώτος σε όλα και βρίσκεται στο 29,5% έναντι του 28,5% της Ν.Δ.... Στην παράσταση νίκης σκαρφαλώνει στο 44% αφήνοντας πίσω τη Ν.Δ. στο 41%. Εντυπωσιακή είναι και η δημοφιλία του αρχηγού, Αλ. Τσίπρα, που ξεπέρασε τη δημοφιλία του Αντ. Σαμαρά κατά μία ολόκληρη μονάδα. Δηλαδή, Σαμαράς και Τσίπρας είναι αντίζηλοι για το ποιος θα κερδίσει τον έρωτα των ψηφοφόρων αυτής της χώρας, για καλό σκοπό βέβαια, ώστε να ενωθούν με τα ιερά δεσμά του κυβερνητικού γάμου.

Ολοι ξέρουμε πως οι δημοσκοπήσεις που γίνονται με επιστημονικά κριτήρια (γιατί υπάρχουν και δημοσκοπήσεις-απάτη) δείχνουν πώς περίπου θα είναι τα αποτελέσματα των εκλογών, αν αυτές συνέπιπταν με τον χρόνο που διεξάγεται το γκάλοπ. Συνήθως, το δείγμα είναι πάνω-κάτω χίλιοι άνθρωποι και το ποσοστό που βγαίνει αφορά εκείνους που δέχτηκαν να απαντήσουν στα ερωτήματα της εταιρείας.

Παλαιότερα, την εποχή που οι άνθρωποι μιλούσαν και τα γκάλοπ δεν είχαν έρθει ακόμα στην Ελλάδα, τη δουλειά αυτή την έκαναν κατά κύριο λόγο οι μπαρμπέρηδες και οι ταξιτζήδες. Κατά κανόνα, έπεφταν μέσα στις προβλέψεις τους. Αλλά και ο καθένας από μας κάνει αυθορμήτως δημοσκοπήσεις στον κοινωνικό και επαγγελματικό του χώρο. Μπορεί να μην έχουν τις επαγγελματικές προδιαγραφές των εξειδικευμένων γραφείων, αλλά είναι εντούτοις καθοριστικές στη διαμόρφωση των προσωπικών μας αντιλήψεων.

Ας ξεκινήσουμε όμως από τα πραγματικά ποσοστά που συγκέντρωσε ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του περασμένου Ιούνη: 1.655.053 άνθρωποι τον ψήφισαν και το ποσοστό του ήταν 26,89%. Ανήκω κι εγώ σε κείνη την κατηγορία των ανθρώπων που αυθορμήτως κάνουν γκάλοπ. Ψάχνω να βρω πού βρίσκεται αυτό το 27%. Χοντρικά, περίπου ένας στους τρεις θα έπρεπε να ήταν «συριζαίος» και λογικά θα έπρεπε να τους συναντάμε παντού. Αλλά μοιάζουν με μαγική εικόνα. Πού είναι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ των φτωχών, των ανέργων ή των αστέγων; Πού είναι η συνδικαλιστική του παρουσία στους εργαζόμενους ή στους φοιτητές; Πού είναι τα κινήματα νεολαίας που έχει εξασφαλισμένο μέλλον στην ανεργία και στον κοινωνικό αποκλεισμό; Πού είναι τα μαζικά συλλαλητήρια; (Είναι ζήτημα αν συγκεντρώνουν κάποιες δεκάδες χιλιάδες σε όλη την Ελλάδα, λες και η συστηματική καταστροφή αυτής της χώρας που τη ζουν στην προσωπική τους ζωή δεν τους αφορά). Πού είναι οι κοινωνικές πρωτοβουλίες του ΣΥΡΙΖΑ; Πού είναι τα κινήματα αλληλεγγύης; Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 2.500 συλλογικότητες στην Ελλάδα που αναγνωρίζονται στην Αλληλεγγύη. Σίγουρα ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ δεν είναι εχθρικός με αυτές τις κινήσεις. Το θέμα είναι αλλού. Πού βρίσκεται όλος αυτός ο κόσμος και τι έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ για να δράσει μέσα σ” αυτήν την κοινωνία; Και ενώ ο κόσμος χάνεται, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ χτενίζεται εκλογοκεντρικά.

Και εδώ, ας πούμε μερικές πικρές αλήθειες, με την ελπίδα πως θα γίνω ακόμα πιο αγαπητός στους γραφειοκράτες, κυρίως του ΣΥΝ, που έδειξαν όλη τους την αγάπη και την εκτίμηση στο πρόσωπό μου, ήδη από την εποχή της Siemens. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ δεν έχει ακόμα συγκροτηθεί σε ενιαίο κόμμα και δεν έχει εξειδικεύσει τις προγραμματικές του θέσεις. Αλλά δίνει μια εικόνα της πολιτικής του ταυτότητας στην κοινωνία. Και, δυστυχώς, οι σκέψεις που θα ακολουθήσουν δεν είναι προσωπικές και υπάρχουν πολλοί που τις μοιραζόμαστε. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ δείχνει να είναι ένα εκλογοκεντρικό-αρχηγικό κόμμα.

Βασική του πολιτική είναι οι εμφανίσεις του αρχηγού και τα δελτία Τύπου. Οι πρωτοβουλίες του αρχηγού κρατιούνται μυστικές από τα όργανα και επιφανή στελέχη τις μαθαίνουν από τον Τύπο. Μοιάζει σαν να υπάρχει ένα αόρατο ιερατείο, γύρω από τον αρχηγό, το οποίο κάνει κουμάντο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ δεν είναι μια απειλή για το σύστημα, αλλά εγγύησή του. Είναι μια σοσιαλδημοκρατία made in Greece, με εμπνευστές τον Λ. Κύρκο, ως προς την ασάφεια, και τον Α. Παπανδρέου, ως προς την αμφισημία. Δεν έχει τις κλασικές αναφορές (Κάουτσκι, Μπερνστάιν – προφανώς γιατί τους θεωρεί αποστάτες) και αγνοεί τη σοσιαλδημοκρατική εμπειρία της Ευρώπης. Αν είναι έτσι, τότε γιατί αυτή η λυσσαλέα επίθεση εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ; Διότι η μεταπολεμική πολιτική της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, με το κοινωνικό κράτος, την εγγυημένη εργασία, τη δημόσια υγεία, παιδεία, συγκοινωνίες και τόσα άλλα, είναι ο ορκισμένος εχθρός του παγκοσμιοποιημένου αρπαχτικού καπιταλισμού, που δεν έχει ανάγκη από κοινοβούλια. Του αρκεί ένα κράτος-παρίας που να έχει τη δυνατότητα να εκμηδενίζει την κοινωνία μεθοδευμένα και συστηματικά. Και όλα αυτά θα τα πληρώσει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ αν και όποτε έρθει στην εξουσία. Μήπως είναι καλύτερα να μας πείσει πως μπορεί να κάνει κοινωνική αντιπολίτευση; Και για κυβέρνηση βλέπουμε.

perkor29@gmail.com                           

Εφημερίδα των Συντακτών