Καρατζαφέρης vs Κουβέλης

http://wwwpraxisred.blogspot.gr/

Είναι ο Κουβέλης ο Αριστερός Καρατζαφέρης; Η απάντηση είναι ναι! Όμως δεν αρκεί η συμμετοχή του σε μια συγκυβέρνηση με τους δύο ακατανόμαστους για να κερδίσει αυτόν τον τίτλο. Ας δούμε και άλλα πράγματα τα οποία έχουν κοινά οι δύο πολιτικοί άνδρες.

Η σύνθεση των κομμάτων τους

Τόσο ο ΛΑ.Ο.Σ. όσο και η ΔΗΜ.ΑΡ. σχηματίστηκαν από διάσπαση άλλων κομμάτων. Ο Καρατζαφέρης για να πετύχει την είσοδό του στη Βουλή έπρεπε να συγκεντρώσει στο κόμμα του όλους τους ακροδεξιούς δημιουργώντας στην πραγματικότητα ένα κόμμα-συνονθύλευμα του οποίου την ιδεολογική πολυσύνθεση κάλυπτε η προσωπικότητα του αρχηγού. Ένα καθαρά προσωποκεντρικό κόμμα είναι και η ΔΗΜ.ΑΡ. Θα έχετε προσέξει την ευκολία με την οποία κάποιος λέει «ψήφισα Κουβέλη». Η ΔΗΜΑΡ εκτός από προσωποπαγές κόμμα είναι και πολυσύνθετο. Περιέχει πρώην αριστερούς, ανανεωτικούς, πρώην εκσυγχρονιστές του ΠΑΣΟΚ και προσωπικότητες που ανήκουν γενικά στο κέντρο και όχι στην αριστερά.

Κοινό στοιχείο των δύο κομμάτων είναι και η τηλεπροσωπικότητά τους. Ο Καρατζαφέρης έδειχνε ανέκαθεν ένα ταλέντο να στρατολογεί ξεπεσμένους πρώην σελέμπριτιζ, όπως η Έφη Σαρρή, η Βάνα Μπάρμπα, ο Βαϊτσης Αποστολάτος και πολλοί άλλοι. Αντίθετα ο Κουβέλης έδειξε πιο επιλεκτικός στην επιλογή ‘λαμπερών’ ονομάτων. Ενώ πολλοί ηθοποιοί, τραγουδιστές και καλλιτέχνες στήριζαν δημόσια τον Κουβέλη, η επιλογή για τα ψηφοδέλτια ήταν ο Γιάννης Μπέζος, ο Κυρίτσης και ο Βασίλης Βασιλικός. Η συμμετοχή του Μπέζου στο προεκλογικό σποτ ήταν άλλωστε ενδεικτική της προσπάθειας του Κουβέλη να δώσει έναν σοβαρό lifestyle χαρακτήρα στο κόμμα του.

Η συγγένεια με τον Ιωάννη Μελισσανίδη

Ο Καρατζαφέρης μνημονεύεται ακόμα και σήμερα για τις επικές του κωλοτούμπες. Άλλα έλεγε, άλλα εννοούσε και τελικά άλλα έκανε. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Κουβέλη. Ενώ δήλωνε ρητά και ξεκάθαρα ότι δεν θα συμμετέχει σε κυβέρνηση με την ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ τελικά συμμετείχε χωρίς να αισθανθεί την ανάγκη να πει μια συγγνώμη στον λαό που πιθανόν να τον ψήφισε έχοντας υπόψη αυτή του τη δήλωση. Όχι ότι πέσαμε από τα σύννεφα, αλλά καλό είναι να μνημονεύονται αυτές οι κυβιστήσεις έτσι για να βλέπουμε το ήθος των ‘υπεύθυνων’ πολιτικών ανδρών.

Η διάθεση για ανάληψη ευθυνών

Αν οι κωλοτούμπες είναι ένα βασικό συστατικό της πολιτικής τους, ένα άλλο εξίσου σημαντικό χαρακτηριστικό είναι ότι τόσο ο Καρατζαφέρης όσο και ο Κουβέλης δεν έκρυψαν ποτέ την διάθεσή τους να συμμετέχουν σε κυβέρνηση συνεργασίας. Σε αυτό τουλάχιστον είναι σταθεροί. Ο Καρατζαφέρης έδειχνε διατεθειμένος να κάνει ό,τι χρειάζεται για να «έρθει στα πράγματα» ενώ ο Κουβέλης διακύρηττε σε όλους τους τόνους ότι η Αριστερά που ο ίδιος ονειρεύεται είναι μια Αριστερά που δεν θα διστάζει να αναλάβει τις ευθύνες της συμμετέχοντας σε μια κυβέρνηση.

Ο εγκλωβισμός του λαού

Ο Καρατζαφέρης με την ψήφιση του Μνημονίου Ι ως υποτίθεται εκπρόσωπος του πατριωτικού χώρου έβαλε τα όρια της πολιτικής νομιμοποίησης μιας σύμβασης η οποία αποτέλεσε εργαλείο για την ακόμα μεγαλύτερη εκχώρηση της εθνικής κυριαρχίας. Με την ψήφιση του Μνημονίου Ι δόθηκε μια «πατριωτική», «εθνικιστική» νομιμοποίηση στην πολιτική της ΕΕ και της Τρόϊκα. Από την άλλη, ο Κουβέλης βάζει το «αριστερό» όριο στην εφαρμοζόμενη πολιτική. Γίνεται ο φορέας «αριστερής, «δημοκρατικής» νομιμοποίησης στην εφαρμογή του Μνημονίου ΙΙ και στο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας. Δεν θα αργήσει η ώρα που ο λαός στο πρόσωπο του Κουβέλη θα μισήσει οτιδήποτε στην θολούρα του επάνω, θα πιστεύει πως είναι «αριστερό». Δεν είναι μόνο οι φασίστες που ομαδοποιούν τους πάντες προσδιορίζοντάς τους ως «μαρξιστές», «αριστερούς» ή «θολοκουλτουριάρηδες». Πολύ μεγάλο μέρος του λαού αδυνατεί να κατανοήσει τις διαφορές μεταξύ των κομμάτων και των προσώπων, οπότε δεν θα πρέπει να μας φανεί περίεργο αν μετά από λίγα χρόνια ακούς κόσμο να λέει «σας είδαμε όταν κυβερνήσατε τι κάνατε», βάζοντας στο ίδιο τσουβάλι ΔΗΜΑΡ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ και ό,τι άλλο προσδιορίζεται στα αριστερά του πολιτικού χάρτη.

Ο ακαταλαβίστικος λόγος

Ο Καρατζαφέρης ήταν γνωστός για τις ατάκες που εκστόμιζε με κάθε ευκαιρία. Στην πραγματικότητα ο κόσμος που τον ψήφιζε δεν καταλάβαινε τι ακριβώς εννοεί ο ποιητής, όμως του φαινόταν ωραία λόγια που με κάποιον αδιευκρίνιστο τρόπο έδειχναν το βάθος και το περιεχόμενο της πολιτικής σκέψης του ανδρός Καρατζαφέρη. Ο Κουβέλης δεν συνηθίζει τις ατάκες, τους στίχους και τις παροιμίες, όμως συνηθίζει να μιλάει, ως νομικός που είναι, με τρόπο σχεδόν ακαταλαβίστικο για τις μάζες. Αυτός ο τρόπος όμως μαγεύει μερίδες του πληθυσμού. Δεν έχει σημασία τι λες, αρκεί να τα λες ωραία! Θα βρεθούν πρόθυμοι να βρουν πίσω από τις «γραμματιζούμενες» εκφράσεις σου αιτίες για να σε καταστήσουν στο μυαλό τους υπεύθυνο, συμπαθή και σοβαρό.

Η πίστη τους στην ίδια πολιτική συνταγή

Ο Καρατζαφέρης έβλεπε την πολιτική και ιδεολογική συνέπεια ως κάτι το περιττό μπροστά στον αγώνα για το κυνήγι της εξουσίας. Θα μπορούσε με την ίδια ευκολία να υποστηρίξει ένα νεοφιλελεύθερο ή ένα νεοκευνσιανό πρόγραμμα, αρκεί να έμπαινε σε μια κυβέρνηση. Απαράβατος κανόνας όμως η διάσωση των τραπεζών, των επιχειρήσεων και του καπιταλιστικού συστήματος γενικότερα. Το ίδιο και ο Κουβέλης. Έχει αφομοιώσει τις κεντρικές πολιτικές γραμμές του νεοφιλελευθερισμού (μείωση του δημόσιου τομέα, άνοιγμα επαγγελμάτων, στήριξη τραπεζικού συστήματος, ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, ιδιωτικοποιήσεις κτλ) τόσο γρήγορα, που δεν θα αποτελέσει έκπληξη ό,τι κάνει από εδώ και πέρα. Οι διαφορές των δύο ανδρών περιορίζονται σε δευτερεύουσας σημασίας ζητήματα, όπως αυτό της μετανάστευσης, αν και δεν θα πέσουμε από τα σύννεφα αν δούμε τον Κουβέλη να υιοθετεί την ίδια με τον Καρατζαφέρη ρητορική για το ζήτημα αυτό. Άλλωστε το μόνο που συνδέει τον Κουβέλη με την Αριστερά είναι το όνομα του κόμματός του, όμως όπως έχουμε δει στο παρελθόν αυτό δεν αποτέλεσε εμπόδιο ούτε κριτήριο στην χάραξη πολιτικών από κόμματα με βαρύγδουπο όνομα. Όπως και ο Καρατζαφέρης, έτσι και ο Κουβέλης είναι διατεθειμένος να κάνει οποιονδήποτε συμβιβασμό, να υιοθετήσει οποιαδήποτε πολιτική (πάντα για την σωτηρία της χώρας) ώστε να παίξει κι αυτός τον ρόλο του συγκυβερνήτη.

Είναι άξιο απορίας το γεγονός ότι ο Καρατζαφέρης χαρακτηρίστηκε σχεδόν από όλους ως ένας πολιτικός τυχοδιώκτης που ήταν πρόθυμος να κάνει τα πάντα για να κάτσει στις μεγάλες καρέκλες την ώρα που κανείς δεν τολμά να πει το ίδιο για τον Κουβέλη. Μήπως δεν υπάρχει ιδιοτέλεια σε ανθρώπους που προέρχονται από την Αριστερα; Όσο κι αν θέλουμε να το πιστέψουμε η πρόσφατη ιστορία είναι γεμάτη από αντίθετα παραδείγματα. Μήπως η ευγένεια, οι καλοί τρόποι και το κύρος του Φώτη Κουβέλη δεν επιτρέπουν τέτοιους χαρακτηρισμούς; Πρόκειται για ένα κόμμα το οποίο δεν ενοχλεί κανέναν. Ούτε τα επιχειρηματική συμφέροντα, ούτε τους διαπλεκόμενους εκδοτικούς ομίλους, ούτε τους μεγαλοδημοσιογράφους, οπότε ποιος θα θελήσει να μιλήσει άσχημα για κάποιον που δεν τον ενόχλησε ποτέ; Αν προσθέσουμε και την συντεταγμένη επιχείρηση καλλωπισμού του πολιτικού προφίλ του Κουβέλη (όχι μόνο από το Star Channel) τότε έχουμε μια χωρίς προηγούμενο επιτυχημένη «πλαστική επέμβαση» που μετέτρεψε έναν διασπαστή ενός μικρού κόμματος σε ηγέτη με κύρος, υπευθυνότητα, όραμα και τόλμη. Μήπως το ίδιο δεν είχε επιχειρηθεί και την περίοδο της πρώτης συγκυβέρνησης, όταν ο Παπαχελάς έγραφε ύμνους για τον Καρατζαφέρη και το δελτίο του Μέγκα τον χαρακτήριζε ως τον πιο υπεύθυνο από τους τρεις πολιτικούς αρχηγούς;

Καρατζαφέρης και Κουβέλης έχουν πολλές διαφορές. Ο ένας είναι χοντρός, ο άλλος αδύνατος. Ο ένας τα βάφει, ο άλλος προτιμά να αφήνει το πέρασμα των χρόνων να φαίνεται στην εμφάνισή του. Ο ένας έχει μουστάκι, ο άλλος δεν έχει. Ο ένας μιλάει και φέρεται σαν καθώσπρέπει αστός, ο άλλος είναι πιο λαϊκοδεύτερος. Ο ένας έχει κανάλι, ο άλλος δεν έχει. Ο ένας έκανε καριέρα ως μπόντι-μπίλντερ, ο άλλος θα μπορούσε να κάνει καριέρα στην απαγγελία νανουρισμάτων.

You Pay Your Crisis: Από τα πυρεία και το άλας, στην ενέργεια και τα ύδατα

You Pay Your Crisis: Από τα πυρεία και το άλας, στην ενέργεια και τα ύδατα

Αριστερή Διέξοδος: Ιδιωτικοποίηση του Νερού - το παράδειγμα της Βολιβ...

Αριστερή Διέξοδος: Ιδιωτικοποίηση του Νερού - το παράδειγμα της Βολιβ...

You Pay Your Crisis: Άσφαιρα μέσα, λάθος στόχος. Του Γιάννη Βαρουφάκη

You Pay Your Crisis: Άσφαιρα μέσα, λάθος στόχος. Του Γιάννη Βαρουφάκη

Περιπλανώμενος: ΣΩΣΤΕ ΤΟ ΝΕΡΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

Περιπλανώμενος: ΣΩΣΤΕ ΤΟ ΝΕΡΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ: Πηγή φωτογραφίας Εμπειρία από άλλες χώρες έχει καταδείξει ότι η ιδιωτικοποίηση του νερού έχει οδηγήσει σε εκτίναξη των τιμών και σε ορι...

για την κοινωνική αριστερά: Στιγμιότυπα από ένα προδιαγεγραμμένο έγκλημα... Ή ...

για την κοινωνική αριστερά: Στιγμιότυπα από ένα προδιαγεγραμμένο έγκλημα... Ή ...: Λάβαμε το παρακάτω κείμενο το οποίο και δημοσιεύουμε.   Στιγμιότυπα από ένα προδιαγεγραμμένο έγκλημα Ή πως εκτελέστηκε το σχ...

Η αριστερά χρειάζεται μια στρατηγική εξόδου από το ευρώ

http://pergadi.blogspot.gr

EMILIANO Brancaccio: " Η αριστερά χρειάζεται μια στρατηγική εξόδου από το ευρώ"

του Tonino Bucci


Υποτίθεται ότι θα ήταν μια μεγάλη δοκιμασία για το ευρώ. Αντί γιαυτό, οι ελληνικές εκλογές, πριν καν ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των ψήφων, πέρασαν σε δεύτερη μοίρα. Σαν να μην είχε συμβεί τίποτα,από την επομένη άρχισαν και πάλι οι επιθέσεις των κερδοσκόπων στα ισπανικά κρατικά ομόλογα. Ακόμη και το ότι στην  Ελλάδα κέρδισε ένα κόμμα προγραμματικά υπέρ της λιτότητας, δεν κατάφερε να ηρεμήσει τις  χρηματοπιστωτικές αγορές. Από όσα έγιναν θα πρέπει να βγάλουμε δύο συμπεράσματα: το πρώτο είναι ότι οι παράγοντες που προκαλούν την κρίσης του ευρώ δεν είναι τα κινήματα διαμαρτυρίας ή της ριζοσπαστικής αριστεράς, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ.

 Η κρίση οφείλεται στην αστάθεια του συστήματος και στις εσωτερικές αντιφάσεις του υπάρχοντος  νομισματικού συστήματος. Δεύτερον, η νίκη των πολιτικών δυνάμεων που επιθυμούν τη συνέχιση των προγραμμάτων  λιτότητας, δεν βοηθά καθόλου στην επίλυση αυτής της κρίσης, η οποία μάλιστα αναπαράγεται στη ζώνη του ευρώ έχοντας μια δικιά της δυναμική. Από εδώ, μέχρι το σενάριο της πιθανής κατάρρευσης – ας πούμε, από δικούς του  λόγους– του ενιαίου νομίσματος, η απόσταση είναι μικρή. Με άλλα λόγια, η πιθανότητα να καταρρεύσει όλο το οικοδόμημα του νομίσματος  από μόνο του μέσα σε λίγους μήνες είναι μια υπόθεση αληθοφανής. 

Σε μια τέτοια περίπτωση τι θα συνέβαινε; Ποιες δυνάμεις και προς το συμφέρον τίνος θα διαχειριζόντουσαν ενδεχομένως την έξοδο από το ευρώ; Ο οικονομολόγος Εμιλιάνο  Μπρανκάτσιο, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα των ελληνικών εκλογών, δημοσίευσε  στην  ιστοσελίδα  του μια θέση που ανακατεύει τα χαρτιά στο τραπέζι. "Αν το σκεφτούμε καλύτερα - γράφει ο οικονομολόγος - δεν είναι σίγουρο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τις εκλογές λόγω του ριζοσπαστισμού του." 

Η αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει, σύμφωνα με τον Μπρανκάτσιο, οφειλόταν στην έλλειψη σαφούς επιλογής εξόδου από το ευρώ. Τι θα έκανε αυτό το κόμμα αν "η Γερμανία και οι ευρωπαϊκές αρχές αρνιόντουσαν να γίνει μια ουσιαστική επαναδιαπραγμάτευση του χρέους "; Ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, "απέφυγε να παραδεχθεί ότι, τότε, θα ήταν υποχρεωμένος να αντιμετωπίσει την κρίση εγκαταλείποντας το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα και θα αμφισβητούσε, εάν χρειαζόταν, και την ενιαία αγορά κεφαλαίων και εμπορευμάτων. Πολλοί Έλληνες ψηφοφόροι μπορεί να αντιλήφθησαν αυτή την αμφισημία".

 

Αν και τις εκλογές στην Ελλάδα, που θεωρήθηκε ότι είχαν τεράστια σημασία για το μέλλον της ευρωζώνης, τις κέρδισαν  οι συντηρητικοί  της Νέας Δημοκρατίας, οι κερδοσκοπικές επιθέσεις στα κρατικά ομόλογα, δεν σταμάτησαν. Είναι προφανές λοιπόν, ότι  αυτό που κάνει το ευρώ να είναι επισφαλές, δεν είναι η ριζοσπαστική αριστερά ή τα κινήματα διαμαρτυρίας, αλλά μια εσωτερική συστημική αστάθεια. Ετσι δεν είναι;

Η ανάπτυξη των κινημάτων διαμαρτυρίας μπορεί να επιταχύνει την κρίση στη ζώνη του ευρώ, αλλά οι καθοριστικοί παράγοντες αυτής της κρίσης εξαρτώνται από τις συγκρούσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών κεφαλαίων και τις εντάσεις που αυτά δημιουργούν στο χώρο της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης. Όπως η κα Μέρκελ μας έχει υπενθυμίσει πολλές φορές, η Ένωση οικοδομήθηκε πάνω σε βάσεις ανταγωνιστικές. Στις αρχές των Ευρωπαϊκών Συνθηκών, δεν περιλαμβάνεται βέβαια η αλληλεγγύη μεταξύ των λαών, αλλά ο ανταγωνισμός μεταξύ των κεφαλαίων.

 Με τα χρόνια, αυτός ο ανταγωνισμός έχει οξυνθεί, και έχει προκαλέσει μια αυξανόμενη ανισορροπία στις εμπορικές συναλλαγές των ευρωπαϊκών χωρών.Η Γερμανία, ειδικότερα, έχει συσσωρεύσει εμπορικά πλεονάσματα προς το εξωτερικό, δηλαδή συστηματικά οι εξαγωγές της υπερβαίνουν τις εισαγωγές. Αντίθετα, η Ιταλία και άλλες περιφερειακές χώρες της ΕΕ έχουν συσσωρεύσει εμπορικά ελλείμματα, δηλαδή περισσότερες εισαγωγές απ’ ότι εξαγωγές. 

Οι ανισορροπίες αυτές οδήγησαν στη συσσώρευση πιστώσεων προς το εξωτερικό από τη μεριά της Γερμανίας και την αύξηση, αντίστοιχα, του εξωτερικού χρέους  των περιφερειακών  χωρών της Ένωσης. Χρέος,που καλά θα κάνουμε να το θυμόμαστε αυτό, τόσο δημόσιο όσο και ιδιωτικό. Πριν από το 2008, η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη που βασιζόταν στην αμερικανική χρηματοδότηση έκανε τις ανισορροπίες αυτές ανεκτές. 

Αλλά από τότε που το σύστημα της παγκόσμιας συσσώρευσης υπό την καθοδήγηση της Wall Street αντιμετωπίζει κρίση, οι διαφορές στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης αποδείχθηκαν μη βιώσιμες. Και οι περιοριστικές πολιτικές που εφαρμόστηκαν  μέχρι τώρα δεν συνέβαλαν στην άμβλυνση των  διαφορών, αλλά αντίθετα, σε ορισμένες περιπτώσεις έγιναν πιο έντονες.

Γιατί οι περιοριστικές πολιτικές δεν λύνουν τις  ανισορροπίες;

Ένας λόγος έχει να κάνει με τις συνέπειες αυτού που στην αργκό ορίζεται ως "αποπληθωρισμός χρέους". Οι χώρες της περιφέρειας καλούνται να μειώσουν τις δημόσιες δαπάνες τους και να αυξήσουν τους φόρους για να μειωθεί το δημόσιο χρέος τους.

 Αλλά αυτή η πολιτική επιδείνωσε την οικονομική κρίση και συμπίεσε ακόμα περισσότερο τα εισοδήματα. Οπότε, γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αποπληρωμή του χρέους, όχι μόνο του δημόσιου αλλά και των ιδιωτών.

 Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά από τις χώρες της περιφέρειας να περικόψουν τους μισθούς ώστε να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα τους και να μειωθεί το εξωτερικό τους έλλειμμα. Αλλά έτσι μειώνεται ακόμη περισσότερο η αξία των εισοδημάτων και, γίνεται πιο δύσκολη η αποπληρωμή των δανείων. Επιπρόσθετα, η μείωση των μισθών δεν μπορεί να αυξήσει ούτε στο ελάχιστο, την ανταγωνιστικότητα των περιφερειακών χωρών. 

Ο λόγος είναι απλός: ακόμη και η πιο ισχυρή χώρα, όπως είναι η Γερμανία, ακολουθεί μια πολιτική συγκράτησης των μισθών ως προς την παραγωγικότητα. Μεταξύ 2000 και 2010, η αγοραστική δύναμη των μισθών σε σχέση με την παραγωγικότητα στην Ευρώπη, μειώθηκε κατά μέσο όρο, περίπου μισή εκατοστιαία μονάδα, ενώ στη Γερμανία μειώθηκε κατά τρεις περίπου μονάδες. 

Τους τελευταίους μήνες, η διαφορά αυτή μειώθηκε μόνο κατά ένα μικρό ποσοστό, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μηδενίστηκε. Αλλά αν η πιο ισχυρή χώρα, που έχει ήδη συσσωρεύσει πλεονάσματα και δάνεια προς ξένες χώρες, επιμείνει στην μείωση των μισθών, οι αδύναμες χώρες δεν θα μπορέσουν ποτέ να την ανταγωνιστούν με ένα αγώνα δρόμου  περικοπής των μισθών. Αυτός είναι ένας πρόσθετος  λόγος που στην ευρωζώνηεξακολουθούν να υπάρχουν ανισορροπίες.

Μοιάζει με φαύλο κύκλο ...
Ναι, και για το λόγο ότι τροφοδοτεί τα στοιχήματα σχετικά με ενδεχόμενη διάλυση της ευρωζώνης. Οι κερδοσκόποι αναμένουν ότι κάποια στιγμή οι περιφερειακές χώρες θα αντιμετωπίσουν την κρίση χρέους και ανταγωνιστικότητας με έξοδο τους  από το ευρώ και συνακόλουθη υποτίμηση του νομίσματος και των τίτλων. 

Η  πρόβλεψη αυτή κάνει τις  χρηματοπιστωτικές  αγορές  να απαιτούν υψηλότερα επιτόκια  για λόγους προστασίας από τον κίνδυνο κατάρρευσης της αξίας των τίτλων των περιφερειακών χωρών. Η αύξηση, όμως, του χάσματος μεταξύ αύξησης των επιτοκίων και στασιμότητας των εισοδημάτων ή ακόμη και μείωσης, επιδεινώνει τη θέση των χωρών αυτών, κάτι που κάνει ακόμη πιο πιθανή την φυγή τους από το ενιαίο νόμισμα. Εν ολίγοις, ο μηχανισμός είναι εσωτερικά αντιφατικός.

 

Πολλοί μιλούν για επικείμενο κίνδυνο διάλυσης της ζώνης του ευρώ. Την εκτίμηση αυτή τη θεωρείται ρεαλιστική;

Ο Τζορτζ Σόρος θεωρείται ένας από τους αρχιτέκτονες της κερδοσκοπικής επίθεσης το καλοκαίρι του 1992,που έφερε τη διάλυση του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος, τον πρόδρομο του ευρώ.

 Ο Σόρος δήλωσε πρόσφατα ότι μας μένουν μόνο τρεις μήνες για να σώσουμε την ευρωζώνη. Δεν είναι ο μόνος που το σκέφτεται έτσι. Η γενική διευθύντρια  του ΔΝΤ, Christine Lagarde, έκανε και αυτή, την ίδια προειδοποίηση. 

Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα αν έχουν δίκιο ή όχι. Είναι σαφές, ωστόσο, ότι σε αυτό το σημείο θα πρέπει να εξετάσουμε μεταξύ των διαφόρων πιθανοτήτων μήπως αυτό το καλοκαίρι εκδηλωθεί ακριβώς ένα κύμα πωλήσεων στις αγορές τέτοιου μεγέθους που να τινάξει στον αέρα την Ένωση. 

Πάντως, ακόμα κι αν η τελική επίθεση δεν συμβεί σε σύντομο χρονικό διάστημα, όπως προβλέπουν Σόρος και ΔΝΤ, δε θα πρέπει ωστόσο να ξεχνάμε  ότι οι ανισορροπίες που χαρακτηρίζουν τη ζώνη του ευρώ, αυξάνονται. Με το ρυθμό αυτό, αργά ή γρήγορα, η κατάρρευση της ζώνης του ευρώ προχωρά σχεδόν αμείλικτα.

Και αυτό τι σημαίνει, ότι θα μπορούσαμε να βρεθούμε στη θέση να πρέπει να χαράξουμε μια στρατηγική εξόδου από το ευρώ όχι τόσο σαν πολιτική επιλογή, αλλά πιο πολύ για να αντιμετωπίσουμε αντικειμενικές καταστάσεις;

Ο ιστορικός υλισμός μας διδάσκει ότι δεν υπάρχει μια αντικειμενική διαδικασία με όρους απόλυτους, όπως και δεν υπάρχει μια πολιτική απόφαση, με όρους απόλυτους.

 Κατ 'αρχήν θα μπορούσε, οι πολίτες των ευρωπαϊκών χωρών που βρίσκονται στη δυσμενέστερη  θέση να δεχθούν παθητικά τις συνέπειες της παραμονής της χώρας τους, έναντι του όποιου κόστους, στη ζώνη του ευρώ.

 Δηλαδή, μπορεί να δεχθούν  παθητικά οι χώρες τους να υφίστανται αυτό που ο Κρούγκμαν ονόμασε διαδικασία "Νοτιοποίησης". 

Δηλαδή,την  καταστροφή ολόκληρου του παραγωγικού ιστού, με πάρα πολλές επιχειρήσεις να χρεοκοπούν ή να εξαγοράζονται από ξένους φορείς,κι άλλη αύξηση της ανεργίας και μαζική μετανάστευση. Αφήστε, που αυτή η "Νοτιοποίηση" των περιφερειακών χωρών έχει ήδη δρομολογηθεί και είναι η άλλη όψη του μηχανισμού του γερμανικού  ηγεμονισμού μέσω του οποίου η ΕΕ θα γίνει ένα είδος "Μεγάλης Γερμανίας".

 Το ερώτημα είναι αν αυτή η διαδικασία θα μπορέσει να προχωρήσει χωρίς αντιστάσεις. Με δεδομένες τις εσωτερικές αντιφάσεις της, μου φαίνεται απίθανο μια δυναμική αυτού του τύπου να μπορεί να προχωρήσει  χωρίς αναταραχές στην πολιτική τάξη. 

Οι πολιτικές δυνάμεις που επικαλούνται την έξοδο από το ευρώ υπάρχουν ήδη σε πολλές χώρες, και η συναίνεση που συγκεντρώνουν  αυξάνεται σημαντικά. Εκτός κι αν γίνουν βαθιές αλλαγές στην ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική, έχουμε  κάθε  λόγο να πιστεύουμε ότι κάποια στιγμή οι δυνάμεις κατά του ευρώ θα επικρατήσουν.

Το ερώτημα, λοιπόν που τίθεται είναι να επιλέξουμε  μεταξύ δύο στρατηγικών: η μία είναι αυτή που στοχεύει στην παραμονή στο ενιαίο νόμισμα, επιδιώκοντας την αλλαγή των κανόνων της υπάρχουσας κατάστασης. Η άλλη, αντίθετα, στοχεύει στην έξοδο από το ευρώ και την ανάκτηση της κυριαρχίας με την επιστροφή της στο εθνικό νόμισμα. Ποια  από τις δύο επιλέγετε;

Στο βιβλίο που έγραψα με τον Marco Passarella, Η λιτότητα είναι της δεξιάς. Και καταστρέφει την Ευρώπη, υποστηρίξαμε  ότι στην πραγματικότητα οι δύο στρατηγικές, λογικά μεταξύ τους, είναι αλληλένδετες. Για να είναι αξιόπιστες, τα αιτήματα για μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών Συνθηκών θα πρέπει να συνοδεύονται από ρητή προειδοποίηση προς τη Γερμανία ότι χωρίς ουσιαστικές αλλαγές στη δομή της Ένωσης, όχι μόνο το ενιαίο νόμισμα βρίσκεται σε κίνδυνο, αλλά και ότι μπορεί επίσης να διαλυθεί η κοινή ευρωπαϊκή αγορά. Οι ομάδες συμφερόντων που επικρατούν στη Γερμανία είναι πρόθυμες να κάνουν χωρίς το ευρώ, αλλά τους συμφέρειιδιαίτερα η ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων και εμπορευμάτων στην Ευρώπη. Εάν αυτή η ελεύθερη διακίνηση τεθεί ξεκάθαρα υπό αμφισβήτηση, τότε  οι γερμανικές αρχές θα μπορούσαν να φανούν πιο διαλλακτικές σε μία ουσιαστική μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών Συνθηκών.

 

Στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ υπήρχε ο στόχος της επαναδιαπραγμάτευσης  των όρων των δανείων που περιλαμβάνονται στο «Μνημόνιο» της Επιτροπής, αλλά αποκλειόταν η υπόθεση της εξόδου από το ευρώ. Σε πρόσφατο άρθρο σας αναφέρετε ότι η θέση αυτή εμπεριέχει ένα στοιχείο αμφισημίας. Γιατί;

Λέγεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, αν και δεν κατέκτησε την πλειοψηφία ,ωστόσο θεωρείται αυτός ο νικητής. Σέβομαι την άποψη αυτή, αλλά φοβάμαι ότι είναι μια παρηγοριά. Φυσικά, όλοι γνωρίζουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε μια τεράστια αύξηση σε ψήφους.

 Αλλά το αποτέλεσμα αυτό δεν αποτελεί εξαίρεση. Η ευρωπαϊκή  πολιτική σήμερα περνάει μια φάση πλήρους αναταραχής, στις χώρες που χτυπήθηκαν περισσότερο από την κρίση η αστάθεια στις μετακινήσεις του εκλογικού σώματος είναι πλέον συγκρίσιμη μόνο με αυτή των αρχών της δεκαετίας του τριάντα. Στην ουσία, τα στοιχεία της μετατόπισης του εκλογικού σώματος μας λένε ότι η επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ σε μεγάλο βαθμό ερμηνεύεται ως συνέπεια της κατάρρευσης  του ΠΑΣΟΚ. 

Είναι απολύτως προφανές ότι σε τέτοιες συνθήκες  οι ψηφοφόροι μετατοπίζουν τις προτιμήσεις τους σε μια απελπισμένη αναζήτηση να βρουν συγκεκριμένες λύσεις στην κρίση που περνάνε. Με αυτή την έννοια, το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ περιείχε μια  αντίφαση που έβγαζε μάτια. 

Το κόμμα είχε επιλέξει όντως, την επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά επειδή ήταν πολύ πιθανό το αίτημα της επαναδιαπραγμάτευσης να απορριφτεί, τι θα γινόταν αμέσως μετά; Πώς θα αντιδρούσε τότε ο ΣΥΡΙΖΑ; 

Αυτή ήταν η πιο συχνή ερώτηση που υπέβαλαν οι δημοσιογράφοι στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Αλλά απάντηση δεν υπήρχε. Η υπόθεση της μονομερούς ακύρωσης του μνημονίου, άρα και του χρέος θα έθετε άμεσα ένα πρόβλημα τεχνικής φύσης. Μια χώρα σαν την Ελλάδα, με τις εισαγωγές της μόνιμα μεγαλύτερες από τις εξαγωγές της, θα έπρεπε να χρηματοδοτηθεί  για να καλύψει το εξωτερικό χρέος της.

 Όμως, μια χώρα που ενώ από τη μία δεν αναγνωρίζει το χρέος, στη συνέχεια, έρχεται και σας ζητάει να αναχρηματοδοτήσετε το εξωτερικό έλλειμμα της, πέφτει σε μια αντίφαση που οι διεθνείς δανειστές σε υποχρεώνουν να την πληρώσεις ακριβά. Ο μόνος τρόπος να προσδώσει αξιοπιστία στο αίτημα της επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου θα ήταν να αποδεχτεί τη δυνατότητα ανάκτησης της νομισματικής κυριαρχίας της χώρας σε περίπτωση που αποτύγχαναν οι διαπραγματεύσεις. Δηλαδή, έξοδο από το ευρώ και σχέσεις οριακές με την κοινή ευρωπαϊκή αγορά. 

Με αυτή την έννοια, ευχόμουν  να πάρουν σαφή θέση ζυγίζοντας τις  συνέπειες αυτής της επιλογής με τη συνέχιση της σημερινής κατάστασης. Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως επέλεξε να αποκλείσει αυτή την υπόθεση. Ετσι, ο προεκλογικός αγώνας διεξάχθηκε  στο έδαφος των ιδεολογικών ταμπού που επέβαλαν οι κυρίαρχοι παίκτες. 

Αυτός ο παράγοντας μπορεί να επηρέασε το εκλογικό αποτέλεσμα περισσότερο και από ό, τι είμαστε διατεθειμένοι να παραδεχθούμε. 

Ο φόβος, τώρα, είναι, ότι μια δυναμική όπως αυτή μπορεί να αναπαραχθεί και σε άλλες χώρες, σε μελλοντικές εκλογές.

 Η ευρωπαϊκή αριστερά θα μπορούσε δηλαδή να συνεχίσει να επιβεβαιώνει δουλικά την πίστη της  στη Ευρωπαϊκή νομισματική ένωση, ανεξάρτητα από το όποιο κόστος. 

Ετσι,όμως, οι αριστεροί θα δήλωναν απρόθυμοι να διαχειριστούν μία ενδεχόμενη κατάρρευση της ευρωζώνης και τότε άλλα υποκείμενα, μακριά από τα συμφέροντα του κόσμου της εργασίας, θα κληθούν να διαχειριστούν αυτή την κατάρρευση. 

Αυτή η προοπτική θα ήταν μοιραία, γιατί οι τρόποι χειρισμού μιας  πιθανής κατάρρευσης του ευρώ είναι διαφορετικοί, και ο καθένας έχει την τάση να δίνει προτεραιότητα στα συμφέροντα ορισμένων κοινωνικών ομάδων σε σχέση με άλλες.

 

Μπροστά στον κίνδυνο κατάρρευσης της ζώνης του ευρώ, ποια θα μπορούσε να είναι μια στρατηγική σε όφελος των λαϊκών συμφερόντων, σε αντίθεση με μια συντηρητική στρατηγική προάσπισης των συμφερόντων της ολιγαρχίας του πλούτου;

Η ιστορία μας λέει ότι όταν πρόκειται να καταρρεύσει αμετάκλητα ένα σταθερό σύστημα συναλλαγματικών ισοτιμιών - και η ζώνη του ευρώ είναι ένα σύστημα τέτοιου  τύπου - υπάρχουν διάφοροι τρόποι να ξεφύγεις από αυτό. 

Υπεραπλουστεύοντας στο μέγιστο βαθμό, υπάρχουν τρόποι που θα μπορούσαμε να τους ονομάσουμε ως τρόπους " της δεξιάς"  και τρόποι που θα μπορούσαμε να τους ονομάσουμε "της αριστεράς".

Ένας "δεξιός" τρόπος αντιμετώπισης θα ήταν να αφήσουμε τα κεφάλαια να φύγουν ελεύθερα από τη χώρα, και να φορτώσουμε το κόστος της υποτίμησης του νομίσματος στους μισθούς.

 Στην πραγματικότητα, είναι αυτό ακριβώς που συνέβη στην Ιταλία μετά την κατάρρευση του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος το 1992. 

Εκείνη την εποχή η υποτίμηση της ιταλικής λιρέτας έγινε σε συνδυασμό με το πάγωμα των μισθών, μετά από μια περιβόητη συμφωνία για το κόστος της εργασίας. 

Ετσι, όμως οι εργαζόμενοι πληρώνουν ολόκληρο το ποσό της υποτίμησης του νομίσματος. Η τιμή των  εισαγόμενων αγαθών ανεβαίνει και επειδή οι μισθοί δεν μπορούν να ακολουθήσουν την αύξηση, πέφτει η αγοραστική τους δύναμη. 

Η άλλη λύση θα ήταν η διαχείριση της διαδικασίας εξόδου  με τρόπο που τα βάρη να μην πέσουν μόνο στις πλάτες των εργαζόμενων. Για να γίνει  αυτό, ίσως πρέπει να θυμηθούμε το παλιό σύστημα περιορισμού της κυκλοφορίας των κεφαλαίων και, σε τελική ανάλυση, των αγαθών, τη δεκαετία του πενήντα που σταδιακά καταργήθηκε.

 Με την τρέχουσα μηχανογράφηση των συναλλαγών ο έλεγχος τους θα ήταν πιο εύκολος. 

Συστήματα τέτοιου τύπου θα επιτρέψουν την διαχείριση της υποτίμησης και των επιπτώσεων  της πάνω στους μισθούς. Υπάρχει και ένα ζήτημα που έχει να κάνει με την εθνικότητα των κεφαλαίων, εθνικά ή ξένα, μιας χώρας, ξεκινώντας από τα τραπεζικά κεφάλαια. 

Μια ενδεχόμενη  έξοδος από τη ζώνη του ευρώ συνεπάγεται την υποτίμηση των κεφαλαίων και, επομένως, τη δυνατότητα νομικών πρόσωπων από το εξωτερικό, να κάνουν "φθηνές αγορές". Η διευκόλυνση των ξένων επενδυτών ή ο περιορισμός τους δεν είναι μια επιλογή αδιάφορη για το μέλλον των εργαζομένων. 

Ο Μόντι, για παράδειγμα, με τη λογική του ελεύθερου εμπορίου που τον διακρίνει πιστεύει ότι οι ξένες επενδύσεις είναι επωφελείς για όλους. Αλλά η εμπειρία της χώρας μας και άλλων χωρών μας έχει δείξει ότι στην πραγματικότητα οι εξαγορές από κεφάλαια του εξωτερικού μπορεί να κάνουν και μεγάλη ζημιά στον οικονομικό και παραγωγικό ιστό μιας χώρας.

Στην αριστερά, όμως, φαίνεται ότι συνεχίζει να επικρατεί μια απέχθεια σε μορφές περιορισμού της  κίνησης κεφαλαίων και εμπορευμάτων. Ο προστατευτισμός θεωρείται πιο πολύ ως κίνδυνος,  παρά ως ευκαιρία.

Οι εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εδώ και ένα-δύο χρόνια, αναφέρουν ότι με το ξέσπασμα της κρίσης σε όλο τον κόσμο αυξήθηκαν οι έλεγχοι στις κινήσεις κεφαλαίων και εμπορευμάτων. Μεταξύ 2008 και 2011, Αργεντινή, ΗΠΑ, Βραζιλία, Κίνα, Ρωσία και άλλες χώρες, πήραν πάνω από 400 νέα μέτρα προστατευτισμού. 

Είτε μας αρέσει είτε όχι, η ιστορία κινείται. Η αριστερά επομένως θα πρέπει να αποφασίσει σύντομα αν θα επιχειρήσει να διαχειριστεί τις διαδικασίες που έχουν ήδη δρομολογηθεί, ή θα παραμείνει απλός θεατής και θα βλέπει από μακριά να συντελείται μια καταστροφή που θα την διαχειρίζονται άλλοι.

ΕΛΛΑΔΑ: ΠΡΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΡΕΚΟΡ ΥΦΕΣΗΣ!

Πηγή: tvxs.gr (via ISKRA)

Του Π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ*

Η ύφεση της ελληνικής οικονομίας είναι ήδη η τρίτη μεγαλύτερη σε διάρκεια στην ιστορία, έχοντας ξεπεράσει αυτή των ΗΠΑ μετά το κραχ του 1929. Πηγαίνοντας πίσω μέχρι και το1700, μόνο σε δύο άλλες περιπτώσεις έχουν υπάρξει μακροβιότερες υφέσεις: από το 1980 μέχρι το 1997 στη Λιβερία, μία χώρα στη Δυτική Αφρική και από το 1989 μέχρι το 1997,στο Τατζικιστάν, μία χώρα στα σύνορα με το Αφγανιστάν (στοιχεία BBC UK). Αμέσως μετά ακολουθεί η ύφεση της Ελλάδας, η οποία αναμένεται να συνεχιστεί τουλάχιστον για ένα χρόνο και πιθανό για δύο ή περισσότερα

Δεν είναι, όμως, μόνο η διάρκεια της ελληνικής ύφεσης που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ αλλά και το κόστος της που είναι ασύλληπτο.

Πέρα απ' το γεγονός του αποκλεισμού της απ' τις αγορές, της αναδιάρθρωσης του χρέους της και της ανάγκης για πολυετή άντληση δανείων απ' την Τρόικα με παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας, η χώρα έχει υποστεί μέχρι στιγμής αθροιστική μείωση του ΑΕΠ της κατά 20%. Μόνο από τη μείωση αυτή του ΑΕΠ, τη μείωση της τιμής βασικών περιουσιακών στοιχείων (ακινήτων, αυτοκινήτων, μετοχών) και των τραπεζικών καταθέσεων, το κόστος ξεπερνά κατά πολύ το μισό τρις ευρώ. Αυτό είναι μεγαλύτερο από το 200% του ελληνικού ΑΕΠ. Το οικονομικό κόστος του σεισμού και του τσουνάμι που ακολούθησε στην Ιαπωνία το 2011 ήταν της τάξης του 4% του ΑΕΠ της χώρας.

Επιπλέον, η Ελλάδα έχει βρεθεί στην 4η, πλέον, χειρότερη θέση στον κόσμο στην ανεργία, χάνει θέσεις εργασίας με το μεγαλύτερο ρυθμό διεθνώς, έχει υποστεί τη δεύτερη μεγαλύτερη πτώση μεταξύ των αναπτυγμένων κρατών στην αγορά κατοικίας, τη μεγαλύτερη μείωση μισθών και συντάξεων διεθνώς, καταγράφει το μεγαλύτερο ρυθμό στο κλείσιμο επιχειρήσεων, τη μεγαλύτερη αύξηση στους δείκτες κοινωνικού και οικονομικού πόνου στα αναπτυγμένα κράτη, τη μεγαλύτερη αύξηση στο δείκτη απαισιοδοξίας, τη μεγαλύτερη αθροιστική πτώση στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων (ως ποσοστό του ΑΕΠ) όπως μετοχές, αυτοκίνητα, ακίνητα, τη μεγαλύτερη αύξηση σε έμμεσους φόρους κλπ.

Η περιουσία του μέσου Έλληνα έχει υποστεί συντριπτικό πλήγμα. Η αγοραστική του δύναμη έχει μειωθεί τουλάχιστον κατά 50%. Ένας μισθωτός των 1000 ευρώ χρειαζόταν κατά μέσο όρο το 30% ενός μισθού του για να αγοράσει 1000 λίτρα πετρέλαιο στη δεκαετία του '00. Από την αυγή της νέας δεκαετίας μέχρι σήμερα απαιτείται το 100% ενός μισθού για την αγορά 1000 λίτρων πετρελαίου.

Απ' την υπογραφή του Μνημονίου μέχρι σήμερα οι άνεργοι έχουν αυξηθεί περίπου κατά 700.000 με κίνδυνο ο αριθμός αυτός να φτάσει στο 1 εκ μέχρι τις αρχές του 2013, ανεβάζοντας το σύνολο των ανέργων στο 1,6 εκ. Οι οικονομικές συνέπειες της εκτόξευσης της ανεργίας είναι τεράστιες. Η ανάγκη καταβολής επιδομάτων ανεργίας, η μείωση της αγοραστικής δύναμης τόσο για τον άνεργο όσο και για την οικογένεια του, η μείωση στα έσοδα του κράτους από φόρους και εισφορές, η απογείωση των ιδιωτικών πτωχεύσεων, η αδυναμία αποπλήρωσης δανείων, κάλυψης ασφαλιστικών εισφορών, πληρωμής φόρων και τελών είναι μόνο μερικές απ' αυτές.

Στα παραπάνω πρέπει να προστεθεί το κοινωνικό κόστος απ' την ανεργία. Μελέτες δείχνουν πως κάποια απ' τα προβλήματα που συνδέονται με την ανεργία είναι η αύξηση ασθενειών εξαιτίας αδυναμίας κάλυψης ιατρικών αναγκών, διατάραξη της ψυχικής υγείας των ανέργων, αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής έντασης και βίας, ενίσχυση της κοινωνικής και πολιτικής αστάθειας, αύξηση της εγκληματικότητας, υποβάθμιση του επιπέδου ζωής, υποβάθμιση του επιπέδου μόρφωσης, ανασφάλεια, απαισιοδοξία κλπ. Ιατρικές μελέτες συνδέουν την κρίση με τη μείωση των γεννήσεων και του μέσου όρου ζωής, την αύξηση των θανάτων, των αυτοκτονιών και των λοιμώξεων.

Αν τα δύο πρώτα χρόνια του δεύτερου Μνημονίου προκαλέσουν αντίστοιχη βλάβη με αυτήν των δύο πρώτων ετών του πρώτου Μνημονίου, τότε το καλοκαίρι του 2014 η Ελλάδα θα μετρά 2,4 εκ ανέργους και το κόστος απ' την απομείωση των περιουσιακών στοιχείων θα έχει ξεπεράσει το 1 τρις ευρώ.

Σε μία τέτοια περίπτωση θα μιλάμε για οικονομική γενοκτονία των Ελλήνων.

*Ο Π. Παναγιώτου είναι Χρηματιστηριακός Τεχνικός Αναλυτής, διευθυντής GSTA Ltd, WTAEC Ltd και το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στο tvxs.gr την Κυριακή 8 Ιουλίου 2012

 

http://youpayyourcrisis.blogspot.gr

THINK TANK

  *Δημοσιεύθηκε στην ΑΥΓΗ την Κυριακή 8/7/2012

Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΙΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ*

Μπορεί η ελληνική γλώσσα να έχει ιστορικότητα, αλλά η αγγλική έχει περιεκτικότητα. Η φράση think tank, για παράδειγμα, που έχει μπει ακόμη και στη νεοελληνική καθημερινότητα. Ως ρηματική φράση θα μπορούσε να διαβαστεί «σκέψου τη δεξαμενή», αλλά ως ονοματική φράση σημαίνει «δεξαμενή σκέψης». Κι είναι τόσες οι δεξαμενές σκέψης που επαίρεται ότι διαθέτει ο σύγχρονος καπιταλιστικός κόσμος, ώστε όλες μαζί θα έκαναν έναν ποταμό ανθρώπινης διάνοιας. Κάθε οργανισμός του καπιταλιστικού σύμπαντος που σέβεται τον εαυτό του έχει κι από ένα think tank. Κυβερνήσεις, διακρατικοί οργανισμοί, επιχειρήσεις, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, οι ενώσεις αυτών. Υπάρχουν δεξαμενές σκέψης κρατικές και επιχειρηματικές, εξαρτημένες και ημιανεξάρτητες, με διαφανείς αλλά και με γκρίζες χρηματοδοτήσεις. Παράγουν εκθέσεις, έρευνες, μελέτες, θέσεις, αφορισμούς. Κατά κανόνα παράγουν τους τελευταίους. Αφορισμούς νεοφιλελεύθερης κυρίως χροιάς, χάρη στην ιδιότυπη ακαδημαϊκή δικτατορία που έχει εδραιωθεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Με τόση σκέψη, ο κόσμος θα έπρεπε να είναι παράδεισος ευημερίας. Με τόσες επεξεργασίες και τόσο πολυάνθρωπα επιτελεία ερευνητών, αναλυτών, τεχνοκρατών, οι πολιτικοί θα έπρεπε να παράγουν ορθές, ισορροπημένες αποφάσεις, μνημεία θετικής και στέρεης σκέψης. Αλλά, μόνο μια ματιά σ' αυτό που διαδραματίζεται εδώ και τρία χρόνια στην Ε.Ε. και την Ευρωζώνη, με 18 συνόδους κορυφής να κτίζουν, να γκρεμίζουν και να ξανακτίζουν ένα θεσμικό γεφύρι της Άρτας, αρκεί για ν' αναρωτηθεί κανείς πόση σκέψη παροχέτευσαν στον ευρωπαϊκό λαβύρινθο οι ποικίλες «δεξαμενές» που τον τροφοδοτούν, είτε έχουν σημείο αναφοράς την αγορά είτε την ευρωκρατία είτε τα κράτη και τους εθνικούς εγωισμούς τους. Παρ' όλα αυτά οι δεξαμενές δουλεύουν ακατάπαυστα. Ίσως όχι για ένα σχέδιο, αλλά για πολλά παράλληλα και ανταγωνιστικά σχέδια και συμφέροντα.

Αυτό αποκαλύφθηκε και στην τελευταία ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής. Τα think tanks που εισηγήθηκαν τον τελευταίο (;) ευρωπαϊκό συμβιβασμό, από την επομένη επιδόθηκαν στη μάχη της ερμηνείας του. Ήταν νίκη του Νότου ή ντρίμπλα του Βορρά; Ήταν επέκταση του γερμανικού σχεδίου για την Ευρωζώνη ή τακτική υποχώρηση της Μέρκελ; Είναι σπάσιμο του «φαύλου κύκλου τραπεζικού και κρατικού χρέους» ή ολοκλήρωση της «κατάληψης» των κρατών από τις τράπεζες, και δη τις γερμανικές;

Τα ερωτήματα δεν είναι ρητορικά. Οι αποφάσεις της ευρωπαϊκής ελίτ απαντώντας κάθε φορά σε ένα ερώτημα γεννούν δέκα νέα. Η ανάγνωση του στρατηγικού βάθους κάθε απόφασης γίνεται όλο και δυσκολότερη, χαρακτηριστικά αποτυπωμένη και στην αμηχανία και τη βραδύτητα με την οποία η συγκυβέρνηση Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜ.ΑΡ. προσπάθησε να αλιεύσει ελπίδες στην απόφαση της τελευταίας συνόδου.

Αλλά το ίδιο μπορεί να διαγνώσει κανείς και στις βιαστικές ερμηνείες της Αριστεράς για την ίδια απόφαση.Παρακάμπτοντας την ουσία, και καθώς για πρώτη φορά ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και, τελικά, σε διάταξη εξουσίας, το παράδειγμα της τελευταίας ευρωπαϊκής συνόδου κι όλη η διαχείριση της κρίσης χρέους την τελευταία τριετία, αναδεικνύει ένα γνωσιολογικό κενό και μια τρομακτική ανάγκη: την ανάγκη να αποκτήσει η Αριστερά τα δικά της think tanks, τις δικές της δεξαμενές σκέψης, που θα αποτελούν τη βάση παραγωγής πολιτικής προς όφελος της κοινωνίας.

Χρειάζεται η μέγιστη δυνατή συγκέντρωση δυνάμεων με ιδεολογική, επιστημονική επάρκεια, αλλά και ταξική ευαισθησία για την παρακολούθηση, σύνθεση και ανάλυση δεδομένων του παγκόσμιου καπιταλισμού, των εξελίξεων στην Ε.Ε. και στην Ευρωζώνη, τη γεωπολιτική θέση της χώρας, τις επιπτώσεις της κρίσης στην κοινωνική της συγκρότηση. Χωρίς ιδεολογικές παρωπίδες, δογματισμούς και μικροπολιτικές εμπάθειες, πρέπει να αξιοποιηθούν διανοούμενοι και επιστήμονες από όλο το αριστερό φάσμα σε μια ευρεία, μαρξιστικής εκκίνησης δεξαμενή σκέψης, που θα ασχοληθεί με τα πάντα: από το να δημιουργήσει μια μεγάλη βάση δεδομένων για την κατάσταση στην οικονομία, την κοινωνία, την πολιτική, τον πολιτισμό, τα ιδεολογικά ρεύματα, μέχρι το να μελετήσει και να αναλύσει κάθε δυσανάγνωστο θεσμικό κείμενο της Ε.Ε. Θα είναι μια δεξαμενή αριστερής σκέψης για την παραγωγή αριστερής πολιτικής. Με εξειδίκευση, συγκεκριμένα πεδία δράσης και ανοικτή στη διαβούλευση και την αλληλεπίδραση με την κοινωνία και τους φορείς της.

Η εμπειρική και ενστικτώδης προσέγγιση των εξελίξεων, ακόμη κι αν είναι εμπνευσμένη, και δεν φτάνει και μπορεί να γίνει επικίνδυνη. Αλλά δεν επαρκεί ούτε η τεχνοκρατική παραγωγή πολιτικής μεμονωμένων «πεφωτισμένων». Ο ναρκισσισμός όσων έχουν (και έχουμε) το προνόμιο του δημόσιου λόγου, μπορεί να αποτελεί αποδεκτό κίνητρο παρρησίας. Αλλά χωρίς επιστημονική βάση και ιδεολογική επεξεργασία είναι εκτεθειμένος στην προχειρότητα, στον δογματισμό, στην αυθαιρεσία. Μεταξύ άλλων δεν δικαιούμαστε να παίρνουμε στον λαιμό μας τους ανθρώπους που εμπιστεύονται πως πίσω από κάθε κείμενο, θέση ή πρόταση υπάρχει μια καλά επεξεργασμένη «αλήθεια», ενώ, πολύ συχνά, μπορεί να είναι μια επιπόλαιη «ξεπέτα».

 http://youpayyourcrisis.blogspot.gr

Γράμμα από έναν Αστουριανό Ανθρακωρύχο...

http://rembazw.blogspot.gr

 

Έχω δουλέψει στα ορυχεία 25 χρόνια. Κατέβηκα για πρώτη φορά στα 18 μου, και θα ήθελα να σας πώ ότι εκπλήσσομαι από πολλά απ’ τα σχόλια που διαβάζω για τους ανθρακωρύχους και την πρόωρη συνταξιοδότηση που ισχύει γι αυτούς όπως και γι άλλες ομάδες εργαζομένων. Θα ήθελα να σας μεταφέρω τη δική μου οπτική, και αν μπορέσω να αποσαφηνίσω ορισμένες αμφιβολίες που βλέπω ότι υπάρχουν για το θέμα αυτό.

1. Ο αγώνας που διεξάγουν αυτή τη στιγμή οι ανθρακωρύχοι, δεν είναι για να διεκδικήσουν χρήματα, αλλά για να γίνει σεβαστή η συμφωνία που υπέγραψε πέρυσι το υπουργείο βιομηχανίας και τα συνδικάτα των ανθρακωρύχων, που προέβλεπε τη συνέχιση των επιδοτήσεων ως και το 2018.

Τα χρήματα αυτά προέρχονται απ’ την Ευρωπαϊκή Ένωση, κι όχι απ’ την ισπανική κυβέρνηση, μ’ αυτό θέλω να πώ ότι δε ζητάμε από κανέναν ισπανό να “στερηθεί για να μας βοηθήσει” όπως λένε πολλοί απ’ τους επικριτές μας. Όσον αφορά πάλι αυτά τα χρήματα που δικαιούνται οι οικογένειες των ανθρακωρύχων, καθώς προέρχονται από το Εξωρυκτικό Ταμείο που υποτίθεται αποσκοπούσε στη δημιουργία εναλλακτικών στον λιθάνθρακα, ώστε να μπορούμε να εργαστούμε στις περιοχές μας μετά το κλείσιμο των ορυχειών. Ε λοιπόν, όπως και σε πολλούς άλλους τομείς, τα χρήματα αυτά τα διαχειρίστηκαν οι πολιτικοί και τα συνδικάτα, όπως ήθελαν. Με μέρος αυτών, για παράδειγμα, ο κύριος Gabino de Lorenzo (πρώην δήμαρχος του Οβιέδο) πλήρωσε την ασφαλτόστρωση δρόμων της πόλης του, το νέο εκθεσιακό και συνεδριακό μέγαρο που έχτισε και μια σειρά από άλλα έργα. Η δε πρώην δήμαρχος της Χιχόν (η κυρία Felgeroso) επένδυσε ένα άλλο μερίδιο στην ίδρυση ενός τεχνικού εκπαιδευτικού ιδρύματος και σε άλλα έργα.

Στην κοιλάδα του Turón, στα ορυχεία της Cuenca del Caudal, όπου ζω, έχουμε πάνω από 600 νεκρούς εργάτες (μόνο αυτούς για τους οποίους γνωρίζουμε, καθώς στον εμφύλιο πόλεμο πυρπολήθηκαν τα επίσημα αρχεία) στα ορυχεία από το 1889 ως το 2009, όταν και έκλεισαν. Το μόνο που άνοιξε

μετά ήταν ένα αθλητικό κέντρο, χωρίς καν εισόδους, όπου για να πάει να τρέξει κανείς πρέπει να περάσει από ένα μονοπάτι. Ολόκληρος ο χώρος είναι γεμάτος σκουπίδια, τα οποία σιγά-σιγά τον κατακλύζουν. Παρά την εκβιομηχάνιση, η οποία υποτίθεται ότι δημιουργεί σταθερές θέσεις εργασίας ώστε να υπάρχει μέλλον στην περιοχή, δεν υπάρχει τίποτα.

2. Εκπλήσσομαι που τόσο πολλοί άνθρωποι μιλούν άσχημα γι αυτήν την επιδότηση, δεν ήθελα να το γράψω αυτό, αλλά επιδοτούνται κι άλλοι τομείς όπως η κτηνοτροφία, η γεωργία, η αλιεία και πολλ
οί ακόμα που δεν έχω όρεξη να αναφέρω, αλλά εγώ προσωπικά είμαι χαρούμενος γι αυτό, προτιμώ να ενισχύονται οι εργαζόμενοι παρά οι chorizos (στμ: ισπανικό αλλαντικό, μεταφορικά: οι κλέφτες, οι μαφιόζοι) που μας ληστεύουν κάθε μέρα.

3. Με το πέρας του εμφυλίου πολέμου, φαίνεται πως πολλοί δε γνωρίζετε ότι ήταν οι ανθρακωρύχοι που εργάζονταν μια επιπλέον ώρα αμισθί κάθε μέρα για πολύ καιρό, ώστε να αποκαταστήσουν τις καταστροφές του φρανκισμού στη χώρα, όταν στα ίδια μας τα σπίτια δεν είχαμε καλά-καλά να φάμε.

4. Το έτος 1962, οι ανθρακωρύχοι ξεκίνησαν μιαν απεργία που εξαπλώθηκε σ’ όλη την Ισπανία, και στην οποία κατακτήθηκαν πολλά απ’ τα δικαιώματα που όλοι οι ισπανοί έχουμε σήμερα και προσπαθούν να μας τα πάρουν πίσω. Στην απεργία αυτή, είχαμε πολλούς τραυματίες, συλληφθέντες, πεινασμένους και εξορισμένους σε άλλες επαργίες της Ισπανίας, μακριά απ’ τις οικογένειές τους, που άρχισαν να επιστρέφουν μόλις το 1980.

5. Όσον αφορά την πρόωρη συνταξιοδότηση, είναι μύθος πως οι ανθρακωρύχοι βγαίνουν στη σύνταξη στα 40, με εφάπαξ ανάλογο του να πιάναμε τον πρώτο λαχνό στο λαχείο. Η πραγματικότητα είναι διαφορετική, οι άνθρωποι που συνταξιοδοτούνται νωρίς έχουν ήδη προκαταβάλει 50% αυξημένες εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, ούτως ώστε για κάθε διετία εργασίας, πληρώνουν εισφορές για ένα ακόμη έτος, έτσι για παράδειγμα, εγώ που εργάστηκα 25 χρόνια, έχω πληρώσει κοινωνική ασφάλιση για 37μισυ χρόνια. Πιστεύει κανείς από σας ότι θα ήθελε να πληρώνει όσα εμείς σ’ αυτήν την κοινωνική ασφάλιση;
6. Ο λιθάνθρακας που εισάγεται απ’ το εξωτερικό είναι σύμφωνα μ’ εσάς φθηνότερος απ’ τον εγχώριο, προσωπικά δεν είμαι καθόλου πεπεισμένος γι αυτό, όμως ας δεχθούμε ότι έχετε δίκιο. Θέλετε λοιπόν να μας βλέπετε να δουλεύουμε σα σκλάβοι όπως στις χώρες αυτές; Εγώ δεν το θέλω αυτό για κανέναν εργάτη στον κόσμο. Αυτά που θα σας γράψω τώρα είναι πραγματικότητα, έχω δουλέψει με συναδέλφους απ’ την Τσεχία και την Πολωνία, όταν ήρθαν μερικοί στις Αστούριες, κι όταν μπήκαν στα καταστήματα να ψωνίσουν τα είχαν παίξει, επειδή μπορούσαν να αγοράσουν κάποια ψιλοπράγματα που στις χώρες τους ήταν όμως αδιανόητα. Τα πρώτα χριστούγεννα που περάσανε μαζί μας, κρατούσαν στο κάθε χέρι κι από ένα μαντολάτο… Τους ρωτήσαμε γιατί αυτό, και μας εξήγησαν πως στις χώρες τους δεν θα άντεχαν με τίποτα οικονομικά να το αγοράσουν, επειδή οι μισθοί τους τους έφταναν ίσα-ίσα για ένα πιάτο φαί, κι αυτό φτωχικό. Θέλω να πω εδώ ότι αν δεν υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας, θα ισχύει σύντομα και για μας το ίδιο.

7. Όσον αφορά τα οδοφράγματα στους αυτοκινητοδρόμους, θα ήθελα να απαντήσω σ’ όλους εκείνους που διαμαρτύρονται επειδή οι ανθρακωρύχοι τους εμποδίζουν να πάνε στη δουλειά ή στη σχολή τους, και λένε πως κι οι ίδιοι αν έχουν προβλήματα στη δουλειά τους, δεν πάνε να “ενοχλούν” άλλους στην εργασία τους. Θα πώ ότι κάθε φορά που κάποιοι συνάδελφοι από άλλους χώρους εργασίας μας ζήτησαν βοήθεια για να υπερασπιστούν τις θέσεις τους, σταματήσαμε τη δουλειά μας για ολόκληρα 24ωρα, στηρίζοντάς τους είτε βρίσκονταν στη χώρα είτε στο εξωτερικό. Όταν απεργούσαν οι Άγγλοι ανθρακωρύχοι, σταματήσαμε την εργασία μας και μαζέψαμε χρήματα για να στείλουμε στις οικογένειές τους για να μην πεινάσουν. Αμφιβάλλει κανείς ότι δε θα ενωθούμε με οποιονδήποτε κλάδο βάλλεται; Αλλά φαίνεται πως σήμερα είναι ξεπερασμένο να ζητάς τη βοήθεια των άλλων. Κι όμως, το να βοηθάμε ο ένας τον άλλον είναι κάτι θεμελιώδες, ενώ το να τρωγόμαστε ο ένας με τον άλλον ως συνήθως, είναι κάτι που οφελεί μόνο αυτούς που βρίσκονται από πάνω μας.

Αν όλοι οι Ισπανοί εργαζόμενοι ήταν τόσο ενωμένοι όσο οι ανθρακωρύχοι, οι κυβερνώντες αυτής της χώρας θα το σκέφτονταν πολύ καλά προτού προχωρήσουν στις περικοπές που τώρα κάνουν χωρίς δεύτερη σκέψη, μπορώ να σας διαβεβαιώσω γι αυτό. Σκεφτείτε λοιπόν ποιός πραγματικά σας εμποδίζει να πάτε στη δουλειά ή στη σχολή σας, ποιός είναι αυτός που απολύει εργαζομένους και πραγματοποιεί περικοπές στην εκπαίδευση, δεν είναι άλλοι απ’ τους πολιτικούς μας.

Θα ήθελα επίσης να πω σ’ αυτύς που λένε ότι πρέπει να πάμε να διαμαρτυρηθούμε στην Μαδρίτη αν θέλουμε, στις πόρτες του υπουργείου και να τους αφήσουμε αυτούς “στην ησυχία τους”, ότι αυτό το έχουμε κάνει προ πολλού, αλλά η λογοκρισία των ΜΜΕ φροντίζει να μην ενημερώνει με διαφάνεια για τίποτα.

Πιστεύω ακράδαντα ότι ένας εργαζόμενος που υπερασπίζεται τα δικαιώματά του δεν είναι τρομοκράτης, όπως μας αποκαλούν σήμερα επειδή αγωνιζόμαστε για τη ζωή των οικογενειών μας.

Σας καλώ όλους να βγείτε απ’ τα σπίτια σας και να υπερασπιστείτε τις ζωές όλων μας. Όσο μας κρατούν κλεισμένους στο σπίτι, τους επιτρέπουμε να μας ρίξουν λίγο-λίγο, μέτρα μετά από άλλα μέτρα, στην πείνα.

Θέλουν τα παιδιά σας και τα παιδιά μας να μείνουν αμμόρφωτα σαν εμάς, που βλέπαμε τους τοίχους των σχολείων περισσότερο απ’ έξω παρά από μέσα, καθώς ένας αμμόρφωτος άνθρωπος είναι πιο εύκολο να υποταχθεί.

Να ενημερώνεστε, να αμφισβητείτε τα πάντα όσα βλέπετε στην τηλεόραση, τώρα που έχετε το διαδίκτυο, τα κινητά τηλέφωνα, μπορείτε μ’ αυτά να είστε σε συνεχή επαφή, να οργανώνεστε με όποιον τρόπο επιθυμείτε, ειρηνικά, στα οδοφράγματα απευθείας, όπως και να ‘χει οργανωθείτε! Θέστε στόχους και πραγματοποιήστε τους γρήγορα. Η κυβέρνηση κινείται κι αυτή πολύ γρήγορα όταν η κατάσταση είναι προς όφελός της, και το ξέρετε. Αφαιρέστε τη λέξη “φόβος” και τη φράση “και τί θα αλλάξει μ αυτό;” απ’ το μυαλό σας και πάρτε το μέλλον σας στα χέρια σας.

Αν κάποιος δεν καταλαβαίνει οτιδήποτε απ’ όσα έγραψα ή έχει κάποια συγκεκριμένη ερώτηση, ευχαρίστως αν μπορώ να σας απαντήσω.

Πολλές ευχαριστίες σε όλους και όλες που μας στηρίζουν από κάθε επαρχία της χώρας και από άλλες χώρες.

Χαιρετισμούς!

Juan Jose Fernandes.
Asturias

πηγή: http://rioter.info

"Η κρίση γεννάει εκατομμυριούχους", του Γιώργου Δελαστίκ

http://rembazw.blogspot.gr

Λαίλαπα λιτότητας μαίνεται σε όλη την Ευρώπη. Οι κυβερνήσεις της Γηραιάς Ηπείρου λεηλατούν η μία μετά την άλλη τους μισθούς των εργαζομένων, τις συντάξεις των ηλικιωμένων, τα εισοδήματα των μικρομεσαίων, τα επιδόματα κοινωνικής αλληλεγγύης προς τους αδύναμους. «Εχουμε ελλείμματα, έχουμε χρέη, απειλούμαστε με χρεοκοπία» κραυγάζουν ως δικαιολογία για την επιβολή μέτρων λιτότητας εναντίον του πληθυσμού των χωρών τους. «Η παγκόσμια οικονομία σε κρίση» διατυμπανίζουν, προβάλλοντας τους αριθμούς του ύψους των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού και του δημόσιου χρέους.

Μόνο που αυτή η «παγκόσμια κρίση» όπως αποδεικνύουν πάλι οι αριθμοί προκαλώντας αυτή τη φορά σοβαρότατες υποψίες για τους στόχους της ακολουθούμενης πολιτικής, έχει παράξενα αποτελέσματα: από τη μια σκληρή λιτότητα για τις μάζες του πληθυσμού και φυσικά μείωση των εισοδημάτων τους και πτώση του βιοτικού τους επιπέδου, από την άλλη... θεαματική αύξηση του πλούτου των πλουσίων!

Μπορεί η χρηματοπιστωτική κρίση να ξεκίνησε το 2008 από τις τράπεζες και να είχε ως πρώτα θύματα τους ζάπλουτους και τους πλούσιους, δεν χρειάστηκαν όμως παρά έναν χρόνο για να ξαναφέρουν τις περιουσίες τους στα προ της κρίσης επίπεδα!

Περίπου 10,1 εκατομμύρια ήταν σε όλο τον κόσμο αυτοί που είχαν περιουσία άνω του ενός εκατομμυρίου δολαρίων το 2007. Μειώθηκαν δραματικά σε 8,6 εκατομμύρια το 2008. Το 2009 όμως εκτινάχθηκαν πάλι στα 10 εκατομμύρια άτομα. Σε 40,7 τρισεκατομμύρια ανερχόταν συνολικά η περιουσία τους το 2007. Επεσε στα 32,8 τρισ. το 2008, αλλά το 2009 εκτοξεύτηκε πάλι στα 39 τρισεκατομμύρια δολάρια.

«Οι εκατομμυριούχοι έδιωξαν την κρίση» πανηγύριζε στους τίτλους σχετικής ανάλυσής της η γερμανική εφημερίδα «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε». Ο τίτλος άλλης ανάλυσής της μάλιστα μας πληροφορούσε ότι «Η χρηματική περιουσία των Γερμανών ανήλθε σε νέα επίπεδα - ρεκόρ με 4,67 τρισεκατομμύρια ευρώ» κατά το 2009. «Οι εκατομμυριούχοι ευημερούν ακόμη και στην ύφεση» έγραφαν πανηγυρικά και οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης».

Ακόμη και στους κύκλους των εκατομμυριούχων όμως αυτή η κρίση και κυρίως τα μέσα που χρησιμοποίησαν οι κυβερνήσεις για την υπέρβασή της οδήγησαν σε θεαματική ενίσχυση των ζάπλουτων. Από τα 10 εκατομμύρια εκατομμυριούχους, μια πολύ μικρή ομάδα 93.000 ατόμων που το καθένα τους έχει περιουσία τουλάχιστον 30 εκατομμυρίων δολαρίων και δεν αντιπροσωπεύει ούτε το 1% του αριθμού των εκατομμυριούχων, κατέχει το... 35,5% του συνολικού πλούτου των εκατομμυριούχων - δηλαδή 13,8 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αδρές γραμμές τόσο ο αριθμός των εκατομμυριούχων όσο και η συνολική περιουσία τους συγκλίνουν στα ίδια νούμερα ανάμεσα στους τρεις οικονομικούς πόλους του πλανήτη - τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ασία.

Στις ΗΠΑ οι εκατομμυριούχοι ανέρχονται σε 3,1 εκατομμύρια, στην Ευρώπη σε 3 και στην Ασία επίσης σε 3. Η περιουσία των Αμερικανών αυτών είναι 10,7 τρισ. δολάρια, των Ευρωπαίων 9,5 τρισ. και των Ασιατών 9,7 τρισ.

Χωριστή περίπτωση υπερπλουσίων αποτελεί η Λατινική Αμερική, όπου εκεί πολύ λιγότεροι εκατομμυριούχοι, ούτε καν 500.000, έχουν συνολική περιουσία 6,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Τέτοια ανισότητα στη συγκέντρωση πλούτου δεν υπάρχει ούτε καν στους σεΐχηδες της Μέσης Ανατολής, όπου 400.000 Μεσανατολίτες εκατομμυριούχοι έχουν συνολική περιουσία «μόλις» 1,5 τρισεκατομμυρίου δολαρίων!

Απροσδόκητη διαπίστωση είναι ότι κατά μέσο όρο οι Αφρικανοί εκατομμυριούχοι είναι πλουσιότεροι από τους... Αραβες σεΐχηδες! Οντως, οι 100.000 Αφρικανοί εκατομμυριούχοι έχουν συνολική περιουσία 1 τρισεκατομμύριο δολάρια, άρα κατά μέσο όρο δυόμισι φορές περισσότερα κατά άτομο από τους Αραβες εκατομμυριούχους!

Κατά εθνικότητα, τους πιο πολλούς εκατομμυριούχους (2,86 εκ.) τους έχουν οι ΗΠΑ. Ακολουθούν οι Γιαπωνέζοι (1,65 εκ.) και οι Γερμανοί (861.000) με τους Κινέζους (477.000) τους Βρετανούς (448.000) και τους Γάλλους (383.000) αισθητά πίσω.

Αποκαλυπτικό Κάτω το ΑΕΠ, πάνω ο πλούτος!

Μειώθηκε το παγκόσμιο ΑΕΠ το 2009 κατά 2% και μάλιστα στη Γερμανία, τη Βρετανία και την Ιαπωνία η πτώση ξεπέρασε το 5%. Πώς γίνεται όμως, ενώ ολόκληρος ο κόσμος φτωχαίνει, την ίδια χρονιά η περιουσία των εκατομμυριούχων να αυξάνεται κατά 19% σε απόλυτα μεγέθη; Μόνο μέσω μιας ανακατανομής του κοινωνικού πλούτου σε τεράστια κλίμακα. Σε απλά ελληνικά δηλαδή οι κυβερνήσεις πήραν τρισεκατομμύρια δολάρια από τους φτωχούς και μέσω των μέτρων που εφάρμοσαν τα έδωσαν στους πλούσιους! Τώρα λοιπόν που οι πλούσιοι αύξησαν τις περιουσίες τους, οι κυβερνήσεις εξαπέλυσαν το 2010 πανευρωπαϊκή επίθεση λεηλασίας μισθών και συντάξεων για να μαζέψουν τα λεφτά που έδωσαν στους πλούσιους.

You Pay Your Crisis: Ιδιωτικοποιήσεις και Nεοφιλελεύθερη Kυριαρχία.

You Pay Your Crisis: Ιδιωτικοποιήσεις και Nεοφιλελεύθερη Kυριαρχία.

You Pay Your Crisis: Κρίση χρέους της ευρωζώνης-"Πρέπει να μιλήσουμε για τη Γερμανία"

You Pay Your Crisis: Κρίση χρέους της ευρωζώνης-"Πρέπει να μιλήσουμε για τη Γερμανία"

"ΚΟΙΝΑ κ ΑΔΙΑΙΡΕΤΑ": το δόγμα του σοκ

"ΚΟΙΝΑ κ ΑΔΙΑΙΡΕΤΑ": το δόγμα του σοκ: tvxs.gr | Το δόγμα του σοκ
Ανέβηκε από tvxorissinora . - Ανακαλύψτε βίντεο με οικογένειες και φίλους.

"ΚΟΙΝΑ κ ΑΔΙΑΙΡΕΤΑ": Mοnty Pythοn - Η ζωή του Μπράιαν

"ΚΟΙΝΑ κ ΑΔΙΑΙΡΕΤΑ": Mοnty Pythοn - Η ζωή του Μπράιαν

Παναγιώτης Κονδύλης: Οι επαναστατικές ιδεολογίες και ο μαρξισμός (Ι)

Παναγιώτης Κονδύλης: Οι επαναστατικές ιδεολογίες και ο μαρξισμός (Ι)

Ο Κάρολος Μαρξ, η παγκοσμιοποίηση και ο εφεδρικός στρατός του Κεφαλαίου

http://argird.blogspot.gr
Γράφει ο Θανάσης Μπαντές
Ο Μαρξ, στο θρυλικό του Κεφάλαιο, παραθέτει τα λόγια του βουλευτή Στάμπλτον στους εκλογείς του όπως δημοσιεύτηκαν στους «Times» στις 3 Σεπτεμβρίου του 1873: «Αν η Κίνα γίνει μεγάλη βιομηχανική χώρα, δεν βλέπω πως ο εργατικός πληθυσμός της Ευρώπης θα αντέξει στον αγώνα, χωρίς να κατέβει ίσαμε το επίπεδο των ανταγωνιστών του». Η δήλωση αυτή έγινε μέσα στο γενικότερο κλίμα της εποχής που οι Άγγλοι κεφαλαιοκράτες βλέποντας τα φθηνότερα μεροκάματα της

Εργάτριες σε εργοστάσιο το 19ο αιώνα (1861)

ηπειρωτικής Ευρώπης ονειρεύονταν τον τρόπο που θα κατάφερναν και οι ίδιοι να ρίξουν τα δικά τους εργατικά μεροκάματα στα ίδια επίπεδα.

Συγγραφέας του 1770, που έγραψε το βιβλίο «Essay on Trade and Commerce», ανακηρύσσει ως «ζωτικό καθήκον της Αγγλίας να κατεβάσει τον αγγλικό μισθό εργασίας στο γαλλικό και ολλανδικό επίπεδο». Ο ίδιος συγγραφέας κατηγορώντας το αγγλικό προλεταριάτο δήλωσε: «Αν οι φτωχοί μας θέλουν να ζουν στην πολυτέλεια…..πρέπει φυσικά η εργασία τους να είναι ακριβή….Φτάνει μόνο να ρίξουμε μια ματιά στον τρομακτικό σωρό των περιττών πραγμάτων που καταναλώνουν οι εργάτες μας, όπως λχ. το ρακί, το τζιν, το τσάι, τη ζάχαρη, τα φρούτα που έρχονται από το εξωτερικό, τη δυνατή μπίρα, τον ταμπάκο, τον καπνό κλπ». Με δυο λόγια βρισκόμαστε μπροστά στις σπατάλες του προλεταριάτου που δεν γνωρίζει τίποτε από την εγκράτεια, η οποία όμως, είναι τόσο απαραίτητη στην κεφαλαιοκρατική παραγωγή.

Οι βλέψεις του κεφαλαίου να μειώσουν στον έσχατο βαθμό το μισθό των εργαζομένων αποσκοπώντας στην ισοπέδωση του μεροκάματου με βάση ημερομίσθια άλλων χωρών, με δυο λόγια το δόγμα της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης, δεν είναι, όπως φαίνεται, καθόλου σημερινή υπόθεση, αλλά κεφαλαιοκρατικό όραμα αιώνων. Η δήλωση του Στάμπλτον που θέλει την κινεζοποίηση του Ευρωπαίου εργάτη, δεν είναι παρά η σύγχρονη οικονομική πρωτοπορία που βαφτίζει την εξαθλίωση εγκράτεια, στα πλαίσια πάντα της κοινωνικής προόδου. Οι σύγχρονες έννοιες της ανάπτυξης, των κινήτρων για επενδύσεις κλπ, δεν είναι παρά η υλοποίηση των παραπάνω, αφού μόνο τα υπερκέρδη των εταιρειών αποτελούν κίνητρο και φυσικά όλοι οφείλουμε να προσαρμοστούμε σ’ αυτό.

Η επιβολή πενιχρών μισθών και ελεύθερου ωραρίου είναι η έσχατη εργασιακή συνθηκολόγηση. Το κεφάλαιο οφείλει να ρυθμίσει τους μισθούς, ώστε εξασφαλίζεται η όσο το δυνατό αθλιότερη επιβίωση. Ο εργαζόμενος οφείλει να μην αποταμιεύει ποτέ.

Η παγκοσμιοποίηση δεν είναι παρά το αποκορύφωμα του καπιταλιστικού ονείρου, που, όσο κι αν αργούσε, οι κεφαλαιοκράτες δεν θα ξεχνούσαν ποτέ και που το ύφαιναν μεθοδικά με την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, τις τεχνητές κρίσεις, το ανεξέλεγκτο των τραπεζών και τον έλεγχο των πολιτικών αποφάσεων. Γιατί τα εργασιακά δικαιώματα δεν παραχωρούνται τόσο απλά, από τη μια μέρα στην άλλη, χρειάζονται ειδικοί χειρισμοί κι αυτός ακριβώς είναι ο ρόλος της παγκοσμιοποίησης. Ο ίδιος ο Μαρξ σχολιάζοντας της δήλωση του Στάμπλτον γράφει: «Όχι πια ηπειρωτικά, αλλά κινέζικα μεροκάματα, αυτός είναι τώρα ο σκοπός που επιδιώκει το αγγλικό κεφάλαιο».

Η λιτότητα, ως απόλυτο σύγχρονο οικονομικό δόγμα, είναι επίσης πολύ παλιά ιστορία και αναφερόταν ως εγκράτεια. Φυσικά, την αρετή της εγκράτειας την είχαν μόνο οι κεφαλαιοκράτες, αφού χάρη σ’ αυτήν κατάφεραν και τη συσσώρευση του κεφαλαίου. Οι εργάτες, ως παντοτινοί δέσμιοι των καταναλωτικών τους αναγκών, ανήμποροι (προφανώς λόγω κατωτερότητας) να διαχειριστούν το χρήμα τους ήταν αδύνατο να κεφαλαιοποιήσουν τον πλούτο τους και μοιραία απόκτησαν τον κοινωνικό ρόλο που τους αρμόζει. Αυτή τουλάχιστον ήταν η άποψη των οικονομολόγων της κεφαλαιοκρατίας, που κατέληγε στην ευγνωμοσύνη που όφειλαν οι εργάτες στα αφεντικά τους. Ο Courcelle – Seneuil γράφει το 1857: «Η απλή διατήρηση ενός κεφαλαίου απαιτεί διαρκή ένταση των δυνάμεων για ν’ αντιστέκεται στον πειρασμό να το φάει» κι ο Μαρξ σχολιάζει: «Ο απλός ανθρωπισμός επιβάλλει λοιπόν ολοφάνερα να λυτρώσουμε τον κεφαλαιοκράτη από το μαρτύριο και τον πειρασμό».

Ένας εργοστασιάρχης από το Νόρθχαμπτονσηρ γράφει: «Στη Γαλλία η εργασία είναι κατά ένα ολόκληρο τρίτο φτηνότερη απ’ ότι στην Αγγλία. Γιατί οι Γάλλοι φτωχοί εργάζονται σκληρά ενώ η τροφή και το ντύσιμό τους είναι πενιχρά, καταναλώνουν κυρίως ψωμί, καρπούς, λάχανα, ρίζες και παστό ψάρι. Κρέας τρώνε πολύ σπάνια, κι όταν το στάρι ανέβει πολύ στην τιμή, τρώνε πολύ λίγο ψωμί» κι ο συγγραφέας του «Essay» συμπληρώνει: «Πρέπει να προσθέσουμε πως πίνουν νερό κι άλλα αδύνατα ποτά, έτσι που πράγματι ξοδεύουν καταπληκτικά λίγο χρήμα…..Φυσικά είναι δύσκολο να πετύχουμε μια τέτοια κατάσταση, δεν είναι όμως αδύνατο να την πετύχουμε, πράγμα που το αποδείχνει η ύπαρξή της τόσο στη Γαλλία, όσο και στην Ολλανδία».

 Φτάσανε στο σημείο να δημοσιεύουν πάμφθηνες συνταγές για να αποδείξουν ότι ο εργάτης πρέπει να αμείβεται λιγότερο. Ο Βενιαμίν Θόμψον ή αλλιώς κόμης Ράμφορντ συστήνει: «Πέντε λίβρες κριθάρι, πέντε λίβρες καλαμπόκι, τρεις πένες ρέγκες, μία πένα αλάτι, μία πένα ξύδι, δύο πένες πιπέρι και χόρτα – σύνολο 20,75 πένες – κάνουν μια σούπα για 64 ανθρώπους» και ο οικονομολόγος Ήντεν επιπλήττει τους απαιτητικούς Άγγλους εργάτες θυμίζοντας ότι «στη Σκωτία υπάρχουν πολλές οικογένειες που αντί στάρι και κρέας ζούνε μήνες συνέχεια μόνο με κουρκούτι από βρώμη και κριθάλευρο ανακατωμένο με αλάτι και νερό και περνούν μάλιστα πολύ άνετα». Η μείωση του εργατικού ημερομίσθιου αυξάνει τα κέρδη κι οτιδήποτε αυξάνει τα κέρδη είναι θεμιτό. Ο εργάτης οφείλει να συμμορφωθεί, αφού αυτό είναι και για δικό του καλό, καθώς μόνο το κεφάλαιο εξασφαλίζει κάθε πρόοδο.

Προφανώς η αξιοπρεπής διαβίωση του εργάτη δεν είναι κερδοφόρα. Ο Τζ. Στ. Μιλλ γράφει: «Οι μισθοί της εργασίας δεν έχουν παραγωγική δύναμη, είναι η τιμή της παραγωγικής δύναμης……..Αν ήταν δυνατόν η εργασία να αποχτιέται χωρίς να αγοράζεται, τότε θα ήταν περιττοί οι μισθοί της εργασίας». Ο Μαρξ απαντά: «Αν οι εργάτες θα μπορούσαν να ζουν με αέρα, δεν θα ήταν δυνατό να αγοραστούν σε καμία τιμή. Επομένως το μη κόστος τους αποτελεί όριο με τη μαθηματική έννοια της λέξης, δηλαδή όριο που ποτέ δεν μπορεί να το φτάσει κανείς, μα που πάντα μπορεί να το πλησιάζει» κι αυτός ακριβώς είναι ο σύγχρονος οικονομολογικός αγώνας. Η όσο το δυνατό συρρίκνωση του εργασιακού κόστους, συρρίκνωση που φτάνει στη μηδαμινότητα.

Φυσικά, απαραίτητη προϋπόθεση εφαρμογής των παραπάνω είναι η εξαθλίωση, δηλαδή η απελπισία, αφού μόνο έτσι μπορούν να γίνουν αποδεκτοί οι νέοι εργασιακοί όροι. Οι αποταμιεύσεις των εργαζομένων αποτελούν διαπραγματευτικό όπλο στα εργασιακά, καθώς προσδίδουν εξασφάλιση και κάθε είδους εξασφάλισης είναι επιζήμια στη σύγχρονη κεφαλαιοκρατία. Η εξοντωτική φορολογία, το ξεζούμισμα από τις τράπεζες, οι χρηματιστηριακές φούσκες, η ακρίβεια, η ανεργία κτλ είναι ακριβώς αυτό το παιχνίδι. Το παιχνίδι της εξαθλίωσης που διαλύει κάθε διαπραγμάτευση.

Η επιβολή πενιχρών μισθών και ελεύθερου ωραρίου είναι η έσχατη εργασιακή συνθηκολόγηση. Το κεφάλαιο οφείλει να ρυθμίσει τους μισθούς, ώστε εξασφαλίζεται η όσο το δυνατό αθλιότερη επιβίωση. Ο εργαζόμενος οφείλει να μην αποταμιεύει ποτέ. Όταν αποταμιεύει γίνεται απαιτητικός κι επικίνδυνος. Ο Μπέρναρντ ντε Μάντεβιλ γράφει στις αρχές του 18^ου αιώνα: «όπως δεν πρέπει να αφήνουν τους εργάτες να πεθαίνουν από την πείνα, έτσι δεν πρέπει και να τους δίνουν τίποτα που θα άξιζε να αποταμιευθεί……..Όσοι βγάζουν το ψωμί τους με την καθημερινή τους εργασία δεν έχουν τίποτε άλλο που να τους παρακινεί να είναι εξυπηρετικοί, εκτός από τις ανάγκες τους και τις ανάγκες είναι έξυπνο να τις απαλύνει κανείς, θα ήταν όμως τρέλα να τις θεραπεύει. Το μόνο πράγμα που μπορεί να κάνει τον εργαζόμενο φίλεργο είναι ένας μέτριος μισθός. Ένας πολύ μικρός μισθός τον κάνει είτε λιγόψυχο είτε απελπισμένο, ένας πολύ μεγάλος μισθός τον κάνει προπέτη και οκνηρό…..Για να γίνει ευτυχισμένη η κοινωνία και για να μένει ευχαριστημένος ο λαός, ακόμη και σε συνθήκες μιζέριας, είναι αναγκαίο η μεγάλη πλειονότητα να μένει αμαθής και φτωχή…..».

Όσο για την ανεργία, που ο Μαρξ ονομάζει εργατικό υπερπληθυσμό, κρίνεται απολύτως απαραίτητη. Ο εργασιακός εκβιασμός της ολοκληρωτικής αναλωσιμότητας είναι η μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη της εργοδοσίας. Οι άνεργοι αποτελούν το μεγαλύτερο μοχλό πίεσης στους εργαζόμενους, αναγκάζοντάς τους να υποκύπτουν σε οτιδήποτε. Η υπερπαραγωγή πτυχίων καθιστά ανά πάσα στιγμή αντικαταστάσιμη ακόμη και την πιο εξειδικευμένη πανεπιστημιακή κατάρτιση.

Οι σύγχρονοι πτυχιούχοι που βουλιάζουν στην ανεργία ή την υποαπασχόληση (ή, οι πιο τυχεροί, στην κακοπληρωμένη υπεραπασχόληση) αποτελούν μια καινούρια τάξη, το επιστημονικό προλεταριάτο. Ο Μαρξ αποκαλεί τους ανέργους βιομηχανικό εφεδρικό στρατό: «Ο εργατικός αυτός υπερπληθυσμός αποτελεί ένα διαθέσιμο βιομηχανικό εφεδρικό στρατό, που ανήκει στο κεφάλαιο τόσο απόλυτα, σαν να τον είχε φτιάξει με δικά του έξοδα.

Δημιουργεί για τις εναλλασσόμενες ανάγκες αξιοποίησής του το πάντα έτοιμο εκμεταλλεύσιμο υλικό, ανεξάρτητα από τα όρια της πραγματικής αύξησης του πληθυσμού» και παρακάτω συμπληρώνει: «Η υπερβολική εργασία του απασχολημένου μέρους της εργατικής τάξης πληθαίνει τις γραμμές της εφεδρείας της, ενώ αντίθετα η αυξημένη πίεση, που η εφεδρεία ασκεί με το συναγωνισμό της στους απασχολημένους εργάτες, τους υποχρεώνει να εργάζονται υπερβολικά και να υποτάσσονται στις προσταγές του κεφαλαίου».

Αν οι μηχανές ήταν η εδραίωση του καπιταλισμού καθιστώντας τους εργαζόμενους απολύτως εξαρτημένους από αυτούς που τις κατέχουν, η παγκοσμιοποίηση είναι ο προμελετημένος παράδεισος που εξισώνει μισθολογικά τους λαούς πάντα με γνώμονα την εξαθλίωση. Κι αν τα καπιταλιστικά επιχειρήματα των οικονομολόγων του 1800 φαίνονται γελοία, δεν υπάρχει τίποτα γελοιότερο από τη γενική αναγνώριση της ευθύνης και του ρόλου των τραπεζών για την σύγχρονη κατάσταση και τις ταυτόχρονες υπουργοποιήσεις τραπεζιτών παγκοσμίως.

Η μετατροπή της κομμουνιστικής Κίνας σε καπιταλιστικό παράδεισο – ορμητήριο των πολυεθνικών είναι ίσως η μεγαλύτερη ειρωνεία της παγκόσμιας ιστορίας που καταδεικνύει την πρωτοφανή αγριότητα του σύγχρονου καπιταλισμού. 
 

Krugman:Ένα μανιφέστο για οικονομική λογική

ΠΗΓΗ: FT (via euro2day)

by By Paul Krugman & Richard Layard 

Έχουν περάσει περισσότερα από 4 χρόνια από τότε που ξεκίνησε η χρηματοοικονομική κρίση κι οι μεγαλύτερες ανεπτυγμένες οικονομίες του πλανήτη παραμένουν βαθιά σε ύφεση, σε μία σκηνή που μοιάζει πολύ με τη δεκαετία του 1930. Ο λόγος είναι απλός: στηριζόμαστε στις ίδιες ιδέες που επικράτησαν στην πολιτική κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου. Ιδέες που έκτοτε έχουν διαψευσθεί και βασίζονται σε σημαντικές πλάνες ως προς τις αιτίες της κρίσης, τη φύση της και την κατάλληλη απάντηση. 

Οι ιδέες αυτές έχουν πλέον ριζώσει στη λαϊκή συνείδηση, παρέχοντας στήριξη στην υπερβολική δημοσιονομική λιτότητα σε πολλές χώρες. Ήρθε η ώρα, λοιπόν, για ένα μανιφέστο όπου mainstream οικονομολόγοι θα δώσουν στο κοινό μία ανάλυση που βασίζεται σε περισσότερα δεδομένα για τα προβλήματά μας. 

Οι αιτίες 

Πολλοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι η κρίση προκλήθηκε από ανεύθυνο δημόσιο δανεισμό. Με ελάχιστες εξαιρέσεις -όπως η Ελλάδα- αυτό δεν ισχύει. Αντιθέτως, οι συνθήκες για την κρίση δημιουργήθηκαν από τον υπερβολικό δανεισμό του ιδιωτικού τομέα και τη χρηματοδότηση ακόμη και από τράπεζες με υπερβολική μόχλευση. Όταν έσκασε αυτή η φούσκα, οδήγησε σε μεγάλη πτώση της παραγωγής και κατά συνέπεια των εσόδων από φορολογία. Τα σημερινά ελλείμματα των κυβερνήσεων είναι συνέπεια της κρίσης, όχι αιτία.

Η φύση της κρίσης 

Όταν σκάνε οι φούσκες της αγοράς ακινήτων και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, πολλά μέρη του ιδιωτικού τομέα συρρικνώνουν τις δαπάνες τους σε μία προσπάθεια να αποπληρώσουν παλαιότερα χρέη. Αυτή είναι μία λογική αντίδραση σε επίπεδο μεμονωμένων φυσικών προσώπων. Αποδεικνύεται, όμως, ότι σε συλλογικό επίπεδο είναι μία αυτοκαταστροφική στρατηγική, γιατί οι δαπάνες του ενός ατόμου είναι το εισόδημα ενός άλλου. Η κατάρρευση των δαπανών είχε ως αποτέλεσμα την οικονομική ύφεση, που με τη σειρά της επιδείνωσε το δημόσιο χρέος. 

Η κατάλληλη αντίδραση 

Δεδομένου ότι ο ιδιωτικός τομέας βρίσκεται σε μία συλλογική προσπάθεια μείωσης των δαπανών, η δημόσια πολιτική θα έπρεπε να λειτουργεί ως σταθεροποιητική δύναμη, προσπαθώντας να σταθεροποιήσει τις δαπάνες. Αν μη τι άλλο, θα μπορούσε να μην επιδεινώνει περισσότερο την κατάσταση με μεγάλες μειώσεις στις δημόσιες δαπάνες ή με μεγάλες αυξήσεις στη φορολογία για τους απλούς ανθρώπους. 

Το μεγάλο λάθος 

Ενώ η αντίδραση της πολιτικής ήταν καλή κατά την πρώτη, οξεία φάση της κρίσης, στη συνέχεια πήρε λάθος δρόμο. Επικεντρώθηκε περισσότερο στα δημόσια ελλείμματα και υποστήριξε ότι θα πρέπει τα χρέη του δημόσιου τομέα να μειωθούν παράλληλα με τα χρέη του ιδιωτικού. Αντί να αναλάβει σταθεροποιητικό ρόλο, η δημοσιονομική πολιτική κατέληξε να μεγεθύνει τις επιπτώσεις από τον περιορισμό των δαπανών στον ιδιωτικό τομέα. 

Το κενό θα μπορούσε να το καλύψει η νομισματική πολιτική. Με τα επιτόκια, όμως, κοντά σε μηδενικά επίπεδα, η νομισματική πολιτική -αν και θα έπρεπε να κάνει ό,τι μπορεί- δεν μπορεί να κάνει πολλά. Θα πρέπει, βεβαίως, να υπάρξει ένα μεσοπρόθεσμο πλάνο για τη μείωση των δημοσίων ελλειμμάτων. Εάν, όμως, το σχέδιο αυτό είναι πολύ εμπροσθοβαρές, τότε και αυτό μπορεί να αποδειχθεί αυτοκαταστροφικό, αναστέλλοντας την ανάκαμψη. Μία βασική προτεραιότητα είναι να μειωθεί η ανεργία, προτού αποκτήσει ενδημικές διαστάσεις, γεγονός που θα καταστήσει την ανάκαμψη και τη μελλοντική μείωση του ελλείμματος ακόμη πιο δύσκολες. 

Πώς απαντούν οι υποστηρικτές της ισχύουσας πολιτικής στα επιχειρήματά μας; Συνήθως χρησιμοποιούν δύο επιχειρήματα: 

Το επιχείρημα της εμπιστοσύνης 

Το πρώτο επιχείρημα είναι πως τα κυβερνητικά ελλείμματα θα οδηγήσουν σε αύξηση των επιτοκίων υπονομεύοντας κατά συνέπεια την ανάκαμψη. Αντιθέτως, η λιτότητα θα αυξήσει την εμπιστοσύνη στηρίζοντας κατά συνέπεια την ανάκαμψη. 

Δεν υπάρχουν, όμως, στοιχεία που να στηρίζουν αυτό το επιχείρημα. Παρά τα πολύ υψηλά ελλείμματα, τα επιτόκια βρίσκονται σε πρωτοφανή χαμηλά επίπεδα στις σημαντικότερες χώρες όπου υπάρχει μία κεντρική τράπεζα που λειτουργεί φυσιολογικά. Τα επιτόκια είναι υψηλά μόνο σε ορισμένες χώρες της ευρωζώνης, επειδή δεν επιτρέπεται στην ΕΚΤ να δράσει ως ύστατος δανειστής στην κυβέρνηση. Σε άλλες, η κεντρική τράπεζα έχει τη δυνατότητα εφόσον κριθεί απαραίτητο,να χρηματοδοτήσει το έλλειμμα, αφήνοντας ανεπηρέαστη την αγορά ομολόγων. 

Επίσης, δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι περικοπές των προϋπολογισμών δημιουργούν αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μελέτησε 173 περιπτώσεις περικοπών στους προϋπολογισμούς σε μεμονωμένες χώρες και κατέληξε στο ότι το αποτέλεσμα είναι η οικονομική συρρίκνωση. Αυτό ακριβώς συμβαίνει τώρα: οι χώρες με τις μεγαλύτερες περικοπές βιώνουν και τη μεγαλύτερη συρρίκνωση της παραγωγής. 

Για την ακρίβεια, αυτό που βλέπουμε τώρα είναι πως οι περικοπές στους προϋπολογισμούς δεν εμπνέουν επιχειρηματική εμπιστοσύνη. Οι εταιρίες θα επενδύσουν μόνο εάν εκτιμήσουν ότι υπάρχουν αρκετοί καταναλωτές με επαρκές εισόδημα να δαπανήσουν. Η λιτότητα αποθαρρύνει τις επενδύσεις. 

Το διαρθρωτικό επιχείρημα 

Το δεύτερο επιχείρημα ενάντια στην επέκταση της ζήτησης είναι πως η παραγωγή, στην πράξη, περιορίζεται από την πλευρά της προσφοράς από διαρθρωτικές ανισορροπίες. Εάν αυτή η θεωρία ήταν σωστή, όμως, τουλάχιστον ορισμένα τμήματα των οικονομιών μας θα έπρεπε να βρίσκονταν σε πλήρη ανάπτυξη. Το ίδιο θα έπρεπε να ισχύει και για ορισμένα επαγγέλματα. Στις περισσότερες χώρες, όμως, δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Κατά συνέπεια, το πρόβλημα πρέπει να είναι η γενική έλλειψη δαπανών και ζήτησης. 

Το ίδιο διαρθρωτικό επιχείρημα είχε διατυπωθεί ενάντια στην προληπτική πολιτική αύξησης δαπανών κατά τη δεκαετία του 1930 στις ΗΠΑ. Όσο, όμως, οι δαπάνες αυξάνονταν την περίοδο 1940 - 1942, η παραγωγή αυξήθηκε κατά 20%. Κατά συνέπεια, το πρόβλημα τη δεκαετία του 1930, όπως και τώρα, είναι η έλλειψη ζήτησης, όχι προσφοράς. 

Ως αποτέλεσμα των εσφαλμένων τους απόψεων, πολλοί Δυτικοί αξιωματούχοι προκαλούν τεράστια δυστυχία στους λαούς τους. Όμως, οι ιδέες που ασπάζονται ως προς τον χειρισμό των υφέσεων απορρίπτονται σχεδόν από όλους τους οικονομολόγους μετά τις τραγωδίες της δεκαετίας του 1930. Είναι τραγικό στη σύγχρονη εποχή να ριζώνουν και πάλι ιδέες του παρελθόντος. 

Για κάθε χώρα η καλύτερη πολιτική είναι διαφορετική και θα προκύψει μετά από συζήτηση. Θα πρέπει, όμως, να βασίζεται σε μία σωστή ανάλυση του προβλήματος. 

Κατά συνέπεια, καλούμε όλους τους οικονομολόγους και άλλους που συμφωνούν σε γενικές γραμμές με αυτό το μανιφέστο για την οικονομική κοινή λογική να καταγράψουν online τη σύμφωνη γνώμη τους και να υποστηρίξουν δημοσίως τη θέση για πιο υγιή προσέγγιση. Όταν οι άνθρωποι είναι σιωπηλοί για κάτι που ξέρουν ότι είναι λάθος, τότε υποφέρει όλος ο κόσμος. 

*Ο Paul Krugman και ο Richard Layard είναι καθηγητές στα πανεπιστήμια Princeton και London Business School αντιστοίχως.