Κυριακή 27 Απριλίου 2014
ΟΙ ΦΥΛΕΣ ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΩΝ
Τις θυμάστε; Οι φυλές της Αθήνας. Οι φυλές των διακοπών. Οι φυλές της
νύχτας. Όλες κατοικέδρευαν σε κλασσικό λαιφστάιλ είδος άρθρου, στο
οποίο ο συγγραφέας έφτιαχνε κουτάκια για τον υπό εξέταση πληθυσμό. Είδος
που ξεχάστηκε, όπως και οι συνεντεύξεις με ανερχόμενα ξέκωλα ή/και
σούργελα, οι συμβουλές για τα 20 πράγματα που πρέπει να κάνει ένας
άντρας πριν τα τριάντα και οι διαφημίσεις για σινιέ και γκάτζετ, παρότι
κάποτε κοσμούσαν εβδομαδιαίως και μηνιαίως και κάθε τρεις και λίγο κάθε
λαιφστάιλ περιοδικό που σέβονταν τον εαυτό του.
Άχ, άλλες εποχές – ο Κωστόπουλος διέθετε εκδοτική αυτοκρατορία, οι τράπεζες μοίραζαν αβέρτα δάνεια, ο Άκης ήταν κορυφαίο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, ο Λαυρεντιάδης αποτελούσε πρότυπο επιχειρηματία και χριστιανού και ο Άδωνις ήταν κινούμενη καρικατούρα τρας τι-βι. Πώς να μην τις νοσταλγήσεις; να μην επιδιώξεις την ανάσταση των νεκρών; Διότι, με αυτήν την κακούργα Κρίση, άντε και χάθηκαν οι δουλειές, οι μισθοί, οι συντάξεις, τα δικαιώματα των εργαζομένων – αλλά να χαθούν και οι λίστες με τις «φυλές» και τα σχετικά περιοδικά δύσκολα το αντέχεις…
Πρόκειται για αδικία και μεγάλη απώλεια του Τύπου. Ε, λοιπόν, όχι! Δεν θα τη δεχθούμε! Απλώς θα φέρουμε το ξεχασμένο αυτό είδος στα μέτρα της εποχής. Σας παρουσιάζουμε λοιπόν, όχι χωρίς κάποια υπερηφάνεια, τις Φυλές Των Μνημονιακών:
Το λαμόγιο
Στα πανεπιστημιακά τους χρόνια ήταν αριστεροπαπανδρεϊκοί ή Ρήγας Φεραίος. Μεταμορφώθηκαν εν μία νυκτί σε εκσυγχρονιστές, μόλις ανέβηκε στην εξουσία ο Σημίτης και γίναν πολλά τα λεφτά, Άρη. Λάτρεις του «πρωθυπουργού που μας έβαλε στο Ευρώ», κριτικοί απέναντι στον Καραμανλή (δήθεν από ιδεολογία, αλλά κατά βάθος επειδή θεωρούσαν τους δεξιούς αρχάριους στα «κόλπα» και περίμεναν την επιστροφή του ΠΑΣΟΚ – άσε που προσπάθησε για λίγο να τους κόψει την πρόσβαση στην κουτάλα!), αγκάλιασαν στη συνέχεια την επανάσταση του α(υτο)νόητου του ΓΑΠ με την ίδια άνεση που στηρίζουν τη σημερινή κυβέρνηση. Δηλώνουν φιλελεύθεροι και αυτοδημιούργητοι και διατυμπανίζουν πως απεχθάνονται τον κρατισμό και το δημόσιο ― κρατώντας επιμελώς κρυμμένο το γεγονός ότι τρώνε αβέρτα και εμμέσως και αμέσως από αυτό.
Χωρίζονται σε δυο κατηγορίες: τα λαμόγια ιδιωτικής πρωτοβουλίας και τα κρατικά.
Τα λαμόγια ιδιωτικής πρωτοβουλίας τρώνε (όπως έτρωγαν πάντα) το κρατικό χρήμα μέσα από το σύστημα διαπλοκής. Προμήθειες, δημόσια έργα, συνεργασίες με ξένες εταιρίες που επιβάλλονται από τον ξένο παράγοντα, μεσάζοντες για τους εθνικούς εργολάβους, κομπίνες, ξέπλυμα χρήματος κλπ κλπ. Αυτή η υποκατηγορία φυλάει το δαχτυλίδι εκδοτών και επιχειρηματιών και η σχέση της με το εκάστοτε γκουβέρνο περνά μέσα από τη σχέση του αφεντικού τους με αυτό.
Τα κρατικά λαμόγια είτε είναι απευθείας μεγαλοστελέχη του Δημοσίου, καθηγητές Πανεπιστημίου, πολιτευτές που μπήκαν στη φάμπρικα των διορισμών επικεφαλής οργανισμών είτε μισθοδοτούνται από κανα δυό οργανισμούς και επιτροπές, είναι τοποθετημένα (“αμισθί”) σε κάποιο Δ.Σ για να μοιράζουν χάρες (με το αζημίωτο), και έχουν τη γυναίκα ή τα παιδιά τους αποσπασμένα σε γραφείο φίλου (τους) υπουργού.
Μπορεί κάποια (ελάχιστα) λαμόγια συνάδελφοί τους να έχουν καταλήξει στη φυλάκα στο όνομα μιας δήθεν κάθαρσης, αλλά οι ίδιοι καταφέρνουν και κρατιούνται, όσο και αν πέσει οι αποδοχές τους (άλλωστε είχαν και κομπόδεμα από τις «χρυσές εποχές»). Υποστηρίζουν, μάλιστα, ιδιαίτερα όταν αποφασίζουν ή υπογράφουν απολύσεις ότι «όποιος είναι άξιος δεν χάνει τη δουλειά του».
Συχνότατα δεν είναι και πολύ ευφυείς ― είναι όμως όσο χρειάζεται για να βρούν και να κολλήσουν δίπλα σε κάποιον ευφυέστερο του ιδίου φυράματος.
Διαβάζουν: Δεν διαβάζουν – κάποτε όμως γράφουν οι ίδιοι. Ή κάνουν εκπομπές στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση.
Αγαπημένο θέμα συζήτησης: Οι ευκαιρίες για λαμογιές μέσα στην Κρίση, οι πιο ασφαλείς οφσόρ, μάρκες πούρων, γιατί πουλήσαν το καγιέν και πώς βολεύονται με το μίνι, πού να βρεις καλό στέικ στην Αθήνα.
Χαρακτηριστική ατάκα: «Κάθε κρίση είναι και μια ευκαιρία».
Πιο ευτυχισμένη στιγμή: η πώληση του ΟΠΑΠ.
Ο δεξιός με βασιλοχουντικές ρίζες
Χαίρονται που ήρθαν οι Γερμανοί να «βάλουν μια τάξη στο Ελληνικό κράτος». Όπως άλλωστε χαίρονταν οι παππούδες τους, τότε στην Κατοχή, όταν έκαναν περιουσία συνεργαζόμενοι με τους παππούδες του Σόιμπλε και του Ράιχενμπαχ.
Τίποτα δεν τους φοβίζει όσο το ενδεχόμενο να έρθουν στην εξουσία οι «αναρχο-άπλυτοι του Σύριζα να μας τα πάρουν όλα», ιδιαίτερα καθώς φέρνουν στο νου τους την ιστορία (την οποία άκουγαν κάθε Πρωτοχρονιά στο οικογενειακό τραπέζι), για το πώς ξέφυγε παρά τρίχα από το φονικό κονσεβοκούτι ο θείος τους ο χωροφύλακας απ’ το Γύθειο.Στη δουλειά τους είναι υποτακτικοί, απεργοσπάστες και κόλακες των προϊσταμένων τους, πρόθυμοι να δεχθούν εξευτελισμούς, υπερωρίες και περικοπές «για το καλό της εταιρείας».
Τη Χρυσή Αυγή τη βλέπουν φιλικά, αλλά εκτιμάνε περισσότερο αυτούς που βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας, και ιδιαίτερα τον Δένδια και τον Άδωνι (που αποτελεί και προσωπικό τους ίνδαλμα).
Διαβάζουν: Πρώτο Θέμα και Δεξί Εξτρέμ. Στη βιβλιοθήκη τους θα βρείς επίσης βιβλία όπως «Τα μυστικά της Σιών», «Τα δέκα μυστικά της εργασιακής απόδοσης» και «Τι μας διδάσκει ο Αττίλας ο Ούνος για τις business».
Αγαπημένο θέμα συζήτησης: το «πώς οι κομμουνισταί κατέστρεψαν τη χώρα από τη μεταπολίτευση και μετά», πόσο η γερμανική αποτελεσματικότητα «λείπει από τον τεμπέλη Έλληνα» (με «φωτεινή εξαίρεση» την περίοδο της Επταετίας).
Χαρακτηριστική ατάκα: «Έ, ρε, Μέρκελ που χρειαζόμαστε!» (με κρυφοσεξουαλικό αναστεναγμό).
Πιο ευτυχισμένη στιγμή: το κλείσιμο του Indymedia.
Ο ονειροπόλος λαϊκός δεξιός
Έγιναν δεξιοί από ιδεολογία, επειδή απεχθάνονταν το λαϊκισμό και τα λαμόγια του ΠΑΣΟΚ του ’80. Πίστεψαν προς στιγμή στον Καραμανλή, αλλά μετά την ήττα του 2009 έφτασαν να πίνουν νερό στο όνομα του Σαμαρά, τον οποίο θεωρούν τον μεγάλο πατριώτη και οραματιστή που θα αλλάξει τη χώρα.
Τα χαράτσια, τα μέτρα, τις παραχωρήσεις και τις προδοσίες τα θεωρούν όλα «έκτακτα», και δικαιολογούν τον Σαμαρά διότι, λέει, τα κάνει από ανάγκη και με μισή καρδιά «για να μη δώσει αφορμή στη σκύλα τη Μέρκελ να μας πετάξει απ’ το Ευρώ»…
Αποδέχονται, δεξιοί άνθρωποι, ακόμα και την παρουσία του Βενιζέλου και των ΠΑΣΟΚων υπουργών στην κυβέρνηση, αφού «δυστυχώς η ΝΔ δεν πέτυχε την αυτοδυναμία που χρειάζονταν για να τα αλλάξει όλα», ενώ συνεχίζουν να ευελπιστούν ότι σύντομα ο Αντώνης θα τιμωρήσει υποδειγματικά τους υπεύθυνους της κυβέρνησης ΓΑΠ που «μας οδήγησαν στο Μνημόνιο».
Διαβάζουν: τη Δημοκρατία, αν και η μεγάλη αγάπη τους είναι το Antinews, στο οποίο συμμετέχουν και στα σχόλια (πάντα με ψευδώνυμο κάποιο αρχαιοελληνικό όνομα του τύπου Ανδροκλέων ή Μπουρδακλής). Παρακολουθούν φανατικά τον Φαήλο Κρανιδιώτη, γιατί «τα λέει τσεκουράτα».
Αγαπημένο θέμα συζήτησης: στρατηγικές «ανάπτυξης της χώρας» και βαθυστόχαστες αναλύσεις της Ευρωπαϊκής πολιτικής σκακιέρας (ιδιαίτερα μετά από 2-3 ποτηράκια κρασί).
Χαρακτηριστική ατάκα: «Αντώνη, άλλαξέ τα όλα!»
Πιο ευτυχισμένη στιγμή: η σύλληψη του Άκη.
Ο φιλελεύθερος ινστρούχτορας
Κόλλησαν φιλελευθερισμό ενώ σπούδαζαν ο,τιδήποτε στην Αγγλία ή στην Αμερική ή «μπίζνες αντιμινιστρέισον» σε κάποιο ΙΕΚ στην Ελλάδα.
Αν και οι ίδιοι δεν έχουν καμμία απολύτως σχέση με την «ελεύθερη αγορά» και τις επιχειρήσεις, κατάφεραν να κάνουν καριέρα διαφημίζοντας την ιδεολογία της: δημοσιογράφοι σε έντυπα κρατικοδίαιτων εργολάβων, στελέχη διορισμένα σε δημόσιους οργανισμούς και επιχορηγούμενες ΜΚΟ, πανεπιστημιακοί με την κουτάλα στα ευρωπαϊκά προγράμματα, «διανοούμενοι» με διαπλεκόμενο σπόνσορινγκ, κληρονόμοι που φαλήρισαν την οικογενειακή επιχείρηση και το έριξαν στην πολιτική και άλλα παρόμοια. Οι πιο φτωχομπινέδες, άνεργοι με MBA ή στην καλύτερη περίπτωση μεσαία και κατώτερα στελέχη επιχειρήσεων, έφτιαξαν μέχρι και κόμμα: τη Φιλελεύθερη Συμμαχία.
Σαν νεοφώτιστα επαρχιώτικα ψώνια απάγγελναν Χάγεκ και Φρίντμαν μοιράζοντας νεοφιλελεύθερες συνταγές ανάπτυξης, μία μόλις δεκαετία πριν από τη μεγαλύτερη σύγχρονη κρίση του καπιταλισμού (όταν ακόμα και ο Άλαν Γκρίνσπαν παραδέχθηκε ότι ήταν λάθος η τυφλή πίστη στην αυτορρύθμιση των αγορών). Τόσο λίγο δε καταλαβαίνουν από φιλελευθερισμό, ώστε καλοδέχθηκαν πανηγυρίζοντας το Ευρώ, δηλαδή το αλυσοδέσιμο δεκάδων οικονομιών σε μιαν εξωτερική γραφειοκρατία που διαχειρίζεται κοινό νόμισμα για όλες.
Ψηφίζουν: Τζήμερο, Στέφανο Μάνο, Φιλελεύθερη Συμμαχία, Φώτη Κουβέλη (οι νεοφιλελεύθεροι με ανθρώπινο πρόσωπο) και Ντόρα Μπακογιάννη (οι νεοφιλελευθεροι με απάνθρωπο πρόσωπο). Αλλά πάνω από όλα στηρίζουν Αντώνη Σαμαρά, ως τη ρεαλιστική επιλογή εξουσίας.
Αγαπημένο θέμα συζητήσης: η «αναμόρφωση του Κράτους» που θα το φέρει στα σωστά πρότυπα (χάρη στις επιταγές της Τρόικας) και οι απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων.
Διαβάζουν: Protagon, Athens Voice, Στέφανο Μάνο, Στέλιο Ράμφο, Νίκο Δήμου και Πάσχο Μανδραβέλη. Ακουν: ΣΚΑΙ και 984.
Χαρακτηριστική ατάκα: «Η Ελλάδα έχει δρόμο ακόμα ώστε να γίνει ανταγωνιστική στην παγκοσμιοποιημένη αγορά»
Πιο ευτυχισμένη στιγμή: το κλείσιμο της ΕΡΤ.
Ο φοβισμένος συνταξιούχος
«Ο γέρος πάει ή από πέσιμο ή από χέσιμο» λέει η λαϊκή σοφία, αλλά η φυλή αυτή που απαρτίζεται κυρίως από συνταξιούχους πρώην πασοκοδεξιούς φοβάται μην πάει από «επιστροφή στη δραχμή».
Η συγκεκριμένη κατηγορία, αφού έκανε την μεγαλύτερη της υπέρβαση ψηφίζοντας Αντρέα το 1981, εν συνεχεία ψήφιζε επί τριάντα χρόνια τα δυο μεγάλα κόμματα (άλλοτε με αντάλλαγμα κάνα ρουσφέτι και άλλοτε από αγνή αφέλεια). Τώρα, σε προχωρημένα γεράματα, προσπαθεί να κρατήσει με νύχια και με δόντια (όσα τέλος πάντων της έμειναν) τον Σαμαρά και το Βενιζέλο στην εξουσία, για να μην πεταχθεί η Ελλάδα έξω από το ευρώ και χάσει τη σύνταξη.
Χαράτσια, μαζική ανεργία και ύφεση δεν τους τρομάζουν (αφού αφορούν κυρίως τους νεότερους), αλλά ούτε και το πετσόκομμα της σύνταξης που παίρνουν τους πτοεί, αρκεί ένα κάποιο ποσό να πέφτει μήνας μπαίνει, μήνας βγαίνει.
Αγαπημένο θέμα συζήτησης: η αύξηση στις συμμετοχές των φαρμάκων, οι συμβουλές του Αυτιά για την κρίση, η πιθανότητα επιστροφής στη δραχμή.
Παρακολουθούν: MEGA, Γιώργο Αυτιά και Άρη Πορτοσάλτε.
Χαρακτηριστική ατάκα: «Δεν είναι τώρα ώρα για πειραματισμούς»
Πιο ευτυχισμένη στιγμή: όταν «κλειδώνει» επιτέλους η κάθε δόση.
Κοινωνικός Αυτοματιστής
Θα μπορούσαν να αποτελούν υποκατηγορία της φυλής των «φιλελεύθερων», αλλά δεν τους ενδιαφέρουν ιδιαίτερα οι νεοφιλελεύθερες θεωρίες. Αρκετοί μάλιστα δεν είναι καν παραδοσιακοί δεξιοί – είναι απλώς σκατόψυχοι. Με τον Μάνο, τον Ανδρουλάκη και τον Μανδραβέλη σε ένα πράγμα κυρίως συμφωνούν: όλοι (εκτός από τους ίδιους) είναι τεμπέληδες και πρέπει να απολυθούν, μη σου πω και να μαστιγωθούν δημοσίως.
Θεωρούν την κυβέρνηση αναποτελεσματική, όχι επειδή δεν διαπραγματεύτηκε για τίποτε, αλλά επειδή δεν ιδιωτικοποίησε ακόμα όλες τις ΔΕΚΟ και δεν έχει απολύσει τουλάχιστον 200.000 δημοσίους υπαλλήλους με το καλημέρα ενώ «κοτζάμ BBC τη βγάζει με οκτώ άτομα συν το θυρωρό».
Δεν τα πάνε καλά ούτε με τον ιδιωτικό τομέα. Στο μυαλό του «κοινωνικού αυτοματιστή» όλοι είναι φοροφυγάδες και απατεώνες, από τον υδραυλικό και τον ταξιτζή έως τον εστιάτορα στο τουριστικό νησί και στην μπουτίκ της γειτονιάς.
Χαράτσια, περικοπές και Κρίση δεν φαίνεται να τους ενοχλούν ιδιαίτερα, αντίθετα τους δίνουν τη χαρά να βλέπουν να πεθαίνει η «κατσίκα του γείτονα».
Διαβάζουν: Οι λίγο πιο ψαγμένοι έχουν αντίστοιχες προτιμήσεις με τους φιλελεύθερους (Μανδραβέλη, Ράμφο, Δήμου, Protagon, κλπ). Άλλοι παρακολουθούν τις εφημερίδες των εθνικών εφοπλιστών/εργολάβων ή κάποια δεξιά ιστολόγια. Οι περισσότεροι δεν διαβάζουν τίποτα απολύτως, βλέπουν όμως MEGA και ακούνε ΣΚΑΙ.
Αγαπημένο θέμα συζήτησης: ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων («τουλάχιστον 1,5 εκατομμύριο»), η φοροδιαφυγή των ελεύθερων επαγγελματιών, και οι «αλήτες οι συνδικαλιστές».
Χαρακτηριστική ατάκα: «Ποιος θα τα βάλει επιτέλους με τις ιερές αγελάδες του Δημοσίου;»
Πιο ευτυχισμένη στιγμή: η επιστράτευση των καθηγητών.
Γράφουν η Λαμπρινή Χ. Θωμά και ο Νίκος Βεντούρας στο the press project
Άχ, άλλες εποχές – ο Κωστόπουλος διέθετε εκδοτική αυτοκρατορία, οι τράπεζες μοίραζαν αβέρτα δάνεια, ο Άκης ήταν κορυφαίο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, ο Λαυρεντιάδης αποτελούσε πρότυπο επιχειρηματία και χριστιανού και ο Άδωνις ήταν κινούμενη καρικατούρα τρας τι-βι. Πώς να μην τις νοσταλγήσεις; να μην επιδιώξεις την ανάσταση των νεκρών; Διότι, με αυτήν την κακούργα Κρίση, άντε και χάθηκαν οι δουλειές, οι μισθοί, οι συντάξεις, τα δικαιώματα των εργαζομένων – αλλά να χαθούν και οι λίστες με τις «φυλές» και τα σχετικά περιοδικά δύσκολα το αντέχεις…
Πρόκειται για αδικία και μεγάλη απώλεια του Τύπου. Ε, λοιπόν, όχι! Δεν θα τη δεχθούμε! Απλώς θα φέρουμε το ξεχασμένο αυτό είδος στα μέτρα της εποχής. Σας παρουσιάζουμε λοιπόν, όχι χωρίς κάποια υπερηφάνεια, τις Φυλές Των Μνημονιακών:
Το λαμόγιο
Στα πανεπιστημιακά τους χρόνια ήταν αριστεροπαπανδρεϊκοί ή Ρήγας Φεραίος. Μεταμορφώθηκαν εν μία νυκτί σε εκσυγχρονιστές, μόλις ανέβηκε στην εξουσία ο Σημίτης και γίναν πολλά τα λεφτά, Άρη. Λάτρεις του «πρωθυπουργού που μας έβαλε στο Ευρώ», κριτικοί απέναντι στον Καραμανλή (δήθεν από ιδεολογία, αλλά κατά βάθος επειδή θεωρούσαν τους δεξιούς αρχάριους στα «κόλπα» και περίμεναν την επιστροφή του ΠΑΣΟΚ – άσε που προσπάθησε για λίγο να τους κόψει την πρόσβαση στην κουτάλα!), αγκάλιασαν στη συνέχεια την επανάσταση του α(υτο)νόητου του ΓΑΠ με την ίδια άνεση που στηρίζουν τη σημερινή κυβέρνηση. Δηλώνουν φιλελεύθεροι και αυτοδημιούργητοι και διατυμπανίζουν πως απεχθάνονται τον κρατισμό και το δημόσιο ― κρατώντας επιμελώς κρυμμένο το γεγονός ότι τρώνε αβέρτα και εμμέσως και αμέσως από αυτό.
Χωρίζονται σε δυο κατηγορίες: τα λαμόγια ιδιωτικής πρωτοβουλίας και τα κρατικά.
Τα λαμόγια ιδιωτικής πρωτοβουλίας τρώνε (όπως έτρωγαν πάντα) το κρατικό χρήμα μέσα από το σύστημα διαπλοκής. Προμήθειες, δημόσια έργα, συνεργασίες με ξένες εταιρίες που επιβάλλονται από τον ξένο παράγοντα, μεσάζοντες για τους εθνικούς εργολάβους, κομπίνες, ξέπλυμα χρήματος κλπ κλπ. Αυτή η υποκατηγορία φυλάει το δαχτυλίδι εκδοτών και επιχειρηματιών και η σχέση της με το εκάστοτε γκουβέρνο περνά μέσα από τη σχέση του αφεντικού τους με αυτό.
Τα κρατικά λαμόγια είτε είναι απευθείας μεγαλοστελέχη του Δημοσίου, καθηγητές Πανεπιστημίου, πολιτευτές που μπήκαν στη φάμπρικα των διορισμών επικεφαλής οργανισμών είτε μισθοδοτούνται από κανα δυό οργανισμούς και επιτροπές, είναι τοποθετημένα (“αμισθί”) σε κάποιο Δ.Σ για να μοιράζουν χάρες (με το αζημίωτο), και έχουν τη γυναίκα ή τα παιδιά τους αποσπασμένα σε γραφείο φίλου (τους) υπουργού.
Μπορεί κάποια (ελάχιστα) λαμόγια συνάδελφοί τους να έχουν καταλήξει στη φυλάκα στο όνομα μιας δήθεν κάθαρσης, αλλά οι ίδιοι καταφέρνουν και κρατιούνται, όσο και αν πέσει οι αποδοχές τους (άλλωστε είχαν και κομπόδεμα από τις «χρυσές εποχές»). Υποστηρίζουν, μάλιστα, ιδιαίτερα όταν αποφασίζουν ή υπογράφουν απολύσεις ότι «όποιος είναι άξιος δεν χάνει τη δουλειά του».
Συχνότατα δεν είναι και πολύ ευφυείς ― είναι όμως όσο χρειάζεται για να βρούν και να κολλήσουν δίπλα σε κάποιον ευφυέστερο του ιδίου φυράματος.
Διαβάζουν: Δεν διαβάζουν – κάποτε όμως γράφουν οι ίδιοι. Ή κάνουν εκπομπές στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση.
Αγαπημένο θέμα συζήτησης: Οι ευκαιρίες για λαμογιές μέσα στην Κρίση, οι πιο ασφαλείς οφσόρ, μάρκες πούρων, γιατί πουλήσαν το καγιέν και πώς βολεύονται με το μίνι, πού να βρεις καλό στέικ στην Αθήνα.
Χαρακτηριστική ατάκα: «Κάθε κρίση είναι και μια ευκαιρία».
Πιο ευτυχισμένη στιγμή: η πώληση του ΟΠΑΠ.
Ο δεξιός με βασιλοχουντικές ρίζες
Χαίρονται που ήρθαν οι Γερμανοί να «βάλουν μια τάξη στο Ελληνικό κράτος». Όπως άλλωστε χαίρονταν οι παππούδες τους, τότε στην Κατοχή, όταν έκαναν περιουσία συνεργαζόμενοι με τους παππούδες του Σόιμπλε και του Ράιχενμπαχ.
Τίποτα δεν τους φοβίζει όσο το ενδεχόμενο να έρθουν στην εξουσία οι «αναρχο-άπλυτοι του Σύριζα να μας τα πάρουν όλα», ιδιαίτερα καθώς φέρνουν στο νου τους την ιστορία (την οποία άκουγαν κάθε Πρωτοχρονιά στο οικογενειακό τραπέζι), για το πώς ξέφυγε παρά τρίχα από το φονικό κονσεβοκούτι ο θείος τους ο χωροφύλακας απ’ το Γύθειο.Στη δουλειά τους είναι υποτακτικοί, απεργοσπάστες και κόλακες των προϊσταμένων τους, πρόθυμοι να δεχθούν εξευτελισμούς, υπερωρίες και περικοπές «για το καλό της εταιρείας».
Τη Χρυσή Αυγή τη βλέπουν φιλικά, αλλά εκτιμάνε περισσότερο αυτούς που βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας, και ιδιαίτερα τον Δένδια και τον Άδωνι (που αποτελεί και προσωπικό τους ίνδαλμα).
Διαβάζουν: Πρώτο Θέμα και Δεξί Εξτρέμ. Στη βιβλιοθήκη τους θα βρείς επίσης βιβλία όπως «Τα μυστικά της Σιών», «Τα δέκα μυστικά της εργασιακής απόδοσης» και «Τι μας διδάσκει ο Αττίλας ο Ούνος για τις business».
Αγαπημένο θέμα συζήτησης: το «πώς οι κομμουνισταί κατέστρεψαν τη χώρα από τη μεταπολίτευση και μετά», πόσο η γερμανική αποτελεσματικότητα «λείπει από τον τεμπέλη Έλληνα» (με «φωτεινή εξαίρεση» την περίοδο της Επταετίας).
Χαρακτηριστική ατάκα: «Έ, ρε, Μέρκελ που χρειαζόμαστε!» (με κρυφοσεξουαλικό αναστεναγμό).
Πιο ευτυχισμένη στιγμή: το κλείσιμο του Indymedia.
Ο ονειροπόλος λαϊκός δεξιός
Έγιναν δεξιοί από ιδεολογία, επειδή απεχθάνονταν το λαϊκισμό και τα λαμόγια του ΠΑΣΟΚ του ’80. Πίστεψαν προς στιγμή στον Καραμανλή, αλλά μετά την ήττα του 2009 έφτασαν να πίνουν νερό στο όνομα του Σαμαρά, τον οποίο θεωρούν τον μεγάλο πατριώτη και οραματιστή που θα αλλάξει τη χώρα.
Τα χαράτσια, τα μέτρα, τις παραχωρήσεις και τις προδοσίες τα θεωρούν όλα «έκτακτα», και δικαιολογούν τον Σαμαρά διότι, λέει, τα κάνει από ανάγκη και με μισή καρδιά «για να μη δώσει αφορμή στη σκύλα τη Μέρκελ να μας πετάξει απ’ το Ευρώ»…
Αποδέχονται, δεξιοί άνθρωποι, ακόμα και την παρουσία του Βενιζέλου και των ΠΑΣΟΚων υπουργών στην κυβέρνηση, αφού «δυστυχώς η ΝΔ δεν πέτυχε την αυτοδυναμία που χρειάζονταν για να τα αλλάξει όλα», ενώ συνεχίζουν να ευελπιστούν ότι σύντομα ο Αντώνης θα τιμωρήσει υποδειγματικά τους υπεύθυνους της κυβέρνησης ΓΑΠ που «μας οδήγησαν στο Μνημόνιο».
Διαβάζουν: τη Δημοκρατία, αν και η μεγάλη αγάπη τους είναι το Antinews, στο οποίο συμμετέχουν και στα σχόλια (πάντα με ψευδώνυμο κάποιο αρχαιοελληνικό όνομα του τύπου Ανδροκλέων ή Μπουρδακλής). Παρακολουθούν φανατικά τον Φαήλο Κρανιδιώτη, γιατί «τα λέει τσεκουράτα».
Αγαπημένο θέμα συζήτησης: στρατηγικές «ανάπτυξης της χώρας» και βαθυστόχαστες αναλύσεις της Ευρωπαϊκής πολιτικής σκακιέρας (ιδιαίτερα μετά από 2-3 ποτηράκια κρασί).
Χαρακτηριστική ατάκα: «Αντώνη, άλλαξέ τα όλα!»
Πιο ευτυχισμένη στιγμή: η σύλληψη του Άκη.
Ο φιλελεύθερος ινστρούχτορας
Κόλλησαν φιλελευθερισμό ενώ σπούδαζαν ο,τιδήποτε στην Αγγλία ή στην Αμερική ή «μπίζνες αντιμινιστρέισον» σε κάποιο ΙΕΚ στην Ελλάδα.
Αν και οι ίδιοι δεν έχουν καμμία απολύτως σχέση με την «ελεύθερη αγορά» και τις επιχειρήσεις, κατάφεραν να κάνουν καριέρα διαφημίζοντας την ιδεολογία της: δημοσιογράφοι σε έντυπα κρατικοδίαιτων εργολάβων, στελέχη διορισμένα σε δημόσιους οργανισμούς και επιχορηγούμενες ΜΚΟ, πανεπιστημιακοί με την κουτάλα στα ευρωπαϊκά προγράμματα, «διανοούμενοι» με διαπλεκόμενο σπόνσορινγκ, κληρονόμοι που φαλήρισαν την οικογενειακή επιχείρηση και το έριξαν στην πολιτική και άλλα παρόμοια. Οι πιο φτωχομπινέδες, άνεργοι με MBA ή στην καλύτερη περίπτωση μεσαία και κατώτερα στελέχη επιχειρήσεων, έφτιαξαν μέχρι και κόμμα: τη Φιλελεύθερη Συμμαχία.
Σαν νεοφώτιστα επαρχιώτικα ψώνια απάγγελναν Χάγεκ και Φρίντμαν μοιράζοντας νεοφιλελεύθερες συνταγές ανάπτυξης, μία μόλις δεκαετία πριν από τη μεγαλύτερη σύγχρονη κρίση του καπιταλισμού (όταν ακόμα και ο Άλαν Γκρίνσπαν παραδέχθηκε ότι ήταν λάθος η τυφλή πίστη στην αυτορρύθμιση των αγορών). Τόσο λίγο δε καταλαβαίνουν από φιλελευθερισμό, ώστε καλοδέχθηκαν πανηγυρίζοντας το Ευρώ, δηλαδή το αλυσοδέσιμο δεκάδων οικονομιών σε μιαν εξωτερική γραφειοκρατία που διαχειρίζεται κοινό νόμισμα για όλες.
Ψηφίζουν: Τζήμερο, Στέφανο Μάνο, Φιλελεύθερη Συμμαχία, Φώτη Κουβέλη (οι νεοφιλελεύθεροι με ανθρώπινο πρόσωπο) και Ντόρα Μπακογιάννη (οι νεοφιλελευθεροι με απάνθρωπο πρόσωπο). Αλλά πάνω από όλα στηρίζουν Αντώνη Σαμαρά, ως τη ρεαλιστική επιλογή εξουσίας.
Αγαπημένο θέμα συζητήσης: η «αναμόρφωση του Κράτους» που θα το φέρει στα σωστά πρότυπα (χάρη στις επιταγές της Τρόικας) και οι απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων.
Διαβάζουν: Protagon, Athens Voice, Στέφανο Μάνο, Στέλιο Ράμφο, Νίκο Δήμου και Πάσχο Μανδραβέλη. Ακουν: ΣΚΑΙ και 984.
Χαρακτηριστική ατάκα: «Η Ελλάδα έχει δρόμο ακόμα ώστε να γίνει ανταγωνιστική στην παγκοσμιοποιημένη αγορά»
Πιο ευτυχισμένη στιγμή: το κλείσιμο της ΕΡΤ.
Ο φοβισμένος συνταξιούχος
«Ο γέρος πάει ή από πέσιμο ή από χέσιμο» λέει η λαϊκή σοφία, αλλά η φυλή αυτή που απαρτίζεται κυρίως από συνταξιούχους πρώην πασοκοδεξιούς φοβάται μην πάει από «επιστροφή στη δραχμή».
Η συγκεκριμένη κατηγορία, αφού έκανε την μεγαλύτερη της υπέρβαση ψηφίζοντας Αντρέα το 1981, εν συνεχεία ψήφιζε επί τριάντα χρόνια τα δυο μεγάλα κόμματα (άλλοτε με αντάλλαγμα κάνα ρουσφέτι και άλλοτε από αγνή αφέλεια). Τώρα, σε προχωρημένα γεράματα, προσπαθεί να κρατήσει με νύχια και με δόντια (όσα τέλος πάντων της έμειναν) τον Σαμαρά και το Βενιζέλο στην εξουσία, για να μην πεταχθεί η Ελλάδα έξω από το ευρώ και χάσει τη σύνταξη.
Χαράτσια, μαζική ανεργία και ύφεση δεν τους τρομάζουν (αφού αφορούν κυρίως τους νεότερους), αλλά ούτε και το πετσόκομμα της σύνταξης που παίρνουν τους πτοεί, αρκεί ένα κάποιο ποσό να πέφτει μήνας μπαίνει, μήνας βγαίνει.
Αγαπημένο θέμα συζήτησης: η αύξηση στις συμμετοχές των φαρμάκων, οι συμβουλές του Αυτιά για την κρίση, η πιθανότητα επιστροφής στη δραχμή.
Παρακολουθούν: MEGA, Γιώργο Αυτιά και Άρη Πορτοσάλτε.
Χαρακτηριστική ατάκα: «Δεν είναι τώρα ώρα για πειραματισμούς»
Πιο ευτυχισμένη στιγμή: όταν «κλειδώνει» επιτέλους η κάθε δόση.
Κοινωνικός Αυτοματιστής
Θα μπορούσαν να αποτελούν υποκατηγορία της φυλής των «φιλελεύθερων», αλλά δεν τους ενδιαφέρουν ιδιαίτερα οι νεοφιλελεύθερες θεωρίες. Αρκετοί μάλιστα δεν είναι καν παραδοσιακοί δεξιοί – είναι απλώς σκατόψυχοι. Με τον Μάνο, τον Ανδρουλάκη και τον Μανδραβέλη σε ένα πράγμα κυρίως συμφωνούν: όλοι (εκτός από τους ίδιους) είναι τεμπέληδες και πρέπει να απολυθούν, μη σου πω και να μαστιγωθούν δημοσίως.
Θεωρούν την κυβέρνηση αναποτελεσματική, όχι επειδή δεν διαπραγματεύτηκε για τίποτε, αλλά επειδή δεν ιδιωτικοποίησε ακόμα όλες τις ΔΕΚΟ και δεν έχει απολύσει τουλάχιστον 200.000 δημοσίους υπαλλήλους με το καλημέρα ενώ «κοτζάμ BBC τη βγάζει με οκτώ άτομα συν το θυρωρό».
Δεν τα πάνε καλά ούτε με τον ιδιωτικό τομέα. Στο μυαλό του «κοινωνικού αυτοματιστή» όλοι είναι φοροφυγάδες και απατεώνες, από τον υδραυλικό και τον ταξιτζή έως τον εστιάτορα στο τουριστικό νησί και στην μπουτίκ της γειτονιάς.
Χαράτσια, περικοπές και Κρίση δεν φαίνεται να τους ενοχλούν ιδιαίτερα, αντίθετα τους δίνουν τη χαρά να βλέπουν να πεθαίνει η «κατσίκα του γείτονα».
Διαβάζουν: Οι λίγο πιο ψαγμένοι έχουν αντίστοιχες προτιμήσεις με τους φιλελεύθερους (Μανδραβέλη, Ράμφο, Δήμου, Protagon, κλπ). Άλλοι παρακολουθούν τις εφημερίδες των εθνικών εφοπλιστών/εργολάβων ή κάποια δεξιά ιστολόγια. Οι περισσότεροι δεν διαβάζουν τίποτα απολύτως, βλέπουν όμως MEGA και ακούνε ΣΚΑΙ.
Αγαπημένο θέμα συζήτησης: ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων («τουλάχιστον 1,5 εκατομμύριο»), η φοροδιαφυγή των ελεύθερων επαγγελματιών, και οι «αλήτες οι συνδικαλιστές».
Χαρακτηριστική ατάκα: «Ποιος θα τα βάλει επιτέλους με τις ιερές αγελάδες του Δημοσίου;»
Πιο ευτυχισμένη στιγμή: η επιστράτευση των καθηγητών.
Γράφουν η Λαμπρινή Χ. Θωμά και ο Νίκος Βεντούρας στο the press project
Γέλωτας Πικρός
Από
τα παράθυρα όλων ανεξαιρέτως των Μέσων Μαζικής Εξαπάτησης, οι
εξάγγελοι της «ενημέρωσης» επιχείρησαν ακόμη μία φορά, να προσβάλουν τη
νοημοσύνη μας. Οι γηπεδικού χαρακτήρα αλαλαγμοί των ψιττακών της
Ελληνικής Τηλεδημοκρατίας μας για τη δήθεν αναγνώριση του πρωτογενούς
πλεονάσματος από τη στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
προκαλούν μόνο τον γέλωτα! Γέλωτα παρόμοιο με εκείνον των πανηγυρισμών
για την έξοδο στις αγορές χρήματος.
Ήταν ξεκάθαρα -και μιλούσαν από το περασμένο καλοκαίρι τα νούμερα από μόνα τους και
ήταν βέβαιο ότι μόνο από θαύμα ή με τη βοήθεια λογιστικών αλχημειών θα
μπορούσε ποτέ να δημιουργηθεί πρωτογενές πλεόνασμα σε ένα κράτος με μια
κοινωνία χειμαζόμενη, με εξαντλημένη τη φοροδοτική ικανότητα και με τους
ελεγκτικούς μηχανισμούς διαχρονικά ανεπαρκείς κι από πάνω, τώρα,
ξεχαρβαλωμένους.
Μαρτυρούσαν
εγκαίρως, λοιπόν, οι αριθμοί ότι αυτό το πλεόνασμα είναι για τα
πανηγύρια κι όχι για πανηγυρισμούς και ήδη ο διεθνής Τύπος έχει αρχίσει να χλευάζει την προθυμία του ευρωπαϊκού ιερατείου να ενστερνιστεί τη σουξεδιάρικη ιστορία του μικρότατου κυβερνήτη μας.
Δεν
αφήνει καμιά αμφιβολία η παράθεση των στοιχείων, που δείχνουν ότι το
κράτος μας εκτός από αναποτελεσματικότερο, με διαλυμένα νοσοκομεία
σχολεία και κοινωνικές δομές, έγινε από πάνω κι ακριβότερο: Στο 10% του
ΑΕΠ, ήτοι στα 19,4 δισ. ευρώ, είχε κλείσει το έλλειμμα του 2012,
στα 23,1 δισ. ευρώ, ή στο 12,7% του συνεχώς συρρικνούμενου ΑΕΠ, κλείνει
το έλλειμμα για το 2013, σύμφωνα με τα ανακοινωμένα δημοσιονομικά
στοιχεία.
Αν εξαιρέσει κανείς τη θλιβερή ιστορία με τα προεκλογικά πεντακοσάρικα,
αυτό που αφήνει πίσω της η ατελέσφορη προσπάθεια επίτευξης πρωτογενούς
πλεονάσματος -με τον τρόπο που επιχειρείται- είναι μόνον πόνος και
δυστυχία. Είναι η αποδόμηση του κοινωνικού μας ιστού και η απορρύθμιση
των ζωών μας. Είναι η αύξηση της σπατάλης, είναι τα φαγοπότια των
σφετέρων, είναι η μείωση των μεταβιβάσεων κοινωφελούς σκοπού, είναι και ο
μηδενισμός των δημοσίων επενδύσεων. Είναι το ξεπούλημα της δημόσιας
περιουσίας από το ΤΑΙΠΕΔ, αυτό το Ταμείο των Αναίσχυντων και των Ιταμών
Πλιατσικολόγων του Ελληνικού Δημοσίου. Είναι, το χειρότερο, μια πορεία
που αφήνει πίσω της ανθρώπινα θύματα, πολλά ανθρώπινα θύματα, χωρίς να
οδηγεί πουθενά.
Γέλωτα
λοιπόν προκαλούν οι πανηγυρισμοί των ψιττακών που τιτιβίζουν μέσα από
το χαζοκούτι. Γέλωτα στον άρρωστο γέρο που έχει αραιώσει τη δόση του
φαρμάκου του, αν δεν το έχει κόψει τελείως, γιατί είναι ακριβό. Γέλωτα
στον άνεργο που ζει από τη φιλανθρωπία των δικών του. Γέλωτα και σ’
εσένα που παίζεις νευρικά με τα κουμπιά του τηλεκοντρόλ σου έχοντας, να
διαλέξεις για την «ενημέρωση» ανάμεσα στον Ξεφτεντέρη, τον Χατζηλάστιχο
και τ’ άλλα παιδιά…
Γέλωτα∙ και
μάλιστα πικρό γέλωτα και με την κατάντια σου, που δεν τολμάς, όχι να
βγεις στους δρόμους και να τους ρίξεις από τους θρόνους που κάθονται οι γκεμπελίσκοι,
αυτοί οι Ολετήρες που διαφεντεύοντάς σε, ρημάζουν τη ζωή σου. Όχι,
ξέχνα το αυτό! Γέλωτα πικρό με την κατάντια σου να μην τολμάς να
σβήσεις ούτε τη ρημάδα την τηλεόραση…
πηγή:
http://seisaxthia.wordpress.com
Η έξοδος από την ΕΕ απαιτεί Κυβέρνηση Λαϊκού Μετώπου
ΤΑΚΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ενώ η οικονομική
καταστροφή της ανεργίας, της φτώχειας και της διάλυσης των
κοινωνικών υπηρεσιών εντείνεται, η ελληνική κοινωνία, ενόψει
εκλογών, είναι πνιγμένη σε ψευτοδιλήμματα που γίνονται
ποτάμι (ουδεμία σχέση με το κόμμα-ανέκδοτο των μίντια που
διάφοροι όμως, υποτίθεται σοβαροί, διανοητές που είναι
υποψήφιοι, δεν το βλέπουν καθόλου έτσι!). Από τη μια μεριά,
τα κόμματα της Κοινοβουλευτικής Χούντας βάζουν το δίλημμα
«κανονικότητα ή το χάος» (του ΣΥΡΙΖΑ κ.λπ.), όπου
«κανονικότητα» σημαίνει την παραπάνω καταστροφή, συν την
άδεια που θα μας δώσει η Υπερεθνική ελίτ να συνεχίσουμε να
δανειζόμαστε από τις Τράπεζές της! Από την άλλη, το δίλημμα
για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι «Σαμαράς/Μέρκελ ή ΣΥΡΙΖΑ»,
λες και είναι οι “κακοί» Μέρκελ και Σόιμπλε που επιβάλουν
τις καταστροφικές πολιτικές και όχι η ΕΕ και το ΔΝΤ, δηλαδή
η ίδια η Υ/Ε! Για το ΚΚΕ, το δίλημμα είναι «συνέχιση της
καταστροφής ή λαϊκή εξουσία με την έννοια της σοσιαλιστικής
επανάστασης» που, με την απουσία μεταβατικού προγράμματος,
παραπέμπει σε πολλά τέρμινα. Τέλος, ακόμη χειρότερα,
οργανώσεις που δήθεν είναι στα αριστερά του ΚΚΕ πετούν μεν
στην εκλογική τους διακήρυξη το σύνθημα «Έξω τώρα από το
Ευρώ και την ΕΕ», αλλά στο κείμενο συνδέουν την
«αποδέσμευση» από την ΕΕ με την «αντικαπιταλιστική ρήξη».
Εντούτοις, δεν διστάζουν να κατηγορούν το ΚΚΕ ότι παραπέμπει
στο «ακαθόριστο μέλλον» της λαϊκής εξουσίας, προφανώς γιατί
το μέλλον της «αντικαπιταλιστικής ρήξης» είναι περισσότερο
καθορισμένο!
Είναι φανερό, επομένως,
ότι κανένα κόμμα ή οργάνωση που μετέχει στις εκλογές, αριστερό ή δεξιό
(συμπεριλαμβανομένης της ΧΑ), δεν θέτει θέμα άμεσης και μονομερούς εξόδου από
την ΕΕ που αποτελεί την αναγκαία προϋπόθεση για την έξοδο της χώρας από την
οικονομική καταστροφή. Μια καταστροφή, που για τα θύματα της παγκοσμιοποίησης
(δηλαδή την συντριπτική πλειοψηφία του Λαού) θα μονιμοποιηθεί στο στάδιο της
«κανονικότητας» που σπρώχνουν σήμερα τη χώρα οι ξένες ελίτ και οι ντόπιοι
τοποτηρητές τους, με την ουσιαστική ανοχή της Αριστεράς που δεν θέτει θέμα
άμεσης εξόδου από την ΕΕ. Όμως,
η έξοδος από την ΕΕ δεν είναι αυτοσκοπός. Είναι μέσο ώστε να βγουν από την
οικονομική καταστροφή τα κατώτερα λαϊκά στρώματα, μέσα από κοινωνικούς ελέγχους
πάνω στις αγορές, που προϋποθέτουν εθνική και οικονομική κυριαρχία. Δεν έχει
επομένως νόημα μία έξοδος από την ΕΕ που απλά θα στόχευε να υποστηριχθούν κάποια
τμήματα των ελίτ που βλέπουν συμφερότερη, για τα ειδικά συμφέροντά τους, τη θέση
της χώρας έξω από την ΕΕ. Ακόμη, η έξοδος από την ΕΕ προϋποθέτει όχι μόνο την άμεση και μονομερή έξοδο από την ΕΕ, αλλά και από άλλους συναφείς διεθνείς οργανισμούς που ακυρώνουν τη δυνατότητα εθνικής και οικονομικής κυριαρχίας (ΝΑΤΟ, ΠΟΕ κ.λπ.). Η έξοδος από το ΝΑΤΟ και νέοι γεωπολιτικοί προσανατολισμοί θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν την εθνική κυριαρχία, ενώ η έξοδος από τον ΠΟΕ, μαζί με αυτή από την ΕΕ, θα εξασφάλιζαν την οικονομική κυριαρχία αλλά και την δυνατότητα οικονομικής αυτοδυναμίας. Δηλαδή, η έξοδος από την ΕΕ καθεαυτή δεν έχει νόημα, εάν δεν συνοδεύεται από βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα αναγκαία για την οικονομική αυτοδυναμία. Χωρίς τη δημιουργία αυτοδύναμης παραγωγικής δομής για την κάλυψη των αναγκών μας, αλλά και την παραγωγή εξαγώγιμων αγαθών και υπηρεσιών (ιδιαίτερα σε χώρες που επίσης αγωνίζονται ενάντια στην ΝΔΤ), για τις ανάγκες που δεν θα κάλυπτε η παραγωγή μας, και χωρίς τη δημιουργία αντίστοιχου καταναλωτικού προτύπου, η απλή έξοδος από την ΕΕ θα μπορούσε να οδηγήσει σε αντίστοιχη με τη σημερινή οικονομική καταστροφή.
Με άλλα λόγια, η έξοδος από την ΕΕ απαιτεί μεταβατικό πρόγραμμα για την μετά την έξοδο πορεία (και όχι για την επίτευξη της ίδιας της εξόδου, όπως αποπροσανατολιστικά ζητούν «αντικαπιταλιστικές» οργανώσεις). Η ίδια η συστημική αλλαγή δεν μπορεί να είναι στόχος ενός μεταβατικού προγράμματος. Πρώτον, γιατί χωρίς εθνική κυριαρχία είναι αδύνατος ο αγώνας γα συστημική αλλαγή, εφόσον θα απουσιάζουν τόσο οι αντικειμενικές όσο και οι υποκειμενικές συνθήκες γι αυτή. Και, σήμερα, ζούμε κάτω από συνθήκες Κατοχής, που δεν είναι μεν στρατιωτική, αλλά είναι ακόμη πιο ολοκληρωτική γιατί καλύπτει κάθε πλευρά της κοινωνικής ζωής, οικονομική, πολιτική και πολιτιστική. Ενώ, όμως, στην Γερμανική Κατοχή τα Λαϊκά Αντιστασιακά Μέτωπα σε κάθε χώρα είχαν βασικό τους στόχο την Εθνική Απελευθέρωση και απώτερο μόνο στόχο την κοινωνική, ένα αντίστοιχο Μέτωπο σήμερα αναγκαστικά θα αγωνιζόταν τόσο για την Εθνική όσο και για την Κοινωνική Απελευθέρωση, αφού δεν νοείται πια εθνική απελευθέρωση χωρίς την κοινωνική απελευθέρωση από τις ντόπιες και ξένες ελίτ. Το θέμα, όμως, της συστημικής αλλαγής πρέπει να λυθεί δημοκρατικά από τον λαό μετά την ανάκτηση Εθνικής Κυριαρχίας, δηλαδή μετά τη κατάργηση της κατάστασης προτεκτοράτου στην οποία βρίσκεται σήμερα η χώρα.
Υ.Γ. Το προηγούμενο άρθρο μου για τον μύθο της ανόδου του φασισμού ήταν βέβαια αναμενόμενο ότι θα προκαλούσε αντιδράσεις σε «αντιφασίστες». Εκείνο που δεν ήταν όμως τόσο αναμενόμενο (μολονότι δεν συμβαίνει πρώτη φορά) είναι ανώνυμοι λασπολόγοι που δηλώνουν υποστηρικτές της ΑΝΤΑΡΣΥΑ (η οποία άλλωστε πρωτοστατεί στον «αντιφασιστικό» αγώνα) να εκτοξεύουν λάσπη κατά του γράφοντος («φασίστας», «άνθρωπος της νύχτας» κ.λπ.) και να καταφεύγουν σε ιστοσελίδες προφανώς φιλόξενες σε συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια ―π.χ. στην «Προεδρική Δημοκρατία» του...δικηγόρου Πέτρου Χασάπη, ο οποίος μολονότι κληθείς να τα αποσύρει δεν το έπραξε, χάριν της... «ελευθερίας του (λασπο)Λόγου»! Και οι μεν λασπολόγοι, είτε «εν υπηρεσία», είτε όχι, ενεργούν έτσι επειδή ακριβώς δεν μπορούν να αντιπαρατεθούν δημόσια με επιχειρήματα σε πολιτικές θέσεις και, όντας και θρασύδειλοι, προτιμούν να δρουν «εκ του ασφαλούς». Εάν όμως η «αντικαπιταλιστική» Αριστερά αυτού του είδους δεν στιγματίσει δημόσια παρόμοιες λασπολογικές επιθέσεις, απλώς θα φανερώσει την σύμπραξή της με τον φασισμό των «αντιφασιστών» και την συνακόλουθη επιχειρούμενη ιδεολογική τρομοκρατία, και θα πρέπει να κριθεί ανάλογα από τους ψηφοφόρους στις επερχόμενες εκλογές…
Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία (27 Απριλίου 2014)
Η μονταζιέρα του αληταρά-Κομιστή στην υπηρέσια της κυβέρνησης, ενάντια στον ΣΥΡΙΖΑ
Η
αποσπασματική ανάγνωση (;) του βιβλίου «Μια κουβέντα με τον Γλέζο»
οδήγησε τη γνωστή «κίτρινη» εφημερίδα στην πρωτοσέλιδη «είδηση»:
«Είμαστε ανέτοιμοι να κυβερνήσουμε» από τον Μανώλη Γλέζο - «Τι παθαίνει ο
συντάκτης όταν δεν διαβάζει ολόκληρο το βιβλίο…» σχολιάζουν σκωπτικά οι
Μ. Γλέζος και Ρ. Δούρου
Το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας που... ανακάλυψε «άδειασμα» της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ από τον Μανώλη Γλέζο:
Και η απάντηση που αναδεικνύει τη διαστρέβλωση του αποσπάσματος του βιβλίου της Ρένας Δούρου:
Τίτλος βιβλίου: «Μια κουβέντα με τον Γλέζο»
Συγγραφέας: Ρένα Δούρου
Σελίδα
253: « Ρένα Δούρου: Όταν ξεκινήσαμε αυτό το διάλογο (σσ: τον Ιανουάριο
του 2011), μιλούσαμε για την αγανάκτηση, για την οργή, τα κινήματα, το
ρόλο της Αριστεράς. Και αρχίσαμε τη συζήτηση εξετάζοντας τη δυνατότητα
διαλόγου μεταξύ εσού, του Ινγκράο, του Εσέλ. Τότε μου έλεγες ότι η
Αριστερά έμοιαζε ανέτοιμη. Τώρα, μετά από λίγους μήνες (σσ: άνοιξη του
2012) , από την ανέτοιμη Αριστερά, την οργή και την αγανάκτηση μιλάμε
για διακυβέρνηση.
Μανώλης
Γλέζος: Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ είναι έτοιμος; Δεν θα πω ‘όχι’ (…). Αλλά θα πω
‘ναι’ γιατί πάντοτε η πείρα διδάσκει ότι μέσα στη ζωή, μέσα στους
αγώνες, γεννιέται και θεμελιώνεται το καινούριο».
Είναι φανερό ότι η συντάκτρια του άρθρου σταμάτησε την ανάγνωση του βιβλίου εκεί όπου βόλευε για την επίθεση κατά του ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο η αποσπασματική ανάγνωση έχει τα όριά της. Αυτά της αλήθειας.
Σχόλιο
Α.Α: Ο Τίτλος είναι δικός μας, όχι του left...Αλλά τέλος από εμάς, οι
'"κομψότητες" με τέτοια αποβράσματα τύπου Θέμου Αναστασιάδη!
ΑΝΤΕΧΕΙΣ ΤΟΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ?? Στα σκουπίδια η οδηγία του ΕΣΡ...
Προπαγάνδα
χωρίς έλεος στα ΜΜΕ για τις εκλογές, ψηφίζουν τροπολογίες ώστε να
προβάλλουν τους δικούς τους υποψηφίους χωρίς όρια (και... αιδώ).Όλα στη μάχη για ...
την παραμονή στην εξουσία. Σύμφωνα με τροπολογία του υπουργείου Εσωτερικών που κατατέθηκε στη Βουλή αίρονται οι περιορισμοί ως προς τις εμφανίσεις των υποψήφιων δημάρχων και περιφερειαρχών στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα, κάτι που ίσχυε για δεκαετίες, κάτι που ίσχυε πάντοτε δηλαδή! Και αυτό, το είχε προβλέψει ο νομοθέτης, όχι για κανέναν άλλο λόγο αλλά για να υπάρχει μία ισορροπία στις εμφανίσεις των υποψηφίων. Μην διαθέτει λόγου χάριν κάποιος πολλά χρήματα και «αγοράζει» αμέτρητο χρόνο στα κανάλια. Η δικαιολογία για την άρση; Αστεία, για γέλια: η ρύθμιση κρίθηκε αναγκαία λόγω της «μικρής διάρκειας της προεκλογικής περιόδου» αλλά και του «περιορισμού των εκλογικών δαπανών» που έχει ως αποτέλεσμα να προκαλείται «αδυναμία πληροφόρησης» του εκλογικού σώματος. Γελάνε και οι πέτρες...
Η εξίσωση πλέον έχει ως εξής: εκλογές = κρίσιμες = ΜΜΕ δικά μας = απεριόριστη προπαγάνδα = προεκλογικοί περιορισμοί όμως από το νόμο = επιπλέον το ΕΣΡ βγάζει οδηγία = πρόβλημα = τροπολογία με την οποία αίρονται οι περιορισμοί = συνεχίζουμε ανενόχλητοι την προπαγάνδα (χωρίς έλεος)...
Η οδηγία λοιπόν που έβγαλε το ΕΣΡ προς όλους τους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς της χώρας, ώστε να «προβάλλουν τις θέσεις και τις δραστηριότητες όλων των συνδυασμών υποψηφίων τηρώντας τους κανόνες της αντικειμενικότητας, της ίσης κατανομής του χρόνου παρουσίασής τους, όπως και της ισομερούς παρουσίασής τους στις ζώνες τηλεθέασης ή ακροαματικότητας» πάει στα σκουπίδια. Θα έπρεπε λοιπόν στην τρέχουσα προεκλογική περίοδο οι εμφανίσεις των υποψηφίων σε πάσης φύσεως εκπομπές δημόσιων ή ιδιωτικών ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών σταθμών να επιτρέπονται έως δύο σε κάθε τηλεοπτικό σταθμό εθνικής εμβέλειας και έως μία σε κάθε ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό τοπικής ή περιφερειακής εμβέλειας. Τώρα, πλέον, «μπάτε σκύλοι αλέστε»...
Δημήτρης Κανελλόπουλος
Βγήκαμε στις αγορές, πρωτογενές πλεόνασμα, ανταγωνιστικότητα, υγιής επιχειρηματικότητα και...
...ψωμί μη λείψει σπίτι μας και φούρνος μη καπνίσει
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Απαλλοτριώσεις και φοροαπαλλαγές...*
Μετά την επιβολή δυσβάστακτων για τα λαϊκά νοικοκυριά φόρων επί της ακίνητης περιουσίας, η κυβέρνηση προχωρά ένα ακόμη βήμα στην κατεύθυνση της ολικής «απαλλοτρίωσης» των περιουσιακών τους στοιχείων.
Έτσι, με τροπολογία που κατέθεσε το υπουργείο Οικονομικών το βράδυ της Πέμπτης στη Βουλή, δίνεται η «δυνατότητα» σε όσους δεν δύνανται να καταβάλλουν φόρους κληρονομιάς για ακίνητο που κληρονόμησαν, να παραδίδουν την πλήρη κυριότητα του ακινήτου που κληρονόμησαν ή άλλου ακινήτου στο κράτος.
Στην τροπολογία αναφέρεται ρητά ότι ο οφειλέτης δεν πρόκειται να λαμβάνει από το κράτος οποιαδήποτε διαφορά επί της αξίας του ακινήτου που προσφέρει στο Δημόσιο και του φόρου κληρονομιάς που οφείλει.
Συγκεκριμένα τονίζεται πως: «Με πράξη της Φορολογικής Διοίκησης επιτρέπεται η εξόφληση του συνόλου ή μέρους οφειλομένου φόρου κληρονομιάς από οφειλέτη που βρίσκεται σε αδυναμία να τον καταβάλει με μετρητά, μετά από αίτησή του, με μεταβίβαση στο Ελληνικό Δημόσιο της πλήρους κυριότητας ολοκλήρου αξιόλογου κληρονομιταίου ή άλλου ακινήτου, το οποίο βρίσκεται εντός σχεδίου πόλης και δεν βαρύνεται με οποιοδήποτε εμπράγματο δικαίωμα, αγωγή ή άλλο βάρος.
Σε καμία περίπτωση δεν αποδίδεται στον οφειλέτη η τυχόν διαφορά μεταξύ της αξίας του ακινήτου που προσφέρεται και του φόρου κληρονομίας που οφείλεται».
Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση, μέσω άλλης τροπολογίας του υπουργείου Οικονομικών που κατατέθηκε την ίδια μέρα, απαλλάσσει βιομήχανους από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης και το φόρο κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας που αφορά μεταλλουργικές δραστηριότητες.
Όπως τονίζει χαρακτηριστικά στην παράγραφο 6 της σχετικής τροπολογίας, το προτεινόμενο μέτρο εφαρμόζεται ήδη από τη συντριπτική πλειοψηφία των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και «αποσκοπεί στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της εγχώριας βιομηχανίας, καθώς και των εξαγωγών».
*Από τη στήλη "ΚΕΝΗ" του Ριζοσπάστη.
crousma
Ο μύθος των ενδο-ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων
ΤΑΚΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ
Όμως, ο απώτερος σκοπός του πραξικοπήματος δεν ήταν, απλώς η ενσωμάτωση της Ουκρανίας στη ΝΔΤ, αλλά η αποτροπή της ένταξής της στην Ευρασιατική Ένωση, δηλαδή της ένωσης κυρίαρχων (εθνικά και οικονομικά) κρατών που αντιστέκονται στην ΝΔΤ, ακριβώς διότι θέλουν να έχουν τη δυνατότητα επιβολής κοινωνικών ελέγχων στις αγορές τους. Δηλαδή, ελέγχους παρόμοιους με αυτούς που εφαρμόζει σήμερα η Ρωσία, επισύροντας την μήνη των διεθνών οργάνων της Υ/Ε και κυρίως του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου που «αγωνίζεται» για την κατάργηση κάθε σημαντικού κοινωνικού ελέγχου πάνω στις αγορές, δηλαδή, για την πλήρη απελευθέρωση των αγορών κεφαλαίου, εργασίας και εμπορευμάτων. Ο στόχος είναι οι υπερεθνικές επιχειρήσεις, οι οποίες ορμώνται από τις χώρες της Υ/Ε και ήδη ελέγχουν την παγκόσμια οικονομία, να αλωνίζουν ελεύθερα τον πλανήτη, χωρίς το παραμικρό κοινωνικό πρόσκομμα, μεγιστοποιώντας τα κέρδη τους και οδηγώντας σε μια πρωτόγνωρη συγκέντρωση πλούτου, εισοδήματος και εξουσίας στα χέρια ενός πολλοστημόριου του παγκόσμιου πληθυσμού.
Σήμερα είναι πια φανερό ότι η σχέση ισοτιμίας μέσα στην ΝΔΤ δεν είναι δυνατή, ακόμη και για μια μεγάλη χώρα σαν τη Ρωσία. Αυτός είναι ο λόγος που βρίσκονται στο στόχαστρο της Υ/Ε οι χώρες του τέως σοβιετικού μπλοκ με επικεφαλής τη Ρωσία που επιδιώκουν, με την Ευρασιατική Ένωση, μια εναλλακτική παγκόσμια Τάξη που θα θεμελιώνεται σε κυρίαρχα κράτη. Αντίθετα, οι «Μαρξιστές της συμφοράς» επικαλούνται ενδο-αστικές ή ενδο-ιμπεριαλιστικές διαφορές, σε πλήρη αντίθεση με την στάση του Ρωσικού κομμουνιστικού κόμματος, αλλά και του ίδιου του Ουκρανικού ΚΚ που έχουν ταχθεί υπέρ της ένταξης στην Ευρασιατική Ένωση!
Οι Μαρξιστικοί όμως αυτοί φωστήρες (που στην πραγματικότητα ντροπιάζουν την ίδια την αριστερά) οι οποίοι μιλούν για ενδο-ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις, δεν εξηγούν γιατί άραγε όλα τα μέλη του Συμβ. Ασφαλείας του ΟΗΕ, και σήμερα και η Γεν. Συνέλευση, βρέθηκαν να έχουν επίσης ενδο-ιμπεριαλιστικές διαφορές με τη Ρωσία την οποία απομονώνουν (προφανώς κατ’ επιταγή της Υ/Ε από την οποία άμεσα ή έμμεσα εξαρτώνται). Και αυτό, διότι «παρανόμησε» όταν αποφάσισε να σεβαστεί το δικαίωμα αυτοδιάθεσης του λαού της Κριμαίας που σχεδόν ομόφωνα ζήτησε την επανένωσή του με την Ρωσία! Ούτε εξηγούν γιατί άραγε οι μόνοι που βρέθηκαν να μην έχουν παρόμοιες ενδο-ιμπεριαλιστικές διαφορές με την Ρωσία είναι τα πιο προοδευτικά καθεστώτα του πλανήτη, που τυχαίνει επίσης να βρίσκονται υπό διωγμό, ακριβώς γιατί οι λαοί τους αντιστέκονται στην ίδια ΝΔΤ και την εγκληματική Υ/Ε: από την Βενεζουέλα, την Βολιβία, την Κούβα και την Νικαράγουα, μέχρι την Συρία.
Και ντροπιάζουν την Αριστερά γιατί, με την τήρηση ίσων αποστάσεων μεταξύ Υ/Ε και Ρωσίας/Ευρασιατικής Ένωσης, έχουν αφήσει στην Ευρωπαική ακροδεξιά τον αγώνα ενάντια στην νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση και την ΝΔΤ, (αφού βέβαια τα λαϊκά στρώματα έχουν εγκαταλείψει από καιρό την εκφυλισμένη «Αριστερά» τύπου ΣΥΡΙΖΑ) ενώ, δεν έκαναν την παραμικρή διαδήλωση ενάντια στο πραξικόπημα στην Ουκρανία. Και όλα αυτά γιατί είναι το ίδιο... ιμπεριαλιστική η Ρωσία με την Υ/Ε! Δηλαδή, χωρίς να το αντιληφθούμε, έχει και αυτή υπερεθνικές επιχειρήσεις όπως η Υ/Ε και ελέγχει τη παγκόσμια οικονομία, επιβάλλοντας παντού την κατάργηση της εθνικής και οικονομικής κυριαρχίας, είτε με την οικονομική βία, (π.χ. Ελλάδα) είτε με την φυσική βία και τους εγκληματικούς πολέμους της (Γιουγκοσλαβία, Ιράκ, Λιβύη κ.λπ.)!
Όμως, οι Μαρξιστές αυτοί της συμφοράς αδυνατούν (ή δεν θέλουν) να καταλάβουν ότι η ΕΕ και η Ευρασιατική Ένωση δεν είναι απλώς δύο παρόμοιες διακρατικές καπιταλιστικές ή ιμπεριαλιστικές ενώσεις, με συνακόλουθο επιμύθιο ότι θα μας σώσει, σε τρία τέρμινα, η σοσιαλιστική επανάσταση. Φυσικά, η Ευρασιατική Ένωση δεν είναι η ΚΟΜΕΚΟΝ αφού δεν υπάρχει πια «υπαρκτός». Όμως, για όποιον έχει την παραμικρή ιδέα τι σημαίνει παγκοσμιοποίηση και υπερεθνικές επιχειρήσεις, και δεν προσπαθεί να καταλάβει τα νέα αυτά φαινόμενα με βάση εκατόχρονα βιβλία που μιλούσαν για εθνικούς ιμπεριαλισμούς οι οποίοι σήμερα είναι ανύπαρκτοι, είναι φανερό ότι οποιαδήποτε συστημική αλλαγή δεν είναι πια δυνατή αν ένας λαός δεν έχει εθνική κυριαρχία. Και ο Σόιμπλε είναι σαφής: η εθνική κυριαρχία είναι πια...Ευρωπαική.
Επομένως, αναγκαία συνθήκη για οποιαδήποτε συστημική αλλαγή είναι η ρήξη με την ΝΔΤ της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, η οποία δεν μπορεί να γίνει βέβαια με «σοσιαλιστική επανάσταση σε μια χώρα» (που θα ανατρεπόταν την επομένη από «αυθόρμητη» εξέγερση made in USA), ούτε βέβαια με διεθνή σοσιαλιστική επανάσταση και άλλα παραμύθια...
Απαιτείται, δηλαδή, κοινός αγώνας των αντιστεκόμενων λαών ενάντια στη ΝΔΤ, και η Ευρασιατική Ένωση θα μπορούσε να προσφέρει αυτήν την δυνατότητα, παρόλο που, φυσικά, θα υπάρχουν και μέσα σε αυτήν τάσεις για μια «καλή παγκοσμιοποίηση», που θα μπορούσαν όμως οι λαοί μέσα σε αυτήν να τις αντιπαλέψουν. Σήμερα δεν νοείται κοινωνική απελευθέρωση χωρίς εθνική απελευθέρωση. Αλλά θα επανέλθω.
Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία (30 Μαρτίου 2014)
Θρησκευτική μισαλλοδοξία στην ελληνική αρχαιότητα
Ήπια και περιορισμένη σε σχέση με τη ρωμιορθόδοξη, αλλά υπαρκτή
του Αναγνώστη Λασκαράτου
Ο Αρίσταρχος ο Σάμιος [εικ. Αντίγραφο (10ς αι.) συγκριτικών υπολογισμών
του σχετικά με διαστάσεις Ήλιου-Γης-Σελήνης], ένας μεγαλοφυής και
πρωτοπόρος ηλιοκεντρικός αστρονόμος, που από αυτόν εμπνεύστηκε όπως
ομολογεί 20 αιώνες μετά ο Κοπέρνικος, αυτός που κατάφερε να μετρήσει με
μικρό σχετικά λάθος την περιφέρεια της Σελήνης, κατηγορήθηκε από το
στωϊκό Κλεάνθη, που ζήτησε την καταδίκη του, «… ως κινών την του κόσμου
εστίαν και ταράσσων ούτω την των Ολυμπίων ηρεμίαν». Έτσι ο Αρίσταρχος
για να σώσει την ελευθερία του, κατέφυγε στην Αλεξάνδρεια, όπου και
πέθανε αυτοεξόριστος. Στην Αίγυπτο κατέφυγε και ο φιλόσοφος Θεόδωρος ο
άθεος (έργο του, το «Περί θεών»), που διώχτηκε από την Αθήνα ως ασεβής
αλλά έγινε δεκτός με τιμές στην αυλή του Πτολεμαίου Α΄. Διωγμένος από
την Κυρήνη ως αρχηγός της ‘αίρεσης’ των «Θεοδώρειων», επέστρεψε στην
Ελλάδα. Η επέμβαση του Δημήτριου του Φαληρέα τον έσωσε από την καταδίκη
του Αρείου Πάγου. Μεταξύ των μαθητών του συγκαταλέγονταν και ο Βίων ο
Βορυσθενίτης, ένας κυνικός από τα μέρη της Μαύρης θάλασσας, που έζησε
στην Αθήνα και που κορόιδευε τη θρησκοληψία του όχλου. Η αλήθεια είναι
ότι ο Θεόδωρος παραήταν τολμηρός αμφισβητώντας ακόμη και τον υπέρ
πατρίδος θάνατο, που τον θεωρούσε μια καθαρή ανοησία. Δεν δίσταζε να
προκαλεί με ερωτήματα σαν κι αυτό που έβαλε στο Μεγαρίτη φιλόσοφο
Στίλπωνα, έναν τουλάχιστον άθρησκο, αλλά πιο προσεκτικό από τον
Θεόδωρο: «Πες μου Στίλπωνα, πώς εξακρίβωσες πως η Αθηνά είναι θεά και
όχι θεός; Σήκωσες μήπως το ρούχο της και το είδες;». Αυτό ειπώθηκε
επειδή ο Στίλπων είχε αναρωτηθεί δημόσια αν η Αθηνά ήταν θεά ή θεός και
βρέθηκε κατηγορούμενος όταν είπε πως δεν ήταν κόρη του Δία αλλά έργο
του Φειδία. Σε ερώτημα αν οι θεοί χρειάζονταν λατρεία ο Στίλπων είχε
απαντήσει πως μπροστά στον όχλο δεν μπορούσε να απαντήσει, μια ανάλογη
απάντηση υπεκφυγής, είχε δώσει και ο Βίωνας. Τέλος ένας άλλος
Αστρονόμος, Μαθηματικός και Μετεωρολόγος, ο Διογένης Απολλωνιάτης, «ανὴρ
φυσικὸς και άγαν ελλόγιμος», φέρεται από το Διογένη το Λαέρτιο «μικρού
κινδυνεύσαι Αθήνησιν», ενώ ο άθεος σοφιστής και επικριτής των Ελευσινίων
Μυστηρίων Διαγόρας ο Μήλιος που κατηγορείτο «ως θεομάχος» και ασεβής
από τους Αθηναίους, κατέφυγε στην Κόρινθο. Αναφέρεται πως χρησιμοποίησε
ως προσάναμμα για να μαγειρέψει ξύλινο είδωλο του Ηρακλή.
του Αναγνώστη Λασκαράτου
Το γκρέμισμα του Αισώπου. Ξυλογραφία (1489), από το ισπανικό «Βίος Αισώπου και μυθικές ιστορίες του»
Πέρασε
ένας χρόνος που το στέλεχος της συμμορίας Χ.Α., , ρωτούσε για το
μπλόγκερ Παστίτσιο: «…υβρίζει, ειρωνεύεται και προσπαθεί να εξευτελίσει
την ιερή μορφή της Ελληνορθοδοξίας, τον Γέροντα Παΐσιο. … Ερωτώνται οι
κ. Υπουργοί :…Θα προβούν άμεσα στις απαραίτητες ενέργειες μέσω της
υπηρεσίας δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος …;». Η Δικαιοσύνη παρενέβη
άμεσα με τα γνωστά αποτελέσματα, που ανήκουν καθαρά στο χώρο του
Γελοίου. Δεν ήταν δυστυχώς η μόνη φορά που δικαστές κινήθηκαν άμεσα κατά
ευυπόληπτων πολιτών, ύστερα από πρόσκληση του ναζιστικού υπόκοσμου, που
συνεργάστηκε στο «Χυτήριο» με την Εκκλησία. Με αφορμή λοιπόν αυτή τη
στάση της κρατικής Εκκλησίας που συμφύρεται ανοιχτά με Ναζιστές, τους
ευλογεί και αρνείται πεισματικά να τους καταδικάσει, της Εκκλησίας που
υπερασπίζεται τα δόγματά της με τη βοήθεια του (Χρυσαυγίτη;) Αστυνόμου
και του Εισαγγελέα που ερμηνεύει αντιδραστικά ακόμη και τους
αναχρονιστικούς νόμους, θα επιχειρήσω να ερευνήσω τη μισαλλοδοξία της
ελληνικής πολυθεϊστικής θρησκείας και να τη συγκρίνω με αυτήν του
ρωμέϊκου κλήρου. Ο Πήτερ Ουστίνωφ στο βιβλίο του «Προσοχή!
Προκαταλήψεις» (Εμπειρία Εκδοτική, μτφρ Ε.Καλλιγέρη), που αποτελεί
εγχειρίδιο κατά της μισαλλοδοξίας, επισημαίνει πως οι Έλληνες που
εφηύραν τη Δημοκρατία στη γη την εφάρμοσαν και στον ουρανό και
συμπληρώνει για την μετάβαση από τον πολυθεϊσμό στον μονοθεϊσμό: «Εγώ
θεωρώ αυτή την εξέλιξη…ως μια μεγάλη οπισθοχώρηση και από παιδί ακόμα
δεν μπόρεσα να συμφιλιωθώ με αυτόν τον αυταρχικό Θεό». Ο Ρώσος
Νομπελίστας (1987) Ιωσήφ Brodsky στο “Εγκαταλείποντας το Βυζάντιο”
(“Flight from Byzantium”-1985), ταυτίζει τον πολυθεϊσμό με την
Δημοκρατία και τον μονοθεϊσμό με την απολυταρχία, άποψη που διαθέτει
ισχυρή βάση, αφού οι μονοθεϊστικές θρησκείες στήριξαν το θεσμό της ελέω
Θεού μοναρχίας και περιέχουν το σπέρμα της μονοκρατορίας.
Ποια ήταν η στάση της ελληνικής
θρησκείας απέναντι στους κάθε λογής Στοχαστές που την αμφισβητούσαν;
Δόγμα δεν υπήρχε, ενιαία «αφήγηση» (μύθος) δεν υπήρχε, οργανωμένο
ιερατείο δεν υπήρχε, ούτε επικεφαλής του Αρχιερέας, άρα οι αντιρρησίες
διαχειρίζονταν από το θρησκευτικό κατεστημένο πολύ πιο ερασιτεχνικά από
ότι σήμερα. Οι άνθρωποι που συνδέουν την ύπαρξή τους ή τα επαγγελματικά
και ταξικά τους προνόμια με μια συγκεκριμένη κοσμοθεώρηση, γίνονται
αναγκαστικά επικίνδυνοι για όποιον απειλήσει την αυταρέσκειά τους, την
ευζωϊα τους, την κοινωνική τους υπόσταση και εν τέλει την ίδια τους την
εξουσιαστική δύναμη. Όσο πιο πρωτόγονη και αθεμελίωτη είναι η πεποίθησή
τους-όπως συμβαίνει με τις θρησκείες-τόσο πιο βίαιη είναι και η
αντίδρασή τους, στο βαθμό που οι θεσμοί τους το επιτρέπουν. Η ελληνική
πλουραλιστική θρησκεία δεν υπήρξε γενικά μαχητικά μισαλλόδοξη γι’αυτό
και άφησε τεράστιο έδαφος στον προβληματισμό των φιλοσόφων και στα λόγια
των τραγωδών, ιδιαίτερα στην Αθήνα, στην ανεκτική Ιωνία και στη
Σικελία. Η θεολογία της ήταν η μυθολογία των ποιητών, που με μεγάλη
ευκολία παρουσιαζόταν σε διάφορες εκδοχές, που εμπόδιζαν κάθε δογματική
προσέγγιση. Αν δούμε τη διαδικασία δίωξης που κινήθηκε εναντίον
φιλοσόφων και ποιητών, θα δούμε ότι ξεκινούσε πάντα από ένα ή το πολύ
δυο πρόσωπα, όχι συνήθως ιερωμένους, αλλά λαϊκιστές πολιτικούς, που
επένδυαν στην ευπιστία και στη βλακεία του όχλου. Δεν υπήρχε Ιερά
Σύνοδος για να κηρύξει γενικό πογκρόμ, τα πράγματα δεν έπαιρναν έκταση
και ο διωκόμενος συνήθως έφευγε από την πόλη χωρίς να υπάρξει πιο
δραματική συνέχεια.
Ο Αριστοφάνης κι Ευριπίδης, που
συχνά έγραψαν με ασέβεια κατά των θεών, δεν βρήκαν το μπελά τους, κι
αυτό σίγουρα κάτι μπορεί να μας πει και για το σήμερα του «Παστίτσιου»,
που του αποδόθηκαν θεϊκές ιδιότητες για να θεμελιωθεί το έτσι κι αλλιώς
αναχρονιστικό αδίκημα της «βλασφημίας». Πολύ νωρίς ο Ξενοφάνης, μια
χαρισματική μορφή ταξιδευτή Ίωνα φιλόσοφου και ποιητή που έζησε στη
Σικελία, επέκρινε χωρίς να κινδυνέψει τη λαϊκή δεισιδαιμονία αλλά και
τους ποιητές για την ανήθικη και ανθρωπομορφική εικόνα και για τις
συμπεριφορές που έδιναν στους θεούς. Ο Όμηρος κι ο Ησίοδος έχουν
προσάψει στους θεούς την κλοπή, τη μοιχεία και την αλληλοεξαπάτηση. Αν
τα ζώα μπορούσαν να ζωγραφίζουν και να φτιάχνουν αγάλματα, καθώς οι
άνθρωποι, τ’ άλογα θα ζωγράφιζαν τους θεούς όμοια με αυτά, παρατηρούσε ο
Ξενοφάνης. Ο Ευήμερος, ιδρυτής ενός ολόκληρου ρεύματος των λεγόμενων
Ευημεριστών που διαδόθηκε και στο ρωμαϊκό κόσμο, διατύπωσε τη θέση πως
οι θεοί ήταν αρχικά άνθρωποι και τη γλύτωσε πολύ φτηνά, ως απλός
αποδέκτης μιας κριτικής ιερέων και συγγραφέων όπως ο Πλούταρχος, που τον
παρουσίαζε ως άθεο. Ο σύγχρονος του Σωκράτη φιλόσοφος Πρόδικος από την
Κείο, μαθητής του Πρωταγόρα που έζησε στην Αθήνα, ήταν ένα είδος
Νατουραλιστή, που κατηγορήθηκε για αθεϊα χωρίς να υποστεί συνέπειες και
που σύνδεσε τις πρωτόγονες μεταφυσικές αντιλήψεις με την ανοησία των
ανθρώπων και με τις γεωργικές τους ενασχολήσεις, αποδίδοντας τη
θεοποίηση στοιχείων της φύσης στην ωφέλεια που κομίζουν στον άνθρωπο.
Εσφαλμένα του αποδίδεται από τη Σούδα πως υπέστη τον ίδιο θάνατο με το
Σωκράτη, μια φαντασίωση που παρά την πρόδηλη σύγχυση («ως διαφθείρων
τους νέους») στην οποία οφείλεται, υιοθετείται ευχαρίστως από σύγχρονούς
μας Ομολογητές του κρατικής θρησκείας για να συμψηφίσει τα πταίσματα
του ελληνικού κόσμου με τις κακουργίες της ρωμαϊκής και ανατολίτικης
Ορθοδοξίας. Πολύ κοντά στην αθεϊα ήταν και ο αντιφατικός Κριτίας, θείος
του Πλάτωνα, μαθητής του Σωκράτη, άλλοτε Δημοκρατικός, άλλοτε τύραννος,
ένας από τους «τριάκοντα» και πολύ σκληρός διώκτης των πολιτικών του
αντιπάλων, που φυλακίστηκε στα νιάτα του για ασέβεια όταν κατηγορήθηκε
μαζί με τον Αλκιβιάδη για ερμοκοπία. Η κριτική αθεϊα του φιλόσοφου που
τον συνόδευε δεν του κόστισε καμία ποινή. Ο ίδιος ο αριστοκρατικός και
ιδιόρρυθμος Ηράκλειτος, προγενέστερος του Πλάτωνα, είχε εναντιωθεί με
περιφρόνηση στη λαϊκή θρησκευτική έκφραση, στη λατρεία των αγαλμάτων και
στις τελετές των βωμών, αν και αφιέρωσε τα βιβλία του στο ναό της
Αρτέμιδας. Οι Ίωνες (Μιλήσιοι) Θαλής, ο Αναξίμανδρος κι ο Αναξιμένης,
καθαρά υλιστές στην κοσμολογική τους διδασκαλία, δεν τράβηξαν τους
κεραυνούς των πιστών, όχι μόνο λόγω της ανοχής που επικρατούσε στα
ιωνικά παράλια, ίσως γιατί δεν εκλαϊκευσαν τις έρευνές τους, αν και ο
Αναξίμανδρος κατά τον Κικέρωνα (‘De Divinatione’) έστησε αστεροσκοπείο
στον Ταϋγετο και προειδοποίησε τους Λάκωνες για επικείμενο σεισμό, χωρίς
να θεωρηθεί ότι προσβάλλει τον Όλυμπο ή τον Εγκέλαδο.
Ασφαλώς αυτοί όλοι ήταν οι πιο
τυχεροί για διάφορους λόγους, ακόμη και συγκυριακούς που είχαν να
κάνουν με πρόσωπα, με συμφέροντα και με συσχετισμούς πολιτικών δυνάμεων.
Ισχύει όμως κι εδώ ο Κανόνας των (όχι λίγων) εξαιρέσεων, που ευτυχώς
δεν εντάσσονται με κανέναν τρόπο σε κάποιο ιστορικά διαπιστωμένο ρεύμα ή
κλίμα γενικευμένων διωγμών ή καταστροφής της ζωής όλων όσων
κατηγορήθηκαν, αφού υπήρχε στον ελληνικό κόσμο πάντα κάποια φιλόξενη
γωνιά για όσους στοχοποιήθηκαν.
Μια άτυχη περίπτωση για παράδειγμα,
φέρεται πως είναι ο Πυθαγόρειος φιλόσοφος, μαθηματικός και φυσικός
Ίππασσος, για τον οποίο λέγεται, ανάμεσα σε πολλές εκδοχές, πως ρίχτηκε
στην θάλασσα από τους συντρόφους του, επειδή ανακαλύπτοντας τους
άρρητους αριθμούς ανέτρεψε βασική αρχή της φιλοσοφίας τους, που είχε
σχέση θρησκευτικού μυστικισμού με τους αριθμούς. Για την ακρίβεια ο
Ίππασος ο Μεταπόντιος ανακάλυψε πως η διαγώνιος ενός τετραγώνου πλευράς
1, δηλαδή σύμφωνα με το πυθαγόρειο θεώρημα η τετραγωνική ρίζα του δύο,
είναι άρρητος αριθμός. Οι Πυθαγόρειοι όμως πίστευαν ότι ο λόγος όλων
των μεγεθών μπορεί να εκφραστεί ως λόγος δύο φυσικών αριθμών, οι
άρρητοι αριθμοί απειλούσαν τον πύργο των κοσμοαντιλήψεών τους. Αυτή ήταν
μια ιδιωτική εσωτερική υπόθεση ενός συγκεκριμένου ρεύματος ιδεών,
υπήρξαν όμως περιπτώσεις που η πόλη κινούσε τους μηχανισμούς της δίωξης.
Ήδη από τον 5ο π.Χ. αιώνα ο πρωτοπόρος αγνωστικιστής Πρωταγόρας, όταν
ρωτήθηκε για τους θεούς απάντησε: “Δεν γνωρίζω αν υπάρχουν ή δεν
υπάρχουν θεοί ούτε τη μορφή τους γιατί πολλά πράγματα με εμποδίζουν να
ξέρω και η άγνοια των δεδομένων και η συντομία της ανθρώπινης ζωής”
(Διογένης ο Λαέρτιος “Πρωταγόρας”, Πλάτων “Μένων”, 91). Η αποκοτιά του,
του κόστισε ακριβά. Ο ολιγαρχικός άρχοντας Πυθόδωρος τον κατήγγειλε
δημόσια για αθεΐα. Τα βιβλία του κάηκαν δημόσια στην αγορά και ο ίδιος
καταδικάστηκε. Λέγεται πως για να γλυτώσει το έσκασε για τη Σικελία και
πνίγηκε στο ταξίδι της φυγής του, το πιθανότερο όμως είναι να έφτασε
σώος και να πέθανε τιμημένος.
Ο «αγνωστικιστής» Στίλπων ο Μεγαρεύς όπως απεικονίστηκε στο «Χρονικό της Νυρεμβέργης» (1493), πανομοιότυπα με το Σπεύσιππο
Ο ίδιος ο μέγας Αριστοτέλης, που κατηγορούσε την Αθήνα πως υπέθαλπε την συκοφαντία-«…σύκον δ’ επί σύκω»-
τελικά έπεσε κι αυτός θύμα της θρησκευτικής της έκδοσης. Κατέφυγε στην
Χαλκίδα κατηγορούμενος από τον Ελευσίνιο ιεροφάντη Ευρυμέδοντα για
ασέβεια, αφού τόλμησε σε ύμνο του να αποδώσει θεϊκές ιδιότητες στον
νεκρό φίλο του Ερμία, αλλά πίσω από αυτή τη δίωξη βρισκόταν το πολιτικό
μίσος της αντιμακεδονικής παράταξης, με εκπρόσωπο κάποιο Δημόφιλο, προς
τον κάποτε προστατευόμενο του, νεκρού πλέον, Μακεδόνα Αλέξανδρου. Η
πατρίδα της μητέρας του δέχθηκε τον Αριστοτέλη που σήμερα τον τιμά με
μια μικρή προτομή στην όχθη του πορθμού της, πάλι καλά αφού ο Σκαρίμπας
δε βρήκε θέση στο νεκροταφείο της διωγμένος από το Δεσπότη αν και τελικά
του βγήκε σε καλό αφού ο δήμαρχος του έδωσε χώρο στο κάστρο. Καλύτερη
αντιμετώπιση από το δάσκαλό του είχε ο Θεόφραστος (διάδοχος του
Αριστοτέλη στη σχολή του Λυκείου), που ήταν δημοφιλής στους Αθηναίους,
τόσο που όταν κατηγορήθηκε με τη σειρά του γι’ ασέβεια, από τον αισχρό
δημαγωγό Αγνωνίδη, έτρεξαν εκατοντάδες σαν μάρτυρες υπεράσπισης κι έτσι
αν και ο ίδιος δεν άρθρωσε λέξη στην απολογία του, αθωώθηκε με άνετη
πλειοψηφία, αντίθετα με το συκοφάντη που αργότερα είχε κακό τέλος.
Ο ταλαίπωρος Αίσωπος δεν ήταν τόσο
τυχερός όπως ο Αριστοτέλης. Κατηγόρησε το παπαδαριό των Δελφών πως
πλουτίζει από τα μαντέματα κι αυτοί οι μοχθηροί και εκδικητικοί αγύρτες
του έβαλαν στις αποσκευές του χρυσάφι και μετά τον κατηγόρησαν για
ιερόσυλο, γκρεμίζοντάς τον από τα βράχια των Φαιδριάδων, πάνω από την
Κασταλία, εκεί που εκτελούσαν τους «βέβηλους». Αν ο Αίσωπος ήταν
κακοσχηματισμένος και τραβούσε πάνω του την εύκολη απέχθεια των
μοχθηρών, ο Αλκιβιάδης που ήταν ξακουστός για την ομορφιά του, δε
γλύτωσε ούτε αυτός τις κατηγορίες για ασέβεια. Τον συκοφάντησαν για
καταστροφή των οδοδεικτών (αλλά και συνάμα λατρευτικών στηλών των Ερμών)
και τον κατηγόρησαν για παρώδηση των Ελευσινίων Μυστηρίων, καταγγελίες
που έγιναν αιτία να καταδικαστεί σε θάνατο για βλασφημία, άσχετα αν η
απόφαση δεν εκτελέστηκε ποτέ λόγω της διαφυγής του αρχικά, αλλά ούτε και
όταν επέστρεψε. Αλλά και η ωραία και ισχυρή Ασπασία βρέθηκε στο
στόχαστρο του φθονερού κωμικού ποιητή Έρμιππου που τη μήνυσε για
ασέβεια. Δεν ήταν παρακατιανός ο Έρμιππος, ήταν πολυγραφότατος,
βραβευμένος και αξιόλογος, αλλά μισούσε τον Περικλή, που τελικά κατάφερε
να σώσει τη σύντροφό του από τα χειρότερα, σε μια πόλη που ο λαός της
ηδονιζόταν να αποκαθηλώνει τους ισχυρούς και τους αξιόλογους. Έτσι την
έπαθε ο κορυφαίος Σωκράτης, που η άδικη καταδίκη του, επειδή συνελήφθη «ους μεν η πόλις νομίζει θεοὺς ου νομίζων, έτερα δὲ καινὰ δαιμόνια εισφέρων» κλπ, είναι τόσο γνωστή ακόμη και στις λεπτομέρειές της, που δεν θα χρειαστεί να αχοληθούμε.
Ο Αρίσταρχος ο Σάμιος [εικ. Αντίγραφο (10ς αι.) συγκριτικών υπολογισμών
του σχετικά με διαστάσεις Ήλιου-Γης-Σελήνης], ένας μεγαλοφυής και
πρωτοπόρος ηλιοκεντρικός αστρονόμος, που από αυτόν εμπνεύστηκε όπως
ομολογεί 20 αιώνες μετά ο Κοπέρνικος, αυτός που κατάφερε να μετρήσει με
μικρό σχετικά λάθος την περιφέρεια της Σελήνης, κατηγορήθηκε από το
στωϊκό Κλεάνθη, που ζήτησε την καταδίκη του, «… ως κινών την του κόσμου
εστίαν και ταράσσων ούτω την των Ολυμπίων ηρεμίαν». Έτσι ο Αρίσταρχος
για να σώσει την ελευθερία του, κατέφυγε στην Αλεξάνδρεια, όπου και
πέθανε αυτοεξόριστος. Στην Αίγυπτο κατέφυγε και ο φιλόσοφος Θεόδωρος ο
άθεος (έργο του, το «Περί θεών»), που διώχτηκε από την Αθήνα ως ασεβής
αλλά έγινε δεκτός με τιμές στην αυλή του Πτολεμαίου Α΄. Διωγμένος από
την Κυρήνη ως αρχηγός της ‘αίρεσης’ των «Θεοδώρειων», επέστρεψε στην
Ελλάδα. Η επέμβαση του Δημήτριου του Φαληρέα τον έσωσε από την καταδίκη
του Αρείου Πάγου. Μεταξύ των μαθητών του συγκαταλέγονταν και ο Βίων ο
Βορυσθενίτης, ένας κυνικός από τα μέρη της Μαύρης θάλασσας, που έζησε
στην Αθήνα και που κορόιδευε τη θρησκοληψία του όχλου. Η αλήθεια είναι
ότι ο Θεόδωρος παραήταν τολμηρός αμφισβητώντας ακόμη και τον υπέρ
πατρίδος θάνατο, που τον θεωρούσε μια καθαρή ανοησία. Δεν δίσταζε να
προκαλεί με ερωτήματα σαν κι αυτό που έβαλε στο Μεγαρίτη φιλόσοφο
Στίλπωνα, έναν τουλάχιστον άθρησκο, αλλά πιο προσεκτικό από τον
Θεόδωρο: «Πες μου Στίλπωνα, πώς εξακρίβωσες πως η Αθηνά είναι θεά και
όχι θεός; Σήκωσες μήπως το ρούχο της και το είδες;». Αυτό ειπώθηκε
επειδή ο Στίλπων είχε αναρωτηθεί δημόσια αν η Αθηνά ήταν θεά ή θεός και
βρέθηκε κατηγορούμενος όταν είπε πως δεν ήταν κόρη του Δία αλλά έργο
του Φειδία. Σε ερώτημα αν οι θεοί χρειάζονταν λατρεία ο Στίλπων είχε
απαντήσει πως μπροστά στον όχλο δεν μπορούσε να απαντήσει, μια ανάλογη
απάντηση υπεκφυγής, είχε δώσει και ο Βίωνας. Τέλος ένας άλλος
Αστρονόμος, Μαθηματικός και Μετεωρολόγος, ο Διογένης Απολλωνιάτης, «ανὴρ
φυσικὸς και άγαν ελλόγιμος», φέρεται από το Διογένη το Λαέρτιο «μικρού
κινδυνεύσαι Αθήνησιν», ενώ ο άθεος σοφιστής και επικριτής των Ελευσινίων
Μυστηρίων Διαγόρας ο Μήλιος που κατηγορείτο «ως θεομάχος» και ασεβής
από τους Αθηναίους, κατέφυγε στην Κόρινθο. Αναφέρεται πως χρησιμοποίησε
ως προσάναμμα για να μαγειρέψει ξύλινο είδωλο του Ηρακλή.
Το 431 έσκασε η βόμβα του
φανατικού ή μάλλον του αγύρτη μάντη Διοπείθη, που ζητούσε την τιμωρία
των απίστων και όσων ερμήνευαν τα φυσικά φαινόμενα. Ο πονηρός «προφήτης»
της αρχαίας Αθήνας, έβαλε στο στόχαστρο τον Αναξαγόρα, φιλόσοφο από τα
μέρη της Ιωνίας που είχε ανησυχίες γύρω από το φυσικό κόσμο και την
Αστρονομία, που τον φυγάδευσε ο Περικλής στη Λάμψακο: «…και ψήφισμα
Διοπείθης έγραψεν εισαγγέλλεσθαι τους τα θεία μη νομίζοντας ή λόγους
περὶ των μεταρσίων διδάσκοντας απερειδόμενος εις Περικλέα δι’ Αναξαγόρου
την υπόνοιαν … Αναξαγόραν δε φοβηθεὶς εξέπεμψεν εκ της πόλεως»
(Πλούταρχου-‘Περικλής’). Πολλοί αναφέρουν και τον Κλέωνα στους διώκτες
του φιλόσοφου, γεγονός όμως είναι ότι τα κίνητρα ήταν πιο πολύ πολιτικά,
το πλήγμα στον Περικλή, παρά θρησκευτικά, άσχετα από τις προθέσεις του
Διοπείθη. Πιθανότατα ο φιλόσοφος πριν δραπετεύσει είχε φυλακιστεί
κρατώντας όμως την ψυχραιμία του, γιατί κατά τον Πλούταρχο «Αναξαγόρας
εν τω δεσμωτηρίω τον του κύκλου τεραγωνισμόν έγραφε».
Ίσως οι κακοτυχίες κάποιων να
έκαναν άλλους προσεκτικότερους. Ίσως να διαμορφώθηκε και μια κουλτούρα,
αυτό είναι το πιθανότερο, ήπιας αυτολογοκρισίας των λογίων. Ο Θουκιδίδης
ένας μάλλον άθεος ορθολογιστής, απέφυγε κάθε θρησκευτική αναφορά στο
έργο του, ακόμη και στον «Επιτάφιο» όπου μιλάει ο μαθητής του Πρωταγόρα
Περικλής, αν και το θέμα προσφέρεται. Υμνούνται οι θεσμοί η Δημοκρατία
αλλά όχι η ευσέβεια των νεκρών. Αυτή η απουσία έχει συχνά επισημανθεί,
αν και δεν δέχονται όλοι οι ερευνητές την ερμηνεία της αθεϊας και του
ορθολογισμού, ειδικά οι παλιότεροι. [Οurania (Nanno) Marinatos Kopff,
“Τhucydides and traditional religion” -1978]. Ο βιογράφος του
Θουκυδίδη, Γραμματικός και ρήτορας Άντυλλος, όπως διασώζεται στον
Αμμιανό Μαρκελλίνο στο δικό του έργο «Βίος Θουκ.» (22), τον θεωρεί
«ήρεμα άθεο» («άθεος ήρεμα ενομίσθη της εκείθεν θεωρίας»). Από την άλλη η
πλουραλιστική θρησκευτική ανοχή επέτρεψε την εισαγωγή ξένων θεοτήτων
όπως της Ίσιδας. Για παράδειγμα, στον Πειραιάς τον 4ο αι. δόθηκε άδεια
για να στηθεί ιερό της θεάς από τους
αιγύπτιους μετανάστες («Sylloge inscriptionum religionis Isiacae et
Sarapiacae-Vidman», Ladislav). Νομίζω πως η σύγκριση με την τύχη των
Αιγύπτιων μεταναστών σήμερα, που μαχαιρώνοντα από τη Χ.Α. και με το
τζαμί που δεν λέει να χτιστεί είναι συντριπτική. Δεν πρέπει επίσης να
λησμονούμε την ευκολία με την οποία επετράπη στον Παύλο να κηρύξει
δημόσια τον νέο Θεό στην πολυθεϊστική ρωμαιοκρατούμενη πόλη της
Παλλάδας. Αν συνέβαινε κάτι ανάλογο στους βυζαντινούς χρόνους της
Ορθοδοξίας, η οποία δεν ανέχτηκε ούτε τη νεοπλατωνική Σχολή των Αθηνών, ο
τολμητίας θα λυντσαριζόταν. Είναι αλήθεια πως δεν υπήρξαν οργανωμένες
αιρέσεις που να απειλούν την κυρίαρχη θρησκευτική αντίληψη, η οποία
όμως, από την ίδια την πολυδιάστατη και ανεκτική της φύση, δεν μπορούσε
να γεννήσει τέτοιες αντιδράσεις.
Στον απόηχο πια του αρχαίου κόσμου, το 2ο
μ.Χ. αιώνα, κι ενώ ερχόταν η κρατική «χριστιανική» (;) πλημμυρίδα της
δεισιδαιμονίας και του μίσους, ο εθνικός Λουκιανός στους ‘Νεκρικούς
Διαλόγους’ σατίρισε ανενόχλητος τη δεισιδαιμονία των κατώτερων στρωμάτων
των πιστών της θρησκείας του. Την ίδια εποχή ο επίσης εθνικός Κέλσος
και λίγο μετά ο εθνικός Πορφύριος απεχθάνονταν φανερά τις λαϊκές
προλήψεις των οπαδών της ελληνικής θρησκείας, χωρίς να κινδυνεύσει η
ευτυχία τους. Τα χειρόγραφα των δυο τελευταίων όμως και το περιεχόμενο
τους, δέχτηκαν επιθέσεις από το μίσος των οπαδών της νέας Μεταφυσικής.
roides.wordpress
Αναρχισμος και σεξ
Μιας κι αυτό είναι άλλο ένα από τα «λεπτά» άρθρα που μετέφρασε το Contra Info,
ας ξεκαθαριστεί ότι, παρά το ενδιαφέρον του, στο κομμάτι που αναφέρεται
στα στριπτιτζάδικα –το οποίο κατά πάσα πιθανότητα θα εξοργίσει
αρκετούς– μάλλον αρμόζει καλύτερα μια αντίδραση σαν αυτήν εδώ.
Η «Αναρχική Ομοσπονδία Μεγάλης Βρετανίας» (Anarchist Federation, UK) συνοψίζει απόψεις και συζητήσεις αναρχικών ως προς το σεξ και τη σεξουαλικότητα
Οι
αναρχικές οπτικές στο σεξ κυμαίνονται από την ιδέα ότι «όλα
επιτρέπονται» μεταξύ συναινούντων ενηλίκων μέχρι πιο παραδοσιακές
προσεγγίσεις τού τι αποτελεί ελεύθερο έρωτα μεταξύ ατόμων. Ένα πράγμα
που αυτές οι διιστάμενες απόψεις έχουν κοινό, ωστόσο, είναι η ιδέα της
σεξουαλικής ελευθερίας και της εναντίωσης στη σεξουαλική εκμετάλλευση.
Παρ’ όλα αυτά, το να είναι κανείς υπέρ της σεξουαλικής ελευθερίας και
κατά της σεξουαλικής εκμετάλλευσης είναι ανοιχτό σε ένα εύρος ερμηνειών
και μπορεί να ενσωματώνει ποικίλες, ενίοτε και συγκρουόμενες αναλύσεις
απ’ τον έναν αναρχικό στον άλλον.
Μέσα σε συγκεκριμένες αναρχικές παραδόσεις (όπως επίσης στην αριστερά) συχνά έχει υπάρξει ένα σημαντικό κύμα «πουριτανισμού» απέναντι στο σεξ και σε όποιες δραστηριότητες ανακηρύσσονται γενικά ασύνετες.
Όλοι ξέρουμε την ιστορία σχετικά με την Έμμα Γκόλντμαν, που χόρευε όλη νύχτα με άντρες σε μια αναρχική κοινωνική εκδήλωση και κατηγορήθηκε για συμπεριφορά που δεν αρμόζει σ’ έναν επαναστάτη (ξέρουμε επίσης και τη συνακόλουθη έκρηξη οργής της). Ξέρουμε κι ότι κάποιοι τομείς του αναρχικού κινήματος στην Ισπανική Επανάσταση έχουν κατηγορηθεί για παρόμοιο πουριτανισμό, και η ιδέα ότι οι αναρχικοί και κομμουνιστές επαναστάτες θα έπρεπε περίπου να ζουν τις ζωές τους ως ασκητές μοναχοί ή καλόγριες συνεχίζεται μέχρι σήμερα σε κάποια μέρη.
Τα μυθιστορήματα αναρχικών συγγραφέων του 19ου αιώνα όπως ο Οκτάβιος Μιρμπώ κατηγοριοποιήθηκαν ως πορνογραφία απ’ το φιλολογικό καθεστώς της εποχής. Το «Ημερολόγιο μιας καμαριέρας» απεικονίζει τις σεξουαλικές συνήθειες της αστικής τάξης με τέτοιον τρόπο ώστε ο Ζαν Γκραβ να σχολιάσει «τι βρόμα και ξεπεσμός υπάρχει κάτω από την όμορφη επιφάνεια της κοινωνίας μας». Για να είμαστε δίκαιοι, η Σελεστίν, η προλεταριακή αντι-ηρωίδα του Μιρμπώ, σίγουρα δεν ήταν και σεξουαλικά αγία, αλλά η έμφαση στην ξακουστή σεξουαλική «ανωμαλία» και «αχρειότητα» των πλουσίων υπαινίσσεται ξεκάθαρα ότι τα σεξουαλικά καπρίτσια είναι κατά έναν τρόπο αστικά. Αυτό στ’ αλήθεια δεν είναι τόσο διαφορετικό από την παλιά Μαχητική Τάση (σήμερα το Σοσιαλιστικό Κόμμα), που μας έλεγε πριν μερικά χρόνια ότι η ομοφυλοφιλία δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά μια αστική ασθένεια.
Βικτωριανές αξίες
Σ’ αυτά προστίθεται και η ανθεκτική επίδραση συγκεκριμένων στοιχείων του κινήματος για την απελευθέρωση των γυναικών, που οδήγησε πολλές φεμινίστριες και τους άντρες υποστηρικτές τους να υιοθετήσουν «πουριτανικές» συμπεριφορές απέναντι στο σεξ και στη σεξουαλικότητα και να ασπαστούν τη λογοκρισία στην πορνογραφία και σε όλα τα είδη της ερωτικής τέχνης.
Δεν χωράει αμφιβολία ότι πολλά θετικά πράγματα προέκυψαν από το φεμινισμό και το κίνημα των γυναικών γενικά, ωστόσο μια σημαντική αρνητική πτυχή του υπήρξε η πεποίθηση ότι οι άντρες γενικά είναι εκ φύσεως εκμεταλλευτικοί προς τις γυναίκες (κατά κοινή ομολογία, βασισμένη στο πολύ πραγματικό γεγονός ότι πολλοί άντρες όντως φέρονται έτσι για πολύ ή για κάποιον καιρό), ενώ οι γυναίκες πάντα αντιμετωπίζονται ως θύματα της αντρικής κυριαρχίας και καταπίεσης. Για κάποιες φεμινίστριες, αυτή η οπτική οδήγησε σε ένα τεράστιο άλμα με το οποίο υποστηρίχτηκε ότι όλοι οι άντρες είναι βασανιστές ή τουλάχιστον εν δυνάμει βασανιστές γυναικών. Οι γυναίκες, από την άλλη, αντιμετωπίστηκαν ως θεμελιακά άγια και σχεδόν μη σεξουαλικά πλάσματα, έρμαια της αντρικής διαφθοράς. Και οι γυναίκες που έκαναν πράγματα όπως να βγαίνουν έξω, να φλερτάρουν και να πηδιούνται με άντρες (ή ακόμα και να συνάπτουν σχέσεις με τον «εχθρό») ζούσαν απλά ως υποχείρια των αντρών και του πατριαρχικού τους συστήματος. Συνεπώς, η «ασεξουαλική εκμεταλλευόμενη» οπτική των γυναικών είναι πολύ κοινή με τη βαλτώδη θρησκευτική στάνταρ μυθολογία του «γυναίκα όπως η Παναγία, ή πόρνη» και εμπεριέχει αρκετά στοιχεία των παλιών, καλών «βικτωριανών αξιών». Δυστυχώς, ο εκάστοτε αναρχικός ακόμα είναι γαντζωμένος σε μερικές απ’ αυτές τις προστατευτικές ηθικές αποσκευές.
Στον καπιταλισμό όλα και όλοι είναι εμπορεύματα, όλοι έχουμε την τιμή αγοράς μας. Και είτε πουλώντας την εργατική μας δύναμη ως εργάτες ή αγοράζοντας τα απαραίτητα (και κάποια όχι και τόσο απαραίτητα) ως καταναλωτές, όλοι υπάρχουμε ως μέρος και τεμάχιο του εμπορευματικού συστήματος του παγκόσμιου καπιταλισμού. Τότε το σεξ δε διαφέρει: αποτελεί κάτι που όχι μόνο είναι κατάλληλο για την αγορά, αλλά μαχητικά εμπορεύσιμο στον καπιταλισμό (όπως όλοι ξέρουμε, το σεξ πουλάει). Ωστόσο, όταν το σεξ αγοράζεται και πωλείται –μέσω της πορνογραφίας, της πορνείας κ.λπ.– οι αριστεροί υπέρμαχοι της λογοκρισίας φεμινιστές και κάποιοι αναρχικοί έχουν την τάση να αντιμετωπίζουν αυτό το εμπόριο σαν κάτι χειρότερο από τις άλλες μορφές της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.
Καθίζοντάς το στα γόνατα
Παραδείγματος χάριν, ένα στριπτιτζάδικο άνοιξε πρόσφατα στο Νότινγχαμ και οργανώθηκε μια κίνηση προκειμένου να κλείσει. Τώρα, δεν ξέρω αν αναρχικοί ήταν όντως αναμειγμένοι σ’ αυτή την κίνηση, αλλά ξέρω ότι κάποιοι αναρχικοί βλέπουν μια τέτοια κίνηση ως κάτι αξιόλογο.
Καταλαβαίνω τα επιχειρήματα των φεμινιστριών υπέρ της λογοκρισίας. Ωστόσο, η οπτική ότι η πορνογραφία (και σ’ αυτή την περίπτωση) κατά κάποιον τρόπο προτρέπει τους άντρες σε βιαιοπραγίες και βιασμούς γυναικών είναι πολύ αμφισβητήσιμη. Επίσης, η απλουστευτική θεώρηση της πορνογραφίας και της βιομηχανίας του σεξ γενικά –που αντιμετωπίζεται ως ένα μέρος όπου οι εμπλεκόμενες γυναίκες είναι υπερεκμεταλλευόμενα θύματα– μου φαίνεται να βασίζεται σε μια μορφή συντηρητισμού ή φιλελευθερισμού, κρυπτο-θρησκευτικού μοραλισμού με τη μεγάλη συνεισφορά της αισθησιοκρατικής μυθολογίας των μίντια να εμπλέκεται για να δέσει το πράγμα. Μα μόνο η ανεπαρκής γνώση αυτής της οπτικής βασίζεται στην πραγματικότητα της εργασίας και της βιομηχανίας του σεξ, η οποία είναι εξαιρετικά ευρεία και πολυεδρική. Ναι, τομείς της είναι φρικιαστικά εκμεταλλευτικοί, ενίοτε ισοδυναμούν και με την πραγματική (άμισθη) σκλαβιά και είναι ελάχιστα παραπάνω από ένα μέσο ενσωμάτωσης των εμπορευματικών συμφερόντων, μεγάλων ή μικρών, νόμιμων ή παράνομων.
Αλλά θα έλεγα ότι (σίγουρα σ’ αυτή την χώρα) πολλοί τομείς της βιομηχανίας του σεξ είναι ούτε λιγότερο ούτε περισσότερο εκμεταλλευτικοί σε σύγκριση με οποιοδήποτε καπιταλιστικό συμφέρον, κι άλλοι είναι όσο μη εκμεταλλευτικοί γίνεται στον καπιταλισμό. Οπότε, το να γενικολογεί κανείς για τη βιομηχανία του σεξ, οδηγεί σε μια πολύ περιορισμένη και αφελή κατανόησή της και δε λέει τίποτα για τις πραγματικές συνθήκες εκεί.
Τώρα, τείνω να αντιμετωπίζω τα στριπτιτζάδικα ως… μαλακίες. Αλλά στο κοινωνικοοικονομικό σχηματισμό των πραγμάτων εντός καπιταλισμού θα τα έβαζα στην παραπάνω «ούτε λιγότερο ούτε περισσότερο» κατηγορία των εκμεταλλευτικών βιομηχανιών του συστήματος. Στα στριπτιτζάδικα υπάρχουν συνήθως σαφείς κανόνες ασφαλείας «απαγόρευσης της φυσικής επαφής» μεταξύ χορεύτριας και θεατών, κι αν δε σε πειράζει να σε αυγατίζει ένας τύπος ή μερικοί τύποι, τα λεφτά δεν είναι κι άσχημα, και πληρώνει πολύ καλύτερα από τις άλλες δουλειές της εργατικής τάξης. Είναι επίσης δουλεία στην οποία πας και έρχεσαι όποτε θέλεις και οι ώρες είναι συχνά πολύ ευέλικτες. Είναι αλήθεια ότι οι εργοδότες συνήθως κάνουν διακρίσεις, προσλαμβάνοντας γυναίκες που πληρούν τα στερεότυπα του «ελκυστικού» ή του «σέξι» και έχοντας ένα ανώτερο όριο ηλικίας – στη βάση του ότι αυτό θα φέρει στο μαγαζί τα κορόιδα που θα πληρώσουν.
Άρα, ως αναρχοκομμουνιστές η στάση μας απέναντι σε ένα στριπτιτζάδικο θα έπρεπε να είναι παρεμφερής μ’ αυτήν απέναντι σε έναν κινηματογράφο ή ένα χυτήριο ή ένα σουπερμάρκετ – με άλλα λόγια, αφορά τις μπίζνες ως συνήθως. Αλλά φυσικά δεν είναι τόσο απλό, είναι; Γιατί κάποιοι άνθρωποι εξανίστανται τόσο ισχυά σ’ αυτά τα κλαμπ, ώστε θέλουν να διαδηλώσουν για να τα κλείσουνπερισσότερο απ’ ό,τι θέλουν το τοπικό μαγαζί με τα μεταχειρισμένα ρούχα που πληρώνει «παράνομους» εργάτες μιάμιση λίρα την ώρα για δωδεκάωρες μέρες; Είναι επειδή στο πρώτο η γυναίκα έχει το θράσος να χορέψει γυμνή ή ημίγυμνη για 12 ώρες την ημέρα; Ή είναι επειδή οι διαδηλωτές δε θέλουν να έχουν (στ’ αλήθεια όχι και τόσο πολύ) άσεμνα γεγονότα κεκλεισμένων των θυρών της γειτονιάς τους;
Και γιατί οι άνθρωποι έχουν πολύ λιγότερη προδιάθεση να ενδιαφερθούν να διαμαρτυρηθούν ενάντια στο μαγαζί με τα μεταχειρισμένα; Επειδή είναι μόνο «μια χούφτα αλλοδαποί» που δουλεύουν εκεί και, στην πραγματικότητα, δεν τους καίγεται καρφί για τους πρόσφυγες που δουλεύουν υπερωρίες σε άθλιες συνθήκες με ελάχιστους ή και καθόλου κανονισμούς υγιεινής και ασφάλειάς τους και πληρώνονται ψίχουλα; Επειδή το να δουλεύεις στο εμπόριο ρούχων είναι τουλάχιστον «έντιμος μόχθος» όπου κανείς δεν έχει να τσιτσιδωθεί; Ή απλά δεν έχουν πρόβλημα οι άνθρωποι να έχουν τέτοια εξαθλιωμένα πράγματα να συμβαίνουν κεκλεισμένων των θυρών της γειτονιάς τους;
Τώρα, όταν μιλάμε γι’ αυτό που αποκαλώ το μέσο των «ούτε λιγότερο ούτε περισσότερο» εκμεταλλευτικών τομέων της βιομηχανίας του σεξ (π.χ. στριπτιτζάδικα), μου προκαλείται η υποψία ότι αυτό στο οποίο καταλήγουν όλα είναι η ηθικότητα. Το θέμα εδώ είναι ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα κορμιά τους σεξουαλικά για λεφτά. «Και μόνο ένα πραγματικά εκμεταλλευόμενο άτομο θα το έκανε αυτό, όχι; Ή κάποιος ψυχολογικά κατεστραμμένος… σεξουαλικά κακοποιημένος ως παιδί… ένα αβοήθητο υποχείριο… κάποιος στην πλευρά του εχθρού… Λοιπόν, πώς μπορεί οποιαδήποτε γυναίκα που σέβεται τον εαυτό της να επιτρέψει να αντικειμενοποιηθεί με τέτοιον τρόπο;»
Λυπάμαι που θα το πω αυτό, αλλά είναι λες και κάποιοι από εμάς δεν έχουν στ’ αλήθεια προχωρήσει από την εποχή της βασίλισσας Βικτωρίας και το σεξ είναι ακόμα το μεγάλο ταμπού που πάντα ήταν. Σεξ για πούλημα, σεξ ως εμπόρευμα, σεξ δημοσίως, σεξ τυπωμένο ή φιλμογραφημένο, εκκεντρικό, περίεργο, διαστροφικό, φετιχιστικό, αλλοπρόσαλλο σεξ, σεξ σε ιεραποστολική στάση, για την ακρίβεια κάθε είδους σεξ στη δημόσια σφαίρα είναι το ζήτημα.
Οι άνθρωποι που επιλέγουν να επιτεθούν στο τοπικό στριπτιτζάδικο, αλλά όχι στο τοπικό βενζινάδικο, το κάνουν λόγω προσωπικής ηθικότητας αναφορικά με το σεξ. Το σεξ το κάνει ηθικό ζήτημα, καθώς αν μιλούσαμε μόνο για μιαν απλή οικονομική σχέση, τότε είναι τόσο τυπικό όσο η κάθε βιομηχανία. Αλλά δεν μιλάμε γι’ αυτό, έτσι; Οπότε, όταν κάποιοι αναρχικοί απομονώνουν τα στριπτιτζάδικα ή τα ενήλικα βιβλιοπωλεία, δε βασίζουν τις πράξεις τους σε μια ταξική ανάλυση, αλλά σ’ αυτό που θεωρούν ηθικά καλό ή κακό για εμάς τους υπόλοιπους (που θέτει ερωτήματα για τον τρόπο που ερμηνεύουν τον αναρχισμό). Αυτή η εξύψωση της αντίθεσής τους στη βιομηχανία του σεξ είναι μια προσωπική ηθική επιλογή, μα δε συνδέεται καθόλου είτε με μια επαναστατική ταξική ανάλυση είτε με τον ίδιο τον αναρχισμό.
Επαναστατικές τσόντες
Άλλο ένα ανησυχητικό σημείο στην ιδεολογία υπέρ της λογοκρισίας είναι η (πιθανότατα εθελούσια) αδιαφορία για τη σεξουαλική ευελιξία ως απελευθερωτική, ακόμα και επαναστατική δύναμη. Δεν είναι τυχαίο ότι κατά τη διάρκεια πολλών επαναστατικών επεισοδίων, η πορνογραφία και η ερωτική τέχνη έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στη δημοφιλή επαναστατική κουλτούρα. Σεξουαλικές εικόνες που δημιουργήθηκαν για την ευχαρίστηση έχουν φυσικά υπάρξει για χιλιετίες, αλλά συνήθως ήταν προσβάσιμες μόνο στους ευκατάστατους, στους μορφωμένους και στον υψηλό κλήρο. Όμως, κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, μια μεγαλύτερη ελεύθερη σεξουαλική έκφραση και μια διανομή πορνογραφικού υλικού ήρθαν στο προσκήνιο. Με άλλα λόγια, έγινε προσβάσιμο και σ’ εμάς τους πληβείους επίσης. Θυμάμαι να διαβάζω για τις πρώτες μέρες της Πορτογαλικής Επανάστασης του 1974, όταν η φασιστική δικτατορία είχε μόλις πέσει και η απαγορευμένη λογοτεχνία ξαφνικά γινόταν διαθέσιμη ελεύθερα, έτσι ώστε ο καθένας μπορούσε να βρει τα έργα του Μπακούνιν, του Κροπότκιν, του Μαρξ και του Λένιν δίπλα δίπλα με τα πορνογραφικά περιοδικά!
Και ιστορικά δεν είναι τυχαίο ότι, όταν η αντίδραση αρχίσει να επιβάλλεται ξανά, και ο Μπακούνιν και τοπορνοπεριοδικά είναι τα πρώτα που θα βρεθούν στο στόχαστρο. Ούτε είναι τυχαίο ότι η πορνογραφία και το λεγόμενο «αθέμιτο σεξ» είναι παράνομα και τιμωρούνται αυστηρά σε κάποια από τα πιο καταπιεστικά (και όλως τυχαίως αντι-γυναικεία) καθεστώτα του κόσμου.
Δεν εννοώ ότι η πορνογραφία είναι ένα υπέροχο απελευθερωτικό πράγμα καθεαυτό. Η συντριπτική πλειονότητα της πορνογραφίας (και ιδιαίτερα η μαλακή ποικιλία, που παράγεται από τις μεγάλες εταιρικές αυτοκρατορίες των μίντια) είναι απόλυτα τρομακτική, αντανακλά πολύ σεξιστικές καπιταλιστικές αξίες και φαίνεται εξοπλισμένη μόνο για να απευθυνθεί στο τρομακτικότερο, πιο σεξουαλικά καταπιεσμένο, κομφορμιστικό αρσενικό. Έτσι, αν η πορνογραφία ήταν το φαΐ της αγάπης, θα ήταν ένα Μπιγκ Μακ.
Έχει ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι αυτά τα μαλακά σκουπίδια διατίθενται ελεύθερα σε κάθε περίπτερο ή ψιλικατζίδικο. Προωθούνται ενεργά από τα κυρίαρχα μίντια και τα δίκτυα διανομής, και αντιμετωπίζονται από το καθεστώς ως αποδεκτά και υποθαλπόμενα από κάποιους από τους πλέον συντηρητικούς θεσμούς. Απ’ την άλλη πλευρά, η σκληροπυρηνική πορνογραφία λογίζεται ως επικίνδυνη, ανατρεπτική και αποτελεί συνήθως αστυνομικό ζήτημα που θα αντιμετωπιστεί με τη νομοθεσία περί άσεμνων εκδόσεων. Ενώ κάποιο υλικό που χαρακτηρίζεται σκληροπυρηνικό μπορεί να είναι αποφασιστικά ζόρικο ή ακόμα και επικίνδυνο, δεν προκαλεί επίσης καμία έκπληξη ότι ένα κομμάτι του πιο ενδιαφέροντος, αντιεμπορικού, ελάχιστα στερεοτυπικά και σεξουαλικά ποικίλου ερωτικού υλικού μπαίνει άνετα κάτω από αυτή την επικεφαλίδα.
Αναρχο-σεξ με τα στοιχειώδη!
Έχοντας πει όλα αυτά, η πορνογραφία (καλή και κακή) είναι απλώς περισσότερο θέαμα, κάτι που θα χρησιμοποιηθεί από τον παθητικό (συνήθως) θεατή. Το σεξ και η σεξουαλικότητα, ωστόσο, δεν είναι περαστικά αλλά πράγματα που κάνουμε, πράγματα στα οποία συμμετέχουμε ενεργά. Κάτι που με οδηγεί στο εξής ερώτημα: Μπορεί να υπάρξει κάποια αναρχική οπτική του σεξ ή έστω μια αναρχική σεξουαλικότητα;
Το γεγονός ότι κάποιοι αναγνώστες ενδέχεται να διαφωνήσουν έντονα με κάποιο απ’ τα σχόλια που εγείρει το άρθρο, σημαίνει ότι είναι πολύ δελεαστικό να απαντήσω όχι. Επίσης, κάποιος σύντροφος μπορεί να υποστηρίξει ότι είναι όλα απλώς ένας αντιπερισπασμός από τους κοινωνικούς αγώνες ενάντια στον καπιταλισμό και τα ταξικά θέματα που αφορούν τα προς το ζην. Ωστόσο, δε νομίζω ότι μια αναρχική οπτική του σεξ και της σεξουαλικότητας είναι κάποιας μορφής αντιπερισπασμός. Συγχρόνως, πιστεύω ότι δεν είναι τόσο μακριά από τα στοιχειώδη ταξικά ζητήματα όσο ενδέχεται να πιστεύουν μερικοί σύντροφοι.
Το φαΐ, το ποτό, μια στέγη πάνω από το κεφάλι μας και το σεξ είναι όλα βασικές ανθρώπινες ανάγκες. ΟΚ, η έλλειψη σεξ δε σε σκοτώνει γενικά (όπως η πείνα), αλλά το να είσαι σεξουαλικά στερημένος μπορεί σοβαρά να σε γαμήσει ψυχολογικά. Ως προς αυτό, πολλοί ενήλικες συμμετέχουν σε σχετικά συχνή σεξουαλική δραστηριότητα, που φυσικά μερικές φορές πάει πολύ καλά ενώ άλλες δεν είναι και τόσο διασκεδαστική. Ας προστεθεί και το γεγονός ότι πιο ανοιχτές και ποικίλες σεξουαλικότητες καταπιέζονται σθεναρά όχι μόνο από την οικογένεια, την Εκκλησία,το κράτος, το εκπαιδευτικό σύστημα, κοινωνικές ομάδες ομοίων (peergroups), τα μίντια και φυσικά τον καπιταλισμό εν γένει, αλλά επίσης από κάποιους απ’ αυτούς που πρόσκεινται σε φαινομενικά πιο προοδευτικές ιδεολογίες·– επαναστάτες, ριζοσπάστες, αριστεριστές, αναρχικούς και κομμουνιστές.
Συνεπώς, παρ’ ότι δεν είναι ακριβώς πεινασμένοι, υποθέτω ότι μεγάλο μέρος του ενήλικου πληθυσμού του κόσμου είναι τουλάχιστον σεξουαλικά υποσιτισμένος (που οδηγεί σε προβλήματα όπως έλλειψη αυτοπεποίθησης, κατάθλιψη και άλλες ψυχικές ασθένειες, αλκοολισμό, χρήση ναρκωτικών, αυτοκτονία). Οπότε θα έλεγα ότι αυτή η κατάσταση είναι κάτι που αξίζει να διαπραγματευτούν οι επαναστάτες.
Απόκλιση
Υπάρχει επίσης η προαναφερόμενη προβληματική άποψη, ότι δηλαδή κάθε σεξουαλικό καπρίτσιο (που συνήθως κατονομάζεται ως «αποκλίνουσα», «διεφθαρμένη συμπεριφορά» ή «διαστροφή») κατά έναν τρόπο συνιστά προϊόν του καπιταλισμού, γνώρισμα αστών. Αν ισχύει αυτό, τότε το σεξ, η σεξουαλική πρακτική σε μια αναρχική κοινωνία θα είναι μόνο το είδος το οποίο είναι βαθύτατα ριζωμένο στην αναρχοκομμουνιστική κοινωνική πραγματικότητα; Ή, πιο ωμά, αυτό σημαίνει πως από κάθε πιθανή μελλοντική αναρχική-κομμουνιστική κοινωνία θα έλειπαν τα βίτσια, οι σεξουαλικοί εκκεντρισμοί; Προσωπικά τουλάχιστον, ελπίζω πως όχι. Ένα σεξουαλικό μέλλον σαν αυτό με παραπέμπει στην οπτική της παιδικής ηλικίας περί χριστιανικού «παραδείσου», όπου θα πρέπει κανείς να κάθεται σε ένα σύννεφο όλη μέρα παίζοντας την άρπα του. Και, πολύ ορθά, η κόλαση πάντοτε μ’ έλκυε περισσότερο. Χμ… εκτός αν γουστάρει κανείς σεξουαλικές φαντασιώσεις που βασίζονται σε κοινωνικά δίκαια και ισότιμα πάρε δώσε, σούρτα φέρτα μεταξύ του μέλους μιας εργατικής συνέλευσης και του εντεταλμένου τοπικού αντιπροσώπου. Ή ίσως «θα ’λεγε» μια μικρή «μαζική δράση»;
Το σεξ, βέβαια, μπορεί συχνά να αντανακλά κοινωνικές πραγματικότητες, αλλά δεν πρέπει και μπορεί να είναι εντελώς άσχετο με οτιδήποτε γνωρίζουμε ή έχουμε βιώσει. Ας το παραδεχτούμε: το σεξ δε λειτουργεί πάντα πολύ καλά σε ορθολογιστικό και φιλοσοφικό επίπεδο (με εξαίρεση άρθρα όπως αυτό!). Κι οι άνθρωποι κάνουν κάθε είδους ανεξήγητα, παράξενα και εκκεντρικά πράγματα όταν βρίσκονται σε καθαρά σεξουαλική λειτουργία, πράγματα όπως σεξουαλικά παιχνίδια εξουσίας, ανταλλαγή φαντασιώσεων, φετιχισμός, τρανσεξουαλικές δραστηριότητες κ.λπ. Συχνά, οι λόγοι που μας αρέσει να κάνουμε ό,τι κάνουμε δεν μπορούν ακριβώς να εξηγηθούν, ούτε και θα θέλαμε να τους εξηγήσουμε απαραίτητα (μόνο και στο ενδεχόμενο ότι ξαφνικά θα γειώσουμε κάτι που μας συναρπάζει). Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχουμε επιδοθεί (ή θέλουμε να επιδοθούμε) σε ανθυγιεινές σεξουαλικές προτιμήσεις ή δραστηριότητες. Δυστυχώς, παραδοσιακά η ψυχιατρική πρόσφερε φαρμακευτικές αγωγές και ασυλοποίηση σε άτομα (προπαντός της εργατικής τάξης) με οποιεσδήποτε εκκεντρικές και «περίεργες» σεξουαλικές τάσεις. Η αστική κοινωνία στο σύνολό της και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αποκαλούν τα αποκλίνοντα αυτά άτομα «διεστραμμένα».
Είναι σημαντικό να μην παγιδευτούμε ποτέ σε αυτή την κατεύθυνση σκέψης. Αν άρχιζαν οι επαναστάτες αναρχικοίνα καταγγέλλουν και να απορρίπτουν οποιοδήποτε άτομο με «μη mainstream» σεξουαλικό προσανατολισμό ή προτίμηση, θα ήταν σκέτη καταστροφή όχι μόνο για τον αναρχισμό ως φιλοσοφία, αλλά και για την τάξη μας και για το μέλλον της ανθρωπότητας. Για μένα, η επαναστατική αναρχική στάση απέναντι στο σεξ και στη σεξουαλικότητα χρειάζεται να περικλείει την πεποίθηση ότι οι σεξουαλικές δραστηριότητες και σχέσεις πρέπει να είναι ασφαλείς, ελεύθερες, πολυτασικές και συναινετικές, αναγνωρίζοντας ότι οι άνθρωποι είναι ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι ή ετεροφυλόφιλοι, μονογαμικοί έως πολυερωτικοί, ανιδιοτελείς ασεξουαλικοί μέχρι αχαλίνωτοι υπερσεξουαλικοί, από χαλβάδες μέχρι ακραία σαδομαζοχιστικοί. Στο τέλος της μέρας, αν υπάρχει μια ασφαλής και αμοιβαία συναινετική δραστηριότητα (όσο παράξενο κι αν φαίνεται), και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη το απολαμβάνουν, τότε πού το πρόβλημα;
Ας ελπίσουμε ότι ο αναρχισμός αποσκοπεί στη σεξουαλική ελευθερία, ειλικρίνεια, τιμιότητα και ισότητα. Και μ’ αυτό δεν εννοώ να επινοεί καθένας συστήματα εκ περιτροπής για να βλέπει ποιανού σειρά είναι να καβαλήσει. Ειλικρίνεια είναι οι άνθρωποι να μπορούν, αληθινά και αυθόρμητα, να εκφραστούν σεξουαλικά, χωρίς να φοβούνται να στιγματιστούν σαν διεστραμμένοι, αποκλίνοντες ή πούστηδες. Όταν πράγματι οι άνθρωποι γίνουν σεξουαλικά ειλικρινείς, κάτι σκατά μπορεί να συμβεί. Κι αυτό, με τον τρόπο του, μπορεί να είναι αρκετά επαναστατικό.
eagainst.com
Η «Αναρχική Ομοσπονδία Μεγάλης Βρετανίας» (Anarchist Federation, UK) συνοψίζει απόψεις και συζητήσεις αναρχικών ως προς το σεξ και τη σεξουαλικότητα
Οι
αναρχικές οπτικές στο σεξ κυμαίνονται από την ιδέα ότι «όλα
επιτρέπονται» μεταξύ συναινούντων ενηλίκων μέχρι πιο παραδοσιακές
προσεγγίσεις τού τι αποτελεί ελεύθερο έρωτα μεταξύ ατόμων. Ένα πράγμα
που αυτές οι διιστάμενες απόψεις έχουν κοινό, ωστόσο, είναι η ιδέα της
σεξουαλικής ελευθερίας και της εναντίωσης στη σεξουαλική εκμετάλλευση.
Παρ’ όλα αυτά, το να είναι κανείς υπέρ της σεξουαλικής ελευθερίας και
κατά της σεξουαλικής εκμετάλλευσης είναι ανοιχτό σε ένα εύρος ερμηνειών
και μπορεί να ενσωματώνει ποικίλες, ενίοτε και συγκρουόμενες αναλύσεις
απ’ τον έναν αναρχικό στον άλλον.Μέσα σε συγκεκριμένες αναρχικές παραδόσεις (όπως επίσης στην αριστερά) συχνά έχει υπάρξει ένα σημαντικό κύμα «πουριτανισμού» απέναντι στο σεξ και σε όποιες δραστηριότητες ανακηρύσσονται γενικά ασύνετες.
Όλοι ξέρουμε την ιστορία σχετικά με την Έμμα Γκόλντμαν, που χόρευε όλη νύχτα με άντρες σε μια αναρχική κοινωνική εκδήλωση και κατηγορήθηκε για συμπεριφορά που δεν αρμόζει σ’ έναν επαναστάτη (ξέρουμε επίσης και τη συνακόλουθη έκρηξη οργής της). Ξέρουμε κι ότι κάποιοι τομείς του αναρχικού κινήματος στην Ισπανική Επανάσταση έχουν κατηγορηθεί για παρόμοιο πουριτανισμό, και η ιδέα ότι οι αναρχικοί και κομμουνιστές επαναστάτες θα έπρεπε περίπου να ζουν τις ζωές τους ως ασκητές μοναχοί ή καλόγριες συνεχίζεται μέχρι σήμερα σε κάποια μέρη.
Τα μυθιστορήματα αναρχικών συγγραφέων του 19ου αιώνα όπως ο Οκτάβιος Μιρμπώ κατηγοριοποιήθηκαν ως πορνογραφία απ’ το φιλολογικό καθεστώς της εποχής. Το «Ημερολόγιο μιας καμαριέρας» απεικονίζει τις σεξουαλικές συνήθειες της αστικής τάξης με τέτοιον τρόπο ώστε ο Ζαν Γκραβ να σχολιάσει «τι βρόμα και ξεπεσμός υπάρχει κάτω από την όμορφη επιφάνεια της κοινωνίας μας». Για να είμαστε δίκαιοι, η Σελεστίν, η προλεταριακή αντι-ηρωίδα του Μιρμπώ, σίγουρα δεν ήταν και σεξουαλικά αγία, αλλά η έμφαση στην ξακουστή σεξουαλική «ανωμαλία» και «αχρειότητα» των πλουσίων υπαινίσσεται ξεκάθαρα ότι τα σεξουαλικά καπρίτσια είναι κατά έναν τρόπο αστικά. Αυτό στ’ αλήθεια δεν είναι τόσο διαφορετικό από την παλιά Μαχητική Τάση (σήμερα το Σοσιαλιστικό Κόμμα), που μας έλεγε πριν μερικά χρόνια ότι η ομοφυλοφιλία δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά μια αστική ασθένεια.
Βικτωριανές αξίες
Σ’ αυτά προστίθεται και η ανθεκτική επίδραση συγκεκριμένων στοιχείων του κινήματος για την απελευθέρωση των γυναικών, που οδήγησε πολλές φεμινίστριες και τους άντρες υποστηρικτές τους να υιοθετήσουν «πουριτανικές» συμπεριφορές απέναντι στο σεξ και στη σεξουαλικότητα και να ασπαστούν τη λογοκρισία στην πορνογραφία και σε όλα τα είδη της ερωτικής τέχνης.
Δεν χωράει αμφιβολία ότι πολλά θετικά πράγματα προέκυψαν από το φεμινισμό και το κίνημα των γυναικών γενικά, ωστόσο μια σημαντική αρνητική πτυχή του υπήρξε η πεποίθηση ότι οι άντρες γενικά είναι εκ φύσεως εκμεταλλευτικοί προς τις γυναίκες (κατά κοινή ομολογία, βασισμένη στο πολύ πραγματικό γεγονός ότι πολλοί άντρες όντως φέρονται έτσι για πολύ ή για κάποιον καιρό), ενώ οι γυναίκες πάντα αντιμετωπίζονται ως θύματα της αντρικής κυριαρχίας και καταπίεσης. Για κάποιες φεμινίστριες, αυτή η οπτική οδήγησε σε ένα τεράστιο άλμα με το οποίο υποστηρίχτηκε ότι όλοι οι άντρες είναι βασανιστές ή τουλάχιστον εν δυνάμει βασανιστές γυναικών. Οι γυναίκες, από την άλλη, αντιμετωπίστηκαν ως θεμελιακά άγια και σχεδόν μη σεξουαλικά πλάσματα, έρμαια της αντρικής διαφθοράς. Και οι γυναίκες που έκαναν πράγματα όπως να βγαίνουν έξω, να φλερτάρουν και να πηδιούνται με άντρες (ή ακόμα και να συνάπτουν σχέσεις με τον «εχθρό») ζούσαν απλά ως υποχείρια των αντρών και του πατριαρχικού τους συστήματος. Συνεπώς, η «ασεξουαλική εκμεταλλευόμενη» οπτική των γυναικών είναι πολύ κοινή με τη βαλτώδη θρησκευτική στάνταρ μυθολογία του «γυναίκα όπως η Παναγία, ή πόρνη» και εμπεριέχει αρκετά στοιχεία των παλιών, καλών «βικτωριανών αξιών». Δυστυχώς, ο εκάστοτε αναρχικός ακόμα είναι γαντζωμένος σε μερικές απ’ αυτές τις προστατευτικές ηθικές αποσκευές.
Στον καπιταλισμό όλα και όλοι είναι εμπορεύματα, όλοι έχουμε την τιμή αγοράς μας. Και είτε πουλώντας την εργατική μας δύναμη ως εργάτες ή αγοράζοντας τα απαραίτητα (και κάποια όχι και τόσο απαραίτητα) ως καταναλωτές, όλοι υπάρχουμε ως μέρος και τεμάχιο του εμπορευματικού συστήματος του παγκόσμιου καπιταλισμού. Τότε το σεξ δε διαφέρει: αποτελεί κάτι που όχι μόνο είναι κατάλληλο για την αγορά, αλλά μαχητικά εμπορεύσιμο στον καπιταλισμό (όπως όλοι ξέρουμε, το σεξ πουλάει). Ωστόσο, όταν το σεξ αγοράζεται και πωλείται –μέσω της πορνογραφίας, της πορνείας κ.λπ.– οι αριστεροί υπέρμαχοι της λογοκρισίας φεμινιστές και κάποιοι αναρχικοί έχουν την τάση να αντιμετωπίζουν αυτό το εμπόριο σαν κάτι χειρότερο από τις άλλες μορφές της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.
Καθίζοντάς το στα γόνατα
Παραδείγματος χάριν, ένα στριπτιτζάδικο άνοιξε πρόσφατα στο Νότινγχαμ και οργανώθηκε μια κίνηση προκειμένου να κλείσει. Τώρα, δεν ξέρω αν αναρχικοί ήταν όντως αναμειγμένοι σ’ αυτή την κίνηση, αλλά ξέρω ότι κάποιοι αναρχικοί βλέπουν μια τέτοια κίνηση ως κάτι αξιόλογο.
Καταλαβαίνω τα επιχειρήματα των φεμινιστριών υπέρ της λογοκρισίας. Ωστόσο, η οπτική ότι η πορνογραφία (και σ’ αυτή την περίπτωση) κατά κάποιον τρόπο προτρέπει τους άντρες σε βιαιοπραγίες και βιασμούς γυναικών είναι πολύ αμφισβητήσιμη. Επίσης, η απλουστευτική θεώρηση της πορνογραφίας και της βιομηχανίας του σεξ γενικά –που αντιμετωπίζεται ως ένα μέρος όπου οι εμπλεκόμενες γυναίκες είναι υπερεκμεταλλευόμενα θύματα– μου φαίνεται να βασίζεται σε μια μορφή συντηρητισμού ή φιλελευθερισμού, κρυπτο-θρησκευτικού μοραλισμού με τη μεγάλη συνεισφορά της αισθησιοκρατικής μυθολογίας των μίντια να εμπλέκεται για να δέσει το πράγμα. Μα μόνο η ανεπαρκής γνώση αυτής της οπτικής βασίζεται στην πραγματικότητα της εργασίας και της βιομηχανίας του σεξ, η οποία είναι εξαιρετικά ευρεία και πολυεδρική. Ναι, τομείς της είναι φρικιαστικά εκμεταλλευτικοί, ενίοτε ισοδυναμούν και με την πραγματική (άμισθη) σκλαβιά και είναι ελάχιστα παραπάνω από ένα μέσο ενσωμάτωσης των εμπορευματικών συμφερόντων, μεγάλων ή μικρών, νόμιμων ή παράνομων.
Αλλά θα έλεγα ότι (σίγουρα σ’ αυτή την χώρα) πολλοί τομείς της βιομηχανίας του σεξ είναι ούτε λιγότερο ούτε περισσότερο εκμεταλλευτικοί σε σύγκριση με οποιοδήποτε καπιταλιστικό συμφέρον, κι άλλοι είναι όσο μη εκμεταλλευτικοί γίνεται στον καπιταλισμό. Οπότε, το να γενικολογεί κανείς για τη βιομηχανία του σεξ, οδηγεί σε μια πολύ περιορισμένη και αφελή κατανόησή της και δε λέει τίποτα για τις πραγματικές συνθήκες εκεί.
Τώρα, τείνω να αντιμετωπίζω τα στριπτιτζάδικα ως… μαλακίες. Αλλά στο κοινωνικοοικονομικό σχηματισμό των πραγμάτων εντός καπιταλισμού θα τα έβαζα στην παραπάνω «ούτε λιγότερο ούτε περισσότερο» κατηγορία των εκμεταλλευτικών βιομηχανιών του συστήματος. Στα στριπτιτζάδικα υπάρχουν συνήθως σαφείς κανόνες ασφαλείας «απαγόρευσης της φυσικής επαφής» μεταξύ χορεύτριας και θεατών, κι αν δε σε πειράζει να σε αυγατίζει ένας τύπος ή μερικοί τύποι, τα λεφτά δεν είναι κι άσχημα, και πληρώνει πολύ καλύτερα από τις άλλες δουλειές της εργατικής τάξης. Είναι επίσης δουλεία στην οποία πας και έρχεσαι όποτε θέλεις και οι ώρες είναι συχνά πολύ ευέλικτες. Είναι αλήθεια ότι οι εργοδότες συνήθως κάνουν διακρίσεις, προσλαμβάνοντας γυναίκες που πληρούν τα στερεότυπα του «ελκυστικού» ή του «σέξι» και έχοντας ένα ανώτερο όριο ηλικίας – στη βάση του ότι αυτό θα φέρει στο μαγαζί τα κορόιδα που θα πληρώσουν.
Άρα, ως αναρχοκομμουνιστές η στάση μας απέναντι σε ένα στριπτιτζάδικο θα έπρεπε να είναι παρεμφερής μ’ αυτήν απέναντι σε έναν κινηματογράφο ή ένα χυτήριο ή ένα σουπερμάρκετ – με άλλα λόγια, αφορά τις μπίζνες ως συνήθως. Αλλά φυσικά δεν είναι τόσο απλό, είναι; Γιατί κάποιοι άνθρωποι εξανίστανται τόσο ισχυά σ’ αυτά τα κλαμπ, ώστε θέλουν να διαδηλώσουν για να τα κλείσουνπερισσότερο απ’ ό,τι θέλουν το τοπικό μαγαζί με τα μεταχειρισμένα ρούχα που πληρώνει «παράνομους» εργάτες μιάμιση λίρα την ώρα για δωδεκάωρες μέρες; Είναι επειδή στο πρώτο η γυναίκα έχει το θράσος να χορέψει γυμνή ή ημίγυμνη για 12 ώρες την ημέρα; Ή είναι επειδή οι διαδηλωτές δε θέλουν να έχουν (στ’ αλήθεια όχι και τόσο πολύ) άσεμνα γεγονότα κεκλεισμένων των θυρών της γειτονιάς τους;
Και γιατί οι άνθρωποι έχουν πολύ λιγότερη προδιάθεση να ενδιαφερθούν να διαμαρτυρηθούν ενάντια στο μαγαζί με τα μεταχειρισμένα; Επειδή είναι μόνο «μια χούφτα αλλοδαποί» που δουλεύουν εκεί και, στην πραγματικότητα, δεν τους καίγεται καρφί για τους πρόσφυγες που δουλεύουν υπερωρίες σε άθλιες συνθήκες με ελάχιστους ή και καθόλου κανονισμούς υγιεινής και ασφάλειάς τους και πληρώνονται ψίχουλα; Επειδή το να δουλεύεις στο εμπόριο ρούχων είναι τουλάχιστον «έντιμος μόχθος» όπου κανείς δεν έχει να τσιτσιδωθεί; Ή απλά δεν έχουν πρόβλημα οι άνθρωποι να έχουν τέτοια εξαθλιωμένα πράγματα να συμβαίνουν κεκλεισμένων των θυρών της γειτονιάς τους;
Τώρα, όταν μιλάμε γι’ αυτό που αποκαλώ το μέσο των «ούτε λιγότερο ούτε περισσότερο» εκμεταλλευτικών τομέων της βιομηχανίας του σεξ (π.χ. στριπτιτζάδικα), μου προκαλείται η υποψία ότι αυτό στο οποίο καταλήγουν όλα είναι η ηθικότητα. Το θέμα εδώ είναι ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα κορμιά τους σεξουαλικά για λεφτά. «Και μόνο ένα πραγματικά εκμεταλλευόμενο άτομο θα το έκανε αυτό, όχι; Ή κάποιος ψυχολογικά κατεστραμμένος… σεξουαλικά κακοποιημένος ως παιδί… ένα αβοήθητο υποχείριο… κάποιος στην πλευρά του εχθρού… Λοιπόν, πώς μπορεί οποιαδήποτε γυναίκα που σέβεται τον εαυτό της να επιτρέψει να αντικειμενοποιηθεί με τέτοιον τρόπο;»
Λυπάμαι που θα το πω αυτό, αλλά είναι λες και κάποιοι από εμάς δεν έχουν στ’ αλήθεια προχωρήσει από την εποχή της βασίλισσας Βικτωρίας και το σεξ είναι ακόμα το μεγάλο ταμπού που πάντα ήταν. Σεξ για πούλημα, σεξ ως εμπόρευμα, σεξ δημοσίως, σεξ τυπωμένο ή φιλμογραφημένο, εκκεντρικό, περίεργο, διαστροφικό, φετιχιστικό, αλλοπρόσαλλο σεξ, σεξ σε ιεραποστολική στάση, για την ακρίβεια κάθε είδους σεξ στη δημόσια σφαίρα είναι το ζήτημα.
Οι άνθρωποι που επιλέγουν να επιτεθούν στο τοπικό στριπτιτζάδικο, αλλά όχι στο τοπικό βενζινάδικο, το κάνουν λόγω προσωπικής ηθικότητας αναφορικά με το σεξ. Το σεξ το κάνει ηθικό ζήτημα, καθώς αν μιλούσαμε μόνο για μιαν απλή οικονομική σχέση, τότε είναι τόσο τυπικό όσο η κάθε βιομηχανία. Αλλά δεν μιλάμε γι’ αυτό, έτσι; Οπότε, όταν κάποιοι αναρχικοί απομονώνουν τα στριπτιτζάδικα ή τα ενήλικα βιβλιοπωλεία, δε βασίζουν τις πράξεις τους σε μια ταξική ανάλυση, αλλά σ’ αυτό που θεωρούν ηθικά καλό ή κακό για εμάς τους υπόλοιπους (που θέτει ερωτήματα για τον τρόπο που ερμηνεύουν τον αναρχισμό). Αυτή η εξύψωση της αντίθεσής τους στη βιομηχανία του σεξ είναι μια προσωπική ηθική επιλογή, μα δε συνδέεται καθόλου είτε με μια επαναστατική ταξική ανάλυση είτε με τον ίδιο τον αναρχισμό.
Επαναστατικές τσόντεςΆλλο ένα ανησυχητικό σημείο στην ιδεολογία υπέρ της λογοκρισίας είναι η (πιθανότατα εθελούσια) αδιαφορία για τη σεξουαλική ευελιξία ως απελευθερωτική, ακόμα και επαναστατική δύναμη. Δεν είναι τυχαίο ότι κατά τη διάρκεια πολλών επαναστατικών επεισοδίων, η πορνογραφία και η ερωτική τέχνη έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στη δημοφιλή επαναστατική κουλτούρα. Σεξουαλικές εικόνες που δημιουργήθηκαν για την ευχαρίστηση έχουν φυσικά υπάρξει για χιλιετίες, αλλά συνήθως ήταν προσβάσιμες μόνο στους ευκατάστατους, στους μορφωμένους και στον υψηλό κλήρο. Όμως, κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, μια μεγαλύτερη ελεύθερη σεξουαλική έκφραση και μια διανομή πορνογραφικού υλικού ήρθαν στο προσκήνιο. Με άλλα λόγια, έγινε προσβάσιμο και σ’ εμάς τους πληβείους επίσης. Θυμάμαι να διαβάζω για τις πρώτες μέρες της Πορτογαλικής Επανάστασης του 1974, όταν η φασιστική δικτατορία είχε μόλις πέσει και η απαγορευμένη λογοτεχνία ξαφνικά γινόταν διαθέσιμη ελεύθερα, έτσι ώστε ο καθένας μπορούσε να βρει τα έργα του Μπακούνιν, του Κροπότκιν, του Μαρξ και του Λένιν δίπλα δίπλα με τα πορνογραφικά περιοδικά!
Και ιστορικά δεν είναι τυχαίο ότι, όταν η αντίδραση αρχίσει να επιβάλλεται ξανά, και ο Μπακούνιν και τοπορνοπεριοδικά είναι τα πρώτα που θα βρεθούν στο στόχαστρο. Ούτε είναι τυχαίο ότι η πορνογραφία και το λεγόμενο «αθέμιτο σεξ» είναι παράνομα και τιμωρούνται αυστηρά σε κάποια από τα πιο καταπιεστικά (και όλως τυχαίως αντι-γυναικεία) καθεστώτα του κόσμου.
Δεν εννοώ ότι η πορνογραφία είναι ένα υπέροχο απελευθερωτικό πράγμα καθεαυτό. Η συντριπτική πλειονότητα της πορνογραφίας (και ιδιαίτερα η μαλακή ποικιλία, που παράγεται από τις μεγάλες εταιρικές αυτοκρατορίες των μίντια) είναι απόλυτα τρομακτική, αντανακλά πολύ σεξιστικές καπιταλιστικές αξίες και φαίνεται εξοπλισμένη μόνο για να απευθυνθεί στο τρομακτικότερο, πιο σεξουαλικά καταπιεσμένο, κομφορμιστικό αρσενικό. Έτσι, αν η πορνογραφία ήταν το φαΐ της αγάπης, θα ήταν ένα Μπιγκ Μακ.
Έχει ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι αυτά τα μαλακά σκουπίδια διατίθενται ελεύθερα σε κάθε περίπτερο ή ψιλικατζίδικο. Προωθούνται ενεργά από τα κυρίαρχα μίντια και τα δίκτυα διανομής, και αντιμετωπίζονται από το καθεστώς ως αποδεκτά και υποθαλπόμενα από κάποιους από τους πλέον συντηρητικούς θεσμούς. Απ’ την άλλη πλευρά, η σκληροπυρηνική πορνογραφία λογίζεται ως επικίνδυνη, ανατρεπτική και αποτελεί συνήθως αστυνομικό ζήτημα που θα αντιμετωπιστεί με τη νομοθεσία περί άσεμνων εκδόσεων. Ενώ κάποιο υλικό που χαρακτηρίζεται σκληροπυρηνικό μπορεί να είναι αποφασιστικά ζόρικο ή ακόμα και επικίνδυνο, δεν προκαλεί επίσης καμία έκπληξη ότι ένα κομμάτι του πιο ενδιαφέροντος, αντιεμπορικού, ελάχιστα στερεοτυπικά και σεξουαλικά ποικίλου ερωτικού υλικού μπαίνει άνετα κάτω από αυτή την επικεφαλίδα.
Αναρχο-σεξ με τα στοιχειώδη!
Έχοντας πει όλα αυτά, η πορνογραφία (καλή και κακή) είναι απλώς περισσότερο θέαμα, κάτι που θα χρησιμοποιηθεί από τον παθητικό (συνήθως) θεατή. Το σεξ και η σεξουαλικότητα, ωστόσο, δεν είναι περαστικά αλλά πράγματα που κάνουμε, πράγματα στα οποία συμμετέχουμε ενεργά. Κάτι που με οδηγεί στο εξής ερώτημα: Μπορεί να υπάρξει κάποια αναρχική οπτική του σεξ ή έστω μια αναρχική σεξουαλικότητα;
Το γεγονός ότι κάποιοι αναγνώστες ενδέχεται να διαφωνήσουν έντονα με κάποιο απ’ τα σχόλια που εγείρει το άρθρο, σημαίνει ότι είναι πολύ δελεαστικό να απαντήσω όχι. Επίσης, κάποιος σύντροφος μπορεί να υποστηρίξει ότι είναι όλα απλώς ένας αντιπερισπασμός από τους κοινωνικούς αγώνες ενάντια στον καπιταλισμό και τα ταξικά θέματα που αφορούν τα προς το ζην. Ωστόσο, δε νομίζω ότι μια αναρχική οπτική του σεξ και της σεξουαλικότητας είναι κάποιας μορφής αντιπερισπασμός. Συγχρόνως, πιστεύω ότι δεν είναι τόσο μακριά από τα στοιχειώδη ταξικά ζητήματα όσο ενδέχεται να πιστεύουν μερικοί σύντροφοι.
Το φαΐ, το ποτό, μια στέγη πάνω από το κεφάλι μας και το σεξ είναι όλα βασικές ανθρώπινες ανάγκες. ΟΚ, η έλλειψη σεξ δε σε σκοτώνει γενικά (όπως η πείνα), αλλά το να είσαι σεξουαλικά στερημένος μπορεί σοβαρά να σε γαμήσει ψυχολογικά. Ως προς αυτό, πολλοί ενήλικες συμμετέχουν σε σχετικά συχνή σεξουαλική δραστηριότητα, που φυσικά μερικές φορές πάει πολύ καλά ενώ άλλες δεν είναι και τόσο διασκεδαστική. Ας προστεθεί και το γεγονός ότι πιο ανοιχτές και ποικίλες σεξουαλικότητες καταπιέζονται σθεναρά όχι μόνο από την οικογένεια, την Εκκλησία,το κράτος, το εκπαιδευτικό σύστημα, κοινωνικές ομάδες ομοίων (peergroups), τα μίντια και φυσικά τον καπιταλισμό εν γένει, αλλά επίσης από κάποιους απ’ αυτούς που πρόσκεινται σε φαινομενικά πιο προοδευτικές ιδεολογίες·– επαναστάτες, ριζοσπάστες, αριστεριστές, αναρχικούς και κομμουνιστές.
Συνεπώς, παρ’ ότι δεν είναι ακριβώς πεινασμένοι, υποθέτω ότι μεγάλο μέρος του ενήλικου πληθυσμού του κόσμου είναι τουλάχιστον σεξουαλικά υποσιτισμένος (που οδηγεί σε προβλήματα όπως έλλειψη αυτοπεποίθησης, κατάθλιψη και άλλες ψυχικές ασθένειες, αλκοολισμό, χρήση ναρκωτικών, αυτοκτονία). Οπότε θα έλεγα ότι αυτή η κατάσταση είναι κάτι που αξίζει να διαπραγματευτούν οι επαναστάτες.
Απόκλιση
Υπάρχει επίσης η προαναφερόμενη προβληματική άποψη, ότι δηλαδή κάθε σεξουαλικό καπρίτσιο (που συνήθως κατονομάζεται ως «αποκλίνουσα», «διεφθαρμένη συμπεριφορά» ή «διαστροφή») κατά έναν τρόπο συνιστά προϊόν του καπιταλισμού, γνώρισμα αστών. Αν ισχύει αυτό, τότε το σεξ, η σεξουαλική πρακτική σε μια αναρχική κοινωνία θα είναι μόνο το είδος το οποίο είναι βαθύτατα ριζωμένο στην αναρχοκομμουνιστική κοινωνική πραγματικότητα; Ή, πιο ωμά, αυτό σημαίνει πως από κάθε πιθανή μελλοντική αναρχική-κομμουνιστική κοινωνία θα έλειπαν τα βίτσια, οι σεξουαλικοί εκκεντρισμοί; Προσωπικά τουλάχιστον, ελπίζω πως όχι. Ένα σεξουαλικό μέλλον σαν αυτό με παραπέμπει στην οπτική της παιδικής ηλικίας περί χριστιανικού «παραδείσου», όπου θα πρέπει κανείς να κάθεται σε ένα σύννεφο όλη μέρα παίζοντας την άρπα του. Και, πολύ ορθά, η κόλαση πάντοτε μ’ έλκυε περισσότερο. Χμ… εκτός αν γουστάρει κανείς σεξουαλικές φαντασιώσεις που βασίζονται σε κοινωνικά δίκαια και ισότιμα πάρε δώσε, σούρτα φέρτα μεταξύ του μέλους μιας εργατικής συνέλευσης και του εντεταλμένου τοπικού αντιπροσώπου. Ή ίσως «θα ’λεγε» μια μικρή «μαζική δράση»;
Το σεξ, βέβαια, μπορεί συχνά να αντανακλά κοινωνικές πραγματικότητες, αλλά δεν πρέπει και μπορεί να είναι εντελώς άσχετο με οτιδήποτε γνωρίζουμε ή έχουμε βιώσει. Ας το παραδεχτούμε: το σεξ δε λειτουργεί πάντα πολύ καλά σε ορθολογιστικό και φιλοσοφικό επίπεδο (με εξαίρεση άρθρα όπως αυτό!). Κι οι άνθρωποι κάνουν κάθε είδους ανεξήγητα, παράξενα και εκκεντρικά πράγματα όταν βρίσκονται σε καθαρά σεξουαλική λειτουργία, πράγματα όπως σεξουαλικά παιχνίδια εξουσίας, ανταλλαγή φαντασιώσεων, φετιχισμός, τρανσεξουαλικές δραστηριότητες κ.λπ. Συχνά, οι λόγοι που μας αρέσει να κάνουμε ό,τι κάνουμε δεν μπορούν ακριβώς να εξηγηθούν, ούτε και θα θέλαμε να τους εξηγήσουμε απαραίτητα (μόνο και στο ενδεχόμενο ότι ξαφνικά θα γειώσουμε κάτι που μας συναρπάζει). Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχουμε επιδοθεί (ή θέλουμε να επιδοθούμε) σε ανθυγιεινές σεξουαλικές προτιμήσεις ή δραστηριότητες. Δυστυχώς, παραδοσιακά η ψυχιατρική πρόσφερε φαρμακευτικές αγωγές και ασυλοποίηση σε άτομα (προπαντός της εργατικής τάξης) με οποιεσδήποτε εκκεντρικές και «περίεργες» σεξουαλικές τάσεις. Η αστική κοινωνία στο σύνολό της και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αποκαλούν τα αποκλίνοντα αυτά άτομα «διεστραμμένα».
Είναι σημαντικό να μην παγιδευτούμε ποτέ σε αυτή την κατεύθυνση σκέψης. Αν άρχιζαν οι επαναστάτες αναρχικοίνα καταγγέλλουν και να απορρίπτουν οποιοδήποτε άτομο με «μη mainstream» σεξουαλικό προσανατολισμό ή προτίμηση, θα ήταν σκέτη καταστροφή όχι μόνο για τον αναρχισμό ως φιλοσοφία, αλλά και για την τάξη μας και για το μέλλον της ανθρωπότητας. Για μένα, η επαναστατική αναρχική στάση απέναντι στο σεξ και στη σεξουαλικότητα χρειάζεται να περικλείει την πεποίθηση ότι οι σεξουαλικές δραστηριότητες και σχέσεις πρέπει να είναι ασφαλείς, ελεύθερες, πολυτασικές και συναινετικές, αναγνωρίζοντας ότι οι άνθρωποι είναι ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι ή ετεροφυλόφιλοι, μονογαμικοί έως πολυερωτικοί, ανιδιοτελείς ασεξουαλικοί μέχρι αχαλίνωτοι υπερσεξουαλικοί, από χαλβάδες μέχρι ακραία σαδομαζοχιστικοί. Στο τέλος της μέρας, αν υπάρχει μια ασφαλής και αμοιβαία συναινετική δραστηριότητα (όσο παράξενο κι αν φαίνεται), και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη το απολαμβάνουν, τότε πού το πρόβλημα;
Ας ελπίσουμε ότι ο αναρχισμός αποσκοπεί στη σεξουαλική ελευθερία, ειλικρίνεια, τιμιότητα και ισότητα. Και μ’ αυτό δεν εννοώ να επινοεί καθένας συστήματα εκ περιτροπής για να βλέπει ποιανού σειρά είναι να καβαλήσει. Ειλικρίνεια είναι οι άνθρωποι να μπορούν, αληθινά και αυθόρμητα, να εκφραστούν σεξουαλικά, χωρίς να φοβούνται να στιγματιστούν σαν διεστραμμένοι, αποκλίνοντες ή πούστηδες. Όταν πράγματι οι άνθρωποι γίνουν σεξουαλικά ειλικρινείς, κάτι σκατά μπορεί να συμβεί. Κι αυτό, με τον τρόπο του, μπορεί να είναι αρκετά επαναστατικό.
eagainst.com
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)