Τι θέλει να μας ταΐζει η μαμά εταιρεία Bayer που φέρνει τα μεταλλαγμένα της Monsanto στην Ευρώπη

Tο κολοσσιαίο τοξικό deal ανάμεσα στη Bayer και τη Monsanto ύψους 66 δις δολάρια, προμηνύει ένα νέο διατροφικό εφιάλτη για την Ευρώπη


Η εξαγορά της αμερικανικής Monsanto από τον Γερμανικό γίγαντα, την εταιρεία Bayer, δημιούργησε τη μεγαλύτερη εταιρεία γενετικά τροποποιημένων σπόρων και φυτοφαρμάκων.

Μετά από μήνες διαπραγματεύσεων, η γερμανική εταιρεία συμφώνησε να πληρώσει το αντίτιμο των 128 δολαρίων ανά μετοχή σε σχέση με τα 127,50 δολάρια ανά μετοχή που ήταν η προηγούμενη προσφορά.

Τι σημαίνει όμως αυτό το deal για το μέλλον της διατροφής και για την υγεία μας;
Σύμφωνα με στοιχεία από τα αρχεία της EPA (Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος) στις Ηνωμένες Πολιτείες, διαπιστώθηκε ότι η Monsanto γνώριζε ήδη από το 1981 ότι η ουσία glyphosate μπορεί να προκαλέσει καρκίνο στα θηλαστικά.

Πρόσφατα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κατέταξε την ουσία glyphosate (κύριο συστατικό του ζιζανιοκτόνου Roundup της Monsanto) στις «πιθανώς καρκινογόνες» για τον άνθρωπο, ενώ σημείωσε πως στα ζώα μπορεί να προκαλέσει γονοτοξικότητα. Η ανακοίνωση του ΠΟΥ προκάλεσε την άμεση αντίδραση της Monsanto, η οποία απαίτησε μέχρι και την απόσυρση της σχετικής έκθεσης!

Λίγο καιρό μετά, η αμφιλεγόμενη Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), σε ανακοίνωσή της, ήρθε σε πλήρη αντίθεση με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, στεκόμενη στο πλευρό του γίγαντα της βιοτεχνολογίας. Η EFSA έσπευσε να διαψεύσει την ακρίβεια των ευρημάτων των επιστημόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, διευκολύνοντας την επέλαση της Monsanto στην Ευρώπη.

Η ομάδα πίεσης GM-Free Cymru, που δίνει μάχη στην Ουαλία ενάντια στα γενετικά τροποποιημένα, αναζήτησε τα αρχεία της Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος, με σκοπό να ανακαλύψει τι ήταν γνωστό για την ουσία glyphosate κατά την χρονική περίοδο της αρχικής εγγραφής της.

Παρά το γεγονός ότι τα περισσότερα αρχεία είναι απόρρητα, έπειτα από αίτημα της Monsanto, το οποίο αποδέχθηκε η EPA, η ομάδα κατάφερε να εντοπίσει τα ευρήματα ορισμένων πειραμάτων σε ποντίκια, που είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά.

Σύμφωνα με τα σχετικά αρχεία, φαίνεται πως υπήρξε σημαντική βλάβη στα νεφρά και ανάπτυξη όγκων στα ποντίκια που χρησιμοποιήθηκαν σαν πειραματόζωα, ενώ σε όλες τις ομάδες δοκιμής οι ερευνητές βρήκαν άμορφο υλικό και κυτταρικά υπολείμματα.

Η EPA διαπίστωνε από το 1981 ότι οι ενδείξεις αυτές δεν ήταν καθόλου καλές και σε πρώτη φάση αρνήθηκε να εκδώσει NOEL (επίπεδο όπου δεν παρατηρούνται δυσμενείς επιπτώσεις), ζητώντας περισσότερες πληροφορίες και πρόσθετη έρευνα. Το 1982, η Monsanto παρουσίασε δικά της στοιχεία, τα οποία έδειχναν ότι ελαχιστοποιήθηκαν οι επιπτώσεις στα πειραματόζωα. 
Σε αυτή τη βάση, η EPA αποδέχθηκε ότι η glyphosate ήταν ακίνδυνη…

Ωστόσο, η Monsanto ήξερε ότι ο ανεξάρτητος έλεγχος των συγκεκριμένων μελετών, δυνητικά, θα μπορούσε να απειλήσει τις εμπορικές φιλοδοξίες της, και γι’ αυτό ζήτησε τα συγκεκριμένα αρχεία να παραμείνουν απόρρητα και να αντιμετωπίζονται ως εμπορικά μυστικά ερευνητικά έγγραφα.

Έτσι, δεν υπήρξε ποτέ αποτελεσματικός και ανεξάρτητος έλεγχος. Η Monsanto μαζί με την EPA διατήρησαν απόρρητα τα έγγραφα χωρίς να δίνουν πρόσβαση σε αμερόληπτους εμπειρογνώμονες, ενώ γνώριζαν για τις βλάβες που προκαλεί η ουσία στα θηλαστικά.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει η σχετική έκθεση της Gm-Free Cymru: «Είναι σαφές ότι η EPA γνώριζε για τις καρκινογόνες επιδράσεις από το 1981. Ήξερε ότι η glyphosate προκαλεί ανάπτυξη όγκων και νεφρική ανεπάρκεια στα πειραματόζωα. Ωστόσο, απέρριψε τα ευρήματα δίνοντας πράσινο φως στην Monsanto για να προωθήσει την ουσία στην αγορά».

 enallaktikos.gr

Διαβάστε ακόμη:
Τα 12 χειρότερα προϊόντα που έχουν φτιαχτεί από την Monsanto [λίστα]
400 πόλεις σε όλο τον κόσμο ενάντια στη Monsanto

Τα 12 χειρότερα προϊόντα που έχουν φτιαχτεί από την Monsanto [λίστα]

Τα 12 χειρότερα προϊόντα που έχουν φτιαχτεί από την Monsanto [λίστα]: Tα 12 πιο επιβλαβή προϊόντα που έχουν φτιαχτεί από τον γίγαντα της βιοτεχνολογίας, την Monsanto..Ζαχαρίνη, PCB's, πολυστυρένιο, πυρηνικά όπλα, DDT, διοξίνη. Βιβή Συργκάνη

Τσόμσκι – Ποιος είναι ο “ύποπτος” ρόλος των διανοούμενων στην κοινωνία;

Είστε ένας σημαντικός διανοητής της εποχής μας, ένα είδος αιώνιου αντιρρησία. Θα μπορούσαμε επίσης να πούμε ότι προσφέρετε «μαθήματα διανοητικής αυτοπροστασίας», ότι δίνετε τα κλειδιά που μας επιτρέπουν να προφυλαχθούμε από κάθε χειραγώγηση…

Νόαμ Τσόμσκι: Είναι ένα καθήκον που εναπόκειται στον καθένα.

Στην πραγματικότητα, ο ρόλος των διανοουμένων -κι αυτό ισχύει εδώ και χιλιάδες χρόνια- συνίσταται στο να κάνουν ό,τι πρέπει ώστε οι άνθρωποι να παραμένουν παθητικοί, υπάκουοι, αστοιχείωτοι και προγραμματισμένοι. Ο Ραλφ Ουάλντο Έμερσον, ο μεγάλος Αμερικανός συγγραφέας και φιλόσοφος του δεκάτου ενάτου αιώνα, όταν σχολίαζε τα εκπαιδευτικά προγράμματα είχε πει: «Πρέπει να εκπαιδεύσουμε το λαό έτσι ώστε να μη μας αρπάξει απ’ το λαιμό». Με άλλα λόγια πρέπει να τον καταστήσουμε τόσο παθητικό που δεν θα στραφεί εναντίον μας. Κι αυτός βασικά είναι ο ρόλος των διανοουμένων σε πολλούς τομείς. Φυσικά, υπάρχουν και εξαιρέσεις. Αλλά, γενικά, η παρατήρηση παραμένει έγκυρη.

Διαβάζοντάς σας, ανακαλύπτουμε ότι αγωνίζεστε εναντίον αυτού που ονομάζετε «κατασκευή συναίνεσης». Οι διανοούμενοι χρησιμεύουν και σ’αυτό;

Η έκφραση «κατασκευάζω συναίνεση» δεν είναι δική μου. Τη δανείστηκα από τον Ουόλτερ Λίπμαν, την πιο διακεκριμένη προσωπικότητα της αμερικανικής δημοσιογραφίας του εικοστού αιώνα, που ήταν κι αυτός ένα προοδευτικό πνεύμα. Από τη δεκαετία του 1920, επέστησε την προσοχή στη σημασία των τεχνικών που χρησιμοποιεί η προπαγάνδα για τον έλεγχο των μαζών και την κατασκευή συναίνεσης. Οι μηχανισμοί της δημοκρατίας που εφαρμόζουμε είναι σαφείς: Η χώρα πρέπει να κυβερνάται από «υπεύθυνους» πολίτες, μια πρωτοπορία —κάτι που μας θυμίζει το λενινισμό- κι οι υπόλοιποι πρέπει απλώς να κάθονται φρόνιμα. Γι’ αυτό, πρέπει να ελέγχονται οι σκέψεις τους και να τους ομαδοποιούμε σαν στρατιώτες. Παρεμπιπτόντως, αυτοί ακριβώς είναι οι όροι που χρησιμοποίησε ένας άλλος σημαντικός προοδευτικός διανοητής, ο Έντουαρντ Μπερνέις, ένας από τους ιδρυτές της τεράστιας βιομηχανίας των δημοσίων σχέσεων που, όπως ο Αίπμαν, συμμετείχε στην επίσημη μηχανή προπαγάνδας του Γοΰντροου Ουίλσον.

Από εκεί άντλησαν πολλές από τις ιδέες τους για την ανάγκη «ελέγχου της κοινής γνώμης» και για να εξασφαλίσουν ότι οι πολίτες θα μένουν μακριά από τη δημόσια ζωή. Αυτά τα θέματα είχαν καταστεί θεμελιώδη στη Μεγάλη Βρετανία και στις ΗΠΑ στη δεκαετία του 1920.

Γιατί ειδικά σ’ αυτές τις δυο χώρες;

Ήταν βιομηχανικές κοινωνίες, όπου υπήρχε πολύ μεγαλύτερη ελευθερία. Όσο περισσότερο απελευθερώνεται μια κοινωνία, τόσο πιο δύσκολο είναι να γίνει χρήση βίας και τόσο περισσότερη ενέργεια χρειάζεται να ξοδευτεί για να ελέγχονται οι απόψεις και η συμπεριφορά. Δεν είναι τυχαίο που η βιομηχανία της προπαγάνδας γεννήθηκε στη Μεγάλη Βρετανία και στις ΗΠΑ.

Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα -ιδιαίτερα η ναζιστικη Γερμανία με τον Γιόζεφ Γκέμπελς- είχαν κι αυτά σνμμετάσχει έντονα στην ανάπτυξη της βιομηχανίας της προπαγάνδας, όμως υπάρχει η αίσθηση ότι τα περιλαμβάνετε λιγότερο στις αναλύσεις σας…

Σωστά και υπάρχουν σημαντικές αιτίες γι’ αυτά. Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα είναι περισσότερο διαφανή, ερμηνεύονται πιο εύκολα και, τελικά, είναι λιγότερο ενδιαφέροντα. Επιπλέον, δεν έχουν ανάγκη να είναι πολύ αποτελεσματικά, γιατί κρατουν πάντα σε εφεδρεία τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τον καταναγκασμό και το φόβο. Εξάλλου, οι μελέτες που έχω διαβάσει δείχνουν ότι είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικά. Κι ακόμη, αναπτύχθηκαν αργότερα, υιοθετώντας καμιά φορά το μοντέλο δυτικών κρατών.

Κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο, πρώτα οι Βρετανοί κι υστέρα οι Αμερικανοί δημιούργησαν σημαντικά όργανα κυβερνητικής προπαγάνδας: το βρετανικό υπουργείο Πληροφοριών και την Επιτροπή για τη Δημόσια Ενημέρωση του Γούντροου Ουίλσον. Φυσικά, ο στόχος της Μεγάλης Βρετανίας ήταν να πείσει τις ΗΠΑ να μπουν στον πόλεμο. Η προπαγάνδα της απευθυνόταν κυρίως στους Αμερικανούς διανοουμένους και εκπλήρωσε το σκοπό της απόλυτα.

Στη συνέχεια, σπουδαίοι προοδευτικοί διανοούμενοι αλλη-λοσυγχαίρονταν για το ρόλο που είχαν παίξει προς αυτή την κατεύθυνση. Ήταν η πρώτη φορά στην Ιστορία, έγραφαν, που ένας πόλεμος ξεκίνησε όχι από τα στρατιωτικά ή τα οικονομικά συμφέροντα, αλλά από «τους έξυπνους ανθρώπους του έθνους», οι οποίοι, συχνά, το μόνο που έκαναν ήταν να επαναλαμβάνουν τα παραμυθία των βρετανικών υπηρεσιών προπαγάνδας. Εκείνη την εποχή, ο αμερικανικός λαός ήταν αντίθετος με την είσοδο των ΗΠΑ σ’ έναν ευρωπαϊκό πόλεμο. Το όργανο προπαγάνδας του Ουίλσον πέτυχε να μετατρέψει ένα λαό βασικά ειρηνόφιλο σε μια ορδή φανατικών κατά της Γερμανίας. Αυτό το αποτέλεσμα έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση στους Αμερικανούς διανοούμενους, αλλά και στον επιχειρηματικό κόσμο. Η βιομηχανία των δημοσίων σχέσεων γεννήθηκε κυρίως από αυτές τις επιτυχίες στον έλεγχο των ιδεών και της συμπεριφοράς από την προπαγάνδα, όπως το έλεγαν φωναχτά εκείνη την εποχή. Μόνο στη δεκαετία του 1930, ο όρος θα πέσει σε δυσμένεια και σήμερα χρησιμοποιείται κυρίως όταν αναφερόμαστε σε εχθρούς.

Αυτή η προπαγάνδα δεν εξαπάτησε μόνο τους Αμερικανούς. Οι Γερμανοί τη χρησιμοποίησαν σε μεγάλο βαθμό…

Οι Γερμανοί υπερεθνικόφρονες εντυπωσιάστηκαν κι αυτοί πολύ. Εκτιμώντας προφανώς ότι η αγγλοαμερικανική προπαγάνδα -που ξεπερνούσε κατά πολύ αυτή της Γερμανίας σε εύρος και σε παραποίηση- ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες της νίκης των συμμαχικών δυνάμεων, ο Χίτλερ ορκίστηκε ότι την επόμενη φορά η Γερμανία θα κατόρθωνε ν’ ανταποδώσει τα ίδια. Γνωρίζουμε τι συνέβη. Οι μπολσεβίκοι, επίσης, εντυπωσιάστηκαν από τα κατορθώματα της προπαγάνδας των δημοκρατικών χωρών και επιχείρησαν να ε-μπνευσθούν από αυτά, αλλά χωρίς μεγάλη επιτυχία. Η προπαγάνδα τους ήταν πολύ άτεχνη.

Θέλω να το τονίσω για άλλη μια φορά: όταν οι κοινωνίες εκδημοκρατίζονται, όταν ο καταναγκασμός παύει να είναι εύκολα χρησιμοποιούμενο όργανο ελέγχου και περιθωριοποίησης τότε, πολύ φυσικά, οι εκλεκτοί στρέφονται στην προπαγάνδα. Πρόκειται για ένα φαινόμενο, όχι απλώς φυσικό, αλλά και απολύτως συνειδητό, που έχει αναλυθεί ευρέως σε επιστημονικές και άλλες εργασίες που εκθειάζουν τη χρήση της προπαγάνδας.

Οι μεγάλες εταιρείες δημοσίων σχέσεων, διαφήμισης, γραφικών τεχνών, κινηματογράφου, τηλεόρασης… έχουν σαν πρωταρχική λειτουργία τον έλεγχο του νου. Πρέπει να δημιουργήσουν «τεχνητές ανάγκες», έτσι ώστε οι άνθρωποι να αφοσιώνονται στην ικανοποίησή τους, καθένας από την πλευρά του, απομονωμένοι μεταξύ τους. Οι διευθυντές αυτών των επιχειρήσεων έχουν μια πολύ πραγματιστική προσέγγιση: «Πρέπει να προσανατολίσουμε τον κόσμο προς τα επιπόλαια πράγματα της ζωής, όπως η κατανάλωση». Πρέπει να δημιουργηθουν τεχνητά τείχη, να κλειστεί ο κόσμος εκεί μέσα και να απομονωθεί ο ένας απ’ τον άλλο.

Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι πολύ καινούριο, είτε πρόκειται για τα μέσα ενημέρωσης είτε για τη διαφήμιση ή τις τέχνες. Αυτό που είναι καινούριο είναι η κλίμακα εφαρμογής του στις μέρες μας. Προηγουμένως, αυτός ο ρόλος είχε ανατεθεί στους διανοουμένους, στους κατόχους της γνώσης.

Και στους ιερείς;

Ναι, ο Μέγας Ιεροεξεταστής του Ντοστογιέφσκι έδωσε ένα υπέροχο λογοτεχνικό παράδειγμα. Αυτό το ξαναβρίσκουμε στη Βίβλο, όπου ο «προφήτης» ουσιαστικά υποδεικνύει τον «διανοούμενο».

Τι εννοείτε ακριβώς με τον όρο «διανοούμενος»;

Αφορά μάλλον μια στάση, παρά μια κατηγορία ανθρώπων: αυτή που συνίσταται στην πληροφόρηση, τη σοβαρή σκέψη πάνω στα ανθρώπινα, τη σαφή έκφραση της αντίληψης και τη διορατικότητα.

Γνωρίζω ανθρώπους που δεν έχουν καμιά σχολική παιδεία αλλά είναι, τουλάχιστον στα μάτια μου, αξιοθαύμαστοι διανοούμενοι. Και γνωρίζω σεβάσμιους πανεπιστημιακούς και συγγραφείς που απέχουν πολύ από το να ανταποκριθούν σ’ αυτό το ιδανικό.

Οι «αναγνωρισμένοι διανοούμενοι» είναι ένα διαφορετικό ζήτημα. Με αυτόν τον όρο, εννοώ εκείνους που, μέσα στο δικό τους σύστημα εξουσίας, έχουν τιμηθεί με τον τίτλο των «υπεύθυνων διανοουμένων», εξάλλου έτσι ακριβώς χαρακτηρίζουν τον εαυτό τους στη Δύση. Καμιά φορά, τους αποκαλούν «τεχνοκράτες διανοούμενους», για να τους ξεχωρίσουν από τους «ανατρεπτικούς διανοούμενους» που σπείρουν την αναστάτωση και είναι «ανεύθυνοι».

Όταν μιλάμε για εχθρικές χώρες, γίνεται μια ανατροπή αξιών: καταγγέλλουμε τους τεχνοκράτες διανοουμένους, τους οποίους θεωρούμε «κομισάριους» και «γραφειοκράτες» και τιμούμε τους ανατρεπτικούς διανοουμένους, τους διαφωνούντες, που είναι περιφρονημένοι και κατατρεγμένοι στην ίδια τους τη χώρα.

Τέτοιες διακρίσεις υπήρχαν από την αρχαιότητα. Για παράδειγμα, στη Βίβλο υπάρχει μια αρκετά ασαφής εβραϊκή λέξη: νάμηι. Στη Δύση, μεταφράστηκε ως «προφήτης». Στην πραγματικότητα, υποδηλώνει το διανοούμενο. Εκείνοι που αποκαλούνταν προφήτες επιδίδονταν σε πολιτικές αναλύσεις και εκφωνούσαν κρίσεις σχετικές με την ηθική. Την εποχή της Βίβλου, ήταν μισητοί και περιφρονημένοι. Τους έριχναν στη φυλακή ή τους έστελναν στην έρημο, γιατί διαφωνούσαν. Αρκετούς αιώνες αργότερα, αναγνωρίστηκαν οι αρετές τους και τους θεώρησαν προφήτες.

Εκείνη την εποχή τιμούσαν τους κόλακες και τους υποκριτές κι όχι αυτούς που θα τιμούσαν πολύ αργότερα σαν αληθινούς προφήτες. Στον εικοστό αιώνα, υπάρχει το γένος των διανοουμένων που φυλακίστηκαν στη σοβιετική σφαίρα επιρροής και που δολοφονήθηκαν στην αμερικανική σφαίρα επιρροής. Για παράδειγμα, η περίπτωση των έξι Ιησουιτών από το Σαλβαδόρ που δεν γνωρίζει κανείς στην Ευρώπη γιατί σκοτώθηκαν από κομάντος εκπαιδευμένους από τους Αμερικανούς* κι αυτό βέβαια δεν είναι έγκλημα. Έχουν περάσει ακριβώς δέκα χρόνια από τότε και μόλις που θα βρείτε λίγες λέξεις στον Τύπο γι’ αυτούς τους φόνους. Είναι σκάνδαλο. Αλλά έτσι συνέβαινε πάντα στην Ιστορία.

Μπορείτε να ξαναμιλήσετε γι’ αυτούς τους χρόνους;

Στις 16 Νοεμβρίου 1989, έγινε μια φοβερή σφαγή στο Σαλβαδόρ. Ανάμεσα στα θύματα υπήρχαν έξι σπουδαίοι Λατινοαμερικάνοι διανοούμενοι, ένας από τους οποίους διεύθυνε το κυριότερο πανεπιστήμιο της χώρας.

Εκτελέστηκαν εξ επαφής από επίλεκτους κομάντος εκπαιδευμένους από τον αμερικανικό στρατό. Αυτοί οι μισθοφόροι κομάντος (της ταξιαρχίας Ατλακάτλ) αποτελούσαν μια ιδιαζόντως βίαιη συνισταμένη των δυνάμεων που έφεραν την ευθύνη για πάρα πολλές σφαγές στη χώρα, ειδικά για το φόνο του αρχιεπισκόπου Ρομέρο και για τη σφαγή δεκάδων χιλιάδων χωρικών.

Όταν έξι σπουδαίοι Λατινοαμερικάνοι διανοούμενοι δολοφονούνται από στρατιώτες εκπαιδευμένους από τους Αμερικανούς, είναι καταπληκτικό το να διαπιστώνεις πόσο αυτό δεν ενδιαφέρει κανέναν. Αντίθετα, αν ο Βάκλαβ Χάβελ μπει στη φυλακή, τότε όλος ο κόσμος ξεσηκώνεται.

Όμως κι ο Χάβελ πέρασε τέσσερα χρόνια στη φυλακή για τις ιδέες του!

Προφανώς ήταν σκάνδαλο και οι μεγάλες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας στις οποίες συμμετείχαμε όλοι οι Δυτικοί ήταν απολύτως δικαιολογημένες. Όμως, η μεταχείριση των διανοουμένων μέσα στην αμερικανική σφαίρα επιρροής είναι πολύ χειρότερη από εκείνη που τους επιφύλασσε η μετασταλινική Ρωσία. Μα οι Ευρωπαίοι αδιαφορούν γι’ αυτό.

Λίγο μετά το φόνο αυτών των διανοουμένων του Σαλβαδόρ, ο Βάκλαβ Χάβελ ήρθε στις ΗΠΑ και μίλησε στη Βουλή των Αντιπροσώπων και στη Γερουσία που συγκεντρώθηκαν στο Κογκρέσο. Επευφημήθηκε από τους γερουσιαστές και τους βουλευτές τους οποίους αποκάλεσε αγωνιστές της ελευθερίας. Σε όλα τα μέσα ενημέρωσης, οι σχολιαστές ριγούσαν από θαυμασμό, «Ζονμε σε μια ρομαντική εποχή», έγραψε ο Άντονι Λιουις στους New York Tims, εκφράζοντας έτσι την κοινή γνώμη. Οι αρθρογράφοι του εγχώριου Τύπου αναρωτιόνταν γιατί οι ΗΠΑ δεν μπορούσαν να παρουσιάσουν τόσο αξιοπρόσεκτες προσωπικότητες, έτοιμες να μας καλύψουν με εγκώμια, ενώ μόλις είχαμε σκοτώσει έξι σπουδαίους διανοουμένους, χωρίς να λογαριάσουμε και χιλιάδες άλλους ανθρώπους. Ζούμε σ’ ένα σουρεαλιστικό κόσμο!

Φανταστείτε ότι στρατιώτες εκπαιδευμένοι από τους Ρώσους σκοτώνουν έξι Τσέχους διανοουμένους, μεταξύ αυτών και τον Χάβελ, και ότι μετά από μερικές εβδομάδες, ένας κομουνιστής από το Σαλβαδόρ πάει στη Ρωσία, μιλάει στη Δουμά και επευφημείται ζωηρά όταν συγχαίρει τους βουλευτές, που παραληρούν από ενθουσιασμό, για το ρόλο τους στην υπεράσπιση της ελευθερίας!

0 αμερικανικός Τύπος μίλησε γι αυτό;

Ένας φίλος μου έκανε μια έρευνα μέσω μιας βάσης δεδομένων, για να δει τι είχαν πει τα μέσα ενημέρωσης με την ευκαιρία της δεκάτης επετείου του φόνου αυτών των έξι Ιησουιτών, το 1999. Τα ονόματά τους δεν είχαν καν αναφερθεί στον αμερικανικό Τύπο. Γνώριζε ο κόσμος τα ονόματα αυτών των διανοουμένων, είχε διαβάσει τίποτα για το φόνο τους; Όχι. Αντίθετα, μπορούν να αναφέρουν ονομαστικά τους διαφωνουντες της Ανατολικής Ευρώπης; Σίγουρα ναι.

Οι θαρραλέοι διαφωνούντες θα πρέπει να τιμουνται, είτε είναι θύματα μιας αμείλικτης καταπίεσης μέσα στη σφαίρα επιρροής των εχθρών μας είτε δολοφονούνται κτηνωδώς μέσα στην αμερικανική σφαίρα επιρροής. Το ίδιο συνέβη στη Γαλλία με την υπόθεση Ντρέιφους. Σήμερα, λέμε πως οι διανοούμενοι υποστήριξαν τον Ζολά, μα, στην πραγματικότητα, εκείνη την εποχή η πλειονότητά τους υποστήριζε την κυβέρνηση.

Λέτε συχνά πως ο ρόλος των διανοουμένων έπρεπε να είναι η έκφραση της αλήθειας. Πως ορίζετε την αλήθεια;

Πάρτε αυτό το βιβλίο: Είναι πάνω στον καναπέ. Είναι λοιπόν αλήθεια αν πούμε ότι αυτό το βιβλίο είναι πάνω στον καναπέ. Αυτή είναι η αλήθεια. Μια δήλωση είναι αληθινή όταν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα. Οι αληθινές δηλώσεις δεν διαμορφώνονται εύκολα, αλλά αυτό είναι ένα άλλο πρόβλημα. Όταν προσεγγίζετε μια ακριβή ερμηνεία, προσεγγίζετε την αλήθεια.

   Από το βιβλίο του Νόαμ  Τσόμσκι ‘Δύο ώρες διαύγειας’

by Αντικλείδι , http://antikleidi.com

Η μάχη της Cable Street. Μπορούμε και σήμερα

Πέρασαν 80 χρόνια από την μάχη της Cable Street το 1936, τότε που η εβραϊκή κοινότητα του Ανατολικού Λονδίνου και οι σύμμαχοι της κατέλαβαν τους δρόμους για να σταματήσουν την παρέλαση του Oswald Mosley και της Βρετανικής Ένωσης Φασιστών.


 Οι φασίστες υπέστησαν εξευτελιστική ήττα, καθώς η αστυνομία δεν κατάφερε να τους εξασφαλίσει δρόμο να περάσουν.

Η μάχη της Cable Street, όπως έμεινε στην ιστορία, είναι η πιο δημοφιλής αντιφασιστική νίκη που σημειώθηκε ποτέ στη Βρετανία.

Το εβραϊκό Ανατολικό Λονδίνο

Παρότι οι πρώτοι Εβραίοι ήρθαν στη Βρετανία το 1066, στην πραγματικότητα η Εβραϊκή Κοινότητα του Λονδίνου συστάθηκε μεταξύ 1881 και 1914. Πολλές οικογένειες εγκαταστάθηκαν στην Αγγλία μετά τα αντισημιτικά δολοφονικά πογκρόμ στη Ρωσία, την Πολωνία και άλλες κυρίως ανατολικές ευρωπαϊκές χώρες. Μέχρι τη δεκαετία του 1930, περίπου 183.000 Εβραίοι ζούσαν στο Λονδίνο, οι περισσότεροι στο Ανατολικό (East End) λόγω των φθηνότερων ενοικίων. Το Stepney ήταν η καρδιά του εβραϊκού ανατολικού Λονδίνου, με περίπου 60.00 Εβραίους. Οι συνθήκες ζωής εκεί ήταν πολύ δύσκολες έως τραγικές. Η οικονομική ύφεση της δεκαετίας του 30 επιδείνωσε την κατάσταση, με την ανεργία και τις άθλιες εργασιακές συνθήκες. Παρόλα αυτά, η πολιτισμική ζωή συνεχιζόταν, με τις συναγωγές, τα σχολεία, τα θέατρα, τα καφέ, τα σωματεία και τις πολιτικές οργανώσεις.

Οι στερήσεις και οι δυσκολίες, πατώντας και στον εδραιωμένο αντισημιτισμό, έστρεψαν γειτονικές κοινότητες κατά της εύκολα αναγνωρίσιμης εβραϊκής κοινότητας του Ανατολικού Λονδίνου. Διάφορες οργανώσεις έκαναν την εμφάνιση τους από τις αρχές του 1900, και πάνω σε αυτή την κατάσταση έχτισε την τακτική του ο Oswald Mosle. Από τη μια λοιπόν ο τύπος γέμιζε με τα αιώνια στερεότυπα για τους πλούσιους τοκογλύφους Εβραίους, κι από την άλλη οι ίδιοι ζούσαν την πραγματικότητα των γκέτο και της φτώχειας.

– Ο Oswald Mosley και η φασιστική BUF

Το 1936 η Βρετανική Ένωση Φασιστών (BUF) ήταν η μεγαλύτερη αντισημιτική οργάνωση στη Βρετανία. Ο αρχηγός της Sir Oswald Mosley είχε ξεκινήσει την «καριέρα» του ως ανερχόμενο αστέρι και των Συντηρητικών και των Εργατικών. Είχε φτιάξει ένα Νέο Κόμμα που το μετέτρεψε σε Φασιστικό μετά τη γνωριμία του με το Μουσολίνι το 1932. Ο Mosley κεφαλαιοποίησε τις αντιδράσεις και το θυμό του κόσμου από την ύφεση, προτείνοντας ένα μονοκομματικό αυταρχικό καθεστώς, που θα καταργούσε τις ταξικές διαφορές και θα οδηγούσε στο θρίαμβο τον «νέο φασίστα άνθρωπο». Είχε 40.00 μέλη το 1934 και τη στήριξη της Daily Mail.

Όσο αναπτυσσόταν το φασιστικό κίνημα όμως, αναπτυσσόταν και το αντιφασιστικό μέτωπο, με κομμουνιστές, σοσιαλιστές, συνδικαλιστικές ενώσεις, ελευθεριακούς, αναρχικούς, αλλά και αντιφασίστες εργατικούς. Το 1936 η BUF κάνει εκτεταμένη αντισημιτική εκστρατεία και επιχειρήσεις βίας στους δρόμους πλέον του Ανατολικού Λονδίνου, μια κατάσταση που βρίσκει στήριξη στις γειτονικές περιοχές π.χ. των Ιρλανδών, οπότε ο Mosley ξεθαρρεύει και ανακοινώνει πως θα γιορτάσει τα τέταρτα γενέθλια της BUF στο Stepney, την καρδιά του εβραϊκού ανατολικού Λονδίνου, στις 4 Οκτωβρίου του 1936.

Οργάνωση κατά του Mosley

Η ανακοίνωση αυτή του Mosley σοκάρει την εβραϊκή κοινότητα, όμως είναι πια «μαθημένη» σε τέτοια. Αφού βλέπουν ότι οι εβραϊκές αρχές δεν αντιδρούν, οι κάτοικοι του Stepney αποφασίζουν να αυτό-οργανωθούν κατά της BUF. Τον Ιούλιο του 36, 86 οργανώσεις συναντιούνται για να καταστρώσουν το σχέδιο αναχαίτισης του Mosley. Σε αυτή τη συνάντηση γεννήθηκε και το Εβραϊκό Συμβούλιο κατά του Φασισμού και του Αντισημιτισμού.

Προκειμένου να μη γίνει η πορεία των φασιστών, αρχικά μαζεύτηκαν 100.000 υπογραφές, όμως η κυβέρνηση αρνήθηκε να την απαγορεύσει. Το μόνο που έμενε, ήταν οι κάτοικοι να προστατέψουν την κοινότητα τους από τους φασίστες. Ενώ το εβραϊκό και μη εβραϊκό κατεστημένο καλούσε τον κόσμο να μείνει μακριά από τους δρόμους, οι υπόλοιποι άρχισαν να κινητοποιούνται. Το Κομουνιστικό Κόμμα αρχικά ανακοίνωσε πως την ίδια μέρα έχει μια αντιφασιστική συγκέντρωση για την Ισπανία σε άλλο σημείο, αλλά υπό την πίεση του αντιφασιστικού κινήματος, η τοπική οργάνωση κάλεσε στην κινητοποίηση του Ανατολικού Λονδίνου.

Η μάχη της Cable Street

Στις 4 Οκτωβρίου 1936 οι διάφορες αντιφασιστικές ομάδες άρχισαν να παίρνουν θέση σε διάφορα σημεία. Απωθήθηκαν από την αστυνομία, κι έτσι δόθηκε ο τόνος για το τι θα επακολουθούσε εκείνη τη μέρα. Οι αντιφασίστες μπλόκαραν την κύρια είσοδο για το Ανατολικό Λονδίνο. Όποια διαδρομή κι αν ακολουθούσε ο Mosley, θα περνούσε από κει. Για το πλήθος του κόσμου, λένε για 100.000 ως μισό εκατομμύριο ανθρώπους. Το σύνθημα ήταν «Δεν θα περάσουν» και «Κάτω ο φασισμός».

6.000 αστυνομικοί προσπάθησαν να τους διώξουν, αλλά τέσσερις αντιφασίστες οδηγοί του τραμ έκαναν οδοφράγματα και η αστυνομία απωθήθηκε, παρότι συνέχισε τις βίαιες επιθέσεις της. Τα καφέ της περιοχής μετατράπηκαν σε κέντρα πρώτων βοηθειών για τους τραυματίες. Ο Mosley περίμενε με κάποιες χιλιάδες μελανοχίτωνες, και τότε η αστυνομία του έφτιαξε μια εναλλακτική διαδρομή μέσω της Cable Street. Όμως η Cable Street ήταν έτοιμη.

Από τα μπαλκόνια ο κόσμος πετούσε στους φασίστες και στους αστυνομικούς γλάστρες, πέτρες, ξύλα, καρεκλοπόδαρα μέχρι λαχανικά, σκουπίδια και ουροδοχεία. Ξηλώθηκαν πεζοδρόμια, αναποδογυρίστηκαν λεωφορεία για να στηθούν οδοφράγματα, ενώ πιτσιρικάδες της γειτονιάς άδειασαν σακούλες με πιπέρι στα άλογα, και με μπίλιες στο δρόμο τα έκαναν να χάνουν τον έλεγχο και να πέφτουν. Η αστυνομία κατάφερε να σχηματίσει προστατευτικό κλοιό γύρω από το σημείο της συγκέντρωσης προστατεύοντας τον Mosley και τους μελανοχίτωνες του. Όμως η αναταραχή εντεινόταν διαρκώς μέχρι που οι φασίστες και οι χιλιάδες αστυνομικοί που τους συνόδευαν αποκλείστηκαν και αναγκάστηκαν να γυρίσουν πίσω. Οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν μέχρι να φύγουν οι Μελανοχίτωνες προς το Χάιντ Παρκ. Ο ίδιος ο Mosley φυγαδεύτηκε με αυτοκίνητο.
ΝΙΚΗ ! ΔΕΝ ΠΕΡΑΣΑΝ!

Επίλογος
Συνελήφθησαν 79 αντιφασίστες άντρες και γυναίκες, οι περισσότεροι άγρια χτυπημένοι από την αστυνομία. Μόνο 5 φασίστες συνελήφθησαν.

Το κόμμα του Mosley αρχικά βγήκε κερδισμένο γιατί το παρουσίασαν σαν θύμα της εβραϊκής και κομουνιστικής βίας. Μία βδομάδα αργότερα, την ώρα που οι αντιφασίστες έκαναν μια νικητήρια συγκέντρωση, η BUF επανήλθε στο Stepney. Περίπου 200 νέοι αντισημίτες έσπασαν μαγαζιά Εβραίων, και έκαψαν αυτοκίνητα.

Επιτέθηκαν σε όσους τους φάνηκαν Εβραίοι και πέταξαν μια κομμώτρια και ένα τετράχρονο κορίτσι από ένα παράθυρο. Η μέρα αυτή έγινε γνωστή ως το Πογκρόμ της End Mile και είναι μια από τις σοβαρότερες αντισημιτικές ενέργειες στη Βρετανία.

Από την άλλη πλευρά, μετά την Cable Street το αντιφασιστικό κίνημα τέθηκε σε άλλη βάση, οργανώθηκε, έγιναν συμμαχίες και ξεκίνησαν εκστρατείες ώστε οι άνθρωποι να κατανοήσουν πως για την κατάσταση δεν ευθύνονται οι Εβραίοι ή οι μετανάστες. Μετά τηνCable Street ο Μουσολίνι δεν αποδέχτηκε την αποτυχία του Mosley να γίνει ο κυρίαρχος των δρόμων και του έκοψε τη χρηματοδότηση. Ο Mosley τα έδωσε όλα για να αποδείξει την αξία του στις εκλογές του Μαρτίου 1936 αλλά παρόλο που σε κάποιες περιοχές πέτυχε ως και 19%, δεν εcξέλεξε ούτε ένα σύμβουλο. Ο Μουσολίνι ακύρωσε κάθε στήριξη και χωρίς αυτήν, η BUF άρχισε να καταρρέει.

Λόγω της στήριξης του Mosley στον Χίτλερ, με την έναρξη του Β Παγκόσμιου Πολέμου, η BUF έχασε κάθε λαϊκό έρεισμα και διαλύθηκε το 1940.

cablestreet.uk
Μετάφραση  Γεωργία Κανελοπούλου –theshadesmag

To παγκόσμιο πρόβλημα της πείνας και η γη: Τέλος στην υποκρισία

(Φωτογραφία: Foter.com / CC BY)

Άραγε είναι αλήθεια ότι το πρόβλημα της πείνας στον κόσμο οφείλεται στην ανεπαρκή παραγωγή τροφίμων, που αδυνατεί να συμβαδίσει με τη συνεχή αύξηση του πληθυσμού; 

 Όχι: «Η πείνα οφείλεται στο γεγονός ότι οι αυτοκρατορίες των πολυεθνικών κατέχουν το 80% του παγκόσμιου εδάφους, και πρόκειται για μονοκαλλιέργειες». Να κάποιος που μπορεί να μας διαφωτίσει.

«Οι πολυεθνικές κατέχουν το 80% του παγκόσμιου εδάφους, και πρόκειται για μονοκαλλιέργειες. Αυτό περιορίζει σημαντικά την ποικιλία των τροφίμων που καταναλώνουμε και καθιστά τη γεωργία ολοένα και πιο ευάλωτη στις κλιματικές αλλαγές. Επιπλέον εμείς καταναλώνουμε μόλις το 30% αυτών των τροφίμων· το άλλο μισό χρησιμοποιείται για την παραγωγή ζωοτροφών και βιοκαυσίμων στα εργοστάσια: εκατομμύρια στρέματα γης στην Αφρική αγοράστηκαν για την παραγωγή τους. Ως εκ τούτου, χρειαζόμαστε ένα νέο πρότυπο, που θα βασίζεται σε μια νέα ηθική και που θα επιτρέπει σε αγρότες μικρής κλίμακας την πρόσβαση στη γη. Χρειαζόμαστε ένα νέο τρόπο καλλιέργειας που δεν θα εξαρτάται πλέον από τους γαιάνθρακες.» Αυτό δήλωσε ο Miguel Altieri, καθηγητής πανεπιστημίου, σε συνέδριο αγροοικολογίας που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες στο Τορίνο, στο οποίο συμμετείχαν η Anuradha Mittal, διευθύντρια στο Oakland Institute, και o Yacouba Sawadogo, αγρότης από τη Μπουρκίνα Φάσο. Η λύση ήδη υπάρχει, αρκεί να εφαρμοστεί· και δεν θα πρέπει να συγχέεται με τη βιολογική ή τη βιοδυναμική καλλιέργεια.

Η αγροοικολογία βασίζεται στην εφαρμογή των αρχών της οικολογίας για την παραγωγή τροφίμων, στην ανατροπή του συστήματος συμβατικής και βιομηχανοποιημένης καλλιέργειας, στη συνετή χρήση των φυσικών πόρων και στην ενίσχυση της βιοποικιλότητας. Ουσιαστικά πρόκειται για την εφαρμογή καλών πρακτικών στη γεωργία. Ένας επιπλέον παράγοντας που διαφοροποιεί την αγροοικολογία είναι ο πολιτικός: το γεγονός ότι o στόχος είναι να τροφοδοτηθούν οι φτωχοί.

Επιπλέον, βασίζεται στις γνώσεις όλων εκείνων που καλλιεργούν τη γη για αιώνες, και που παράγουν το 89% των τροφίμων που φτάνουν στο τραπέζι μας, καλλιεργώντας μόλις το 20% της γης που διατίθεται για καλλιέργεια. Συχνά οι πανάρχαιες τεχνικές είναι εκείνες που επιτρέπουν την καλλιέργεια ακόμα και στα πιο δύσκολα εδάφη: «Αναφέρομαι για παράδειγμα στο μεξικανικό σύστημα ‘’milpa’’ – εξήγησε ο Altieri – σύμφωνα με το οποίο το καλαμπόκι, τα φασόλια, οι κολοκύθες και οι πιπεριές καλλιεργούνται μαζί, με αποδόσεις που το βιομηχανικό σύστημα θα είχε αν καλλιεργούνταν 50% περισσότερα εδάφη. Επίσης αναφέρομαι στους ανθεκτικούς στις πλημμύρες πλωτούς κήπους της Σρι Λάνκα ή στο αφρικανικό σύστημα Zai που εφηύρε ο Yacouba Sawadogo.»

Δεν είναι τυχαίο που ο Yacouba Sawadogo είναι γνωστός ως ο άνθρωπος που μετέτρεψε την έρημο σε δάσος: αυτός είναι ο εφευρέτης της μεθόδου Zai, μια τεχνική διάνοιξης οπών στο έδαφος που καθιστά γόνιμα ακόμα και τα πιο άγονα εδάφη, όπως αυτά στη Μπουρκίνα Φάσο.

Η ιστορία του ξεκινά τη δεκαετία του εβδομήντα, όταν λόγω μεγάλης ξηρασίας στη Μπουρκίνα Φάσο ξέσπασε λιμός: «Ήμουν έμπορος και έβγαζα αρκετά χρήματα, αλλά όλοι άρχισαν να εγκαταλείπουν τη γη μου· έως και τα ζώα πέθαιναν. Κοντά στο σπίτι μου υπήρχε ένα ξέφωτο και σκέφτηκα, τι μπορώ να κάνω ώστε οι άνθρωποι να μη φεύγουν; Άρχισα να φυτεύω δέντρα και να καλλιεργώ σπόρους και μάλιστα δέντρα με θεραπευτικές ιδιότητες, μιας και δεν υπήρχε ιατρείο εκεί κοντά.»  Ήθελε μάλιστα το έργο του να έχει μέλλον, να μην είναι κάτι προσωρινό: σήμερα αυτή η περιοχή των 25 στρεμμάτων εξακολουθεί να είναι καταπράσινη! «Ο άνθρωπος πεθαίνει, αλλά τα καλά του έργα για την ανθρωπότητα παραμένουν. Ξεκίνησα μόνος μου, αλλά σήμερα πολλοί συμμερίζονται το όραμά μου και υποκινούνται από το ίδιο πάθος: πρέπει να υπάρξει συντονισμός δράσης αν θέλουμε να σώσουμε τη γη. Ένα άτομο από μόνο του δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτή την πρόκληση, αλλά μαζί μπορούμε να τα καταφέρουμε», λέει ο Sawadogo.

Η ιστορία του, δυστυχώς, δεν έχει αίσιο τέλος: ακόμα κι αυτός υπήρξε θύμα του λεγόμενου «land grabbing», δηλαδή της αρπαγής της γης που επηρεάζει αγρότες σε όλο τον κόσμο. Δέχθηκε απειλές και τώρα η γη του θα κατατεμαχιστεί, όπως επίσης και το σπίτι που ο ίδιος έκτισε, καθώς και ο τάφος του πατέρα του. Ο κόσμος υποφέρει από αυτές τις παραβιάσεις, που δεν είναι τίποτε άλλο από τα προσωπικά συμφέροντα εκείνων που έχουν στα χέρια τους την οικονομία: «Το αγροοικολογικό κίνημα αντιτίθεται στην αρπαγή της γης με την κατάληψή της και με την εκλογή κυβερνήσεων που προωθούν αγροτικές μεταρρυθμίσεις δίνοντας ιδιωτική περιουσία στους αγρότες» πρόσθεσε ο Altieri.  «Ακόμα και η παραγωγή προιόντων βιολογικής καλλιέργειας, δίκαιου εμπορίου (fair trade) και Slow Food λειτουργεί με αυτό τον τρόπο, αλλά μέσα από τα ελάχιστα «παράθυρα» που έχει αφήσει ακόμη ανοικτά ο καπιταλισμός, παραμένοντας ακόμα σε χαμηλά επίπεδα. Θα πρέπει να εξαλείψουμε τον καπιταλισμό, δημιουργώντας αλληλέγγυες αγορές στις οποίες οι συμφωνίες θα γίνονται άμεσα μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών. Ο καπιταλισμός δεν έχει μέλλον. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα με την ίδια νοοτροπία με την οποία δημιουργήθηκε. Η αγροοικολογία μπορεί να αλλάξει πραγματικά την κατάσταση, χωρίς να δέχεται τα ψίχουλα που της πετάει το σύστημα.»

«Ιστορίες όπως αυτή του Yacouba συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο – συμπλήρωσε η Anuradha Mittal – οι τραπεζίτες και οι πολιτικοί γυρίζουν παντού λέγοντας στους αγρότες τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουν. Όμως υπάρχει αντίσταση, δεν έχουν νικήσει ακόμα και δεν μπορούν να μας επιβάλουν τίποτα, αν ο καθένας από εμάς κάνει αυτό που πρέπει. Πρέπει να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε μόνο ως καταναλωτές, αποκομμένοι από αυτόν που καλλιεργεί ό,τι τρώμε. Θα πρέπει να συνδεθούμε με το σύστημα παραγωγής τροφίμων. Το 80% των τροφίμων που καταναλώνονται στις αναπτυσσόμενες χώρες προέρχεται από παραγωγούς μικρής κλίμακας· πιστεύετε, αλήθεια, πως κάποιοι με λευκές ποδιές κλεισμένοι στα εργαστήρια είναι εκείνοι που θα θρέψουν τον κόσμο; ».

Αναδημοσίευση στην Pressenza Redazione Italiana από: Il Cambiamento

Μετάφραση από τα Ιταλικά: Όλγα Λιακάκη

Η εκμετάλλευση της αφρικανικής γης θα φέρει συγκρούσεις

Τάσος Σαραντής

Για πρώτη φορά, επιστήμονες υποδεικνύουν περιοχές της Αφρικής όπου η επιλογή ξένων αγροτικών εταιρειών να μισθώσουν γη στην οποία φυτεύουν καλλιέργειες που απαιτούν υπέρογκες ποσότητες νερού είναι εν μέρει υπεύθυνη για τις αυξημένες ελλείψεις νερού και για τη διόγκωση του ανταγωνισμού για το νερό. Γεγονός που με τη σειρά του αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης ολοκληρωτικών συγκρούσεων μεταξύ όλων εκείνων που χρειάζονται το νερό, δηλαδή των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών.

Κατά τη διάρκεια του 21ου αιώνα, οι ξένες εταιρείες έχουν μισθώσει μεγάλες εκτάσεις γης στην Αφρική που ανέρχονται σε πάνω από 22 εκατομμύρια εκτάρια γης -περισσότερο από ό,τι σε άλλα μέρη του κόσμου- προκειμένου να παράγουν φτηνά τρόφιμα, φτηνή ξυλεία και φτηνή πρώτη ύλη για βιοκαύσιμα.

Μια διεπιστημονική μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Λουντ στη Σουηδία δείχνει ότι περίπου το 3% της μισθωμένης από ξένες εταιρείες γης στην Αφρική έχει καταχωριστεί ώς σήμερα στην παραγωγή με σκοπό την καλλιέργεια φυτών.

Η μελέτη δείχνει επίσης ότι οι καλλιέργειες που οι ξένοι επενδυτές αποφασίζουν να αναπτύξουν συχνά απαιτούν περισσότερο νερό από ό,τι οι παραδοσιακές καλλιέργειες.

Επιπλέον, υποδεικνύει ότι η ίδια καλλιέργεια μπορεί να έχει πολύ διαφορετικές ανάγκες για νερό, ανάλογα με το κλίμα στο οποίο αναπτύσσεται και τα συστήματα άρδευσης που χρησιμοποιούν οι ξένες εταιρείες.

Οι ερευνητές στο Λουντ ανέπτυξαν ένα μοντέλο που δείχνει πόσο πολύ νερό χρειάζεται για διαφορετικά συστήματα παραγωγής, σε διαφορετικούς τύπους κλιμάτων και σε διαφορετικά μέρη της αφρικανικής ηπείρου.

Το μοντέλο λαμβάνει υπόψη τόσο το μέγεθος της γης στις οποίες αναπτύσσονται οι καλλιέργειες όσο και τον τύπο του συστήματος άρδευσης.

Αυτό το μοντέλο επέτρεψε στους ερευνητές να εντοπίσουν τις περιοχές όπου οι μεγάλες ξένες γεωργικές επιχειρήσεις ικανοποιούν περισσότερο από το ήμισυ των αναγκών τους σε νερό χρησιμοποιώντας πηγές γλυκού νερού, όπως τα υπόγεια ύδατα, τα ποτάμια και οι λίμνες.

Πρόκειται για τις περιοχές όπου ο αυξημένος ανταγωνισμός για το νερό κλιμακώνει τον κίνδυνο των συγκρούσεων που σχετίζονται με αυτό μεταξύ διαφορετικών τομέων και οικοσυστημάτων.

Τα μισθωτήρια συμβόλαια που υπογράφουν οι ξένες γεωργικές εταιρείες αφορούν περιόδους 33 έως 99 ετών.

Εν τούτοις, οι συμβάσεις σπάνια περιλαμβάνουν κανόνες ή όρια σχετικά με τη χρήση του νερού. Σε περισσότερο από το 60% (418.000 εκτάρια) της αποκτηθείσας από ξένες εταιρείες γης η παραγωγή σχετίζεται με την καλλιέργεια δασών.

Τα περισσότερα είδη δέντρων δεν προσδιορίζονται, αλλά συνήθως καλλιεργούνται καουτσούκ, ευκάλυπτοι, πεύκα και δέντρα τικ για την παραγωγή ξυλείας ή χαρτοπολτού.

Η επόμενη μεγαλύτερη ομάδα καλλιεργειών αφορά ευπροσάρμοστες καλλιέργειες, που καλύπτουν 244.000 εκτάρια (το 35% της αποκτηθείσας γης).

Οι ευπροσάρμοστες καλλιέργειες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή τροφίμων, ζωοτροφών ή βιοκαυσίμων.

Στις καλλιέργειες για την παραγωγή βιοκαυσίμων περιλαμβάνονται το ζαχαροκάλαμο, οι ελαιοφοίνικες, η σόγια, το καλαμπόκι, το σιτάρι, το σόργο και το βαμβάκι.

Στο υπόλοιπο 5% της αποκτηθείσας γης καλλιεργούνται φυτά για την παραγωγή τροφίμων και ποτών (τσάι, καφές, φρούτα, λαχανικά), βιοκαυσίμων από το φυτό γιατρόφα, ζωοτροφών και λουλουδιών.

Οπως προκύπτει από τη μελέτη, ορισμένες καλλιέργειες που επιλέγουν να αναπτύξουν οι ξένες εταιρείες στην Αφρική απαιτούν περισσότερο νερό από άλλες και, επιπλέον, η ίδια καλλιέργεια μεταβάλλεται σε ό,τι αφορά τη ζήτηση του νερού ανάλογα με τη θερμοκρασία και τις βροχοπτώσεις.

Για παράδειγμα, το ζαχαροκάλαμο στο Σουδάν έχει έναν μέσο όρο καθαρής ζήτησης νερού 13.390 κυβικά μέτρα, ενώ στην Γκαμπόν έχει μέσο όρο καθαρής ζήτησης νερού 15% χαμηλότερη.
Δύο κατηγορίες

Ωστόσο, οι καλλιέργειες των ξένων εταιρειών θα μπορούσαν να χωριστούν σε δύο ομάδες, μία με χαμηλότερη ζήτηση νερού (σόργο, σόγια, σιτάρι, καλαμπόκι, ρύζι) και μία με υψηλότερη ζήτηση (βαμβάκι, ευκάλυπτος, γιατρόφα, ελαιοφοίνικες, πεύκο, καουτσούκ, ζαχαροκάλαμο, δέντρα τικ).

Επιπλέον, στη μελέτη επισημαίνεται ότι στο πλαίσιο της αναγκαίας και διαχρονικά ζητούμενης επισιτιστικής ασφάλειας για την Αφρική, θα ήταν προτιμότερη η ανάπτυξη καλλιεργειών που απαιτούν λιγότερο νερό, όπως ο αραβόσιτος, το ρύζι, το σόργο και το σιτάρι.

Ωστόσο, στην πραγματικότητα, η χαμηλή ζήτηση νερού δεν αποτελεί την κύρια κινητήρια δύναμη για την επιλογή των καλλιεργειών που θα φυτευτούν αλλά, όπως όλα δείχνουν, κυρίαρχο ρόλο παίζουν άλλα προσοδοφόρα για την τσέπη των «επενδυτών» κριτήρια που σχετίζονται με την παγκόσμια ζήτηση, τις τιμές της αγοράς και τις θρεπτικές θερμίδες που περιέχουν.

Και πώς να μη συμβεί κάτι τέτοιο όταν η «Νέα Συμμαχία για την Επισιτιστική Ασφάλεια και τη Διατροφή» της συνόδου G8 που υπόσχεται ότι «θα δώσει τέλος στην πείνα» ακολουθεί πολιτικές γεωργικών επενδύσεων που εστιάζουν κυρίως στις μεγάλης κλίμακας αγορές γης και στη γεωργία που είναι προσανατολισμένη στις εξαγωγές, η οποία συνήθως δεν σχετίζεται με τις τοπικές οικονομίες.

Και, παράλληλα, στοχεύει στην ανάπτυξη εκτεταμένης άρδευσης σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές που μπορεί να μειώσει τη διαθεσιμότητα του νερού για άλλους χρήστες, όπως οι γεωργοί ή οι κτηνοτρόφοι μικρής κλίμακας.

Κι αυτά συμβαίνουν μέσω πολύ μεγάλων Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) που προχωρούν σε μεγάλης κλίμακας επενδύσεις σε γη στην Αφρική, πάντα στο όνομα της συμβολής στη μείωση της φτώχειας και στην επισιτιστική ασφάλεια, δίχως να υποστηρίζεται η ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των μικροκαλλιεργητών και των γεωργών οικογενειακής κλίμακας.

Στην πράξη, τσαλαπατώντας τις κατευθυντήριες γραμμές του Διεθνούς Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της γης οι οποίες συνιστούν την εξασφάλιση στην πρόσβαση στη γη, ώστε να μπορούν οι οικογένειες να παράγουν τρόφιμα για οικιακή κατανάλωση και να αυξάνουν το εισόδημά τους.

Πηγή: efsyn.gr

Μαχαμπαράτα - Η μεγάλη ιστορία της ανθρωπότητας

Περικλής Κοροβέσης 

Ενα από τα θεμελιώδη ιδεολογήματα του φασισμού-ιμπεριαλισμού είναι η διάκριση μεταξύ ανώτερων και κατώτερων φυλών. Ή μεταξύ πολιτισμένων και απολίτιστων λαών.

Και αυτές οι απόψεις έχουν ποτίσει βαθιά τον δυτικό κόσμο, διαμορφώνοντας μια υπολανθάνουσα ρατσιστική συμπεριφορά, που εκδηλώνεται στην κατάλληλη ευκαιρία, ακόμα και σε ανθρώπους που θεωρούν τον εαυτό τους προοδευτικό.

Η Εκκλησία της Ελλάδος θα δεχόταν ποτέ έναν μαύρο αρχιεπίσκοπο; Ή ακόμα θα δεχόμασταν έναν Ελληνα τουρκογενή μουσουλμάνο στη θέση του υπουργού Άμυνας, άσχετα αν αυτοί είναι από πολλές γενιές Έλληνες και οι χώρες καταγωγής τους είναι μια μακρινή ανάμνηση; Αλλά ας μην πάμε τόσο μακριά.

«Battlefield» του Πίτερ Μπρουκ |

Αν νοικιάζαμε κάποιο σπίτι και είχαμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε μια οικογένεια από τη Σουηδία και σε μια οικογένεια από τη Σομαλία, ποια θα επιλέγαμε;

Ο καθένας ας απαντήσει από μέσα του. Η διάκριση μεταξύ ανώτερων και κατώτερων φυλών, πολιτισμένων και απολίτιστων λαών είναι δημιούργημα του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού.

Όταν οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις άρχισαν να ανακαλύπτουν πως υπάρχουν και άλλοι κόσμοι, πέραν του Ειρηνικού και Ατλαντικού, αλλά δεν δημιουργούσαν διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις. Απλά τους κατακτούσαν χάρη στην υπεροπλία τους, με πρόσχημα τον εκπολιτισμό τους. Και σε αυτό βρήκαν συμμάχους και προπαγανδιστές σπουδαίους διανοούμενους.

Ο μεγάλος φιλόσοφος Φρίντριχ Χέγκελ υποστήριζε πως η Αφρική πρέπει να μελετηθεί όχι για τον πολιτισμό της, αλλά για την αγριότητα και τη βαρβαρότητα των φυλών της. Από κοντά και ο εθνικός συγγραφέας των Γάλλων, Βικτόρ Ουγκό, που ήταν υπέρμαχος του εκπολιτισμού των αγρίων.

Μαζί τους και ο Αγγλος φιλόσοφος Χέρμπερτ Σπένσερ, που είχε καταλήξει στο συμπέρασμα πως ο πολιτισμός έπρεπε να σβήσει από τον χάρτη τις κατώτερες φυλές. Και ο εκπολιτισμός έφτασε με τις ορδές που κατέσφαξαν λαούς και κατέστρεψαν αρχαίους πολιτισμούς λεηλατώντας την πολιτιστική τους κληρονομιά.

Για να υποταχθεί μια χώρα πρέπει πρώτα να καταστραφεί ο πολιτισμός της, να μείνει χωρίς ρίζες, αναφορές και Ιστορία.

Ενα από τα έργα αυτών των αγρίων που έπρεπε να σβηστούν από τον χάρτη (προαναγγελία ολοκαυτώματος;) ήταν και το μεγάλο ινδικό έπος Μαχαμπαράτα που γράφτηκε τον 4ο ή 5ο αιώνα προ Χριστού (Ευρώπη δεν υπήρχε τότε) και πήρε την οριστική του μορφή περίπου δέκα αιώνες αργότερα.

Και αυτό σημαίνει πως ρίζωσε βαθιά στη συνείδηση αυτού του πολιτισμού. Φανταστείτε μια αντίστοιχη πορεία του Ομήρου. Το έργο αυτό, αν και είναι δεκαπέντε φορές πιο μεγάλο από τη Βίβλο, είχε ενσωματωθεί στην προφορική παράδοση, αν και προέρχεται από τον γραπτό λόγο, τα σανσκριτικά.

Η Δύση το αγνοούσε παντελώς. Μόλις στις αρχές του περασμένου αιώνα το έργο μεταφράστηκε ολόκληρο στα αγγλικά από Ινδούς στη Βομβάη. Στη Δύση υπήρχαν αποσπάσματα και περιλήψεις και κάτι προσπάθειες που έγιναν στη Γαλλία τον 19ο αιώνα για να εκδοθεί ολόκληρο, αλλά δεν βρέθηκαν εκδότες.

Από την πρώτη ολοκληρωμένη μετάφραση της Μαχαμπαράτα, που δεν είχε ιδιαίτερη απήχηση στη Δύση, έπρεπε να περιμένουμε ακόμα 85 χρόνια, για να γίνει αυτό το έπος κτήμα της ανθρωπότητας και να ενταχθεί στα αριστουργήματα της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Και αυτό χάρη στον μεγάλο πρωτοπόρο σκηνοθέτη, τον Πίτερ Μπρουκ, που έδωσε μια θεατρική μορφή στη Μαχαμπαράτα, το 1985 στην Αβινιόν, και από κει έκανε παγκόσμια καριέρα.

Να δούμε λιγάκι μερικές λεπτομέρειες για την προετοιμασία αυτού του έργου. Ο Πίτερ Μπρουκ, ο Ζαν-Κλοντ Καριέρ και η Μαρί-Ελέν Εστιέν, μόνιμοι συνεργάτες του Μπρουκ, για δεκαέξι ολόκληρα χρόνια πάλευαν για να δώσουν θεατρική μορφή σ’ αυτόν τον τεράστιο όγκο και παράλληλα έκαναν έρευνα, σεμινάρια με ειδικούς, ταξίδια στην Ινδία και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί.

Το έργο έχει διάρκεια εννιά ωρών, με 25 ηθοποιούς, που ανήκαν σε εφτά διαφορετικές εθνότητες. Τα σκηνικά ήταν πέτρες και χώμα. Υπάρχει ακόμα ως φιλμ και ως τηλεοπτική σειρά. Να σημειώσουμε επίσης πως το έργο αποδίδεται σε έναν και μοναδικό συγγραφέα και αντανακλά ιστορικά γεγονότα (τον πόλεμο μεταξύ Δραβίδων και Αρίων, περίπου το 2000 προ Χριστού).

Τι έκανε τον Μπρουκ, έναν σκηνοθέτη με παγκόσμια αναγνώριση, να ασχοληθεί για τόσα χρόνια με ένα άγνωστο τριτοκοσμικό έργο, που είχε όλες τις προϋποθέσεις αποτυχίας; Η αγωνία του για το μέλλον της ανθρωπότητας. Θα εξαφανιστούμε ή θα επιζήσουμε;

Το ίδιο ερώτημα που έβαζε και η Μαχαμπαράτα, εδώ και 2.500 χρόνια. Και η απάντηση έρχεται από το ντάρμα, που είναι ο νόμος που διατηρεί την τάξη του κόσμου. Παράλληλα είναι ο εσωτερικός νόμος του κάθε ανθρώπου και οφείλει να εναρμονίζεται με αυτόν.

Το ντάρμα, του κάθε ανθρώπου, εφόσον γίνεται σεβαστό, συνιστά εγγύηση της οικουμενικής τάξης. Αν προστατεύσουμε το ντάρμα, μας προστατεύει, αν το καταστρέψουμε, μας καταστρέφει.

Ζούμε την εποχή της καταστροφής. Μπορούμε να την αποφύγουμε; Και ο Μπρουκ επανέρχεται με μια νέα Μαχαμπαράτα, το «Battlefield», που θα δούμε σε λίγες μέρες στην Αθήνα. Πρέπει όλοι μας να πάμε για προσκύνημα.

Πηγή: efsyn.gr

anemosantistasis.blogspot.com

“Κοινωνική υδρογονοβόμβα”: Έρευνα αποτυπώνει την τραγική κατάσταση για τις νέες γενιές στην Ελλάδα

Την τεράστια αδικία σε βάρος των νέων, που οδηγεί σε χαμένες γενιές, και την «κοινωνική υδρογονοβόμβα» των ΝΕΕΤs περιγράφει μια μελέτη, αυτή τη φορά από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.

Στην 8η έκθεσή του, «Society in a Glance 2016», που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, περιλαμβάνει ειδικό κεφάλαιο το οποίο εστιάζει στις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στους νέους ανθρώπους 15-29 ετών στις 35 χώρες του ΟΟΣΑ και τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα στη ζωή του μια μερίδα αυτών, οι επονομαζόμενοι NEETs.

Πρόκειται για 40 εκατομμύρια νέους που σήμερα δεν έχουν εργασία, δεν σπουδάζουν και δεν καταρτίζονται επαγγελματικά (Νο Employment, Education, Training-Νeets).
Αποτελούν το 15% του συνόλου των νέων ηλικίας 15 έως 29 ετών των χωρών του ΟΟΣΑ και οι δύο στους τρεις εξ αυτών έχουν πάψει να ψάχνουν ενεργά για δουλειά.

Ενας μεγάλος αριθμός από αυτούς εγκαταλείπει το σχολείο στα μέσα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, κάτι που θα τους στοιχίσει αργότερα σε δεξιότητες και ευκαιρίες απασχόλησης.

Για το 20% αυτών η χρονική περίοδος χωρίς δουλειά, εκπαίδευση και κατάρτιση διαρκεί πάνω από ένα χρόνο και τις περισσότερες φορές οδηγεί σε αποθάρρυνση και αποκλεισμό.

Οι ΝΕΕΤs έχουν χαμηλότερα επίπεδα ευτυχίας, εμπιστοσύνης και ικανοποίησης από τη ζωή τους ενώ ενδιαφέρονται λιγότερο για την πολιτική.

Το συνολικό ακαθάριστο προϊόν που χάνεται από την αδρανοποίησή τους εκτιμάται στα 360-605 δισ. δολάρια, δηλαδή το 0,9%-1,5% του ΑΕΠ των χωρών του ΟΟΣΑ.

Η έκθεση τονίζει ότι η μεγέθυνση αυτής της «κοινωνικής υδρογονοβόμβας» δεν είναι άσχετη της διεθνούς οικονομικής κρίσης.

Αποκαλύπτει ότι μεταξύ 2007 και 2014 μία στις δέκα θέσεις εργασίας νέων κάτω των 30 ετών καταστράφηκε, ενώ στην Ισπανία, την Ελλάδα και την Ιρλανδία ο αριθμός των εργαζόμενων νέων μειώθηκε στο μισό.

Τραγική κατάσταση

Ειδικά στην Ελλάδα των αλλεπάλληλων μνημονίων η κατάσταση, όπως αποτυπώνεται από τις λίστες της μελέτης, δείχνει τραγική.

Η χώρα μας έχει το υψηλότερο ποσοστό ΝΕΕΤs στις χώρες του ΟΟΣΑ μετά την Τουρκία και την Ιταλία και το υψηλότερο ποσοστό ΝΕΕΤs που κατέχουν πανεπιστημιακούς τίτλους.

Επίσης, έχει το υψηλότερο ποσοστό ΝΕΕΤs που ζουν με τους γονείς τους, το υψηλότερο ποσοστό ΝΕΕΤs στις τάξεις των νέων που έχουν γεννηθεί σε ξένη χώρα (μετανάστες, πρόσφυγες κ.λπ.) και το υψηλότερο ποσοστό νέων που βρίσκεται σε κατάσταση NEET για περισσότερο από ένα χρόνο.

Το κόστος αυτών των παιδιών για την ελληνική οικονομία αποτιμάται στο 2%του ΑΕΠ και είναι αρκετά μεγαλύτερο από τον αντίστοιχο μέσο όρο του ΟΟΣΑ και το δεύτερο υψηλότερο μετά από αυτό της Τουρκίας (3,4% του ΑΕΠ).

Οσον αφορά τη μέριμνα γι’ αυτούς είναι μηδαμινή. Ενδεικτικά η Ελλάδα έχει το 5ο χαμηλότερο ποσοστό νέων που λαμβάνουν οικογενειακό επίδομα.

Ο ΟΟΣΑ προειδοποιεί ότι η αβεβαιότητα που δέρνει τη ζωή αυτών των παιδιών μπορεί να τροφοδοτήσει σοβαρές και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία, τη γονιμότητα, την εγκληματικότητα και σταδιακά να θέσει σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή και καλεί τις κυβερνήσεις να καταρτίσουν προσεκτικά στοχευμένα προγράμματα για την επανένταξη αυτών των νέων.

efsyn.gr

Ο Παττακός και το «μυστρί»

Με αφορμή το θάνατο του Παττακού, όλο το χουντομάνι βγήκε επί σκηνής:


Τα ναζίδια της Χρυσής Αυγής χέρι – χέρι με τα απριλιανά φαντάσματα, οι «δημοκράτες» απολογητές του δωσιλογισμού της Κατοχής με τους σεσημασμένους του άθλιου γκεμπελισμού περί των «δυο άκρων». Λογικό όλοι αυτοί να είναι φίλοι μεταξύ τους…


Ακόμα λογικότερο το «φωτοστέφανο» που στολίζει τον μισανθρωπισμό τους:Η ανοησία. Αναπόφευκτο και το «εργαλείο» για να διαχύσουν το δηλητήριό τους: Η ιστορική άγνοια.
   
 Η ιστορική άγνοια αποτελεί λίπασμα για την πολιτική αφασία. Ο φασισμός μόνο έτσι γίνεται «ελκυστικός»: Πατώντας πάντα στο έδαφος της αφασίας και της άγνοιας.
Το κράτος μας, με τους θύλακες της αέναης και μηδέποτε συντελούμενης «αποχουντοποίησης», έχει κάθε λόγο να καλλιεργεί την αφασία και την άγνοια, ώστε έτσι να κρατά πάντα ζεστό τον κόρφο που επωάζει τα «φίδια» του.

Πάνω σε αυτό το έδαφος, της καλλιεργούμενης άγνοιας και της αφασίας, της ιστορικής παραχάραξης και της μαζικού τύπου πολιτικής λοβοτομής, περπατούν αυτοί που αναζητούν τον «λοχία» και αναπολούν το «μυστρί».

Πάνω στο έδαφος της σαπίλας που οικοδόμησε μεταπολιτευτικά η άρχουσα τάξη είναι που αναπτύσσονται οι γνωστές θεωρίες για το «πόσο καλύτερα ήταν τα πράγματα επί χούντας»…
   
 Η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει χούντα  – στην Ελλάδα και οπουδήποτε στον κόσμο – που να μην είναι κυλισμένη στο αίμα της τρομοκρατίας, των δολοφονιών, στην αγριότητα των ανά τον κόσμο «ΕΑΤ – ΕΣΑ», στην ταξική βαρβαρότητα, στην προδοσία και τηνπατριδοκαπηλεία.
   
 Ας πάρουμε ένα δείγμα αυτής της βαρβαρότητας, όπως περιγραφόταν από τον ίδιο τον Παττακό:

 Ας πάρουμε ένα δείγμα και του αμερικανόπνευστου… «πατριωτισμού» τους:






Στα προηγούμενα, στον μισανθρωπισμό, στην πατριδοκαπηλεία και στον αμετανόητο σαδισμό, προσθέστε και τον βούρκο της διαφθοράς.Όσον αφορά στο τελευταίο, στο ζήτημα της διαφθοράς, της βρωμιάς και της δυσωδίας, με τους «ημέτερους» συνταγματάρχες είχαμε εκείνη ακριβώς τη διαφθορά και εκείνη την «τιμιότητα» που άρμοζε στη γελοιότητά τους:

α) Ήταν τόσο γελοίοι όσο και οι κομπίνες τους στην υπόθεση με τα «κρέατα του Μπαλόπουλου». Ήταν τόσο αντιφαυλοκράτες όσο και οι «τακτοποιήσεις» των γαμπρών του Παττακού, των αδερφών του Παπαδόπουλου και των ίδιων των πραξικοπηματιών που «νομοθέτησαν» τον… διπλασιασμό των μισθών τους
Προσέξτε: Μια από τις πρώτες πράξεις των χουνταίων ήταν να δώσουναυξήσεις στον… εαυτό τους. Με τον Αναγκαστικό Νόμο 5/1967, οι «Παπαδόπουλοι» φρόντισαν να υπερδιπλασιάσουν τον μισθό του πρωθυπουργού από τις 23.600 στις 45.000 δραχμές και των υπουργών και υφυπουργών από τις 22.400 στις 35.000 δραχμές. Αυτοί ήταν που κατέβασαν τα τανκς για να σώσουν την Ελλάδα από την «φαυλοκρατία»…

β) Ήταν τόσο «τίμιοι» και αντικομφορμιστές όσο και οι τρεις βίλες του Παπαδόπουλου: Μια στο Ψυχικό, μία την Πάρνηθα και μια Τρίτη το Λαγονήσι (η τελευταία ήταν προσφορά του Ωνάση).

γ) Ήταν τόσο «πατριώτες» που – εκτός του μέγιστου εγκλήματος κατά της Κύπρου – το βοούν και οι ληστρικές συμβάσεις με «Litton», «Μακντόναλντ», «Τομ Πάππας» και «Ζήμενς» – πάντα η… «Ζήμενς».

δ) Ήταν τόσο θεομπαίχτες που έφτασαν να βουτάνε λεφτά ακόμα και από το… παγκάρι! Γνωστή η ιστορία με την ανέγερση του «θαυματουργού» (καθότι… αόρατος) Ναού του Σωτήρoς. Μόνο από εκεί, από έναν προϋπολογισμό ύψους 450 εκατομμυρίων, φαγώθηκαν τα 400…).
***
Ας σταθούμε ξανά, όμως, σε ένα μόνο από τα «καλά» της δικτατορίας, όπως το διακινούν τα φασιστοειδή μετά την ανακοίνωση του θανάτου του Παττακού.

Μιλάμε για αυτό το τόσο γελοίο όσο και «προσφιλές» τροπάρι περί του δήθεν «οικονομικού θαύματος» της χούντας των συνταγματαρχών.

Είμαστε υποχρεωμένοι, λοιπόν, να επανέλθουμε (σσ: Τα στοιχεία υπενθυμίζουμε είδαν για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας το 1975,
Πηγή: Journal of the Hellenic Diaspora Vol 2 -1975, Permanent URL:hdl.handle ενώ αναλυτικότερη ενημέρωση του εξεταζόμενου ζητήματος περιέχεται στην επισκόπηση του Βασίλη Καρίφη, «Η ελληνική οικονομία κατά τη διάρκεια της δικτατορίας (1967 – 1974)», «greekjunda.blogspot.com»):

1ο) Το δημόσιο χρέος από 32 δισ. δραχμές το 1966 εκτινάχτηκε στα 87,5 δισεκατομμύρια δραχμές τον Ιανουάριο του 1973 ενώ το 1974 απογειώθηκε στα 114 δισ. δραχμές. Δηλαδή ήταν τέτοιο το έγκλημα που συντελέστηκε στην ελληνική οικονομία επί χούντας ώστε το δημόσιο χρέος υπερτριπλασιάστηκε! Το επίτευγμα της χούντας ήταν τέτοιο που δεν μπορούσε να κρυφτεί ούτε επί των ημερών της. Στο «Βήµα» της 20/10/1973, καταγράφεται ότι στην εξαετία της δικτατορίας το εξωτερικό χρέος αυξήθηκε όσο δεν είχε αυξηθεί από την γέννηση του ελληνικού κράτους το 1821! Σε έξι χρόνια οι χουντικοί έκαναν το χρέος 1,5 φορά µεγαλύτερο απ’ όσο είχε αυξηθεί σε διάστηµα 145 χρόνων!

2ο) Το εμπορικό έλλειμμα το 1973 έγινε τέσσερις και πέντε φορές μεγαλύτερο από αυτό του 1968. Παρά τη λογοκρισία που ασκείτο στον Τύπο, ήταν τέτοια η κατρακύλα που δεν κρυβόταν με τίποτα: «Η δεύτερη µεγάλη θυσία της ελληνικής οικονοµίας κατά την περίοδο αυτήν (έγραφε το «Βήμα» στο ίδιο άρθρο) υπήρξε η θεαµατική διόγκωση του εµπορικού ισοζυγίου. Το έλλειµµα του εµπορικού ισοζυγίου από 745 εκατ. δολάρια προβλέπεται ότι θα φτάσει τελικά το τέλος του 1973 τα 2.600 εκατ. δολάρια, δηλαδή περίπου θα τετραπλασιασθεί»…

3ο) Στην Ελλάδα, που 1961-71 είχε το χαμηλότερο ποσοστό πληθωρισμού μεταξύ όλων των χωρών του ΟΟΣΑ (2,2%), ο δείκτης καταναλωτικών τιμών αυξήθηκε κατά 15,3% από το 1972 έως το 1973 και κατά 37,8% από τον Απρίλη του 1973 μέχρι τον Απρίλη του επόμενου έτους, και μάλιστα σε τομείς όπως τα είδη πρώτης ανάγκης και η υγεία. Το 1973 το ποσοστό του πληθωρισμού είχε επιφέρει μειώσεις των πραγματικών μισθών κατά 4%. Με δυο λόγια επί χούντας οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι. Πράγμα που επίσης δεν κρυβόταν με τίποτα. Ο Τύπος έγραφε (στο ίδιο): «Ο ανταγωνιστικός χαρακτήρας της οικονοµίας περιορίστηκε. Τα συµπτώµατα κερδοσκοπίας εντάθηκαν. Έχει ήδη σηµειωθεί ένταση στην ανισοκατανοµή µε την αύξηση της µερίδας των κερδών έναντι της µερίδας των µισθών στο εθνικό εισόδηµα. Πρέπει να προστεθεί ότι η τελευταία πληθωριστική διαδικασία δεν έθιξε τα υπέρογκα κέρδη της περιόδου αυτής».

4ο) Το ποσοστό των δαπανών για την εκπαίδευση στο σύνολο των γενικών κρατικών δαπανών μειώθηκε από 11,6% σε 10%, όταν οι δαπάνες για την «άμυνα» και «δημόσια ασφάλεια» του αστυνομοκρατικού καθεστώτος μέσα σε μια πενταετία σχεδόν διπλασιάστηκαν.

5ο) Οι προσωπικές καταθέσεις μειώθηκαν ως αποτέλεσμα της οικονομικής δυσχέρειας των λαϊκών στρωμάτων από 34,2 δισεκατομμύρια δραχμές το 1972 σε 19,6 δισεκατομμύρια δραχμές το 1973.

6ο) Στον αγροτικό τομέα, όπου απασχολείτο το 44% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, αντί της πενταετούς πρόβλεψης του καθεστώτος για ανάπτυξη 5,2%, η αγροτική οικονομία αναπτύχθηκε κατά μόλις 1,8% στην περίοδο 1967 – 1974, σε αντίθεση με το 4,2% κατά την περίοδο 1963 – 1966. Οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων μειώθηκαν από το 63% του συνόλου των εξαγωγών το 1968 στο 48% το 1972. Το αποτέλεσμα ήταν το κατά κεφαλήν αγροτικό εισόδημα να πέσει από το 55% στο 43% του μέσου κατά κεφαλήν εθνικού εισοδήματος.

7ο) Οι φόροι που επιβάρυναν τα λαϊκά στρώματα ανέρχονταν στο 91% επί του συνόλου των φορολογικών εσόδων του καθεστώτος τα οποία αυξάνονταν σταθερά: Τα φορολογικά έσοδα από 27,4% του ΑΕΠ το 1966, επί συνταγματαρχών και μέχρι το 1972 αυξήθηκαν στο 29,2%. Αυτά για τα λαϊκά στρώματα.
Από την άλλη:
Οι φόροι επί των επιχειρήσεων μειώθηκαν κατά 10,9% την περίοδο 1972 – 73.
Η φορολογική «μεταρρύθμιση» του 1968 μετέφερε το φορολογικό φορτίο στους ώμους της εργατικής τάξης με τις μεγάλες επιχειρήσεις και τους πλουτοκράτες να απολαμβάνουν μεγαλύτερα φορολογικά προνόμια. Συνέπεια: Οι φοροαπαλλαγές 464 μεγάλων επιχειρήσεων το 1971 ήταν κατά τρεις φορές υψηλότερες από τους φόρους που οι ίδιες εταιρείες είχαν καταβάλει!
Τα φορολογικά έσοδα από τις ναυτιλιακές εταιρείες μειώθηκαν από 109 εκατομμύρια δραχμές το 1968 σε 29 εκατομμύρια το 1972 (μείωση 73%!),περίοδος κατά την οποία ο ελληνικός στόλος αυξήθηκε κατά 16,7 εκατομμύρια τόνους.
 
8ο) Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά οχτώ φορές, μεταξύ του 1967 και 1972. Το ισοζύγιο πληρωμών από μέσο πλεόνασμα 14,6 εκατ. δολαρίων την περίοδο 1960 – 66, εμφάνισε μέσο έλλειμμα την περίοδο 1967-73 ύψους 117 εκατομμυρίων δολαρίων.
9ο) Όσο για την «ανάπτυξη» που σημειώθηκε επί συνταγματαρχών, το άρθρο του οικονομολόγου Αδαμάντιου Πεπελάση στις 2/8/1974, είναι αποκαλυπτικό και για το χαρακτήρα της «ανάπτυξης» και για το ξεπούληµα της Ελλάδας στο ξένο κεφάλαιο.

Γράφει: Η ανάπτυξη της επταετίας είχε αντιλαϊκό χαρακτήρα.

Η µεγάλη µάζα δηλαδή επωµίσθηκε το βάρος της ανάπτυξης, καρπώθηκε τα λιγότερα ωφελήµατα κι έφερε το κόστος των διάφορων αντιφατικών και συγκυριακών µέτρων για την προσπάθεια επαναφοράς της οικονοµίας σε σχετική σταθερότητα και ισορροπία. Ιδιαίτερα τα µέτρα των τελευταίων 12 µηνών ήταν εξοντωτικά για τα µικρά εισοδήµατα. Η άνοδος των τιµών κατά 40%-45% το 1973 (και κατά 9% για το πρώτο εξάµηνο του 1974) υπερκάλυψε την αύξηση των αστικών εισοδηµάτων ενώ το αγροτικό εισόδηµα άρχισε να συρρικνώνεται σηµαντικά. Οι ξένες παραγωγικές επενδύσεις µειώνονται εντυπωσιακά. Ενώ στην περίοδο 1965-66 εισάγονται 200 εκατ. δολάρια για παραγωγικές επενδύσεις, σ’ όλη την επταετία 1967-1973 εισάγεται πραγµατικά το µισό περίπου της προηγούµενης επταετίας. Τα άλλα ξένα κεφάλαια που εισέρρευσαν ήταν ΑΝΤΑΛΛΑΓΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΞΕΠΟΥΛΗΜΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ – αγορά γης, οικοπέδων και παρόµοια».

***

Από τη μια, λοιπόν, χούντα σήμαινε φορολογικά και κάθε λογής προνόμια σε ντόπια και ξένα μονοπώλια, χαριστικές πράξεις στους φιλικά προσκείμενους στη χούντα Ωνάσηδες και Τομ Πάπες, φτηνό και φιμωμένο εργατικό δυναμικό, απαλλαγές από δασμούς και πακτωλός επιχορηγήσεων («νόμοι» 89/1967 και 378/1968) σε εργολάβους, βιομήχανους, μεγαλεμπόρους, μεγαλοξενοδόχους, επιβολή 300 ειδικών μέτρων παροχής πλήρους ελευθερίας στο εγχώριο και ξένο κεφάλαιο να κερδοσκοπεί χωρίς κανέναν έλεγχο.

Από την άλλη «ξεχαρβάλωμα» όλων των οικονομικών δεικτών, αποσάθρωση της εγχώριας παραγωγής, βάρη στο λαό και μια πλασματική «ανάπτυξη» που πίσω της έκρυβε αθρόες εισαγωγές, επιμήκυνση πιστώσεων και τεχνητή κυκλοφορία χρήματος, που προέκυπτε από αναγκαστικό δανεισμό κι άλλες τέτοιες υψηλού επιπέδου δημοσιονομικές αλχημείες.

Αυτό ήταν το οικονομικό… «θαύμα» του καθεστώτος των συνταγματαρχών. Τόσο «θαυματουργό» ήταν το «μυστρί» τους. Όσο ακριβώς ήταν η Γυάρος, το Πολυτεχνείο, η προδοσία της Κύπρου.

Νίκος Μπογιόπουλος
enikos.gr

Αποχαιρέτα την επαρχία που ήξερες!

Γριούλες με τσεμπέρι γνέθουν άκοπα μαλλί στην ανέμη, καλοσυνάτοι άνδρες με ροζιασμένες χούφτες πίνουν το καφεδάκι τους με αργές, ανεπιτήδευτες κινήσεις, ροδομάγουλη ζωηρή «μαρίδα» πιλαλά ανέμελα σ’ ανθισμένους αγρούς.

Σκηνές της εν Ελλάδι επαρχιακής ζωής; Μάλλον όχι.

Κι αν ενυπάρχουν τα άνωθι, ως εικόνες, κάπου τυχαίως διάσπαρτα εις άπασα την επικράτειαν, το βέβαιον είναι ότι αποτελούν ισχνή μειοψηφία, συγκρινόμενη με το όλον τής εκτός των μεγαλοαστικών κέντρων καθημερινής πραγματικότητας. Όχι, δεν θα γίνει λόγος για το εάν ή σε τι βαθμό η ελλαδική επαρχία διακατέχεται από οιασδήποτε μορφής συντηρητικές λογικές, διότι το τί είναι συντηρητικό ή προοδευτικό (σχετιζόμενο βεβαίως πάντοτε με το εκάστοτε προσωπείο της εξουσίας) και σε τί αναλογία ο συνδυασμός τους λειτουργεί ή όχι απελευθερωτικά, αποτελεί αντικείμενο πολύ ευρύτερης συζήτησης.

Ούτε θα αναφερθώ σε όσα τραγικά συνέβησαν στον αναφερθέντα γεωγραφικό χώρο (από τον εμφύλιο και δώθε) και πως σύσσωμος ο εξουσιαστικός συρφετός, αριστερόφρων και δεξιόφρων, έπαιξε άγρια πολιτικά παίγνια στις πλάτες των κατοικούντων εν αυτόν. Χιλιοειπωμένα και μιαρά.

Ερέθισμα, αν μου επιτρέπετε, για τούτο το άρθρο υπήρξε όλη αυτή η περιρρέουσα παραφιλολογία, ακατάσχετος ή μη, περί της εκτός του μείζονος άστεως ειδυλλιακής (;) επαρχιακής ζωής. Κατανοώ φυσικά την ανθρώπινη ανάγκη να συνθέτει ουτοπίες φυγής, ουτοπίες δηλαδή που εννοιολογικά μεταφέρουν ακέραιο το ου(μη)-τόπος, δίχως ρεαλιστικά στηρίγματα για τον μετασχηματισμό του σε κάτι πραγματικό κι απτό.

Από την στιγμή, λοιπόν, όπου η κυριαρχία επιβάλλει, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, αρχικά την τηλεόραση κι έπειτα από μερικές δεκαετίες το διαδίκτυο, η ελευθερία των ανθρώπων στο σκέπτεσθαι, προϊόντος του χρόνου, εκφυλίστηκε σε κάτι πολύ εύθραυστο, είτε επρόκειτο για εξουσιαζόμενους στην Αθήνα είτε στη Λυκογιάνη Ημαθίας. Εάν κι εφόσον το οθόνιο ερέθισμα καθορίζει, σε μεγάλο βαθμό, τη σκέψη κι αναντίρρητα εκμαυλίζει όλο το φάσμα του συναισθηματικού πλέγματος (ενίοτε ακόμη και την έκφραση της σεξουαλικότητας) και κρατά τον άνθρωπο ώρες κι ώρες μέσα στο τσιμεντένιο κλουβί, τότε, δυστυχώς, όλο και λιγότερη σημασία έχει το τι συμβαίνει έξωθεν της θύρας, αν έχεις δηλαδή για θέα το κατάφυτο Βέρμιο ή τη λεωφόρο Αλεξάνδρας.

Έτσι κι αλλιώς, πόσοι απολαμβάνουν πλέον με τους οφθαλμούς τους την ομορφιά (αν υπάρχει) γύρω τους και πόσοι παραμένουν κολλημένοι σε μια φορητή οθόνη; Θα μπορούσε, βεβαίως, να ισχυριστεί κάποιος ότι άλλο να δουλεύεις σε ένα παλιογραφείο στο κέντρο της Αθήνας, εκτεθειμένος σε ρύπανση κι άγχος κάθε είδους κι άλλο να σκάβεις τη γη, να ακούς το καθάριο(;) νερό να τρέχει στα αυλάκια και η μόνη «φασαρία» γύρω σου να συμβαίνει από αηδόνια και λιβελούλες. Δεν είναι βέβαια κι ακριβώς έτσι τα πράγματα, αλλά ακόμη και στο βαθμό που συμβαίνουν, δεν αφορούν το σύνολο της ημέρας, αλλά ένα κομμάτι της.

Επιπροσθέτως είναι τοις πάσι πλέον γνωστό ότι οι θάνατοι από καρκίνο ή καρδιοπάθειες, όπως και το σύνολο των ασθενειών, που σχετίζονται έμμεσα ή άμεσα με την πολιτισμική «πρόοδο», απαντώνται (αν όχι σε μεγαλύτερο) τουλάχιστον σε ίδιο βαθμό, τόσο στην επαρχία, όσο και στα μεγάλα αστικά κέντρα. Σίγουρα δεν έχει ρύπους καυσαερίων στο χωριουδάκι, έχετε ωστόσο κατά νου τι ραντίζουν περιχαρείς στα χωράφια τους οι περισσότεροι εκ των αγροτών; Ως εκ τούτου, αν τη γλιτώσει κανένα αηδόνι ή λιβελούλα, φέροντα απαραιτήτως αντιασφυξιογόνο προσωπίδα, μην το πείτε ούτε του παπά. Από την άλλη βέβαια, τόσοι και τόσοι άνθρωποι, οι περισσότεροι νεαρής ηλικίας, είτε γηγενείς είτε μέτοικοι, ασχολούνται με φυσικές καλλιέργειες – ήτοι άνευ χρήσεως φυτοδηλητηρίων πρώτης τάξεως.

Παρ’ όλα αυτά, αν δίπλα σε μια φάρμα με «βιομηχανικά» ροδάκινα, επί παραδείγματι, όπου τα κβάντα ραντισμάτων δίνουν και παίρνουν ετησίως, καλλιεργεί κάποιος οπωροκηπευτικά, με τις πλέον φυσικές μεθόδους, η πρώτη καλλιέργεια προφανώς και θα επηρεάζει σοβαρά την δεύτερη. Οπότε, πόσο «βιολογικά» θα είναι τα εν λόγω ζαρζαβάτια; Ούτε ψήλος στον κόρφο μας.

Ας επιστρέψουμε, όμως, τώρα σε ό,τι αφορά τα εργαλεία εκείνα της εξουσίας, που, εν πολλοίς, ελέγχουν το πνεύμα και καθορίζουν συμπεριφορές και κοινωνικά πρότυπα.

Ένα παιδάκι, για παράδειγμα, που περνά άπειρο χρόνο εμπρός σε οθόνες, μικρές ή μεγάλες, είναι λογικό, ως αποτέλεσμα, να αντιλαμβάνεται με παρόμοιο τρόπο, τόσο τον κόσμο γύρω του, όσο και την θέση του μέσα σε αυτόν. Και τούτο ουδόλως εστί κάποιο νεότευκτο σόφισμα του πόντικα. Ένα μεγάλο μέρος της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου, σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με την ανάλυση, επεξεργασία κι αποθήκευση εικόνων. Όταν, πλέον, το μεγαλύτερο κομμάτι αυτών των εικόνων, είτε στατικών είτε κινούμενων, προέρχεται από μία πλήρως τεχνητή «πραγματικότητα», τότε είναι ηλίου φαεινότερον πως, αργά η γρήγορα, αυτό που θα αντιλαμβάνεται ως «κόσμο» γύρω του ο ανθρώπινος δέκτης, θα είναι κάτι όλο και πιο κατασκευασμένο, όλο και πιο αφύσικο.

Υπάρχει μήπως κάποια απόδειξη ή, έστω, ένδειξη, πως τα παιδιά πρωτίστως, αλλά και οι ενήλικες που διαβιούν στην ελλαδική επαρχία, βλέπουν λιγότερη τηλεόραση ή χρησιμοποιούν λιγότερες ώρες το διαδίκτυο, από όσους ζουν στο Κλεινόν Άστυ; Η απάντηση, επί του παρόντος τουλάχιστον, είναι αρνητική· τηλεοράσεις, βιντεοπαιχνιδομηχανές, pc, lap-top, tablet, i-phone και λοιπά σκατολοΐδια, απαντώνται εις άπασα την επικράτειαν, ασυζητητί. Πόσο διαφορετικοί, λοιπόν, μπορούν να είναι πλέον οι (περισσότεροι) κάτοικοι ενός χωριού, από τους αντίστοιχους κατοίκους των αστικών κέντρων, όταν η εξουσία τους επηρεάζει ή, τόσο το χειρότερο, μπορεί να τους ελέγχει και να τους καθορίζει με τα ίδια τεχνολογικά μέσα;

Η καθημερινότητα των ανθρώπων είναι στις μέρες μας τόσο προβλεπόμενη, που θα ήτο φαιδρό να θεωρήσουμε την ύπαρξη επίγειων «Ηλύσιων Πεδίων», όπου (ακόμη) δεν έχει κυριαρχήσει το μπετόν και η βαβούρα. Πρωινή έγερση, δουλειά ή σχολείο, διαδίκτυο – βιντεοπαιχνιδομηχανές, στοιχηματζίδικα, γήπεδο, τηλεόραση, σουπερμάρκετ, κατανάλωση δηλητηρίων και σκουπιδιών που βαπτίζονται «τρόφιμα», πανομοιότυποι τρόποι διασκέδασης, νυκτερινή κατάκλιση. Και οι μέρες διαδέχονται απαράλλακτες η μία την άλλη. Που χρόνος για σκέψη, για κουβέντα εκ του σύνεγγυς, για ουσιαστική ανθρώπινη επαφή. Από την άλλη, για να διασπάσεις αυτό τον φαύλο κύκλο ή, έστω, να προσπαθήσεις επ’ αυτού, απαιτείται έντονη και συνεχής προσπάθεια, σε καθημερινή βάση, ασχέτως αν το σπίτι σου είναι ένα διαμέρισμα σε κάποιο αρχιτεκτονικό έκτρωμα στου Γκύζη ή μια ευάερη-ευήλια μονοκατοικία με κήπο, σκαρφαλωμένη σε όμορφες ραχούλες

Προφανώς και το εν λόγω άρθρο δεν φιλοδοξεί να αποτρέψει τον οποιονδήποτε, από το να μετοικήσει, εφόσον το επιθυμεί, σε κάποια επαρχιακή πόλη ή χωριό. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να αντιλαμβανόμαστε τα συμβαίνοντα, μέσα από μια ρεαλιστική ματιά. Ειδάλλως, το συνηθέστερο ενδεχόμενο είναι η αέναη επανάληψη του μοτίβου επιθυμία-ματαίωση-ρήξη-απογοήτευση. Εν ολίγοις, τόσο στην επαρχία, όσο και σε Αθήνα/Θεσσαλονίκη, οι πιθανότητες να έχεις γείτονες που ασχολούνται νυχθημερόν με το αν πρέπει να ποντάρουν «over δαγκωτό» το Μπάγερν-Τσέλσι στο στοίχημα ή με το αν ο συγχωρεμένος Παντελής Παντελίδης είναι ή όχι κατά πολύ ανώτερος αοιδός του Μάκη Δημάκη, παρά με ο,τιδήποτε άλλο, είναι περίπου ίδιες. Ψέμματα;

Άνθρωποι ειλικρινείς, δημιουργικοί, φιλαλήθεις, με ευαισθησίες υπάρχουν παντού. Και πάντοτε αποτελούσαν ισχνότατες μειοψηφίες μέσα στο κοινωνικό σύνολο, μιας και κάθε φορά που αύξαναν την επιρροή τους στους υπολοίπους, η ίδια η ουσία του κράτους κλυδωνιζόταν επικίνδυνα. Ομοίως, η βλακεία, η συναίνεση στις εξουσιαστικές πρακτικές, η έλλειψη ορίων, η παθητικότητα, ιδιαιτέρως στις μέρες μας, για τους λόγους που αναφέρθηκαν, απαντώνται ποικιλοτρόπως σε πόλεις και χωριά, λεωφόρους και λαγκάδια.

Πόντιξ ο Σισύφειος | Δημοσιεύθηκε στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 159, Απρίλιος 2016

Μνημόνια και κεφάλαιο έκλεψαν 7 δις από τον εργατικό πλούτο

Βαθαίνει η φτώχεια στην Ελλάδα. 3 στα 10 νοικοκυριά χωρίς εργαζόμενους.

Την τραγική κατάσταση που βιώνει ο κόσμος της φτώχειας που διαρκώς διευρύνεται στην Ελλάδα, έφερε με δραματικό τρόπο στο προσκήνιο η πρόσφατη φονική επέλαση της κακοκαιρίας στην Πελοπόννησο.

Όχι μόνο γιατί οι περισσότερες καταστροφές έπληξαν φτωχογειτονιές της Καλαμάτας και άλλων περιοχών, αλλά και γιατί ανάμεσα στα θύματα βρίσκονται άνθρωποι που ζούσαν μόνοι και αβοήθητοι, σε υπόγεια, ανάπηροι, χωρίς ακόμα και την πενιχρή …«βοήθεια στο σπίτι».

Πριν από λίγες ημέρες δημοσιεύτηκε η τελευταία έρευνα για τις Συνθήκες Διαβίωσης από την ΕΛΣΤΑΤ, και τα στοιχεία είναι συγκλονιστικά για το πόσο έχει γκρεμιστεί το επίπεδο ζωής του ελληνικού λαού, πού έχουν πέσει οι μισθοί, πόσο έχει εκτιναχθεί η ανεργία και η ελαστική εργασία, και πόσο έχει αυξηθεί ο βαθμός εκμετάλλευσης και απόσπασης πλούτου από τον κόσμο της εργασίας.

Οι απασχολούμενοι στην Ελλάδα βαίνουν διαρκώς μειούμενοι καθώς από τα 4,6 εκατ. εργαζόμενους του 2008, πέσαμε στα 3,61 εκατ. το 2015. Οι άνεργοι από 387.000 το 2008 εκτινάχθηκαν στα 1,19 εκατ. το 2015. Οι μακροχρόνια άνεργοι από 183.000 που ήταν το 2008 ξεπέρασαν τους 875.000 το 2015, εκ των οποίων οι 454.000 ήταν γυναίκες.

Ένα άλλο στοιχείο που αντανακλά την κατάσταση που βιώνει ο κόσμος του μόχθου, είναι και αυτό που δείχνει πόσο έχει αυξηθεί ο πληθυσμός που διαμένει σε νοικοκυριά χωρίς εργαζόμενους. Από 11,1% που ήταν το 2008 και περίπου 530.000, άγγιξαν περίπου το 30% το 2015, με 222.000 να είναι από 0-17 ετών και πάνω από 1 εκατομμύριο να είναι από 18 ως 60 ετών!

Όσον αφορά τα πιο πρόσφατα ποσοστά ανεργίας, να σημειωθεί ότι σταθερό στο 23,5% παρέμεινε το επίπεδο της ανεργίας στη χώρα τον Μάιο, σε σχέση με τον Απρίλιο, σύμφωνα με στοιχεία της Γιούροστατ, παρά το ότι είχε ξεκινήσει ήδη η «πολλά υποσχόμενη» τουριστική σεζόν, ενώ και τα διάφορα προγράμματα με βάουτσερ και οκτάμηνα ρίχνουν τα ποσοστά προσφέροντας ελαστική και κακοπληρωμένη εργασία. Αντίθετα, σε επίπεδο Ευρωζώνης και «ΕΕ των 28», η ανεργία παρέμεινε σταθερή τον Ιούλιο σε σχέση με τον Ιούνιο, στο 10,1% και στο 8,6% αντίστοιχα. Να σημειωθεί ότι πρωταθλήτρια ανεργίας στην ΕΕ παραμένει εδώ και χρόνια η χώρα μας.

Ανάλογη εικόνα παρουσιάζει και η Ελληνική Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, η οποία για τον Ιούνιο του 2016 κάνει λόγο για ανεργία στο 23,4% έναντι 24,9% τον Ιούνιο του 2015. Το σύνολο των απασχολούμενων, κατά τον Ιούνιο του 2016, εκτιμάται ότι ανήλθε σε 3.674.957 άτομα. Οι άνεργοι ανήλθαν σε 1.124.541 άτομα ενώ ο οικονομικά μη ενεργός πληθυσμός ανήλθε σε 3.249.057 άτομα. Η ανεργία των νέων 15-24 ετών ανέρχεται σε 47,7% και των 25-34 ετών σε 29,5%.

Σε δύο περιοχές, ένας στους τέσσερις είναι · άνεργος και επισήμως (Ήπειρος-Δυτικήή Μακεδονία με 26,8%, Θεσσαλία -Στερεά Ελλάδα με 25,8%», ενώ στην Πελοπόννησο-Δυτική Ελλάδα και Ιόνια Νησιά η ανεργία είναι 23,8% και στην Αττική 22,3%.

Μνημόνια και κεφάλαιο έκλεψαν 7 δις από τον εργατικό πλούτο

Εκτίναξη των ελαστικών σχέσεων εργασίας, σε απόλυτους αριθμούς και ποσοστά, και παράλληλα μείωση του μέσου μηνιαίου μισθού σχεδόν κατά 15,5% για τις θέσεις πλήρους απασχόλησης και κατά 34% για τις θέσεις μερικής απασχόλησης, μέσα στα τελευταία τέσσερα χρόνια (2012-2016), προκύπτει από τη σύγκριση των αντίστοιχων στοιχείων του ΙΚΑ για την απασχόληση.

Το έτος 2012 ξεκίνησε η υλοποίηση της περίφημης Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ) 6/2012 από την κυβέρνηση Παπαδήμου, η οποία ανέστειλε την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας που ίσχυε έως τότε και καθιέρωσε μισθό 586 και 511 ευρώ μεικτά για τους πάνω και κάτω από 25 χρόνων, αντίστοιχα. Η μείωση του κατώτατού μισθού έφτασε στο 32% για τους εργαζόμενους κάτω των 25 ετών και στο 22% για τους εργαζόμενους από 25 ετών και άνω. Όλο το αντεργατικό καθεστώς που έστησαν οι προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις όλων των αποχρώσεων, διατηρείται αλώβητο και από τη σημερινή κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αποδίδοντας ανάλογους «καρπούς» από τον κόπο των εργαζόμενων, όπως θα δούμε και από τα στοιχεία του ενός χρόνου διακυβέρνησης Τσίπρα.

Τα στοιχεία που εκδίδει το ΙΚΑ βασίζονται στις ΑΠΔ που καταθέτουν οι λεγάμενες «κοινές επιχειρήσεις» (δεν συμπεριλαμβάνονται τα οικοδομοτεχνικά έργα), οι οποίες συγκεντρώνουν τη συντριπτική πλειοψηφία των μισθωτών.

Οι θέσεις πλήρους απασχόλησης μεταξύ των ετών 2012-2016 μπορεί να παρουσίασαν αύξηση κατά 102.525 (8,69%), ωστόσο το σύνολο της μισθοδοσίας, την ίδια περίοδο, μειώθηκε κατά 8,08%, από 1,7 δια ευρώ το 2012 σε 1,56 δισ ευρώ το 2016. Δηλαδή, μετά την υπογραφή της ΠΥΣ που μείωσε τον κατώτερο μισθό, πάνω από 100.000 άτομα προστέθηκαν με σχέση πλήρους απασχόλησης στο εργατικό δυναμικό. Αντί όμως το σύνολο του κόστους μισθοδοσίας να αυξηθεί, παρουσίασε σημαντική μείωση, δηλαδή περισσότεροι εργαζόμενοι αμείφθηκαν με λιγότερα κατά μέσο όρο. Απόρροια της κατάστασης αυτής είναι και η μείωση του μέσου μισθού των θέσεων πλήρους απασχόλησης κατά 15,43%, την περίοδο 2012-2016. Το 2012 (Ιανουάριος) ο μέσος μηνιαίος μισθός ήταν 1.442,39 ευρώ μεικτά (περίπου 1.200 ευρώ) και το 2016 έπεσε στα 1.219,16 ευρώ μεικτά (περίπου 1.000 ευρώ καθαρά).

Εντυπωσιακή είναι και η άνοδος της μερικής απασχόλησης μεταξύ των ετών 2012-2016. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΚΑ, η μερική απασχόληση αυξήθηκε κατά 73,85%. Τον Ιανουάριο του 2012, οι θέσεις μερικής απασχόλησης ήταν 294.886, για να ξεπεράσουν τον Ιανουάριο του 2016 το μισό εκατομμύριο, φτάνοντας τις 512.684!

Εάν λάβουμε υπόψη τα στοιχεία του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ που υπολογίζουν τις προσλήψεις πλήρους, μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης σε ετήσια βάση, προκύπτουν ανάλογες τάσεις: Το 2013, οι νέες συμβάσεις πλήρους απασχόλησης ανήλθαν σε 612.530 ενώ οι μερικής και εκ περιτροπής (αθροιστικά) ανήλθαν σε 523.000, το 2014 η σχέση αντιστράφηκε, με 775.000 συμβάσεις πλήρους απασχόλησης και 790.000 συμβάσεις ελαστικής απασχόλησης και το 2015 η τάση αυτή παγιοποιήθηκε με 805.064 συμβάσεις πλήρους απασχόλησης, ενώ για πρώτη φορά οι συμβάσεις μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης έσπασαν το όριο του ενός εκατομμυρίου!

Η επέκταση της ελαστικής απασχόλησης είναι από τους βασικότερους λόγους αύξησης της απασχόλησης, μόνο που αυτό σημαίνει ότι μια θέση πλήρους απασχόλησης μοιράστηκε σε δύο και τρεις εργαζόμενους. Επίσης, προκύπτει το προφανές συμπέρασμα της ραγδαίας επέκτασης και κυριαρχίας των ευέλικτων μορφών απασχόλησης. Η «μοίρα» των θέσεων μερικής απασχόλησης ως προς τις αποδοχές είναι ακόμα χειρότερη από αυτή των θέσεων πλήρους απασχόλησης.

Τον Ιανουάριο του 2012, ο μέσος μηνιαίος μισθός για μια θέση μερικής απασχόλησης ήταν 604,22 μεικτά (περίπου 500 ευρώ καθαρά), για να φτάσει τον Ιανουάριο του 2016 τα 400,84 ευρώ μεικτά (περίπου 345 ευρώ καθαρά). Δηλαδή μειώθηκε 203,88 ευρώ ή κατά 33,88%.
Εκ πρώτης όψεως, η συνολική δαπάνη για τη μισθοδοσία, που αφορά στις θέσεις μερικής απασχόλησης αυξήθηκε μεταξύ των ετών 2012-2016 κατά 15,33%, Αυτό όμως δεν οφείλεται σε αύξηση των αποδοχών (όπως φαίνεται και από την πτώση του μέσου μηνιαίου μισθού), αλλά στην τεράστια αύξηση των θέσεων κατά 73,85%, Εάν εξεταστεί η εξέλιξη της μισθολογικής δαπάνης που αφορά το σύνολο των θέσεων πλήρους και μερικής απασχόλησης, από το 2008 προκύπτει ότι ο εργατικός μισθός έχει πέσει, σήμερα, σε επίπεδα πολύ πιο κάτω και από την έναρξη της κρίσης. Στο σύνολο των κοινών επιχειρήσεων (πλην κατασκευών), σε ασφαλισμένους με πλήρη απασχόληση, τον Ιανουάριο του 2008 -στοιχεία ΙΚΑ- το μέσο (μεικτό) ημερομίσθιο ανερχόταν σε 55 ευρώ και ο μέσος (μεικτός) μισθός σε 1349 ευρώ ενώ για ασφαλισμένους με μερική απασχόληση τα αντίστοιχα ποσά ήταν 29,3 ευρώ και 538,9 ευρώ.

Τον ίδιο μήνα του 2012 καταγράφηκε μια μικρή αύξηση στο μέσο ημερομίσθιο με 60,5 ευρώ και το μέσο μισθό με 1442 ευρώ για πλήρη απασχόληση, και με 31,4 ευρώ και 604 ευρώ για μερική απασχόληση. Το 2016 εργαζόμενος πλήρους απασχόλησης αμειβόταν με μειωμένο κατά 13% μέσο ημερομίσθιο (52,25 ευρώ) και μειωμένο κατά 15% μέσο μισθό (1.219,69 ευρώ).
Αλλά και οι εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης αμείβονταν με μειωμένο ημερομίσθιο κατά 25% (23,5 ευρώ) και μειωμένο μισθό κατά 33% (400,84 ευρώ).

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο προκύπτει από το σύνολο της μισθοδοσίας. Τον Ιανουάριο του 2009, το σύνολο των εργατικών μισθών υπολογιζόταν σε 2,21 δισ ευρώ και αντιστοιχούσε σε 1,81 εκατ. εργαζόμενους. Τον Ιανουάριο του 2016, το σύνολο της μισθοδοσίας έπεσε στα 1,76 δια ευρώ για 1,79 εκατ. εργαζόμενους. Με άλλα λόγια, το κεφάλαιο αφαίρεσε από το σύνολο του εργατικού εισοδήματος μισό δισ ευρώ το μήνα ή 7 δισ. ευρώ το χρόνο, επιπλέον όσων αφαιρούσαν το 2009.

Τεράστια πτώση της απασχόλησης και των μισθών είναι τα βασικά χαρακτηριστικά και σε ό,τι αφορά τον κλάδο της οικοδομής, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει το ΙΚΑ. Πιο συγκεκριμένα, ο αριθμός των ασφαλισμένων οικοδόμων τον Ιανουάριο του 2009 ήταν 119.242 και τον Ιανουάριο του 2016 ήταν μόλις 30.907, που σημαίνει μείωση 75%! Το μέσο ημερομίσθιο τον Ιανουάριο του 2009 ήταν 66,87 ευρώ μεικτά και τον Ιανουάριο του 2016 έφτασε μόλις τα 41,19 ευρώ μεικτά (πτώση 38,4%)!

Δυσμενέστερη είναι η θέση των εργαζόμενων και κατά τη διάρκεια του ενός χρόνου διακυβέρνησης από τη συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Συγκρίνοντας τα βασικά μεγέθη Ιανουάριου 2016 και Ιανουάριου 2015, και παρά το ότι ο αριθμός των ασφαλισμένων στις κοινές επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 5,08%, στα οικοδομοτεχνικά έργα κατά 2,88% και στο σύνολο των επιχειρήσεων κατά 5,04% (με πλήρη απασχόληση η αύξηση ήταν 3,98%, ενώ με μερική απασχόληση 9,54%), το μέσο ημερομίσθιο στις κοινές επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 1,86%, στα οικοδομοτεχνικά έργα μειώθηκε κατά 2,92% και στο σύνολο κατά 1,89%. Αντίστοιχα, μειώθηκε ο μέσος μισθός στις κοινές επιχειρήσεις κατά 3,51 % και στα οικοδομοτεχνικά έργα κατά 2,20%.

Σε παρακμή το παραδοσιακό οικογενειακό πρότυπο

■ Η ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΑΥΞΗΣΕ ΤΑ ΔΙΑΖΥΓΙΑ, ΜΕΙΩΣΕ ΤΙΣ ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ
Τα βασικά στοιχεία που αντικατοπτρίζουν την έκταση της οικονομικής κατάρρευσης που η Ελλάδα έχει βιώσει από το 2009 είναι ευρέως γνωστά. Η απώλεια του ενός τετάρτου της οικονομικής παραγωγής και η τεράστια αύξηση του ποσοστού ανεργίας, που κάποια στιγμή έφτασε επισήμως έως και 28% -μόλις προχθές ανακοινώθηκε από την ΕΛΣΤΑΤ ως επίσημο ποσοστό το 23,6% για τον Ιούνιο- είναι δύο από τα πιο συγκλονιστικά αποτελέσματα της «θεραπείας-σοκ» που έχει υποστεί ο ελληνικός λαός όλα αυτά τα χρόνια της πρωτοφανούς καπιταλιστικής κρίσης και των μνημονιακών προγραμμάτων.

Με την οικονομική δραστηριότητα να περιορίζεται διαρκώς, θέσεις εργασίας χάθηκαν, μισθοί κόπηκαν άγρια, η φορολογία συνέχισε να αυξάνεται και τα διαθέσιμα εισοδήματα περιορίστηκαν δραματικά. Πολλοί δίνουν καθημερινά μάχη για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες και να διατηρήσουν τις οικογένειές τους στη ζωή. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τη δημοσίευση των Συνθηκών Διαβίωσης της ΕΛΣΤΑΤ (Σεπτέμβριος 2016), οι Έλληνες φαίνεται να είναι πολύ πιο απρόθυμοι να παντρευτούν: Οι γάμοι έχουν πέσει από το υψηλό των 61.377 το 2007 σε 53.105 το 2014, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι πολιτικοί γάμοι έχουν διπλασιαστεί από τα επίπεδα του 2003 που ήταν μόλις 13.210, σε 26.915 το 2014. Οι δύο αντικρουόμενες τάσεις δείχνουν ότι οι οικονομικοί παράγοντες έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση τους. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε, επίσης ότι διαμορφώνεται μια αυξητική τάση στα διαζύγια.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία, το 2014 είχαν ανέλθει σε 14.427, σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια που ήταν γύρω στα 13.000. Παρά το γεγονός ότι η αύξηση των διαζυγίων επηρέασε τους γάμους όλων των ετών διάρκειας, η πιο έντονη αύξηση επήλθε σε γάμους άνω των 10 ετών (τα διαζύγια αυξήθηκαν από 8.334 το 2009 σε 10.091 το 2013). 

Προφανώς, υπάρχει μια γκάμα από παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τη βιωσιμότητα του γάμου, αλλά είναι προφανές ότι οι πρόσθετες οικονομικές και κοινωνικές πιέσεις που συνδέονται με την κρίση, έχουν αφήσει τα σημάδια τους σε πολλές οικογένειες.
Όσον αφορά τις γεννήσεις, από τις 118.302 το 2008, καταγράφεται μια αξιοσημείωτη πτώση κατά τη διάρκεια της κρίσης. Το 2014 τα στοιχεία δείχνουν μια πτώση στις 92.148 γεννήσεις. Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα έχει αρνητικό δείκτη γεννήσεων από το 2011.

Το 42,2% ζει κάτω από το όριο φτώχειας.
Λεφτά δεν υπάρχουν για γάλα – κρέας

Η συνεχιζόμενη πολιτική άγριας λιτότητας και ανεργίας έχει ωθήσει όλο και περισσότερα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας σε όρους επιβίωσης κάτω του επίσημου ορίου της φτώχειας, το οποίο για το 2015 ήταν τα 4.512 ευρώ ετήσιου εισοδήματος, μειωμένο κατά 37% από το όριο του 2010 (7.178 ευρώ). Πάνω από το ένα τρίτο των Ελλήνων (35,7%) θεωρείται ότι βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Σε απόλυτο αριθμό αυτό σημαίνει 3,8 εκατ. άτομα το 2015, από περίπου 3 εκατ. που ήταν την περίοδο 2007-2009.

Να σημειωθεί ότι το 2015 μόνο η Βουλγαρία είχε υψηλότερο ποσοστό κινδύνου φτώχειας στην ΕΕ των 28! Το ποσοστό κινδύνου φτώχειας είναι ακόμη μεγαλύτερο όταν το τρέχον εισόδημα συγκρίνεται με το όριο φτώχειας του 2005. Στην περίπτωση αυτή, η υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου είναι εντυπωσιακή καθώς το 42,2% των Ελλήνων ζει κάτω από το όριο της φτώχειας του 2005, έναντι μόλις του 16,3% το 2010. Αυτό ισοδυναμεί με σχεδόν τριπλάσια αύξηση σε μόλις πέντε χρόνια! Από 23% το 2009, σήμερα σχεδόν τέσσερις στους δέκα Ελληνες αντιμετωπίζουν υλικές στερήσεις από την άποψη των βασικών κανόνων αξιοπρεπούς διαβίωσης. Το 44,5 % είναι παιδιά, το 41,5 % είναι οικονομικά ενεργοί ενήλικες και σχεδόν το 35 % είναι ηλικιωμένοι άνω των 65 ετών.

Να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο μέγεθος εκτιμά το επίπεδο διαβίωσης μετρώντας το ποσοστό του πληθυσμού που δεν μπορεί να ανταποκριθεί οικονομικά ή στερείται, λόγω οικονομικής αδυναμίας, τουλάχιστον 3 από έναν κατάλογο 9 αγαθών και υπηρεσιών: Πληρωμή πάγιων λογαριασμών, όπως ενοίκιο ή δόση δανείου, λογαριασμοί (ηλεκτρικού ρεύματος, νερού, αερίου κλπ.), δόσεις πιστωτικών καρτών ή δόσεις δανείου για οικοσκευή, διακοπές κλπ., ή αγορές με δόσεις κύριας κατοικίας, διακοπές για μία εβδομάδα, διατροφή που να περιλαμβάνει κάθε δεύτερη ημέρα κοτόπουλο, κρέας, ψάρι ή λαχανικά ίσης θρεπτικής αξίας, έκτακτες αλλά αναγκαίες δαπάνες αξίας, τηλέφωνο (περιλαμβάνεται και το κινητό τηλέφωνο), έγχρωμη τηλεόραση, πλυντήριο ρούχων, IX επιβατηγό αυτοκίνητο και ικανοποιητική θέρμανση.
Στον τομέα της υγείας συντελούνται δραματικές ανατροπές. Το 2009 μόλις 4,1% του πληθυσμού είχε αδυναμία πρόσβασης σε ιατρικές εξετάσεις και περίθαλψη, ενώ μόλις σε έξι χρόνια, το 2015, το ποσοστό υπετριπλασιάστηκε, φτάνοντας το 14%. Τα δημόσια θεραπευτήρια από 13 που αντιστοιχούσαν ανά 100.000 κατοίκους το 2009, μειώθηκαν σε 1,1 το 2015, ομοίως και οι κλίνες που από 483,9 έπεσαν στις 423,8, δηλαδή μειώθηκαν κατά 12,5%. Φυσικά, αλλαγές προς το χειρότερο έχουν υποστεί και οι καταναλωτικές συνήθειες, καθώς το όλο και λιγότερο διαθέσιμο εισόδημα ωθεί σε ανακατανομή των δαπανών.

Η μέση μηνιαία δαπάνη ανά νοικοκυριό, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, μειώνεται συνεχώς από το 2009 και το 2014, έπεσε στα 1.461 ευρώ, 31% χαμηλότερα από το επίπεδο του 2008. Για είδη διατροφής οι Έλληνες δαπάνησαν το 2014 το 20,5% της μέσης μηνιαίας δαπάνης τους από 17,3% το 2009, για στέγαση το 13,4% (από 11,2% το 2009) ενώ για ένδυση και υπόδηση το 5,9% (από 7,9% το 2009). Για αναψυχή, πολιτισμό και επικοινωνίες ξοδεύουν λιγότερα και από δέκα χρόνια πριν (2004). Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ενώ αυξάνεται η μέση δαπάνη για είδη διατροφής, περιορίζεται για βασικά είδη. Από το 2009 η μέση μηνιαία κατανάλωση σε λαχανικά μειώθηκε κατά 33 κιλά, φρούτα κατά 2,5 κιλά, κρέας κατά 1,6 κιλά και γάλα κατά 13 λίτρα.

Δημήτρης Σταμούλης –«Πριν»