Μια αριστερή στρατηγική για την Ευρώπη

  ΠΗΓΗ: contramee

 

 

Του Κώστα Λαπαβίτσα*

 

1. Κρίση και λιτότητα

 Οι ρίζες της αναταραχής   στην Ευρώπη βρίσκονται  στην παγκόσμια κρίση που άρχισε το 2007. Για να το θέσουμε συνοπτικά, η πτώχευση της Lehman Brothers το Σεπτέμβρη του 2008 δημιούργησε  μια τραπεζική κρίση, που οδήγησε σε παγκόσμια  ύφεση.  Οι Ευρωπαϊκές οικονομίες χτυπήθηκαν  από τις εξαγωγές που κατέρρεαν  και την σύναψη πιστωτικών συμβάσεων.   Το χειρότερο απεφεύχθη μέσω της κρατικής παρέμβασης, εν μέρει με τη στήριξη των τραπεζών, εν μέρει με την διατήρηση  της συνολικής ζήτησης . Αλλά η κρατική παρέμβαση οδήγησε στο επόμενο και σοβαρότερο στάδιο της κρίσης, αυτό του δημόσιου χρέους. Και όσο η κρίση του δημοσίου χρέους γίνονταν βαθύτερη, τόσο απειλούσε με την αναθέρμανση της τραπεζικής κρίσης.

Δε μπορεί να μην τονισθεί , ωστόσο, ότι ο συγκεκριμένος χαρακτήρας και η αγριότητα της  Ευρωπαϊκής αναταραχής  οφείλονται  στην νομισματική ένωση . Το ευρώ έδρασε σαν διαμεσολαβητής  για την παγκόσμια κρίση στην Ευρώπη. Από την σκοπιά της Μαρξιστικής θεωρίας, αυτό δεν είναι έκπληξη, μια και το ευρώ είναι μια μορφή παγκόσμιου χρήματος και όχι μόνο ένα κοινό  νόμισμα . Το ευρώ είναι σχεδιασμένο να ενεργεί σαν μέσο πληρωμής και σαν απόθεμα στην παγκόσμια αγορά , ή, στην τρέχουσα γλώσσα των επίσημων οικονομικών, σαν εφεδρικό νόμισμα.  Εξυπηρετεί τα συμφέροντα των σημαντικότερων κρατών  που το ελέγχουν, εξίσου καλά με τις ευρύτερες οικονομικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις που  το προωθούν  διεθνώς. Αλλά, με το  ίδιο σκεπτικό, το ευρώ αποκρυσταλλώνει τις τάσεις  και ανισορροπίες του Ευρωπαϊκού καπιταλισμού, δρώντας σαν επίκεντρο της κρίσης. Αυτό αποτελεί  κλασσικό χαρακτηριστικό  του παγκόσμιου χρήματος, από τότε που ο χρυσός έπαιζε αυτό το ρόλο και υπαγόρευε  το ρυθμό  της κρίσεων μέσα απ’ το δικό του απόθεμα εισροής και εκροής κεφαλαίων.

 Το ευρώ είναι μια ασυνήθιστη μορφή παγκόσμιου χρήματος που δημιουργήθηκε  εξ’ αρχής από   μια συμμαχία κρατών, με τη Γερμανία στο επίκεντρο. Αντιτίθεται  ξεκάθαρα στην κρατούσα  μορφή παγκόσμιου χρήματος, το δολάριο, που αναγορεύτηκε σε εθνικό νόμισμα με παγκόσμιο ρόλο λόγω της αυτοκρατορικής εξουσίας  του ενιαίου κράτους  και της οικονομίας του. Για να μπορεί το ευρώ να δράσει σαν παγκόσμιο χρήμα ήταν απαραίτητο να δημιουργηθεί ένας  θεσμικός   μηχανισμός, που να αρμόζει σε  μια συμμαχία καθοδηγούμενη από τη Γερμανία, ένα κράτος έθνος αρκετά  ασθενέστερο από τις ΗΠΑ. Τρία στοιχεία έπαιξαν σημαντικό ρόλο σ’ αυτό : Πρώτον, μια ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα με  πλήρη έλεγχο της νομισματικής  πολιτικής  και επικεφαλής μιας ομοιογενούς αγοράς χρήματος για τις τράπεζες. Δεύτερο, η άκαμπτη δημοσιονομική πολιτική  που επιβλήθηκε μέσω του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και  , τρίτο, η ανηλεής    πίεση στους μισθούς και στις  εργασιακές συνθήκες για να διασφαλισθεί η  ανταγωνιστικότητα  του ευρωπαϊκού κεφαλαίου.

 Ο θεσμικός  μηχανισμός του ευρώ ήταν ο καταλύτης της κρίσης στην Ευρώπη. Η  πίεση επί της εργασίας ήταν αμείλικτη  στον πυρήνα  της ευρωζώνης,  με αποτέλεσμα να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα , πρωταρχικά για τη Γερμανία. Το αποτέλεσμα ήταν ένα  αγεφύρωτο χάσμα μεταξύ κέντρου   και περιφέρειας, που αντανακλά σε τρέχοντα πλεονάσματα   για την  το πρώτο και ελλείμματα για τη δεύτερη. Το χάσμα γεφυρώθηκε με τεράστια κεφάλαια που εισέρρευσαν   από το κέντρο  στην περιφέρεια με μορφή κυρίως τραπεζικών δανείων. [2]Στην περιφέρεια,   επιπλέον, οι τράπεζες εξαναγκάστηκαν σε γρήγορη επέκταση , προσθέτοντας έτσι  ακόμα περισσότερο χρέος. Στο τέλος της δεκαετίας του 2000, η περιφέρεια βρέθηκε  υπερχρεωμένη – στην εγχώρια και εξωτερική αγορά, στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα. Όταν η παγκόσμια κρίση έπληξε την Ευρώπη, οδηγώντας σε ύφεση  και κρατική παρέμβαση, ήταν αναπόφευκτο να μετατραπεί σε κρίση  χρέους της περιφέρειας σε όλες του τις διαστάσεις . Με τη σειρά της η κρίση χρέους  απείλησε να γίνει τραπεζική κρίση που θα μπορούσε να καταστρέψει το ευρώ. 

Η απάντηση στην κρίση από τις ευρωπαϊκές κυρίαρχες τάξεις – τόσο του κέντρου όσο  και της  περιφέρειας – έριξε άπλετο φως σε ολόκληρο το Ευρωπαϊκό  «σχέδιο».  Το πρωταρχικό τους μέλημα είναι να σώσουν το ευρώ. Για να πετύχουν αυτό το σκοπό, η πολιτική τους εστιάστηκε στο  να σωθούν οι τράπεζες που είναι εκτεθειμένες στο περιφερειακό χρέος. Έτσι η ΕΚΤ προχώρησε σε άφθονη   και φτηνή ρευστότητα στις τράπεζες, σε αντίθεση , με την  περιορισμένη ρευστότητα με υψηλά επιτόκια   που δόθηκαν  στα κράτη.

 Ταυτόχρονα, άνευ προηγουμένου   λιτότητα επιβλήθηκε στις  χώρες της περιφέρειας , ενώ οι παροχές πρόνοιας  κόπηκαν  και οι συνθήκες εργασίας επιδεινώθηκαν. Το κόστος της κρίσης  έπεσε έτσι στους ώμους των εργαζομένων. Μέχρι τις  αρχές του 2011  η  ταξική κατεύθυνση της πολιτικής για την διάσωση του ευρώ έγινε πεντακάθαρη. Πρώτον, να υπερασπιστεί τα συμφέροντα του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου προστατεύοντας κατόχους ομολόγων και άλλους δανειστές, δεύτερον, να προωθήσει τα συμφέροντα του βιομηχανικού κεφαλαίου συντρίβοντας το   κόστος εργασίας.

 Αυτή η πολιτική υπαγορεύτηκε  από τη Γερμανία, που είναι αυτή που επωφελείται κυρίως από το ευρώ. Η υπεροχή   της Γερμανίας είναι τώρα ισχυρότερη από κάθε άλλη φορά στην ιστορία της Ευρωπαϊκής ένωσης. Με το ίδιο σκεπτικό   τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα στην καρδιά της ευρωζώνης έχουν γίνει ξεκάθαρα. Αν η τρέχουσα πολιτική διάσωσης του ευρώ πετύχει – και υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες γι αυτό – η Γερμανία θα αναδυθεί ως  αδιαφιλονίκητος ηγεμόνας της ευρωζώνης και κυρίαρχη δύναμη σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η περιφέρεια, εν τω μεταξύ, θα στενάζει από τους υψηλούς δείκτες ανεργίας και την  απώλεια εισοδήματος. Ακόμη κι έτσι, ένα ισχνό στρώμα του οικονομικού και βιομηχανικού κεφαλαίου εντός της περιφέρειας θα συνεχίσει να ευημερεί.

 Η κρίση αποτελεί βαρυσήμαντο  γεγονός για την Ευρώπη. Προκάλεσε ταχύτατη  κοινωνική αλλαγή προς όφελος του κεφαλαίου και κατά της εργασίας.  . Ενθάρρυνε  επίσης  γεωπολιτικές αλλαγές, μετατρέποντας την ευρωζώνη σε γερμανική αυλή . Ταυτόχρονα, κατέστρεψε τις κοντόφθαλμες  ιδέες περί   ευρωπαϊκής συμμαχίας και ομοσπονδίας  που παρείχαν ιδεολογική κάλυψη στην ευρωζώνη. Η κρίση  θα μπορούσε έτσι να δώσει μια ευκαιρία στην αριστερά να ανακτήσει τον βηματισμό της προτείνοντας   αντικαπιταλιστικές λύσεις  που θα οδηγήσουν την Ευρώπη σε μια σοσιαλιστική πορεία. Δυστυχώς αυτό δεν έχει συμβεί ακόμα. Μεγάλο μέρος  της ευρωπαϊκής Αριστεράς  εξακολουθεί να βρίσκεται στο έλεος του Ευρωπαϊσμού, και  αναπτύσσει στρατηγικές που έχουν χαρακτήρα περισσότερο ευρωπαϊκό παρά σοσιαλιστικό. Πάνω απ’ όλα, φοβάται  τη διάλυση της νομισματικής ένωσης. Το αποτέλεσμα είναι η απουσία αποτελεσματικής αριστερής αντιπολίτευσης στην κοινωνική και ιμπεριαλιστική μεταρρύθμιση που συντελείται  στην  Ευρώπη.

2.  Ένα ‘καλό ευρώ’?

 Η φιλοευρωπαϊκή αριστερά είναι προσκολλημένη  στην άποψη ότι η ευρωζώνη θα μπορούσε να αναμορφωθεί προς το συμφέρον των εργαζομένων, δημιουργώντας ένα «καλό ευρώ». Οι υποστηρικτές   του καλού ευρώ μπορούν να χωριστούν σε δύο ρεύματα που κατέχουν ,και τα δύο, εξέχουσα θέση  στο νεοσύστατο κόμμα   της Ευρωπαϊκής αριστεράς , αλλά  και γενικότερα  στην Ευρώπη. [3]Το ένα ρεύμα είναι οι  ένθερμοι  Ευρωπαϊστές που γενικά υποτιμούν  τα ταξικά  και ιμπεριαλιστικά συμφέροντα στην καρδιά της νομισματικής ένωσης. Το άλλο ρεύμα είναι οι απρόθυμοι ευρωπαϊστές που, παρά τα πιεστικά  ταξικά συμφέροντα, δεν συνειδητοποιούν πλήρως τις συνέπειες  της δημιουργία του νέου παγκόσμιου νομίσματος. Και οι δύο τρομοκρατούνται  από τον κίνδυνο του εθνικισμού  και του απομονωτισμού που μπορεί να φέρει η κατάρρευση της  ευρωζώνης . Η νομισματική ένωση μπορεί να είναι ανεπαρκώς  σχεδιασμένη , αλλά τώρα που έγινε πραγματικότητα, δε θα ήταν συνετό να βγούμε έξω απ’ αυτή. [4] Για τους απρόθυμους ευρωπαϊστές αυτή η θέση οδηγεί σε αυτό που αποκαλούμε «επαναστατικό ευρωπαϊσμό», ανατροπή του καπιταλισμού στο υποτιθέμενο προνομιούχο έδαφος  της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Λογικά αυτό θα πρέπει επίσης να συνεπάγεται  τη  δημιουργία  ενός ενιαίου (και επαναστατικού) ευρωπαϊκού κράτους,   αλλά αυτό το αίτημα   δεν έχει διατυπωθεί ρητά.

 Είτε διακαείς είτε απρόθυμες οι  προτάσεις για το καλό ευρώ συγκλίνουν. Υπάρχει π.χ. γενική συμφωνία ότι θα πρέπει να προβάλουμε ισχυρή αντίσταση στην λιτότητα και  την φιλελευθεροποίηση και ότι η Ευρώπη χρειάζεται  σημαντική  ανακατανομή του εισοδήματος και του  πλούτου. Επίσης είναι κοινά αποδεκτό ότι μια συντονισμένη  πολιτική επενδύσεων θα ήταν σκόπιμη για να αυξηθεί η  παραγωγικότητα στην περιφέρεια  και να αναδιαρθρωθεί η ευρωπαϊκή οικονομία. Αυτές είναι εξαιρετικές ιδέες και πολλοί από την αριστερά (ευρωπαϊστές και μη ) θα μπορούσαν προφανώς να συμφωνήσουν μ’ αυτές. Το πρόβλημα είναι ότι δεν ασχολούνται με την επιτακτική φύση της κρίσης.

Η  πιο σοβαρή πλευρά  της κρίσης είναι το χρέος της περιφέρειας. Έγινε τελικά ,εκ των πραγμάτων, αποδεκτό απ’ την Αριστερά ότι το φορτίο του χρέους σε μερικές περιφερειακές χώρες πρέπει να αρθεί  για να ανακάμψουν οι οικονομίες. Πέρα απ’ αυτό το σημείο, ωστόσο, είναι δύσκολο να βρεθεί συμφωνία. Οι ένθερμοι ευρωπαϊστές,  όπως αυτοί του κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, τείνουν σε ευνοϊκή συναινετική αναδιάρθρωση χρέους (με πρωτοβουλία του πιστωτή) η οποία θα χαμήλωνε το επίπεδο του περιφερειακού χρέους χωρίς να διαταραχθεί υπερβολικά ο μηχανισμός  της ευρωζώνης. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η αναδιάρθρωση με πρωτοβουλία του πιστωτή δε φαίνεται να  μπορεί να μειώσει σημαντικά το χρέος της περιφέρειας. Οι δανειστές είναι γνωστό ότι δεν καλοδέχονται τις απώλειες. Οι απρόθυμοι ευρωπαϊστές ,τώρα,  τείνουν να ευνοήσουν την  ριζική αναδιάρθρωση του χρέους, συχνά με πρωτοβουλία  του δανειζόμενου. Ωστόσο προτείνουν την μονομερή διαγραφή του χρέος παραμένοντας  εντός της  ευρωζώνης, οι κύριες δυνάμεις της οποίας θα πρέπει να υποστούν τις απώλειες. Πως αυτό μπορεί να επιτευχθεί, δεν έχει ακόμα εξηγηθεί.

 Στο πλαίσιο αυτό, οι ευρωπαϊστές έθεσαν  μια ποικιλία συγκεκριμένων προτάσεων αναφορικά με το χρέος. Εδώ το έδαφος γίνεται επισφαλές, διότι προσεγγίζει την χάραξη της  τρέχουσας πολιτικής  των  κυβερνήσεων της Ευρώπης. Οι προτάσεις περιστρέφονται γύρω από τον δανεισμό   από την  ΕΚΤ   και την έκδοση   ευρωομολόγων, απόψεις που εμπεριέχονται στις τρέχουσες πρακτικές της ευρωζώνης.

Ανακεφαλαιώνοντας    και μέσα από  μια ποικιλία προτάσεων , η γενική ιδέα φαίνεται να είναι ότι η ΕΚΤ   θα πρέπει να επεκτείνει  την τρέχουσα πρακτική της  μεταφέροντας το δημόσιο χρέος στις δευτερογενείς  αγορές ( και το δανεισμό με ενέχυρο   το περιφερειακό δημόσιο χρέος ). Η ΕΚΤ  θα πρέπει να αποκτήσει ένα μεγάλο μέρος του υπάρχοντος χρέους των περιφερειακών χωρών και θα πρέπει να χρηματοδοτήσει με νέο δανεισμό τα κράτη της ευρωζώνης στο μέλλον. Είναι ευρέως γνωστό   ότι η έκδοση  των Ευρωομολόγων   – που την έχει  ήδη αναλάβει η European Financial Stabilisation Facility έχει σκοπό την απόκτηση κεφαλαίων προκειμένου  να δανείζει χώρες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες – θα πρέπει να διευρυνθεί για να ανταποκριθεί στις τακτικές ανάγκες δανεισμού των κρατών της ευρωζώνης. [5] Τίποτα δεν αποκλείει τη πολλαπλή διασταύρωση αυτών των προτάσεων, συμπεριλαμβανομένης της άποψης ότι  η ΕΚΤ πρέπει να χρηματοδοτεί εκδίδοντας η ίδια ευρωομόλογα. Τέτοιες προτάσεις εμφανίζονται ως ανάλογες των διαδικασιών της Ομοσπονδιακής  τράπεζας των ΗΠΑ και γι αυτό θεωρούνται ως  σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία  δημοσιονομικής όσο και  νομισματικής ομοιογένειας  μέσα στην ευρωζώνη.

 Δυστυχώς, υπάρχουν σημαντικά προβλήματα με αυτές τις προτάσεις, που βοηθούν να εξηγηθεί γιατί έχει δοθεί ελάχιστη σημασία από τους μηχανισμούς  της ευρωζώνης. Ένα πρόβλημα αφορά στις απώλειες από το κακό περιφερειακό χρέος. Αν, για παράδειγμα, η ΕΚΤ   αποκτούσε  το υπάρχον περιφερειακό χρέος με μεγάλη έκπτωση , το κεφάλαιο των τραπεζών θα έπρεπε να αναπληρωθεί  για να προλάβει την κατάρρευση. Αν το χρέος αποκτηθεί στην ονομαστική του αξία , θα μπορούσε πιθανότατα να προκαλέσει σημαντικές απώλειες για την ΕΚΤ  που θάπρεπε να αναπληρώσει. Υπάρχει μεγάλη σύγχυση ανάμεσα σε πολλούς της Αριστεράς για  το τι μια κεντρική τράπεζα μπορεί να κάνει. Η ΕΚΤ πράγματι κατέχει μια τεράστια δυνατότητα να δράσει σαν δανειστής σαν έσχατη λύση  π.χ. να παρέχει ρευστότητα σε τράπεζες και κράτη. Αλλά δανειστής που αποτελεί την έσχατη λύση   δε μπορεί να διαχειριστεί  επισφαλή χρέη, πχ να εξασφαλίσει φερεγγυότητα .Η εγγύηση φερεγγυότητας είναι ένα θέμα του υπουργείου οικονομικών που πρέπει να αντλήσει  έσοδα από φόρους για να αποκαταστήσει τις ζημίες που αποκτήθηκαν από τις επισφάλειες. Στο πλαίσιο της Ευρώπης αυτό σημαίνει σχεδιασμό  για φορολογικά έσοδα από τις χώρες του κέντρου  ,δηλαδή επιπλέον βάρη για τον εργαζόμενο λαό. Η ΕΚΤ   δεν είναι αρμόδια να επανορθώσει  τον τρελό δανεισμό  στον οποίο ενεπλάκησαν  οι ευρωπαϊκές τράπεζες  στη διάρκεια της δεκαετίας του 2000. Η  αύξηση κεφαλαίου  των τραπεζών  σημαίνει δέσμευση φορολογικών εσόδων και αυτό είναι  ένα βήμα που θα προκαλέσει σοβαρές ταξικές συνέπειες.

Επιπλέον,  με αυτή την πρόταση η  ΕΚΤ θα αποκτήσει συστηματικά περιφερειακά χρέη και , ακόμα περισσότερο, θα έχει μια ανοιχτή δέσμευση για την  χρηματοδότηση του μελλοντικού δανεισμού των χωρών της ευρωζώνης, θέτοντας έτσι  σε κίνδυνο το ευρώ ως  παγκόσμιο χρήμα. Αν η ΕΚΤ   , άρχιζε  για παράδειγμα  να χρηματοδοτεί με τακτικό δανεισμό όλες τις χώρες της ευρωζώνης, θα υπήρχε μεγάλος κίνδυνος πληθωρισμού που θα μείωνε την αξιοπιστία του ευρώ στις παγκόσμιες αγορές. Δεν υπάρχει σύγκριση με το δολάριο ως προς αυτό. Το δολάριο είναι η επίσημη μορφή παγκόσμιου νομίσματος που στηρίζεται στους καθιερωμένους θεσμικούς  και  πελατειακούς μηχανισμούς για την αποδοχή του. Το ευρώ είναι ο ανταγωνιστής που δεν έχει ακόμα αναπτύξει ένα σταθερό πλαίσιο αποδοχής στην παγκόσμια αγορά. Η Γερμανική άρχουσα  τάξη δεν φαίνεται να δέχεται διευθετήσεις στο καθεστώς δανεισμού των κρατών που θα ρισκάρουν την παγκόσμια  αποδοχή του ευρώ.

 Παρόμοιες εκτιμήσεις ισχύουν για την έκδοση των ευρωομολόγων προκειμένου να αντικατασταθεί το υπάρχον περιφερειακό χρέος. Οι δυσκολίες δανεισμού των περιφερειακών κρατών μπορούν βεβαίως να ρυθμιστούν μέσω των ευρωομολόγων , αν και αυτό θα ήταν μια πιο αργή μέθοδος σε σχέση με την ΕΚΤ που παρέχει τη ρευστότητα άμεσα. Αλλά η αντιμετώπιση των πιθανών απωλειών από τα επισφαλή χρέη είναι ένα εξ ολοκλήρου διαφορετικό θέμα, το οποίο απαιτεί δέσμευση κεφαλαίων από τη φορολογία εισοδήματος.  Και αυτό χωρίς να αναφέρουμε το πρόσθετο κόστος για τις χώρες του κέντρου   που θα δανείζονται με υψηλότερο επιτόκιο, αν πρέπει να εκδίδουν   ευρωομόλογα από κοινού με τις χώρες της περιφέρειας.

 Τέλος, υπάρχει ένα ακόμα πρόβλημα που συχνά δεν εκτιμάται. Οι προτάσεις για  το ‘’καλό ευρώ’’  έχουν ως θεμελιώδη  σκοπό  να ξεπεραστεί η αντίφαση ανάμεσα στην δημοσιονομική  ετερογένεια και την νομισματική ομοιογένεια εντός του θεσμικού πλαισίου  της ευρωζώνης . Προφανώς,  αν ένα κοινό φορολογικό σύστημα  δημιουργούνταν στην ευρωζώνη, είτε με δάνεια από το ΕΚΤ , είτε  με την έκδοση Ευρωομολόγων, η λειτουργία του ευρώ θα μπορούσε να καταστεί ομαλότερη και οι κρίση  να αντιμετωπιστεί. Αλλά το πρόβλημα είναι ότι η χρηματοπιστωτική σφαίρα της ευρωζώνης δεν είναι τόσο ομοιογενής όπως συχνά την φαντάζονται.. Υπάρχει πράγματι μια ομοιογενής αγορά χρήματος που κανονίζει τους όρους του τραπεζικού δανεισμού στην ευρωζώνη, , αλλά η κυριότητα των τραπεζών παραμένει ουσιαστικά εθνική. Ομοίως, δεν υπάρχει καμία ομοιογένεια στην εποπτεία και τη ρύθμιση των τραπεζικών δραστηριοτήτων, και οι δύο εξαρτώνται  κατά μεγάλο μέρος από κάθε κράτος- έθνος.

 Συνεπώς, αν η  τραπεζική φερεγγυότητα αποβεί  προβληματική, οι τράπεζες μπορούν να προσφύγουν για βοήθεια  στο δικό τους κράτος, όπως συνέβη στην Ιρλανδία το 2009-10 και στο Βέλγιο το 2008-9. Δεν υπάρχει ευρωπαϊκός μηχανισμός που να μπορεί να διαχειριστεί τις απώλειες που οι ευρωπαϊκές τράπεζες αναπόφευκτα θα είχαν αν διαγράφονταν το περιφερειακό χρέος. Και ούτε υπάρχει προφανής τρόπος για να δεχτούν οι γερμανοί και οι γάλλοι εργαζόμενοι μεγαλύτερους φόρους για να σώσουν, ας πούμε, τις ιταλικές τράπεζες. Κάθε κράτος θα πρέπει να αντιμετωπίσει  τις απώλειες των εθνικών τραπεζών του. Το ευρώ παραμένει δημιούργημα των εθνικών κρατών από αυτή την άποψη και οι επιπτώσεις του για τους εργαζόμενους έχουν καθαρό εθνικό χαρακτήρα. 

 3. Μια ριζοσπαστική αριστερή στρατηγική

 Μια ριζοσπαστική εναλλακτική πρόταση  απέναντι στις  τρέχουσες πολιτικές που υιοθετήθηκαν μέσα στην ευρωζώνη θα πρόσφερε μια επίλυση της κρίσης που θα έγειρε τη ζυγαριά υπέρ των κοινωνικών δυνάμεων της εργασίας   και θα ωθούσε την Ευρώπη σε μια σοσιαλιστική κατεύθυνση. Για την Αριστερά το να θέσει μια εναλλακτική πρόταση σημαίνει ότι θα έπρεπε να αμφισβητήσει τις στρατηγικές επιλογές των ηγεμόνων της Ευρώπης και όχι απλώς να εστιάσει την κριτική της  σε   θεσμικές δυσλειτουργίες . Το πρώτο βήμα θα ήταν να αναγνωρίζει τις ταξικές και οι ιμπεριαλιστικές σχέσεις στην καρδιά της ευρωζώνης. Οι εργαζόμενοι τόσο στο κέντρο όσο και στην περιφέρεια δεν συμμετέχουν   στην επιτυχία της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης. Αντίθετα η προσπάθεια δημιουργίας  ενός παγκόσμιου  νομίσματος  που να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του ευρωπαϊκού κεφαλαίου χειροτέρεψαν τις συνθήκες εργασίας στο κέντρο και μεγάλωσαν την κρίση στην περιφέρεια.

 Μια ριζοσπαστική εναλλακτική λύση θα πρέπει να αναγνωρίσει ότι η τρέχουσα πολιτική επιβολής λιτότητας και προώθησης της Γερμανικής υπεροχής έχει μεγάλη πιθανότητα αποτυχίας. Η κύρια αιτία είναι ότι η λιτότητα οδηγεί σε ύφεση  που επιδεινώνει το πρόβλημα του χρέους. Ακόμα χειρότερα, που η μακρόχρονη πρόγνωση για την περιφέρεια είναι η χαμηλή ανάπτυξη. Η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία θα δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να εξυπηρετήσουν το δημόσιο χρέος τους και προφανώς θα πρέπει να κάνουν αναδιάρθρωση ή ακόμα και πτώχευση.

 Οι αναπόφευκτες απώλειες θα έχουν επιπτώσεις στις χώρες του κέντρου και τα ποσά θα μεγαλώνουν. Η Ελλάδα , εάν θέλει να έχει αποφασιστική ανακούφιση, θα πρέπει να απαιτήσει  μείωση του δημόσιου χρέους ίσως 50% -60%, ποσό που πλησιάζει τα  € 200 δις ευρώ. Αν υλοποιηθεί αυτό το ενδεχόμενο, η συμμετοχή της ως μέλος στην  ευρωζώνη ,θα μπει στο τραπέζι, εν μέρει από τις χώρες του κέντρου και εν μέρει από τις περιφερειακές χώρες που είναι έτοιμες για χρεοκοπία.  . Οι αδύναμες δομές της ευρωζώνης θα βρεθούν  κάτω από ισχυρή πίεση. Η Αριστερά οφείλει να προετοιμάζεται  για τέτοια τροπή των γεγονότων, αντί να την αποστρέφεται   με τρόμο.

Ο διαχωρισμός  ανάμεσα σε κέντρο και περιφέρεια συνεπάγεται  ότι μια ριζοσπαστική  αριστερή εναλλακτική λύση θα διαφοροποιούσε αναγκαστικά την ευρωζώνη. Για τους εργαζόμενους στο κέντρο, ειδικά τη Γερμανία, θα ήταν ζωτικής σημασίας  να σπάσει η αδυσώπητη  πίεση επί των μισθών που επιβάλλει η νομισματική ένωση. Αλλά  είναι παραπλανητικό να σκεφτόμαστε ότι η υψηλότεροι μισθοί αποτελούν μέτρο για την διάσωση του ευρώ  , με το επιχείρημα ότι αυτό θα εξισορροπούσε την ανταγωνιστικότητα μέσα στην ευρωζώνη, και θα ενθάρρυνε  την εγχώρια κατανάλωση στο κέντρο. Δεν υπάρχει καπιταλιστική τάξη που θα επεδίωκε  συστηματικά την αύξηση  αμοιβών των εργαζομένων  , δεδομένου ότι αυτό θα έπληττε στην συνέχεια τον ανταγωνισμό.  Αν περιοριζόταν η συγκράτηση  των μισθών  στη Γερμανία, η νομισματική ένωση θα γίνονταν λιγότερο ελκυστική για την Γερμανική άρχουσα  τάξη, εγείροντας η ίδια το θέμα της παραμονής  της   ως  μέλος του ευρώ.  Εξάλλου, η Γερμανία έχει μακρά εμπειρία στη στρατηγική προώθησης του μάρκου προκειμένου να βελτιώσει το μερίδιό της στην παγκόσμια  αγορά προϊόντων και  εμπορίου.

 Μια ριζοσπαστική στρατηγική στις  χώρες του κέντρου πρέπει να περιλαμβάνει περαιτέρω βήματα που θα μπορούν να συγκρατήσουν  την αντιστροφή των αμοιβών  ενώ θα προετοιμάζονται για την αποτυχία της νομισματικής ένωσης. Ένα σημαντικό στοιχείο θα ήταν ο έλεγχος επί του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Φόροι  και άλλα τέλη  για να σωθούν οι τράπεζες από την απερίσκεπτη έκθεση τους στην περιφέρεια της ευρωζώνης θάπρεπε  να μας βρουν αντίθετους. Η Αριστερά πρέπει να προτείνει την εθνικοποίηση των τραπεζών που θα μπορούσαν να δράσουν ως μοχλός για την εξισορρόπηση της οικονομίας του κέντρου,  αν υποτεθεί ότι οι μηχανισμοί ελέγχου των τραπεζών θα αλλάξουν  ώστε να εξυπηρετούν τα ευρύτερα λαϊκά συμφέροντα. Πάνω απ΄όλα , το βάρος της Γερμανικής οικονομίας πρέπει να μετατοπιστεί μακριά από τις εξαγωγές και προς τη βελτίωση της εγχώριας κατανάλωσης ,των  δημοσίων παροχών και υποδομών.  Γι αυτό, θα ήταν απαραίτητο να ανακτηθεί η δυνατότητα νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ και να επιβληθούν έλεγχοι  επί των κεφαλαιακών ροών.

 Στην περιφέρεια, αφ ‘ετέρου , η άμεση προσοχή σε μια ριζοσπαστική  εναλλακτική  λύση πρέπει να δοθεί στο βάρος του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους. Το δημόσιο χρέος, ιδιαίτερα , πρέπει να επαναδιαπραγματευθεί στην κατεύθυνση της παραγραφής του μεγαλύτερου μέρος του. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού  θα πρέπει να γίνει αναδιαπραγμάτευση με πρωτοβουλία του οφειλέτη  η οποία θα στηρίζεται σε ευρεία κοινωνική συμμετοχή. Θα  υπάρξει βέβαια κόστος από την αθέτηση και την μονομερή παραγραφή του χρέους, συμπεριλαμβανομένων του αποκλεισμού από τις χρηματοπιστωτικές αγορές   για μια περίοδο και την αύξηση των επιτοκίων στο μέλλον. Αλλά ακόμα και η  κυρίαρχη επίσημη αντίληψη παραδέχεται – προς έκπληξή της – ότι αυτά τα κόστη δε φαίνονται να είναι πολύ σημαντικά. [6] Η αναδιαπραγμάτευση με πρωτοβουλία του οφειλέτη  θα ενισχυθεί με την  ίδρυση ανεξάρτητων επιτροπών ελέγχου για το δημόσιο χρέος στις χώρες της περιφέρειας. Αυτό θα διευκόλυνε τη συμμετοχή των εργαζομένων στην αντιμετώπιση του προβλήματος, επιτρέποντας τουλάχιστον την ανεξάρτητη γνώση για τις αιτίες και τους όρους της δημιουργίας του χρέους. Οι επιτροπές θα μπορούσαν να κάνουν συστάσεις  για τον τρόπο αναδιαπραγμάτευσης του χρέους, συμπεριλαμβανομένων των χρεών  που φαίνονται να είναι παράνομα, μη –νομιμοποιημένα , απεχθή ή απλώς μη βιώσιμα.

 Η αναδιαπραγμάτευση με πρωτοβουλία του οφειλέτη  στην περιφέρεια θα μπορούσε άμεσα να εγείρει το θέμα συμμετοχής στην ευρωζώνη,  δεδομένου ότι οι δανειστές είναι οι χώρες του κέντρου. Η έξοδος αποτελεί μια σημαντική συνιστώσα της αριστερής ριζοσπαστικής στρατηγικής που θα μπορούσε να ακυρώσει την λιτότητα, αναδιαρθρώνοντας τις οικονομίες προς όφελος των εργαζομένων. Αλλά η αλλαγή  της νομισματικής πολιτικής  θα φέρει ένα μεγάλο σοκ που θα απαιτήσει  ευρύ πρόγραμμα οικονομικών  και κοινωνικών αλλαγών. Το πιο σημαντικό αφορά στο πώς  το νομισματικό σοκ δεν θα μετατραπεί σε  τραπεζική κρίση διότι τότε οι επιπτώσεις  στην οικονομία θα ήταν σοβαρές. Βεβαίως  οι τράπεζες θα πρέπει να περάσουν  σε δημόσια ιδιοκτησία και έλεγχο, με την προστασία των καταθέσεων , με την αποφυγή  τραπεζικών  διαρροών   και την δημιουργία πλαισίου για την αναδιάρθρωση της οικονομίας. Περιττό να  ειπωθεί, ότι πρέπει να επιβληθεί έλεγχος στην κίνηση κεφαλαίων.

Το νέο νόμισμα θα επιφέρει   πρόσθετη πίεση στις τράπεζες που δανείζονται από το εξωτερικό αλλά επίσης θα άρει τους περιορισμούς από τον παραγωγικό τομέα και θα ενισχύσει τις εξαγωγές. Επανακτώντας τον έλεγχο επί της νομισματικής πολιτικής και εφαρμόζοντας  στάση πληρωμών του χρέους θα καταργηθεί άμεσα ο ασφυκτικός κλοιός  της λιτότητας γύρω από τον παραγωγικό τομέα. Από την άλλη πλευρά, η αύξηση των τιμών των εισαγομένων θα ασκήσει πίεση στο εισόδημα των εργαζομένων και θα καταστούν  αναγκαία  μέτρα αναδιανεμητικού χαρακτήρα  μέσω της φορολογίας και της εισοδηματικής πολιτικής. Τέλος, θα χρειαστεί η βιομηχανική πολιτική για να επαναφέρει την  παραγωγική ικανότητα στην περιφέρεια και να τονώσει την απασχόληση. Μια συντονισμένη προσπάθεια θα μπορούσε τότε να γίνει για την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας επιτρέποντας στις χώρες της περιφέρειας να βελτιώσουν τη θέση τους στο διεθνή καταμερισμό εργασίας.    Περιττό να πούμε , ότι μια τέτοια ριζική  μεταβολή στην ισορροπία  των κοινωνικών δυνάμεων υπέρ της  εργασίας απαιτεί  δημοκρατική αναδιάρθρωση του κράτους την βελτίωση της είσπραξης φόρων και την αντιμετώπιση της διαφθοράς.

 Μια ριζοσπαστική αριστερή στρατηγική τόσο για το  κέντρο  όσο και για την περιφέρεια θα συμπεριλάμβανε  μεταβατικά  μέτρα με τη βαθύτερη έννοια του όρου. Ο ακριβής χαρακτήρας της  θα εξαρτηθεί από τις κοινωνικές δυνάμεις που θα κινητοποιηθούν για να την  υποστηρίξουν και τις μορφές του αγώνα που θα προκύψουν. Αλλά το μεγάλο πλεονέκτημα αυτής της στρατηγικής είναι ότι θα μπορούσε να αλλάξει την ισορροπία των δυνάμεων ενάντια στο κεφάλαιο, δημιουργώντας καλύτερες συνθήκες για την επίλυση των ζητημάτων της αναδιανομής, της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Από αυτή την άποψη μια ριζοσπαστική αριστερή εναλλακτική λύση θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την σοσιαλιστική αλλαγή μέσω της βελτίωσης των  κοινωνικών και οικονομικών  συνθηκών των εργαζομένων .

 Δεν είναι ανάγκη μια τέτοια στρατηγική να οδηγήσει  σε απομονωτισμό και  εθνικισμό υπό την προϋπόθεση  ότι η ευρωπαϊκή αριστερά θα ανακτήσει την εμπιστοσύνη στον εαυτό της και στο ιστορικό οπλοστάσιο των  σοσιαλιστικών ιδεών. Πράγματι, ο κίνδυνος ενός εθνικιστικού πισωγυρίσματος  πιθανόν να γίνει χειρότερος όσο η αριστερά συνεχίζει να απογοητεύει τους εργαζόμενους. Οι προτάσεις για το ‘’καλό ευρώ’’ δεν προσφέρουν καμιά δυνατότητα  κατάργησης των ανελέητων ταξικών και ιμπεριαλιστικών συμφερόντων στην ευρωζώνη. Μια στρατηγική που  θα έθετε  με αυτοπεποίθηση το ζήτημα της εξόδου από το αποτυχημένο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ένωσης  θα αποτελούσε βάση για αλληλεγγύη ανάμεσα στους λαούς της Ευρώπης. Γι αυτό, η αριστερά  θα πρέπει να εγκαταλείψει τον  Ευρωπαϊσμό ,  την επίσημη ιδεολογία που στοίχειωσε για πολύ καιρό το συλλογικό της φρόνημα..

 REFERENCES

• ATTAC-Germany. 2011. Manifesto on the Crisis of the Euro, March,
• Husson M. 2010. ‘A European Strategy for the Left’, Socialist Resistance, December 29^th,  http://hussonet.free.fr/srmh10.pdf
• Juncker J.C. and Tremonti J. 2010. ‘Eurobonds would end the crisis’, Financial Times, 5 December,http://www.ft.com/cms/s/0/540d41c2-009f-11e0-aa29-00144feab49a.html#axzz1HjnL2SOR
• Research on Money and Finance. 2010. The Eurozone between Austerity and Default, C. Lapavitsas, A. Kaltenbrunner, G. Lambrinidis, D. Lindo, J. Meadway, J. Michell, J.P. Painceira, E. Pires, J. Powell, A. Stenfors, N. Teles, Occasional Report 2, September, www.researchonmoneyandfinance.org

[1] A fuller version of this article will appear in Socialist Register, 2012, The Crisis and the Left, in a forum discussion with Elmar Altvater and Michel Husson.

[2] As is fully established in RMF (2010).

[3] Both were very much in evidence at the conference ‘Public Debt and Austerity Policies in Europe” The Response of the European Left’, held in Athens in March 2011http://athensdebtconference.wordpress.com/about/

[4] Witness, for instance, ATTAC-Germany (2011) and Husson (2010).

[5] The idea of systematically issuing Eurobonds gained considerable influence when proposed by the official voices of Juncker and Tremonti (2010). But it had already been circulating among left currents for some time.

[6] As is repeatedly noted by, for instance, Sturzenegger and Zettelmeyer (2007).

 * Ο Kώστας Λαπαβίτσας είναι οικονομολόγος-καθηγητής στη Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Μελετών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και συντονιστής της επιστημονικής ομάδας : Έρευνα για το Χρήμα και τον Χρηματοπιστωτικό Τομέα

Πηγή: http://socialistresistance.org/1922/debate-a-left-strategy-for-europe

Π. Βούλγαρης - Το Χρονικό της Δικτατορίας 1967-1974 Full movie

Επτά «πέτρινα» χρόνια μέσα από την κάμερα του Π. Βούλγαρη
«Το Χρονικό της Δικτατορίας 1967- 1974», ένα ανέκδοτο ντοκιμαντέρ του Έλληνα σκηνοθέτη.
Το 37λεπτο ανέκδοτο ντοκιμαντέρ του Παντελή Βούλγαρη «Το Χρονικό της Δικτατορίας 1967- 1974». ταινία, η οποία περιέχει πολύτιμο αρχειακό υλικό· από την κηδεία των Γεωργίου Παπανδρέου και Γιώργου Σεφέρη ως τις δίκες του Αλέκου Παναγούλη και άλλων αγωνιστών.
« Σε αυτό το φιλμ υπάρχει ό,τι καταφέραμε εμείς που μείναμε στον τόπο » είπε ο σκηνοθέτης, ο οποίος θυμήθηκε ότι την ώρα του πραξικοπήματος του 1967 ο ίδιος συμμετείχε στα γυρίσματα της ταινίας «Κιέριον» του Δήμου Θέου. « Συμμετείχαν όλοι» είπε συγκινημένος. « O Αγγελόπουλος, η Μαρκετάκη, ο Φέρρης, ο Βαλτινός. Ήταν μια ταινία όμως που άρχισε να φθίνει,γιατί άλλους τους συνελάμβαναν και άλλοι φεύγανε».
Σιγά σιγά άρχισε να καταγράφει ό,τι μπορούσε με μια κάμερα Super 8. Φυλακές του Μπογιατίου, κάποια στρατοδικεία... Αργότερα το υλικό έφθασε στο Παρίσι, όπου ο Κώστας Γαβράς το είδε μαζί με τον Κρις Μαρκέρ. Αμέσως βοήθησαν τον Βούλγαρη, στέλνοντάς του μια μηχανή 16 mm και φιλμ. Έτσι συνεχίστηκε η κινηματογράφηση. Η κηδεία του Πέτρουλα, οι φυλακές της Ακροναυπλίας, η πορεία της Ειρήνης. « Στη Δικτατορία, από ένστικτο, φανταζόμασταν ότι κάτι θα συμβεί στην κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου », ανέφερε ο σκηνοθέτης, « αλλά κανείς δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι θα μαζεύονταν 500.000 άνθρωποι. Ήταν ένας τρόπος για να φανεί ότι η Ελλάδα δεν είναι μια χώρα που δεν αντιδρά ». Όλα αυτά όμως γίνονταν κρυφά. Έπρεπε να έχεις ειδική άδεια για να κυκλοφορείς με κάμερα στους δρόμους της Αθήνας. « Ήταν μια εποχή συντροφικότητας, το ξεκίνημα του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, μια εποχή που τη θυμάμαι σε ένα κλίμα φοβίας και ανασφάλειας,αλλά ταυτόχρονα και βαθιάς ανθρωπιάς. Άρα, είναι ένα χρήσιμο υλικό.Για να ξαναθυμηθούμε εμείς και για να μάθουν οι νέοι ».
Δ εν έλειψαν οι δυσκολίες και τα κυνηγητά. Αλλά αυτό δεν πείραζε γιατί «καταγράψαμε σημαντικά πράγματα από ταράτσα σε ταράτσα, όπως τα γεγονότα στη Νομική. Ίσως η ποιότητα να μην είναι πάρα πολύ καλή,όμως το γεγονός που καταγράφεις είναι» συμπλήρωσε στο τέλος της παρουσίασης ο Νίκος Καβουκίδης

Από το κανάλι του  DarKHumOuR1 στο youtube

Noam Chomsky – Η ΝΕΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΑΞΗ

http://www.scribd.com/doc/8336043/Noam-Chomsky-H-Nea-Pagkosmia-Taxh

Κορνήλιος Καστοριάδης - ΜΙΑ ΑΝΟ∆ΟΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

http://www.scribd.com/doc/42278785/%CE%9C%CE%99%CE%91-%CE%91%CE%9D%CE%9F%CE%94%CE%9F%CE%A3-%CE%A3%CE%97%CE%9C%CE%91%CE%9D%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%9F%CE%A4%CE%97%CE%A4%CE%91%CE%A3-%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%85%CE%BE%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7

Η εξέλιξη του παγκόσμιου συστήματος τον 21ο αιώνα

Του   Νικόλαου  Λ. Μωραΐτη - καθηγητή Διεθνών Σχέσεων.


Ικανοποιώντας έναν μικρό αριθμό συναδέλφων πανεπιστημιακών, και ενοχλώντας πολλούς, για πάνω από είκοσι πέντε χρόνια είχα υποστηρίξει ότι με την κρίση του συστήματος, ορισμένες χώρες θα κινηθούν προς άκρως συντηρητικές κατευθύνσεις ενδεχομένως και προς τον φασισμό, ενώ στη συνέχεια ο φασισμός θα ξεπεραστεί από μια γνήσια ισόνομη επανάσταση, που θα είναι και η πρώτη στον κόσμο.

Πιστεύω ότι τώρα μπαίνουμε στο αρχικό στάδιο. Αν κάνω λάθος, τότε μάλλον δεν θα βρείτε πολλά χρήσιμα στοιχεία στα γραφόμενά μου. Αν έχω δίκιο, τότε μπορεί να είναι χρήσιμα όταν πρόκειται να καθορίσετε τις προσωπικές σας αντιδράσεις ή συμμετοχή, σε αυτή τη νέα ιστορική πραγματικότητα.

Πριν τριάντα χρόνια, στο πλαίσιο των ερευνών μου που αφορούσε στη μεταβατική διεθνή πολιτική του άναρχου παγκοσμίου συστήματος, χρησιμοποιώντας τη θεωρία της σχετικότητας, μελέτησα την κατευθυντήρια δύναμη πίσω από το διαρκώς μεταβαλλόμενο διεθνές σύστημα. Το θέμα αυτό το ερεύνησα, διαλεκτικά, με κριτικό τρόπο, και σε βάθος. Το αποτέλεσμα αυτής της εμπειρικής μελέτης μου κατέδειξε ότι το σύστημα της βιομηχανικής-ελίτ (ο καπιταλισμός) εμφάνιζε μια όλο και περισσότερο δυσλειτουργική δομή, μια κρίση, που γρήγορα θα έφθανε σε ένα νέο ιστορικό στάδιο. Οι απαντήσεις σε αυτή τη μελέτη με οδήγησαν να γράψω, το 1997, το βιβλίο Η Κρίση του Καπιταλισμού τον 21ον αιώνα. Τα αίτια της οικονομικής κρίσης και οι διαστάσεις της.
Κοιτάζοντας πίσω μετά από δύο δεκαετίες σκέψης, μελέτης, και εμπειρικής έρευνας για την εξέλιξη της ιστορίας, όλες οι προβλέψεις μου βγήκαν αληθινές. Και είμαι πλέον πεπεισμένος ότι η ανθρωπότητα βιώνει την κρίση του παγκοσμίου συστήματος, και την εν εξελίξει δημιουργία μιας διαδόχου μετα-καπιταλιστικής δομής. Αυτή η βίωση της εμπειρίας μας με ώθησε να γράψω για το ΓΙΑΤΙ της δυσλειτουργίας του συστήματος, και ιδιαίτερα, για το κίνητρο της μετεξέλιξης της ανθρωπότητας από το ένα σύστημα στο άλλο.

Σήμερα, η ανθρωπότητα εισέρχεται σε έναν πολύ διαφορετικό κόσμο. Ο κόσμος βιώνει βαρυσήμαντα γεγονότα, όπως την κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας, τις συγκρούσεις στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, την “τρομοκρατία-αντιτρομοκρατία”, η τελευταία κρίση της Wall Street, την κατάρρευση εταιριών από την Fannie και Freddie, τη streams, την χρεοκοπία της Lehman Brothers, την κρίση των ενυπόθηκων δανείων του 2008, την ανεργία, την καταστροφή του περιβάλλοντος, την πάλη των ανθρώπων να διατηρήσουν το επίπεδο ζωής τους, και το ποιό σημαντικό είναι το γιατί η εξέλιξη της ανθρώπινης ιστορίας από το ένα σύστημα στο άλλο. Επειδή αυτά είναι θέματα ζωτικής σημασίας, πολλοί άνθρωποι κάνουν το ερώτημα: «Ποια είναι η αλήθεια;» Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα; Αφορούν καταλυτικές απαντήσεις για κάποιον που προσπαθεί να καταλάβει το πώς φτάσαμε εδώ που είμαστε, και που πάμε.

Πρώτον, θα προσπαθήσω να κάνω μιαν εμπειρική ανάλυση για την οικονομική κρίση των ΗΠΑ στις αρχές του 21ου αιώνα, και πως τα Αμερικανικά εργοστάσια ξεκίνησαν να οδεύουν προς τις αναπτυσσόμενες περιοχές, ενώ οι ισχυροί επιχειρηματίες βασίστηκαν στις δαπάνες του στρατιωτικού-βιομηχανικού-εσωτερικής -ασφαλείας συγκροτήματος για να κρατηθεί η οικονομία, δημιουργώντας τις απαραίτητες διεθνείς και εσωτερικές απειλές για να δικαιολογήσουν την πράξη αυτή. Στο δεύτερο σημείο θα προσπαθήσω να δείξω την εμπειρική προέλευση της τρομοκρατίας, τα αμοιβαία αποκλειστικά συμφέροντα των δύο πλευρών, και τον συντηρητικό ρόλο των ηγετών του τρομοκρατικού κινήματος. Προχωρώντας στο τρίτο σημείο θα αναφερθώ στην δραματική μείωση της απασχόλησης στη Δύση και στον Τρίτο κόσμο και την καταστροφή του περιβάλλοντος, προβλήματα που έχει προκαλέσει ο καπιταλισμός, αλλά δεν μπορεί να επιλύσει. Και τέλος, στο τελευταίο σημείο θα επικεντρωθώ στα θεμέλια του μετα-καπιταλιστικού συστήματος, το διάδοχο σύστημα.

Θα προσπαθήσουμε να δούμε τον κόσμο μέσα από την ερμηνεία του Σχετικισμού που παρέχε τη δυνατότητα για αποκάλυψη της εμπειρικής πραγματικότητας.

Ζούμε σε ένα σύστημα, που στο σύνολό του, είναι αποδυναμωμένο. O Robert Jensen υποστήριξε, ότι «το έθνος-κράτος και ο καπιταλισμός, αποτελούν τον πυρήνα αυτού του αποδυναμωμένου συστήματος». Η ερώτηση που εξυπακούεται και πρέπει να απαντηθεί είναι το γιατί; Ποιο είναι το πρόβλημα της καπιταλιστικής παραγωγικής-διανεμητικής δομής και του έθνους-κράτους που τα καθιστά μη- βιώσιμα;

Θα αναφερθώ στην ανερχόμενη καταστροφή που επέφερε ο καπιταλισμός στο περιβάλλον, στην παγκόσμια υγεία, αλλά, τώρα, θα επικεντρωθούμε στην συμφυή οικονομική αντίφαση, στην αντίφαση που πάντοτε επέμενα ότι, τελικά, θα φέρει αυτό το σύστημα στο τέλος του.

Συνοπτικώς, η εγγενής αντίφαση του καπιταλισμού είναι ότι, προκειμένου να ανταγωνιστούν οι καπιταλιστές πρέπει να καταστήσουν την παραγωγή όλο και πιο συνεργάσιμη/κοινωνικοποιημένη, ενώ η κατανάλωση, από την άλλη πλευρά, παραμένει ουσιαστικά μη-συνεργάσιμη/μη-κοινωνικοποιημένη, με το αναπόφευκτο αποτέλεσμα να έχουμε περιοδικές κρίσεις της υπερ-παραγωγής και υπο-κατανάλωσης: και πολύ λίγοι άνθρωποι λαμβάνουν αρκετά χρήματα για να αγοράζουν όλα τα προϊόντα που παράγει το σύστημα

Ενώ είχα εντοπίσει την εγγενή αντίφαση του καπιταλισμού 25 χρόνια πριν και την πρόβλεψη της τελικής του διάλυσης, ποτέ δεν είχα φανταστεί την απελπιστική κατάσταση του 21ου αιώνα, την οποία δημιούργησαν τα καπιταλιστικά έθνη.

Οι αυτοματοποιημένες μηχανές παράγουν τώρα όλο και περισσότερο, δημιουργώντας μια τεράστια και ραγδαία αναπτυσσόμενη διεθνή στρατιά από ξένους εργαζόμενους,«λευκού κολάρου» και«μπλε κολάρου». Οι εθνικές οικονομίες είναι ενσωματωμένες (ενοποιημένες) και αλληλοεξαρτώμενες η μία της άλλης, όπου όταν ένα καπιταλιστικό κράτος, προσπαθήσει να ελαφρύνει το πρόβλημα της υπερπαραγωγής και της υποκατανάλωσης, καταστρέφοντας, μια ή δύο μεγάλες χώρες του Τρίτου Κόσμου ενώ, καταστρέφεται το ίδιο, μαζί με άλλες χώρες του Πρώτου και του Τρίτου Κόσμου.

Οι ελίτ αναγνωρίζουν ότι για τη διατήρηση των ευνοημένων κοινωνικών υπάρξεών τους, η μάζες των λαών θα πρέπει να είναι σε θέση να αγοράζουν τα προϊόντα που παράγει το σύστημα της παραγωγής. Αλλά, για να πραγματοποιηθεί αυτή η δυνατότητα, χωρίς καμία απώλεια της κοινωνικής τους ύπαρξης, οι καπιταλιστές των Δυτικών βιομηχανικών χωρών δημιούργησαν μια τεράστια πιστωτική φούσκα χρησιμοποιώντας χρήματα που δανείστηκαν από την Κίνα, την Ιαπωνία και τη Μέση Ανατολή. Το αποτέλεσμα ήταν ότι, εξουσιάζοντας τις τράπεζες και τις μεγάλες βιομηχανίες, για να διατηρήσουν τα προσωπικά τους συμφέροντα λειτούργησαν σαν βδέλλες, δημιουργώντας αιμορραγία στον πλούτο των εθνών τους.

Θα ξεκινήσω, λοιπόν, από την περιγραφή του πραγματικού εμπειρικού κόσμου. Και με αυτό εννοώ τον κόσμο της εμπειρίας μας. Θα εξηγήσω τι συμβαίνει, και τους εμπειρικούς λόγους του γιατί. Που μας φέρνει, επιτέλους, στον πόλεμου των ΗΠΑ στο Ιράκ.

Ενώ η εξωτερική βιομηχανία σήμαινε ότι εκατομμύρια Αμερικανοί εργαζόμενοι, έχαναν τις δουλειές τους, μια συνακόλουθη καταστροφή της οικονομίας των ΗΠΑ αποτράπηκε από την υψηλή τεχνολογική επανάσταση που σημειώθηκε κατά τη δεκαετία του ‘80 και του '90, η γέννηση του Διαδικτύου και της on-line παγκόσμιας αγοράς, σε συνδυασμό με την εφαρμογή της ψηφιοποιημένης ενημέρωσης για τα πάντα, από την πειραματική επιστήμη, στην εκπαίδευση, την ιατρική, επικοινωνία ήχου, κυριολεκτικά έδωσαν τη λύση.

Δημιουργήθηκαν δεκάδες εταιρείες υψηλής τεχνολογίας. Χρηματοδοτήθηκαν από χορηγούς επιχειρηματικών κεφαλαίων, και πολλές από αυτές σύντομα μπήκαν στον κατάλογο του Fortune 500 ως οι πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις.

Οι επιχειρηματίες υπολογιστών που ίδρυσαν τις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας συχνά έγιναν πολυεκατομμυριούχοι σχεδόν εν μία νυκτί, όπως και οι επενδυτές τους.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η επανάσταση της υψηλής τεχνολογίας γέννησε το dot-com φαινόμενο. Χιλιάδες ιστοσελίδες στο Διαδίκτυο πρόσφεραν προϊόντα και συμβουλές πάσης φύσεως, π.χ., σχετικά με την υγεία, τη φιλανθρωπία, το περιβάλλον, την πολιτική, την εκπαίδευση, τη χρηματοδότηση, πωλήσεις προϊόντων, ταξίδια, εκδόσεις βιβλίων, κατασκευή επίπλων, κ.λπ.

Οι επενδυτές επιχειρηματικών κεφαλαίων, και πάλι επένδυσαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια για αυτές τις αξιόλογες επιχειρήσεις. Και, ξαφνικά εμφανίστηκε κερδοφορία για άλλη μια φορά.

Η διογκούμενη θάλασσα του dot-com σύντομα ανύψωσε εκατομμύρια σκάφη χαμηλής τεχνολογίας, δημιουργώντας έτσι νέες θέσεις εργασίας και επέκταση παλαιών. Είχαμε άνοιξη στο χρηματιστήριο αξιών, και οι νεόπλουτοι και οικονομικά άνετοι αγόρασαν έναν διαρκώς αυξανόμενο αριθμό αγαθών και υπηρεσιών. Για τους περισσότερους Αμερικανούς, η ζωή ήταν καλή.

Όμως, μετά την άνοιξη του 2000, η φούσκα του dot-com άρχισε να σκάει. Τον Ιούλιο του 2002, περισσότερες από 850 dot-com εταιρείες εξαφανίστηκαν, καθιστώντας τα αποθέματά τους ουσιαστικά άνευ αξίας. Όταν έληξε η πανωλεθρία, οι απώλειες στην αγορά μετοχών ανήλθαν στα περίπου επτά τρισεκατομμύρια δολάρια, ίσως και περισσότερο.

Όχι επτά εκατομμύρια δολάρια. Επτά τρισεκατομμύρια!

Οι περισσότερες από τις αποτυχημένες dot-com εταιρείες ήταν αμερικανικές, κάποιες άλλες ήταν ευρωπαϊκές, και υπήρχαν αρκετές γαλλικές, γερμανικές, ελβετικές, κλπ. που είχαν κάνει επενδύσεις στις Αμερικανικές dot-com. Έτσι, και οι χώρες αυτές δέχτηκαν, το πλήγμα, με αποτέλεσμα την αύξηση του οικονομικού ανταγωνισμού μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ.

Αλλά, έχω μόνο αρχίσει να περιγράφω την ταραγμένη κατάσταση των Ηνωμένων Πολιτειών καθώς μπήκαμε στον 21ου αιώνα.

Με την κατάρρευση των dot-coms, ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας των ΗΠΑ έπεσε κατακόρυφα από 3,7% το 2000 σε 0,8% το 2001. Το 2002, ήταν ακόμα σε μέτριο επίπεδο, στο 1,6%.

Εν τω μεταξύ, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης της βιομηχανοποίησης της οικονομίας της Κίνας είχε αυξηθεί από 8,3% το 2001 σε 9,1% το 2002. Η οικονομία της Ινδίας επίσης αυξανόταν με ρυθμό υπερδιπλάσιο αυτού των ΗΠΑ:. 4,1% το 2001, 4,2% το 2002.
Αν και μια εκπληκτική αύξηση του εμπορίου μεταξύ των ΗΠΑ, Κίνα και Ινδία έκανε τις οικονομίες των τριών εθνών όλο και πιο αλληλένδετες, η Κίνα και η Ινδία είχαν αρχίσει ήδη να δημιουργούν μια πρόκληση για τις ΗΠΑ, σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβάνοντας την περίπτωση της Κίνας στην Μέση Ανατολή. Και μας φέρνει τώρα στην υψίστη ανησυχία των Ηνωμένων Πολιτειών για την εν λόγω περιοχή. Στην ανησυχία που την οδήγησαν να επιτεθεί και να καταλάβει το Ιράκ, και που εάν οι ηγέτες των ΗΠΑ συνεχίσουν να ενεργούν αμυντικά, μπορεί να οδηγηθούν σε κορεσμό βομβαρδίζοντας πολλούς στόχους στο Ιράν.

Ο υπέρτατος λόγος; Τον γνωρίζουμε καλά: το «πετρέλαιο»!

Οι λίμνες του πετρελαίου που «καταβροχθίζονται» από τα βιομηχανικά έθνη αυξάνεται, και οι δύο πιο ανταγωνιστικές βιομηχανοποιημένες χώρες, η Ινδία και η Κίνα, είναι μεγάλες και πεινασμένες.

Οι εξαγωγές της Κίνας αυξήθηκαν από 10 δις δολάρια το 1978 σε 278 δις δολάρια το 2000, «ανεβάζοντάς την από το 30ό στο 6ο μεγαλύτερο εμπορικό έθνος στον κόσμο». Με διψήφιο πολλές φορές ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ η δίψα της για πετρέλαιο γίνεται ακόρεστη. Ωστόσο, εκτός από την Da Qing, η οποία παράγει ένα εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα, η ίδια η Κίνα δεν έχει αποθέματα.

Η κατανάλωση της Κίνας για πετρέλαιο αυξάνεται κατά 7% το χρόνο. Κατά το έτος 2003-04 έκλεισε με πάνω από 19%, και, λόγω του πρωτοφανούς ρυθμού ανάπτυξης της χώρας, είναι πολύ πιθανό ο ρυθμός αύξησης να είναι πάλι διψήφιος. Η κατανάλωση πετρελαίου της Ινδίας αυξάνεται επίσης πάνω από 5% κάθε χρόνο.

Όπως ίσως γνωρίζετε, η κατανάλωση πετρελαίου των Ηνωμένων Πολιτειών ανέρχεται σε 20,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, περισσότερο από τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιαπωνία, την Ινδία και με τα 19.5 εκατομμύρια βαρέλια της Κίνας.

Οι ΗΠΑ καταναλώνουν το 26% της παραγωγής πετρελαίου στον κόσμο, τρεις φορές περισσότερο από ό, τι παράγουν. Και το ποσοστό κατανάλωσης και εισαγωγής πετρελαίου της Κίνας συνεχίζει να αυξάνεται. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 οι ΗΠΑ εισήγαγαν το 30 % του πετρελαίου της. Σήμερα, εισάγει το 70%.

Δυστυχώς, ενώ ο διεθνής ανταγωνισμός για το πετρέλαιο γίνεται καθημερινά πιο επιθετικός, οι ποσότητες πετρελαίου που είναι άμεσα διαθέσιμες –εδώ μιλάμε για εμπειρική πραγματικότητα– είναι σημαντικά μειωμένες.

Συνοψίζοντας, το ποσό πετρελαίου που καταναλώνεται αυξάνεται δραματικά. Τα μεγαλύτερα, πιο παραγωγικά κοιτάσματα υψηλής ποιότητας πετρελαίου προέρχονται άμεσα από τρεις χώρες της Μέσης Ανατολής:. τη Σαουδική Αραβία, το Ιράκ και το Ιράν. Ο αριθμός των νέων κοιτασμάτων που ανακαλύπτεται είναι αποθαρρυντικά μικρός, ενώ κανένας δεν περιέχει τις τεράστιες ποσότητες χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο πετρέλαιο στις περιοχές της Μέσης Ανατολής. Την ίδια στιγμή, πολλοί από τους μείζονες τομείς πετρελαίου στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Σαουδικής Αραβίας, παρουσιάζουν σημεία εξάντλησης αποθεμάτων, ενώ αυξάνονται οι δαπάνες εξόρυξης.

Η εικόνα, λοιπόν, είναι σαφής: Εάν οι ΗΠΑ, η Κίνα, ή ένα ή περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, θα μπορούσε να «κλειδώσει» το υπόλοιπο πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής, τότε θα είναι σε θέση να κυριαρχήσει στην παγκόσμια οικονομία, να ανταγωνιστεί άλλα έθνη, και/ή να έχει τον έλεγχο της παραγωγής του.

Ας μιλήσουμε με ευθύτητα για την προβληματική κατάσταση που βρίσκονται οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αν η Κίνα, ή κάποια ομάδα ευρωπαϊκών βιομηχανικών χωρών, αποκτήσει μονοπώλιο στο πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής, μέσα σε λίγα χρόνια θα είναι σε θέση να καταστρέψει την αμερικανική οικονομία, οδηγώντας τους Αμερικανούς στη φτώχεια και την εξάρτηση όπως υπέστησαν πολλοί πληθυσμοί του Τρίτου κόσμου.

Δεδομένης της αλληλεξάρτησης των εθνικών οικονομιών του κόσμου, θα έκαναν η Κίνα ή η Ευρώπη ποτέ ένα τέτοιο φοβερό πράγμα σε μια άλλη χώρα; Υπό τις κατάλληλες συνθήκες, φυσικά θα το έκαναν! Ακόμη και στις Ηνωμένες Πολιτείες!

Η Μεγάλη Ύφεση κατέδειξε πόσο απάνθρωπα και αδιάφορα γίνονται το ένα έθνος με το άλλο όταν η ίδια η επιβίωση του κράτους βρίσκεται σε κίνδυνο.

Και η απειλή μιας άλλης παγκόσμιας ύφεσης όπως αυτή που δημιούργησαν το πρώτο και δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο είναι πλέον κοντά μας.

Το 2009, η Ένωση Ερευνών της Ασίας έκανε την ακόλουθη παρατήρηση: «Ο στόχος του Πεκίνου είναι να τετραπλασιάσει την οικονομία του έως το 2020, όπως το έπραξε ήδη από τα τέλη του 1970 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990. Ωστόσο, για την επίτευξη αυτού του στόχου.. η Κίνα πρέπει να βασιστεί σε εξωτερικές πηγές ενέργειας. Εκεί που χρησιμοποιεί σήμερα 6.3 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα,.. Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας προβλέπει ότι η κατανάλωσή της θα φθάσει σε καθημερινό επίπεδο των 10 εκατ. βαρέλια μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες, περίπου».

Σύμφωνα με το περιοδικό, The Washington Quarterly: «Από το 2002, η Μέση Ανατολή έχει γίνει η μεγαλύτερη αρένα για τις προσπάθειες του Πεκίνου να εξασφαλίσει την αποτελεσματική ιδιοκτησία των κρίσιμων πόρων υδρογονανθράκων, αντί να στηρίζεται αποκλειστικά στις διεθνείς αγορές για την κάλυψη των ενεργειακών εισαγωγών των αναγκών της Κίνας. Υπάρχει κάθε λόγος να προβλεφθεί ότι η Κίνα θα συνεχίζει, ακόμη και να εντείνει,την έμφασή της στην Μέση Ανατολή σαν πλαίσιο της στρατηγικής ενεργειακής της ασφάλειας».

Αν έχετε ακολουθήσει το επιχείρημά μου θα καταλάβετε ότι δεν υπερβάλλω όταν λέω ότι ο ερχομός του 21ου αιώνα έφερε τις ΗΠΑ να πλησιάζουν σε μια μοιραία συγκυρία.
Ο βιομηχανικός κόσμος οδεύει προς μια επίδειξη δύναμης για τον έλεγχο του πετρελαίου της Μέσης Ανατολής.

Αν η Κίνα ή η Ευρώπη κέρδιζαν αυτόν τον αγώνα, δεδομένου ότι ο διεθνής ανταγωνισμός για την πώληση της παραγωγής είναι ήδη έντονος και ένα μεγάλο μέρος της παραγωγικής βάσης των ΗΠΑ βρίσκεται τώρα στο εξωτερικό, σε περίπτωση μιας διεθνούς ύφεσης, φαίνεται σχεδόν σίγουρο ότι η Αμερική θα έχει την ίδια τύχη της Γερμανίας και της Ιαπωνίας στη δεκαετία του 1930.

Έτσι, η σύγκρουση για τον έλεγχο του πετρελαίου της Μέσης Ανατολής είναι μεταξύ αυτών των δύο κρατών. Και όποια από τα δύο κερδίσει θα έχει τον τελευταίο λόγο για τον καθορισμό της διεθνούς πρακτικής, αν υπάρξει μια διεθνής κατάρρευση, ακόμα και για την επιβίωση του άλλου.

Για να συνοψίσω το θεμελιώδες δίλημμα των ΗΠΑ, η επιβίωσή της, καθώς και η διατήρηση της δεσπόζουσας θέσης της στον κόσμο, προϋποθέτει ότι πρέπει να αποκτήσει αδιαμφισβήτητα τον έλεγχο του πετρελαίου στη Μέση Ανατολή, καθορίζοντας ποιες χώρες λαμβάνουν ποιες ποσότητες, και σε ποια τιμή. Και, ότι με αυτόν τον τρόπο, λαμβάνει τη μερίδα του λέοντος των κερδών που προέρχονται από το πετρέλαιο.
Αλλά το πλέον πρόσφορο μέσο που χρησιμοποιείται για να κρατήσει την καπιταλιστική οικονομία των ΗΠΑ εν ζωή, είναι το στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα. Ο καθηγητής, Joan Roelofs, έκανε λεπτομερή ανάλυση της λειτουργίας του στρατιωτικο-βιομηχανικού συγκροτήματος σε μια έκθεση στο Counterpunch.

Οι απώλειες στο Αμερικανικό χρηματιστήριο υπερέβησαν τα 7 τρισεκατομμύρια δολάρια. Το 82 % των εν λόγω αποθεμάτων αξιών κατέχονται από το πλουσιότερο 10% των Αμερικανών, γεγονός που σήμαινε ότι πάνω από 5,7 τρισεκατομμύρια δολάρια ήταν ζημιές που υπέστησαν οι πλούσιοι. Η οικονομία των ΗΠΑ ήταν στο τέλμα, με πολλές μεγάλες εταιρείες σε άσχημα κατάσταση.

Τα κέρδη της Bechtel Corporation έφθασαν τα 15,1 δισεκατομμύρια δολάρια το 1999, στη συνέχεια, κατρακύλησαν σε 11,6 δισεκατομμύρια δολάρια το 2002.
Η Halliburton αντιμετώπιζε, επίσης, μεγάλο πρόβλημα. Κάτω από την καθοδήγηση του Dick Cheney, η Halliburton συγχωνεύθηκε με την Dresser Industries το 1998, που έγινε ο μεγαλύτερος όμιλος κοιτασμάτων πετρελαίου, υπηρεσιών και κατασκευών στον κόσμο. Αλλά η Dresser είχε χάσει πολλές δίκες για το θάνατο από αμίαντο, με αποτέλεσμα μια πτώση 43 % της αξίας του αποθέματος μετοχών της Halliburton, το 2001.

Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι αμυντικοί προϋπολογισμοί των ΗΠΑ μειώθηκαν, και σε όλη τη δεκαετία του 1990 μειώθηκε και η απασχόληση στην αμυντική βιομηχανία λόγω αυτού του γεγονότος. Περισσότεροι από 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην αμυντική βιομηχανία χάθηκαν μεταξύ 1992 και 2001.

Με την οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών σε ύφεση και ένα μεγάλο μέρος της παραγωγικής βάσης της να έχει πάει στον Τρίτο Κόσμο, off-shored, με την μεγαλύτερη, πιο κερδοφόρα βιομηχανία, την στρατιωτικού-βιομηχανία, τι θα περίμενε κανείς να κάνει αυτή η χώρα;

Οι εκπρόσωποι της ελίτ των ΗΠΑ, των οποίων η διατήρηση του δικού τους status quo βρέθηκε πλέον σε κίνδυνο, αυθόρμητα ανακάλυψαν/δημιούργησαν έναν εχθρό του οποίου η ήττα θα απαιτήσει δαπάνες εκατοντάδων δισεκατομμυρίων, με ανυπολόγιστα τρισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτικό υλικό και στρατιωτική κατάκτηση: τους «ισλαμιστές τρομοκράτες.» Δηλαδή κάθε μουσουλμάνο που είναι κατά τις ζημιογόνες πρακτικές των Ηνωμένων Πολιτειών έναντι των χωρών τους.

Επειδή ο Σαντάμ ήταν μουσουλμάνος, από τότε που ενίσχυσε τον παλαιστινιακό αγώνα εναντίον του Ισραήλ, και αντιστάθηκε στις ΗΠΑ/Βρετανικές προσπάθειες για να αποκτήσει τον έλεγχο της οικονομίας της χώρας του, και, κυρίως, του πετρελαίου της, ήταν λογικό να ξεκινήσει ο πόλεμος κατά του ισλαμοφασισμού με την εισβολή στο Ιράκ.


Κατά την προετοιμασία, ένα μήνα πριν από την επίθεση, ο Τσένι συγκάλεσε ένα «ειδικό απόσπασμα ενέργειας» τα μέλη της οποίας αποτελούνταν από στελέχη και εκπροσώπους των ομάδων συμφερόντων από την Enron, η Exxon-Mobil, η Conoco-Phillips, η Shell και την BP America.

Ο Richard Behan αναφέρει ότι «το ειδικό απόσπασμα του Τσένι χρησιμοποίησε λεπτομερείς χάρτες που αφορούσαν τις ιρακινές πετρελαιοπηγές, αγωγούς, σταθμούς δεξαμενόπλοιων, τα διυλιστήρια και ανεξερεύνητες περιοχές πετρελαίου, και μελέτησε για τις συμβάσεις στις ιρακινές πετρελαιοπηγές». Δηλαδή, οι εταιρείες που διαπραγματευόντουσαν με το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν, καμία από αυτές δεν ήταν μια σημαντική αμερικανική ή βρετανική εταιρία.

Για πολλές μεγάλες εταιρείες των ΗΠΑ, τα αξιόλογα οικονομικά οφέλη που προέρχονται από την «αντιτρομοκρατική» εισβολή στο Ιράκ ήταν άμεσα. Η Bechtel απολάμβανε έσοδα ύψους 16,3 δισεκατομμύρια δολάρια το 2003.

Τον Μάρτιο του 2004, η San Francisco Chronicle ανέφερε: «Η εισβολή έδωσε μια ώθηση πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων στις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρίες των Ηνωμένων Πολιτειών». Αν και η Bechtel Corp και η Halliburton έχουν υποστεί δημόσιο έλεγχο, τα δισεκατομμύρια δολάρια των φορολογουμένων χρησιμοποιούνται για την ανασυγκρότηση του Ιράκ, μέσω των εν λόγω ανταγωνιστών όπως, Parsons Corp, Fluor Corp και Washington Group International. Για τις μεγάλου μεγέθους συμβάσεις, καμία από τις επιχειρήσεις ανασυγκρότησης δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τη Halliburton. Η εταιρεία αυτή, που αντιπρόεδρός της ήταν κάποτε ο Ντικ Τσένι, έχει συμβάσεις αξίας μεταξύ 12,6 δις και 16,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η Bechtel κέρδισε 2,83 δισεκατομμύρια δολάρια στις συμβάσεις για την επισκευή ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, συστημάτων υδροδότησης, αεροδρομίων και σιδηροδρόμων.

Για τους κατασκευαστές όπλων των ΗΠΑ, ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» λειτουργεί καθαρά υπέρ των συμφερόντων τους. «Από τις 12 Σεπτεμβρίου του 2001», γράφει ο Ρόμπερτ Ντρέιφους, «οι αμυντικές δαπάνες έχουν εκραγεί. Για το 2008, η κυβέρνηση Μπους είχε ζητήσει 650 δισεκατομμύρια δολάρια, σε σύγκριση με την ήδη παραπαίουσα δόση των 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων του Πενταγώνου που εισπράχθηκε το 2001. Οι Αμερικανικές αμυντικές δαπάνες το 2008 θα ανέλθουν σε 29 φορές των στρατιωτικών δαπανών και των έξι λεγόμενων κακοποιών κρατών:, Ιράν, Λιβύη, Βόρεια Κορέα, Σουδάν Συρία και Κούβα».

Μεταξύ 9/11, 2001 και Ιουνίου 2007, ο Μπους ζήτησε, και το Κογκρέσο την χορήγησε 44 δισεκατομμύρια δολάρια για έρευνα βιολογικού πολέμου. Η BASF, η GlaxoSmithKline, Bristol-Myers Squibb, η Eli Lilly Corp, η Monsanto και η Pfizer ήταν μεταξύ των πολλών εταιρειών που συμμετείχαν.

Οι μισθοφόροι των ΗΠΑ ωφελούνται αδρά. Στις ιδιωτικές εταιρίες ασφαλείας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, DynCorp International, Triple Canopy και η Blackwater USA, έχουν ανατεθεί συμβάσεις αξίας άνω των 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μόνον η Blackwater λαμβάνει 1 δισεκατομμύρια δολάρια από το 2001. Η DynCorp υπέγραψε μια σύμβαση για 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια για την εκπαίδευση Ιρακινών αστυνομικών, και άλλα 600 εκατομμύρια δολάρια για να βοηθήσει την «εξάλειψη των ναρκωτικών» στην Κολομβία, τη Βολιβία και το Περού.

Εάν κατανοήσουμε τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά θέματα μέσα από εμπειρικές αποδείξεις, τότε είμαστε απόλυτα πεπεισμένοι ότι εκτός από τη μείωση κάποιων ελίτ στον Πρώτο και Τρίτο Κόσμο, ο καπιταλισμός του 21ου αιώνα, καθιστά από δύσκολο έως αδύνατο για τους λαούς, και στα δύο ημισφαίρια, να μπορέσουν να διατηρήσουν η να αναπαράγουν το επίπεδο ζωής τους.

Και, το κύριο όργανο που χρησιμοποιούν οι Ηνωμένες Πολιτείες σήμερα για να κρατήσουν την καπιταλιστική τους δομή, είναι η δαπάνες για την στρατιωτική βιομηχανία, δικαιολογημένες από το τρελό αντιτρομοκρατικό όραμα των νεοσυντηρητικών.

Και τώρα ερχόμαστε στο τελευταίο από τα βασικά ερωτήματά μας. Έχουν κάποιοι καπιταλιστές αρχίσει αυτο-προστατευτικώς να κινούνται προς την κατεύθυνση μιας καταπίεσης «καλός-εναντίον-κακού», άμυνας του προβληματικού τους συστήματος;

Ας δούμε μερικά αποσπάσματα που περιγράφουν σε ποιά θέση βρίσκονται ακριβώς οι Αμερικανοί.

H προεδρική οδηγία προς την υπηρεσία της Εθνικής και Εσωτερικής Ασφάλειας, τον Μάιο του 2007, «παρέχει κυβερνητική εξουσία στα χέρια του προέδρου και καταργεί τον έλεγχο και την ισορροπία του Συντάγματος», γράφει ο Marjorie Cohn. «Ο καθένας μπορεί, τώρα, να φυλακιστεί επ 'αόριστον χωρίς κατηγορίες, και να του αρνηθούν κάθε δικαστική επανεξέταση», προσθέτει ο Jim Hightower.

«Η κυβέρνηση μπορεί να παρακολουθεί τηλεφωνικές σας κλήσεις, να διαβάζει το email σας και να ανοίγει το ταχυδρομείο σας», παρατηρεί ο Matthew Rothschild. «Αστυνομικοί μπορεί να μπουν στο σπίτι σας όταν δεν είστε εκεί, να φυλλομετρήσουν τα υπάρχοντά σας, να τοποθετήσουν συσκευή καταγραφής στον υπολογιστή σας, και το αφήνουν χωρίς να σας ειδοποιήσει για τριάντα ημέρες-ίσως και πολύ περισσότερο. Ακόμη και αν είστε πολίτης, η κυβέρνηση μπορεί να σας δώσει την ετικέτα ως μαχητή του εχθρού». Τον Οκτώβριο του 2007, πέρασε ο νόμος, που ψηφίστηκε από το Κογκρέσο σχεδόν ομόφωνα, (404-6), Η Πράξη Αποτροπής της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης και τοπικής τρομοκρατίας (HR1955), αποσκοπεί να καταστείλει αυτό που ορίζεται ως «αυτο-ριζοσπαστικοποίηση,» που δεν συνδέεται με εγχώριους τρομοκράτες. Ο Paul Craig Roberts γράφει, «ξέρουμε ποιοί είναι. Αρχίζουμε να βλέπουμε ποιοι θα είναι οι φυλακισμένοι των κέντρων κράτησης που χτίζονται στις ΗΠΑ από την Halliburton με κυβερνητική σύμβαση. Η απάντηση είναι οι πολιτικοί φιλελεύθεροι, οι επικριτές του Ισραήλ, οι σκεπτικιστές του 9/11, οι επικριτές της κυβέρνησης για τους πολέμους και την εξωτερική πολιτική, οι επικριτές της κυβέρνησης για τη χρησιμοποίηση απαγωγών, παράδοσης, βασανιστηρίων και παραβιάσεων των Συμβάσεων της Γενεύης, και οι επικριτές της κυβέρνησης για την κατασκοπεία σε Αμερικανούς».

Αλίμονο, εξηγούν οι νεοσυντηρητικοί. Οι David Frum και ο Richard Perle γράφουν: «Πραγματικά δεν υπάρχει μέση οδός για τους Αμερικανούς: είναι ή νίκη ή ολοκαύτωμα. Η τρομοκρατική απειλή είναι μια απειλή για την ευημερία μας, ως ανθρώπων, ακόμη και για την επιβίωσή μας ως έθνος. Αν ποτέ υπήρχε ένας πόλεμος αυτοάμυνας, ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας θα ήταν αυτός ο πόλεμος».

Με όλο και περισσότερες χώρες, του Τρίτου Κόσμου, να έχουν την ανάγκη να δημιουργήσουν καπιταλιστικά συστήματα για τη διατήρηση των αυξανόμενων πληθυσμών τους, και με τον πληθυσμό των ΗΠΑ και των άλλων καπιταλιστικών κρατών, να αυξάνεται, η επιλογή για κάθε επιμέρους επιχειρηματία είναι σαφής: Ή πάμε προς τα εμπρός ή να πάμε κάτω.

Για να ανταγωνιστούν, όχι απλώς ο ένας με τον άλλον, αλλά με τη Νότια Κορέα, με τους κινέζους και ινδούς νεο-καπιταλιστές, οι παραγωγοί εισέρχονται στην παγκόσμια αγορά, Αμερικανοί, Ιάπωνες, γάλλοι, γερμανοί, βρετανοί κ.λπ., κατασκευαστές πρέπει να πωλούν όλο και μεγαλύτερες ποσότητες από τα παραγωγικά τους προϊόντα.

Οι καπιταλιστές πωλώντας όλο και μεγαλύτερες ποσότητες εμπορευμάτων εξαναγκάζονται να συμμετάσχουν σε μια ατελείωτη επέκταση και εξειδίκευση της παραγωγής, η οποία, με τη σειρά της, απαιτεί μια συνεχή αύξηση των κερδών.

Το πρόβλημα για πολλά κράτη του Τρίτου Κόσμου, σήμερα, είναι ότι όταν οι καπιταλιστικές χώρες αγοράζουν ορυκτά και γεωργικά τους προϊόντα και ρίχνονται στην αγορά όλο και μεγαλύτερες ποσότητες των προϊόντων τους, κόβεται η εργασία των εκατομμυρίων φτωχών Σαουδαράβων, Ιρακινών, Πακιστανών, Αφγανών, Ινδονησίων, Αλγερινών, Μαροκινών, Αιγυπτίων και Φιλιππινέζων που επιβιώνουν φτιάχνοντας χειροποίητα προϊόντα. Και δεν είναι μόνο οι φτωχοί που η ζωή τους καταστρέφεται.

H επιθετική οικονομική διείσδυση του καπιταλισμού στις μη-βιομηχανικές χώρες με τα CD, τηλεοράσεις, DVD και ταινίες, είναι επίσης καταστροφική για την μεσαία τάξη, που αντικαθιστώνται οι παραδοσιακές αξίες των κρατών αυτών με αυτές της Ιαπωνίας και της βιομηχανικής Δύσης, ενώ δεν τους παρέχονται, όπως και στους φτωχούς, εναλλακτικά επαγγέλματα.

Ακόμα και τα μορφωμένα παιδιά των ελίτ της Μέσης Ανατολής, όπως γιατροί, οδοντίατροι, αρχιτέκτονες, χημικοί και οι μηχανικοί, ανακαλύπτουν ότι η επικίνδυνη καπιταλιστική εισβολή δεν αφήνει χώρο για αυτούς.

Οι φτωχοί δεν έχουν οικονομική δυνατότητα για γιατρούς και οδοντιάτρους. Δεν υπάρχουν αρκετά άτομα στην μεσαία τάξη να πληρώνουν για τις επαγγελματικές τους υπηρεσίες. Ενώ, οι ελίτ πετούν προς Νέα Υόρκη, το Λονδίνο ή το Παρίσι για τις δικές τους ιατρικές/οδοντιατρικές διαδικασίες.

Όταν οι σεΐχηδες πετρελαίων της Μέσης Ανατολής έχουν παλάτια και εμπορικά κέντρα κατασκευασμένα στη Σαουδική Αραβία ή το Κουβέιτ, όταν κτίζουν αεροδρόμια, λιμάνια, πολυτελή ξενοδοχεία, θέατρα, φανταστικούς παιδότοπους και ουρανοξύστες στο Ντουμπάι, ή ένα τεράστιο αγωγό νερού στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, έχουν συμβάσεις με παγκόσμιες εταιρείες όπως η Halliburton, Bechtel, την Fluor, Parsons, Kajima και Taisei.

Αυτές οι εταιρείες έχουν τους δικούς τους αρχιτέκτονες και τους δικούς τους μηχανικούς. Δεν προσλαμβάνουν τοπικούς επαγγελματίες. Επίσης, φέρνουν χαμηλόμισθους, ημι-σκλάβους εργάτες από τις Φιλιππίνες, την Ινδία, το Πακιστάν και τη Σρι Λάνκα, που μοχθούν 12 ώρες την ημέρα, 6 ημέρες την εβδομάδα, κάνοντας χειρωνακτικές εργασίες.

Χωρίς να έχουν στη διάθεσή τους μια λιγότερο επώδυνη επιλογή για να διατηρήσουν το επίπεδο ζωής τους, ή εκείνο της μεσαίας και φτωχής τάξης των χωρών τους, ορισμένοι μορφωμένοι γιοί και κόρες των φεουδαρχικών ελίτ της Μέσης Ανατολής και της Ασίας αρχίζουν να διαμορφώνουν σχέδια απαλλοτρίωσης των συμφερόντων των δυτικών, και των προσανατολισμένων στο Δυτικό τρόπο ζωής ελίτ των χωρών τους, και δημιουργούν δομές που μπορούν, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, να διατηρήσουν το επίπεδο ζωής τους. Οι δομές, όπως εκείνες της π.χ. μετα-Χομεϊνί εποχής στο Ιράν, που είναι κατά κάποιο τρόπο τρομερά αντιδραστικού χαρακτήρα, ενώ σε άλλες περιπτώσεις προοδευτικού.

Συνεπώς, η εμπειρική προέλευση της «μουσουλμανικής τρομοκρατίας», πρόκληση που αντιμετωπίζουν, σήμερα, τα καπιταλιστικά κράτη, στηρίζεται σε μια ξεκάθαρη λογική μέσα από τις τοποθετήσεις και τις δραστηριότητες των τρομοκρατών. Υπάρχει κάτι που μπορεί να προσδιοριστεί σχετικά με τα συμφέροντα των προ-τρομοκρατών που τους προτρέπει να γίνουν τρομοκράτες. Ο βασικός στόχος είναι να γίνουν κατανοητά τα θέματα της τρομοκρατίας και αντιτρομοκρατίας. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνεται στον προσδιορισμό των συντηρητικών στοιχείων της τρομοκρατίας και αντιτρομοκρατίας, δηλ. ποιά είναι τα αμοιβαία αποκλειστικά συμφέροντα και των δύο πλευρών, ποιές είναι οι θέσεις και τι προσπαθούν να υπερασπιστούν τα δύο κινήματα.

Εξετάζοντας το τρομοκρατικό κίνημα διαπιστώνουμε ότι μερικοί άνθρωποι διαδραματίζουν έναν ηγετικό ρόλο. Παραδείγματος χάριν, εξετάζοντας αυτό το κίνημα, είναι ενδιαφέρον να επισημάνουμε κατά πόσον οι ηγέτες του ίδιου αυτού κινήματος είχαν να υπερασπιστούν θέσεις ελίτ. Επισημαίνεται, παραδείγματος χάριν, ότι εάν εξετάσουμε αυτούς τους ανθρώπους, τους ηγέτες δηλαδή, αυτοί αντιπροσωπεύουν εκείνα τα άτομα, εκείνους που σε χρόνους μη-κρίσης ανήκουν στην πλέον συντηρητική πτέρυγα. Πώς ξαφνικά αυτοί οι άκρως συντηρητικοί άνθρωποι γίνονται αρχιτρομοκράτες; Είναι η αδυναμία τους να διατηρήσουν την κοινωνική τους θέση χωρίς να γκρεμιστούν οι παλαιές δομές. Είναι το συμφέρον τους που τους οδηγεί εκεί.

Δεν είναι απλή σύμπτωση ότι ο Οσάμα Μπιν Λάντεν, του οποίου ο πατέρας ήταν δισεκατομμυριούχος ιδιοκτήτης μιας κατασκευαστικής εταιρείας, σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων και πολιτικός μηχανικός. Ότι ο Αϊμάν αλ-Ζαουάχρι ήταν Παιδιατρικός χειρούργος, και ο πατέρας του φαρμακοποιός. Ή ότι ο Αμπού Hafisa, του Μαρόκου που κατεύθυνε το 2004 τον βομβαρδισμό του τραίνου στη Μαδρίτη, είναι ψυχίατρος.

Ούτε είναι τυχαίο ότι το πανεπιστημιακό πτυχίο του Μοχάμεντ Άττα ήταν στον τομέα της αρχιτεκτονικής, ενώ του «τρομοκράτη» Khalid Sheikh Mohammed στον τομέα της μηχανολογίας.

Το ίδιο ισχύει και με τους «τρομοκράτες» Παλαιστίνιους ηγέτες που το Ισραήλ καταστρέφει, σήμερα, τη ζωή τους. Ο Fathi Abd Al-Aziz, ιδρυτής της Ισλαμικής Τζιχάντ, ήταν γιατρός, ο Μαχμούντ αλ Ζαχάρ, συνιδρυτής της Χαμάς, χειρουργός, όπως και ο πρόσφατα ηγέτης της Χαμάς, Αμπντέλ Αζίζ αλ-Ραντίσι.

Το ίδιο ομαδικό και ευπροσδιόριστο ισχύει και για τα συμφέροντα των αντι-τρομοκρατών που τους οδηγούν στο αντίθετο. Επομένως, τα συμφέροντα και των δύο πλευρών εμφανίζονται να γίνονται αμοιβαία αποκλειστικά.

Επιπλέον, δεν είναι μόνο οι καπιταλιστές βιομήχανοι και οι κεφαλαιούχοι των οποίων οι δραστηριότητες καταστρέφουν τον Τρίτου Κόσμου. Οι αγροτικές επιχειρήσεις των προηγμένων καπιταλιστικών κρατών, είναι εξίσου επιθετικές για την εξάλειψη των εργασιών τους. Επίσης, καταστρέφουν το περιβάλλον τους, και αλλοιώνουν την υγεία τους.

Στο πλαίσιο της Βορειοαμερικανικής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (NAFTA), για τα τελευταία 13 χρόνια οι αγρότες του καλαμποκιού και φασολιών στο Μεξικό έχουν υποστεί μια ανελέητη επίθεση από τις γεωργικές εταιρείες των ΗΠΑ, οδηγώντας περίπου 6 εκατομμύρια από αυτούς έξω από τη γη τους.

Η Οργανική Ένωση Καταναλωτών (OCA) έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η αμερικανική βιομηχανία μεταποίησης αγροτικών προϊόντων Cargill χρησιμοποιεί τον όρο «μαζικές κρατικές επιδοτήσεις για να πουλάει φτηνά τεράστιες ποσότητες κόκκων δημητριακών στις φτωχότερες χώρες» υπονομεύοντας έτσι τους μικρούς αγρότες, καταστρέφοντας τοπικά συστήματα παραγωγής τροφίμων, και καταστρέφοντας τις αγροτικές οικονομίες που εξαρτώνται σε αυτήν.

Monsanto, Cargill, και άλλες αγροτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ καταστρέφουν επίσης την υποδομή της αγροτικής Ινδίας. Δωροδοκώντας ινδούς αξιωματούχους, πέτυχαν την προώθηση γενετικού βαμβακιού και σπόρων ρυζιού για την παραγωγή στείρων φυτών, αναγκάζοντας τους μικροκαλλιεργητές της χώρας να αγοράζουν νέους σπόρους κάθε χρόνο, σε τιμές που λίγοι από αυτούς έχουν την οικονομική δυνατότητα.

Ούτε μπορούν οι Ινδοί αγρότες να βασίζονται σε παραδοσιακούς σπόρους, δεδομένου ότι τα φυτά τους γονιμοποιούνται με εκείνα της Monsanto και της Cargill, που παράγουν σπόρους οι οποίοι είναι επίσης στείροι.

Κατά τη διάρκεια της περασμένης δεκαετίας, οι δραστηριότητες της Cargill, Monsanto, Unilever, ADM και άλλων επιχειρήσεων μεταποίησης αγροτικών προϊόντων, έχουν οδηγήσει πάνω από 165.000 μικρούς γεωργούς της Ινδίας να αυτοκτονήσουν. Πολλοί από αυτούς (τι σκληρή ειρωνεία), πίνοντας glyphosphate φυτοφάρμακο, Roundup, της Monsanto.

Τέλος, οι ΗΠΑ, και τα άλλα καπιταλιστικά κράτη, των οποίων οι παραγωγικές τους δομές πλησιάζουν το τελικό στάδιο, δεν είναι ότι εξαλείφουν μόνο την απασχόληση στον Τρίτο Κόσμο, το ίδιο κάνουν, και στις δικές τους χώρες.

Η βιομηχανία προϊόντων των ΗΠΑ σε υπεράκτιες χώρες ήταν το πρώτο Βήμα μιας διαδικασίας που έχει πλέον αντίκτυπο σχεδόν σε κάθε επάγγελμα.

Αν έχετε πρόβλημα με τον υπολογιστή σας (κατά πάσα πιθανότητα κατασκευασμένο στην Κίνα) και τηλεφωνήσετε στον κατασκευαστή του, θα μιλάτε με έναν τεχνικό που ζει στην Ινδία.

Τηλεφώνησε στο νοσοκομείο σου για την αμφισβήτηση ενός λογαριασμού και θα το συζητήσετε με κάποιον στην Ιρλανδία, ο οποίος εργάζεται για μια εταιρεία που έχει αναλάβει τους λογαριασμούς του νοσοκομείου.

Έπειτα, υπάρχει η τεχνολογία των πληροφοριών (ΙΤ). Σύμφωνα με τη συνηθισμένη σοφία των μεγάλων εταιρειών, οι οποίες προσλαμβάνουν αλλοδαπούς με Η1 και L1 βίζες (κυρίως Ινδοί) να εργάζονται στον τομέα ΙΤ πιστεύουν ότι υπάρχει μεγάλη έλλειψη Αμερικανών που δεν έχουν εκπαιδευτεί σε αυτόν τον τομέα.

Ο οικονομολόγος Paul Craig Roberts έχει αντίθετη άποψη από αυτή, επικαλούμενος πολλούς κατάλληλους ανταποκριτές οι οποίοι αδυνατούν να βρουν θέσεις εργασίας στον τομέα ΙΤ παρά το γεγονός ότι έχουν εντυπωσιακές σπουδές και εμπειρία.

Ένας κάτοικος του Ντέιτον του Οχάιο, έγραψε ο Roberts, έλεγε: «Νιώθω σαν ένας ξένος στη δική μου χώρα – σαν να έχει αποικοιοκρατηθεί το Ντέιτον από την Ινδία. Η NCR και άλλοι τοπικοί εργοδότες, είτε έχουν offshored τις περισσότερες θέσεις εργασίας στον τομέα ΙΤ, ή εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τους ινδούς φιλοξενούμενους εργάτες. Το τμήμα πληροφορικής της National City Bank απέναντι από LexisNexis είναι εντελώς Ινδικό. Το κοντινό συγκρότημα πολυκατοικίας στεγάζει μεγάλο αριθμό Ινδών που είναι επισκέπτες εργαζόμενοι και καλύπτουν τις μηχανικές ανάγκες πολλών επιχειρήσεων της περιοχής».
Ο Roberts προσθέτει: «Οι θέσεις εργασίας των Ινδών εργαζομένων μπορεί να είναι στα πρόθυρα να πάνε offshored. Η αδιάκοπη κίνηση για φθηνή εργασία απειλεί τώρα τους αλλοδαπούς εργάτες που έχουν μετατοπίσει τους Αμερικανούς μηχανικούς».

O οικονομολόγος του Πανεπιστημίου του Prinston, Alan Blinder, εκτιμάει ότι «30 με 40.000.000 αμερικανικές θέσεις εργασίας υψηλής υπηρεσίας, τελικά, έχουν μεταφερθεί offshoring».

Στον ανεπτυγμένο κόσμο, τo περιοδικό, Asia Times πρόσφατα ανέφερε ότι ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες «το πεδίο των θέσεων εργασίας που εξαφανίζεται στο εξωτερικό, διευρύνεται πέρα από κάθε φαντασία. Αφορά όλα τα επαγγέλματα, που σχεδόν κανένας δεν ανάμενε ότι θα πληγούν, και με πολύ υψηλότερα εισοδήματα από ότι θα μπορούσε να σκεφθεί κανείς. Από μηχανική, έρευνα, και οικονομική διαχείριση, στη διαχείριση της γνώσης, με τον κύκλο διαχείρισης των εσόδων, ενώ ένα μεγάλο σύνολο εισοδημάτων υψηλής απασχόλησης είναι προς μετακίνηση. Η διεθνής εταιρία συμβούλων McKinsey & Co, προβλέπει ότι η φυγή θέσεων εργασίας offshore (υπεράκτιες εγκαταστάσεις) σε αναπτυσσόμενες χώρες θα αυξηθεί κατά 30–40% ετησίως κατά τα επόμενα πέντε χρόνια».

Τι είδους χαμηλής τεχνολογίας θέσεων εργασίας παρέχει ο καπιταλισμός για την αντικατάσταση αυτών που εξαφανίζονται; Βαποράκια ναρκωτικών, πορνεία, αστυνομικούς, δεσμοφύλακες φυλακών, φύλακες ασφαλείας και φύλαξης των συνόρων, που είναι από τα πιο σημαντικά.

Πάνω από 260 ιδιωτικές φυλακές υπάρχουν προσφέροντας επενδυτικές ευκαιρίες και συγκεκριμένα προσφέρουν «σταδιοδρομία» σε Αμερικανούς οι οποίοι είναι σε θέση να δικαιολογήσουν τον καθορισμό των συμπολιτών τους ως «εγκληματίες» για τη χρήση ή πώληση, συχνά σε μικρές ποσότητες, της μαριχουάνας ή κοκαΐνης.

Οι ΗΠΑ έχουν σήμερα 2,2 εκατομμύρια ανθρώπους στη φυλακή: 737 ανά 100.000, (Αγγλία 148 ανά 100.000, Ιαπωνία 62 ανά 100.000, και Γαλλία 85 ανά 100.000).
Πενήντα πέντε τοις εκατό των ομοσπονδιακών φυλακισμένων είναι φυλακισμένοι για αδικήματα ναρκωτικών, μόνο το 11% για βίαια εγκλήματα.

Τα αμερικανικά πανεπιστήμια έχουν ορισθεί ως «Homeland Security Management» ινστιτούτα, και προσφέρουν μια ευρεία ποικιλία των μαθημάτων για την επιβολή του νόμου.

Το Υπουργείο Εργασίας προβλέπει ότι μέχρι το 2012 θα υπάρξει μια αύξηση 22,4% σε αστυνομικούς και ποινικούς ανακριτές, μια αύξηση 24% σε αξιωματικούς περιπολίας, σωφρονιστικούς υπαλλήλους και αστυνομικούς και ντετέκτιβ, και, κατά 31,8% αύξηση σε φύλακες ασφαλείας.

Δρασκελίζοντας τη γη σαν βιομηχανικό κτήνος, ο καπιταλισμός προκαλεί την καταστροφή του περιβάλλοντος και της θανατηφόρα ρύπανση σε όλο τον κόσμο. Και αυτοί οι τραυματισμοί ισχύουν για όλους. Και για τους πλουσίους Σαουδάραβες, τα μέλη της ελίτ των ΗΠΑ και της Κίνας, ως και τις πιο άπορες κοινότητες του Αφγανιστάν και στη νοτίως της Σαχάρας Αφρικής.

Τι μπορεί να γίνει για την παγκόσμια καταστροφή που έχω περιγράψει; Την περιβαλλοντική ερήμωση, την εξάλειψη της διατήρησης της κοινωνικής ύπαρξης, την προστασία της γης, την απασχόληση;

Αν και είμαι ανοιχτός σε όποια επιχείρημα, η απάντησή μου στο ερώτημα αυτό είναι τίποτα! Τίποτα έως ότου και εκτός εάν η καπιταλιστική δομή της παραγωγής και της διανομής διαλυθεί και αντικατασταθεί

Η ανησυχία, όλων των κυβερνήσεων, σε όλο τον κόσμο τις ώθησε να ψηφίσουν νόμους με στόχο την εξυγίανση των χειμάρρων, των λιμνών και των θαλασσών και για τη ρύθμιση του βιομηχανικού όζοντος, αλλά τα προβλήματα συνεχίζουν να επιδεινώνονται.

Όσο για την αύξηση της ανεργίας στον κόσμο, τα καπιταλιστικά κράτη έχουν αρχίσει, να χαρακτηρίζουν άτομα των οποίων οι ενέργειες διαταράζουν τις ζημιογόνες πρακτικές του συστήματος ως «εγκληματίες» και στη συνέχεια να τους βάζουν στη φυλακή. Αυτούς που είναι στο εξωτερικό, τους χαρακτηρίζουν «τρομοκράτες» και χρησιμοποιούν στρατιωτική βία για καταστολή.

Μια ειλικρινής εξέταση της μόλυνσης που προκαλεί ο καπιταλισμός στον αέρα του πλανήτη, τα ρέματα, τις λίμνες, τα ποτάμια και τις θάλασσες με μυριάδες ρύπους από μυριάδες πηγές, το πετρέλαιο, τον υδράργυρο, το αρσενικό, το μόλυβδο, το κάδμιο, το άζωτο, το κυάνιο, το τολουόλιο, το στυρόλιο, το φωσφορικό άλας, το διοξείδιο του θείου, τα αντιβιοτικά και τα PCB, η υπερβολική χρήση πυρηνικής ενέργειας, και εξίσου οι τρελές προτάσεις για την «ασφαλή» αποθήκευση πυρηνικών αποβλήτων, μαζί με την κατάργηση των θέσεων εργασίας τόσο στον πρώτο όσο και τον τρίτο κόσμου, μπορεί να οδηγήσει σε ένα συμπέρασμα.

Ότι το καπιταλιστικό σύστημα δεν μπορεί να σταματήσει τα παγκόσμια καταστροφικά προβλήματα που δημιουργεί, και να οικοδομήσει ένα καλύτερο κόσμο. Και αυτό μας φέρνει σε ένα από τα θεμελιώδη ερωτήματα μας.

Αν ο καπιταλισμός έχει μετατραπεί σε ένα σύστημα που στερείται αυτοελέγχου, τότε έχει, όπως και οι προκάτοχοί του, δημιουργήσει έναν επίσης πιο αποτελεσματικό διάδοχο που πολλοί καπιταλιστές είναι υποχρεωμένοι να γαλουχήσουν, και ο οποίος θα μπορέσει να διατηρήσει την επιβίωσή τους. Από τη στιγμή που έχει τεθεί αυτή η ερώτηση, πρέπει να δοθεί μια απάντηση.

Για να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους οι καπιταλιστές είναι προφανώς αναγκασμένοι να δημιουργήσουν μια ενοποιημένη παγκόσμια κοινωνία στην οποία όλοι θα έχουν τη δυνατότητα να είναι αγοραστές και πωλητές αγαθών και εργασίας (υπηρεσιών), ενώ το κόστος θα είναι το μόνο πράγμα που θα προσδιορίζει το ποιος αγοράζει η πωλεί, τι και σε ποιον.

Όταν οι καπιταλιστές έκαναν αυτό το φυσικό και αναγκαίο βήμα, άνοιξαν το κουτί της Πανδώρας. Ή, πιο περιγραφικά, μπήκαν σε μια φωλιά φιδιών. Και αυτό γιατί η ολοκληρωμένη παγκόσμια κοινωνία που οι καπιταλιστές κτίζουν με αμυντικό τρόπο, μπορεί να λειτουργήσει μόνον σε συνάρτηση με την ολοένα και πιο εξελιγμένη υψηλή τεχνολογία. Όπως, τα Global Positioning Systems (GPS), ρομποτικά μηχανήματα, οι υπολογιστές, το Διαδίκτυο, η ευρυζωνική, τα Bluetooth, κ.λπ.

Ο υπολογιστής και το Διαδίκτυο έχουν ήδη αποδείξει, αν και αποτελούν το απαραίτητο εργαλείο για τον καπιταλισμό, ότι η υψηλή τεχνολογία είναι επίσης μια επαναστατική απειλή, γιατί ζώντας και εργαζόμενοι σε αυτόν τον κόσμο της υψηλής τεχνολογίας, οι άνθρωποι έχουν πλήρη δικό τους έλεγχο και ελευθερία της ζωής τους.

Η υψηλή τεχνολογία που γράφει τα πιο περίπλοκα λογισμικά προγράμματα του καπιταλισμού, χρησιμοποιεί ένα «λογισμικό ανοικτής αρχής» που ονομάζεται Linux. «Τα ανοικτής αρχής λογισμικά προγράμματα», γράφει ο Steven Johnson «κλίνουν σε μεγάλο βαθμό προς την κατεύθυνση της ελευθερίας: Κανείς δεν είναι ο αποκλειστικός κύριος του κώδικα πίσω από το Linux, χιλιάδες έχουν συνεισφέρει σε αυτό,» και «το λογισμικό γίνεται όλο και πιο εξελιγμένο με την πάροδο του χρόνου».

Η υψηλή τεχνολογία του κόσμου της ελευθερίας, της συμμετοχής και της κοινής χρήσης, υποστηρίζει ο Johnson, όχι μόνον δεν αγγίζει τη ζωή κάποιων ανθρώπων, αλλά, ο καθένας απορροφάται μέσα σε αυτό, και η διατήρηση της κοινωνικής ύπαρξης του καθενός εξαρτάται όλο και περισσότερο από τη συνέχιση της εξέλιξής της.

Κατά συνέπεια, η ανοικτή αρχή του ισονομικού ιού εξαπλώνεται σαν παθογόνος γρίπη.

Όταν ίδρυσε το Napster το 1999, ο αμερικανός Shawn Fanning συνέβαλε στο να τεθούν τα θεμέλια του μετα-καπιταλιστικού συστήματος. Στόχος του Fanning ήταν να δώσει τη δυνατότητα στον καθένα που διαθέτει έναν υπολογιστή και έχει μια μικρή γνώση υψηλής τεχνολογίας να μπορεί ελεύθερα να κατεβάσει και να διανέμει μουσική. Αν και το αρχικό Napster γρήγορα ξεχάστηκε, άλλα «ισάξια» εξίσου γρήγορα προγράμματα το αντικατέστησαν, όπως τα: iMesh, Morpheus, Limewire, BearShare και Kazaa.
Έπειτα, υπάρχει η «Wikipedia» «Εγκυκλοπαίδεια του λαού», που γράφεται και διορθώνεται ελεύθερα από τον καθένα που έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο και το ενδιαφέρον για ένα συγκεκριμένο θέμα.

Οι σχετικές αλήθειες της Wikipedia είναι καθορισμένες όχι μέσα από τους «όρους αρχών» ή ατόμων με κατεστημένα συμφέροντα. Το τι καθορίζει αν μια δεδομένη αλήθεια της Wikipedia θα κρατήσει, και για πόσο χρονικό διάστημα, θα εξαρτηθεί από το ποσό των υλικών αποδείξεων και συλλογιστική λογική της που μπορεί να προσφέρουν οι υποστηρικτές της.

Η ιστοσελίδα YouTube επιτρέπει σε οποιονδήποτε, οπουδήποτε, να μοιράζεται ελεύθερα τις συνδέσεις της δικής τους βιντεοκάμερας με την παγκόσμια κοινότητα, επιτρέποντας σε κάθε επιμέρους θεατή, όχι σε εταιρεία, να καθορίζει τι είναι ευχάριστο ή δυσάρεστο, ή σημαντικό από πολιτική άποψη.

Το 2003, ιδρύθηκε το MySpace το οποίο δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να συνδεθούν με άλλους ανθρώπους σε άλλες πόλεις, και χώρες, που έχουν παρόμοια ενδιαφέροντα και να ανταλλάξουν ελεύθερα φωτογραφίες, μουσική, κ.λπ. Το MySpace έχει τώρα πάνω από 300 εκατομμύρια χρήστες. Το FaceBook, εκτελεί επίσης δωρεάν, τις ίδιες βασικές λειτουργίες, έχει περίπου 60 εκατομμύρια χρήστες, και αναπτύσσεται με ταχύτητα.

Με χιλιάδες διαθέσιμες ιστοσελίδες/blogs που ανήκουν στον αριστερό, δεξιό ή φιλελεύθερο χώρο οι χρήστες του Διαδικτύου μπορούν να παρακάμπτουν τις εθνικές/διεθνείς ειδήσεις των μεγάλων μέσων ενημέρωσης, και να πληροφορούνται ειδήσεις που εκπροσωπούν τις εμπειρίες και τα ενδιαφέροντα των ανθρώπων που προσφέρουν άμεσα ειδήσεις και όχι ειδήσεις που «φιλτράρονται» από στελέχη επιχειρήσεων, ή από πολιτικούς εκπροσώπους των ελίτ.

Μέσα από αυτές, οι χρήστες υπολογιστών κινούνται προς την κατεύθυνση του να γίνουν οι ίδιοι ψυχολόγοι, γιατροί, δικηγόροι κ.λπ. Επαγγελματικές και μη επαγγελματικές συμβουλές και βοήθεια είναι άμεσα διαθέσιμες δωρεάν ή με χαμηλό κόστος σχεδόν για κάθε θέμα. Οι χρήστες του Διαδικτύου μπορούν επίσης να αγοράσουν κάθε είδους εμπορεύματα, περιλαμβανόμενων και των συνταγογραφημένων φαρμάκων.

Ό,τι ισχύει για τη μουσική, το ίδιο συμβαίνει, και για το γράψιμο. Χρησιμοποιώντας ιστοσελίδες όπως τη βάση δεδομένων για Online-line συγγραφείς ο καθένας μπορεί ελεύθερα να διαβάζει ή να δημοσιεύει ιστορίες «φαντασίας και τρόμου». Ο κατάλογος των πραγμάτων που καλεί τους ανθρώπους να εισέλθουν στον μετα-καπιταλιστικό ισονομικό κόσμο είναι μεγάλος και αναπτύσσεται με ταχύτητα.

Υπάρχει το Skype, το οποίο επιτρέπει στους χρήστες να πραγματοποιούν δωρεάν τηλεφωνικές κλήσεις μέσω του Διαδικτύου.

Οι συσκευές GPS που καθιστούν δυνατό για τους ιδιοκτήτες ακινήτων να κάνουν τα δικά τους τοπογραφικά.

Ακόμα και η χρηματοδότηση της προεκλογικής εκστρατείας των πολιτικών γίνεται μέσα από την ισονομική –υψηλή– τεχνολογία. Κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2007 ο ρεπουμπλικάνος Ron Paul έκανε ρεκόρ από εισφορές μέσω του διαδικτύου, και 20 εκατομμύρια δολάρια σε μικρές δωρεές

Τα γεγονότα τα οποία εκθέσαμε μας ωθούν να δώσουμε απαντήσεις σε πέντε θεμελιώδη ερωτήματα στους εαυτούς μας, για να καταλάβουμε το πώς φτάσαμε εδώ που είμαστε, και που πάμε. Πρώτον, θα πρέπει να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε εάν το σημερινό παγκόσμιο σύστημα έχει χάσει τη βιωσιμότητά του, όπως και τα προηγούμενα, και εάν έχει φτάσει στο τέρμα του. Δεύτερον θα πρέπει να προσπαθήσουμε να δείξουμε εάν ο καπιταλισμός σπέρνει τους σπόρους της δικής του καταστροφής, δημιουργώντας ολοένα και μεγαλύτερες κοινότητες ανθρώπων που δεν μπορούν να διατηρήσουν το επίπεδο ζωής τους, και να τους λύσει τα σοβαρά τους προβλήματα. Τρίτον θα πρέπει να απαντήσουμε στο εάν ο καπιταλισμός, ταυτόχρονα, σφυρηλατεί ένα δικό του διάδοχο σύστημα. Δηλαδή, εάν προχωρεί ένα νέο σύστημα, που θα επιλύσει τα προβλήματα, μέσα στις καπιταλιστικές χώρες, δημιουργώντας έναν νέο τρόπο σχέσεων μεταξύ ανθρώπων, ως και παραγωγής και διανομής των παραγωγικών αγαθών. Τέταρτον θα πρέπει να απαντήσουμε στο εάν οι εκπρόσωποι της νέας αυτής δομής, αρχίζουν να απειλούν τις ελίτ, οι οποίες συνεχίζουν να επωφελούνται από το ετοιμοθάνατο καπιταλιστικό σύστημα. Και τέλος, στο πέμπτο, και τελευταίο ερώτημα θα πρέπει να επικεντρωθούμε στο εάν αυτοί που αισθάνονται ότι τα συμφέροντά τους απειλούνται, κινούνται προς μια μονοσήμαντη κατεύθυνση καλού εναντίον κακού για να υπερασπίσουν το προβληματικό τους σύστημα.

Πάντως, για να συγκεφαλαιώσουμε, αυτή η δυσλειτουργία του συστήματος σε σχέση με την παγκόσμια οικονομική κρίση, που δημιούργησε την ανεργία, τη φτώχεια και την πείνα, έχει επιβαρύνει τη μεσαία και την ασθενέστερη τάξη, οι οποίες δεν μπορούν πλέον να διατηρήσουν το μέχρι τώρα επίπεδο επιβιώσεώς τους. Οι άνθρωποι αυτοί συνειδητοποιούν ότι έχουν αμοιβαίες εμπειρίες σε ό,τι αφορά την απελπισία που βιώνουν λόγω της ανεργίας, της περιθωριοποίησης και της στέρησης. Αυτές οι αμοιβαίες εμπειρικές πραγματικότητες για την ανάγκη της διατήρησης του status quo και της σιγουριάς των ανθρώπων για το αύριο είναι το κίνητρο που θα υποκινήσει λαϊκές εξεγέρσεις σε όλο τον κόσμο.

Για πρώτη φορά στην ιστορία του Ανθρώπου αυτή η εμπειρική πραγματικότητα θα είναι το κίνητρο που θα δημιουργήσει κοινές αντιλήψεις, και νέες πολιτικές ιδεολογίες που θα αποτελέσουν, για τους ανθρώπους αυτούς, πρότυπα για τη διατήρηση της κοινωνικής και οικονομικής τους επιβίωσης. Δηλαδή, η κοινή ιδεολογία θα πηγάζει από το δικό τους βίωμα, θα απεικονίζει το δικό τους συμφέρον, θα είναι η λειτουργική έκφραση της εμπειρικής τους πλευράς. Έτσι θα αναπτύξουν ερμηνείες που θα συμβάλλουν στη διατήρησή τους. Αυτή τη φορά δεν θα δέχεται η πλειονότητα των ανθρώπων τις ιδεολογίες των ελίτ, που μέχρι τώρα αποτελούσαν ωφελιμιστικά πρότυπα για την διατήρηση των δικών τους συμφερόντων. Σήμερα, δεν έχουμε «παγκόσμια πολιτική αφύπνιση», αλλά έχουμε αμοιβαία εμπειρική απεικόνιση κοινωνικής ανασφάλειας, η οποία καθορίζεται από την ισχυρότερη ανάγκη που είναι η διατήρηση του επιπέδου επιβιώσεώς μας.

Αλλά, σύμφωνα με την εμπειρική άποψη, κανείς δεν μπορεί να γίνει αδιάφορος παρατηρητής της εμπειρίας του, που σημαίνει ότι οι ιδεολογίες μας απεικονίζουν τα συμφέροντά μας. Η ιδεολογία των νέων απεικονίζει τα δικά τους συμφέροντα. Όταν οι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να διατηρήσουν την κοινωνική και οικονομική τους κατάσταση λόγω του δυσλειτουργικού συστήματος, τότε απορρίπτουν τους υπάρχοντες ορισμούς και περιγραφές του συστήματος αυτού επειδή τα στοιχεία αυτά αποτελούν το ιδεολογικό πρότυπο του συστήματος, και των ολίγων.


Βιβλιογραφία

1. Robert Jensen: The Unstoppable DelusionTrain, Pacific Free Press, August 18, 2009.
2. Joan Roelofs, Military Contractor Philanthropy-Why some stay Silent. http://www. Counterpunch,org/roelofs01252006.htmi
3. Richard W. Behan, The fraudulent War, Dec. 4, 2009. www.scribd.com/.The – fraudulent – war
4. Robert Dreyfuss, Blank Checks for Defense Spending: Where’s the fight from Congress?, 6 June 2007, Alter Net World. www.alternet.org/world/53236/
5. Marjorie Cohn: The unitary King George, May 30, 2007. www.marjoriecohn.com/.unitary-king-g..
6. Marjorie Cohn, The Unitary King George Homeland Security Presidential Directive: An unconstitutional Bombshell. Global Research, June 1, 2007
7. Matthew Rothschild: Five Ways Bush’s Era of repression has Stolen your Liberties since 9/1, The new Press, posted July 24, 2007. www.democratic underground.com/…./dub
8. Paul Craig Roberts, Thinking for your self is now a crime, January 4, 2008, in counterpunch. www.counterpunch.org/roberts0104208
9. David Frum and Richard Pert, An End to Evil: How to Win the War on Terror, A Ballantine Book by The Random House Bublishing group, p.7
10. Paul Craig Roberts, Ibid.
11. Alan Blinder, The shortage myth, Tha lies at yhe End of the American dream, Information clearing House, www.information clearinghouse.info/article….
12. Steven Johnston, The Nation, November 18, 2002, www.the nation.com/…./steven - johnson

«Μια Αριστερά που δεν πατάει γερά στον τόπο της είναι μια καθ’ όλα άτοπη Αριστερά»

ΠΗΓΗ: ΜΟΝΟ#6

Ο Λαοκράτης Βάσσης δεν δίνει συχνά συνεντεύξεις. Εδώ και πολλά χρόνια ταυτισμένος με την υπόθεση της Αριστεράς, κρατούσε για τον εαυτό του ρόλο πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας, αλλά πάντα στον πυρήνα της παραγωγής πολιτικής σκέψης. Προσωπικότητα της Αριστεράς με μακρά θητεία στο μετερίζι της, υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, από το οποίο γρήγορα διαγράφτηκε (το 1975) μαζί με συντρόφους και φίλους του όπως ο Σάκης Καράγιωργας, ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, ο Γεράσιμος Νοταράς, ο Στέλιος Νέστορας κ.ά.

Για πολλά χρόνια παρέμεινε ανένταχτος αριστερός, εργαζόμενος παράλληλα σ’ ένα από τα καλύτερα φροντιστήρια της Αθήνας, την «Παιδεία» και διδάσκοντας με απαράμιλλο τρόπο στις γενιές της Μεταπολίτευσης την έκθεση ιδεών. Το 1989 συνέβαλε στη δημιουργία του ενιαίου Συνασπισμού, στην Π.Γ του οποίου παρέμεινε μέχρι το 2000. Από τότε είναι απλό μέλος του ΣΥΝ και ταυτόχρονα συγγραφέας σημαντικών βιβλίων που αναζητούν τα αίτια της κακοδαιμονίας της χώρας και της Αριστεράς στη Μεταπολίτευση. Η ματιά του είναι αιρετική, ο κριτικός του λόγος αυστηρός και κοφτερός. Μια συζήτηση μαζί του για το παρόν και το μέλλον της Αριστεράς έχει πάντα απρόσμενο ενδιαφέρον.

«Δεν μπορεί να μην σε πιάνει θλίψη με τον απίθανο κατακερματισμό της Αριστεράς. Και δεν είναι μόνο ο εξωτερικός κατακερματισμός, αλλά και ο εσωτερικός. Δηλαδή, και μέσα στα κόμματα της Αριστεράς θα βρούμε το χάλι που υπάρχει στις μεταξύ τους σχέσεις»

- Στο τελευταίο σας βιβλίο ανιχνεύετε τα βαθύτερα αίτια της κρίσης και χρεοκοπίας μας. Ν’ αρχίσουμε απ’ αυτά;

Ένα από τα βασικά συμπτώματα των μεγάλων κρίσεων είναι η αδυναμία αυτών που τις περνάνε να συνειδητοποιήσουν το βάθος τους. Παρ’ ότι κρίση και χρεοκοπία βιώνονται οδυνηρά από τον λαό μας, καθώς η οικονομική της διάσταση είναι εφιαλτική, καθόλου δεν πείθομαι πως έχουμε καταλάβει γιατί φτάσαμε εδώ που φτάσαμε και συνακόλουθα πώς θα ξεβαλτώσουμε. Πολύ περισσότερο δεν μοιάζει να συνειδητοποιούμε πως τούτη η κρίση δοκιμάζει τις ίδιες τις υπαρξιακές αντοχές της εθνικής μας συλλογικότητας, καθώς έχει αγγίξει ακόμα και αυτό το πολιτιστικό μας κύτταρο. Δεν είμαι καθόλου βέβαιος πως οι αναλύσεις μας έχουν κάνει κοινή πεποίθηση πως το δικομματικό πολιτικό σύστημα μετεξελίχτηκε σε σύστημα άγριας νομής της εξουσίας, αφού ιδιοποιήθηκε το κράτος και έθεσε την κοινωνία υπό ομηρεία. Και ούτε είναι τυχαία η ουδετεροποιητική αναφορά στο πολιτικό σύστημα εντελώς αφηρημένα, που σχεδόν βγάζει από το κάδρο των ευθυνών τα κόμματα εξουσίας, τις ηγεσίες τους και το πολυάνθρωπο παρασιτικό πολιτικό τους προσωπικό.

Γιατί αν είχαν γίνει οι σωστές αναλύσεις, θα είχαν ήδη διατυπωθεί συγκροτημένες προτάσεις για την απελευθέρωση του κράτους απ’ τα κόμματα εξουσίας και την απελευθέρωση της κοινωνίας απ’ το εξουσιαστικό πλέγμα κράτους και κομμάτων. Όπως θα είχαν φωτιστεί και τα βαθύτερα πολιτιστικά (πνευματικά, ηθικά, αξιακά και ταυτοτικά) αίτια της χρεοκοπίας. Γι’ αυτό πιο πολύ από την ίδια την κρίση και τη χρεοκοπία με τρομάζει η σύγχυσή μας. Περίπου συμπεριφερόμαστε σαν να είμαστε περαστικοί, σαν είμαστε ξένοι, σαν να μην είναι δικός μας ο τόπος.

- Αναφέρεστε στους μύθους της μεταπολιτευτικής Αριστεράς. Ποιοι είναι αυτοί;

Όλο το ιδεολογικό υπόβαθρο της μεταπολιτευτικής Αριστεράς ήταν αυτοπαγιδευτικό. Κι αυτό γίνεται φανερό αν ψάξουμε τον παρωχημένο αντιδεξιισμό της, που την εμπόδισε να αντιπαρατεθεί με τη δικομματική στρατηγική του αστισμού. Όπως αν ψάξουμε πώς λειτούργησε, λιγότερο ο μύθος του «γαλλικού Μάη» και περισσότερο ο μύθος του Πολυτεχνείου. Αναφέρομαι στην κακέκτυπη εξεγερσιακή λογική που τροφοδοτήθηκε από την κακή χρήση των μύθων και την εξαέρωση του εξεγερσιακού τους αρώματος. Για να μην μπω και στη μυθολογία τη σχετιζόμενη με τα ιδεολογικά στερεότυπα και την διαιωνιζόμενη ιστορικότητα της κρίσης της. Επρόκειτο για μια αυτοαναφορική μυθολογία ερήμην της πραγματικότητας, όπως δείχνει και η μεταπολιτευτική απήχησή της στον ελληνικό λαό.

- Ξέρω ότι η σκέψη σας βασανίζεται από την ιδέα ότι η Αριστερά πρέπει να βαδίσει στους άξονες της παιδείας και του πολιτισμού, ξεπερνώντας τη δυσανεξία της στη σχέση της με το «εθνικό».

Στη λογική μου η Αριστερά είναι πρωτίστως ταυτισμένη με την ποιότητα, την παιδεία και τον πολιτισμό. Για τη μεταπολιτευτική Αριστερά όμως, λυπάμαι που το λέω, ήταν προνομιακό πεδίο μόνο διακηρυκτικά. Γι’ αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο που στερείται πολιτιστικού οράματος για τον τόπο. Όπως δεν είναι καθόλου τυχαία η δυσανεκτική της σχέση με το «εθνικό», τον τόπο και την ιστορία του. Μια ιδεολογικά ενοχική σχέση, κόντρα στην αυτονόητη αλήθεια ότι μια Αριστερά που δεν πατάει γερά στον τόπο της είναι μια καθ’ όλα άτοπη Αριστερά.

- Μάλλον θεωρείτε ψευτοδίλημμα το ερώτημα αν πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στο «κοινωνικό» ή το «εθνικό» ζήτημα.

Σαφώς είναι ψευτοδίλημμα και μάλιστα τραγικά αυτοπαγιδευτικό. Γιατί, θέλεις δεν θέλεις, το «εθνικό» με το «κοινωνικό» δένονται διαλεκτικά. Αυτό δεν το καταλαβαίνεις, αν υπάρχεις διαμέσου της μεταφυσικής της ιδεολογίας. Αν η ιδεολογία σε οδηγεί στην αριστερή Νεφελοκοκκυγία και σε αποκόπτει από τον τόπο. Ενώ θα έπρεπε η ίδια να είναι συνδεδεμένη με το ιστορικό και πολιτιστικό μεδούλι της κοινωνίας. Αλλιώς, η ιδεολογία γίνεται κάτι το εντελώς ξεκομμένο προς το οποίο θα πρέπει η κοινωνία να προσαρμοστεί. Λέω πάντα απλά: δεν υπάρχει ο τόπος για την Αριστερά, αλλά η Αριστερά για τον τόπο.

Κι όταν λέω τόπος, εννοώ όλη την ιστορικο-πολιτιστική πραγματικότητα και προπαντός τον ελληνικό λαό. Μιλώ για μια Αριστερά που προφανώς δεν περιχαρακώνεται εθνικά και δεν αντιπαρατίθεται με τους άλλους τόπους. Διότι αν πατάς καλά στον τόπο σου, αυτό σε βοηθά να αγναντεύεις και όλους τους άλλους και να έχεις λειτουργική επαφή μαζί τους. Κι αν όλες οι «Αριστερές» του κόσμου πατάνε σωστά στους τόπους τους, τότε διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις για μια πλουραλιστική, πολύχρωμη ανθρωπότητα όπου, για να θυμηθούμε και τον σύντροφο Μάο, «όλα τα λουλούδια θα ανθίζουν».

- Αυτό βέβαια προϋποθέτει σκληρή και επώδυνη αυτοκριτική.

Πολλά προϋποθέτει. Πρέπει να σπάσουμε ένα μυθολογικό κέλυφος στο οποίο είμαστε πιασμένοι. Η Αριστερά ώρες-ώρες εκπέμπει αυτιστικό πολιτικό λόγο. Και ενώ φαίνεται πως λέει πολύ ωραία πράγματα, επί της ουσίας δεν δίνει λύσεις. Γι’ αυτό και δεν ριζώνει στον τόπο και δεν γίνεται εθνικής εμβέλειας πολιτική δύναμη. Δεν φταίει η κοινωνία που δεν είμαστε τέτοια δύναμη. Φταίμε εμείς που δεν μπορούμε να μπούμε στο μεδούλι της και να εκφράσουμε τους βαθύτερους καημούς της. Ειδικά σήμερα, σ’ αυτή τη μεγάλη κρίση, αν η Αριστερά δεν αρθρώσει λόγο εθνικό, στον οποίο προφανώς ενυπάρχει το κοινωνικό, δεν θα μπορέσει να διαδραματίσει τον ρόλο που πρέπει για να βγάλει τον τόπο από την κρίση. Ο ρόλος της δεν είναι να πετάει νεράντζια στον ταξικό εχθρό, αλλά να οδηγήσει τη χώρα σε μετατροϊκανό ξέφωτο.

- Όλα αυτά μου ακούγονται σαν να αφορούν την ελληνική Αριστερά σε μια περίοδο όμως που το πρόβλημα έχει υπερεθνικές διαστάσεις. Νομίζω ότι αν το δούμε σε αυτή την προοπτική, το θέμα γίνεται πιο σύνθετο. Ακόμα και να πάταγε δηλαδή γερά στον τόπο της η Αριστερά, πόσο βαθιά θα μπορούσε να πάει, όταν το πρόβλημα είναι υπερτοπικό;

Χωρίς να παραγνωρίζω την υπερεθνική διάσταση του προβλήματος, νομίζω πως όταν την τονίζουμε συνεχώς, είναι σαν να πετάμε

τη μπάλα στην εξέδρα. Ας ξεκινήσουμε με ρεαλισμό από τον δικό μας τόπο και ας προσπαθήσουμε να επιλύσουμε προβλήματα στο πλαίσιο των αντικειμενικών δεδομένων. Το ότι η κρίση έχει και διεθνή διάσταση καθόλου δεν σημαίνει πως εκεί βρίσκονται όλα τα αίτια της κακοδαιμονίας μας.

- Σύμφωνοι. Αλλά υπάρχει και το δραματικό παρόν, η συγκυρία που θέτει διλήμματα οικονομικής υφής. Ευρώ ή δραχμή, Ευρώπη ή μόνοι μας. Η εθνική στρατηγική είναι απαραίτητη, αλλά δεν απαντά στο «εδώ και τώρα». Τα δύσκολα ερωτήματα είναι τα πρακτικά και τα συγκεκριμένα, πώς θα απαντήσει δηλαδή η Αριστερά στην κατηγορία που τη θέλει ανεύθυνη και ανεδαφική, να φυλάει εικονίσματα και να φαντασιώνεται οράματα.

Η εκπόνηση ενός αριστερού σχεδίου για να βγούμε από την κρίση, πρέπει να απαντάει και σ’ αυτά. Υπάρχει όμως το «τούτων δοθέντων». Ξεκινάμε από τους αντικειμενικούς περιορισμούς. Πρέπει η απάντηση στην κρίση να χτυπάει τις βαθύτερες ρίζες της κακοδαιμονίας μας. Που σημαίνει πως η αντιμετώπιση της πνιγηρής οικονομικής της διάστασης δεν είναι δυνατή παρά μόνο στο πλαίσιο μιας γενικότερης και μακρόπνοης στρατηγικής που εξαλείφει τα βαθύτερα αίτιά της. Μιας εμπνευσμένης στρατηγικής: αναθεμελιωτικής, καθ’ όλα ανορθωτικής και αναγεννητικής. Αυτή η στρατηγική ούτε έχει εκπονηθεί ούτε ανιχνευτεί. Ό, τι λέγεται ως τώρα δεν υπερβαίνει τα όρια των μεταπολιτευτικών λογικών. Η ελληνική κοινωνία πρέπει να αποκτήσει ευνομούμενη πολιτεία και λειτουργική συλλογικότητα. Το ελληνικό μας πρόσωπο έχει κακοπάθει από τις «τοξίνες» της Μεταπολίτευσης. Ας μη θεωρηθεί υπερβολή, εδώ που φτάσαμε, χρειαζόμαστε εθνική επανεκκίνηση με οραματικό πνεύμα και φλόγα Φιλικής Εταιρίας και εαμικής έμπνευσης.

- Είναι όμως κι άλλα τα καυτά ζητήματα για την Αριστερά. Με το μεταναστευτικό, ας πούμε, υπάρχει κίνδυνος να παγιδευτεί;

Πολύ συχνά οι αριστεροί, παρασυρμένοι από την ιδεολογική μας ευαισθησία, ξεχνάμε τις οριακές μεταναστευτικές αντοχές του τόπου μας. Αναμφίβολα δεν μπορεί η Αριστερά να παραγνωρίζει, λόγω του αξιακού της περιεχομένου, τα δικαιώματα των μεταναστών και να αγνοεί την τραγική τους μοίρα. Από την άλλη πλευρά όμως υπάρχουν αδυσώπητα προβλήματα, που δημιουργεί το μεταναστευτικό κύμα. Εμείς δεν γίνεται να μιλάμε σαν να είμαστε κάτοικοι του Λουξεμβούργου. Ο λόγος της Αριστεράς πρέπει να συνδυάζει το σχετικό με τα δικαιώματα των μεταναστών αξιακό της περιεχόμενο με τις οριακές δυνατότητες υποδοχής τους στη χώρα μας.

- Κάπου διάβασα πρόσφατα ότι ο Τσίπρας είναι ο απόγονος του λαϊκιστικού λόγου του ΠΑΣΟΚ του ’80. Πώς βλέπετε τον λόγο του;

Είναι ελπιδοφόρα αιχμή προς το μέλλον της Αριστεράς μας. Όλο περισσότερο πείθομαι πως έχει συνειδητοποιήσει τις χρόνιες αδυναμίες του χώρου μας και πως διαμορφώνει συνθήκες για να τον απαλλάξει από τα «βαρίδια» του. Είναι δείγμα κρίσιμης ωριμότητας το ότι η σύγχρονη ριζοσπαστική αριστερά συναντιέται όλο και περισσότερο με την πατριωτική και δημοκρατική παράδοση της εαμικής Αριστεράς, γεφυρώνοντας ένα χάσμα που δημιούργησε η ψευτοεπαναστατική μεταφυσική ατοπία, δήθεν διεθνιστική, που αποξένωσε την Αριστερά απ’ τον λαό αναφοράς της. Θέλω να πιστεύω πως το εκλογικό αποτέλεσμα, πρωτίστως μια συνεκτική κοινοβουλευτική ομάδα, θα του επιτρέψουν να λύσει (κόψει) τον «Γόρδιο δεσμό» των παραλυτικών αντιφάσεων του κομματικού σχηματισμού του οποίου ηγείται και να κάνει τον υποσχετικό του λόγο και ρόλο πειστικά πρωτοποριακό. Θα κριθεί από την απάντηση που στην κρίση που τη χρωστάει στον τόπο. Μια απάντηση που πάει μαζί με την ουσιαστική πολιτική, ιδεολογική και πολιτιστική ηγεμονία της Αριστεράς στον τόπο μας, έτσι που να μπορεί να ανυψωθεί σε εθνικής εμβέλειας πρωτοποριακή δύναμη και να ανοίξει δρόμο προς τη νέα Μεταπολίτευση.

- Αλήθεια, πότε θα τελειώσει η Μεταπολίτευση;

Όταν βάλουμε έστω και το ένα πόδι μας στην επόμενη μέρα της. Δεν έχουμε δυστυχώς αρθρώσει ακόμη λόγο ρήξης με το τέλμα της. Αν δεν αναιρεθούν τα αίτια της χρεοκοπίας, δεν είναι δυνατόν να πάμε σε νέα Μεταπολίτευση. Το ένοχο πολιτικό της σύστημα αποδεικνύεται εφτάψυχο. Και βέβαια δεν μπορεί να μην σε πιάνει θλίψη με τον απίθανο κατακερματισμό της Αριστεράς. Και δεν είναι μόνο ο εξωτερικός κατακερματισμός, αλλά καιο εσωτερικός. Δηλαδή, και μέσα στα κόμματα της Αριστεράς θα βρούμε το χάλι που υπάρχει στις μεταξύ τους σχέσεις. Άρα, δεν είμαστε ακόμα στην ενωτική ωριμότητα που θα μας

έδινε τη δυνατότητα να ηγηθούμε της προσπάθειας εξόδου από την κρίση με τον δικό μας λόγο εθνικής εμβέλειας.

- Για το εγχείρημα της ΔΗΜΑΡ τι γνώμη έχετε;

Η μακρά αγωνιστική συμπόρευση και η φιλία με ηγετικά στελέχη, όπως ο Φώτης Κουβέλης και ο Θανάσης Λεβέντης, δεν μου επιτρέπει, ενόψει εκλογών, να ασκήσω σκληρή κριτική στο εγχείρημα. Ούτε θα ασχοληθώ με το ότι την περίοδο που έφυγαν, ο Τσίπρας επιχειρούσε την ανατροφοδότηση των συνασπισμικών συντεταγμένων που επί της ουσίας κάλυπταν και τις δικές τους διακηρυγμένες πολιτικές και ιδεολογικές ανησυχίες. Θα αρκεστώ όμως να πω πως το σχήμα αυτό πάσχει ιδρυτικά από μια ταυτοτική διλημματικότητα, που ήδη εκδηλώνεται με τις πρώτες κρίσιμες αποχωρήσεις ιστορικών στελεχών, όπως ο Αθανασίου και ο Σταματάκης. Μπορεί αυτή η ταυτοτική διλημματικότητα να καλυφτεί κατά την προεκλογική περίοδο από έναν «στρογγυλό» λόγο, από έναν λόγο που σαν αυγό στέκεται από όλες του τις μεριές.

Όχι όμως και μετεκλογικά, οπότε οι του διαχειριστικού κυβερνητισμού από τη μια και οι της αριστεροδημοκρατικής λογικής από την άλλη, επιτρέψτε μου τη σχηματοποίηση, δεν θα μπορούν να συνυπάρχουν χωρίς αυτοαναιρέσεις της μιας ή της άλλης πλευράς. Θα μείνω σε αυτά τα λίγα για ευνόητους λόγους, προσθέτοντας πως πολύ θα ήθελα οι συνασπισμικοί σύντροφοι της ΔΗΜΑΡ να επανέλθουν στη γνωστή τους στέγη. Αυτή που κάποτε, και αναφέρομαι στον ενιαίο ΣΥΝασπισμό, μας ένωσε όλους, μαζί και το ΚΚΕ. Κι ήταν η μόνη σοβαρή επιλογή της μεταπολιτευτικής Αριστεράς, ανεξάρτητα απ’ το αν υπονομεύτηκε εκ των ένδον από ηγετικούς «κεκράχτες» των δυο κύριων πρωταγωνιστών της. Αναρωτιέμαι, γιατί είναι ανέφικτη μια ανανεωμένη εκδοχή της ενωτικής συνασπισμικής λογικής σήμερα; Ό, τι κι αν λένε αυτοί που τη θεωρούν ανέφικτη, η στρατηγική της ενότητας της Αριστεράς, προφανώς σε δημοκρατική και κινηματική βάση, είναι μονόδρομος για όλες της τις δυνάμεις.

- Τη γραμμή ΚΚΕ πώς την κρίνετε;

Αναρωτιέμαι, πώς οι σύντροφοι του ΚΚΕ μπόρεσαν και έκαναν τότε (1989) το μεγάλο βήμα προς τη συνασπισμική λογική και τώρα δεν μπορούν να το κάνουν ξανά. Έχουμε πια την εμπειρία από τα λάθη που κάναμε όλοι. Γιατί δεν μπορεί οι ίδιοι να μην αντιλαμβάνονται ότι αυτός ο μοναχικός δρόμος είναι παντελώς αδιέξοδος. Αν όμως ξαναθυμούνταν την πολιτική φιλοσοφία του ενιαίου ΣΥΝ και γίνονταν επεξεργασίες στο σημερινό πεδίο, με την τρόικα στον σβέρκο να κάνει πιο επιτακτική τη σύμπραξη, νομίζω πως τότε θα δημιουργούσαμε συνθήκες ώστε η ελληνική κοινωνία να κρεμαστεί στην κυριολεξία από την Αριστερά. Πόσο λείπει σήμερα ένας Χαρίλαος Φλωράκης…

- Είστε αισιόδοξος;

Όλοι δίνουμε μια εσωτερική μάχη καταπολέμησης της απαισιοδοξίας μας. Πιάνομαι από τη σκέψη πως καμιά κοινωνία δεν αυτοκτονεί. Όπως πολύ περισσότερο πιάνομαι από τη σκέψη ότι οι λαοί στα δύσκολα κρατιούνται από την ψυχή τους. Κι εμείς ακόμα και από τα υπόλοιπα της ψυχής μας να κρατηθούμε, θα τα βγάλουμε πέρα. Με το έπος του ΄40 και το μεγαλείο της Αντίστασης πολύ κοντά μας, δεν έχουμε το δικαίωμα της παραίτησης. Ο Γλέζος μας το υπενθυμίζει με το να είναι και στα ενενήντα του σημαιοφόρος του λαού μας.

- Η μεγαλύτερη φοβία ή ανησυχία σας ποια είναι;

Να παραταθεί αυτή η αμήχανη σύγχυση και ο διαλυτικός φυγοκεντρισμός της κοινωνίας μας.

- Στο φαντασιακό της γενιάς μου, ο Δεκέμβρης του ’08, παρ’ όλες τις εκτροπές που συνέβησαν, ενέχει θέση σημαδιακή. Στο βιβλίο σας ασκείτε αυστηρή κριτική στη μορφή που έλαβε η έκφραση της οργής.

Θα ήθελα να κάνουμε το μεγάλο βήμα από την οργή στη σκέψη. Στο βιβλίο τόνισα την υπέρτατη σημασία του εξεγερσιακού αρώματος. Χωρίς αυτό το άρωμα δεν μπορεί να υπάρχει ανάσα ζωής. Τι όμως παρατήρησα με έντονο σκεπτικισμό; Αυτό το άρωμα το βουτήξαμε μέσα σε απόνερα. Και τα απόνερα είναι όλες οι αυτοαναιρετικές ακρότητες. Αν πάρουμε τα γεγονότα του Δεκέμβρη, τα οποία αφρόνως κάποιοι παρομοίωσαν ακόμη και με το 1821, θα δούμε ότι είχαν τη θετική εξεγερσιακή διάσταση, αλλά και τη σκοτεινή, τη μηδενιστική διάσταση. Όσο οι εξεγερσιακές ανατάσεις θα εκτρέπονται για διάφορους λόγους σε μηδενιστικές ατραπούς, το εξεγερσιακό άρωμα θα εξαερώνεται και αντί να υπηρετούμε αυτό για το οποίο εξεγειρόμαστε, θα γινόμαστε υπηρέτες όσων χαλκεύουν δεσμά στην κοινωνία. Θέλω η νεολαία να περιφρουρεί η ίδια την αγιότητα των εξεγερσιακών της στιγμών.

- Περνώντας στις δυο τελευταίες ερωτήσεις. Η ευθύνη της χρεοκοπίας περιορίζεται στο πολιτικό προσωπικό; Ποιος τελικά ευθύνεται;

Αξιοποιώντας μια παραβολική προσέγγιση σ’ αυτό το ερώτημα ενός γέρου από την πατρίδα μου την Ήπειρο, θα έλεγα μαζί του πως αν κοιταχτούμε στο πηγάδι της Μεταπολίτευσης θα βρούμε την απάντηση. Χωρίς, εννοείται, αυτή η απάντηση να έχει σχέση με την κυνική χυδαιότητα του «μαζί τα φάγαμε». Σε κάθε περίπτωση όμως, όταν ψάχνουμε για ευθύνες και κοιτάμε απέναντι, δεν θα βρίσκουμε τη σωστή απάντηση. Η ευθύνη επιμερίζεται: ευθύνη διάπραξης του κακού, συνέργειας στο κακό, ανοχής του κακού, όχι επαρκούς αντίδρασης στο κακό κ.λπ. Στην κορυφή της κλίμακας των υπευθύνων βρίσκονται τα δυο κόμματα εξουσίας, οι ηγεσίες τους και το πολιτικό τους προσωπικό. Προσπερνώντας όμως όλους αυτούς, θα σταθώ ιδιαίτερα στις ευθύνες των διανοουμένων, πνευματικών ανθρώπων, καλλιτεχνών, επιστημόνων και δημοσιογράφων που σιτίστηκαν παχυλώς στο πρυτανείο της Μεταπολίτευσης και τώρα, με περισσεύον θράσος, κάνουν και κριτική, σαν να μην ήταν αυτοί που συμπορεύτηκαν, με το αζημίωτο πάντοτε, με όλες τις αποχρώσεις της δικομματικής συγκυριαρχίας. Αυτό για μένα είναι ένα από τα πιο ανησυχητικά συμπτώματα της κρίσης. Θου κύριε, φυλακήν τω στόματί μου!

- Θέλω να κλείσουμε με ένα υπαρξιακό ερώτημα για τη γενιά μου, τους νέους ανθρώπους. Είσαι δάσκαλος και ξέρω την ευαισθησία σου. Τι θα έλεγες από καρδιάς σε έναν νέο άνθρωπο, 18, 25, 35 χρόνων, που έχει υποστεί το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, το κυρίαρχο μεταπολιτευτικό πολιτιστικό μοντέλο, την κομματική λειτουργία της κοινωνίας και που δεν αλλοτριώθηκε και είναι διατεθειμένος να το παλέψει.

Είναι το δυσκολότερο ερώτημα. Αν έχουμε δικαίωμα οι των ένοχων μεταπολιτευτικών γενεών, ακόμα και αυτοί που ήμασταν σε βαθιά ρήξη με το διαχειριστικό κατεστημένο, να δίνουμε συμβουλές προς τους νέους, θα τους έλεγα: να συνειδητοποιήσουν και να αναδεχτούν τη βαριά ευθύνη της ελληνικής συνέχειας σ’ αυτό το τόσο δύσκολο για τη συλλογικότητά μας σταυροδρόμι. Πολύ θα ήθελα να ξυπνήσει μέσα τους το κατά Σβορώνο αντιστασιακό «ένστικτο» του λαού μας, έτσι που, πατώντας γερά στον τόπο μας, να σηκώσουν την πεσμένη από τα χέρια μας σκυτάλη και να βρουν διέξοδο.

Τρομάζω όταν σκέφτομαι τα φορτία που μετέφερε στους ώμους τους η μεταπολιτευτική αφροσύνη. Ιδιαίτερα προς τους αριστερά υποψιασμένους, αυτό το ελπιδοφόρο και ανήσυχο κομμάτι της νεολαίας μας, θα έλεγα, πέραν του να φυλάγονται από τα τυφλά «ιερατεία» και τους μικρούς «βούδες», όλου του αριστερού χώρου, να διδάσκονται από θεωρητικούς όπως ο Γκράμσι και να βλέπουν μαζί του «εθνική την αφετηρία και διεθνιστική την προοπτική…». Πρωτίστως όμως να διδάσκονται από τους κλασικούς της γραμματείας μας, στους οποίους στηρίχτηκαν οι μεγάλοι θεωρητικοί της Αριστεράς, με πρώτον απ’ όλους τον ίδιο τον Μαρξ. Γι’ αυτό πάνω απ’ όλα θα τους συμβούλευα μέτρο της αριστεροσύνης τους να είναι η ποιότητα, που θέλει παιδεία και ήθος. Μελετώντας τα λάθη της Μεταπολίτευσης, εύχομαι να μην τα επαναλάβουν.

Το βιβλίο του Λαοκράτη Βάσση Η χρεοκοπία της Μεταπολίτευσης- Πολιτιστικές Αναγνώσεις κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ταξιδευτής. Ο συγγραφέας αναζητά τα βαθύτερα αίτια των βιούμενων αδιεξόδων μας, υποστηρίζοντας ότι η Αριστερά πρέπει να γίνει πολιτιστική πρωτοπορία προκειμένου να διεκδικήσει την πολιτική πρωτοπορία.