Οι οικονομικοί δολοφόνοι της ΕΚΤ

του Άρη Χατζηστεφάνου

Ποια ήταν η εξέλιξη που σημειώθηκε την τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα και εξασφάλισε την απόλυτη κυριαρχία των νεοφιλελεύθερων δογμάτων του καπιταλισμού σε ολόκληρο τον πλανήτη; Αν η πρώτη σας απάντηση είναι η κατάρρευση της πρώην ΕΣΣΔ και του Ανατολικού μπλοκ, ξανασκεφτείτε το. Πίσω από τις γιορτές και τις παράτες για την υποτιθέμενη κυριαρχία της φιλελεύθερης αστικής δημοκρατίας σημειώθηκε μια από τις μεγαλύτερες επιθέσεις στο δικαίωμα των λαών να ελέγχουν έστω και ψευδεπίγραφα, μέσω αντιπροσώπων, την οικονομία της χώρας τους.

Πριονίζοντας το κλαδί επάνω στο οποίο καθόταν, το πολιτικό κατεστημένο σε όλο τον κόσμο άρχισε να προσφέρει διαφορετικά επίπεδα ανεξαρτησίας στις κεντρικές τράπεζες. Υπάκουσαν έτσι στην κυρίαρχη άποψη των αγορών ότι οι πολιτικοί με τις προεκλογικές τους παροχές προκαλούν ακραίες κυκλικές διακυμάνσεις στην οικονομία, τις οποίες μόνο ένας ανεξάρτητος κεντρικός τραπεζίτης θα μπορούσε να εξισορροπεί. Στην πραγματικότητα οι πολιτικοί εκτός από το κλαδί στο οποίο κάθονταν είχαν μόλις πριονίσει και το δέντρο της δημοκρατίας. «Η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών» μου εξηγούσε πριν από μερικά χρόνια η Ναόμι Κλάιν «είναι ο μηχανισμός με τον οποίο οι αγορές εξηγούν στους πολιτικούς ότι δεν μπορούν να παίζουν με τα παιχνίδια τους. Είναι η βασικότερη απόδειξη ότι οι αγορές βρίσκονται σε ανοιχτό πόλεμο με τη δημοκρατία».

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όχι μόνο δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση σε αυτή την κατάσταση αλλά σύντομα μετατράπηκε στον πιο αδίστακτο «οικονομικό δολοφόνο» που δρούσε για λογαριασμό εμπορικών τραπεζών χωρών όπως η Γερμανία. Χρησιμοποιώντας του κεντρικούς τραπεζίτες των χωρών μελών σαν πέμπτη φάλαγγα κατάφερνε να επιβάλλει τις θέσεις της στα κοινοβούλια των αδύναμων χωρών και όταν χρειαζόταν να ανατρέπει τις κυβερνήσεις που δεν συνεργάζονταν μαζί της.

Το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν διαθέτει μηχανισμούς πολιτικού ελέγχου τέτοιου είδους θεσμών καθιστά τη δράση της ολοκληρωτικά ανεξέλεγκτη. Στις ΗΠΑ, όπου η FED απολαμβάνει την ίδια «ανεξαρτησία» θα θεωρούνταν αδιανόητο για τον κεντρικό τραπεζίτη να έρθει σε σύγκρουση με τα συμφέροντα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, αρνούμενος λόγου χάρη να αγοράσει ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου προκειμένου να βοηθήσει την εθνική οικονομία να εξέλθει από μια κρίση. Αντίθετα στην Ευρώπη η ΕΚΤ έχει αρνηθεί αρκετές φορές να εισακούσει τις επιθυμίες ακόμη και του Eurogroup δηλώνοντας υποταγή μόνο στο Βερολίνο ή σε συγκεκριμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Όπως αποκάλυψε στην Επιτροπή Αλήθειας Δημοσίου χρέους ο πρώην σύμβουλος του Μπαρόζο, Φιλίπ Λεγκρέν, η άρνηση του προηγούμενου προέδρου της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ να εξετάσει κάθε ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού δημοσίου χρέους το 2010, είχε ως μοναδικό στόχο τη διάσωση συγκεκριμένων γαλλικών και γερμανικών τραπεζών, που ήταν ιδιαίτερα εκτεθειμένες στο ελληνικό χρέος.

Όσο βάθαινε η κρίση χρέους, που οδηγούσε τις οικονομίες της ευρωπαϊκής περιφέρειας σε ομηρεία του εκάστοτε κεντρικού τραπεζίτη της ευρωζώνης, τόσο η ΕΚΤ έπαιρνε ξεκάθαρα το ρόλο του «οικονομικού δολοφόνου». Εάν η Ουάσιγκτον έπρεπε να προσφεύγει τις προηγούμενες δεκαετίες στη CIA για να εξασφαλίζει την κυριαρχία της στη Νότια Αμερική, το Βερολίνο άρχισε από το 2008 να αναθέτει τις επιχειρήσεις «αποσταθεροποίησης» στην ΕΚΤ. Η πρόβα τζενεράλε, έγινε στην Ιρλανδία το 2010 όταν ο Τρισέ απείλησε ανοιχτά την κυβέρνηση της χώρας ότι θα διέκοπτε την χρηματοδότηση του τραπεζικού συστήματος ωθώντας την Ιρλανδία σε αναγκαστική έξοδο από την ευρωζώνη, εάν δεν δεχόταν την «προσφορά» δανείων από την ΕΕ και το ΔΝΤ και την επιβολή σκληρών μέτρων λιτότητας. Ο τελικός λογαριασμός που κλήθηκαν να πληρώσουν οι Ιρλανδοί φορολογούμενοι από αυτή τη συμφωνία ανήλθε σε 64 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή περίπου 14.000 ευρώ ανά Ιρλανδό πολίτη.

Το σιωπηρό αυτό «πραξικόπημα» επαναλήφθηκε με επιτυχία στην Κύπρο όταν το Βερολίνο αποφάσισε να ξεμπερδεύει με τους περιφερειακούς οικονομικούς παραδείσους και να συγκεντρώσει τον έλεγχο του μαύρου χρήματος σε πιο ελεγχόμενες από αυτό περιοχές της Ευρώπης. Και φυσικά οι ίδιες απειλές από την ΕΚΤ επαναλήφθηκαν αρκετές φορές στην Ελλάδα κάθε φορά που έπρεπε να καθοριστούν οι όροι των νέων δανειακών συμβάσεων.

Ο Μηχανισμός της ΕΚΤ, σε αγαστή συνεργασία με τους κεντρικούς τραπεζίτες των χωρών μελών της ευρωζώνης, βρισκόταν πλέον ολοκληρωτικά εκτός ελέγχου παρεμβαίνοντας στην εσωτερική πολιτική ζωή κυρίαρχων κρατών. Το επόμενο βήμα, δηλαδή η ανατροπή ενός εκλεγμένου πρωθυπουργού, ήταν απλώς θέμα χρόνου να συμβεί και δοκιμάστηκε για πρώτη φορά στην Ιταλία.

Το καλοκαίρι του 2011 με κοινή επιστολή- τελεσίγραφο προς τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι ο Τρισέ και ο Ντράγκι ζήτησαν την επιβολή σκληρών μέτρων λιτότητας προκειμένου η ΕΚΤ να αγοράσει ομόλογα του Ιταλικού δημοσίου και να σώσει τη χώρα από επερχόμενη χρεοκοπία. Εξυπηρετώντας συγκεκριμένα τμήματα της αστικής τάξης της Ιταλίας, που ασφυκτιούσαν με τη νομισματική πολιτική του Βερολίνου, ο Μπερλουσκόνι μιλούσε πλέον ανοιχτά για το ενδεχόμενο εξόδου της Ιταλίας από την ευρωζώνη και αρκετοί τραπεζίτες εντός και εκτός της Ιταλίας ζητούσαν πλέον την κεφαλή του επί πίνακι.

Όπως αποκάλυψαν πέρυσι οι Financial Times, το ίδιο καλοκαίρι του 2011 ο Ιταλός πρόεδρος Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, κάλεσε στο γραφείο του τον τεχνοκράτη πρώην υπάλληλο της Goldman Sachs Μάριο Μόντι και σε καθεστώς απόλυτης μυστικότητας τον ρώτησε εάν θα ήταν έτοιμος να αντικαταστήσει τον εκλεγμένο πρωθυπουργό. Σύμφωνα με τους Financial Times, το μήνυμα που δόθηκε στον Μόντι ήταν ότι θα κληθεί να κυβερνήσει μόλις τα spread των ιταλικών ομολόγων, που εκείνη την περίοδο κυμαίνονταν στις 200 μονάδες, θα ξεπερνούσαν τις 300. Την εκτίναξη των Spread και την καταβύθιση των ιταλικών ομολόγων ανέλαβε με μια σειρά καλά μελετημένων κινήσεων ο ίδιος ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι (συμπτωματικά η όχι ένα ακόμη πρώην στέλεχος της Goldman Sachs).

Η ΕΚΤ έστελνε πλέον ένα σαφές μήνυμα ότι όσες κυβερνήσεις δεν ακολουθήσουν τις εντολές της κινδυνεύουν να περάσουν σε διάστημα λίγων εβδομάδων στο χρονοντούλαπο της ιστορίας (συμπτωματικά μαζί με το γιό του εμπνευστή της συγκεκριμένης φράσης, Γιώργο Παπανδρέου).

Το έργο της ΕΚΤ δεν θα μπορούσε φυσικά να σημειώνει τέτοια επιτυχία χωρίς την ενεργό στήριξη των κεντρικών τραπεζιτών των χωρών μελών της Ε.Ε, οι οποίοι στις περισσότερες περιπτώσεις λειτουργούν σαν εντολοδόχοι των αποφάσεων που λαμβάνονται στα κεντρικά της Φρανκφούρτης. Δεν πρόκειται φυσικά για κάποια μορφή προσωπικού δοσιλογισμού αλλά για αντανάκλαση των ισορροπιών που επικρατούν ανάμεσα στις οικονομικές ελίτ των χωρών μελών της ευρωζώνης με τα ισχυρά οικονομικά κέντρα της Ευρώπης. Όσο πιο εξαρτημένη και παρασιτική είναι η αστική τάξη μιας χώρας της ευρωζώνης τόσο και ο άνθρωπος τον οποίο τοποθετεί ως κεντρικό τραπεζίτη θα εκφράζει την υποταγή του στην ΕΚΤ. Η περίφημη «ανεξαρτησία» του, ουσιαστικά εξασφαλίζει ότι δεν λογοδοτεί σε κανένα δημοκρατικά εκλεγμένο θεσμό και συνεπώς προσαρτάται στο ισχυρότερο (και πιο προσοδοφόρο) κάθε φορά κομμάτι της οικονομικής ελίτ.

Δεν ήταν φυσικά λίγες οι φορές που η κυβέρνηση μιας χώρας, η οποία για διάφορους λόγους αποφάσισε να παρεκκλίνει από τις εντολές της ΕΚΤ, βρέθηκε αντιμέτωπη με τον τοπικό κεντρικό τραπεζίτη. Η δεξιά κυβέρνηση της Ουγγαρίας έδινε μάχη για μήνες προκειμένου να αναγκάσει τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας Αντράς Σιμόρ να αποχωρήσει από τη θέση του, μέσω της οποίας λειτουργούσε ουσιαστικά σαν εκπρόσωπος των πιστωτών της χώρας. Η Ε.Ε και η ΕΚΤ χρησιμοποιήσαν όλο το οπλοστάσιό τους για να αποτρέψουν την απομάκρυνση του Σιμόρ, φτάνοντας στο σημείο να απειλήσουν την Ουγγαρία ακόμη και με αναστολή ψήφου σε όλα τα θεσμικά όργανα. Ήταν η εποχή που θυμήθηκαν και τις (απαράδεκτες χωρίς αμφιβολία) παρεμβάσεις της κυβέρνησης στην ελευθερία του Τύπου, που μέχρι τότε δεν είχαν απασχολήσει κανέναν στους διαδρόμους των Βρυξελλών.

Από την πλευρά της η ουγγρική κυβέρνηση, προκειμένου να αναγκάσει τον Σιμόρ σε παραίτηση έφτασε να του κόψει το μισθό κατά 75% και να τοποθετήσει δικούς της ανθρώπους σε όσα πόστα της κεντρικής τράπεζας που μπορούσε να καλύψει. Μάταιος κόπος. Ο Κεντρικός τραπεζίτης αποχώρησε τελικά μόνο όταν έληξε η θητεία του αφού η «ανεξαρτησία» της κεντρικής τράπεζας του έδινε τη δυνατότητα να μάχεται τα συμφέροντα της ίδιας του της χώρας σε ένα από τα πιο κρίσιμα πόστα της ουγγρικής οικονομίας.

Σε ανοιχτό πόλεμο με τον κεντρικό τραπεζίτη της είχε βρεθεί όμως και η κυβέρνηση της Κύπρου. Με το ξέσπασμα της κρίσης το 2012 οι σχέσεις ψυχρότητας μεταξύ του προέδρου Χριστόφια και του κεντρικού τραπεζίτη Θ.Ορφανίδη εξελίχθηκαν σε ανοιχτό πόλεμο καθώς ο πρώτος συνειδητοποιούσε αίφνης ότι δεν έχει τον έλεγχο του τραπεζικού συστήματος της χώρας και σε μια από τις κρίσιμες στιγμές της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας. Για άλλη μια φορά βέβαια η Φρανκφούρτη τάχθηκε ανοιχτά στο πλευρό του δικού της ανθρώπου που ασκούσε πιέσεις για την επιβολή νέων μέτρων λιτότητας. Ο Χριστόφιας χρειάστηκε να τον παραπέμψει ακόμη και στο γενικό εισαγγελέα (με την κατηγορία της αλλοίωσης επίσημων στοιχείων) για να πετύχει την απομάκρυνσή του όταν ήταν πλέον αργά.

Το ερώτημα που φυσικά προκύπτει είναι: η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε καταλάβει τίποτα από αυτά όταν άφηνε τον Στουρνάρα στο πραγματικό πηδάλιο της ελληνικής οικονομίας;

Πηγή:

http://info-war.gr/

Η πολιτική ζωή στην Ελλάδα

Συχνά λέγεται ότι η Ελλάδα είναι «προβληματική», στην Ελλάδα «όλα γίνονται στον αέρα», «χωρίς προγραμματισμό», «χωρίς βάρος». Με τέτοιες διαπιστώσεις συμφωνούν πολλοί. Αλλά περιορίζονται συνήθως μόνο στις διαπιστώσεις. Γνωρίζω ότι η ελληνική κατάσταση σας απασχολεί βαθιά. Ποια είναι η ερμηνεία σας για όσα συμβαίνουν; Γιατί συμβαίνουν έτσι τα πράγματα στην Ελλάδα; Ποιες οι βαθύτερες αιτίες;

Πρώτον, δεν ξέρω. Δεύτερον, στο μέτρο που μπορώ να ξέρω κάτι, είναι ότι η πολιτική ζωή του ελληνικού λαού τελειώνει περίπου το 404 π.χ. 

Νομίζω ότι θα ενοχλήσει πολύ αυτή η διατύπωσή σας.

Τι να κάνουμε. Μιλώ για την πραγματική πολιτική ζωή του λαού ως αυτόνομου παράγοντα. Δεν μιλώ για μάχες, για αυτοκράτορες, για Μεγαλέξανδρους και Βασίλειους Βουλγαροκτόνους. Μετά τον πέμπτο π.Χ. αιώνα και την αυτοκυβέρνηση του λαού στις δημοκρατικές πόλεις – και πάντως, μετά τον περίεργο τέταρτο π.Χ. αιώνα – η ελληνική ελευθερία πεθαίνει. Οι ελληνικές πόλεις γίνονται υποχείριες των βασιλέων της Μακεδονίας. Βεβαίως, ο Αλέξανδρος και οι διάδοχοί του παίζουν έναν κοσμοϊστορικό ρόλο. Κατακτούν την Ασία και την Αίγυπτο. Διαδίδουν την ελληνική γλώσσα και παιδεία. Αλλά πολιτική ζωή, πλέον, δεν υπάρχει. Τα βασίλεια των διαδόχων του Αλεξάνδρου, ως πολιτική συγκρότηση, είναι ουσιαστικά μοναρχίες.

Εξάλλου, καθώς ξέρουμε, ο ίδιος ο Αλέξανδρος αντιμετώπισε στασιασμό των Ελλήνων που είχε πάρει μαζί του, διότι ήθελε να τους υποχρεώσει να γονυπετούν μπροστά του, όπως οι Πέρσες μπροστά στο Μεγάλο Βασιλέα – πράγμα ανθελληνικότατο. Σε όλη τη διάρκεια της ελληνιστικής εποχής οι ελληνικές πόλεις, με λίγες περιθωριακές και παροδικές εξαιρέσεις, αποτελούν παιχνίδια στα χέρια των ελληνιστικών δυναστειών. Ακολουθεί η ρωμαϊκή κατάκτηση, κάτω από την οποία οι ελληνικές πόλεις δεν έχουν παρά μόνον κοινοτική ζωή. Κατόπιν, έρχεται η βυζαντινή αυτοκρατορία. Το Βυζάντιο είναι μια ανατολική, θεοκρατική μοναρχία. Στο Βυζάντιο η πολιτική ζωή περιορίζεται στις ίντριγκες της Κωνσταντινούπολης, του αυτοκράτορα, των «δυνατών» και των ευνούχων της αυλής. Και βεβαίως, τα σχολικά μας βιβλία δεν αναφέρουν ότι στη βυζαντινή αυλή υπήρχαν ευνούχοι, όπως σ’ αυτήν του Πεκίνου.

Όλα αυτά αφορούν ένα πολύ μακρινό ιστορικό παρελθόν. Η Ελλάδα ως σύγχρονο νεοελληνικό κράτος έχει, ήδη, ιστορία εκατόν εβδομήντα ετών. Θα θέλατε να επικεντρώσετε σ’ αυτή την περίοδο;

Μα, αυτή η περίοδος είναι ακατανόητη χωρίς τους είκοσι έναν αιώνες ανελευθερίας που προηγήθηκαν. Λοιπόν, μετά το Βυζάντιο έρχεται η τουρκοκρατία. Μην ανησυχείτε, δεν θα μπω σε λεπτομέρειες. Θα αναφέρω μόνο ότι επί τουρκοκρατίας όση εξουσία δεν ασκείται απευθείας από τους Τούρκους, ασκείται από τους κοτζαμπάσηδες (τους εντολοδόχους των Τούρκων), οι οποίοι κρατούν τους χωριάτες υποχείριους. Συνεπώς, ούτε σ’ αυτή την περίοδο μπορούμε να μιλήσουμε για πολιτική ζωή. Όταν αρχίζει η Επανάσταση του 1821, διαπιστώνουμε από τη μια μεριά τον ηρωισμό του λαού και από την άλλη, σχεδόν αμέσως, την τεράστια αδυναμία να συγκροτηθεί μια πολιτική κοινωνία. Την επομένη της πτώσης της Τριπολιτσάς αρχίζουν οι εμφύλιοι πόλεμοι.

Πού οφείλεται αυτή η «τεράστια αδυναμία να συγκροτηθεί μια πολιτική κοινωνία»; Ποιοι είναι οι λόγοι;

Ουδείς μπορεί να δώσει απάντηση στην ερώτησή σας για ποιο λόγο, κάποιος, σε μιαν ορισμένη στιγμή, δεν δημιούργησε κάτι. Η συγκρότηση ενός λαού σε πολιτική κοινωνία δεν είναι δεδομένη, δεν είναι κάτι που χαρίζεται, αλλά κάτι που δημιουργείται. Μπορούμε απλώς να διαπιστώσουμε ότι, όταν απουσιάζει μια τέτοια δημιουργία, τα χαρακτηριστικά της προηγούμενης κατάστασης διατηρούνται ή αλλάζουν μόνο μορφή.

Και ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτά στην ελληνική περίπτωση;

Ορισμένα τα εντοπίζουμε, ήδη, στους εμφύλιους πολέμους της Επανάστασης του 1821. Βλέπουμε, για παράδειγμα, ότι η νομιμοφροσύνη και η αλληλεγγύη έχουν τοπικό ή τοπικιστικό χαρακτήρα, ισχυρότερο συχνά από τον εθνικό. Βλέπουμε, επίσης, ότι οι πολιτικές κατατάξεις και διαιρέσεις είναι συχνά σχετικές με τα πρόσωπα των «αρχηγών» και όχι με ιδέες, με προγράμματα, ούτε καν με «ταξικά» συμφέροντα. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό είναι η στάση απέναντι στην εξουσία. Στην Ελλάδα, μέχρι και σήμερα, το κράτος εξακολουθεί να παίζει τον ρόλο του ντοβλετιού, δηλαδή μιας αρχής ξένης και μακρινής, απέναντι στην οποία είμαστε ραγιάδες και όχι πολίτες. Δεν υπάρχει κράτος νόμου και κράτος δικαίου, ούτε απρόσωπη διοίκηση που έχει μπροστά της κυρίαρχους πολίτες. Το αποτέλεσμα είναι η φαυλοκρατία ως μόνιμο χαρακτηριστικό. Η φαυλοκρατία συνεχίζει την αιωνόβια παράδοση της αυθαιρεσίας των κυρίαρχων και των «δυνατών»: ελληνιστικοί ηγεμόνες, Ρωμαίοι ανθύπατοι, Βυζαντινοί αυτοκράτορες, Τούρκοι πασάδες, κοτζαμπάσηδες, Μαυρομιχάληδες, Κωλέττης, Δηλιγιάννης.

Εξαιρέσεις δεν βλέπετε να υπάρχουν; Εξαιρέσεις εντοπισμένες κυρίως στον 19ο και στον 20ό αιώνα;

Ε, υπάρχουν δυο-τρεις εξαιρέσεις: ο Τρικούπης, ο Κουμουνδούρος, το βενιζελικό κίνημα στην πρώτη περίοδό του. Αλλά τα όποια αποτελέσματά τους καταστράφηκαν από τη δικτατορία του Μεταξά, την Κατοχή, τον Εμφύλιο, τον ρόλο του παλατιού, τη δικτατορία της 21ης Απριλίου, την πασοκοκρατία. Στο μεταξύ, μεσολάβησε ο σταλινισμός που κατόρθωσε να διαφθείρει και να καταστρέψει αυτό που πήγαινε να δημιουργηθεί ως εργατικό και λαϊκό κίνημα στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματα τα πληρώνουμε ακόμη. Μου ζητάτε να σας εξηγήσω. Μπορείτε να μου εξηγήσετε εσείς, γιατί οι Έλληνες, που σκοτώνονταν εννέα χρόνια, για να απελευθερωθούν από τους Τούρκους, θέλησαν αμέσως μετά ένα βασιλιά; Και γιατί, αφού έδιωξαν τον Όθωνα, έφεραν τον Γεώργιο; Και γιατί μετά ζητούσαν «ελιά, ελιά και Κώτσο βασιλιά»;

Μα, οι δικές σας απαντήσεις ενδιαφέρουν ιδίως όταν αφορούν ερωτήματα που εσείς θέτετε. Θα θέλατε, λοιπόν, να διατυπώσετε τις απόψεις σας;

Σύμφωνα με την παραδοσιακή «αριστερή» άποψη, όλα αυτά τα επέβαλαν η Δεξιά, οι κυρίαρχες τάξεις και η μαύρη αντίδραση. Μπορούμε όμως να πούμε ότι όλα αυτά τα επέβαλαν στον ελληνικό λαό ερήμην του ελληνικού λαού; Μπορούμε να πούμε ότι ο ελληνικός λαός δεν καταλάβαινε τι έκανε; Δεν ήξερε τι ήθελε, τι ψήφιζε, τι ανεχόταν; Σε μιαν τέτοια περίπτωση αυτός ο λαός θα ήταν ένα νήπιο. Εάν όμως είναι νήπιο, τότε ας μη μιλάμε για δημοκρατία. Εάν ο ελληνικός λαός δεν είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, τότε, ας του ορίσουμε έναν κηδεμόνα. Εγώ λέω ότι ο ελληνικός λαός – όπως και κάθε λαός – είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, συνεπώς, είναι υπεύθυνος και για την κατάσταση, στην οποία βρίσκεται σήμερα.

Πώς την εννοείτε αυτή την ευθύνη;

Δεν δικάζουμε κανέναν. Μιλάμε για ιστορική και πολιτική ευθύνη. Ο ελληνικός λαός δεν μπόρεσε έως τώρα να δημιουργήσει μια στοιχειώδη πολιτική κοινωνία. Μια πολιτική κοινωνία, στην οποία, ως ένα μίνιμουμ, να θεσμισθούν και να κατοχυρωθούν στην πράξη τα δημοκρατικά δικαιώματα τόσο των ατόμων όσο και των συλλογικοτήτων.

Θέλετε να πείτε ότι – αντιθέτως – σε άλλες χώρες, στη Δυτική Ευρώπη..

Εκεί, αυτό έγινε! Ο μακαρίτης ο Γιώργος Καρτάλης έλεγε κάνοντάς μου καζούρα στο Παρίσι το 1956: «Κορνήλιε, ξεχνάς ότι στην Ελλάδα δεν έγινε Γαλλική Επανάσταση». Πράγματι, στην Ελλάδα δεν έχει υπάρξει εποχή που ο λαός να έχει επιβάλει, έστω και στοιχειωδώς, τα δικαιώματά του.  Και η ευθύνη, για την οποία μίλησα, εκφράζεται με την ανευθυνότητα της παροιμιώδους φράσης: «εγώ θα διορθώσω το ρωμέικο;».   – Ναι, κύριε, εσύ θα διορθώσεις το ρωμέικο, στο χώρο και στον τομέα όπου βρίσκεσαι.

Μια παλιά συνέντευξη του κορυφαίου διανοητή Κορνήλιου Καστοριάδη, με ενδιαφέρουσες όσο και επίκαιρες προεκτάσεις. Ο Κορνήλιος Καστοριάδης ήταν ο κατεξοχήν εκπρόσωπος του ιδεολογικού ρεύματος της αυτονομίας και άφησε το ανεξίτηλο φιλοσοφικό του στίγμα, μέσω των συγγραμμάτων του αλλά και με την δράση του ως διευθυντής σπουδών στην Σχολή Ανωτέρων Σπουδών Κοινωνικών Επιστημών (École des Hautes Études en Sciences Sociales) του Παρισιού.

 invisiblelighthouse

Κρούγκμαν: Γιατί η Ελλάδα είναι σε χειρότερη θέση από το Πουέρτο Ρίκο

Την εκτίμηση ότι η Ελλάδα είναι σε χειρότερη θέση από το Πουέρτο Ρίκο, που την Παρασκευή ανακοίνωσε ότι θα αθετήσει την πληρωμή ενός ομολόγου διατυπώνει ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν. «Είναι η Ελλάδα της Αμερικής; Οχι, δεν είναι. Και είναι σημαντικό να καταλάβουμε γιατί», αναφέρει χαρακτηριστικά σε άρθρο του στους New York Times.

«Το Πουέρτο Ρίκο είναι στο λάθος μέρος, τη λάθος στιγμή. Όμως, παρότι η οικονομία του έχει σημειώσει σημαντική πτώση, ο πληθυσμός του- παρότι επλήγη, δεν υπέφερε τίποτα σαν τις καταστροφές που βλέπουμε στην Ευρώπη. Για παράδειγμα κοιτάξτε την κατά κεφαλήν κατανάλωση, που μειώθηκε κατά 30% στην Ελλάδα, αλλά στην πραγματικότητα συνέχισε να αυξάνεται στο Πουέρτο Ρίκο. Γιατί σίγησαν οι ανθρώπινες συνέπειες των οικονομικών προβλημάτων;», διερωτάται ο Κρούγκμαν.

«Η βασική απάντηση είναι πως το Πουέρτο Ρίκο αποτελεί μέρος της δημοσιονομικής ένωσης των ΗΠΑ. Όταν η οικονομία του άρχισε να παραπαίει, οι πληρωμές προς την Ουάσιγκτον έπεσαν, αλλά τα έσοδα από την Ουάσιγκτον- Κοινωνική Ασφάλιση, υγειονομική περίθαλψη και πολλά ακόμη- στην πραγματικότητα αυξήθηκαν. Οπότε, το Πουέρτο Ρίκο αυτόματα έλαβε βοήθεια σε κλίμακα πέρα από οτιδήποτε θα μπορούσε να φανταστεί κανείς στην Ευρώπη», εξηγεί ο Αμερικανός οικονομολόγος.

enikonomia.gr

Πώς οι γύπες των hedge funds κατασπαράσσουν τα χρεωμένα κράτη

Μιχάλης Γιαννεσκής

Μία στυγνή εντολή εκτοξεύτηκε πριν μερικές μέρες από τους κατόχους κυβερνητικών ομολόγων προς την κυβέρνηση που είχε εκδώσει αυτά τα ομόλογα: απολύστε και ξεπουλήστε για να μας πληρώσετε. Αν θυμίζει κάτι αυτή η εντολή, δεν είναι επειδή αφορά την Ελλάδα, αλλά γιατί οι στυγνοί εντολείς είναι σε μεγάλο βαθμό οι ίδιοι που εκμεταλλεύτηκαν το ελληνικό χρέος και χρησιμοποίησαν απαράλλαχτες εντολές για να μεγιστοποιήσουν το κέρδος τους.

Η κυβέρνηση που δέχτηκε αυτή την εντολή είναι του Πουέρτο Ρίκο και οι κάτοχοι των ομολόγων είναι μία ομάδα hedge funds.  Τα θύματά της κερδοσκοπικής απληστίας αυτής της ομάδας έχουν συμπεριλάβει στο παρελθόν την Αργεντινή, την Ελλάδα, και ακόμη και τη χρεωμένη πολιτεία του Detroit στις ΗΠΑ. Η μόνη ουσιαστική διαφορά μεταξύ της ελληνικής και των άλλων περιπτώσεων έγκειται στο ότι οι εντολές και οι πιέσεις κατά της Ελλάδας εκφράστηκαν μέσω των «θεσμών» και όχι απευθείας από τα hedge funds.

Όμως τι ακριβώς είναι τα hedge funds; Επισήμως χαρακτηρίζονται ως «αντισταθμιστικά αμοιβαία κεφάλαια υψηλού κινδύνου».  Με απλά λόγια, αποτελούν επενδυτικούς οργανισμούς οι οποίοι αναζητούν επενδύσεις υψηλού ρίσκου αλλά και υψηλών αποδόσεων. Τα κεφάλαιά τους  προέρχονται από μεγάλους επενδυτές, οι οποίοι συνεισφέρουν σημαντικά χρηματικά ποσά. Τα hedge funds λειτουργούν με περιορισμούς πολύ μικρότερους από αυτούς που αντιμετωπίζουν τράπεζες και άλλες χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις. Στην πραγματικότητα αποτελούν επενδυτικούς γύπες που καραδοκούν να εκμεταλλευτούν ευκαιρίες εύκολου κέρδους.

Παγκοσμίως τα hedge funds έχουν στη διάθεσή τους πάνω από 2 τρις. δολάρια: τα 2/3  αυτού του ποσού βρίσκεται στην κατοχή επενδυτών των ΗΠΑ. Συνολικά, τα κεφάλαια  των hedge funds είναι συγκρίσιμα με το ΑΕΠ κρατών όπως η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ινδία, η Ρωσία και ο Καναδάς, και είναι τετραπλάσια του ΑΕΠ της Αργεντινής και δεκαπλάσια του ΑΕΠ της Ελλάδας.

Ένας συνηθισμένος και σχετικά εύκολος στόχος των hedge funds είναι οι κυβερνήσεις που έχουν μεγάλο χρέος. Διότι η αγοραστική αξία των ομολόγων και άλλων χρηματοπιστωτικών προϊόντων που έχουν αναγκαστεί να βγάλουν στις αγορές οι χρεωμένες κυβερνήσεις για να καλύψουν τις ανάγκες τους μειώνεται, όταν οι πιθανότητες αποπληρωμής του χρέους ελαττώνονται.  Αλλά η ονομαστική αξία των ομολόγων παραμένει η ίδια. Αγοράζοντας «φτηνά» ομόλογα και ασκώντας ασφυκτικές πιέσεις για να αποπληρωθούν σε τιμές πολύ μεγαλύτερες της αρχικής τους επένδυσης, τα hedge funds επιτυγχάνουν σημαντικά κέρδη.

Για τους παραπάνω λόγους, ένας κύριος στόχος των hedge funds είναι τα χρηματοπιστωτικά «σκουπίδια», δηλαδή αυτά των οποίων η αγοραστική αξία έχει υποτιμηθεί σημαντικά, για παράδειγμα κυβερνητικά ομόλογα χωρών που βρίσκονται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Και βέβαια δεν είναι διαβολική σύμπτωση ότι πολλά στελέχη των hedge funds είναι εξειδικευμένα σε υποθέσεις πτώχευσης και χρεοκοπίας.

Οι κερδοσκοπικές επιθέσεις ακολουθούν σχεδόν πάντα την ίδια τακτική. Παράδειγμα η πρόσφατη επίθεση στο Πουέρτο Ρίκο, η οικονομική κατάσταση του οποίου έχει πολλές ομοιότητες με αυτή της Ελλάδας. Το χρέος του ανέρχεται σε 72 δις. δολάρια, με επιπλέον 40 δις. δολάρια συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις και άλλα χρέη που δεν έχουν πληρωθεί: συνολικά τα χρέη ανέρχονται περίπου στο 110% του ΑΕΠ του κράτους. Η κυβέρνησή του αναζητεί αναστολή των πληρωμών των κυβερνητικών ομολόγων, έχει ήδη κάνει σημαντικές περικοπές εξόδων και σχεδίασε οικονομικό πλάνο για να καταφέρει να έχει πρωτογενές πλεόνασμα το 2017.

Όμως οι γύπες-επενδυτές δεν ενδιαφέρονται για πλάνα ανασυγκρότησης της οικονομίας, και δεν συγκινούνται από την εξαθλίωση του πληθυσμού, αλλά στοχεύουν στο άμεσο και όσο δυνατόν μεγαλύτερο κέρδος – διότι αυτός είναι ο μοναδικός λόγος της ύπαρξής τους. Απαιτούν την επιβολή μέτρων λιτότητας για να συλλεχθούν τα αναγκαία ποσά για την αποπληρωμή των ομολόγων που έχουν στην κατοχή τους.

Πίσω από αυτές τις κερδοσκοπικές κινήσεις βρίσκονται τακτικά οι ίδιοι «συνήθεις ύποπτοι». Συνολικά 35 hedge funds εκμεταλλεύονται το χρέος του Πουέρτο Ρίκο: 15 από αυτά έχουν επίσης εκμεταλλευτεί το χρέος της Αργεντινής, 13 της Ελλάδας, και 7 της πολιτείας του Detroit. Αυτοί  οι επενδυτές έκαναν τεράστιες περιουσίες από την εκμετάλλευση κρατικών κρίσεων και μερικοί από αυτούς, όπως οι Aurelius Capital, Och-Ziff Capital, και Marathon Asset Management, πολέμησαν σφοδρά κάθε προσπάθεια αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους το 2012.

Γιατί όμως οι κυβερνήσεις των ανεπτυγμένων οικονομιών δεν έχουν κάνει ουσιαστικές κινήσεις να περιορίσουν τη λειτουργία των κερδοσκοπικών hedge funds; Το Economist έχει υπολογίσει ότι μόνο στη Βρετανία, τα hedge funds έχουν δωρήσει 15 εκατ. δολάρια στο Συντηρητικό κόμμα την τελευταία πενταετία. Παρόμοιες δωρεές σημαντικών ποσών έχουν γίνει και στις ΗΠΑ, όπου το 2014 το Ανώτατο Δικαστήριο επαναδιαβεβαίωσε προηγούμενη απόφασή του ότι η δωρεά χρημάτων σε κόμματα για προεκλογικές καμπάνιες αποτελεί ένα είδος «ελευθερίας του λόγου».

Με άλλα λόγια, όσοι έχουν τη δυνατότητα μπορούν να χρηματοδοτούν πολιτικά κόμματα, ώστε να εξασφαλίζουν (μέσω της ελευθερίας του χρηματοδοτούμενου λόγου) την προστασία των συμφερόντων τους. Για τους υπόλοιπους απομένει η «δημοκρατική» εκλογική διαδικασία, δια της οποίας έχουν την δυνατότητα να ψηφίζουν αυτούς που εκφράζουν τον ήδη κατάλληλα διαμορφωμένο «ελεύθερο λόγο».  Σε ένα τόσο στημένο σκηνικό, για να αποτραπεί η διαιώνιση των αρπακτικών κερδοσκόπων, η αφύπνιση της κοινωνίας, και η ενημέρωσή της για τις μεθόδους που χρησιμοποιούν, είναι άμεσα αναγκαία.

 tvxs

Η Ελληνική Κατάρρευση, του Perry Anderson

Για την κρίση στην Ελλάδα και την αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ να αντισταθεί στην Ευρωζώνη.

Γράφει: Perry Anderson – ΑΝΘΡΩΠΟΙ, Ιδέες + Φιλοσοφία – 24/07/2015

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί πρόσφατη συμβολή ενός από τους σημαντικότερους σύγχρονους μαρξιστές διανοητές, του Πέρι Άντερσον, σχετικά με την κατάσταση στην Ελλάδα.  Το αρχικό κείμενο, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Jacobin, βρίσκεται εδώ.

Μετάφραση – Επιμέλεια: Γιώργος Σουβλής, Ειρήνη Γαϊτάνου

 

---

Η Ελληνική Κατάρρευση

---

Η ελληνική κρίση έχει προκαλέσει ένα προβλέψιμο μείγμα αγανάκτησης και αυτοϊκανοποίησης στην Ευρώπη, που ταλαντεύεται ανάμεσα στον θρήνο για τη σκληρότητα της συμφωνίας που επιβλήθηκε στην Αθήνα και στους πανηγυρισμούς για τη  διατήρηση, την υστάτη στιγμή, της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή οικογένεια – ή και τα δύο ταυτόχρονα. Και οι δύο αντιδράσεις είναι εξίσου άγονες. Καμία από τις δύο δεν έχει θέση σε μια ρεαλιστική ανάλυση.

To ότι η Γερμανία είναι και πάλι η ηγεμονική δύναμη της ηπείρου, δεν είναι κάτι το οποίο περιμέναμε να μάθουμε το 2015: είναι σαφές τουλάχιστον εδώ και είκοσι χρόνια. Το ότι η Γαλλία λειτουργεί ως υπηρέτης της, μια σχέση αρκετά παρόμοια με αυτήν που διατηρεί το Ηνωμένο Βασίλειο με τις ΗΠΑ, ούτε αυτό συνιστά πολιτική καινοτομία: μετά τον Ντε Γκολ, τα αντανακλαστικά του πολιτικού προσωπικού της Γαλλίας θυμίζουν τις αρχές της δεκαετίας του 1940:  όχι μόνο αποδοχή, αλλά ακόμα και θαυμασμός απέναντι στην κυρίαρχη δύναμη της περιόδου, πρώτα την Ουάσινγκτον και μετά το Βερολίνο.

Ακόμη μικρότερη έκπληξη προξενεί η τρέχουσα έκβαση της νομισματικής ένωσης. Από την αρχή, τα οικονομικά οφέλη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης –τα οποία θεωρούνται υποτίθεται ως δεδομένα από τις διάφορες ορθόδοξες απόψεις – ήταν πραγματικά πολύ περιορισμένα.

Το 2008 οι πιο προσεκτικές εκτιμήσεις, από δύο οικονομολόγους υπέρμαχους της ολοκλήρωσης, τον Barry Eichengreen και τον Andrea Bolth, κατέληξαν ότι το ΑΕΠ στην κοινή αγορά έχει αυξηθεί από 3 ως 4% στην περίοδο ανάμεσα στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και τα μέσα της δεκαετίας του 1970· ότι ο αντίκτυπος του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος ήταν ασήμαντος· ότι η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη θα μπορούσε να προσθέσει άλλο 1%· και ότι η νομισματική ένωση δεν είχε καμία σχεδόν επίδραση είτε στο ρυθμό ανάπτυξης είτε στο επίπεδο της παραγωγής.

Αυτά συνέβαιναν προτού η παγκόσμια οικονομική κρίση πλήξει την Ευρώπη. Από τότε, ως γνωστόν, ο ζουρλομανδύας του ενιαίου νομίσματος έχει αποδειχθεί τόσο καταστροφικός για τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου που μετέχουν στην ΕΕ όσο είναι συμφέρων για την Γερμανία, όπου η καθήλωση των μισθών – που συγκαλύπτει  την πολύ χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας – εξασφάλισε στην γερμανική βιομηχανία το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα έναντι της υπόλοιπης Ευρωπαικής Ένωσης. Όσο για το ρυθμό ανάπτυξης, μια ματιά στην οικονομική απόδοση του Ηνωμένου Βασιλείου ή της Σουηδίας, μετά το Μάαστριχτ, αρκεί για δείξει τη σαθρότητα του  ισχυρισμού ότι το ευρώ έχει υπάρξει ωφέλιμο για οποιαδήποτε χώρα – αν εξαιρέσουμε τον βασικό αρχιτέκτονά του.

Αυτή είναι η πραγματικότητα της «ευρωπαϊκής Οικογένειας», όπως οικοδομήθηκε από τη νομισματική ένωση και το Σύμφωνο Σταθερότητας. Αλλά, παρά την πραγματικότητα αυτή, η ιδεολογία της παραμένει απαρασάλευτη. Στον επίσημο λόγο, καθώς και στον λόγο των διανοουμένων, η ΕΕ εγγυάται πάντα την ειρήνη και την ευημερία της ηπείρου, εξαφανίζοντας το φάντασμα του πολέμου μεταξύ των εθνών, υπερασπίζοντας τις αξίες της δημοκρατίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων και διατηρώντας τις αρχές μιας ήπιας ελεύθερης αγοράς, στην οποία, εν τέλει, θεμελιώνεται κάθε ελευθερία. Οι κανόνες της, αν και σταθεροί, είναι ευέλικτοι· τα κίνητρά της ανταποκρίνονται στην διπλή επιταγή της αλληλεγγύης και της αποτελεσματικότητας.

Για τις ευαισθησίες τις οποίες διαμορφώνει αυτή η ιδεολογία – την οποία συμμερίζεται όλο το ευρωπαϊκό πολιτικό κατεστημένο και η μεγάλη πλειοψηφία των σχολιαστών και των δημοσιογράφων – τα δεινά των Ελλήνων ήταν ένα οδυνηρό θέαμα. Ευτυχώς, στο τέλος η λογική θριάμβευσε, επιτεύχθηκε συμβιβασμός και πρέπει όλοι να μοιραστούμε την ελπίδα ότι η ΕΕ δεν έχει υποστεί ανεπανόρθωτες ζημιές.

Από την εκλογική νίκη του Σύριζα τον Ιανουάριο η πορεία που έχει πάρει η κρίση στην Ελλάδα ήταν επίσης προβλέψιμη, με εξαίρεση μια τελική αναδίπλωση που δεν μπορούσε να έχει προβλεφθεί. Οι ρίζες της κρίσης εδράζονται στον συνδυασμό αφενός της απάτης που διέπραξε το ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη για να μπορέσει η Ελλάδα να μπει στην Ευρώπη και, αφετέρου, των επιπτώσεων που είχε η παγκόσμια κατάρρευση του 2008 στην αδύναμη – επιβαρυμένη με χρέος και μη ανταγωνιστική – ελληνική οικονομία.

Από το 2010 διαδοχικά πακέτα λιτότητας – αυτά που κάποτε αποκαλούνταν «σταθεροποιητικά σχέδια» – επιβλήθηκαν στην Ελλάδα. Τα πακέτα αυτά τα υπαγορεύθηκαν από τη Γερμανία και τη Γαλλία, οι τράπεζες των οποίων κινδύνευαν περισσότερο από μια ελληνική χρεοκοπία, αλλά τα εφάρμοσε η τρόικα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΕΚΤ, ΔΝΤ) σε ένα καθεστώς στενής επιτήρησης.

Έπειτα από πέντε χρόνια μαζικής ανεργίας και περικοπών κοινωνικών παροχών, το ελληνικό χρέος είχε απλώς διογκωθεί ακόμη περισσότερο. Ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε την κυβέρνηση, επειδή υποσχέθηκε, με ιδιαίτερα πύρινη ρητορική, να θέσει τέλος στην υπαγωγή της Ελλάδος στην εξουσία της τρόικας. Θα “διαπραγματευόταν εκ νέου” τους όρους της κηδεμονίας της χώρας από την Ευρώπη. Πως ήλπιζε να το κάνει αυτό; Απλώς παρακαλώντας για καλύτερη μεταχείριση και αναθεματίζοντας όταν αυτή δεν ερχόταν – ικεσίες και κατάρες, καθώς και αναφορές στις υψηλές αξίες της Ευρώπης στις οποίες το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν θα μπορούσε φυσικά να κωφεύει.

Ασύμβατη με αυτές τις εκρήξεις, τις μίξεις ικεσίας και κατάρας, ήταν – και αυτό κατέστη σαφές από την αρχή – κάθε σκέψη παραίτησης από το Ευρώ. Υπήρχαν δυο λόγοι για αυτό. Επαρχιώτικη στην αντίληψη της, η ηγεσία του Σύριζα το έβρισκε δύσκολο να κάνει την οποιαδήποτε διανοητική διάκριση μεταξύ συμμετοχής στην ΕΕ και την Ευρωζώνη, αντιλαμβανόμενη την έξοδο από την μια σαν να σήμαινε αποπομπή από την άλλη: ο απόλυτος εφιάλτης για οποιοδήποτε καλό Ευρωπαίο, όπως θεωρούσε και η ίδια τον εαυτό της.

Είχε επίσης συνείδηση ότι του γεγονότος ότι το ελληνικό βιοτικό επίπεδο – λιπαινόμενο από τα χαμηλά επιτόκια που ήρθαν από την σύγκληση των spreads σε όλη την Ευρώπη, επιπρόσθετα με τα διαρθρωτικά ταμεία (Structural Funds) – είχε πράγματι αυξηθεί κατά τη διάρκεια των χρόνων Ποτέμκιν της διακυβέρνησης Σημίτη, δημιουργώντας μια θερμή λαϊκή δεξίωση του ευρώ – μνήμη που δεν συνδέθηκε με τις κακουχίες που ακολούθησαν. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν προσπάθησε να εξηγήσει την σύνδεση αυτή. Ο Τσίπρας και οι συνεργάτες του διαβεβαίωναν οποιονδήποτε μπορούσε να ακούσει πως, αντιθέτως, δεν υπήρχε κανένα ζήτημα εγκατάλειψης του Ευρώ.

Έτσι όμως εγκατέλειψαν κάθε ελπίδα διαπραγμάτευσης με την πραγματική – όχι με την ονειρεμένη τους – Ευρώπη. To 2015, η απειλή ενός Grexit ήταν οικονομικά πολύ ασθενέστερη σε σχέση με το πώς θα ήταν το 2010, επειδή τώρα οι Γερμανικές και Γαλλικές τράπεζες είχαν ξεπληρωθεί, και το bail out μεταφερόταν ονομαστικά στην Ελλάδα. Παρά κάποια καμπανάκια κινδύνου που κάπου κάπου ακούγονταν ακόμα, ο Γερμανός υπουργός οικονομικών είχε, για αρκετό χρόνο και για καλό λόγο, αποφύγει οποιαδήποτε δραματική υλική συνέπεια από μια ελληνική χρεοκοπία.

Αλλά για την ευρωπαϊκή ιδεολογία, την οποία ασπάζονται όλες οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης, επειδή τοσυμβολικό πλήγμα στο ευρωπαϊκό νόμισμα – στην πραγματικότητα, στην τρέχουσα φορμαλιστική γλώσσα των ημερών, σε αυτό καθαυτό το «ευρωπαϊκό σχέδιο» – θα ήταν τεράστιο, μια τέτοια εξέλιξη θεωρήθηκε σημαντικό να αποφευχθεί. Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ, από τη στιγμή που εξελέγη, είχε έτοιμα σχέδια για μια συντεταγμένη χρεοκοπία, – προετοιμάζοντας έλεγχο κεφαλαίων, εναλλακτικό νόμισμα και άλλα μεταβατικά μέτρα τα οποία μπορεί να ήταν αναγκαίο να  εφαρμοστούν μέσα ένα βράδυ,  για να μην ακολουθήσει διαταραχή – και αν είχε απειλήσει την ΕΕ με αυτά, θα είχε ένα διαπραγματευτικό όπλο στα χέρια του.

Εάν επίσης είχε κάνει σαφές ότι, στην περίπτωση μιας σύγκρουσης, θα μπορούσε να βγάλει την Ελλάδα έξω από το ΝΑΤΟ, ακόμη και το Βερολίνο θα σκεφτόταν διπλά το τρίτο πακέτο λιτότητας μπροστά στον αμερικάνικο φόβο για οποιαδήποτε τέτοια πιθανότητα. Αλλά για τους Βολτερικούς αισιόδοξους του ΣΥΡΙΖΑ, αυτό ήταν φυσικά ακόμη μεγαλύτερο ταμπού από τη σκέψη μιας εξόδου από την Ευρωζώνη. Έτσι, αντιμέτωπες με έναν ικέτη που εναλλάσσεται μεταξύ του παρακαλητού και της προσβολής, χωρίς καμία κάρτα στα χέρια του, γιατί θα έπρεπε οι συνασπισμένες ευρωπαϊκές δυνάμεις να κάνουν οποιαδήποτε υπαναχώρηση, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι οτιδήποτε αποφάσιζαν θα γινόταν αποδεκτό; Σύμφωνα με τις πεποιθήσεις τους, φέρθηκαν απολύτως ορθολογικά.

Μια ανατροπή σε ένα χρονικό κατά τα άλλα τόσο προβλεπόμενο προέκυψε όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, σε απόγνωση, κάλεσε σε δημοψήφισμα για το τρίτο μνημόνιο, και το ελληνικό εκλογικό σώμα το απέρριψε κατά μεγάλη πλειοψηφία. Εξοπλισμένος με αυτό το ηχηρό «ΟΧΙ», ο Τσίπρας επέστρεψε από τις Βρυξέλλες έχοντας ψελλίσει ένα πρόστυχο “ναι” σε ένα τέταρτο και ακόμα σκληρότερο μνημόνιο, ισχυριζόμενος ότι δεν είχε καμία εναλλακτική λύση, επειδή οι Έλληνες ήταν προσκολλημένοι στο ευρώ.

Σε αυτή την περίπτωση, γιατί δεν απηύθυνε την ερώτηση στο λαό στο δημοψήφισμα – θα δεχτείτε τα πάντα προκειμένου να κρατήσετε το ευρώ? Καλώντας σε ένα αποφασιστικό “όχι”, και λίγο περισσότερο από μια βδομάδα μετά απαιτώντας ένα υποτακτικό “ναι”, ο ΣΥΡΙΖΑ αποστάτησε με ταχύτητα που δεν έχουμε ξαναδείαπό τότε που οι πολεμικές αποζημιώσεις υποστηρίζονταν από την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία το 1914, ακόμα κι αν αυτή τη φορά μια μειοψηφία του κόμματος έσωσε την τιμή του.

Βραχυπρόθεσμα, ο Τσίπρας χωρίς καμία αμφιβολία θα ανθίσει πάνω στα ερείπια των υποσχέσεών του, όπως – η πιο προφανής ξένη σύγκριση –  ο αρχηγός του Εργατικού Κόμματος Ramsay Macdonald κάποτε έκανε στη Βρετανία, ως επικεφαλής μιας εθνικής κυβέρνησης που αποτελούνταν από Συντηρητικούς και που επέβαλε λιτότητα κατά τη διάρκεια της Ύφεσης, προτού ταφεί στην περιφρόνηση από τους σύγχρονούς του και τους απογόνους του. Η Ελλάδα είχε επίσης το μερίδιο της σε τέτοιες καταστάσεις και στο παρελθόν. Λίγοι έχουν ξεχάσει τον Στέφανο Στεφανόπουλο και την Αποστασία του 1965. Η χώρα, χωρίς αμφιβολία, είναι αντιμέτωπη με άλλη μια τέτοια κατάσταση.

Τι συμβαίνει λοιπόν με την ευρύτερη λογική της κρίσης? Όπως δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις, η προσήλωση στην ΕΕ μειώνεται απότομα κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, παντού και με καλές αιτίες. Τώρα, η ΕΕ αντιμετωπίζεται ευρύτατα ως αυτό που έχει γίνει: μια ολιγαρχική δομή, γεμάτη διαφθορά, θεμελιωμένη στην άρνηση κάθε είδους λαϊκής κυριαρχίας, επιβάλλοντας ένα πικρό καθεστώς προνομίων για τους λίγους και καταπίεσης για τους πολλούς.

Αλλά αυτό δε σημαίνει ότι αντιμετωπίζει κανένα θανάσιμο κίνδυνο από τα κάτω. Ο θυμός διογκώνεται στον πληθυσμό. Αλλά ο φόβος εξακολουθεί σε μεγάλο βαθμό να υπερτερεί. Σε συνθήκες αυξανόμενης ανασφάλειας, αλλά όχι ακόμα πλήρους καταστροφής, το πρώτο ένστικτο θα είναι πάντα η προσκόλληση σε οτιδήποτε υπάρχει, όσο απωθητικό κι αν είναι αυτό, παρά η διακινδύνευση οτιδήποτε άλλου θα μπορούσε να είναι ριζικά διαφορετικό. Αυτό θα αλλάξει μόνο αν, και όταν, ο θυμός είναι μεγαλύτερος από τον φόβο. Προς το παρόν, εκείνοι που ζουν βασιζόμενοι στο φόβο – δηλαδή η πολιτική τάξη, στην οποία τώρα ο Τσίπρας και οι συνεργάτες του έχουν προσχωρήσει – είναι ασφαλείς.

πηγή:

http://www.toperiodiko.gr

To γερμανικό πρόβλημα της Ευρωζώνης

Άρθρο του Philippe Legrain*

 

Η ευρωζώνη έχει ένα γερμανικό πρόβλημα.

 

Οι παρασιτικές πολιτικές της Γερμανίας εις βάρος των γειτόνων της και η ευρύτερη ανταπόκριση απέναντι στην κρίση, της οποίας έχει ηγηθεί η χώρα αυτή, αποδείχθηκαν καταστροφικές.

 

Επτά χρόνια μετά την έναρξη της κρίσης, η οικονομία της ευρωζώνης βαίνει χειρότερα από την αυτήν της Ευρώπης κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης της δεκαετίας του 1930.

 

Οι προσπάθειες της γερμανικής κυβέρνησης να συντρίψει την Ελλάδα και να την αναγκάσει να εγκαταλείψει το ενιαίο νόμισμα έχουν αποσταθεροποιήσει την νομισματική ένωση.

 

Όσο η διακυβέρνηση της Γερμανίδας Καγκελαρίου Άνγκελας Μέρκελ συνεχίζει να καταχράται τη δεσπόζουσα θέση της ως επί κεφαλής πιστωτής για να προωθήσει τα στενά συμφέροντά της, η ευρωζώνη δεν μπορεί να ευδοκιμήσει – και δεν μπορεί να επιβιώσει.

 

Το τεράστιο πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών της Γερμανίας – οι πλεονάζουσες αποταμιεύσεις που προκύπτουν από την περικοπή των μισθών για την επιδότηση των εξαγωγών – ήταν τόσο η αιτία της κρίσης της ευρωζώνης όσο και εμπόδιο για την επίλυση της. Πριν από την κρίση, τροφοδότησε τον κακό δανεισμό της Νότιας Ευρώπης και της Ιρλανδίας από τις Γερμανικές τράπεζες. Τώρα  το ετήσιο πλεόνασμα της Γερμανίας – το οποίο έχει αυξηθεί σε 233 δισεκατομμύρια ευρώ (255,000,000,000 δολλάρια), πλησιάζοντας το 8% του ΑΕΠ – πλέον δεν ανακυκλώνεται στην νότια Ευρώπη, με αποτέλεσμα η υφεσιακή ζήτηση της χώρας να εξάγει αποπληθωρισμό, επιδεινώνοντας έτσι τα αδιέξοδα του χρέους της ευρωζώνης.

 

Το εξωτερικό πλεόνασμα της Γερμανίας σαφώς και είναι απαράδεκτο αφού παραβιάζει τους κανόνες της ευρωζώνης σχετικά με τις επικίνδυνες ανισορροπίες. Ωστόσο, με την στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η κυβέρνηση Μέρκελ έχει πάρει ελευθέρας. Αυτό αποτελεί εμπαιγμό αν λάβει κανείς υπόψη του τις δηλώσεις  της με τις οποίες  υπερασπίζεται και αντιμετωπίζει την ευρωζώνη ως μια λέσχη που βασίζεται σε κανόνες.

 

Στην πραγματικότητα, η Γερμανία σπάει τους κανόνες με ατιμωρησία, τους αλλάζει ανάλογα με τις ανάγκες της, ή ακόμα και τους εφευρίσκει κατά βούληση.

 

Πράγματι, ακόμη και δεδομένου ότι σπρώχνει τους άλλους σε μεταρρυθμίσεις, η Γερμανία έχει αγνοήσει τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (σ.σ. Κομισιόν).

 

Ως προϋπόθεση του νέου προγράμματος δανεισμού της ευρωζώνης, η Γερμανία πιέζει την Ελλάδα να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης – ενώ την μειώνει στην δική της χώρα.

 

Επιμένει ότι τα ελληνικά καταστήματα θα ανοίγουν τις Κυριακές, παρόλο που τα Γερμανικά δεν ανοίγουν. Η εταιριοκρατία, καθώς φαίνεται, πρέπει να εξαλειφθεί οπουδήποτε αλλού, αλλά να προστατεύεται στο σπίτι.

 

Πέρα από το να αρνείται να προσαρμόσει την οικονομία της, η Γερμανία έχει μετακυλίσει το κόστος της κρίσης στους άλλους.

 

Προκειμένου να διάσωσει τις τράπεζες της χώρας της από τις κακές πιστωτικές τους αποφάσεις, η Μέρκελ παραβίασε τον κανόνα της Συνθήκης του Μάαστριχτ περί “μη διάσωσης”, τον όρο δηλαδή που απαγορεύει στις κυβερνήσεις των κρατών τη χρηματοδότηση των ομολόγους τους, και ανάγκασε τους ευρωπαίους φορολογούμενους να δανείζουν στην χρεοκοπημένη Ελλάδα. Ομοίως, με τα δάνεια από τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης για την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία κυρίως διασώθηκαν οι αφερέγγυες τοπικές τράπεζες – και ως εκ τούτου οι Γερμανοί πιστωτές.

 

Για να κάνει τα πράγματα ακόμα χειρότερα, ως αντάλλαγμα των δανείων αυτών, η Μέρκελ απέκτησε πολύ μεγαλύτερο έλεγχο επί των προϋπολογισμών όλων των κυβερνήσεων της ευρωζώνης μέσω της υπονόμευσης της ζήτησης, επιβάλλοντας έναν δημοσιονομικό ζουρλομανδύα που περιορίζει την δημοκρατία: αυστηρότεροι κανόνες της ευρωζώνης και ένα δημοσιονομικό σύμφωνο.

 

Η επιρροή της Γερμανίας έχει οδηγήσει σε μια τραπεζική ένωση της ευρωζώνης που είναι διάτρητη και τίθεται σε δυσανάλογη εφαρμογή. Τα Sparkassen (σ.σ. Αποταμιευτική Τράπεζα) με συλλογικό ισολογισμό περίπου € 1.000 ΤΡΙΣεκατομμύριο (1.100 τρισεκατομμύριο δολλάρια) – είναι εκτός εποπτικού έλεγχου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ενώ οι πενιχρά κεφαλαιοποιημένες μέγα-τράπεζες, όπως η Deutsche Bank, και οι σάπιοι κρατικοδίαιτοι περιφερειακοί δανειστές έχουν λάβει ένα απίθανα καθαρό πιστοποιητικό υγείας.

 

Ο ένας κανόνας της ευρωζώνης που θεωρείται ιερός και απαραβίαστος είναι και το αμετάκλητο της ιδιότητας του μέλους. Δεν υπάρχει καμία διάταξη της Συνθήκης για την έξοδο, επειδή η νομισματική ένωση έχει σχεδιαστεί ως ένα βήμα προς μια πολιτική ένωση – αλλιώς θα εκφυλίζονταν σε ένα άκαμπτο και επικίνδυνα ασταθές καθεστώς σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών. Η Γερμανία δεν έχει μόνο ποδοπατήσει τον κανόνα αυτό- υπουργός Οικονομικών της, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, επινόησε πρόσφατα έναν νέο – ότι η ελάφρυνση του χρέους απαγορεύεται στην ευρωζώνη – ώστε να δικαιολογήσει την εξοργιστική συμπεριφορά του προς την Ελλάδα.

 

Ως αποτέλεσμα, η συμμετοχή της Ελλάδας στην ευρωζώνη – και κατ’ επέκταση όλων των άλλων μελών της – τώρα εξαρτάται από την υποταγή στη Γερμανική κυβέρνηση. Είναι σαν οι Ηνωμένες Πολιτείες να αποφάσιζαν μονομερώς ότι η αρχή του ΝΑΤΟ για τη συλλογική άμυνα θα υφίσταται πλέον υπό τον όρο να κάνουν όλοι ό, τι η Αμερικανική κυβέρνηση υπαγορεύει.

 

Η ευρωζώνη χρειάζεται απεγνωσμένα γενικές εναλλακτικές λύσεις σε αυτή την ανισόρροπη «Συναίνεση του Βερολίνου”, κατά την οποία τα συμφέροντα των πιστωτών έρχονται πρώτα και τη Γερμανία κυριαρχεί επί όλων των άλλων. Ο Μερκελισμός προκαλεί οικονομική αποτελμάτωση, πολιτική πόλωση, και άσχημο εθνικισμό. Η Γαλλία, η Ιταλία, και οι Ευρωπαίοι όλων των πολιτικών χρωμάτων πρέπει να αντισταθούν εν ονόματι άλλων οραμάτων για την υπόσταση που θα έπρεπε να έχει η ευρωζώνη.

 

Μια επιλογή θα ήταν ο περισσότερος φεντεραλισμός. Κοινοί πολιτικοί θεσμοί, που θα λογοδοτούν στους ψηφοφόρους σε ολόκληρη την ευρωζώνη, θα παρέχουν ένα δημοκρατικό δημοσιονομικό αντιστάθμισμα στην ΕΚΤ και θα βοηθήσουν ώστε να τιθασσευθεί η Γερμανικής δύναμη. Αλλά η αυξανόμενη εχθρότητα μεταξύ των κρατών-μελών της ευρωζώνης, και η διάβρωση της υποστήριξης για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, τόσο στις χώρες –πιστωτές, όσο και στις χώρες – οφειλέτες, σημαίνει πως ο περισσότερος φεντεραλισμός είναι πολιτικά ανέφικτος – και ενδεχομένως ακόμη και επικίνδυνος.

 

Μια καλύτερη λύση θα ήταν μια κατεύθυνση προς μια πιο ευέλικτη ευρωζώνη, στην οποία οι εθνικά εκλεγμένοι εκπρόσωποι θα έχουν τον μεγαλύτερο λόγο. Με τον κανόνα της μη διάσωσης σε ισχύ, οι κυβερνήσεις θα έχουν περισσότερα περιθώρια ώστε να ασκούν αντικυκλικές πολιτικές και να ανταποκρίνονται στις μεταβαλλόμενες προτεραιότητες των ψηφοφόρων.

 

Για να γίνει ένα τέτοιο σύστημα αξιόπιστο, θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός για την αναδιάρθρωση του χρέους των χρεοκοπημένων κυβερνήσεων. Αυτός, σε συνδυασμό με τη μεταρρύθμιση των κανόνων που διέπουν την κεφαλαιοποίηση των τραπεζών – που λανθασμένα αντιμετωπίζουν όλο το δημόσιο χρέος ως ακίνδυνο και δεν μπαίνει όριο στο μέρισμα που κρατούν οι τράπεζες από αυτό – θα επιτρέψει στις αγορές, και όχι στη Γερμανία, να χαλιναγωγήσουν τον πραγματικά υπερβολικό δανεισμό. Ιδανικά, θα μπορούσε επισης να δοθεί εντολή στην ΕΚΤ να ενεργεί ως δανειστής έσχατης ανάγκης για τις κυβερνήσεις που έχουν έλλειψη ρευστότητας, αλλά είναι φερέγγυες. Οι αλλαγές αυτές θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν ευρεία υποστήριξη – και θα εξυπηρετούσαν τα συμφέροντα της Γερμανίας.

 

Τα μέλη της ευρωζώνης είναι παγιδευμένα σε έναν άθλιο γάμο, στον οποίο κυρίαρχος είναι η Γερμανία. Αλλά ο φόβος δεν είναι αρκετός για να κρατήσει μια σχέση για πάντα. Εάν δεν η Μέρκελ δεν έλθει στα συγκαλά της, εκείνη είναι που θα την καταστρέψει τελικά.

Μετάφραση αποκλειστικά για το Νόστιμον Ήμαρ – Χρήστος Γκουσντουβάς. Επιμέλεια κειμένου – Συντακτική Ομάδα Ν.

http://www.nostimonimar.gr

Αποχαιρετισμός στα όπλα

Θα ήθελα να προσθέσω στο κυνήγι που έχει εξαπολυθεί εναντίον του κ. Βαρουφάκη, ως στοιχείο εναντίον του, ότι ο πρώην εγκάρδιος υπουργός του κ. Πρωθυπουργού τρώει τα βράδια παιδάκια και βράζει σίδερα για να τα κάνει χρυσάφι, ώστε να κατασκευάσει επιτέλους τη χρυσή δεκάρα του Σκρουτζ Μακ Ντακ και να επαναφέρει με ασφάλεια τη χώρα στη δραχμή ο Γκαστόνε!..

Οντως απορώ! Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που καλοβλέπουν την ανθρωποφαγία εναντίον του κ. Βαρουφάκη (ή που κάνουν τα στραβά μάτια) δεν καταλαβαίνουν ότι οι ωμοφάγοι, που τρώνε τώρα ζωντανόν τον Γιάνη, δοκιμάζουν τι γεύση θα έχει αύριο στο στόμα τους ο κ. Τσίπρας;

Τι νομίζουν όσοι κάνουν γαργάρες; Ότι η στάση τους είναι λιγότερο γελοία και λιγότερο επικίνδυνη απ’ τις κραυγές Πανούση; O οποίος έφθασε να μιλήσει ακόμα και για «εσχάτη προδοσία»!! (Καλά, ο άνθρωπος αυτός, ο κ. Πανούσης, αναδεικνύεται σε κλόουν με περικεφαλαία. Ο απύλωτος στόμας του έχει πει τα πάντα! ακόμα και ότι οι μπάχαλοι μπορεί να βάλουν βόμβες στο σπίτι του κ. Τσίπρα – σαν να τους έβαζε την ιδέα να πάνε να βάλουν! Απίθανος! Αλλά πάντα στην κυβέρνηση! Πάντα με τις ευλογίες του κ. Τσίπρα.)

Ομως, αυτό που συμβαίνει με τον κ. Βαρουφάκη είναι πολύ σοβαρό και εκθέτει το ήθος της Αριστεράς. Διότι είναι κάποιοι απ’ την κυβέρνηση που ρίχνουν κρυφά λάδι στη φωτιά εναντίον του. Κι άλλοι στα φανερά. Και το χειρότερο: κάποιοι έχουν «δώσει» τον κ. Βαρουφάκη. Και κάποιοι άλλοι τον έχουν εγκαταλείψει. Αυτά είναι πράγματα ιταμά.

Ο κ. Βαρουφάκης δεν πληρώνει μόνον τη δική του αμετροέπεια, την ανεπάρκεια (όπως απεδείχθη) και τον αφόρητο ναρκισσισμό του, αλλά πληρώνει κυρίως τον ρεβανσισμό ενός ολόκληρου συστήματος,της Διαπλοκής, της Διαφθοράς και της Υποτέλειας,ένα σύστημα που είδε τον χάρο με τα μάτια του, γλίτωσε και τώρα αντεπιτίθεται. Και θα αντεπιτεθεί στη συνέχεια με ακόμα μεγαλύτερο μένος. Ως το τέλος. Αυτοί που γλίτωσαν τα ειδικά δικαστήρια απειλούν τώρα με ειδικό δικαστήριο (κατ’ αρχάς) τον κ. Βαρουφάκη, κι ύστερα βλέπουμε, ώστε ο καραγκιόζης αυτός λαός επιτέλους να σκάσει.

Και η κυβέρνηση «λιάζεται», το κόμμα «ψειρίζεται». Διότι όλα αυτά γίνονται με την ανοχή του ΣΥΡΙΖΑ και τη συνενοχή ορισμένων Συριζαίων. Η αντίδραση τρώει την εκδίκησή της σε πιάτο ζεστό, κι όχι κρύο, άρκεσαν έξι μόλις μήνες για την παλινόρθωση των ντόμπερμαν που δίνουν τώρα ξεδιάντροπα και δημοσίως στον κ. Τσίπρα συμβουλές κι επαίνους. Βρήκαν και τα κάνουν!..

Πώς όμως φθάσαμε έως εδώ; Δεν θα κάνω απολογισμό. Θα κάνω μια μικρή ανακεφαλαίωση:

1. Ο ελληνικός λαός, συκοφαντημένος (ως τεμπέλης, διεφθαρμένος και λαϊκιστής), παραπλανημένος (από Σημίτηδες, Καραμανλήδες και Γιωργάκηδες), αιχμαλωτισμένος (απ’ τα μνημόνια), αντί να κάτσει στα αυγά του και να πάει ακόμα πιο δεξιά (όπως συνήθως γίνεται στην Ευρώπη), εξανέστη και πήγε πιο αριστερά.

2. Ο κ. Τσίπρας σχημάτισε κυβέρνηση. Μια κυβέρνηση μέσα στην οποίαν αισθανόταν ασφαλής (παρέα της Αίγινας) και την οποίαν διέτρεχαν παλιές παθολογίες. Και συστημικές και κομματικές. Ας είναι. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε πάρει 36%, αλλά η υποστήριξη του λαού στη νέα κυβέρνηση και τον κ. Τσίπρα προσωπικώς εξελίχθηκε σε υπερδιπλάσια.

3. Ταυτοχρόνως με τη νέα κυβέρνηση ανεδύθη και το λεγόμενο «περιβάλλον» Τσίπρα. Ας είναι. Με το οποίον επίσης ο ίδιος αισθανόταν ασφαλής. Παρ’ ότι αδόκιμο και αδόκητο για τα αριστερά ήθη, το «περιβάλλον» αντιμετωπίσθηκε εν πρώτοις θετικά.

Παραλλήλως άρχισαν και οι πρώτες δυσάρεστες εκπλήξεις. Η νέα κυβέρνηση εις ουδέν «προσκλητήριο προς τον ανθό της ελληνικής κοινωνίας» προέβη για να κυβερνήσει, αλλά άρχισαν να σκάνε άνθρωποι σαν τον κ. Σαγιά, τον κ. Μάρδα κι άλλους! Γνωστούς στους παροικούντες την (σημιτική) Ιερουσαλήμ, αλλά αγνώστους στους απλούς ανθρώπους, δεξιούς κι αριστερούς, σε όλους τους αγωνιστές της ζωής.

4. Αρχαίες παθολογίες του δικομματικού μονοκομματισμού άρχισαν να επαναλαμβάνονται, σύμβουλοι και παρασύμβουλοι στα Υπουργεία να προσλαμβάνονται, κρατικά παράσιτα και κομματικά ρουσφέτια (πλην όμως με ικανά στελέχη του κόμματος στην απέξω) άρχισαν να δείχνουν ότι άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς.

Απόδειξη το ίδιο το κυβερνητικό έργο. Αν εξαιρέσουμε πέντε-δέκα Υπουργούς που έπεσαν με τα μούτρα στη δουλειά και τρία-τέσσερα σωστά μέτρα που ελήφθησαν, τα υπόλοιπα αφέθηκαν να σαπίζουν. Και μαζί τους σάπιζαν και οι προεκλογικές δεσμεύσεις του κόμματος. Κι όχι μόνον. Αλλά άρχισε να ανθεί και πάλι η επικοινωνιακή διαχείριση, το φαίνεσθαι αντί του βουλεύεσθαι και του πράττειν. Καθώς και τα πρώτα ψέματα.

Πέρασαν έξι μήνες και η Διαπλοκή ουδέν υπέστη.

Πολύ γρήγορα αυτοί που είχαν χάσει πολλά έβλεπαν να χάνουν κι άλλα μπαίνοντας στον δρόμο να τα χάσουν όλα. Κι όμως εξακολουθούσαν να υποστηρίζουν την κυβέρνηση και προσωπικώς τον κ. Τσίπρα.

Στην πιάτσα έπεσε το σόφισμα ότι η (καλή) διακυβέρνηση θα αρχίσει μετά το (καλό) τέλος των διαπραγματεύσεων. Στο μεταξύ όμως και ανεξαρτήτως των διαπραγματεύσεων, καμιά προσπάθεια (πλην των τριών-τεσσάρων μέτρων που προαναφέραμε), καμιά αλλαγή. Ούτε η αρχή ανάταξης στην πρωτογενή παραγωγή, ούτε σχέδια επαναβιομηχάνισης, ούτε εξορθολογισμός των δεδομένων στον τομέα της παροχής υπηρεσιών, ούτε επανάσταση στη δημόσια διοίκηση, ούτε τίποτα. Αντιθέτως,υπό το βάρος (και την εξέλιξη) των διαπραγματεύσεων η κυβέρνηση της Αριστεράς μπήκε στην πεπατημένη της Δεξιάς κι άρχισε να λαμβάνει μέτρα υφεσιακά, φορομπηχτικά, αντιαναπτυξιακά, βαθαίνοντας τη λιτότητα και την υποτέλεια.

Κάγκελο οι γεωργοί, οι άνεργοι, οι υποαπασχολούμενοι, οι υποαμειβόμενοι, οι απλήρωτοι, κάγκελο οι μικροεπιχειρηματίες, οι επαγγελματίες, οι αυτοαπασχολούμενοι, οι μαγαζάτορες, οι συνταξιούχοι. Οι νέοι συνέχισαν και συνεχίζουν να φεύγουν, οι αυτοκτονίες να πληθύνονται εκ νέου, η φτώχεια να εξαπλώνεται (οι 4 πλέον στους 10 Ελληνες), με τη Διαπλοκή άπληκτη, τη φοροδιαφυγή απρόσβλητη και την κυρίαρχη προπαγάνδα να σηκώνει κεφάλι.

Στον ίδιο χωροχρόνο με τη διακυβέρνηση άρχισαν, εξελίχθηκαν και κατέληξαν (και με τις δύο έννοιες του ρήματος) οι διαπραγματεύσεις.

1) Σε αυτές τις διαπραγματεύσεις ο κ. Τσίπρας και οι συν αυτώ κ.κ. Δραγασάκης, Βαρουφάκης και Παππάς πήγαν ικέτες. Διότι δεν είχαν μαζί τους Plan B. Γνωστό urbi et orbi. Διότι δεν είχαν αμέσως νομοθετήσει δέκα νομοσχέδια ανεξαρτήτως κόστους, για τα εργασιακά, τα δημοσιονομικά και τα κοινωνικά θέματα που θα είχαν χαλυβδώσει τη σχέση λαού – κυβέρνησης. Διότι δεν εκμεταλλεύθηκαν (ενώ ακόμα υπήρχαν εθνικοί πόροι) το κόστος που θα είχε το Grexit για την ευρωζώνη, την Ευρωπαϊκή Ενωση, τις ΗΠΑ κι όλον τον κόσμο. Διότι, ενώ γνώριζαν πως μόνον με την απειλή της ρήξης θα αποσπούσαν καλή συμφωνία, διαβεβαίωναν τους πάντες ότι δεν θα θέσουν σε κίνδυνο τα γερμανικά σχέδια (εναντίον μας). Επιπροσθέτως, ακολούθησαν τακτική κατευνασμού απέναντι στα θηρία, τα θηρία εξεπλάγησαν κι ύστερα τους έφαγαν. Είδαν ότι δεν είχαν να κάνουν με αποφασισμένους ριζοσπάστες, αλλά με αμφίθυμους ερασιτέχνες. Και τους έφαγαν, τρώγοντας την Ελλάδα λάχανο. Και ξεσάλωσαν. Τα θηρία. Μπορούσαν πλέον να δείξουν στην Ευρώπη και τον κόσμο ότι οι αριστεροί πειρασμοί μπορούν να ’χουν μόνο κακό τέλος. Κι άρχισαν να ζητάνε τη μάνα τους και τον πατέρα τους. Τη νήσο Χίο έδινε ο Κομνηνός, όλο το Αιγαίο τού έπαιρναν οι Φράγκοι. Και στο σημείο αυτό, όντως ο κ. Τσίπρας βασανίσθηκε. Διότι η διαπραγμάτευση είχε γίνει μαρτύριο του δίδειν, έδινε και δεν τελείωνε.

2) Παρά ταύτα, υπήρχε ακόμα χρόνος και τρόπος. Υπήρχαν ακόμα πόροι, υπήρχε ακόμα ο λαός που θα μπορούσε να βγει στους δρόμους, υπήρχε (και πάντα υπάρχει) η γεωπολιτική αξία της χώρας. Ε, και; Ο κ. Τσίπρας ομολόγησε ότι «έκανε λάθος». Οτι υπέγραψε μια μεσοσυμφωνία στις 20 Φεβρουαρίου χωρίς να λάβει αντίκρισμα ούτε τα «λύτρα της». Εκπληκτα απ’ τη χαρά τους τα θηρία, άρχισαν τις μονομερείς ενέργειες, έκοψαν τις «δόσεις μας» και πάθαμε σύνδρομο στέρησης. Οικονομική ασφυξία.

3) Ο κ. Τσίπρας θα έπρεπε πλέον να υπογράψει ένα μνημόνιο-μικρασιατική καταστροφή. Και πρότεινε το δημοψήφισμα. Σχεδόν σαν να ξαναβρήκε τον εαυτόν του – άλλωστε ακόμα δημοφιλής, άλλωστε ακόμα στα μάτια του λαού παλληκάρι, ένας Διγενής που αντιχαρομάχεται στα μαρμαρένια αλώνια. Και πήρε μπόι ο λαός. Ενιωσε ότι διακυβεύεται η ύπαρξή του κι έδωσε στον Αλέξη σκουτάρι 63% να κάνει τον χάροντα του αλατιού.

Δεν γνωρίζω αν ο κ. Τσίπρας ήθελε το 63% του «Οχι» και εικασίες δεν θα κάμω. Γνωρίζω όμως ότι ο Αλέξης πήρε το «Οχι» και το έκανε «Ναι». Σε όλα.

Και γύρισε πίσω στην Αθήνα, στη Σπάρτη, στη Θήβα και στη Μακεδονία φέρνοντας ένα νέο Μνημόνιο που όμοιό του δεν είχε υπάρξει. Και μας είπε ότι «δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς» παρά να σύρει την Ελλάδα προς στραγγαλισμό σε «θρίαμβο των Δανειστών» στο Βερολίνο.

4) Ωπα! Μπάστα! Αυτό το Μνημόνιο θα οδηγήσει τη χώρα σε Grexit. Ή θα την κρατήσει μέσα στην Ενωση ως Προτεκτοράτο. Με το νέο Μνημόνιο η Ελλάδα θα είναι σε Καθεστώς Εντολής ως το 2073!!!Το ΑΕΠ της χώρας ήταν το 2010 στα 245 δισ.! Σήμερα έχει πέσει κατά 25%, στα 180 δισ.! Το χρέος της είναι στα 320 δισ., δηλαδή στο 180% του ΑΕΠ και με τα 90 δισ., το νέο δάνειο του κ. Τσίπρα, τοχρέος της Ελλάδας θα φθάσει στον Θεό (και μαζί του ένας-ένας εκδημούντες οι Ελληνες). Δεν βγαίνουν οι αριθμοί. Οι υποσχέσεις ότι θα επανεξετασθεί το χρέος είναι για την ώρα υποσχέσεις, αλλά κι αν γίνουν πράξη, δεν θα λύσουν το πρόβλημα. Διότι ουδείς απ’ τους δανειστές θέλει να λυθεί το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι εργαλείο για να γίνει η Ελλάδα αυτό που έγινε, προτεκτοράτο. Ειδική Οικονομική Ζώνη. Εντός ή εκτός της ευρωζώνης, αυτό λίγη σημασία έχει και μετ’ ου πολύ καμία.

Ετσι ο κ. Τσίπρας και οι συν αυτώ κ.κ. Δραγασάκης, Παππάς, Βαρουφάκης, Σαγιάς κατάφεραν να ολοκληρώσουν τη δουλειά που άρχισε ο Γιωργάκης και συνέχισε ο κ. Σαμαράς. Και κατόρθωσαντο «δεν μπορούσαμε να κάνουμε αλλιώς» να γίνει το success story της Αριστεράς. Η ντροπή είναι το λιγότερο. Το άγος (που ίσως να μην εξιλεωθεί ποτέ) είναι ότι η Ελλάδα συνεχίζει την κάθοδό της στον Αδη με οδηγό τη «ρεαλιστική Αριστερά»…

5) Μαζί όμως με τη «ρεαλιστική Αριστερά», την κάθοδό του για τον πολιτικό Αδη έχει αρχίσει και ο κ. Τσίπρας. Γιατί; Διότι ήδη κυβερνά με την ψήφο των αδυσώπητων πολιτικών του εχθρών. Διότι έχει ήδη διχάσει τον ΣΥΡΙΖΑ. Διότι έχει ήδη ντροπιάσει την Αριστερά. Διότι ακόμα κι αν παραμένει δημοφιλής, όπως ισχυρίζονται τα γκάλοπ που έδιναν στο «Ναι» 51-52%, όταν αρχίσουν να φαίνονται τα αποτελέσματα των νέων μέτρων, η οργή θα υψωθεί στο στερέωμα.

Τι θα κάνει στο εξής ο Αλέξης; Τι θα κάνει μετά την υπογραφή της συμφωνίας; Θα πάει σε εκλογές; Οποιο ποσοστό κι αν πάρει, δεν θα του δίνει ούτε αυτοδυναμία, ούτε αυτονομία. Ή λοιπόν θα αναγκασθεί να συγκυβερνήσει με μνημονιακούς και να αφομοιωθεί (ώσπου να τον φάνε) ή να περάσει στην αντιπολίτευση και να χαθεί (όπου επίσης θα τον φάνε). Θα τον κατασπαράξουν και στις δύο περιπτώσεις, διότι διέπραξε το θανάσιμο αμάρτημα να φέρει τον λαό ante portas και να τρομάξει την μπουρζουαζία.

Υπάρχει και μια τρίτη περίπτωση. Μιας «μεσοβασιλείας». Οπου μετά την υπογραφή του νέου Μνημονίου, ο κ. Τσίπρας θα τεθεί επικεφαλής ή θα συμμετάσχει σε μια οικουμενική κυβέρνηση – ειδικού σκοπού και (πιθανόν) μακράς πνοής που θα προκύψει απ’ την αναμόχλευση των συσχετισμών στο τρέχον Κοινοβούλιο. Εχουμε ξαναγράψει ότι θα πρόκειται για κοινοβουλευτικό πραξικόπημα, αλλά κυρίως θα πρόκειται για μια κυβέρνηση ανδρεικέλων. Τοποτηρητών της Τρόικας. Για μια δικτατορία. Σε μια χώρα υπό διαρκή έλεγχο, υπό διαρκή λεηλασία.

Ο,τι και να γίνει, αυτή η ιστορία δεν έχει τέλος, κι ορισμένοι απ’ όσους την έστησαν δεν θα έχουν καλό τέλος. Το ίδιο το Μνημόνιο δεν θα έχει τέλος. Τα μέτρα που προβλέπει είναι αίολα (τυχάρπαστα) και έωλα (βρομάνε), είναι ατελέσφορα και απάνθρωπα. Εξ ορισμού λοιπόν η «ρεαλιστική Αριστερά» θα φαγωθεί απ’ τους μνημονιακούς (αφού πλέον θα έχει περιφρονηθεί απ’ τον λαό), είτε πρώτη, είτε τελευταία, ο Πολύφημος θα αποφασίσει και σιγά την απόφαση…

Ομως το Μνημόνιο πρέπει να ανατραπεί. Οι Ελληνες (κατά βάθος το ξέρουμε όλοι) γνωρίζουν ότι το νεκρωτικό αυτό πράγμα δεν μπορεί να είναι η ζωή τους. Σήμερα ή αύριο, ο αγώνας για ανθρώπινη ζωή θα ξαναρχίσει, νέες πολιτικές προτάσεις για τη σχέση της χώρας με την Ενωση, για το πλαίσιο του αυτεξούσιου, για το νόμισμα, για τον επανασχεδιασμό της οικονομίας θα τεθούν εκ των πραγμάτων στην πολιτική αγορά.

Προσωπικώς, χωρίς πόνο (όσον πονέσαμε, πονέσαμε) αποχαιρετώ τα όπλα που εσίγησαν. Ξανά απ’ την αρχή. Οπως κι άλλες φορές στο παρελθόν.

Δεν είναι θέμα (μόνον) ιδεολογίας. Είναι θέμα πραγματικότητας. Η οποία διαμορφώνεται από μια οικονομική δικτατορία σε κοινωνική ζούγκλα. Η Ιστορία έχει αποδείξει ότι ο «τρόμος και η αθλιότητα» (των όποιων Ράιχ) δεν διαρκούν πολύ. Εκείνοι που «δεν μπορούσαν να κάνουν αλλιώς» ας κάνουν ό,τι τους φωτίσει ο θεός. Στιςδημοκρατίες όμως, ακόμα και τις εκφυλισμένες, ακόμα και τις αυταρχικές, οι δικτατορίες της «οικονομικής φρίκης» μπορεί να είναι το ανώτερο στάδιο του καπιταλισμού, αλλά είναι και το κατώτατο στάδιο του ανθρώπου.

Και ο άνθρωπος έχει πολλή μνήμη μέσα του από Προμηθέα και Ιησού, από Σπάρτακο κι Ολοκαυτώματα, για να παραδεχθεί ότι «δεν μπορεί να κάνει αλλιώς»…

Στάθης

Ένα κακό σπυρί στον κώλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ο Γιάνης Βαρουφάκης ψήφισε μνημόνιο. Γράφω πρώτα αυτό, για να μην παρεξηγηθούν τα λόγια που ακολουθούν, και να μη θεωρηθεί οποιαδήποτε πράξη του ως ξέπλυμα της καταδίκης του λαού για τις επόμενες δεκαετίες.
Πέρα, όμως, από το μνημόνιο που ψήφισε ο πρώην υπουργός Οικονομικών, κάνει και κάποια άλλα πράγματα τα οποία έχουν σκοπό να ανοίξουν λίγο τα ματάκια όσων πιστεύουν ότι η ΕΕ είναι μια ένωση λαών κι όχι μια συμμορία εκβιαστών που κρύβονται πίσω από τη «δημοκρατία» για να σκοτώνουν καθημερινά εκατομμύρια πολίτες.
Αμέσως μετά την παραίτηση του από το υπουργείο Οικονομικών, ο Γιάνης Βαρουφάκης έχει ξεκινήσει να γράφει μια σειρά από άρθρα που δημοσιεύονται στις περισσότερες «διάσημες» γλώσσες του πλανήτη, στα οποία εξηγεί αναλυτικά τι συνέβη από την πρώτη μέρα που ανέλαβε να διαπραγματευτεί τα παλαιά μνημόνια της Ελλάδας, μέχρι τη στιγμή που ψήφισε κι ο ίδιος ένα νέο.
Συνοπτικά, τα δεδομένα που έχει δημοσιεύσει έως τώρα, είναι τα εξής:
Πέντε μέρες μετά τις εκλογές του Γενάρη, στις 30 του μήνα, το Eurogroup (δηλαδή οι Γερμανοί, οι Ολλανδοί και οι υπόλοιποι σύμμαχοί τους) απείλησαν την Ελλάδα ότι εάν δεν συνεχίσει κανονικά να εφαρμόζει το μνημόνιο τότε θα σκοτώσουν την οικονομία της. Θα κλείσουν τις τράπεζες, θα κόψουν τη ρευστότητα, και θα εξαναγκάσουν τη χώρα σε πλήρη υποταγή ή σε καταστροφική διάλυση.
Αμέσως μετά, στις 5 Φλεβάρη, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε φέρεται να είπε κατ’ ιδίαν στον Βαρουφάκη ότι δεν τον ενδιέφερε καμία από τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να βρεθεί μια λύση που δεν θα σκότωνε τους πολίτες.
Στο Eurogroup που ακολούθησε τον ίδιο μήνα, ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ είπε στον Έλληνα ομόλογό του ότι «οι εκλογές δεν θα έπρεπε να μπορούν να αλλάζουν τίποτε» (άρθρο Βαρουφάκη στην εφημερίδα Le Monde). Εκεί, «αρκετοί» Ευρωπαίοι ΥΠΟΙΚ συμφώνησαν με αυτήν την άποψη. Τελικά, η θέση αυτή υιοθετήθηκε και ο επικεφαλής του Eurogroup επανέλαβε την απειλή της 30^ης Γενάρη ότι θα σκοτώσει την ελληνική οικονομία.
Σε αυτή τη συνεδρίαση (τουλάχιστον), ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ θέλησε να εξευτελίσει και τον Γάλλο ομόλογό του, λέγοντάς του στην ουσία ότι δεν τον ενδιαφέρει η άποψή του, αφήνοντας παράλληλα υπονοούμενα και για το (άμεσο) μέλλον της Γαλλίας και της οικονομίας της. Αυτό είναι σχεδόν βέβαιο ότι επαναλήφθηκε κι άλλες φορές, και δεν αφορούσε μόνο τον Γάλλο ΥΠΟΙΚ.
Ο Γιάνης Βαρουφάκης παρουσίαζε όλο αυτό το διάστημα μια σειρά από προτάσεις οι οποίες προφανώς είχαν συζητηθεί νωρίτερα από τους τεχνοκράτες. Μέρος αυτών διαδιδόταν από τους Ευρωπαίους με το σχόλιο ότι ήταν ανεπαρκείς, γενικόλογες, χωρίς καμία ουσία και πολλές φορές αστείες. Όπως για παράδειγμα εκείνη η θεωρία για καλωδιωμένους τουρίστες που θα έλεγχαν τη φοροδιαφυγή, η οποία -εντελώς τυχαία- έπαιζε κυριολεκτικά σε όλα τα μεγάλα ΜΜΕ του πλανήτη επί μέρες.
Ο ίδιος επαναλαμβάνει πως η διαδικασία συζήτησης ήταν η εξής: Ξεκινούσαν να μιλάνε για ένα θέμα και μόλις αυτό προχωρούσε λίγο, οι δανειστές άνοιγαν τη συζήτηση για ένα άλλο. Κι ύστερα για το επόμενο, κοκ. Αυτό γινόταν επί μήνες, με αποτέλεσμα τα πάντα να μένουν στάσιμα, η ελληνική οικονομία να καταρρέει και οι εγχώριες δηλώσεις του Γιάννη Στουρνάρα και των περισσότερων βουλευτών της αντιπολίτευσης να προκαλούν ένα τεράστιο κύμα φυγής καταθέσεων από τις τράπεζες. Μάλιστα, βουλευτές όπως ο Άδωνις Γεωργιάδης και η Ντόρα Μπακογιάννη, μίλησαν ξεκάθαρα για κλείσιμο τραπεζών και capital controls. Κι αυτό δεν ήταν πολιτική εκτίμηση. Ήταν μέρος των απειλών που ξεκίνησε από τον Γερούν Ντάισελμπλουμ στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών στις 30 Γενάρη.
Στην πορεία των διαπραγματεύσεων ο Γιάνης Βαρουφάκης είδε ότι έσπαγε διαρκώς η συμφωνία εμπιστευτικότητας των συζητήσεων μεταξύ της Ελλάδας και των δανειστών. Δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο έβγαζαν συγκεκριμένες πληροφορίες από τις κλειστές συνεδριάσεις των Eurogroup, μέσω εκλεκτών δημοσιογράφων-αγγελιοφόρων τους, όπως τους Πίτερ Σπίγκελ (Financial Times) και Χιούγκο Ντίξον (Reuters). Μάλιστα, οι λεπτομέρειες ήταν τόσο χαρακτηριστικές, που έμοιαζαν τα πάντα αληθινά. Τότε, έγραψε σε ένα από τα άρθρα του ο Γιάνης βαρουφάκης, αποφάσισε να παίξει κι εκείνος το «παιχνίδι» αυτό, κάνοντας τις δικές του διαρροές. Ήταν όταν πρωτακούστηκε και το θέμα των ηχογραφήσεων των Eurogroup, για το οποίο προκλήθηκε –σχεδόν- παγκόσμιος σάλος. Όμως στην ουσία δεν διέφερε σε τίποτα από την πρακτική των δανειστών. Αλλά αυτοί είχαν τα λεφτά, οπότε τα πάντα «δικαιολογούνται» μόνο για εκείνους.
Τα πράγματα έδειχναν ότι φτάνουν σε ένα άδοξο τέλος, και το ΔΝΤ αποφάσισε να μπει στο παιχνίδι. Να σημειωθεί εδώ ότι ενώ το Ταμείο έχει ήδη σταματήσει να πληρώνει τις συμφωνημένες δόσεις προς την Ελλάδα, εισέπραττε κανονικά τις δικές του. Ο μοναδικός λόγος που υποτίθεται ότι γινόταν όλο αυτό –σύμφωνα με ΟΛΑ τα ΜΜΕ- ήταν ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν προχωρούσαν στις κατάλληλες «μεταρρυθμίσεις».
Όμως τον Ιούλιο που μας πέρασε γίναμε λίγο σοφότεροι. Το ΔΝΤ δημοσιεύει πριν το δημοψήφισμα έκθεση για το ελληνικό χρέος, στην οποία όχι μόνο παρουσιάζει τραγικά δεδομένα για την πορεία του, αλλά λέει σαφέστατα ότι οι Ευρωπαίοι δανειστές είναι αναξιόπιστοι επειδή παραβίασαν μια συμφωνία αναδιάρθρωσής του από τον Νοέμβριο του 2012. Δηλαδή, ενώ το πρόγραμμα έτρεχε στρεβλωμένα με την Ελλάδα να πληρώνει εδώ και ένα χρόνο όλα της τα χρέη χωρίς να εισπράττει ούτε ένα ευρώ από το εξωτερικό (πράγμα ανήκουστο για το καπιταλιστικό σύστημα), καμία από τις δεσμεύσεις των δανειστών δεν πραγματοποιούνταν. Αντίθετα, οι πιστωτές αποφάσισαν να σκοτώσουν μια εντελώς φιλική προς αυτούς κυβέρνηση, κάτι που ο ίδιος ο Αντώνης Σαμαράς παραδέχτηκε δημοσίως σε συνέντευξή του. Πρόφαση ήταν –τότε- οι προεδρικές εκλογές, όμως η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ ήξεραν ότι δεν υπήρχε καμία περίπτωση να κάνουν όσα τους ζητούσαν, με το φάσμα της πτώσης τους λίγους μήνες αργότερα από την προγραμματισμένη ημερομηνία εκλογής ΠτΔ να ήταν βέβαιο.
Έτσι, το ΔΝΤ, που το μόνο πράγμα που θέλει είναι να παίρνει τα λεφτά του και να δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για τα μονοπωλιακά συμφέροντα και τις ελίτ, έκανε πολλά βήματα πίσω κι αποφάσισε να παίξει το δικό του παιχνίδι διαρροών, στοχεύοντας σχεδόν αποκλειστικά τους Ευρωπαίους δανειστές. Πρώτα η έκθεση για το χρέος, μετά οι πληροφορίες ότι έγιναν απόπειρες -κυρίως από τους Γερμανούς- για να μη δημοσιευτεί πριν το δημοψήφισμα, στη συνέχεια μια ακόμη πιο βαριά έκθεση για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας έπειτα από το κλείσιμο των τραπεζών και τα capital controls, και στο τέλος οι «απειλές» της Λαγκάρντ και των δικών της ανώνυμων πληροφοριοδοτών ότι σε περίπτωση που το ζήτημα του χρέους δεν λυθεί τώρα, τότε δεν πρόκειται να συμμετάσχει ποτέ ξανά σε ένα ελληνικό πρόγραμμα.
Στην ουσία, δηλαδή, το ΔΝΤ έκανε ό,τι δεν είχε κάνει από το 2010 και το 2012. Και το έκανε όχι μέσω δημοσιογραφικών κουτσομπολιών, αλλά με τις πλάτες των ΗΠΑ.
Πλέον ο Γιάνης Βαρουφάκης μιλά ανοιχτά και ξεκάθαρα για την πλήρη αντιδημοκρατικότητα της ΕΕ και της τερατώδους γραφειοκρατίας της. Όχι μέσω διαπιστώσεων και συμπερασμάτων ενός εξωτερικού παρατηρητή, αλλά ως ο άνθρωπος που μπήκε μέσα στα δικά τους γήπεδα κι έζησε από κοντά κι από πρώτο χέρι όλο τους το αντιδημοκρατικό «μεγαλείο».
Η Γερμανία βρίσκεται ήδη αυτή τη στιγμή σε μια διαδικασία κατάστρωσης του επόμενου σχεδίου, που είναι ο τεμαχισμός των αρμοδιοτήτων των ευρωπαϊκών οργάνων και η ανάθεσή τους σε «ανεξάρτητες αρχές» που δεν θα επηρεάζονται (sic) από τις ορέξεις των εκλεγμένων πολιτικών. Όπως αυτή που υποτίθεται ότι θα αναλάμβανε τις ελληνικές ιδιωτικοποιήσεις ύψους 50 δις ευρώ, που εντελώς τυχαία αποτελεί ένα Ταμείο με επικεφαλής του την γερμανική πολιτική ελίτ κι έδρα το Λουξεμβούργο της απόλυτης αδιαφάνειας και των σκανδάλων φοροαποφυγής. Η γερμανική κυβέρνηση δηλώνει, μάλιστα, πως είναι ιδιαίτερα ενοχλημένη από τη στάση του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στο ελληνικό ζήτημα – πόσω μάλλον όταν ο Λουξεμβούργιος πολιτικός δεν ήταν καν φιλικός απέναντι στην Ελλάδα και την κυβέρνησή της, πέρα από κάποιες μεθυσμένες δηλώσεις για τους Έλληνες που υποφέρουν.
Με αυτή τη στάση της η γερμανική κυβέρνηση έχει ήδη επιβεβαιώσει τον Γιάνη Βαρουφάκη κι όσα εκείνος λέει σε δεκάδες εφημερίδες που τυπώνουν τις απόψεις του στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά κ.λπ. Μάλιστα, στην πορεία του μετά την παραίτησή του, είδε ακόμη και ορισμένους κατά τα άλλα «εχθρικούς» Ευρωπαίους ΥΠΟΙΚ, όπως τον Ισπανό Λουίς ντε Γκίντος, να λένε εκ των υστέρων πως μέσα στις συνεδριάσεις του Eurogroup ο πρώην ΥΠΟΙΚ δεν έλεγε και τόσο άσχημα πράγματα. Φυσικά, φοβούνταν να πουν δημοσίως κάτι τέτοιο τότε.
Επομένως, ο Βαρουφάκης –που ψήφισε μνημόνιο- έχει ξεκινήσει μια προσωπική καμπάνια για να δείξει σε όσους θέλουν πραγματικά να δουν, πώς είναι στ’ αλήθεια η ΕΕ και τα όργανά της. Ποιά είναι η άποψη όσων τη διοικούν, πόσο αντιδημοκρατική είναι, και ποιό είναι το μέλλον της. Ένα μέλλον εξαιρετικά τρομακτικό, με χώρες-αποικίες χρέους και υπερανεπτυγμένους δανειστές οι οποίοι επιβάλλονται καθολικά σε εκατομμύρια ανθρώπους μέσω του φόβου, μόνο και μόνο για να διατηρήσουν αναλλοίωτο το μοντέλο των τεράστιων (γερμανικών) πλεονασμάτων και της παραγωγικής ανυπαρξίας της ευρω-περιφέρειας.
Γι’ αυτόν και μόνο τον λόγο, μέσα σε αυτήν την μαύρη Ευρώπη, ο Γιάνης Βαρουφάκης κάνει μια πραγματικά χρήσιμη δουλειά.
Μόνο που κι ο ίδιος ψήφισε μνημόνιο. Κι αυτό δεν θα το ξεχάσουμε ποτέ.
(Σύμφωνα με ρεπορτάζ της ΕΦΣΥΝ η ελληνική κυβέρνηση είχε ένα μυστικό σχέδιο σε περίπτωση που κατέρρεαν οι συνομιλίες και οδηγούνταν η χώρα εκτός ευρώ. Κύριο μέρος του σχεδίου αυτού ήταν να ελεγχθούν όλες οι υποθέσεις διαφθοράς εκατομμυρίων (ή και δισεκατομμυρίων) ευρώ στην Ελλάδα όπου εμπλέκονται γερμανικές εταιρείες. Αφήνεται, δηλαδή, να εννοηθεί ότι εφόσον η Γερμανία δέχτηκε να ανοίξει η συζήτηση για το νέο δάνειο, όλα πάνε πίσω. Μόνο στη μαφία γίνονται αυτά. Και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η απόλυτη μαφία)
(Η ποινικοποίηση του Grexit από τα σιχαμένα ΜΜΕ και το κατεστραμμένο πολιτικό σύστημα του παρελθόντος κάνει το ίδιο καλό που έκαναν και οι γελοίες επιθέσεις φόβου πριν το δημοψήφισμα. Όλο και περισσότεροι πολίτες εξοικειώνονται με την ιδέα της εξόδου από το ευρώ. Προσωπικά θεωρώ ότι το ποσοστό όσων θέλουν να μείνουν σε αυτό το ευρώ και να υποφέρουν χωρίς λόγο, κι όσων θέλουν να βγουν για να δοκιμάσουν μήπως η ταλαιπωρία που θα έρθει θα αξίζει πραγματικά τον κόπο, είναι σχεδόν 50-50)

Οσονούπω…

by Sotos

Τους καταλαβαίνω τους ανθρώπους που αγωνίστηκαν να φύγει η προηγούμενη κυβέρνηση (με ό,τι μέσο διέθεταν, όποιο κι αν ήταν αυτό: συμμετοχή στις πορείες, ανοιγμένο κεφάλι δικό σου ή του διπλανού σου, εθελοντική εργασία σ’ ένα κοινωνικό ιατρείο, όλο κι όλο ένα μοναχικό πληκτρολόγιο ή, έστω, μόνο μια ψήφος· και για κάποιους όλα αυτά μαζί, και άλλα). Είχαν δει κάποιαν ελπίδα σε μιαν άλλη κυβέρνηση.

Ήρθε όμως η κατραπακιά από τις Βρυξέλλες κι έκανε την ψυχή τους θρύψαλα. Με την ψυχή τους θρύψαλα, βάλλουν τώρα κατά πάντων.

Έτσι πάει, άμα διαλυθείς ψυχικά. Οι σαμαροβενιζέλοι και οι αδωνηδοβορίδηδες αφήνονται έρημοι στο μεταθανάτιο πουργκατόριο, για να γίνει σε μια νύχτα ο Αλέξης Τσίπρας άνθρωπος που πούλησε την ψυχή του στο διάβολο, η Νάντια Βαλαβάνη αρχιλαμόγιο που ειδοποιούσε μάνα της και ξαδέρφια της να σηκώσουν τα λεφτά τους από την τράπεζα, ο Γιάνης Βαρουφάκης υπόδειγμα αποδιοπομπαίου τράγου κ.τ.λ. Κι όσο ο Αλέξης Τσίπρας δεν τους καλύπτει, τόσο θεριεύει κι η θεωρία ότι ο Αλέξης Τσίπρας είχε πουλήσει την ψυχή του από καιρό.

Τα βοθροκάναλα που χρόνια τώρα παίζουν πρόστυχα με την ψυχή μας την ξέρουν άραγε αυτή μας την ψυχική κατάσταση; Την ξέρουν, αλλά δεν έχει σημασία. Είτε την ξέρουν, είτε δεν την ξέρουν, έχουν το θέμα των αδειών μπροστά τους, και, σε κάθε περίπτωση, θα έκαιγαν όποιον θεσπίζει άδειες, με όση λύσσα τους έχει απομείνει. Απρόσμενος σύμμαχος στο πλευρό τους όποιος διακινεί την πονηρή και ύπουλη ιδέα ότι ο Αλέξης Τσίπρας, αφού έχει πουλήσει την ψυχή του στο διάβολο, τα έχει βρει και με τους καναλάρχες. Αλλά… Πόσοι είναι, εδώ που τα λέμε, εκείνοι που το πιστεύουν αυτό; Και πόση βάση μπορεί να έχει μια τέτοια θεωρία; Κοντός ψαλμός αλληλούια.

Τα άλλα κόμματα; Αλήθεια, τι γίνεται με τα άλλα κόμματα;

Παραμιλάνε. Αυτό γίνεται. Η Φώφη ζητάει από τον Τσίπρα να διαγράψει τον Βαρουφάκη. Τρίχες! Και τι έγινε; Ο Βαγγέλας ζητάει να κληθεί ο Βαρουφάκης στην Εξεταστική για τα Μνημόνια. Τρίχες! Και τι έγινε; Ο Ποταμάκης ζητάει λίγο από όλα. Όχι τρίχες. Περούκα ολόκληρη!

Μια ωραία Κυριακή όμως, οσονούπω, θα μπούμε πίσω από το παραβάν. Οι τρεις τους αυτοί θα έχουν ήδη σκοτωθεί αναμεταξύ τους, για να μοιραστούν ένα 33% το πολύ. Και το ίδιο απόγευμα που θα ανοίξουν οι κάλπες θα τελειώσει το καλαμπούρι.

Διότι μπορεί να κάνει κανείς πολλά με την ψήφο του. Ακόμα και να μετανιώνει μια ζωή και να αυτομαστιγώνεται σαν καπουτσίνος μοναχός. Αλλά κανένας δεν διαλέγει να σκοτώσει ο ίδιος με τα χέρια του την τελευταία του ελπίδα. Εκτός πια αν, μαζί με την ψυχή του, έχουν γίνει θρύψαλα και τα μυαλά του. Ή αν δεν έχει βρει το σθένος απλώς να τα τινάξει στον αέρα.

Η αποικιακή προέλευση του ελληνικού μνημονίου

του Τζέιμι Μάρτιν

 

Όταν, πριν δύο εβδομάδες, δημοσιεύθηκαν στον τύπο οι σκληροί όροι του νέου «προγράμματος διάσωσης» για την Ελλάδα, πολλοί διερωτήθηκαν εάν η χώρα μπορεί ακόμα να θεωρείται κυρίαρχο κράτος. Ο όρος «αποικία χρέους», τον οποίο χρησιμοποιούσε από καιρό ο ΣΥΡΙΖΑ και οι υποστηρικτές του, άρχισε ξαφνικά να εμφανίζεται παντού στον τύπο. Ακόμη και οι Financial Times χρησιμοποίησαν αυτοκρατορικού τύπου ορολογία: «μια διάσωση με όρους σαν αυτούς που καθορίστηκαν στις Βρυξέλλες», έγραψαν σε ένα εντιτόριαλ της 13ης Ιουλίου, «κινδυνεύει να μετατρέψει τη σχέση με την Ελλάδα σε σχέση αποικιακού επικυρίαρχου προς τον υποτελή του».

Διατυπώσεις όπως αυτές οδήγησαν σε ιστορικές συγκρίσεις. Ως ένας δυνατός παραλληλισμός αναφέρθηκε η Αίγυπτος των τελών του δέκατου ένατου αιώνα. Το 1876, καθώς η υπερχρεωμένη Αίγυπτος βρισκόταν κοντά στην πτώχευση, ο Χεδίβης Ισμαήλ Πασάς συμφώνησε να δημιουργηθεί μια διεθνής επιτροπή, στελεχωμένη από Ευρωπαίους, που να έχει εποπτεία του αιγυπτιακού προϋπολογισμού και έλεγχο επί ορισμένων πηγών δημόσιων εσόδων, με σκοπό να εξασφαλίσει την έγκαιρη εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους. Η ρύθμιση αυτή άνοιξε μια νέα και παρατεταμένη περίοδο έντονης ευρωπαϊκής επέμβασης στην Αίγυπτο –η Caisse de la Dette Publique καταργήθηκε μόλις το 1940.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, η σύγκριση με την Αίγυπτο του δέκατου ένατου αιώνα εξυπηρετεί μια πολεμική χρήση κυρίως ως μεταφορά: οι ηγέτες της ευρωζώνης δεν πρέπει να αντιμετωπίζουν την Ελλάδα σαν να ήταν ημι-αποικιακό έδαφος. Αλλά εδώ λειτουργεί κάτι περισσότερο, που δεν είναι απλώς μεταφορά –τουλάχιστον ιστορικά μιλώντας. Όπως έχουν δείξει πρόσφατες έρευνες στη διεθνήιστορία, υπάρχουν σημαντικές, και συχνά συσκοτισμένες, συνέχειες ανάμεσα στους θεσμούς και τις πρακτικές του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού και τα συστήματα παγκόσμιας διακυβέρνησης που δημιουργήθηκαν ή επεκτάθηκαν κατά το δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα[1].

Μία τέτοια περίπτωση είναι και η διεθνής χρηματοπιστωτική εποπτεία και διοίκηση. Η πρώτη φορά που ένας διεθνής οργανισμός επέβλεψε ένα πρόγραμμα λιτότητας σχεδιασμένο για να κερδίσει την εμπιστοσύνη ξένων δανειστών, ήταν ακριβώς η εμπειρία του εξωτερικού δημοσιονομικού ελέγχου στην Αίγυπτο, καθώς και σε άλλες παρόμοιες «αποικίες χρέους», η οποία δημιούργησε ένα μοντέλο για το πώς πρέπει να σχεδιάζεται ένα τέτοιο πρόγραμμα.

Την άνοιξη του 1921, η νεαρή τότε Κοινωνία των Εθνών, ενώ ακόμα πάλευε να προσδιορίσει τον οικονομικό της ρόλο, κλήθηκε να βοηθήσει στη διάσωση του ηττημένου και διαμελισμένου αυστριακού κράτους από τον εξοντωτικό υπερπληθωρισμό και την οικονομική αστάθεια[2]. Άρχισε αμέσως τη δουλειά για ένα φιλόδοξο διεθνές πρόγραμμα οικονομικής ανασυγκρότησης[3]. Τίποτε παρόμοιο δεν είχε επιχειρηθεί μέχρι τότε στην καρδιά της Ευρώπης· το μόνο πραγματικό σχετικό προηγούμενο προερχόταν από τη διακυβέρνηση εδαφών υπερπόντιων ή –για την περίπτωση της Ελλάδας τη δεκαετία του 1890- της ευρωπαϊκής περιφέρειας.

Το μείζον πρόβλημα που αντιμετώπιζαν από την πρώτη στιγμή οι υπάλληλοι της ΚτΕ στην Αυστρία ήταν: πώς να βασιστούν στο νέο και αδύναμο μετά την κατάρρευση των Αψβούργων κράτος, ώστε να πραγματοποιήσει τις επώδυνες μεταρρυθμίσεις που θεωρούσαν απαραίτητες –την άμεση παύση της εκτύπωσης χρήματος και μια γερή δόση δημοσιονομικής λιτότητας; Εάν έκανε αυτές τις μεταρρυθμίσεις, το αυστριακό κράτος θα μπορούσε να ζητήσει ξένα δάνεια και σταδιακά να ξαναρχίσει κανονική οικονομική δραστηριότητα. Αλλά ήταν σαφές ότι όλα αυτά δεν θα ήταν δημοφιλή στην κοινωνία: η Αυστρία είχε ένα από τα ισχυρότερα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα και μερικά από τα καλύτερα οργανωμένα συνδικάτα στην Ευρώπη. Η απόλυση χιλιάδων υπαλλήλων, οι περικοπή επιδομάτων και η αύξηση φόρων δεν ήταν αστείο· οι εργατικές ταραχές θα ήταν αναπόφευκτες, φοβούνταν οι αξιωματούχοι της ΚτΕ.

Αυτό που χρειαζόταν ήταν ένα σύστημα εξωτερικής εποπτείας στη Βιέννη, υπό την ηγεσία κάποιου που να μην προέρχεται από την Αυστρία και να μην εμπλέκεται στην εθνική πολιτική. Ένας «ουδέτερος» πειθαρχητής, με άλλα λόγια, ο οποίος να φροντίσει ώστε το κράτος θα έκανε ό,τι μπορούσε για να σταθεροποιήσει το νόμισμα –ακόμη και απέναντι σε εσωτερικές πολιτικές αναταραχές. Οι ξένοι δανειστές ζήτησαν επίσης να εκχωρηθεί εξωτερική εποπτεία επί των περιουσιακών στοιχείων του αυστριακού κράτους ως εξασφάλιση των δανείων τους. Χωρίς αυτές τις εγγυήσεις, φοβούνταν οι υπάλληλοι της ΚτΕ, λίγοι θα έστελναν τα χρήματά τους στην Αυστρία. Προκειμένου να κριθεί άξιο εξωτερικής βοήθειας, το αυστριακό κράτος έπρεπε έτσι να δεχθεί δραματική περιστολή της κυριαρχίας του.

Τα μόνα μοντέλα για μια τέτοια χρηματοπιστωτική εποπτεία προέρχονταν από τη διοίκηση του δημόσιου χρέους κρατών και αποικιών εκτός Ευρώπης, ή στην περιφέρειά της, το δέκατο ένατο και τις αρχές του εικοστού αιώνα: την Αίγυπτο, την Οθωμανική Τουρκία, την Κίνα, τη Δομινικανή Δημοκρατία, την Τυνησία, την Ελλάδα και ούτω καθεξής. Αυτά τα υπό εξωτερική διοίκηση συστήματα ελέγχου θεσπίζονταν συνήθως σε περιπτώσεις όπου οι ξένοι δανειστές, φοβούμενοι απώλειες, πίεζαν τις κυβερνήσεις τους να παρέμβουν διπλωματικά ή ακόμη και να εισβάλουν στο κράτος ή την αποικία-οφειλέτη. Στη συνέχεια, ζητούσαν να μεταφερθεί ο έλεγχος της δημοσιονομικής πολιτικής του οφειλέτη σε μια εξωτερική επιτροπή η οποία να επιβλέπει τις δημόσιες δαπάνες, ώστε να μην θέτουν σε κίνδυνο την εξυπηρέτηση του χρέους, και ενίοτε να αναλαμβάνει τον άμεσο έλεγχο των πηγών κρατικών εσόδων.

Στις αρχές του 1920, οι τραπεζίτες στη Βρετανία, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη δεν έβλεπαν το πρόβλημα της αυστριακής χρηματοπιστωτικής αστάθειας τόσο διαφορετικό από τις προηγούμενες περιπτώσεις. Αν ήταν να δοθούν δάνεια, επέμειναν ότι έπρεπε να δημιουργηθεί στη Βιέννη ένα σύστημα φορολογικού ελέγχου ουσιαστικά ταυτόσημο με εκείνο της Δημόσιας Διοίκησης του Οθωμανικού Χρέους ή της Υπηρεσίας Ναυτιλιακών Τελωνείων της Κίνας. Οι αξιωματούχοι της ΚτΕ διαμαρτύρονταν: τέτοιες μορφές διοίκησης δεν μπορούν να ασκηθούν άμεσα στην «πολιτισμένη» Ευρώπη χωρίς να προκαλέσουν σοβαρή πολιτική δυσαρέσκεια. Καμία άλλη παρόμοια κατάργηση της οικονομικής κυριαρχίας ενός λευκού, ευρωπαϊκού, χριστιανικού κράτους δεν είχε ξαναγίνει ποτέ πριν –με εξαίρεση την Ελλάδα.

Παρ’ όλα αυτά, οι αξιωματούχοι της ΚτΕ μελέτησαν αυτούς τους μηχανισμούς επιβολής του χρέους και τους χρησιμοποίησαν ως πρότυπα για την Αυστρία. Επί τόπου, υπεύθυνος του προγράμματος της ΚτΕ ορίστηκε ένας «Γενικός Επίτροπος», ο οποίος έδρευε στη Βιέννη και διέθετε δικαίωμα βέτο επί του αυστριακού προϋπολογισμού. Μπορούσε να αρνηθεί να διαθέσει κεφάλαια αν οι αυστηρές μεταρρυθμίσεις που ζητούσε δεν προχωρούσαν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα. Λογοδοτούσε σε μια πολυεθνική Επιτροπή Ελέγχου, και το όλο σύστημα είχε στηθεί και συντονιζόταν από την Οικονομική Επιτροπή της ΚτΕ στη Γενεύη. Ως Γενικός Επίτροπος επιλέχθηκε ο δήμαρχος του Ρότερνταμ, Alfred Rudolf Zimmerman, που βασικό του προσόν ήταν ότι είχε καταστείλει επιτυχώς μια σοσιαλιστική εξέγερση το 1918. Γρήγορα έγινε ένας από το πιο ισχυρούς –και πιο μισητούς- ανθρώπους στη Βιέννη.

Οι αξιωματούχοι της ΚτΕ αφιέρωσαν πολύ κόπο για να πείσουν ότι το σύστημα που σχεδίασαν για την Αυστρία δεν ήταν ίδιο με εκείνα που εφαρμόστηκαν στην Αίγυπτο, την Τουρκία και την Κίνα: εδώ, οι ιδιώτες δανειστές δεν ανέλαβαν άμεσα τον έλεγχο της αυστριακής φορολογικής πολιτικής· κάτι τέτοιο ήταν αδιανόητο, επέμειναν, σε ένα μοντέρνο και «πολιτισμένο» ευρωπαϊκό κράτος. Απλώς εδώ η Κοινωνία των Εθνών θα χρησίμευε ως μεσολαβητής, ή ως «μαξιλαράκι», μεταξύ των δανειστών και του αυστριακού κράτους. Αυτό θα έκανε μικρότερη την ταπείνωση που ένιωθαν οι Αυστριακοί, ενώ παράλληλα θα απέτρεπε τους ξένους δανειστές από το να πιέζουν τις κυβερνήσεις τους για εισβολή κάθε φορά που είχαν απώλειες. Αντί να ζητούν κανονιοφόρους, θα μπορούσαν τώρα να υποβάλλουν τις καταγγελίες τους στη Γενεύη.

Οι γραφειοκράτες και εμπειρογνώμονες που είχαν αναλάβει την ανασυγκρότηση της Αυστρίας επέμεναν να τονίζουν ότι εκτελούσαν την αποστολή ενός καθαρά ουδέτερου διεθνούς οργανισμού. Αυτό το έκαναν, εν μέρει, για να αποκρύψουν αυτό που ήταν προφανές σε όλους τους παρατηρητές: ότι το σύστημά τους για την Αυστρία είχε πράγματι πολλά κοινά με εκείνα που είχαν σχεδιαστεί για τον μη-ευρωπαϊκό κόσμο. Τα χρόνια εκείνα, για παράδειγμα, η «οθωμανοποίηση» είχε γίνει ένας δημοφιλής μειωτικός όρος στη Γερμανία, καθώς αυξάνονταν οι φόβοι ότι μια παρόμοια λύση επρόκειτο να επιβληθεί και στο Βερολίνο[4]. Οι αξιωματούχοι της ΚτΕ αντιμετώπιζαν συχνά επικρίσεις ότι η δραστηριότητά τους στη Βιέννη συνιστούσε δραματική παραβίαση της κυριαρχίας της Αυστρίας, και ακόμη ότι είχαν εκμεταλλευτεί τη μεταπολεμική αδυναμία της χώρας για να «επιβάλουν μια ξένη τυραννία»[5].

Αυτό που είχαν φέρει στη Βιέννη μπορεί να μην ήταν ακριβώς μια οθωμανικού ή κινεζικού τύπου διοίκηση του δημόσιου χρέους, αλλά δεν απείχε και πολύ[6].

Η Κοινωνία των Εθνών καθιέρωσε παρόμοια προγράμματα οικονομικής ανασυγκρότησης σε πολλά διαφορετικά κράτη της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης τα επόμενα χρόνια. Αν και η χρηματοοικονομική σταθερότητα της Ευρώπης δεν άντεξε ούτε μέχρι τη δεκαετία του 1930, το έργο της ΚτΕ στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη είχε μια μακρά μετά θάνατον ζωή, καθώς αποτέλεσε σημαντική πηγή εμπειρίας και τεχνογνωσίας για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο[7].

Εδώ λοιπόν μπορεί να βρεθεί η απώτερη προέλευση των μεταγενέστερων προγραμμάτων «διαρθρωτικών προσαρμογών» του ΔΝΤ, όπως και του πρόσφατου ελληνικού προγράμματος διάσωσης. Όταν αυτά τα πρώιμα σχέδια ανασυγκρότησης άρχιζαν να τίθενται σε εφαρμογή, οι σχεδιαστές τους δεν είχαν πολλά παραδείγματα από τα οποία να αντλήσουν έμπνευση. Το καλύτερο που βρήκαν να κάνουν ήταν να επαναφέρουν μια μορφή ημι-αποικιακής διοίκησης πίσω στη μητρόπολη –μολονότι ήξεραν ότι αυτό μπορεί να δημιουργήσει ένα επικίνδυνο προηγούμενο για την αντιμετώπιση ενός κυρίαρχου ευρωπαϊκού κράτους.

Ο Jamie Martin είναι υποψήφιος διδάκτορας στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Πρώτη δημοσίευση: The Colonial Origins of the Greek Bailout. Μετάφραση: Α.Γ. Χρησιμοποιήθηκε αυτούσια η εικονογράφηση από το πρωτότυπο.

[1] Πιο πρόσφατα, στο Susan Pedersen, The Guardians: The League of Nations and the Crisis of Empire (Oxford: Oxford University Press, 2015).

[2] Βλ. Patricia Clavin, Securing the World Economy: The Reinvention of the League of Nations, 1920-1946 (Oxford: Oxford University Press, 2013), για μια πρωτοποριακή μελέτη του οικονομικού έργου της Κοινωνίας των Εθνών.

[3] Η πληρέστερη ανάλυση της οικονομικής ανασυγκρότησης της Αυστρίας από την ΚτΕ είναι του Nathan Marcus, The most thorough account of the League’s financial reconstruction of Austria is in Nathan Marcus, “Credibility, Confidence and Capital: Austrian reconstruction and the collapse of global finance, 1921-1931.” αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, New York University, 2012.

[4] Stefan Ihrig, Atatürk in the Nazi Imagination (Cambridge, MA: Harvard University Press, 2014), 26.

[5] Salter, “General Survey,” in League of Nations, The Financial Reconstruction of Austria: General Survey and Principal Documents (Geneva, 1926), 82.

[6] Η Anne Orde υποστηρίζει ότι η διοίκηση της ΚτΕ στην Αυστρία στην πραγματικότητα προέβλεπε μεγαλύτερο έλεγχο στα δημόσια οικονομικά από ό,τι το οθωμανικό και το κινεζικό αντίστοιχό της. Βλ. Orde, British Policy and European Reconstruction After the First World War (Cambridge: Cambridge University Press, 1990), 144-145.

[7] Για το σημείο αυτό, βλ. Louis Pauly, “The League of Nations and the Foreshadowing of the International Monetary Fund.” Essays in International Finance, 201 (Princeton: Princeton University Press, 1996), 1-52.

πηγή:

nomadicuniversality

Βαρουφάκης: Πώς ο Σόιμπλε ξεφτίλιζε και την Γαλλία

Κατά την πρώτη μου συνάντηση του Eurogroup στις 11 Φεβρουαρίου, έδωσα στους συνομιλητές μου ένα απλό μήνυμα: «Η κυβέρνησή μας θα είναι ένας αξιόπιστος εταίρος.  Θα κάνουμε τα πάντα για να βρεθεί κοινό έδαφος με το Eurogroup, με βάση μια τριπλή στρατηγική για την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων της Ελλάδας:

 1. Μια σειρά από βαθιές μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των θεσμών μας και την καταπολέμηση της διαφθοράς, της φοροδιαφυγής, της ολιγαρχίας και  την τοκογλυφία 

2. Εξυγίανση των οικονομικών του κράτους, μέσω ενός πρωτογενούς πλεονάσματος μετρίου μεν αλλά βιώσιμου, το οποίο δεν απαιτεί υπερβολικές προσπάθειες του ιδιωτικού τομέα

3. Εξορθολογισμό, ή αναδιάρθρωση της δομής του χρέους μας, έτσι ώστε να επιτευχθεί αυτό το πρωτογενές πλεόνασμα κι ένας ρυθμός ανάπτυξης που απαιτείται για τη βελτιστοποίηση της αποπληρωμής των πιστωτών μας». Το Tvxs δημοσιεύει εκτενή αποσπάσματα από άρθρο του Γιάνη Βαρουφάκη, που φιλοξενείται στο ειδικό αφιέρωμα για την Ελλάδα  της  γαλλικής Le Monde Diplomatique το οποίο θα δημοσιευθεί την 1η Αυγούστου.

Λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 5 Φεβρουαρίου, έκανα την πρώτη μου επίσκεψη στον κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών. Προσπάθησα να τον διαβεβαιώσω, ότι θα μπορούσε να υπολογίζει σ’εμάς για τη διατύπωση προτάσεων, οι οποίες δεν θα ήταν μόνο προς το συμφέρον του ελληνικού λαού αλλά και όλων των ευρωπαϊκών λαών – Γερμανών, Γάλλων, Σλοβάκων, Φινλανδών, Ισπανών, Ιταλών, κλπ.

Δυστυχώς, καμία από τις ευγενείς προθέσεις μας δεν κίνησε κανένα ενδιαφέρον από τους ανθρώπους που έχουν τα ήνια της Ένωσης. Αυτό το σκληρό μάθημα επρόκειτο να το μάθουμε στους πέντε μήνες διαπραγματεύσεων που θα ακολουθούσαν…

Στις 30 Ιανουαρίου, λίγες ημέρες μετά τον διορισμό μου ως Υπουργό Οικονομικών, ο Πρόεδρος του Eurogroup, κ. Γερούν Ντάισελμπλουμ, με επισκέφθηκε. Μετά βίας είχαν περάσει λίγα λεπτά, όταν με ρώτησε τι προτίθεμαι να πράξω για το μνημόνιο, τη συμφωνία που η προηγούμενη κυβέρνηση είχε υπογράψει με την «τρόικα». Του είπα ότι η κυβέρνησή μας εκλέχθηκε για να επαναδιαπραγματευθεί. Εν συντομία, ότι θα επιδιώξει την αναθεώρηση, σε γενικές γραμμές, των δημοσιονομικών πολιτικών και των μέτρων που είχαν προκαλέσει τόσο μεγάλη ζημιά κατά την τελευταία πενταετία: Πτώση του ενός τρίτου του εθνικού εισοδήματος και κινητοποίηση ολόκληρης της κοινωνίας ενάντια στην ιδέα των μεταρρυθμίσεων.

Η απάντηση του κ. Ντάισελμπλουμ ήταν άμεση και κατηγορηματική: «Δεν γίνεται αυτό. Ή μνημόνιο ή αποτυχία του προγράμματος.» Με άλλα λόγια: Ή αποδεχόμαστε τις πολιτικές που επιβλήθησαν στις προηγούμενες κυβερνήσεις, παρόλο που έχουμε εκλεγεί για να τις αμφισβητήσουμε, δεδομένου ότι είχαν αποτύχει τόσο οικτρά, ή οι τράπεζες μας θα παρέμεναν κλειστές. Γιατί, μιλώντας με συγκεκριμένους όρους, αυτό συνεπάγεται μια «αποτυχία του προγράμματος» ενός κράτους μέλους, το οποίο δεν βρίσκει πρόσβαση στην αγορά: Η ΕΚΤ παύει κάθε χρηματοδότηση προς τις τράπεζες, οι οποίες στη συνέχεια δεν έχουν άλλη επιλογή από το κλείσιμο τους και την παύση λειτουργίας των ΑΤΜ τους.

Αυτή η καθόλου συγκαλυμμένη προσπάθεια εκβιασμού μιας κυβέρνησης μόλις εκλεγμένης ​δημοκρατικά, δεν ήταν η μόνη. Κατά τη συνεδρίαση του Eurogroup, έντεκα ημέρες αργότερα, ο κ. Ντάισελμπλουμ επιβεβαίωσε την περιφρόνησή του για τις πιο στοιχειώδεις δημοκρατικές αρχές. Αλλά ο Σόιμπλε ήταν σε θέση να τον ανταγωνιστεί. Ο Υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Μισέλ Σαπέν, έλαβε το λόγο με στόχο να τους καλέσει όλους, ώστε να βρεθεί ένα συμβιβασμός ανάμεσα στη διάρκεια της συμφωνίας, που ήταν ακόμα σε ισχύ και στο δικαίωμα του ελληνικού λαού να μας δώσει εντολή να επαναδιαπραγματευθούμε σημαντικές διατάξεις της συμφωνίας. Μιλώντας λίγο μετά από αυτόν, ο Σόιμπλε δεν θα χάσει ούτε στιγμή να επαναφέρει τον κ. Σαπέν σ’αυτό που θεωρούσε εκείνος ως τάξη: «Δεν μπορούμε να αφήσουμε τις εκλογές να αλλάξουν κάτι», είπε έτσι κοφτά, με μια μεγάλη πλειοψηφία των υπουργών να συναινούν με την 

γνώμη του αρχηγού.

Έχω χάσει τον λογαριασμό πόσες φορές βρεθήκαμε μπροστά στο φάντασμα του κλεισίματος των τραπεζών μας, επειδή αρνούμασταν να δεχθούμε ένα πρόγραμμα το οποίο είχε αποδείξει την αναποτελεσματικότητα του. Οι πιστωτές και το Eurogroup έκλειναν τα αφτιά στα οικονομικά επιχειρήματά μας. Ήθελαν να παραδοθούμε. Με κατηγόρησαν ακόμη και για το ότι τόλμησα να τους διδάξω ένα μάθημα»…

Η είσοδος των τεχνοκρατών στον γύρο των διαπραγματεύσεων επιβεβαίωσε τους χειρότερους φόβους μας. Δημοσίως, οι πιστωτές διατυμπάνιζαν την επιθυμία τους να πάρουν τα χρήματά τους και να δουν την Ελλάδα να κάνει μεταρρυθμίσεις. Στην πραγματικότητα, είχαν ένα στόχο: Να ταπεινώσουν την κυβέρνησή μας και να μας αναγκάσουν να συνθηκολογήσουμε, ακόμη και αν αυτό σήμαινε την οριστική αδυναμία των δανειστριών χωρών να ανακτήσουν τα λεφτά τους ή την αποτυχία του προγράμματος των μεταρρυθμίσεων που μόνο εμείς θα μπορούσαμε να πείσουμε τους Έλληνες να το αποδεχθούν.

Πολλές φορές προτείναμε να επικεντρωθούν οι νομοθετικές προσπάθειές μας σε τρεις ή τέσσερις τομείς, σε συμφωνία με τους «θεσμούς»: Μέτρα για τη μείωση της φοροδιαφυγής, για την προστασία της δημοσιονομίας από τις πιέσεις της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, για  την καταπολέμηση της διαφθοράς κατά την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων, για τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, κ.λπ. Κάθε φορά η απάντηση ήταν η ίδια: «Φυσικά και όχι! Κανένας νόμος δεν έπρεπε να ψηφιστεί πριν από μια ενδελεχή επανεξέταση της κατάστασής μας». 

Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο της «ομάδας των Βρυξελλών», μας ζητήθηκε για παράδειγμα να παρουσιάσουμε το σχέδιό μας για τη μεταρρύθμιση του ΦΠΑ. Προτού καν καταλήξουμε σε συμφωνία για το θέμα αυτό, οι εκπρόσωποι της «τρόικας» αποφάσιζαν να προχωρήσουν στο θέμα της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος. Είχαν μόλις και μετά βίας ακούσει τις προτάσεις μας, τις οποίες έκριναν καλές για το καλάθι των αχρήστων και προχωρούσαν, για παράδειγμα, στο εργατικό δίκαιο. Αφού έκαναν ένα πέρασμα τις προτάσεις μας και σ’αυτόν τον τομέα, έφταναν στις ιδιωτικοποιήσεις, και ούτω καθεξής. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, οι συζητήσεις να πηγαίνουν από το ένα θέμα στο άλλο, χωρίς να είμαστε σε θέση να συμφωνήσουμε σε ο,τιδήποτε ή να διαπραγματευτούμε σοβαρά. Για μήνες, οι εκπρόσωποι της «τρόικας» εργάστηκαν για να εμποδίσουν την ομαλή λειτουργία των συνομιλιών, επιμένοντας να καλύψουμε όλα τα θέματα, με αποτέλεσμα να μην έχουμε ρυθμίσει κανένα συγκεκριμένα. Μια γάτα που κυνηγά την ουρά της, θα ήταν περισσότερο αποτελεσματική.

Εν τω μεταξύ, χωρίς να έχει γίνει καν η παραμικρή πρόταση και απειλώντας να διακόψουν τις διαπραγματεύσεις, σε περίπτωση που θα είχαμε το θράσος να δημοσιεύσουμε τα δικά μας έγγραφα, οργάνωναν διαρροές στον Τύπο δικών τους εμπιστευτικών εγγράφων, προσποιούμενοι ότι οι προτάσεις μας ήταν «αδύναμες», «κακοσχεδιασμένες», «ελάχιστα αξιόπιστες». Με την ελπίδα ότι μια μέρα θα συμφωνήσουν να παίξουν το παιχνίδι και να βρεθεί μια μέση οδός, συμφωνήσαμε να συμμετάσχουμε σ’αυτή τη φάρσα.

Το πιο θλιβερό ήταν ίσως το να παραβρεθώ μπροστά στην ταπείνωση της Επιτροπής και των ελάχιστων υπουργών Οικονομικών που ήταν καλοπροαίρετοι προς το μέρος μας. Το να ακούω ανθρώπους σε υψηλές θέσεις στην Επιτροπή και στη γαλλική κυβέρνηση να λένε ότι «η Επιτροπή πρέπει συμμορφωθεί με τις διαπιστώσεις του Προέδρου του Eurogroup» ή ότι «η Γαλλία δεν είναι πια αυτό που ήταν», σχεδόν με έκανε να κλάψω. Για να μην αναφέρουμε την απογοήτευσή μου, όταν ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, μου είπε, στις 8 Ιουνίου στο γραφείο του, ότι δεν παρέχει συμβουλές σχετικά με τον καλύτερο τρόπο για να αποφευχθεί το ατύχημα – μια εξόδου από τοευρώ – η οποία, ωστόσο, θα μπορούσε να αποδειχθεί εξαιρετικά δαπανηρή για την Ευρώπη.

Στο τέλος του Ιουνίου, παραδοθήκαμε και δέχθηκαμε τις περισσότερες από τις απαιτήσεις της «τρόικας». Με μία εξαίρεση: Επιμείναμε σε μια μικρή αναδιάρθρωση του χρέους μας, χωρίς κούρεμα, μέσω της ανταλλαγής μετοχών. Στις 25 Ιουνίου, παρευρέθηκα στο προτελευταίο μου Eurogroup. Μου παρουσίασαν την τελευταία πρόταση της «τρόικα», εν είδει τελεσιγράφου, «take it or leave it». Είχαμε υποχωρήσει σε πάνω από τα εννέα δέκατα των απαιτήσεων των εταίρων μας και περιμέναμε να κάνουν μια προσπάθεια, ώστε να πετύχουμε κάτι που να μοιάζει με μια έντιμη συμφωνία. Επέλεξαν, αντ’αυτού, να σκληρύνουν τη στάση τους σχετικά με το ΦΠΑ, για παράδειγμα. Δεν επιτρεπόταν πλέον καμία αμφιβολία. Αν συμφωνούσαμε να το υπογράψουμε, αυτό το κείμενο θα κατέστρεφε τα τελευταία απομεινάρια του ελληνικού κράτους πρόνοιας. Απαιτούσαν από μας μια θεαματική συνθηκολόγηση που να δείχνει στα μάτια του κόσμου ότι γονατίσαμε.

Κανένας λαός της περιοχής δεν θα πρέπει ποτέ πια να διαπραγματεύεται υπό φόβο.

Γιάνης Βαρουφάκης

Πρώην Έλληνας Υπουργός Οικονομικών, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ

πηγή:

http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/baroyfakis-pos-o-soimple-kseftilize-kai-tin-gallia

Χάμπερμας: Αναξιοπρεπής η στάση της Γερμανίας απέναντι στην Ελλάδα

Σκληρή κριτική στην ηγεσία της Γερμανίας ασκεί ο μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας για ακόμη μία φορά, με αφορμή την Ελλάδα.  «Η ψυχρή και απότομη αντίδραση της γερμανικής κυβέρνησης στις ελληνικές προτάσεις ήταν αναξιοπρεπής», δηλώνει ο Γερμανός φιλόσοφος σε συνέντευξη που παραχώρησε στο γαλλικό περιοδικό L’Obs και θα δημοσιευτεί αύριο.«Ο απόηχος παγκοσμίως της τραχείας και τευτονικής συμπεριφοράς της Γερμανίδας καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ και του υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, η οποία στόχευε στο να οδηγήσει στην απομάκρυνση της Ελλάδας από την ευρωζώνη, δείχνει ότι η γερμανική κυβέρνηση έπεσε σε μία παγίδα – την ιστορική παγίδα μιας ημιηγεμονικής θέσης – από την οποία ακριβώς η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε καταφέρει να μας προστατεύσει έως σήμερα», υπογραμμίζει ο Χάμπερμας, που θεωρείται ως ένας από τους φιλοσόφους που συνέβαλαν περισσότερο στην οικοδόμηση της Ευρώπης.«Χωρίς την ύπαρξη πολιτικών δυνάμεων που θα κυβερνούν μαζί την πολιτική Ένωση, οι εθνικές μας οικονομίες θα αποκλίνουν ακόμα περισσότερο η μία από την άλλη», προειδοποιεί ακόμη ο Γερμανός διανοούμενος.Στην αντίπερα όχθη, ο Γιούργκεν Χάμπερμας φαίνεται να συντάσσεται με τη στάση που η Γαλλία κράτησε στο ελληνικό ζήτημα. Όπως λέει η πρόταση του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ για τη συγκρότηση ενός Κοινοβουλίου της Ευρωζώνης και ενός κοινού προϋπολογισμού, που θα μπορούσε σύμφωνα με τον ίδιο, να επιτρέψει στη Γαλλία να αναλάβει εκ νέου πρωτοβουλίες απέναντι στη Γερμανία στην αναζήτηση της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης, είναι μία πρόταση «ενδιαφέρουσα».Σύμφωνα με τον Γερμανό διανοούμενο ένα Κοινοβούλιο του Ευρώ θα μπορούσε να «εκλέγεται βάσει των κομμάτων και να αποτελείται από κοινοβουλευτικές ομάδες».Σε ό,τι αφορά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αυτή «πρέπει να διαθέτει τον δικό της προϋπολογισμό και να αναπτυχθεί σε μια πραγματική κυβέρνηση με διευρυμένες αρμοδιότητες. 

Η ίδια θα δίνει εξηγήσεις ενώπιον του Κοινοβουλίου του Ευρώ και της Ευρωομάδας», διευκρινίζει ο Γερμανός φιλόσοφος. 

πηγή:http://tvxs.gr/news/ellada/xampermas-anaksioprepis-i-stasi-tis-germanias-apenanti-stin-ellada