Τα 8 θανάσιμα αμαρτήματα της ανθρωπότητας

Γελωτοποιός

Ο Κόνραντ Λόρεντς ήταν διδάκτωρ της ιατρικής και της φιλοσοφίας, βιολόγος, ηθολόγος και ψυχολόγος, ιδρυτής του κλάδου της συγκριτικής συμπεριφοράς και στοχαστής.

Το 1973, τη χρονιά που πήρε το νόμπελ ιατρικής και φυσιολογίας, εξέδωσε ένα διαφορετικό βιβλίο με τίτλο: «Τα 8 θανάσιμα αμαρτήματα του πολιτισμού μας». Σε αυτό αναφέρει τις οκτώ αιτίες που, κατά τη γνώμη του, οδηγούν αναπόδραστα στο τέλος του ανθρώπου.

Δεν πρόκειται για κάποιο βιβλίο καταστροφολογίας, με αστεροειδείς, επιδημίες και νεκροζώντανους που τρέφονται με μυαλά.

Το ουσιαστικό πρόβλημα για τον Λόρεντς είναι ότι: «η ανθρώπινη γνώση για τον εξωτερικό κόσμο έχει καλπάσει πολύ πιο μπροστά από τη φυσική ικανότητα της συμπεριφοράς να προσαρμοστεί σε νέες καταστάσεις».

Θα προσπαθήσω να μεταφέρω περιληπτικά αυτές τις «8 πληγές», γνωρίζοντας ότι διαπράττω ύβρη, αφού είναι ένα βιβλίο που ξεπερνάει τις δυνατότητες μου, ειδικά όταν πρέπει να το συμπτύξω σε λίγες σελίδες. Καλύτερα θα ήταν να διαβάσετε το ίδιο το βιβλίο (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Θυμάρι).

1) Ο υπερπληθυσμός

Ο Λόρεντς δεν εστιάζει στο πληθυσμιακό πρόβλημα κάποιων χωρών (Κίνα, Ινδία κλπ), αλλά το αντιμετωπίζει ως παγκόσμιο φαινόμενο το οποίο έχει διαστρεβλώσει την ανθρώπινη συμπεριφορά εν γένει.

Η πιο καταστροφική έκφανση αυτού του προβλήματος είναι η υπέρμετρη αστικοποίηση.

Ο συνωστισμός στις πόλεις και η αστική ανωνυμία που τον συνοδεύει «όχι μόνο οδηγεί έμμεσα σε απάνθρωπες πράξεις, που προκαλούνται από την εξάντληση και την προοδευτική εξαφάνιση των επαφών, αλλά αποτελεί την άμεση αιτία μιας ολόκληρης επιθετικής συμπεριφοράς.»

Καθημερινά στις πόλεις συναντάμε τόσους πολλούς ανθρώπους, βλέπουμε τόσα πολλά πρόσωπα, που καταλήγουμε να μη δίνουμε σημασία σε κανέναν. Τις περισσότερες φορές είναι μόνο ένα εμπόδιο που στέκεται μπροστά μας στην τράπεζα, στο σούπερ-μάρκετ, στο λεωφορείο.

Στο οικοδομικό τετράγωνο όπου είναι το σπίτι σας μπορεί να ζουν χίλιοι άνθρωποι. Σκεφτείτε πόσους γνωρίζετε από αυτούς και σε πόσους λέτε έστω μια καλημέρα. Αντίθετα σε ένα χωριό χιλίων κατοίκων όλοι γνωρίζονται –ακόμα και αν δεν συμπαθιούνται ιδιαίτερα. Και σίγουρα υπάρχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να σας βοηθήσει ο συγχωριανός σας παρά κάποιος που ζει στην παρακάτω πολυκατοικία.

Κι αν κάποιοι υποστηρίζουν ότι η ζωή στην πόλη είναι ό,τι καλύτερο, θα πρέπει να μας εξηγήσουν γιατί όποιος «ανεβαίνει» στην κοινωνική κλίμακα μετακομίζει προς λιγότερο πυκνοκατοικημένες περιοχές.

Αν κλείσεις εκατό ποντίκια σε ένα κλουβί για δέκα αυτά θα αρχίσουν να αλληλοεξοντώνονται, ακόμα κι αν έχουν τροφή.

2) Η ερήμωση του περιβάλλοντος

Εδώ ο Λορεντς κάνει μια γρήγορη αναφορά στην οικολογία και στην εξάρτηση του ανθρώπου από τη γήινη σφαίρα. Όμως ασχολείται περισσότερο με την ερήμωση της ψυχής του ανθρώπου, απόρροια της απομάκρυνσης του από τη φύση. Παρομοιάζει τις πόλεις με κακοήθεις όγκους, οι οποίοι αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα.

«Ο άνθρωπος», γράφει, «από τη φυλογένεση του δεν είναι κατασκευασμένος όπως ο τερμίτης ή το μυρμήγκι, ώστε να μπορεί να ανέχεται τη μετατροπή του σε στοιχείο ανώνυμο και απόλυτα εναλλάξιμο, ανάμεσα σε εκατομμύρια άλλα, απολύτως ομοιόμορφα, άτομα.»

Ο άνθρωπος των πόλεων αλλοτριώνεται γιατί ζει σε ένα περιβάλλον στο οποίο είναι αποκομμένος από τη φύση.

«Η ομορφιά της φύσης είναι αναγκαία για την πνευματική και ηθική υγεία του ανθρώπινου όντος.»

Δεν είναι τυχαίο ότι με την πρώτη ευκαιρία «εκδράμουμε στας εξοχάς», όπου αναπνέουμε για λίγο με όλη τη δύναμη των πνευμόνων μας, αγαλλιάζοντας στη θέαση του τοπίου, πριν επιστρέψουμε στη μιζέρια των σύγχρονων ανθρωποτροφείων, των διαμερισμάτων, και στην ασχήμια της ζωής μας, έτσι όπως την έχουμε αποδεχτεί.

3) Ο πυρετός του ανταγωνισμού

«Το πιο ηλίθιο προϊόν της ειδικής εσωτερικής επιλογής είναι ο ρυθμός της εργασίας του σύγχρονου ανθρώπου», ξεκινάει το κεφάλαιο αυτό ο Λόρεντς.

Η συντριπτική πλειονότητα των σύγχρονών μας δεν αποδίδει πια σημασία σε τίποτα παρά μόνο στη επιτυχία, και κάθε μέσο κατάλληλο γι’ αυτό φαίνεται, εσφαλμένα, σαν να αποτελεί μια αυθύπαρκτη αξία.

Το άγχος μήπως μας ξεπεράσουν οι άλλοι, το άγχος μήπως δεν καταφέρουμε να αποκτήσουμε όλα όσα «μπορούμε» να αποκτήσουμε, το άγχος μήπως αποτύχουμε, συμβάλλει στην αποστέρηση του ανθρώπου από τις βαθύτερες ιδιότητες του. Μία από αυτές είναι η σκέψη (ο στοχασμός, θα έλεγα διορθώνοντας τον μεταφραστή του βιβλίου).

Οι άνθρωποι υποφέρουν από νευρική και ψυχική υπερένταση, που τους επιβάλλει ο ανταγωνισμός με τους ομοίους του. Η καθημερινότητα είναι τόσο τρομακτική, τόσο ανταγωνιστική, που δεν υπάρχει χρόνος για περισυλλογή.

«Ακόμα κι αν δεχτούμε», έγραφε προφητικά ο Λόρεντς το 1973, «με αδικαιολόγητη αισιοδοξία, ότι ο πληθυσμός της Γης δε θα συνεχίσει να αυξάνεται με τον ρυθμό που γνωρίζουμε σήμερα, θα πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι ο οικονομικός ανταγωνισμός της ανθρωπότητας με τον εαυτό της θα αρκέσει για να τον οδηγήσει στον αφανισμό.»

4) Αισθητηριακή εντροπία

Το καταναλωτικό μοντέλο ζωής, έτσι όπως έχει επικρατήσει να αποκαλούμε τη συμπεριφορά του homo consumer, προωθεί την άμεση ικανοποίηση όλων των αναγκών, με έμφαση στις πλασματικές ανάγκες.

Η ανάγκη του ανθρώπου για επικοινωνία έχει μετουσιωθεί σε «ανάγκη» για το τελευταίο μοντέλο κινητού τηλεφώνου και την απαιτούμενη τηλεφωνική σύνδεση, με την οποία μπορείς να «μιλάς συνέχεια».

Ο άνθρωπος πρέπει να έχει (έτσι τον έχουν πείσει) άμεσα ότι θέλει να έχει (ό,τι τον έχουν πείσει ότι θέλει να έχει). Αν του στερήσεις αυτό το «δικαίωμα» αισθάνεται μειονεκτικός.

«Προκαλείται έτσι μια ανυπόμονη απαίτηση για άμεση ικανοποίηση κάθε επιθυμίας. Η λαχτάρα αυτή ευνοείται από μια κοινωνία, όπου οι παραγωγοί σπρώχνουν το κοινό προς την κατανάλωση. Και είναι εκπληκτική η διαπίστωση ότι οι καταναλωτές δεν αντιλαμβάνονται μέχρι ποιο βαθμό έγιναν σκλάβοι των ευκολιών πληρωμής του συστήματος της εξόφλησης με δόσεις.»

Την ίδια στιγμή η υπερπληθώρα ερεθισμάτων και πιθανών στόχων τον οδηγεί στην αποχαύνωση. Ο καταιγισμός πληροφοριών από την τηλεόραση και το διαδίκτυο προσφέρει πολύ λιγότερα από την ανάγνωση ενός βιβλίου. Η δυνατότητα να αποθηκεύσεις στο σκληρό σου δίσκο όλη τη δισκογραφία του αγαπημένου σου καλλιτέχνη δεν σου εξασφαλίζει και το χρόνο για να την ακούσεις.

Ο ίδιος ο άνθρωπος δεν παράγει τίποτα με τα χέρια του (πολλές φορές ούτε το φαγητό του), παρά μόνο χρήματα για να αγοράσει όσα «χρειάζεται». Και με αυτά τα αντικείμενα το συναισθηματικό δέσιμο είναι μηδενικό, αφού με την πρώτη ευκαιρία θα τα πετάξει για να αγοράσει κάτι καινούριο. «Κατασκευάστε προϊόντα που να είναι ήδη παλιά», είναι το σύνθημα των εταιριών τεχνολογίας.

Μπορείτε να δείτε με πόσο περισσότερη ευχαρίστηση ένας άνθρωπος θα φορέσει το κασκόλ που έπλεξε μόνος του (και ας μην είναι τόσο ευπαρουσίαστο όσο το εργοστασιακό) ή θα φάει την ντομάτα που καλλιέργησε στον κήπο του. Ο κόπος που χρειάζεται για να παραχθεί ένα αντικείμενο είναι ευθέως ανάλογος της ευχαρίστησης που νιώθει ο παραγωγός.

Την ίδια στιγμή πασχίζουμε να εκμηδενίσουμε κάθε δυσάρεστο συναίσθημα, όχι καταπολεμώντας την αιτία του, αλλά φυγοπονώντας. Δεν είναι μόνο τα αντικαταθλιπτικά που πλέον είναι πιο συνήθη από τα αντιπυρετικά. Μια ολόκληρη βιομηχανία ευεξίας έχει στηθεί στη γρήγορη και χωρίς κόπο απώθηση κάθε δυσάρεστης σκέψης.

5) Ο γενετικός μαρασμός

Αυτό είναι από τα πιο δύσκολα κεφάλαια του βιβλίου, αλλά θα προσπαθήσω να αποδώσω το νόημα του όσο καλύτερα μπορώ –σε τόσο λίγες γραμμές.

Στα περισσότερα ζώα, και ειδικά στα πρωτεύοντα, υπάρχει ένας μηχανισμός προστασίας του είδους. Τα αρσενικά, για παράδειγμα, θα διεκδικήσουν το δικαίωμα τους στην αναπαραγωγή, αλλά δε θα σκοτώσουν τον αντίζηλο ούτε θα βιάσουν το θηλυκό.

Για να εξασφαλίσει μεγαλύτερο μερίδιο τροφής, ένας χιμπαντζής, συχνά καταφεύγει στην απάτη. Όμως ποτέ δε θα κρατήσει όλη την τροφή για τον εαυτό του, καταδικάζοντας έτσι τα αδύναμα μέλη της ομάδας σε θάνατο από ασιτία.

Τα πρωτεύοντα γνωρίζουν ότι η επιβίωση τους βασίζεται στη συνοχή της ομάδας, έτσι δεν ξεπερνάνε τα όρια –σκοτώνοντας ένα άλλο μέλος της.

Στους ανθρώπους αυτός ο μηχανισμός επιβίωσης και αυτοσυντήρησης έχει ατροφήσει ή μάλλον έχει υπερκεραστεί εξαιτίας της εφευρετικότητας του. Η νοημοσύνη του τον κάνει να συμπεριφέρεται πιο ηλίθια από τους λιγότερο νοήμονες «συγγενείς» του.

Είναι πολύ πιο εύκολο να σκοτώσεις κάποιον εξ’ αποστάσεως παρά με τα χέρια σου. Οι δολοφονίες με στραγγαλισμό είναι εκατομμύρια φορές πιο σπάνιες από τις δολοφονίες με όπλο. Πόσο μάλλον όταν εξοντώνεις τον άλλον οικονομικά, όχι μόνο χωρίς να τον αγγίζεις, αλλά χωρίς να τον γνωρίζεις.

Κάποιοι θα πουν ότι πάντα ο άνθρωπος ήταν λύκος για το συνάνθρωπο του, όμως δεν είναι λύση να αποδεχόμαστε την εγκληματική συμπεριφορά ως ιστορική αναγκαιότητα.

6) Η ρήξη με την παράδοση

Εδώ κάποιοι, ιδιαίτερα οι νεότεροι, θα παραξενευτούν. Έχουμε ταυτίσει την παράδοση με τη συντηρητικότητα, και θεωρούμε ότι κάθετι καινοτόμο/επαναστατικό πρέπει να είναι απαλλαγμένο από τις «παλιές ιδέες».

Αυτό είναι λάθος. Ο μόνος τρόπος για να «ξεκινήσουμε από την αρχή» είναι να επιστρέψουμε στα σπήλαια και να προσπαθούμε να ανάψουμε φωτιά τρίβοντας ξύλα. Δεν μπορούμε να δούμε παραπέρα αν δεν πατήσουμε στους ώμους γιγάντων.

Ο Λόρεντς, παρότι επιστήμονας, πιστεύει ότι τα μη ορθολογικά πολιτισμικά αποθέματα γνώσεων πρέπει να διατηρηθούν και να μελετηθούν.

«Όποιος αρνείται συστηματικά κάθε αξία της σοφίας των παλαιότερων και κάθε έννοια της παράδοσης, υποπίπτει στο σοβαρό σφάλμα να πιστέψει ότι η επιστήμη είναι ικανή να δημιουργήσει από το μηδέν, και μόνο με τη λογική, έναν πλήρη πολιτισμό, με όλα όσα περιλαμβάνει.»

Ως ζώα και ως άνθρωποι είμαστε προϊόντα της φυσικής εξέλιξης και της πολιτιστικής εξέλιξης. Μέρος της πολιτιστικής συνέχειας είναι η γλώσσα κάθε λαού και οι ιδιωματισμοί, τα ήθη και τα έθιμα, οι παραδόσεις, η θρησκεία (ακόμα κι αν είσαι άθρησκος), η ιστορία, οι μύθοι, η μαγειρική, η μουσική, οι δεισιδαιμονίες και οι ενδυμασίες.

Διαγράφοντας το παρελθόν χάνουμε την ουσία του παρόντος, αφού ένας άνθρωπος χωρίς ρίζες δεν είναι τίποτα άλλο από έρμαιο των εκάστοτε εξωτερικών πιέσεων και καταστάσεων.

Η ισοπεδωτική παγκοσμιοποίηση, όπου όλοι οι άνθρωποι αναπαράγουν μοντέλα συμπεριφοράς νεόδμητα, τα οποία δεν έχουν καμία αναφορά και καμία σχέση με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε λαού, δεν δημιουργεί «πολίτες του κόσμου», αλλά ομοιόμορφα –και εύκολα στο χειρισμό- όντα.

Αυτή η ομοιομορφία, η έλλειψη ποικιλότητας και προσωπικότητας, ταιριάζει φυλογενετικά στα μυρμήγκια, αλλά όχι στους ανθρώπους.

7) Η υποταγή στο δόγμα

Ο άνθρωπος, δυστυχώς, έχει έμφυτη ροπή στο δογματισμό.

Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους:

Πρώτον, γιατί είναι πιο εύκολο να αποδεχτείς άκριτα τις προκατασκευασμένες ιδέες παρά να τις αξιολογήσεις. Το να ζητωκραυγάζεις και να καταδικάζεις απαιτεί μικρότερη νοητική προσπάθεια από το να σκέφτεσαι.

Δεύτερον, γιατί οι άνθρωποι –όπως όλα τα ζώα- έχουμε ανάγκη να ανήκουμε σε ομάδες.

Ο άνθρωπος, μετά από χιλιάδες χρόνια θρησκευτικής κατήχησης, πιστεύει ότι κατέχει –μόνος αυτός ανάμεσα στα υπόλοιπα ζώα- δύο ειδικά, αποκλειστικά ανθρώπινα, χαρακτηριστικά: Ψυχή και ελευθερία επιλογής.

Το πρώτο, η ψυχή, είναι θέμα πίστης και δεν μπορούμε να το αμφισβητήσουμε. Όσοι νομίζουν ότι μπορούν να αποδείξουν την ύπαρξη ή την έλλειψη θεού με τη λογική δεν έχουν καταλάβει τίποτα για τη φύση του ανθρώπου –πόσο μάλλον για τη φύση του θεού.

Το δεύτερο, η ελευθερία επιλογής, είναι ένα από τα δυσκολότερα φιλοσοφικά-θεολογικά-επιστημονικά ζητήματα: Οι αποφάσεις μας και οι πεποιθήσεις μας διαμορφώνουν τις καταστάσεις ή μήπως οι καταστάσεις μας διαμορφώνουν;

Συνήθως η αποδοχή της «γραμμής» ενός δόγματος έρχεται μετά την είσοδο σε αυτό, αν και υπάρχουν κάποια στοιχεία που μας προδιαθέτουν να αποδεχτούμε ένα δόγμα και όχι το αντίθετο ή κάποιο παρόμοιο.

Ένας έφηβος, για παράδειγμα, θα ενταχτεί σε μια ναζιστική οργάνωση για λόγους που δεν σχετίζονται με τη ναζιστική ιδεολογία, ίσως επειδή του αρέσουν τα μαύρα ρούχα και η παραφιλολογία της βίας ή επειδή θέλει να έρθει σε αντίθεση με τους γονείς του. Μέσα στην ομάδα θα ενστερνιστεί το δόγμα και θα αρχίσει να σκέφτεται, να μιλάει, να συμπεριφέρεται όπως οι αυθεντίες, τα πρότυπα της ομάδας.

Αυτό ισχύει για κάθε κομματική οργάνωση, θρησκευτική ομάδα ή επιστημονική κοινότητα. Ο κομμουνιστής θα χρησιμοποιεί τους όρους του διαλεκτικού υλισμού, ο Μάρτυρας του Ιεχωβά θα μοιράζει φυλλάδια και ο ψυχίατρος θα χλευάζει τους ψυχολόγους.

Όλοι πιστεύουν ότι πράττουν ελεύθερα, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι η «ελευθερία» τους είναι δογματική.

Το υπέρτατο παγκόσμιο δόγμα όμως, έτσι όπως δεν έχει ξανασυμβεί στην ανθρωπότητα, είναι η πεποίθηση ότι ο μόνος ορθολογικός τρόπος συμπεριφοράς είναι αυτός που συνδέεται με το ανταγωνιστικό/καταναλωτικό πρότυπο, που αναφέραμε προηγουμένως.

Όποιος άνθρωπος θα αντιταχτεί ή θα προσπαθήσει να μην απορροφηθεί από το σύγχρονο τρόπο ζωής θεωρείται γραφικός ή άρρωστος ή επικίνδυνος.

Τι θα σκεφτόσασταν για έναν άνθρωπο ο οποίος καλλιεργεί την τροφή του, κατασκευάζει τα έπιπλα του σπιτιού του (το οποίο ίσως και να έχει κτίσει μόνος) και ζει χωρίς τηλεόραση, τηλέφωνο και ηλεκτρικό ρεύμα;

Πιθανότατα ότι είναι ανισόρροπος. Τουλάχιστον απροσάρμοστος, αφού έρχεται σε αντίθεση με το δόγμα της σύγχρονης ζωής.

8) Τα πυρηνικά όπλα

Σε αυτό το «αμάρτημα» ο Λόρεντς αφιερώνει μία μόλις σελίδα!

«Η απειλή αυτή», γράφει, «είναι ευκολότερο να αποτραπεί. Φτάνει να μην κατασκευάσουμε (τη βόμβα) ή να μην την ρίξουμε. Αν λάβουμε όμως υπόψη την απίστευτη συλλογική βλακεία της ανθρωπότητας, τότε καταλαβαίνουμε ότι ακόμα κι αυτό είναι αρκετά δύσκολο για να το πετύχουμε».

Εν κατακλείδι:

Ο Λόρεντς δεν έχει κάποιον αισιόδοξο επίλογο στο βιβλίο του. Δεν γράφει κάτι σαν: «Όμως ο άνθρωπος πάντα βρίσκει τον τρόπο να ξεπερνάει τα εμπόδια.»

Σε έναν μικρό πρόλογο που συμπεριέλαβε αργότερα λέει μόνο: «Κάθε κίνδυνος παύει να είναι τρομακτικός από τη στιγμή που γνωρίζουμε τα αίτια του.»

Σαράντα χρόνια μετά οι άνθρωποι όχι μόνο δεν γνωρίζουν τα αίτια του, αλλά ούτε καν αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο.

Καλά Χριστούγεννα, κύριε Λόρεντς.



Γελωτοποιός

Πολιτικά παιχνίδια παγιδεύουν το Εθνικό Θέατρο

Η παράσταση της Πηγής Δημητρακοπούλου με αναφορές στο βιβλίο του Σάββα Ξηρού προκάλεσε σάλο | 

Συντάκτης: 

Έφη Μαρίνου

Ο Στάθης Λιβαθινός έκανε τελικά τη μεγάλη κίνηση, αυτήν που δεν τόλμησε να κάνει ποτέ κανένας άλλος, αυτήν που θα συνδέσει το όνομά του με την ιστορία του Εθνικού Θεάτρου.

Κατέβασε την «Ισορροπία του Nash», την παράσταση που ενόχλησε πολιτικά κάποιους επειδή βασιζόταν μερικώς σε κείμενα του Σάββα Ξηρού.

Ο Στάθης Λιβαθινός κατέβασε την μπάρα στην είσοδο της Πειραματικής Σκηνής στην οδό Πανεπιστημίου και έκλεισε το θέατρο σκύβοντας το κεφάλι μπροστά στην απαίτηση φιλελεύθερων «επαναστατών».

Επέτρεψε σε άσχετους με το θέατρο, επικίνδυνους κύκλους να αποφασίζουν για το ρεπερτόριο, τη λειτουργία του Οργανισμού που διευθύνει: του Εθνικού Θεάτρου.
Ενα εντυπωσιακά μεγάλο, χορταστικό αυτογκόλ. Μπράβο...

Τελικά ο αγώνας που δόθηκε τις τελευταίες μέρες εναντίον μιας παράστασης και μιας σκηνοθέτριας απέδωσε καρπούς.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου Στάθης Λιβαθινός υπέκυψε στην ιερή οργή αγανακτισμένων «θεατών» (ούτε καν είχαν δει την παράσταση) και απέσυρε την... επικίνδυνη «Ισορροπία».

Ετσι νομιμοποίησε το επιχείρημα όλων αυτών που μέρες τώρα, σκοπίμως, μετατρέπουν μια υπόθεση που αφορά το θέατρο σε πολιτικό νιτερέσο.

Ματαίωσε τις παραστάσεις δικαιώνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο τη στάση εκείνων που έχουν λόγους –πολιτικούς εννοείται- να βγάλουν τους σκελετούς από τα ντουλάπια, να ξαναβάλουν μπρος τις μηχανές στον διάλογο του μίσους, ν’ αρχίσουν τους ελεεινούς πολιτικούς συμψηφισμούς ξύνοντας πληγές σε συγγενείς θυμάτων της «17 Νοέμβρη» και σαρκάζοντας τα δικαιώματα ανθρώπων που έχουν δικαστεί και καταδικαστεί για τα εγκλήματά τους.

Κι όλα αυτά στην πλάτη του θεάτρου.

Γιατί η απόφαση του Στάθη Λιβαθινού να λογοκρίνει την ίδια την παραγωγή του θεάτρου που διευθύνει αποτελεί μοιραία υποχώρηση, ξεκάθαρο πλήγμα στην ελευθερία της έκφρασης με στόχο μάλιστα εκεί όπου χτυπά θεσμικά και συμβολικά η καρδιά του ελληνικού θεάτρου: το Εθνικό Θέατρο.

Δεν είναι η πρώτη φορά. Εχει συμβεί ξανά και στη χώρα μας και αλλού στον κόσμο θεάματα τολμηρά, επικίνδυνα στον χειρισμό τους να δημιουργούν θόρυβο, συζητήσεις, διχογνωμίες, κριτική επί της ουσίας.

Αυτή είναι η δουλειά της τέχνης, πολύ δε περισσότερο της τέχνης που γεννιέται, ζυμώνεται στην «κουζίνα» μιας Πειραματικής Σκηνής θεάτρου.

Κι αν έχουμε δει το κακό, τους αρνητικούς ήρωες, τη βία και τα παράγωγά της να υποστηρίζουν θεματικά ολόκληρα λογοτεχνικά έπη, το κλασικό και σύγχρονο θέατρο, αριστουργήματα ζωγραφικής, μουσικά έργα.

Ποιος σκέφτηκε ποτέ να τα λογοκρίνει και μάλιστα με κριτήριο το θέμα τους;

Ποιος σκέφτηκε ποτέ να κλείσει το θέατρό του γιατί κάποιοι δεν συμφωνούν με το ρεπερτόριο που επιλέχτηκε;

Και ξαφνικά με αφορμή μια παράσταση που περιέχει κείμενα του Σάββα Ξηρού επανέρχεται το γελοίο ερώτημα στο οποίο μας υποχρεώνουν επιτακτικά να απαντήσουμε γρήγορα και χωρίς περιστροφές:

Είστε εναντίον της βίας, ναι ή όχι;

Κι αν είστε εναντίον, γιατί ανεβάζετε παραστάσεις βασισμένες σε υλικό δολοφόνων όπως του Σάββα Ξηρού;... Ε; Γιατί;

Συντάχτηκαν δηλαδή η σκηνοθέτις, οι ηθοποιοί της παράστασης με την πολιτική άποψη του Ξηρού, ακόμα και η καλλιτεχνική διεύθυνση του Εθνικού Θεάτρου;

Και έπρεπε να βρεθούν άπαντες στην αδιανόητα κωμική θέση να απολογούνται από κανάλι σε κανάλι και να απαντούν στις πιεστικές ερωτήσεις «ευαίσθητων» δημοσιογράφων δηλώνοντας ότι δεν είναι υπέρ της τρομοκρατίας, απλώς κάνουν θέατρο, έρευνα, μυθοπλασία, αξιοποιούν στη σκηνή ένα κοινωνικό ντοκουμέντο.

Την Πέμπτη το βράδυ διαβάστηκε το εξής κείμενο στους θεατές του θεάτρου «Ρεξ» εκ μέρους των ηθοποιών του Εθνικού Θεάτρου λίγο πριν αρχίσει η παράσταση του έργου του Μπρεχτ «Γαλιλαίος»:

«Θεωρούμε αυτονόητο και πολύτιμο το δικαίωμα των καλλιτεχνών να συνομιλούν μέσω του έργου τους με τους πολίτες για όσα απασχολούν την κοινωνία και τον άνθρωπο.

Πιστεύουμε ότι ο κόσμος των ιδεών δεν μπορεί να εμπίπτει σε κανέναν περιορισμό.

Γνωρίζουμε ότι οι ελευθερίες σ’ αυτόν τον τόπο πληρώθηκαν πάντα πολύ ακριβά και αρνούμαστε να συναινέσουμε σ’ αυτή την πράξη λογοκρισίας με όποιο μανδύα και αν εμφανίζεται.

Αντιλαμβανόμαστε την απόφαση να κατεβεί η παράσταση "Η ισορροπία του Nash" ως υποχώρηση στις αξιώσεις της Ιεράς Εξέτασης».

Μια «Ισορροπία» ψευτοτρόμου ή πώς ξαναχάθηκε ο κοινός νους

Η ανεξέλεγκτη κατάσταση τρομοϋστερίας οδήγησε την Πηγή Δημητρακοπούλου (που αναγκάστηκε να απολογηθεί «γιατί;», «πώς, αφού το αίμα είναι ακόμα φρέσκο», «μα τον εγκληματία;», «συμφωνείτε με τον Ξηρό;»), να μιλήσει:

Το ότι δεν “λογοκρίθηκα” εν έτει 2016 θεωρήθηκε ατόπημα και το ότι χρησιμοποίησα βιβλίο μέλους μιας οργάνωσης που εξαρθρώθηκε πριν 14 χρόνια, τουλάχιστον “εγκληματικό”. Σέβομαι απόλυτα τη θλίψη των συγγενών των θυμάτων. Αυτοί είναι και τα μεγαλύτερα θύματα όλης αυτής της εκρηκτικής δημοσιότητας, γιατί τους ξύπνησε τραγικές μνήμες.
Εχω να τους απαντήσω μόνο ότι κανείς δεν “εξαγνίζεται”, ούτε “ηρωοποιείται” επειδή καταπατήθηκαν τα δικαιώματά του, αυτό είναι εντελώς διαφορετικό θέμα και δεν αναιρεί τις πράξεις του.
Στους πολιτικούς και δημοσιογράφους που γέμισαν έξαλλοι τα τηλεπαράθυρα λέω ότι δεν κινδυνεύει πια από κανέναν Σάββα Ξηρό η Δημοκρατία μας, αυτός έχει αφοπλιστεί χρόνια τώρα. Κινδυνεύει από πολλά άλλα, πολύ πιο σοβαρά, που τα ξέρουμε καλά όλοι μας, και ένα απ’ αυτά, το ελάχιστο, που πρέπει να προασπιζόμαστε καθημερινά, είναι η ελευθερία της έκφρασης.

Αλλά ήρθε και ο νοικοκύρης του σπιτιού, ο διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, να πάρει θέση και το ζήτημα, επιτέλους, να κλείσει...

Την Πέμπτη το πρωί ανακοινώνει ότι σταματάει αυτές τις λίγες παραστάσεις (sold out μάλιστα) που απέμεναν γιατί απειλούνταν οι ζωές των ηθοποιών...

Ποιοι απειλούσαν ποιον; Τον ρωτήσαμε, αλλά δεν μας απάντησε. Επέμενε ότι δέχεται απειλές γι’ αυτό θα πάρει μέτρα...

Κάποιοι δηλαδή γραβατωμένοι θα κατέβαιναν από τη Φιλοθέη, το Παλαιό Ψυχικό ή την αμερικάνικη πρεσβεία φορτωμένοι με γκαζάκια και ρουκέτες (!) για να εμβολίσουν το κτίριο του “Ρεξ” στην Πανεπιστημίου;

Μα αυτά, στάνταρ, η 17 Νοέμβρη δεν τα κάνει;

 

Η ανακοίνωση Λιβαθινού |

Στην ανακοίνωσή του τονίζει ότι η παράσταση «προξένησε πόνο», «ξέφυγε από τον καλλιτεχνικό της στόχο και μοιάζει να εξαντλεί τις αντοχές της κοινωνίας».

Μας λέει επίσης ότι «καμιά ιδέα δεν δικαιούται να αφαιρέσει μια ζωή» (πού απαντά αυτό;) και πως η παράσταση «ενεργοποίησε αντιδράσεις ακραίων κύκλων που έφτασαν στο σημείο να εκφράζουν απειλές για τη σωματική ακεραιότητα του κοινού, των καλλιτεχνών και των εργαζομένων του Εθνικού Θεάτρου».

Αν εδώ δεν πρόκειται για λανθασμένη διατύπωση ή σύνταξη στο κείμενο πρέπει να εννοήσουμε ότι η ίδια η παράσταση απέτυχε γιατί «ενεργοποίησε», «προκάλεσε», «ξέφυγε από το στόχο της».

Η παράσταση τα έκανε όλα αυτά;

Η ανακοίνωση του καλλιτεχνικού διευθυντή καταλήγει:

Κάτω από αυτές τις συνθήκες θεωρούμε ότι η συνέχιση της παράστασης θα καλλιεργήσει τη στρεβλή εντύπωση ότι το Εθνικό Θέατρο, αντί να προβάλει τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία και τον γόνιμο προβληματισμό, στηρίζει εγκληματίες για πάντα καταδικασμένους στη συνείδηση του ελληνικού λαού.

Προς αποφυγή δημιουργίας μιας τέτοιας παρερμηνείας, να μείνουν δηλαδή τα κανάλια και άλλοι «φορείς» με την εντύπωση ότι το Εθνικό αβαντάρει εγκληματίες τρομοκράτες, ο Στάθης Λιβαθινός προχώρησε στη λογοκρισία και πέταξε την παράσταση στα σκουπίδια.

Διότι περί αυτού πρόκειται.

Και να σκεφτεί κανείς ότι η δήλωση μετανοίας στην Ιερά Εξέταση των καιρών μας υπογράφτηκε για μια δουλειά της Πειραματικής Σκηνής, αυτής που δημιούργησε με όνειρα και μεράκι πριν από χρόνια ο Στάθης Λιβαθινός και ανάστησε με την επάνοδό του ως διευθυντή στο Εθνικό Θέατρο.

Καλά τα μεγαλόπνοα σχέδια για Τμήματα Σκηνοθεσίας και για αναβάθμιση της Δραματικής Σχολής όμως εδώ αποδεικνύεται ότι έχουμε πρόβλημα χειρισμού ουσιωδών θεμάτων, αυτών που θεωρούσαμε αυτονόητα, «ευκολάκια».

Μήπως τελικά είναι καλύτερα να αναλωθούμε στην κατάκτηση αυτών των βασικών, την περιφρούρηση κεκτημένων (υποτίθεται) όπως η ελευθερία της έκφρασης;
Και μια απορία: Πώς ο Στάθης Λιβαθινός θα κάνει Φεστιβάλ με θέμα τον ελληνικό εμφύλιο όπως προγραμματίζει;

Δεν φοβάται μήπως το θέατρο γίνει «καλοκαιρινό» από τις «ρουκέτες» που θα ρίχνουν, ποιοι άραγε;

Οι απόγονοι των ανταρτών ή των χιτών;

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής ενός Εθνικού Θεάτρου σε κάτι τέτοιες δύσκολες στιγμές δικαιώνει τον ρόλο του.

Τότε είναι που αποδεικνύει τι σημαίνει να διευθύνεις το πρώτο θέατρο της χώρας με ό,τι αυτό συμβολίζει, να παίρνεις αποφάσεις και ρίσκα που αφορούν την ουσία της τέχνης, την τιμή και την αξιοπρέπεια του θεάτρου αλλά και των ανθρώπων του.

Και τότε είναι που κρίνεται.

Υπουργικοί ψίθυροι μετά την υστερία

Οι ανακοινώσεις του Σωματείου Εργαζομένων Εθνικού Θεάτρου, του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος είναι ξεκάθαρες στο μήνυμά τους:
«Η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης είναι θεμελιώδης αρχή της τέχνης του θεάτρου. Καταδικάζουμε τις ενέργειες που θίγουν, προσβάλλουν, απειλούν και στερούν το δικαίωμα αυτό, καθώς και τις φωνές που ζητούν το κατέβασμα της παράστασης».

Καθόλου ξεκάθαρο αλλά συγκεχυμένο έως χωρίς νόημα το περιεχόμενο της ανακοίνωσης του υπουργού Πολιτισμού Αριστείδη Μπαλτά.

Μας εξηγεί ότι κατανοεί «τη δικαίως μεγάλη κοινωνική ευαισθησία σχετικά με το ζήτημα της βίαιης και δολοφονικής δράσης ένοπλων ομάδων», αλλά «τυφλές αντιδράσεις απέναντι σε μια θεατρική παράσταση καθιστούν αδύνατη κάθε νηφάλια αποτίμηση του καλλιτεχνικού έργου και κάθε ουσιαστική δημόσια συζήτηση τόσο για τη μνήμη των θυμάτων όσο και για το φαινόμενο της ανεξέλεγκτης βίας».

Και: «Είναι θλιβερό και ανησυχητικό το γεγονός πως το Εθνικό Θέατρο βρέθηκε αντιμέτωπο με απειλές, ώστε εντέλει υποχρεώθηκε να κατεβάσει το επίμαχο έργο πριν από την προγραμματισμένη λήξη των παραστάσεων».

Ο Πρόδρομος Τσινικόρης δήλωσε στην «Εφ.Συν.» ότι τόσο εκείνος όσο και ο Ανέστης Αζάς, με τον οποίο συνεργάζονται ως καλλιτεχνικοί υπεύθυνοι της Πειραματική Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου, επιθυμούσαν τη συνέχιση και ολοκλήρωση των παραστάσεων μέχρι το βράδυ της Τετάρτης.

Την ίδια θέση συμμεριζόταν και ο κ. Λιβαθινός. Από την Πέμπτη το πρωί, όταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής και το Δ.Σ. του Εθνικού αποφάσισαν ότι δεν είναι δυνατή η συνέχιση των παραστάσεων, εξαιτίας των αντιδράσεων και κυρίως των απειλών που δέχονταν οι συντελεστές του έργου, οι δύο καλλιτεχνικοί υπεύθυνοι συντάχθηκαν με την απόφαση και στηρίζουν την επιλογή του κ. Λιβαθινού.
 http://www.efsyn.gr

Ζούμε το πιο τρομακτικό inception

συγγραφέας:Ιφιγένεια Κοντού

«Τα όνειρά σου μην τα λες γιατί μια μέρα κρύα…» Ο Νιόνιος έχει προειδοποιήσει από παλιά ότι τα όνειρα μπορεί να γίνουν πολύ επικίνδυνα, ανάλογα με το ποιοι θα είναι στην εξουσία…

Μόλις πριν από λίγο καιρό, όταν η φαεινή ιδέα των Δανών να αρπάξουν την περιουσία των προσφύγων ήταν ακόμη πρόταση κι όχι νόμος, κάποια σχόλια παραλλήλιζαν – με μπόλικο σαρκασμό – τη συμπεριφορά των σημερινών ευρωπαίων με εκείνη των Ναζί: «Το επόμενο βήμα είναι να ψηφίσετε έναν νόμο που να επιβάλει κάποιο διακριτικό στοιχείο στην εμφάνιση των προσφύγων ώστε να μπορεί κανείς εύκολα να τους ξεχωρίσει μέσα στο πλήθος. Ένα άστρο στο στήθος; Ένα χαριτωμένο tattoo στον καρπό;»

Δεν πέρασαν δεκαπέντε μέρες και ο εφιάλτης έγινε πραγματικότητα.

Κρούσμα πρώτο: Τα σπίτια των προσφύγων έχουν κόκκινες πόρτες [Όλως τυχαίως…]. Από τα 168 σπίτια, τα 155 ξεχωρίζουν από την είσοδο που είναι βαμμένη σε έντονο κόκκινο. [Τα υπόλοιπα; σε βαθύ ροζ;]. Και πού αυτά παρακαλώ; Ούτε στη Γερμανία ούτε στην Αυστρία… Στο Middlesbrough της Αγγλίας. Ευτυχώς, ο Υπουργός Μετανάστευσης James Brokenshire δήλωσε ότι τέτοιες συμπεριφορές δεν θα γίνουν ανεκτές. [Φαντάσου να έδειχναν ανοχή…]

Κρούσμα δεύτερο: Οι πρόσφυγες φορούν ένα πλαστικό βραχιολάκι στον καρπό! [Πολύ ωραίο, μοδάτο, διακριτικό, τέλειο!]. Θυμίζει το ροζ βραχιολάκι για την εκστρατεία κατά του καρκίνου του στήθους που οι κοσμικές κυρίες με φιλανθρωπικές ανησυχίες, αγοράζουν κάθε χρόνο μαζί με τα επώνυμα καλλυντικά τους…[«Ορίστε! Και οι πλούσιοι φορούν παρόμοιο βραχιολάκι, για καλό σκοπό, γιατί όχι κι οι πρόσφυγες;»]. Αυτά στο Cardiff της Ουαλίας. Πάντα στην πολυπολιτισμική Βρεταννία. Κι αν αρνηθούν να το φορέσουν; Απλώς όσοι αρνούνται, δεν τρέφονται και απειλούνται με αναφορά. Τι μου θυμίζει; [Εκτός από το ναζιστικό τατουάζ-αριθμό;] Το χάραγμα του θηρίου της Αποκάλυψης: όποιος δεν το ’χει στο δεξί χέρι, δεν μπορεί να αγοράσει ή να πουλήσει…[ Αποκάλυψη 13:16,17]

Κρούσμα τρίτο: Στρατόπεδο για 400.000 πρόσφυγες προτείνει ο [πολιτισμένος] Βέλγος υπουργός εσωτερικών να γίνει στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα στην Αθήνα. Όχι αλλού. Πώς το φαντάζεται, δεν μας είπε… Να έχει και κάποιο σύνθημα στην είσοδο όπως: «Η εργασία απελευθερώνει»; Να φορούν οι έγκλειστοι ριγέ φόρμες για να είναι ομοιόμορφα ντυμένοι να μην ζηλεύουν ο ένας τα ρούχα του άλλου; Για φούρνους δεν ανέφερε κάτι, αλλά πρότεινε να επαναπροωθούμε τις βάρκες πίσω [όπως σπρώχνουμε τα ρούχα μέσα σε μια γεμάτη ντουλάπα]. Άμα έχεις τόσο νερό, τι την θέλεις τη φωτιά;

Τι γίνεται; Ζούμε ένα τρομακτικό inception!Ζωντανεύουμε τους χειρότερους εφιάλτες μας με ό,τι υλικό έχουμε από την ιστορία…ούτε καν το αναπλάθουμε, τίποτα, το επαναφέρουμε στην πραγματικότητα ως έχει [μισοσαπισμένο ζόμπι] και τώρα ακόμη πιο τρομακτικό γιατί τώρα, το σενάριο δεν μας είναι άγνωστο, δεν ελπίζουμε [έστω χαζά κι αναίτια]σε happy end, ξέρουμε πώς θα εξελιχτεί το έργο. Μη σου πω το ξέρουμε σκηνή προς σκηνή. Άρα; Θα ζήσουμε ξανά τη λίστα του Σίντλερ; Ξανά την εκλογή της Σόφι; Ξανά τον γιο του Σαούλ;

Inception. Πρέπει να ξυπνήσουμε. Τώρα.
http://tvxs.gr
 selana

Η διαλεκτική Κυρίου και Υποτελή, η Κριτική Θεωρία, ο Χρόνος και η αφηρημένη Εργασία, δέκα σημειώσεις

Shades magazine

του Lucifugo, a diavolo in corpo

                                                (1)
Φαινομενολογικά μιλώντας, ο διαχωρισμός μεταξύ Κυρίου και Υποτελή, τόσο ως συγκεκριμένη αναλυτική κατηγορία της κριτικής θεωρίας όσο και ως συγκεκριμένη κοινωνική πραγματικότητα είναι ιστορικός και μεταβαλλόμενος. Τι σημαίνει όμως αυτό; Σημαίνει πως δεν προϋπάρχει ο Κύριος του Υποτελή και ούτε απλώς και μόνο οι δυο αυτές κοινωνικο-ιστορικές κατηγορίες διαμορφώνονται μέσα σε μια αδιάφορη σχέση αμοιβαίας εξωτερικότητας. Καμιά σχέση κυριαρχίας, εκμετάλλευσης, υποταγής δεν μπορεί να αναπαραχθεί στον ιστορικό κοινωνικό χρόνο και τόπο χωρίς την εσωτερίκευσή της από τον Υποτελή, χωρίς τη μετατροπή της σε καθημερινή “κοινή λογική”, χωρίς την Ιδεώδη ανύψωσή της σε “μοναδικό” τρόπο ύπαρξης της κοινωνικής ζωής.

                         (2)
Μέσα από μια συγκεκριμένη κοινωνική πολλαπλότητα τρόπων και μορφών η κυριαρχική σκέψη και πράξη παράγεται και αναπαράγεται σαν ιστορικός “κοινός νους”, σαν “μοναδική” κατανοητή γλώσσα (Marx) που συγκροτεί τον εαυτό της απαλείφοντας τα ιστορικά χνάρια της και συσκοτίζοντας το κοινωνικό προελεύσιμό της (Karel Kosík). Ειπωμένο διαφορετικά και θεματοποιώντας την κυριαρχική σχέση σε ένα συγκεκριμένο καθολικό (Adorno), κοινωνικο-ιστορικό “επίπεδο”, η ιδεολογική παραγωγή της πραγματικότητας ως κυριαρχικής τελεολογίας (Will Barnes) συντίθεται (από την οπτική της διαιώνησής της, της ύπαρξής της στον ιστορικό χρόνο και κοινωνικό τόπο) από την αμοιβαία συμπλοκή “όλων” των κοινωνικών τάξεων, ομάδων και ατόμων ρευστοποιώντας τη σχέση Κυρίου και Υποτελή: αυτή η “ρευστοποίηση” όμως, καθώς και η ανταλλαγή και η αστάθεια των ατομικών “ρόλων” και “ενσαρκώσεών” της, (των “μασκών του χαρακτήρα”, όπως θα έλεγε ίσως ο Μαρξ) δεν είναι ακύρωση/εξάλειψη της σχέσης κυριαρχίας και αντιμετάθεσή της σε κάποια αυθύπαρκτα ή αυτο-αναφορικά Υποκείμενα αλλά τόσο η εγγύηση όσο και το στοίχημα της (ανα)παραγωγής της σε βάθος κοινωνικού/ιστορικού χρόνου.

                        (3)
Στην καπιταλιστική μορφή κυριαρχίας όπου η κυρίαρχη και “μοναδικά αυθεντική” κοινωνική φιγούρα είναι ο “κάτοχος εμπορευμάτων” ως Αυτοκαθοριζόμενο Υποκείμενο του Κράτους και της Αγοράς, η ρευστοποίηση της σχέσης Κυρίου και Υποτελή βρίσκει την πιο ολοκληρωμένη της σύλληψη καθότι ο Υποτελής, αυτοπειθαρχώντας στην “αυτο-αξιοποίηση της αξίας” (“πρέπει να δουλεύω για να βγάζω/να κερδίζω/να ξοδεύω λεφτά”), γίνεται – σχιζοειδώς – ο Κύριος του Εαυτού του και ως τέτοιος ένα “αντικειμενικό υποκείμενο” της αξίας (Robert Kurz). Και ακόμα παραπέρα, στη “φάση” της ανθρωπομορφοποίησης του κεφαλαίου (Jacques Camatte) όπου “τα πάντα είναι δυνατά” ως “φορείς” επικύρωσης μιας τιμής, η αξιακή μορφή απορροφά και διαλύει στον εαυτό της (χωρίς να τις εξαλείφει) τις κατηγορίες του Κυρίου και του Υποτελή, του Καπιταλιστή και του Εργάτη, του Εκμεταλλευτή και του Εκμεταλλευόμενου κτλ.

                      (4)
Κίνητρο και κατηγορικός σκοπός της κριτικής θεωρίας που απεγκλωβίζει από τις πρακτικο-νοητικές κατηγορίες του κεφαλαίου – χωρίς αυτόν τον απαραίτητο απεγκλωβισμό η όποια θεωρία δεν είναι κριτική αλλά φαινομενολογία και η όποια πρακτική απλώς αναπαράγει την “ψευδή αμεσότητα του υπαρκτού” (Αdorno, Kosík, Barnes) – είναι η ολοποιητική κοινωνική πρακτική κατάργησης των “κοινωνικών σχέσεων των ανθρώπων ως κοινωνικών σχέσεων της αξίας” (Robert Kurz). Η φαινομενολογική κριτική του υπαρκτού που δεν καταλήγει ποτέ στη συγκεκριμένη “ουσία” του είναι αδιαχώριστη όψη και πλευρά του ίδιου του μυστικοποιημένου υπαρκτού με την πρώτη να θεωρεί πως το δεύτερο είναι απλώς μια “μη Αυθεντική εφαρμογή” κάποιων αναλλοίωτων υπερβατoλογικών Ιδεωδών περί της Φύσης του Ανθρώπου, της Κοινωνίας και της Ιστορίας. Με άλλα λόγια η φαινομενολογική “κριτική” είναι μια μη κριτική επιζητώντας το παράδοξο: την “Αληθινή εφαρμογή” των Ιδεωδών της αστικής κοινωνίας (ατομική Ελευθεριά, ατομική Μοναδικότητα, πραγματική Δημοκρατία κτλ κτλ) που για έναν “ακατανόητο και μυστήριο λόγο” εκείνη η ίδια αιωνίως τα μυστικοποιεί.

                       (5)
Η αφηρημένη σύλληψη του χρόνου (και του χώρου), η εννόησή τους ως a priori κατηγορία του “Πνεύματος” (Kant) και της “Επιστημονικής Λογικής” (Hegel)[1], συνδέεται, χωρίς να ανάγεται μονομερώς σ’ αυτήν, με τη γενίκευση της εμπορευματικής κοινωνικής (ανα)παραγωγής και την καθολική κυριαρχία του “γενικού ισοδύναμου”: του χρήματος. Αυτή η σύνδεση δεν είναι μονομερής και αναγωγική αλλά λογική και ιστορική καθώς η καθολική κυριαρχία του “γενικού ισοδύναμου” θεμελιώθηκε στην καπιταλιστική προϊστορία με την Πολιτική Οικονομία των Όπλων και την ανάδυση του Απολυταρχικού Κράτους (Kurz, Barnes).

                        (6)
Ποια είναι η ελάχιστη λογική και ιστορική αφετηρία για την κατανόηση της ανάδυσης, των ιστορικών όρων γέννησης του καπιταλισμού (δηλαδή της καπιταλιστικής προϊστορίας) από μια αγροτική-φεουδαρχική κοινωνική (ανα)παραγωγή που είναι λίγο-πολύ ξένη (και εχθρική ακόμα) ως προς αυτόν; Η δίψα του Απολυταρχικού Κράτους για χρήμα και πιστώσεις (πολεμική οικονομία) έτσι ώστε να ανατροφοδοτεί τόσο μια παραγωγή όπλων όσο και τους επαγγελματίες μισθωτούς δολοφόνους[2] είναι το όχημα που μπορεί να προωθήσει μια γενικότερη “οικονομία της αγοράς” όπου η συσσώρευση (παραγωγή-κυκλοφορία-κατανάλωση) της αφηρημένης “αξίας” (“χρήμα που τίκτει χρήμα” αλέθοντας “αφηρημένη εργασία”) λειτουργεί ως (αντι)κοινωνικός / καταστροφικός / ταυτολογικός γενικός αυτοσκοπός (Kurz); Είναι η προνεωτερική νοοτροπία των πολεμικών επιχειρήσεων (το “κόστος” της στρατιωτικής μηχανής είναι μικρότερο από τη λεία που έχει αρπαχθεί και πουληθεί ως εμπόρευμα) η αρχετυπική μορφή (λογικά και ιστορικά) της σύγχρονης καπιταλιστικής επιχείρησης, της αφηρημένης λογικής “κόστους-οφέλους” της συσσώρευσης του κεφαλαίου; Και για να χαριτολογήσουμε – αλλά όχι και τόσο – είναι το “φως του Διαφωτισμού” η κοινωνική “μεταγλώσσα” – για να μιλήσουμε λίγο με τη μη γλώσσα των μεταμοντέρνων – των “λάμψεων των κανονιών”[3];

                        (7)
Ο μετρήσιμος με-το-ρολόι χρόνος (δευτερόλεπτα, λεπτά, ώρες “εργασίας” χωρίς κανένα συγκεκριμένο περιεχόμενο) γίνεται το γενικευμένο κριτήριο της αφηρημένης ανταλλακτικής αξίας, ο χρόνος που ασταμάτητα διαιρείται για να συγκριθεί και στη συνέχεια ομογενοποιείται και συμμετροποιείται για να ανταλλαχθεί. Αυτή η a priori Λογική αντίληψη του χρόνου αποτελεί ένα σώμα με την παραγωγή / κυκλοφορία / κατανάλωση των εμπορευμάτων, με την ταυτολογική συσσώρευση του κεφαλαίου, με την αέναη εμφάνιση και εξαφάνιση της αφηρημένης αξίας που η φετιχοποιημένη της αντικειμενική/συμβολική/ιδεατή ύπαρξη υπάρχει κοινωνικά και πραγματικά μόνον αν αιωνίως μεταμορφώνεται και αδιαλείπτως-γίνεται-Άλλο: από την εν δυνάμει παραγωγή και την εν δυνάμει δημιουργία της στην κατανάλωση και στην καταστροφή της που ολοκληρώνουν την ενεργό πραγματοποίησή της με το διαρκώς επιταχυνόμενο ενδιάμεσο της κυκλοφορίας της. Μέσα από αυτή την τυφλή, αφηρημένη διαλεκτική[4] και αυτο-προϋποτιθέμενη (Causa Sui) διαδικασία κοινωνικής ολοποίησης και “αυτο-αξιοποίησης”, η αυτονομημένη “κίνηση” της αξιακής μορφής ως πρακτική κοινωνική μεταφυσική παράγει μια εκκοσμικευμένη μεταφυσική του χρόνου.

                         (8)
Αυτοτελείς και αυτάρεσκες στιγμές παρατάσσονται ομοιόμορφες η μια πίσω από την άλλη καθοδηγώντας αδιάλειπτα από το Ένα σημείο (-pre) στο άλλο Ένα σημείο (-post) εκθρονίζοντας ad infinitum η μία την άλλη. Η μονότονη, σχεδόν υπνωτική ακολουθία των χρονικών σημείων επεκτείνεται ταυτολογικά στο άπειρο, οι στιγμές που τα διατρέχουν τραβάνε πάντα μπροστά, στο Μέλλον και κάθε φορά η εκάστοτε “τελευταία-Τελική” στιγμή θεωρεί την προηγούμενη ως “στάδιο” και “σημείο” διέλευσης που καταλήγει σε Αυτήν. Με τη μορφή της εξελικτικής σειράς, με την αφηρημένη μορφή χωρίς περιεχόμενο μιας αδιάλειπτης ροής εξελίξεων που οδηγούν από το ένα χρονικό σημείο (Pre) στο άλλο (Post), η ατέρμονη χρονο-λογική ακολουθία και διαδοχή μετριέται με-το-ρολόι. Ο χρόνος δεν είναι παρά το αιωνίως μετρήσιμο απόρριμμα αυτής της ταυτολογικής κατάληξης από το “πριν” στο “μετά” (κάπου εδώ συγχωνεύονται η γραμμική με την κυκλική παράσταση του χρόνου) και “έχει διάρκεια” όσο κυλά ομοιογενής και α-διάφορος πάνω στις ράγες των αφηρημένων σημείων. Είναι σαν ο χρόνος να έχει μυστηριωδώς απαχθεί από ένα σαρωτικό Mέλλον που βρίσκεται πάντα “πιο μπροστά” από το παρόν (Kosík). Σε αυτή την εφιαλτική κατάσταση ομηρίας η συγκεκριμένη χρονικότητα του παροδικού και του μόνιμου, του σταθερού και του μεταβαλλόμενου, του συνεχούς και του ασυνεχούς εκκενώνεται από κάθε ζωντανό περιεχόμενο και ρίχνεται με βιάση στα κούφια βάθη ενός αβυσσαλέου μέλλοντος που συνεχώς υπεκφεύγει από κάθε νουθέτηση του παρόντος και του παρελθόντος. Μέσα σε αυτή την κατάσταση απαγωγής και ομηρίας (Giorgio Cesarano) η ίδια η χρονικότητα διαιρείται ασταμάτητα σε άπειρα “πριν” και “μετά”, σε αναρίθμητα “χτες”, “σήμερα” και “αύριο” μόνο και μόνο για να μεταμορφωθεί λαίμαργα ολόσωμος ο ζωντανός χρόνος σε μια αιωνιότητα μη διάρκειας και προσωρινότητας. Το κάθε “σήμερα” αδιάλειπτα αποχρονοποιείται ως ένα-άλλο-μεταβατικό-στάδιο και σημείο-διέλευσης του ίδιου μέλλοντος, του “προωθημένου” μέλλοντος που πάντα (προ)ηγείται του παρόντος για να το καταβροχθίζει και να το αποβάλλει αστραπιαία ως παρελθόν.

                         (9)
Ο καπιταλιστικός χωροχρόνος της “αέναης” αξιακής συσσώρευσης με τη σαρωτική του έφοδο στο Μέλλον καταβροχθίζει ασταμάτητα το Παρόν για να το αποβάλλει αστραπιαία και να το απαξιώνει ακαριαία ως Παρελθόν. Η υπερβατoλογική και απόκοσμη χρονικότητα του κεφαλαίου επινοεί τον μετρήσιμο “φυσικό χρόνο” για να νεκρανασταίνεται “φυσιολογικά” ο παρελθοντικός ως τετελεσμένος μελλοντικός κι έτσι ο “χρόνος” αιωρείται μονίμως χαμένος στο μετρήσιμο κενό των-δεικτών-του-ρολογιού που γυρίζουν και γυρίζουν ταυτολογικά, “αιωνίως και στο άπειρο”. Το κεφάλαιο, η “αξία που αξιοποιείται” μέσω της σισυφικής διαδικασίας εξειδίκευσης-αποεξειδίκευσης της “αφηρημένης εργασίας”, φαινομενολογικά μιλώντας, είναι μια “αέναη” υπόσχεση κερδοφορίας-για-το-Μέλλον που πραγματοποιείται συσσωρεύοντας τα χαλάσματα[5] του παρόντος και του παρελθόντος. Αυτός είναι και ο “Άγγελος της Ιστορίας” (Walter Benjamin) του κεφαλαίου. Μέσα από αυτούς τους πραγματικά μυστικοποιημένους κοινωνικούς όρους της “χρονικότητας” η “ιστορία” γίνεται αντιληπτή από την αστική σκέψη (γνωσιολογικά και οντολογικά) με την προκατηγορική και “κρυμμένη” προϋπόθεση μιας αναλλοίωτης σχιζοειδούς Δύναμης, ταυτόχρονα Συνεχής και Ασυνεχής πάνω στον καμβά της οποίας ένα Αόρατο Χέρι ζωγραφίζει την ταυτολογική “ενδεχομενικότητα των γεγονότων” [6].

                       (10)
Η σχιζοειδία της αστικής σκέψης (György Lukács, Kosík, Barnes) ως Λόγος του Κεφαλαίου που τείνει να γίνει Απόλυτος Άνθρωπος/Απόλυτη Κοινωνία/Απόλυτη Ιστορία “εξηγεί τα πάντα” μέσα από την “ενδεχομενικότητα των γεγονότων” (που είναι είτε τυφλά Αναγκαία είτε τυφλά Τυχαία) χωρίς να εξηγεί, συγκεκριμενοποιεί, θεματοποιεί το ίδιο το περιεχόμενό τους και μαζί-με-αυτό τον ίδιο τον εαυτό της. Μέσα από αυτόν τον πραγματικά μεταφυσικό τρόπο (Metafisica Reale) κοινωνικής συγκρότησης των γενικών μορφών της ανθρώπινης δραστηριότητας ως σχιζοειδούς “αντικειμενικού υποκειμένου” για-το-κεφάλαιο εδραιώνονται και τα κάθε λογής καθημερινά καπιταλιστικά “αυτονόητα”: της “κοινωνίας” χωρίς ιστορία και ανθρώπους, της “ιστορίας” χωρίς κοινωνία και ανθρώπους, των “ανθρώπων” χωρίς κοινωνία και ιστορία.

Σημειώσεις

[1] Ο οντολογικός και γνωσιολογικός ροβινσωνισμός του ανθρώπου (Evald Ilyenkov) διατυπώθηκε στους μοντέρνους καιρούς από τους αστούς φιλοσόφους με τη μορφή ενός υπερβατολογικού υποκειμένου διχασμένου και διαιρεμένου ανάμεσα σε δυο οντολογικούς κόσμους, διχασμός που κληρονομείται από τον αρχαίο κόσμο: στον “Κόσμο της Φαινομενικής Εμπειρικής Αίσθησης” που είναι Αναληθής από τη μια, και στον “Κόσμο της Νοητής Λογικής Ουσίας” που είναι Αληθής από την άλλη. Tο υπερβατολογικό υποκείμενο λοιπόν είναι ένα αυθύπαρκτο “φυσικό άτομο”, απομονωμένο και ξεκομμένο από κάθε κοινωνική-ιστορική σχέση που αρχικά αντιλαμβάνεται την συσσώρευση μεμονωμένων και απομονωμένων αισθητηριακών “εντυπώσεων” από τις οποίες στη συνέχεια αφαιρεί με επαγωγή κάτι πολλαπλά επαναλήψιμο, ταυτόσημο, κοινό και γενικό. Αυτό το αφηρημένο γενικό το υπερβατολογικό υποκείμενο το περιγράφει στον ταυτολογικό Εαυτό του με ένα εξατομικευμένο κοινό όνομα, με μια λέξη μέσα στο κεφάλι του τη γενική σημασία της οποίας αναστοχάζεται απαγωγικά με τις a priori καθολικές κατηγορίες του Πνεύματος (αιτία και αποτέλεσμα, ποιότητα και ποσότητα, ταυτότητα/ενότητα και διαφορά/ετερότητα, αναγκαιότητα και τυχαιότητα, φαινόμενο και ουσία, εξωτερικό και εσωτερικό, αντικείμενο και υποκείμενο, χώρος και χρόνος, πρωταρχικό και δευτερεύων κτλ) οι οποίες και βάζουν σε Έσχατη Λογική Τάξη τον Φαινομενικό Εμπειρικό Κόσμο του Υπερβατολογικού Υποκειμένου.

[2] Soldati (μισθοφόροι/έμμισθοι στρατιώτες) που πρέπει να αναπαράγονται εξολοκλήρου με το χρηματικό τους εισόδημα (soldo) και την κατανάλωση εμπορευμάτων. Ως τέτοιες “αντικοινωνικές κοινωνικές φιγούρες” αποτελούν οι μισθοφόροι την αρχετυπική μορφή, τόσο λογικά όσο και ιστορικά, του νεωτερικού κρετινισμού του επαγγέλματος και της μισθωτής, αφηρημένης εργασίας;

[3] Οι καπιταλιστικές κοινωνικές σχέσεις είναι σαν ένα Πιστόλι: η Οικονομία οπλίζει τη σκανδάλη, η Επιστήμη τη λιπαίνει, η Πολιτική και το Κράτος εκτελούν. Βλέπε και Robert Kurz, The “Big Bang” of Modernity.

[4] Η συσσώρευση του Κεφαλαίου ως ταυτολογική κοινωνική πρακτική είναι λογικά ομόλογη με την ταυτολογική συσσώρευση της Γνώσης μέσω της Απόλυτης/Καθολικής χεγκελιανής Έννοιας: το Απόλυτο/Καθολικό σε αέναη κίνηση-αλλαγή-μεταμόρφωση (που-γίνεται-Άλλο) προβάλλοντας τον Εαυτό του στην ολότητα της πραγματικότητας ως μορφή της αυτοδιαμεσολάβησης και της Αιώνιας Επιστροφής εις Εαυτόν. Ο εσώτερος λογικός και ιστορικός δεσμός μεταξύ της ανάδυσης της Νεώτερης Επιστήμης, του Απολυταρχικού Κράτους και των κοινωνικών πρακτικών συσσώρευσης κεφαλαίου δεν μπορεί να θεματοποιηθεί εδώ. Ας αρκεστούμε σε μια θεωρητική σύνοψη. Οι Επιστήμες του Κεφαλαίου ως μορφές γνώσης και μυστικοποίησης ταυτόχρονα, ως όροι και αποτελέσματα οι ίδιες της πραγματικής υπαγωγής της εργασίας στο κεφάλαιο, με το δαιδαλώδη καταμερισμό / θρυμματισμό των δραστηριοτήτων τους και τον αντίστοιχο προσδιορισμό των “αντικειμένων” τους, δεν αναπτύχθηκαν και δεν αναπτύσσονται μέσα από μια αδιάφορη σχέση αμοιβαίας εξωτερικότητας και ανεξαρτησίας. Το αντίθετο, θεμελιώνονται προκατηγορικά κάνοντας κυριολεκτικά “πάσα” και “εννοιακά δάνεια” η μία στην άλλη από έννοιες, ορολογίες και παραστάσεις που θεματοποιούνται ταυτολογικά ως “καθολικής, απόλυτης εμβέλειας” και ως τέτοιες είναι χαρακτηριστικές της καπιταλιστικής κοινωνικής μορφής. Μέσα σε αυτή την “εμποροπανήγυρη της Γνώσης”, η Επιστήμη της Φύσης ως Μηχανικής Υλικών Σωμάτων έχει μια σιωπηλή προνομιακή θέση και λειτουργεί ως ιερό πρότυπο/αρχέτυπο “σκληρής Επιστημονικότητας” (Barnes) με όλες τις άλλες Επιστήμες να συγκρίνουν, να προκρίνουν και να αποκλείουν την Επιστημονικότητά τους σε σχέση με αυτή. Και τούτο δεν είναι τυχαίο. Η νεώτερη Επιστήμη δεν ασκεί την κυριαρχία της στο όνομα των Μυστηρίων του Θεού αλλά εξ’ ονόματος μιας πραγμώδους υλικής φύσης (Res Extensa) που είναι άπειρη και αδιαφοροποίητη, χωρίς εσωτερικά όρια και ποιοτικές διακρίσεις πλην των αδιαίρετων (ή και απείρως διαιρετέων) και μη αντιληπτών ταυτόσημων ατομικών “στοιχείων-σωματιδίων” που συγκροτούν τη “θεμελιακή”, την “πραγματικά πραγματική” φύση. Αυτή η πραγμώδης φύση, η φύση ως ένα αναλλοίωτο και ταυτόχρονα ποσοτικά δυναμοποιημένο συνεχές/ασυνεχές, θεματοποιείται εν κρυπτώ από την ίδια τη νεώτερη Επιστήμη ως ισο-μορφική με την αφηρημένη Διάνοια του Υπερβατολογικού Υποκειμένου (Res Cogitans). Συγκροτείται, με άλλα λόγια, η νεώτερη Επιστήμη και η εννοιολογική της αυτονόμηση στο Πείραμα ως το κυρίαρχο “πνευματικό άρωμα” (το “Απόλυτο Πνεύμα” με χεγκελιανούς όρους) των κοινωνιών του κεφαλαίου, ως γνώση εργαλειακή που-είναι-άμεσα-τεχνολογική συλλαμβάνοντας εννοιακά και ανάγοντας πρακτικά τους ανθρώπους, τις σχέσεις των ανθρώπων, τις σχέσεις των ανθρώπων με τη γήινη φύση, την ίδια τη γήινη φύση ως α-διάφορη “Ύλη σε ποσοτική Έκταση” (Res Extensa), ως άπειρες “πρώτες ύλες” για την παραγωγή ενός κόσμου εμπορευμάτων. Η “Ύλη σε ποσοτική Έκταση” (Μάζα, Βιομάζα, Ενέργεια κτλ κτλ) δεν είναι παρά το προκατηγορικό υπόστρωμα της συσσώρευσης του κεφαλαίου (Barnes) που εγγυάται τυφλά ως μουγκό κοινωνικό a priori (πριν από κάθε πείραμα, πριν από κάθε παρατήρηση, πριν από κάθε θεωρία) το “πραγματικά πραγματικό” με το νομιναλισμό των Επιστημονικών Εννοιών να αποτελούν την άλλη όψη και πλευρά του τεχνολογικού ρεαλισμού τους. Ο “αντικειμενικός ζουρλομανδύας” του Πειράματος είναι το νεωτερικό ιερό “Αποκάλυψης της Αλήθειας” ως κοινός τόπος που συμφύεται η διαχωρισμένη/εργαλειακή γνώση με το “άλλο” της, τις τεχνολογίες του κεφαλαίου. Το θεόπνευστο και θεο-λογικό επεξηγηματικό Χέρι της Επιστήμης σηκώνει το δάκτυλο προς το εκτυφλωτικό “Φως της Αλήθειας” αρκεί η ίδια η εννοιολογική δομή της Επιστήμης, το ίδιο το περιεχόμενο των εννοιών της να παραμένει κρυμμένο και σκοτεινό, αρκεί η ίδια η “Επιστήμη που εξηγεί” να παραμένει χωρίς εξήγηση. Η κατηγορία της Ύλης είναι μια αφαίρεση και ως συγκεκριμένη έννοια που νοηματοδοτεί τις σχέσεις των ανθρώπων και τις σχέσεις των ανθρώπων με τη γήινη φύση αναπτύσσεται (με διαφορετικούς βαθμούς αφαίρεσης και γενίκευσης) σε εκείνους τους πολιτισμούς που παρουσιάζουν έντονη εμπορική/εκχρηματισμένη ανταλλαγή. Αναπτύσσεται, με άλλα λόγια, η αφαίρεση της Ύλης, ως γνωσιολογική/οντολογική κατηγορία, ως άλλη πλευρά της πραγματικής αφαίρεσης της “αξίας” των εμπορευμάτων. Τα εμπορεύματα ως πραγματικά κοινωνικά μεταφυσικά πράγματα που εκφράζουν την αφηρημένα γενική “αξιακή τους ισοδυναμία” μέσω του “αισθητά υπεραισθητού χρηματικού υλικού συμβόλου” εμφανίζονται στην πραγμώδη αμεσότητά τους ως “αντικειμενικά υλικά σώματα” με υποστασιοποιημένες (γνωσιολογικά και οντολογικά) τις αφηρημένες ποσοτικές ιδιότητες που θεματοποιούνται ταυτολογικά από τη “φιλοσοφική/επιστημονική συνείδηση” ως εγγενείς και αναλλοίωτες, (προ) ή και (εν)υπάρχουσες σε κάθε, σε όλα τα “φυσικά υλικά σώματα”. Με άλλα λόγια, η πραγμώδης “φυσική υλικότητα των σωμάτων” ως αφηρημένη ταυτολογική “ουσία” όλων των πραγμάτων ως εμπορευμάτων δεν είναι παρά μια οντολογική/γνωσιολογική φετιχιστική προβολή του κοινωνικού “πνεύματος” του κεφαλαίου όπου οι πραγματικές αφαιρέσεις των “πρώτων υλών” είναι – σχιζοφρενικά και παραληρηματικά – οι “καθολικές υλικές ψυχές” των αισθητά υπεραισθητών εμπορευματοσωμάτων, ανθρωπόμορφων και μη.

[5] Γι’ αυτούς που ζουν ευχόμενοι να πεθάνουν “στην ώρα τους”, στα βαθιά γεράματα τους και στο βραδινό ή μεσημεριανό ύπνο, η αυτοχειρία, το να αφαιρέσει κάποιος τη ζωή του με τα ίδια του τα χέρια ισοδυναμεί με μια “μη ορθολογική πράξη” ενός δια/ταραγμένου ανθρώπου που λύγισε κάτω από το βάρος των περιστάσεων και των δυσκολιών της ζωής. Δεν είναι η “ζωή” άλλωστε ένα “ορθολογικό πεδίο αξιοποίησης των ευκαιριών” και ως τέτοια ένα “ιερό ιδανικό” που θα κερδηθεί/αποκτηθεί τη “σωστή στιγμή” με πολύ κόπο/μόχθο/δουλειά και ο θάνατος δεν είναι η φυσιολογική/βιολογική “μη παραγωγική” κατάληξη αυτής της “παραγωγικής ζωής”; Για τους αυτόχειρες λοιπόν, η θηλιά που τελετουργικά σφίγγουν γύρω από το λαιμό τους και το τελικό πήδημα από το σκαμπό είναι μια ολοδικιά τους τραγική πράξη “αυτοκαθορισμού” χωρίς επιστροφή μεν που δεν σηκώνει όμως άλλες αναβολές/αναμονές, ματαιώσεις και κυνήγια “ευκαιριών” στην αρένα του ανταγωνισμού δε. Το μετέωρο στο σχοινί σώμα του αυτόχειρα είναι η άλλη και η μόνη πραγματική όψη του ιδανικού και ιδεώδους “φυσιολογικού θανάτου της ζωής”, της “ζωής” που βιώνεται εξολοκλήρου δια της εξορθολογισμένης απουσίας της, μέσα από την “αέναη” αναστολή της στο Μέλλον που-δεν-υπάρχει-ακόμα παρά μόνο ως υπόσχεση “κερδοφορίας και αξιοποίησης” του “χρόνου ζωής”.

[6] Cogito, ergo sum (“Σκέφτομαι, άρα υπάρχω”) έγραφε ο Καρτέσιος στο “Λόγο περί της Μεθόδου” συνδυάζοντας άψογα τον υλισμό με τη μεταφυσική της Θείας Δημιουργίας: “όλα τα αποτελέσματα, όλες οι υλικές κινήσεις των σωμάτων που εκτείνονται ποσοτικά σε έναν άπειρο, ομοιογενή, κενό και απόλυτο χώρο και χρόνο ικανοποιούν και διατηρούν την Πρώτη Αιώνια Αιτία που καθορίζει-τα-πάντα χωρίς να καθορίζεται-από-τίποτα, το Θεό, που είναι κοινός σε όλα”.

https://theshadesmag.wordpress.com

 http://dithen2010.blogspot.gr

Σταύρο πες στον Γκι: στην Ελλάδα συνελήφθη ο τζιχαντιστής...

...όχι στο Βέλγιο...

Και ρώτησέ τον: τα Ίμια είναι εξωτερικά σύνορα της ΕΕ;

Το φιλαράκι του Σταύρου Θεοδωράκη, ο Γκι Φερχοφσταντ που του «κάρφωνε» τον Τσίπρα για να του τα...
«χώσει» στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο (περυσινά ξινά σταφύλια δηλαδή)… Και ομοεθνής του βέλγου υπουργού που είπε του Μουζάλα να «βουλιάζει» στο Αιγαίο τους πρόσφυγες… Σήμερα κουνάει πάλι το δάχτυλο δηλώνοντας ότι «Αν η Ελλάδα δεν αποδεχθεί τη συνεργασία της ΕΕ για τη φύλαξη των συνόρων της που είναι και εξωτερικά σύνορα της Ένωσης, θέτει αυτομάτως εαυτόν εκτός Σέγκεν».

Την ίδια ώρα – όλως τυχαίως, ο Σταύρος Θεοδωράκης σε εκδήλωση του κόμματος του δηλώνει: «Η Ελλάδα κινδυνεύει, αυτό το χειμώνα να αποχαιρετήσει τη Σένγκεν, όπως το καλοκαίρι κινδύνευσε την ευρωζώνη».

Μήπως ήρθε η ώρα όμως ο Σταύρος Θεοδωράκης να κάνει και κάτι χρήσιμο για το λαό αυτής της χώρας που τον τίμησε δυο φορές με την ψήφο του; Μήπως είναι η ώρα να σηκώσει το τηλέφωνο και να πει στον φίλο του Γκι (έστω στα ελληνικά και ας μεταφράζει κάποιος άλλος) ότι η χθεσινή σύλληψη του σουηδού τζιχαντιστή δεν έγινε, ούτε στο Βέλγιο ούτε στη Σουηδία, αλλά στην Ελλάδα που είναι ξέφραγο αμπέλι;

Και να τον ρωτήσει: τα Ίμια είναι εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης ή δεν είναι; Διότι σε σχετική ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΚΚΕ Κώστα Παπαδάκη στον Πατρίκ Πακέ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (πριν πέντε ημέρες) η απάντηση ήταν «Δυστυχώς δεν μπορώ να απαντήσω στην ερώτησή σας»!

enimerosi24.gr

Τρελό γέλιο η Ελλάδα

Πιτσιρίκος

(Το σύνθημα στη φωτογραφία είναι από τοίχο της Λεμεσού.)

Καθώς παρακολουθώ από μακριά πια τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα, κοντεύω να κάνω καινούργιο συκώτι από τα γέλια. Ένα από τα πιο αστεία των τελευταίων ημερών ήταν το κόψιμο της παράστασης του ΕΘνικού Θεάτρου -του έργου στο οποίο υπήρχαν και αποσπάσματα από το ημερολόγιο του Σάββα Ξηρού- αλλά, κυρίως, ένα από τα επιχειρήματα αυτών που ήταν κατά του ανεβάσματος της παράστασης.

Έλεγαν λοιπόν όλοι αυτοί οι πολύ ευαίσθητοι άνθρωποι, ως ατράνταχτο επιχείρημα, πως είναι απαράδεκτο το Δημόσιο και οι Έλληνες πολίτες να πληρώνουν για το ανέβασμα μιας παράστασης που περιέχει και απσοσπάσματα από το βιβλίο του Σάββα Ξηρού.

Καλά, έπεσα κάτω από τα γέλια.

Σε μια χώρα που χρεοκόπησε πριν από έξι χρόνια χωρίς οι πολίτες να δουν ποτέ τον λογαριασμό του χρέους, σε μια χώρα που καταργήθηκε η Επιτροπή Αλήθειας Δημοσίου Χρέους, σε μια χώρα που οι πολίτες επί έξι χρόνια πληρώνουν απίστευτους φόρους για να ξεχρεώνουν ελληνικές, γαλλικές και γερμανικές τράπεζες, κάποιοι λένε πως είναι έγκλημα να ανεβαίνει μια παράσταση με τα χρήματα των Ελλήνων.

Να μη σε νοιάζει για τα 300 δισεκετομμύρια που πληρώνεις και κανείς δεν σου είπε από πού προέκυψαν, και να γίνεσαι έξαλλος για μερικές χιλιάδες ευρώ για το ανέβασμα μιας παράστασης.

Το ακόμα πιο αστείο είναι πως αυτό το προφανές δεν το επισημαίνει κανείς.

Και το πάρα πάρα πάρα πολύ αστείο είναι πως, αυτοί που τους ακούνε, κάθονται και το συζητούν.

Και κανείς δεν προσέχει πως κάποιοι από αυτούς που έσκιζαν τα ρούχα τους υπέρ της ελευθερίας της έκφρασης όταν οι χρυσαυγίτες κατέβαζαν μια παράσταση, τώρα δεν είναι καθόλου υπέρ της ελευθερίας της έκφρασης.

Γιατί;

Γιατί είναι αγορασμένοι. Από ολιγάρχες, πολιτικά τζάκια και πρεσβείες.

Τρελό γέλιο σας λέω.

Καλή διασκέδαση!

pitsirikos

Ο πόλεμος των μετρητών

συγγραφέας: Σερένα Νομικού

 

Τα οφέλη για τις τράπεζες και τις κυβερνήσεις είναι φανερά Μπορούν να φορολογούν κάθε συναλλαγή, μπορούν να την επιβαρύνουν με επί πλέον χρεώσεις, παύει να υπάρχει ο κίνδυνος Bank runs και παρακολουθούνται οι πάντες

 

Η Νορβηγία είναι η επόμενη χώρα που συντάσσεται μαζί με τη Δανία, με τη Σουηδία και με την παγκόσμια ελίτ στους φανατικούς εχθρούς των μετρητών. Η μεγαλύτερη τράπεζα της, η DNB, τοποθετήθηκε υπέρ των ηλεκτρονικών χρημάτων (πηγή), δημιουργώντας απορίες σε όλους εμάς τους κοινούς θνητούς. Ειδικά επειδή η χρονική στιγμή που επέλεξε συμπίπτει με τη μεγάλη πτώση των τιμών του πετρελαίου, στο οποίο οφείλεται η ευημερία της Νορβηγίας.

 

Γιατί να θέλουν όλοι την κατάργηση των μετρητών; Ποιός είναι αλήθεια ο λόγος που βιάζονται να επιβάλλουν ουσιαστικά ελέγχους κεφαλαίων, απαγορεύοντας τη χρήση τους; Γιατί τώρα;

 

Υπάρχει κάποια σχέση με την υπερχρέωση των τραπεζών σε ολόκληρη την υφήλιο; Μήπως προβλέπονται εσωτερικές διασώσεις και θέλουν να κλείσουν όλες τις εξόδους κινδύνου των καταθετών; Η μήπως θέλουν να υποχρεώσουν τους καταθέτες να ξοδέψουν τα χρήματα τους για να καταπολεμηθεί η ύφεση; Αυτός δεν είναι ο λόγος των αρνητικών επιτοκίων;

 

Για την κατάργηση των μετρητών επικαλούνται την καταπολέμηση της παραοικονομίας. Των μαύρων χρημάτων, του λαθρεμπορίου, των εσόδων από εγκληματικές ενέργειες κοκ. Πώς να τους πιστέψει όμως κανείς όταν την ίδια στιγμή επιτρέπουν τους φορολογικούς παραδείσους ή θεσμοθετούν τη νόμιμη φοροδιαφυγή για τις πολυεθνικές;

 

Κατά τους ειδικούς πάντως, τα οφέλη μίας κοινωνίας χωρίς μετρητά για τις τράπεζες και τις κυβερνήσεις είναι ολοφάνερα. Μπορούν να φορολογούν κάθε συναλλαγή, μπορούν να την επιβαρύνουν με επί πλέον χρεώσεις και παύει πια να υπάρχει ο κίνδυνος τραπεζικών επιθέσεων. Μπορούν να κατάσχουν τα χρήματα για διασώσεις χρεοκοπημένων τραπεζών, αλλά και να απαγορεύουν τη μεταφορά τους σε άλλες χώρες

 

Έχουν τη δυνατότητα επίσης να παρακολουθούν όλες τις κινήσεις των δουλοπάροικων του συστήματος και να καταγράφουν τις συνήθειες τους. Επομένως, να εγκαταστήσουν κάτι σαν το Μεγάλο Αδελφό του Orwell, ο οποίος το 1950 προέβλεπε πως θα συνέβαινε στο κομμουνιστικό καθεστώς που πίστευε ότι θα κυριαρχούσε στον κόσμο.

 

Βέβαια, το σημερινό καθεστώς δεν είναι εντελώς διαφορετικό. Επικρατεί σταδιακά μία κεντρικά κατευθυνόμενη οικονομία, όπως η κομμουνιστική, με τη διαφορά όμως πως στην εξουσία δεν βρίσκονται οι προλετάριοι, αλλά οι ελίτ. Αιχμή του δόρατος τους είναι οι κεντρικές τους τράπεζες, οι οποίες ελέγχουν τα πάντα. Όποιος δεν το βλέπει είτε εθελοτυφλεί, είτε είναι εκτός τόπου και χρόνου.

 

Όσον αφορά την ελεύθερη οικονομία, έχει πάψει προ πολλού να υπάρχει. Αποτελεί άλλωστε το μεγάλο φόβο των κερδοσκόπων. Όλοι οι διεθνείς οργανισμοί, από το ΔΝΤ έως την ΕΚΤ, υπηρετούν τις ελίτ. Η δημοκρατία δεν λειτουργεί σε καμία σχεδόν χώρα, ενώ γίνονται προσπάθειες να δημιουργηθούν πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Ο λόγος; Απλούστατα, ελέγχονται καλύτερα.

 

Η μεθόδευση; Τα μεταναστευτικά κύματα που ενεργοποιήθηκαν από τους σκόπιμους βομβαρδισμούς στη Μέση Ανατολή. Όλοι βλέπουν πως εξελίσσονται σε εποικιστικά, παρά τις λαϊκές αντιδράσεις. Πνίγονται άλλωστε εύκολα με την κατάλληλη προπαγάνδα: ρατσιστές, ακροδεξιοί, ξενοφοβικοί, μη αλληλέγγυοι με τον πόνο των άλλων κλπ. κλπ.

 

Θα κλείσω με κάτι που αφορά την Ελλάδα, παρά το ότι δεν έχει καμία σχέση με το βασικό μου άρθρο. Το 2014 ένα ιατρικό περιοδικό δημοσίευσε ένα πείραμα δύο Ολλανδών που ερεύνησαν τι είναι αυτό που προκαλεί τα πιο ισχυρά ανθρώπινα συναισθήματα, όπως η χαρά, ο θυμός κοκ.

 

Για να το πετύχουν, χρησιμοποίησαν τη μέθοδο του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος, σε πολλούς ανθρώπους. Απέδειξαν λοιπόν πως η εντονότερη συναισθηματική εμπειρία, όπως μετρήθηκε από τον όγκο της δραστηριότητας του ανθρωπίνου εγκεφάλου και της νευρολογικής αντίδρασης, ήταν η ταπείνωση.

 

Το γεγονός αυτό με έκανε να αναρωτηθώ εάν χρησιμοποιήθηκε σκόπιμα αυτός ο τρόπος, η συλλογική ταπείνωση, για να υποταχτούν οι Έλληνες στις απαιτήσεις της Τρόικας. Εάν αυτή ήταν και είναι η μέθοδος, με τη βοήθεια της οποίας έχουν αποφευχθεί οι κοινωνικές αναταραχές και οι εξεγέρσεις σε μία χώρα που έχει υποστεί τα πάνδεινα, για πάρα πολλά χρόνια, χωρίς την παραμικρή σχεδόν αντίδραση.

 

Ειδικά επειδή οι Έλληνες ταπεινώθηκαν πάρα πολλές φορές, ακόμη και από τις ίδιες τις κυβερνήσεις τους, κατηγορούμενοι ως φοροφυγάδες, τεμπέληδες και διεφθαρμένοι. Οι ταπεινώσεις δε που υπέστησαν και υφίστανται από τον Σόιμπλε ή από τον Dijsselbloem είναι τόσο μεγάλες, που απορεί κανείς για την παθητική αποδοχή τους από την ελληνική κοινωνία και τις κυβερνήσεις της.

 

Δέχτηκαν επί πλέον τη μετατροπή του ΟΧΙ σε ΝΑΙ από την κυβέρνηση, επιβραβεύοντας την, αφού αργότερα την ψήφισαν. Εκτός αυτού, δεν έδωσαν καμία σημασία στα τεράστια προεκλογικά της ψέματα και στη μεγαλύτερη τούμπα όλων των εποχών, όσον αφορά τα μνημόνια.

 

Παρά τους εξευτελισμούς των Ευρωπαίων δε, συνεχίζουν να τάσσονται πλειοψηφικά υπέρ της Ενωμένης Ευρώπης, η οποία τους δυναστεύει αφόρητα, ενώ δεν τους προσφέρει καμία απολύτως προοπτική για το μέλλον τους. Συμπέρανα λοιπόν πως «Είναι η ταπείνωση ανόητε», όπως θα έλεγε ο Σόιμπλε, όταν στόλισε με το συγκεκριμένο επίθετο τον πρωθυπουργό.

Analyst.gr

ΓΙΑΤΙ Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΟΝΟΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Της ΜΑΡΙΑΣ ΝΕΓΡΕΠΟΝΤΗ ΔΕΛΙΒΑΝΗ



ΕΙΣΑΓΩΓΗ



Η αρνητική αντιμετώπιση του εθνικού μας νομίσματος από την πλειονοψηφία των Ελλήνων, μπορεί να δικαιολογηθεί, μόνο, αν πιστεύουν πρώτον, ότι η σωτηρία μας είναι εντός των Μνημονίων και δεύτερον ότι οι δανειστές μας πασκίζουν για τη σωτηρία μας, την ανάπτυξή μας και την ταχεία έξοδό μας από την κρίση.



Θεωρώ και τις δύο αυτές υποθέσεις αυταπόδεικτα αστήρικτες και θα πρόσθετα και παρανοϊκές. Αλλά, αν έτσι είναι τότε η μοναδική λύση στο ελληνικό δράμα βρίσκεται εκτός Μνημονίων και τότε το εθνικό μας νόμισμα εμφανίζεται, πράγματι, ως μονόδρομος.



Την παράλογη απέχθεια των Ελλήνων προς το εθνικό τους νόμισμα, θα την αποδώσω στην απεριόριστη εξουσία των ΜΜΕ, και στη δυνατότητά τους να μεταβάλλουν την πραγματικότητα, δημιουργώντας μέσω της επανάληψης, εσφαλμένες εντυπώσεις και πεποιθήσεις. Ωστόσο, αυτή φαίνεται να τελειώνει, αφού η τελευταία ευρωπαϊκή έρευνα δίνει 44% υπέρ της δραχμής και μόνον 42% υπέρ του ευρώ, ενώ ταυτόχρονα περισσότερο από 60% των Ελλήνων πιστεύουν ότι τα αποτελέσματα του ευρώ ήταν βλαβερά για την Ελλάδα.



ΜΕΡΟΣ Ι. Στον μνημονιακό αστερισμό δεν υπάρχει ελπίδα σωτηρίας


Το πόσο ουτοπική είναι η υπόθεση προσμονής θετικών αποτελεσμάτων, από την εφαρμογή των Μνημονίων τώρα και στο διηνεκές, προκύπτει από την μέχρι σήμερα τραυματική εξαετή εμπειρία από αυτά, αλλά και από το σύνολο των λογικών προβλέψεων για το μέλλον.



Α. Οι συνέπειες των Μνημονίων μέχρι σήμερα


Η εφαρμογή των Μνημονίων επιδείνωσε όλους ανεξαιρέτως τους βασικούς οικονομικούς, κοινωνικούς και ψυχολογικούς δείκτες, έτσι που να είναι αυτόχρημα φαιδρές όλες οι κατά καιρούς διαβεβαιώσεις κυβερνητικών, που δήθεν διαπιστώνουν success stories, άμεση έξοδο στις αγορές, καταγραφή θετικών αναπτυξιακών ρυθμών και άλλα παρόμοια.



Ενδεικτικά θα υπενθυμίσω κάποιες κραυγαλέες περιπτώσεις καθολικής επιδείνωσης στην Ελλάδα και εν συνεχεία θα αναφερθώ σε προβλέψεις για τις εξελίξεις στο μέλλον. Από τα μέχρι τώρα αποτελέσματα προκύπτει, αναμφίβολα, ότι οι μαχαιριές στην οικονομία και κοινωνία της χώρας στόχευσαν με ακρίβεια στο σύνολο των ζωτικών διαρθρώσεων και λειτουργιών της, έτσι που η ανόρθωσή της να αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός. Σε πρόσφατη δήλωση ο πρόεδρος των Ελλήνων βιομηχάνων είπε ότι θα χρειαστούν γύρω στα100δις ευρώ για να ξανασταθεί στα πόδια της η οικονομία. Τα θεωρώ ανεπαρκή, γιατί η οικονομία μας έχει διαλυθεί στα εξ ων συνετέθη. Αυτή η καταστροφή που συνεχίζεται, και μάλιστα με εντεινόμενους ρυθμούς, είναι παρανοϊκό να υποστηρίζεται ότι αποβλέπει στη σωτηρία μας.



*Μακροοικονομικά δεδομένα1.


Στην αρχή της κρίσης το χρέος αντιπροσώπευε περίπου 100% του τότε ΑΕΠ, και ήταν βιώσιμο. Σήμερα, και παρά το αποτυχημένο, επειδή ανεπίτρεπτα αργοπορημένο "κούρεμα", το ποσοστό του χρέους έχει περίπου διπλασιαστεί, στο ΑΕΠ. Και συνεχίζει να σκαρφαλώνει ακάθεκτο έτσι που σε απόλυτους αριθμούς, από 324 δις ευρώ το 2014, θα φθάσει το 2016 στα 337,6 αντίστοιχα. Για την περίοδο 2007-2015 διαπιστώνεται δραματική και χωρίς προηγούμενο, για οικονομία σε ειρήνη, πτώση του κατά κεφαλή ΑΕΠ κατά 27,6%, που αντιστοιχεί σε 70 δις ευρώ και σε απώλεια εισοδήματος, για κάθε Έλληνα πολίτη, ίση με 6.100 ευρώ το χρόνο. Το ελληνικό κατά κεφαλή ΑΕΠ αναλογούσε στο 84,4% του αντίστοιχου Μ.Ο. των κρατών-μελών της ΕΕ, και τώρα εκτιμάται μόνο στο 53,6%2. Η επίσημη ανεργία έφθασε στο 27%, ενώ η ανεπίσημη αγγίζει εφιαλτικά ύψη, αν ληφθεί υπόψη και η σημαντική υποχώρηση της πλήρους απασχόλησης προς όφελος αβέβαιων και ανασφαλών μορφών της. Πριν από την έναρξη της κρίσης η ανεργία ήταν μόνον 7.8%. Η ιδιωτική κατανάλωση, που αποτελεί την ατμομηχανή της οικονομικής ανάπτυξης έχει δραματικά συρρικνωθεί κατά περίπου 47 δισεκατομμύρια ευρώ. Ούτε και οι φετινές γιορτές μπόρεσαν να την ανακάμψουν, αφού ο τζίρος έπεσε κατά 8% σε σχέση με τον αντίστοιχο περυσινό, και σε σύγκριση με την έναρξη της κρίσης κατά περίπου 50%3. Εικόνα πανωλεθρίας εμφανίζει η επένδυση, δημόσια και ιδιωτική, αφού οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου από 57,2 δις ευρώ πριν από την κρίση, ελαχιστοποιήθηκαν στα 18,7 δισεκατομμύρια ευρώ. Μισθοί και συντάξεις έχουν καταποντιστεί. Και στον χώρο των επιχειρήσεων η τελευταία έκθεση της Price Water House Coopers (PwC) που αφορά σε 2.824 ελληνικές επιχειρήσεις με έσοδα άνω των 10 εκατ. ευρώ, καταλήγει στο εφιαλτικό συμπέρασμα ότι το 40%, περίπου, από αυτές είναι υπερδανεισμένες, χωρίς καμιά πιθανότητα επιβίωσης. Ο δείκτης των αυτοκτονιών4, έχει αυξηθεί, από 3,35 ανά 100.000 για την περίοδο 2003-2010 σε 4,56 το 2012 αντίστοιχα. Όπως θα ήταν αναμενόμενο, το 44% των Ελλήνων κατακλύζονται από αρνητικά συναισθήματα, όπως φόβο, ανασφάλεια, αγωνία, απογοήτευση, αγανάκτηση και θυμό. Αλλά και η υγεία των Ελλήνων με χαμηλά εισοδήματα εμφανίζει τάση επιδείνωσης, αφού το 25% αδυνατεί να εξασφαλίσει τα φάρμακα και τη θεραπεία που έχει ανάγκη. 42% των ερωτηθέντων αντιμετωπίζουν χρόνια νοσήματα5. Η πιο καταστρεπτική, γιατί γενικά μη αντιστρέψιμη εξέλιξη της κρίσης είναι, αναμφίβολα, η μαζική φυγή εγκεφάλων, προς αναζήτηση καλύτερης τύχης. Το κόστος αυτής της φυγής εκτιμάται στο αστρονομικό ποσό των 170 δισεκατομμυρίων ευρώ6.



*Δημοσιονομικά.και χρηματοπιστωτικά



Η φοροκαταιγίδα, στην οποίαν κατέφυγαν οι προηγούμενες και η παρούσα κυβέρνηση, απέβλεπε στην ικανοποίηση των ολοένα πιο απάνθρωπων απαιτήσεων των δανειστών. Λησμόνησαν, ωστόσο, ότι σε περίοδο συνεχώς μειούμενων εισοδημάτων, η φοροκαταιγίδα είναι καταδικασμένη να καταλήξει σε αποτελέσματα διαμετρικά αντίθετα από τα επιδιωκόμενα, καθώς ολοένα μεγαλύτερο ποσοστό των φορολογουμένων βρίσκεται σε αντικειμενική αδυναμία εκπλήρωσης των υποχρεώσεών του. Έτσι, ενώ το 2009 τα δηλωθέντα εισοδήματα φυσικών προσώπων ήταν 100,3 δις ευρώ, το 2014 δεν ήταν παρά μόνο 73 αντίστοιχα. Αναφορικά, με το σύνολο των φορολογικών εσόδων της χώρας, αυτά ήταν το 2009 51.266 δις ευρώ και το 2015 εκτιμάται ότι θα είναι μόνο 43.162 αντίστοιχα. Το κράτος αδυνατεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του. Και σε αυτόν τον κρανίου τόπο, κάποιοι αναζητούν πρωτογενές πλεόνασμα, που για το 2015 αναγγέλλεται της τάξεως του 4,3 δις ευρώ7 και, φυσικά, βουτηγμένο στο αίμα. Ωστόσο, ο τραγικός τρόπος δημιουργίας του, ουδόλως εμποδίζει το κουαρτέτο, αλλά και την Κυβέρνηση να το εξαγγέλλει θριαμβευτικά. Οι φόροι, που πληρώθηκαν το 2014 έφθασαν στο, όντως, αδιανόητο ποσοστό του 53,3% των εισοδημάτων των πολιτών. Κάτω από αυτές τις δραματικά ανθυγιεινές συνθήκες πως να υποστηριχθεί, σοβαρά, η ανάκαμψη της οικονομίας; Να πάμε και στην τραγωδία των καταθέσεων, που τελικά οδήγησε στα capital controls8. Το διαθέσιμο χρήμα έχει μειωθεί από 262 δις ευρώ το 2009 σε 153 τώρα. Ακόμη, η Ελλάδα έχει, ουσιαστικά, μείνει χωρίς τράπεζες. Πράγματι, αφού από την αρχή της κρίσης χάθηκαν 3.500 καταστήματα και 50.000 θέσεις εργασίας εντός και εκτός της χώρας, τελικά η αξία τους μηδενίστηκε, και από περίπου 215 δις ευρώ σταθμισμένο ενεργητικό, τελικά, καταληστεύτηκαν από ξένα funds, που τις άρπαξαν για το εξευτελιστικό ποσό των 750 εκατομμυρίων ευρώ, και έτσι χάθηκαν και τα 40 δισεκατομμύρια ευρώ που δανείστηκαν οι Έλληνες για την ανακεφαλαιοποίησή τους.



Β. Οι προοπτικές για το μέλλον



Παρά τα συντρίμμια, που έφερε η εσφαλμένη πολιτική των Μνημονίων, οι αρμόδιοι τολμούν να υπόσχονται ότι το μέλλον μας θα είναι καλύτερο. Δυστυχώς, όμως, θα είναι χειρότερο, και μάλιστα στο διηνεκές. Ιδού μερικά συντριπτικά στοιχεία όχι μόνο για την παρούσα, αλλά και για τις επερχόμενες γενιές αρχίζοντας με τις προβλέψεις της παγκόσμιας έκθεσης του 2015 από την εταιρία PROGNOS ΑG9. Σύμφωνα με αυτές, και με την υπόθεση ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στην Ευρωζώνη, το χρέος στο ΑΕΠ, αναμένεται να αναρριχηθεί στο 245% του ΑΕΠ το 2022, ενώ παράλληλα και μέχρι το 2020 η οικονομία θα συρρικνώνεται με ετήσιο ρυθμό 0,8%. Υπολογίζεται, εξάλλου ότι η ανεργία θα χρειασθεί 25 χρόνια για να πέσει κάτω από το 10% του ενεργού πληθυσμού και μόνο το 2034 η Ελλάδα θα επιστρέψει στο επίπεδο που βρισκόταν πριν από την κρίση. Για το 2016 προβλέπεται, ακόμη, συνέχιση της πτώσης των εσόδων του Κράτους, κυρίως από την άμεση φορολογία, αλλά και πτώση δραματική των εσόδων κοινωνικής ασφάλισης που θα περιοριστούν στα 19 δισεκατομμύρια ευρώ από 26 που ήταν αντίστοιχα πριν από την κρίση. Δεκάδες πολίτες, που έπρεπε να είναι στην εντατική, δεν μπορούν να εξασφαλίσουν κρεβάτι στα νοσοκομεία. Για το 2016 αναμένεται περαιτέρω πτώση του κατά κεφαλή εισοδήματος, που θα φθάσει συνολικά στο 30% και η επίσημη ανεργία θα ανέλθει σε 30% επίσης. Σε πείσμα της αφανισμένης οικονομίας μας, οι δανειστές απαιτούν μέχρι το 2018, επιπλέον 7,5 δις ευρώ. Τέλος, συχνά, ακούμε διαβεβαιώσεις της μορφής, ότι αξίζει να υποστούμε και αυτήν την τελευταία θυσία, για να βγούμε από την επιτήρηση. Αυτές είναι εντελώς παραπειστικές, εφόσον η αλήθεια είναι ότι θα είμαστε, αναγκαστικά, υπό επιτήρηση ώσπου να αποπληρώσουμε το 75% του χρέους.



Β. Παντελώς αδικαιολόγητες οι υποθέσεις ότι τα Μνημόνια θα σώσουν την Ελλάδα



Η Ελλάδα είναι τελειωμένη αν παραμείνει στη φαρμακερή αγκαλιά του κουαρτέτου. Η πραγματικότητα αυτή, αναγνωρίζεται εδώ και καιρό από εκπροσώπους διεθνών οργανισμών, αλλά και από πολυάριθμους οικονομολόγους-ερευνητές, όχι όμως από τις ελληνικές κυβερνήσεις.



Πράγματι, η αποτελεσματικότητα προγραμμάτων, που περιστρέφονται γύρω από την εσωτερική υποτίμηση, την ελαχιστοποίηση των μισθών, και τον ανθυγιεινό πανικό εναντίον του πληθωρισμού, αμφισβητήθηκε, σχεδόν από την αρχή της εφαρμογής τους. Εντελώς, ενδεικτικά αναφέρομαι στις επόμενες δηλώσεις/αναγνωρίσεις σφαλμάτων:



-Η πιο σημαντική ομολογία του ότι το ελληνικό πρόγραμμα ήταν, εξαρχής, εσφαλμένο και ανίκανο να έχει θετική έκβαση, προέρχεται από τον, κατά κάποιο τρόπο πατέρα του, τον πρ. επικεφαλής οικονομολόγο του ΔΝΤ Olivier Blanchard, που στις αρχές του 2013, δήλωσε ότι "η εκτίμηση των πολλαπλασιαστών δεν ήταν ορθή, με αποτέλεσμα να αναμένεται πολλαπλάσια ύφεση αυτής που αρχικά επιδιωκόταν"10. Αλλά, υπάρχει και δεύτερη πρόσφατη και συντριπτική έκθεση του ΔΝΤ11στην οποία αναγνωρίζεται το έγκλημα, που διαπράχθηκε εναντίον της Ελλάδας, με την ομολογία:"Δεν υπολογίσαμε την αναδιάρθρωση χρέους-Παραβιάσαμε το καταστατικό". Είχαν προηγηθεί ανάλογες αντιδράσεις, από την κυρία Christine Lagarde, τον πρώην Γενικό Διευθυντή του ΔΝΤ Dominique Strauss-Kahn, τον καθηγητή Assoka Monti, το γνωστό οικονομολόγο Martin Wolf και εντελώς πρόσφατα με επιστολή τους προς ΗΠΑ και ΕΕ, 15 Η έκθεση αφήνει αιχμές για το εσφαλμένο πρόγραμμα που επιβλήθηκε στην Ελλάδα από την Τρόϊκα. Νομπελίστ ζητούν να εφαρμοστούν πολιτικές που να εξασφαλίσουν ανάπτυξη στην Ελλάδα. Πως αντέδρασαν οι ελληνικές κυβερνήσεις τότε και τώρα; Η απάντηση, όσο απίστευτη και αν είναι, είναι ότι απλώς δεν αντέδρασαν, αλλά δέχθηκαν πειθήνια την περιφρονητική δήλωση/προτροπή του Γερμανού ΥΠΟΙΚ ότι "το πρόγραμμα είναι άριστο, αλλά οι ανίκανοι Έλληνες δεν το εφαρμόζουν σωστά, και δεν έχουν παρά να εξακολουθήσουν τις μεταρρυθμίσεις". Ένα ειδεχθές έγκλημα που κατάστρεψε ένα ολόκληρο έθνος, και παραμένει χωρίς τιμωρία, αλλά και χωρίς αλλαγή της εξαρχής λανθασμένης πολιτικής.



Έγινε, τελικά, πιστευτή αυτή η εκδοχή του Γερμανού ΥΠΟΙΚ, που διαψεύδει το ΔΝΤ; Μα φυσικά όχι, και μια από τις πολλές αποδείξεις είναι η απάντηση του ίδιου υπουργού Οικονομίας της Γερμανίας στον πρ. Έλληνα υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, όταν του επέστησε την προσοχή ότι "αυτό το πρόγραμμα δεν θα επιτύχει", απάντησε με κυνισμό; " Το γνωρίζω"12.



Και να συνεχίσω με τον γνωστό Γερμανό οικονομολόγο Hans Werner Sinn του Ινστιτούτου ΙFO και σύμβουλο του Wolfgang Schäuble , ο οποίος δήλωσε :13 "Η Ελλάδα θα επανέλθει σε δύο χρόνια στη σημερινή κατάσταση, και τότε θα βγει από την Ευρωζώνη με διπλό νόμισμα", δεδομένου ότι "το συμφωνημένο πρόγραμμα θα ναυαγήσει, και θα χρειαστεί και τέταρτο Μνημόνιο". Και εμείς, ως "πρόβατα για σφάξιμο" τι άραγε περιμένουμε;



* Οι δανειστές, φυσικά, δεν θέλουν το καλό μας, και αν και αυταπόδεικτο, ιδού μερικές κραυγαλέες αποδείξεις:



α) Αφού εξόντωσαν μισθωτούς και συνταξιούχους, οι δανειστές προχωρούν αδίστακτα στον αφανισμό των αγροτών και των επιχειρηματιών, που κατόρθωσαν, μέχρι στιγμής να επιβιώσουν. Η χαριστική βολή στην οικονομία μας που πνέει τα λοίσθια.



β)Απελευθερώνεται η πρόσβαση των λεγόμενων funds (άλλως, κοράκια ), που θα αγοράζουν τα κόκκινα δάνεια των δανειοληπτών, που δεν μπορούν να τα ξεπληρώσουν στο 5%-50% της αξίας τους. Εξανεμίζονται, έτσι, περιουσίες της τάξεως των 100 δισεκατομμυρίων ευρώ , που εκπροσωπούν τους κόπους και τα όνειρα ζωής περίπου 420.000 νοικοκυριών, και πολλά από αυτά θα πυκνώσουν τις τάξεις των αστέγων.



γ) Με συνοπτικές διαδικασίες προχωρεί το αναίσχυντο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας. 14 αεροδρόμια, ουσιαστικά, χαρίστηκαν σε Γερμανούς, και αγνοήθηκε πολυτελώς το 72% του ΟΧΙ των Επτανησίων σε σχετικό δημοψήφισμα. Είναι, παράλληλα, έκδηλη η ανυπομονησία των δανειστών για την επιτάχυνση της εκποίησης της χώρας, προτού καταρρεύσει πλήρως η χώρα. Τι είδους ανάπτυξη μπορεί, άραγε, να γίνει όταν δεν θα υπάρχει πια τίποτε για να αναπτυχθεί;



δ) Οι δανειστές έχουν το θράσος (και γιατί όχι, αφού γίνονται ασμένως αποδεκτά όσα παράλογα μας ζητούν ) να απαιτήσουν από τη Γενική Γραμματεία εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών την πλήρη καταγραφή με κάθε λεπτομέρεια, κάθε στοιχείου που βρίσκεται στην κατοχή των 10 εκατομμυρίων Ελλήνων. Και αυτά για αρπαγή.



Συμπέρασμα Μέρους Ι



Παρανοϊκό να πιστεύει κανείς ότι το περιεχόμενο των Μνημονίων αποβλέπει στη σωτηρία μας. Πού είναι λοιπόν το αίσθημα αυτοσυντήρησής μας;



Μέρος ΙΙ. Υπάρχει ελπίδα μόνον αν επανέλθουμε στο εθνικό μας νόμισμα



Δεν θα επεκταθώ σε τεχνητής φύσης λεπτομέρειες για το πως θα πρέπει να γίνει αυτή η μετάβαση, αλλά θα παραπέμψω στην πράγματι εξαιρετική εισήγηση του καλεσμένου μας καθηγητή Gerard Lafay με τίτλο "Έξοδος από το ευρώ", που πιστεύω ότι πρέπει να έχει μια όσο γίνεται ευρύτερη κυκλοφορία. Να σας πληροφορήσω ακόμη ότι ο καθηγητής Gerard Lafay έχει εκδώσει ένα βιβλίο για την Ελλάδα, που μόλις κυκλοφόρησε στο Παρίσι, με άρθρα Ελλήνων και Γάλλων υπέρ της επανόδου στο εθνικό μας νόμισμα, είναι αυτό και το συνιστώ σε όσους διαβάζουν γαλλικά. Θα αναφ, αναφερθώ απλώς, στο τι σημαίνει κυρίαρχο εθνικό νόμισμα και τι μπορούμε λογικά να αναμένουμε από την πιθανότητα εισαγωγής του.



Α. Που έγκειται η σπουδαιότητά του



Συχνά, όσοι είναι εναντίον μιας νέας δραχμής αμφισβητούν τις δυνατότητές της με το επιχείρημα "τι περισσότερο θα κάνει η δραχμή που δεν το κατορθώνει το ευρώ"; Είναι, φυσικά, τραγικά λανθασμένη αυτή η άποψη. "Όχι μόνο επειδή το ευρώ είναι δανειζόμενο χρήμα, που μας δίνεται με το σταγονόμετρο, και συνεπώς δεν μπορεί να στηρίξει τις αναπτυξιακές ανάγκες μιας κατεστραμμένης οικονομίας, όχι μόνο γιατί η ΕΚΤ μπορεί να διακόψει την παροχή του όποτε και για οποιανδήποτε αιτία το αποφασίσει, προκαλώντας μας ασφυξία, όπως το βιώσαμε ήδη. Αλλά, και επειδή το χρήμα, εκτός από το ότι είναι μέτρο αξίας, μέσο ανταλλαγής και μέσο εξόφλησης υποχρεώσεων, αποτελεί επιπλέον και ισχυρότατο μέσο κατεύθυνσης της οικονομίας. Το ευρώ κατασκευάστηκε ως ουδέτερο νόμισμα, ως νόμισμα φάντασμα ή νόμισμα ατελές και γι’ αυτό δεν έχει τη δυνατότητα να επηρεάζει τα πραγματικά μεγέθη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Είναι, απλώς, προγραμματισμένο για να εξασφαλίζει στα κράτη-μέλη της ΕΕ νομισματική ισορροπία, αδιαφορώντας για την πορεία των πραγματικών οικονομικών μεγεθών. Οι σχετικές προδιαγραφές των εμπνευστών του, που ήταν πανικόβλητοι στη σκέψη του πληθωρισμού, στους κόλπους της Ευρωζώνης, κατασκεύασαν ένα νόμισμα απολύτως θωρακισμένο εναντίον του πληθωρισμού, αλλά φευ όχι και εναντίον της ύφεσης. Το Σύμφωνο Σταθερότητας απαιτεί από τα κράτη-μέλη την τήρηση όρων, όχι μόνον εξωπραγματικών, αλλά και βλαβερών, δεδομένου ότι καταλήγουν σε στραγγαλιστική λιτότητα, σε μόνιμο περιορισμό της οικονομικής δραστηριότητας, σε υψηλή ανεργία, αλλά και σε κραυγαλέες ανισότητες. Πρόκειται για τους μη παρεμβατικούς οικονομολόγους, που πιστεύουν στην αυτορρύθμιση των αγορών κτλ., σε αντίθεση με τούς παρεμβατικούς που επικρατούν το 1936 με τον J.M. Keynes. Οι παρεμβατικοί, λοιπόν, οικονομολόγοι αναγνωρίζουν, ως τον κυρίαρχο ρόλο του χρήματος, τη δυνατότητα επηρεασμού της οικονομίας. Κάθε μορφή ή βαθμός οικονομικού προγραμματισμού, για να καταλήξει σε συνθήκες ισορροπίας οφείλει να εξασφαλίσει κατευθυντήριο ρόλο στο χρήμα, καθώς και στη νομισματική πολιτική. Π.χ. η αναπτυξιακή προσπάθεια χρειάζεται κατάλληλη νομισματική πολιτική, με επαρκή ρευστότητα, ακόμη και κάποιο ποσοστό ελεγχόμενου πληθωρισμού, μέχρι το σημείο που η επιπλέον προσθήκη ποσότητας χρήματος δεν επηρεάζει το επίπεδο των τιμών, διότι εξαντλείται στη σταδιακή απορρόφηση της ανεργίας. Η πραγματοποίηση της πλήρους απασχόλησης σηματοδοτεί το σημείο, πέραν του οποίου η προσθήκη ποσότητας χρήματος αυξάνει τις τιμές, σύμφωνα με τη θεωρία του J.M. Keynes, αλλά όχι πριν. Εξάλλου, στις ιδιότητες του χρήματος, ο Keynes προσθέτει και αυτήν της προφύλαξης, αναμένοντας στο μέλλον καλύτερες ευκαιρίες. Η σπουδαιότητα του χρήματος έγκειται στο γεγονός ότι από την ποσότητά του εξαρτάται η ένταση της οικονομικής δραστηριότητας, ο ρυθμός ανάπτυξης, ο τρόπος κατανομής του εισοδήματος και ο όγκος της απασχόλησης. Είναι, συνεπώς, σαφές ότι η ισχύς ανήκει σε αυτούς που δημιουργούν το χρήμα και σε αυτούς που το ελέγχουν. Το χρήμα είναι δύναμις. Και αναφέρω τη σχετική ρήση του M.A. Rothschild׃ "Αφήστε με ελεύθερο να εκδίδω και να ελέγχω τα χρήματα ενός έθνους και δεν με ενδιαφέρει ποιού".



Β. Τι μπορούμε να επιτύχουμε με τη νέα δραχμή



Από αυτές τις απεριόριστες δυνατότητες του χρήματος έχει δραματική ανάγκη η κατεστραμμένη ελληνική οικονομία, για να αρχίσει σχεδόν από το μηδέν την ανασυγκρότηση της παραγωγικής της βάσης, για να αναγεννήσει το διαλυμένο κράτος Πρόνοιας, για να περιορίσει τις χωρίς προηγούμενο ανισότητες κατανομής της, για να επικεντρωθεί στις μεταρρυθμίσεις από τις οποίες έχει πράγματι ανάγκη και όχι σε αυτές που συνίστανται στο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, και στη δημιουργία συνθηκών ζούγκλας στην αγορά εργασίας, για να αποκτήσουν και πάλι οι Έλληνες αυτοεκτίμηση και αξιοπρέπεια, για να ξαναγίνουν κυρίαρχοι της χώρας τους. Και, τελικά, για να πληρώσουν το χρέος τους, μέσω της ανάπτυξης και όχι της συρρίκνωσης της οικονομίας τους, όταν αυτό πάψει να είναι λερναία Υδρα, και βέβαια αφού συμψηφιστεί με τα χρέη των Γερμανών από το κατοχικό δάνειο και από τις καταστροφές της κατοχής.



Με την εκτύπωση του εθνικού μας νομίσματος, και χωρίς πανικό απέναντι σε έναν ελεγχόμενο πληθωρισμό, που περιορίζει το χρέος και είναι επιθυμητός, θα αρχίσει η ανασυγκρότηση. Και ας εγκαταλείψουμε, όσο πιο γρήγορα γίνεται, τις ουτοπίες, που άλλοτε οραματίζονται συρροή ξένων επενδύσεων, που δήθεν εξασφαλίζουν την ανάπτυξη και άλλοτε διαπιστώνουν δήθεν την έναρξή της. Στο σημείο μηδέν που βρίσκεται η Ελλάδα, οι ξένοι προσελκύονται μόνον για να συμμετάσχουν στο γενικό ξεπούλημα.



Να επισημάνω, ακόμη, την άμεση ανάγκη μιας κυβέρνησης, οικουμενικής ή σωτηρίας, που να θέσει τέρμα στην εφαρμογή της κατά συρρ οή εγκλημάτων εναντίον του ελληνικού λαού και να επικεντρωθεί στην προσπάθεια εξεύρεσης του λιγότερου οδυνηρού τρόπου, για τη μετάβαση της χώρας στο εθνικό της νόμισμα.



Το τελικό συμπέρασμα της εισήγησής μου είναι μια ευχή: δηλαδή, αυτό το τόσο ηθελημένα παρεξηγημένο GREXIT, που χρησιμοποιείται, ως Αρμαγεδδών, να γίνει όσο πιο γρήγορα γίνεται η αρχή της αναγέννησης της Ελλάδας.
iskra

Ο δεκάλογος του αυτονόητου

Δεν είναι ηλίου φαεινότερο πως μόνο ένας ανισόρροπος θα δεχόταν να πληρώνει συνεχώς υψηλότερους φόρους, για διαρκώς μικρότερες παροχές; Να ξοδεύει τα χρήματα του σε εισφορές για συντάξεις που δεν πρόκειται να πάρει ποτέ;

.

Πόσο δύσκολο είναι να καταλάβει κανείς τα αυτονόητα; Πώς μία λύση που δεν είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμη, ούτε κοινωνικά αποδεκτή, δεν είναι λύση; Πως μπορεί μεν να κοροϊδεύει κανείς τους πολλούς, για ένα μικρό χρονικό διάστημα, με χιλιάδες ψέματα και κενές υποσχέσεις, αλλά όχι τους πάντες για πάντα; Επιγραμματικά τα εξής:

(1) Δεν είναι αυτονόητο πως ένα δημόσιο χρέος που πλησιάζει στο 180% του ΑΕΠ και δεν χρηματοδοτείται με εσωτερικό δανεισμό, επειδή οι Πολίτες δεν εμπιστεύονται το κράτος τους, είναι αδύνατον να εξυπηρετηθεί; Πως πρέπει λοιπόν να υπάρξει ονομαστική διαγραφή τουλάχιστον του 50%, πριν ακόμη η χώρα πτωχεύσει, αδυνατώντας να πληρώσει οτιδήποτε; Πως για να επιτευχθεί η διαγραφή απαιτείται η συνεργασία των δύο μεγάλων κομμάτων και όχι οι συνεχιζόμενες, διχαστικές, ανόητες «κοκορομαχίες» τους;

(2) Δεν είναι αυτονόητο πως η ελληνική οικονομία έχει βαλτώσει, ενώ δεν πρόκειται ποτέ να λειτουργήσει κερδοφόρα, εάν δεν δρομολογηθούν οι σωστές μεταρρυθμίσεις; Για να γίνουν όμως αποδεκτές οι απαραίτητες αλλαγές και να εφαρμοσθούν από την κοινωνία, δεν πρέπει να υπάρχουν μελλοντικές προοπτικές; Με αυτό το ύψος του δημοσίου χρέους, πόσο μάλλον με την κατακόρυφη αύξηση του ιδιωτικού (πάνω από 200 δις € ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις), είναι δυνατόν να υπάρχει μέλλον;

(3) Δεν είναι αυτονόητο πως όσο δεν επενδύουν οι Έλληνες, δεν πρόκειται να επενδύσει κανένας ξένος; Χωρίς όμως επενδύσεις μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας; Από την άλλη πλευρά, ποιός θα επενδύσει σε μία υπό χρεοκοπία χώρα που κινδυνεύει να βγει από το ευρώ, με μία ζήτηση που συνεχώς μειώνεται, με καθημερινές πτωχεύσεις, καθώς επίσης με μία στενότητα ρευστότητας που διαρκώς επιδεινώνεται; Με τόσο υψηλή ανεργία λύνεται ποτέ το ασφαλιστικό;

(4) Δεν είναι αυτονόητο πως όσο μειώνεται το ΑΕΠ, τόσο περιορίζονται τα έσοδα του δημοσίου και τόσο περισσότερα μέτρα θα επιβάλλονται για να καλυφθεί η διαφορά; Πως δεν είναι οι δανειστές αυτοί που ζητούν συνεχώς καινούργια μέτρα, αλλά η οικονομική υποχώρηση, η ύφεση που δημιουργεί νέες ανάγκες; Πως τα μέτρα τροφοδοτούν το σπιράλ του θανάτου, έως εκείνη τη στιγμή που τα πάντα καταρρέουν; Ότι αυτό που θέλει η Ευρώπη σήμερα είναι να μας διώξει όσο πιο γρήγορα μπορεί, αφού έχουμε προσβληθεί από μία ανίατη ασθένεια, αλλά εμποδίζεται από τις ΗΠΑ;

(5) Δεν είναι αυτονόητο πως τα 2,5 εκ. εργαζομένων είναι αδύνατον ποτέ να χρηματοδοτήσουν τους 1,5 εκ. ανέργους, το 1 εκ. δημοσίων υπαλλήλων και τους 2,5 εκ. συνταξιούχους; Από που θα βρει το χρεοκοπημένο δημόσιο τα χρήματα για να καλύψει τη διαφορά, αφού τα ασφαλιστικά και λοιπά ταμεία είναι άδεια, τα έσοδα του συνεχώς υποχωρούν, ενώ δεν μπορεί να δανείζεται από τις διεθνείς αγορές; Με ταξικές κλοπές; Με πολιτικές διώξεις;

(6) Δεν είναι αυτονόητο πως κανένας δεν υποχρέωσε το κυβερνών κόμμα να θέσει υποψηφιότητα στις εκλογές και να τις κερδίσει; Αφού όμως το ίδιο το αποφάσισε, πώς είναι δυνατόν να παραπονιέται ότι βρήκε δυσκολίες; Ειδικά κατά τη δεύτερη εκλογή του, όπου γνώριζε πολύ καλά τί θα αντιμετώπιζε; Εάν δεν μπορούσε να τα καταφέρει, τότε γιατί ανέτρεψε την προηγούμενη κυβέρνηση και γιατί διεκδίκησε ξανά την εξουσία;

(7)  Δεν είναι αυτονόητο πως όταν ξεπουλάει μία επιχείρηση ότι έχει και δεν έχει, δεν σώζεται αλλά απλά επιμηκύνει τον επιθανάτιο ρόγχο της; Που βλέπει κανείς τη διαφορά, όσον αφορά το κράτος και τις ιδιωτικοποιήσεις σε εξευτελιστικές τιμές; Πως είναι δυνατόν να ανέχεται ένας λαός τέτοια συμπεριφορά και τόσες ταπεινώσεις, ισχυριζόμενος ότι είναι υπερήφανος;

(8) Δεν είναι αυτονόητο πως μόνο ένας ψυχοπαθής θα δραστηριοποιόταν επιχειρηματικά ή επαγγελματικά σε μία χώρα που προσπαθεί να ληστέψει τους πάντες για να επιβιώσει, συντηρώντας παράλληλα το βρόγχο του πελατειακού κράτους, χωρίς καμία προοπτική; Πως μόνο ένας ανόητος θα εμπιστευόταν τις καταθέσεις του σε τράπεζες που σχεδιάζουν να τις κλέψουν για να διασωθούν; Η θα αγόραζε μετοχές τους, έχοντας την εμπειρία της μεγαλύτερης ληστείας όλων των εποχών από αυτές, με τις ευλογίες της κυβέρνησης;

(9) Δεν είναι αυτονόητο πως μόνο ένας ανισόρροπος θα δεχόταν να πληρώνει συνεχώς υψηλότερους φόρους, για διαρκώς μικρότερες παροχές; Να ξοδεύει τα χρήματα του σε  εισφορές για συντάξεις που δεν πρόκειται να πάρει ποτέ; Πως δεν είναι ένοχοι οι Έλληνες επειδή αυτοί ψηφίζουν τις κυβερνήσεις τους, αφού το πολιτικό σύστημα, έτσι όπως έχει δομηθεί μετά το 1980, δεν τους προσφέρει στην πραγματικότητα καμία επιλογή;

(10) Δεν είναι αυτονόητο πως κανένας αξιοπρεπής κοινωνικός φορέας δεν κάθεται να συζητήσει με μία κυβέρνηση που δεν κράτησε ποτέ το λόγο της; Ακόμη περισσότερο, με μία κυβέρνηση που ακόμη και να ήθελε, δεν θα μπορούσε να του προσφέρει κάτι, αφού δεν έχει ούτε τα χρήματα, ούτε την πρωτοβουλία των αποφάσεων, παραμένοντας άβουλο πιόνι των δανειστών;

Τέλος, δεν είναι αυτονόητο πως είμαστε αθεράπευτα εγκλωβισμένοι στο ευρώ, στο χρέος και στα μνημόνια, ενώ δεν έχουμε εκείνο το ικανό πολιτικό και τραπεζικό προσωπικό που θα μπορούσε να δρομολογήσει επιτυχώς ένα εθνικό νόμισμα; Πως δεν είναι αυτού καθεαυτού το νόμισμα το πρόβλημα της οικονομίας μας, αλλά όλα τα υπόλοιπα; 

Analyst.gr